Johannis Lockii armigeri Libri 4. de intellectu humano denuo ex novissima editione idiomatis anglicani, longe accuratiori in puriorem stylum translati notis criticis domini Gottelff Henrici Thiele, domini Coste, ac Francisci Soave illustrati; accedun

191쪽

Cap. XV. simul specta . erepat credita fuisse, aliquam inter se analootain

habere , M ansa in dedisse nominibus , quae assinia adeo sunt ac illa durare & durum esse; atque durare tam ideae duritiei, quam existentiae continuatae.co venire palam est, ex eo quod dicit Horatius ) ferro durauit secula. Utcunque se habeat res ista, certissimum est, quod si quis cogitationes suas perse- . qui voluerit , videbit, eas aliquando vagari ultris metas corporum in spatii sive expansionis infinitatem; cujus id a a corpore & aliis rebus omnibus distincta

est & separata: atque hoc l iis quibus id visum is rit in ulteriori meditationi materiam suppeditabit. f. V. Gmpus se habet ad durationem , Et locis is e

pansonem.

TEmpus in genere ita te' habet ad durationem,

ut locus ad expansionem, tantum in se continent' infinitorum istorum aeternitatis immenstatisque oce norum quantum distributum est , & a reliquo , tanquam . per limites secernitur; atque ita usurpantur ad finitorum entium realium situm denotandum , Millorum ad se invicem respectum in unisorinibus istis infinitis oceanis durationis , spatii. Haec rite spectata, nihil aliud sunt praeter ideas distantiarum definitarum , a notis quibusdam punctis, quae in distingui-hilibus rebus sensibilibus signantur, & eandem a semet invicem distantiam servare supponuntur. Ab hujusmodi punetis, quae in entibus sensibilibus fing ntur, numeramus, & ab iis portiones nostras influitarum istarum qualitatum mensuramus ; atque ha , ita considerata, ea sunt, quae tempus & locvm

192쪽

Im Duratio oe Expansio Lib. II.

vocamus. Cum duratio enim di spatium in se uni sesemia sum & interminata , ordo & situs rerum , sine notis istiusmodi punctis definitis, prorsus in iis a mi verentur, atque omnia Plane inter se permista forentia confusa. q. VI. Tempus D locus , hoe modo simpla pro 'determinatis portionibus distinguibilibus infinitarum istarum abyssbrum spatii & durationis, quae separari aut a reliquo per indicia & notos limites distii

gui supponuntur, singula duplicem babent fgnifica

Primo Tempus in genere denotat vulgo tantum infinitae durationis , quantum mensuratur per existentiam , , motus magnorum corporum universi , cum quibus coexistit, quatenus nimirum de iis aliquid n

vimus, & in hoc sensu tempus incipit & desinit esse smul cum mole mundi hujus sensibilis, ut in phras

bus hisce sit perius memoratis : ante re ora Omnia , aut cum remptis esse deseris . Locus etiam sumitur

aliquando pro portione ilia spatii infiniti, quod pota

1idetur a mundo materiali, δe intra eum continetur patque per illud distinguitur a reliqua expansone , etiamsi ilhid verius dici possit emensio , quam locus. Intra haec duo eontinentur Tempus & Locus , s su mantur in sensu jam exposito ; & per partes illorum notabile , particulare tempus sive duratio ; & exterisso partieularis & locus omnium entium corporeorum mensurantur & determinantur. . s f. m.

193쪽

SE AEdo , vox remmo sumitur aliquando in latiori sensu: di applicatur partibus intinuae istius dura.

tionis, non quae revera separatae erant & mensuratae, per realem banc existentiam , & eorporum motus Periodicos, qui designati erant a rerum initio , ut essent signa, quibus annos, anni quatuor tempora & dies observaremus; & proinde nostrae sunt temporis mensurae; verum aliis etiam portionibus infiniatae istius durationis & uniformi r , quas Mos oblata occasione , certis longitudinibus temporis mensurati aequales esse , supponimus ἡ di proinde consideramus tanquam certos intra terminos conclusas. Si Dppon remus enim, creationem , aut lasum angelorum a

ei disse in initio peris Iulianae , propria esset locuistio & lacilis intelle, tu ; si dicerentur , angelorum lapsum mundi creatione 76a. anno priorem Lisse iea enim locutio tantum designaret confuse istiua indistinctae durationis , quantum aequale esse suppon mus 764. annuis solia conversionibus, quas i psas s re confitemur , si sol eundem , quem nunc , curium tum servasset . Hoc modo etiam aliquando loquimur de loco , distantia aut mole in inani immenso ultra mundi coiiunia , cum tantum spatii istius confidera. mus , quantum aequat aut recipere potest corpus me surae cujusdam assignatae , ut pedis eubici ; aut puninctum in eo sus nim , ad certam distantiam a par. te aliqua universi. ' A

194쪽

Tempus oe Locus ad omnia ensia 'ita spectant . Urii & Quando quae tiones sunt ad omnes existentias finitas speetantes , & eas semper ducimusa notis aliquibus partibus mundi hujus lensibilis , Ma certis quibusdam Epochis , quas motus , qui sese vantur in eo , nobis designarunt . Sine fixis aliqui- , bus istiusmodi partibus aut periodis , liniti nostri intelleolus rerum ordinem amitterent , in immenssistis, quorum nulla est ora , nulla extremitas , durationis D expansioliis oceanis ; quae in se continent

omnia entia finita ; ti in plena latitudine sua ad

Deum tantummodo pertinent ; haud mirum itaque videri debet , ea non comprehendi a nobis , verum cogitatioties nostras tape in errore Plane versari , quando Velimus ea considerare , aut abstracte in s Ialeti Psis' aut quatenus enti primo incomprehens bili aliquo modo tribuuntur . Cum entibus quibusdam finitis applicantur, corporis cujusdam extensio tantum

est iiiiiniti istius spatii, quantum moles corporis istius occupat. Et locus est portio corporis cujusdam, cum illud eonsideratur , ad eertam ab alio dilitantiam , positum. Ut Mea durationis particularis rei cujusdam, est inu portionis istius infinitae taurationis, quae, xante rei istius existentia , praeterit; ita tempus , ira quo res existit, idea est istius spatii durationis, quod

inter notam aliquam fixamque durationis periodum , di rei istius exissentiam praeteriit . Alterum ostendit distantiam extremitatum molis, aut existentiam ejusdem rei , quod nimirum I edem quadratum continet, aut per duos annos duravit; alterum distantiam ejus, quod locum ostendit, aut existentiam ejus ab aliis fi-riis punctis spatii aut durationis ; quod nimirum erat in mediis hospitii Lincolniensis campis', aut in primo gradu Tauri , atque anno Domini I 69 I. aut an-NO IC . , Iulianae periodi : quas omnes distantias mensuramus per praeconceptas taeas certarum longi

195쪽

CU. XV. simul spectatae . tudinum spatii & durationis , uti digitorum, Pedum,

in illiari uiri, & graduum, & in alio minutorum, dierum , annorum, &c.

Omnes partes extensionis funt extensio ; oe durationis duraris .

A Liud est, in quo spatium magnam cum duratione cognationem habet, quod nimirunt, 'etiamsi

jure optimo' inter smplices nostras ti6. . iJumelei

tur , nullae tamen e simplicibus alterut ius, deis, quas habemus , omni prorsus compositione careant : utriusque natura est ) , e partibus conlia- Tom. II. N r

in Lockio fuit objectatum . si spatium est patribus confiatum, ut ille hic vidit , nci iret inter ideas simplices illud collocare vel deberet quod superius exposuit refellarese uua ex idearum sim plicium pro rietaιibus . est 4 e omni compositione orbatum , o

animae non prosicere quam conceptionem , omnivo uniformem , nsae

mgint in aserenιes ideas EUPeyci . Additur per transennam , quod deprehenditur, ex eo quia nullam definitionem dedit Lockius, quae praecisa dicatur Cap. II. II. ubi de ideis simplicibus verba facit . Domitivis Bari,cyι ac impraesentiarum iuris Professor in Goningue fuit, qui mihi has participavid obiectiones in epistola,.quam Lockio ottendi , & en Lockii res ii sum . V, 1 our commencer par la dernier obiectioia Monseur Locke de-elare d abord, qa ii Ua pas traiie son sutet dans tin ordae pamsaitement scholastique, n uyant pas eu beauconps de familiarit εavec ces soletes de ii res lorsqu'il a dcrit se sen , ou plutot ne se fouvenantes guere plus 1lors de la methode, qu'on ν observe, di qu aliasi ses lec eurs ne dolvent pas s' attendie a des definitions regulierem ni placεs h la tete de ch que nouueau .futet Ii s est contente d employer ses principaux termes, sur les ouessi liraisonne de relle sorte que d'une muniere θu d' aut re it false comprendre netlement a ses lecteuta ce qu'il entende par ces

196쪽

re 6O; partes tamen illorum , cum omnes sint generis ejusdem & alterius cujusdam ideae mixtura ca

Peut par consequent la diviser en deux plus petites . D' ou tis ensuit qu'eue est a Paespiit une idἡe simple : ce qui sussit dans ceste occasion .. Car l' assii re de Montieur Locke n' est pas de discnuvii r en cette enero it de la reali id des choses, malades ideos de I'elpiit . Et si cela ne sustit pas pour Eclaircir ladissiculi 4 , Monseur Locke ia' a plus rien a. ajouter , si non quos i 'id de d' etesidue est si sin ultere qu'elle ne puisse s' accorde rex a fement avec la definitioii, qά il a doni eo des idi es smples, de sorte qu' elle dissere et uel uue inaniere de t tes io Rutres de cette e spece , it cro it qui it v aut mi eux la latifer la exposie a cette dissiculte , que de mite uiae nou velle divisorien sa faveur . C' est alica potir Monsciar I ccxe qu' on putis comprendre sa perii Ee . ii K cst que trop ordina ire de voledes discouta trethintellisthics , sales par Mep de dclicate iste fur

μ) Quibus panibus Τ'ubinam impenetrabilitas 3 Haec cst corin

197쪽

Cap. XV.

reant , haud obstant , quo minus inter ideas simplices locum obtineant. Si mens , prout in numero facit, miset ad minutam partem extentionis aut durationis pervenire , quae divisibilitatem excluderet, ea foret quasi indivisibilis unitas, aut i 2ea; cujus e crebra reeetitione aniplificatae istae extensionis & durationis ejus contiarentur . Cum vero mens ia

queat effingere cujusdam spatii , sine partibus 6M , ejus to A communibus utitur mensuris quae per usum familiarem , in singulis regionibus , semet in memoriam impresserunt cujusmodi sunt digiti , pedes, cubiti & parasangae ; atque ita momenta , minutae , horae , dies , & anni , in duratione: mens, inquam, hujusmodi utitur inis, tanquam si iii-plicibus , ad ideas multo ampliores componendas . quas animus, oblata occasione , taliam longitudinum additione essicit , quales ipsi cognitae sunt . E contrario minima mensura , quam utriusvis communiter habemus , quaeque tanquam unitas spectatur in numeris , animus tunc utitur , quando per divisioneni eas in minores fractiones reducere cupit . Etiamsi utrinque , tam in divisione quam additione , aut spatii aut durationis , quando a lea , quae consideratur , lagrandem valde molem ampliatur , aut in valde minutaly redigitur , moles istius accurata obscura fit &confusa. 9 solus est numerus iteratarum additionum aut divisionum , cujus Mea clara est & distinetD, quod cuivis statim erit perticuum , qui sciverit cogitationes suas per immensam spatii expansionem aut materiae divisibilitatem vagari . omnis duratio-

poris qualitas . Ubi desit, compenetratio oritur . Tantum magna phantali e vi pulsumus concipere duratiotrem , & extensionem materiae expertem Statiiri ac dico Partes, mihi repraesenta peculiares .impenetrabilesque superficies p alioquin coinpeneti Iemur, nec Partes concipio.

Os Ex eo quia nescit effingere spatium vel duratiohem.

198쪽

196 Dueatio oe Expansio Lib. II.

nis pars duratio etiam est ; M omnis pars extensionis est extensio , quarum utraque additionis aut divisionis capax est in infinitum . Minimae tamen Po tiones illarum utriusvis , quarum claras ti dismustas Deo habemus , ' maxime fortasse sunt idoneae , quae cadant sub confiderationem nostram, tanquam id ne-

. nus ideae simplices , & quibus m si nostri complexi spatii . extensionis , & durationis componuntur , Miti quas distinete iterum re lui possunt . Minuta illiu linodi durationis pars , momentum dici potest ,& unius idiae moram in animis nostris, juxta seriem ordinariae successionis , complectitur . Alteram , cum proprio nomine careat, nescio, an punctum sesibilo vocare fas sit, per punitum illud minimam quae percipi potest materiae aut spatii particulam intelligo

quod ordinarie circiter unum minutum est, veI ocu- Iis perspicacissimis raro minus triginta circuli secu dis , quorum oculus est centrum .

. i f. X. Partes illarum sum inseparabitis . V pansio & duratio ut inrius in hoc conveniunt ,

quod, quamvis ambae a nobis considerentur tan-

uam partes habentes ; partes tamen illaruni hald ae linvicem, ne cogitatione quidem , separ iles sint: etiamsi corporum partes , a quibus mensura uuius sumitur ; ti partes motus , aut potius successionis Mearum in animis nostris , unde mensuram alteriugdesumimus, distrahi possint & a se invicem separari ;Prout alterum saepe fit; per quietem , & alterum perstinnum, quem quietem etiam vocamus 68. XI.

199쪽

Dura tio es tanquam linea, expansio rangvam

festunt discrimen reperitur , quod ideae longitudinis, quam in expansione habemus, quaquaversum rea ut , atque ita figuram , latitudinem , & crassi- . ti eiu essiciant ; duratio vero quas longitudo tantum est unius tuae. e recitae , in infinitum extenta , quae non capax est multiplicitatis , viriationis, aut figuraeῆVerum existentiae Omnis quantaecunque mensura una communis est, cujus res omnes dum existunt, aequa- later Participes sunt . . Praesens enim momentum hoc

Exum omnium , quae nunc exiitust , commune est , oc Partem istam illarum existentiae aeque complectia

e , V restectere , haud concipi posse. . Nos convenimus Cum Ocκio , Iuccessionis ideam aut plici idea luccessionis percepti num, ta non sequitur quod mihi animo neptessentataeo intervat irm , quod e1i inter unam de aliam ideam , vel melius inter unam ct aliam successionem , partes ei concipiam , si a rebus Urceptis vel repraesentatis omnino independenter consderem . Actus mensis in percipiendo unus totus , indivisibilis eii , ut nua videbitur , quapropter unus cum altero compenetrare tur, di si haud hic mihi caput volitet , nulla eγtenso, nulla Pars post et in eo concipi . At quemadmodum nos in cogitando F vxtra nos positas semper contemplamur, vel ab his ad quas- earum Rirectjones progredimur , & eas Comparamus, Omnes nim quot quot sint nostrae ideae; per sensus nanciscimur, ita ab UΠa ad aliam rei partem , quibus at sectio adhaeret a in conte P aris ire , vel repraesentatione progredientes successioni . ideam Rcquirimus . Videtis ergo , in spatio ae duratione indivisibilite in , ut Loellius inquit , riequire .concipi , Edi quo senia ex euilonein ab eo consideratam debemus hic nobis antino repraetentare , qtridquid dicant ceteri , & credant ipsi demonstrare ς .rmino Rudco contru Lockium dicere , seniu a nobis explanatoios divisibilitatem posse concipere non secus ac extensonem . cui noc sit , Iupervacaneum puto, nos ulterius hic immorari

200쪽

I98 Durario. Expanso Lib. II.

tur, ac si omnes unum tantummodo ens sinplex 6 )essent; &. vere dici potest, omnes in eodem temporis momento existere. Utrum in angelis & spiritibus aliquid sit huic expansioni. analogum , di res est , quae haud in iacit iam intelligentiam cadit : & fortasse nobis , qui intestigentias habemus Ad nostri conservationem , & vitae 'usus , non ρd aliorum uero entium realitatem & amplitudinem accommodatas , adeo propemodum est dissicile , quandam concipere exi-1ientiam , aut ideam habere entis alicujus realis , cum plana negatione omnimodae expansionis ; ac est, adeam habere cujusdam realis existentiae , smul cum persecta negatione omnis durationis : quid itaque sp ritus Norri mune habeant aut analogum spatio , nos penitus latet. Hoc tantummodo scimus corpora sm gula possidere proprias suas portiones ejus , juxta partium solidarum extensionein , atque ita dum remanent ibi inlia excIudere corpora a commuuione

particularis istius portionis spatii.

6 in Dominos Colle se vertit is Car ce moment-ci est com- ,, mun a toutes las choses qui existent prElcnte rent , & renser- ment εgalement cerre partie de leur existence, tout de mεmoen que si totites ces e 1es n' eloient , qu har seul Otre . Per consequens non tantummodo ens simplex , ut aiν THIELE , sed unum ens Pro ente simplici aliquid aliud intelligitur , quam unum , ut cristantibuβ pRint,