장음표시 사용
171쪽
i Successo Hec omnis alterius succinionis
C Enseo itaque , constantem ρο rsularem idearum successionem in vigilante esie quas othnium .diuinrum hocci num mensuram; ita φ si quaeda in res celeritate libas nostras superent, uti cuni duo soni , aut duae doloris sensationes &c. in successione sua unius . tantum ideae durationem comprehendant f aut ubi ruotus aut quaedam successio adeo tarda est , ut non Paribus feratur gradibus cum id is in animis nostris, nec eam , qua istae mentem subeunt , celeritatem aequet, 59) veluti cum una quaedam, aut plures liae in cursu suo ordinario in animum , medio tempore inter illas. introeunt, quae visui reptaesentantur pecdiversas perceptibiles distantias corporis , quod in motu est , aut per sonos , & osores sbi invicem succedentes ; ibi etiam conliantis continuae successo nis sensus amittitur nec eum nisi cum intermediis quibusdam quietis intervallis Persentiscimus.
assens in una inuariata Mea Hu Laerere nequis. R verum est, mentis nostrae ideas, quamdiu aliquas ibi habemus , mutari constanter & perenni successione variari, dicet aliquis , impossibile esse , ut quist 9 In sensu modo explanato sumi dehet . res superae Rctim repraesentariorix , qvcm , vidimus , pendere Bb actu UPisonis consectae . & rapἰditate spirituum, vel desciat ab illo,' 'Od pendct a torditate i ovae ;nt arae impressionis , fini ita ratione ad aestim repras,ntationis, non habetur tum csinantis ac continuae successionis sensus Diuiti eo by Cooste
172쪽
riis diu in unius cυjusdam rei cogitatione sisereret 'hujus locutionis s ensus sit , poliis hinnine in unam eandemque ideam numero impitiem in an suo sine ulla υariatione Huturno rem ore, habere , credo , illud factu haud possibile esse, cujus cum nescius sim . quomodo mentis nostrae ideae sermentur , ex qUa eL fingantur materia , unde lucem suam mutuentur , te qua ratione se nobis conspiciendas praebeant ) non aliam rationem reddere possum praeter experientiam:& vellem , ut quis experientiam faceret , utrum unam simiplicem ideam diu invariatani in animo suos ne ulla alia retinere possit. h. XlU. Experimenti gratia , sumat sbi figuram aliquam , vel certΘm quemdam lucis aut albedinis gradum, aut aliam, quam maluerit rem, quamcumque ; in eo casu, arbitror , dissicile erit ipsi , alias omnes ideas ex animo excludere : verum quaedain , quae sunt generis diversi , aut variata ejusdem ideae notio i quae considerationes novam eniciunt ideam quamcunque adhibuerit cautionem, constanter tibi inavicem in cogitationibus succedent.
q. XV. In hoc casu , nihil aliud , arbitror , quis
agere potest , nis ideas observare, quarum aliae aliis in intellectu succedunt; aut revocare sibi & adsciscere eas, quas desiderat, vel quae usui sunt: novarum Uero consantem successonem , puto , .nequit impedire , etiamsi coivini niter penes ipsum est eligere , utrum ad eas dili enter attendere velit, nec ne. ).
coὶ Anlina unico actu pere pii quod sibi repraesentat, & sit
san perceptione 93nfec a , descit postea ratio si fficiens , qua illi adhaereat. Mathemati ei conrcmplantur unicam figurae notam, at impendunt tempus riori in una percepi one . in pluribus pintius , quae ad ipsam notam detegendam interviunt . Hoc non obstarte , non disquἰrendum est hic an amima possit diu .in una iden immorari ἴ, vel semper labat in novam ; tussicit concipcrae Rnimam revera ex unu in alism labere; quapropter ex has id mrim successione, successionis ideam Mihi latiniu.
173쪽
Unum diversae hae Meae in mente humana per mo
ius quosdam ess ciantur , non hic disputaturus sum: hoc certus scio , in illarum apparentia nullam motus Meam includi; se nisi homo itaeam motus aliunde obtineret, credo, eum nullam omnino habiti rum, quod satis nostro huic instituto secit, & satis demonstrat, idearum animadversionem in animos nostros succedentium illud esse, quod successionis de durationis ideam nobis exhibet, & sine ea nullas omnino id genus Meas haberemus. Haud motus igitur est, verum continua isarum series in istina nostris, dum vigilamus, quae durationis Mean, nobis suppeditae, cu . motus haud aliter nos sciasu quodam assicit , nis quatenus causa ,est constantis id aran sueeemonis in animis nostris, prout superius monstravimus: nec minus claram successionis te durationis ideam , ex aliarum idearum serie in animis nostris sbi invicem succedentium sne motus cujusdam idea , quum peri furtim istarum seriem nanciscinitar , quae oritur ex ea, quam per motum habemus, continua & sensbili distantiae mutatione inter duo corpora, & proinde d rationis iami haut minus animis nostris obversaretur. s nullo motus sensu omnino afficeremur .
. Te us 6st aeuratio me aeris desierara . CVm durationis ideam hoc modo naeti smus,
xime menti naturaliter incumbit ; communis hujusce durationis mensuram aliquam invenire cuj.i Sadminiculo , de variis ejus longitudinibus judicium sene, de ordinem, in quo ma diversae existunt,odia
174쪽
Gρ-XIV. mos . ars sine e spe eulari possit, sine quo cognitis nossea pIrimum confusa foret, & magna pars historiae. -tilis redderetur . Haec durationis consideratio , quatenus definitis terminatur periodis , & certis mersuris aut octis designatur, illud, opinor, est, quod proprio vereque Temptis appellamus . 6I .
oriret, ut idonea remporis mensura roram Grationem ia perioris arguates Hiaesar.
IN 'exleosione mei furanda nihil aliud requiritue
praeter mensurae, qua utimur, applicationem ad irem istam, cujus extensonem scire studemus; in du- Tatio e vero mensuranda hoc fieri nequit quoniam illae duae diversae partes successonia adhiberi possunt ad se invicem metiendas. Cum itaque nihil sit Ara rionis . . praeter extensionem, fieri neqnit, ut durationis , quae in successione perpetuo nuenit eo fistit . ad manum habeamus statam aliquam nee variantem mensuram , perinde ac certarum longitud
num' χεὶ Sunt qui definiunt tempus per ,, durationem entis, quoa originem habuit, & sirem est habiturum is lGenuv. Ecmet. P. r. caP. VII. F. LYVIII pag. s8. in , alii se . per omis dinem in siti cess vis si s V. Mum in sit mri g. 2 s.
Umis imagἰoationi lindulgent, sitii repraesentant tempus tanquamens compos tum . ex pa tibus successuis continuis coni: aps , &perdoFns seu contemplanti r tanquam rectam lineam . quae gi
uxocurique modo contumplemur tempus, semper rationc eius su cessionis adipiscimcr idem nris animo nobis repraesentan ira compositum ex Ditibus succiissi, is , quarenus concipimus , dari successionem : pariter lineae rectae commuamus,& in ca tempus percipimus , quatenus observamus , aberam partem ex Vrgere . una parte rectae lineae d. scripta ; per conseqDens qdate 'u' nisis per icilis, ut ait Lockius, durationem constate, couci m
175쪽
num extensionis , uti digitorum , pedum , ultrarum dic. quae in permanentibus materiae partibus delinire , tur . Nihil itaque satis idoneum esse potuit , quod mensura esset temporis , nisi quod totum durationis suae tempus in partes plane aequales per periodos constanter iteratas distribuerit, partes istae durationis, quae non distinguuntur, aut saltem quae non consi/exmtur, tanquam distinctae & mensuratae per ejusmodi periodos, haud proprie adeo cadunt suo notionem
temporis , ut liquido ex phrasibus hujusmodi patet ,
Uidelicet ante remptis omne , de cum rempus essesserit. q. XIX. Diumas annuasque solis conversioneste quae ab initio , constantes , regulares se ab omni genere humano animadversae fuere , quaeque sibi in-, vicem aequales sesse supponuntur , ') homines haud iimmerito pro durationis mensura usur arum . Cum vero dierum & annorum distinctio pendeat e mota solis , 'hinc nata est salsa ista opinio, motum de dμ- rationem sibi invicem mensuras esse : homines enim. in remporis lavitudine mensuranda , minutorum , 'h
, Supponuntur , ex eo quia non sunt re vera aequalm Iriiuodam aoni tempore dies tex uno ad alium 1blis trantuumser eodem meridiano computando maior est, in altero miἐor . Franc est, quod hori logia, quae iuxta mediom solare tempus ditis
gunt- , cu tempore solari vero 'comparata , nunς celeriora snunc tardiora videntur . Mavima accelerat O , quae est Iss.' Ura accidit circa ri. Februarii , maxima retardati . . quae 16' ιε' ς stat. est circa Kalendas Novcmhtis . SOAUE . .i I Haee SUAVIS reflexio si ggetit mihi in mentem quod olim legi in opusculo Dornini Me Fontaneue de mundorum plurali
tate . Ibidem ait Auctor is nos multoties credimus, horologismis exacte non permeare , ex eo quis videmus ante vel post ho- ,, ram ab ἰpso designatam, solem occidere & potest evenire , quod
,, horulogium a recta mensura in nihilo distet, & videatur dista- - re ratione Solia , qui ad regulam non conficiat suum m . in . . A
176쪽
ratum, dierEm, mensum , annorEm , &c. ideis as-s Leti, de quibus, iacta quadam temporis aut durati Dis mentione , te statim cogitaile perceperunt , quaeon nes temporiS pDrtiones mensuratae erant per m
tus corporum caelestium , soliti erant tempus & motum inter se invicem confundere k aut putare saltem , ea necessario inter se convexa esse: cum tamen conuans quaedam & periodica apparentia, aut icarum alter, tio in spatiis dulationis, quae videntur sequidistantia, si constans si Se ubique observari possit, atque insem viet ad temporis intervalla distinguenda , ac illa , quibus vulgo utimur . Supposto enim , quod sol , quem quidam ignem esse putarunt, ad eandem temporis distantiain accensus istisset , qua nune quotidie ad eundem meridianum revertitur , &.deinde post duodecim horas aut circiter , rursus extingueretur , quodque annuae conversionis spatio, sensibile lueis iacaloris incrementum, de decrementum pariter cepisset ; annon regulares istiusmodi apparentiae omnibus, qui rem istam animadvertere possunt , aeque sne acetum motu prodessent ad durationis distantias mens randas, si apparentiae enim constantes forent, universaliter observabiles de in periodis aequid istantibus , si motu carerent , liliud minus generi huniano usui sorirent in tempore mensurando. 6zὶ.
6α Non est , quod reliquis Recessionibus nequeat tempus metiri ; tantum motu partito in periodis communiter mensuris tor , quantum successio ab illo nobis excitata aqualis est , ac permeabilis , vel est saltem ejusnodi ante caeteras.
177쪽
Ira Duratis edi I Alices Lib. II.
Quae enita eon'elatio , aut germinatio plantae , ubique terrarum ad periodos aequid istatues re diens usui seque seret homin bus*ad annos mensurandos , ac motus solis ; proi: de novimus , Americanos quosdam solitos fuisse annos suos metiri per avium quarundam ad stata quaedam tempora reditum, es ad alia discessum . Febris enim paroxysmus ; famis aut stis sensus οῦ odor aliquis . aut sapor , aut alia quaedam Lua ad periodos aequis mira conflanter re sens , & se omnibus ubique observandain exhibens satis foret ad successionis cursus metiendos , & distinguendas temporis distantias. Ita videmus caecos natos tempus Perannos recte numerare , quorum tamen conversiones
Per motus, quos nequaquam percipiunt , distinguere 'nequeunt . Atque rogo , utrum caecus , qui Vel Perae latis calorem , & hyemis Ligus ; per verni floris odorem , aut sti m autumnalium saporem annos suos m iretur , non meliorem haberet temporis sensuram, quam Romani ante riserinatum per Iulium Caesarem calendarium , aut plurimae aliae gen tes , quarum anni , haud obstante solis motu , quo se uti langunt , valde sunt irregulares nec illud Chronologiae parum dissicultatis asseri , quod accura tae annorum longitudines , quibus multae nationes usis sunt, cognitu sint dissiciles; multum enim a se invicem , & a vero solis motu omnes discreparunt ; atque si sol a rerum creatione ad diluvium usque mo tum suum constanter in sequatore peregisset , atqueata lumen & calorem suum distri uuisset ad partes omnes terrae habitabilis, fecissetque dierum omnium ualem longitudinem, sine annua ipsius ad tropicos
178쪽
Cap. XIV. unus mori . variatione, quemadim dum scriptor ingeniosus n Pec supposuit thaud conceptu facile ei se puto , quo, modo haud obstante solis motu ) homines in mulsedo ameritu ano a Lero in initio tempus Per annuos
cursus , aut quasda- PCri os metirentur , quibus nullae eram notae sens las, Per quas- facile distingui ponens .
Nullae Hrae partea durationis aequatiae esse certo possum.
Ucet, fortassis , aliquis, sine minu reguIari solis
nimirum aut alierius rei allaujus , quomodo sciri posset , tales perio A iadse aequales t ad illud respondeo , aliarum quarundam apparentiarum redeuntium aequaluptem eodem modo stiri posse , quo sciebant Primitus , aut se ine putat rant dierum aequa litatem, quod Lunum conjessturam de iis facie do, per aeuo seriem , quast mediis intervallis prementem humanam rransierant, cumque idearum in xum ope, in die ab natur asibus inaequalitatem , nuru Iam vero in artricialibus invenissent , inde putarunt dies artificiales sive νυχομερα aequalia fuisse , atque id susticere arbitrMi sunt, ut pro mensura iis uterentur . exis ins post examen accuratius ia diurnis s lis conversonabus . inaequalitatem detexis , & nest inus, almon a m etiam inaequalis st. Interim i men hae per suis am suam & apparemem aequaliatatem , aequo uti. suno ad tempus metiendum , έ etiamsi non ad Grationis paries accurate mens
' intellitie sne dubio Burnelium , qui librum edidit inscristum: I ris Triwa Satira; in quo ostendisse videtur , quid ,omo felicia ingenii,sia eriguo judicio praeditus effeere
179쪽
sirari posset . Caute itaque distinguendunt eli tirier durationem ipsam, & mensurλs , quelibas utimur , ut longitudinem ejus dignoscamus. seu ratio in te spectari debet , tanqua in unum eundemque aequalem uulforinemque cursum constanter retinens ; illud vero de nulla mensurarum illius, quibus utimar, dici est , nec certo scire pol sumus . at signatas illarum partes aut Periodus duratione sibi invicem aequales esse ; duae enim successivae longitudines durationis ,
utcunque mensuratae, nunquam aequales esse, demon,
strari possunt. Motus ibi is, quem mundus tam diu , a se itue confidenter pro perfecta durationis mensura usurpavit , in diversis suis partibus , prout superius retuli, inaequalis esse deprehensus eii: atque etiamsi homines recentiores usi sint pendulo , utpote cujus magis aequabilis est de regularis, quam ibi is, vel ut illud dieam ), quod veritati maxime consentaneum est terrae motusis quis tamen interrogaretur , quom do certo sciat , duas successivas penduli libras aequa-Ies eise ρ haud facile prorsus ita esse penitus sibi
persuaderet t quoniam certi esse nequimus , motus Istius causam , quae nos latet , aequabilem semper operationem habituram ; atque certo scimus, medium, in quo pendulum movetur, haud constanter idem es se, quorum alterutrius variatio, ejusmodi periodorum aequiuitatem variare poteit , & eo pacto exquisitae istius mensurae per motum certitudinem labefactare ,
Perinde ac aliarum periodorum ceterarum .quantumvis apparentiarum , durationis notione clara adhue Femanente, quamvis nullae istius mensurae nostrae a curate demonstrari queant. Quoniam igitur nullae duae
in I oquitur Auctor ex hypothesi Copernicana , quae solem in initio livius universi ponit & terram plaaetam facit.
180쪽
cap. xIV. . - ν ua m .s. Irr ls bile est , accuratam illarum aequalitatem ad amus sim cognoscere . Nos pro mensura temporis , iis uti cogimur, quae conitanter successivas habent apparentias ad certas periodos , quae videntur aequi ditiantes esse ; cujus amareuris aequalitaris non aliam habemus mensuram, nilai quam inarum nostrarum series in memorias noltras recondidit , una cum aliis quibusdam rati onibus probabilibus, quae nobis de illarum aequalitate persuadeant.
Tempus havd mensura motus es .
UNum mihi mirum videtur , quod, cum omnes
rempus per motum magnorum & visibilum corporum universi mensurarent, illud tamen men ramotus esse non definiretur; cum perspicuum si omniabus, qui de re ista uel minimum cogitant, ad in tum mensuranduin spatii considerationem haud minus Decessariam esse, quam temporis ;& qui paulo ulterius rem considerabunt, videbunt, rei motae molem necessario etiam ab iis spei standam est e, quibus propos tum est, iamotum ita mensurare, ut rectum de eo judicium ferre possint. Nec quidem motus ad dura tonem mensurandam aliter conducit, nisi quatenus sensibiles quaedam taedae, quarum inter periodos aequales esse intercapedines videntur, circulos suos orbesque constanter admini eulo ejus conficiunt . Si solis enim motus aeque inaequalis esset, ac navis ventis inaequalibus actae, nonnunquam valde tardus , alias valde inaequaliter celer , aut si constanter aequaliter celer haud tamen circularis, nec easdem efiiceret apparentias , haudquaquam nobis magis usui foret ad tempus mensurandum, quam motus Cometae, qui valde inaequalis esse videtur.