장음표시 사용
41쪽
riam influere; comperimus enim, morbos nonnun- quam animum omnibus ideis suis orbare, Se sebrium ardores, Paucorona dierum spatio, omnes istas rerum imVines, quae non minus perennes esse videbantur ,
quam si marmori inscriberentur, permiscere inter se , he ud cinerea quasi redigere. Ideae eonsanter iterarae vix amitti postum. CIrea iseas ipsas animadvertere licet, eas, quae saepissime iterantur quarum in numero istae r censendae sunt, quae non uno tantum, verum pluribusa modis in animum ingrediuntur per objediorum aut actionum, a quibus producuntur, cre am accesso- Hem, altius se in memoria figere di clarusime ibi di tissimeque haerere; quae itaque originalium iunt qualitatum corporum, nimirum solistas , extenso , fru- , moru33dκ quies, Se quae corpora nostra constanter serme afficiunt, uti calor & frigus , atque eae , quin omnium propenaodum entium affectiones sunt, uti eat entia, taurario, & numerus, quod omne Pr dum objeetum, quod sensus nostros afficit, omnisquo
cogitatio, circa quam mens versatur, secum adfert .
hae, inquam , atque id genus ideae, vix penitus ut
quam intereunti dum menτ ullas omnino ideas an in
. tk Si pius accidit , quod in nimia senectute redit
Malitiam , nec uilas retinet ideas. Adag um bis Ienes hoc non exprimit insortunium qu'm valde debiliter atque imperiIcte . Puer mammae adhaerens nutricem cognoscit , lenex Rahunc tristem caducitatis statum redactus, mulierem , d e causa servitutis clica eum extant, minime cognoMa. LM, A L.
42쪽
In recordatione meas saepe actuosa es.
IN secundaria hac perceptione, prout dici potest .
aut idearum, quae in memoria reconduntur, itera - , ta contemplatione . animus multoties aliter , quam pure minue, se habet, latentium enim istarum picturarun imagines nonnunquam a voluntase dependent ip) . ' Mens saepenumero in absconditae alicujus ideae inve iligatione semet exercet, & quasi lumen mentis reintro in eam 1 lediit , etiamsi nonnunquam eae laonte sua in animis nostris oriantur. & semet intellectui offerant; ispissime etiam ab obscuris recessibus , de latebris ealiginosis , per vehementem aliquam animi concitationem, in apricam lucem educuntur; affectus enim nostri nonnunquam ideas , quae alioquin perpetao ab animadversione nostra seductae latuissent, nombis in memoriam revocant . Circa ideas etiam iam emoria reconditas , & nonnunquam , prout fert oc casio, a mente resuscitatas, ulterius animadvertendum est, non solum nullas eatum de novo sor mari, Ue rum mentem etiam illas considerare tanquam prioris impressionis effectus . & cum illis haud secus ac cu ideis olim notis familiaritatem renovat . IIdeo ut Muae olim impressae, etiamsi non seinper nobis in co speetu sunt, tamen eum in memoria revocantur, comperimus statim, eas esse, quarum cognitione, utpote Prius impressarum, intelleetus olim imbutus erat
is) -ries in memoriam aliquid revricare cupimus,& omni v Iuntate vires impendimus , negle, to et cctu contra quoties, siquid oblivises , efflagitamus , 5e ta.nen memorie nostrae continuo Migere videmus Quid per hoc non pendet ergo a vo-Iuntate , ut ait Lockius . vel latrem non loram repetere R Iuntate debemus, ut infra vide, mus .s quod explicatu oerdifficile vida . Quo modo animn
43쪽
na Resemio. ' Lib. II. f. VIII. Memoriae Aefectus, fumi oblivio oe rarditas .
MEmoria in animali rationis participe proxime
post perceptionem necessaria est ; & tanti in menti est ut, ubi desuerit, reliquae facultates nostrae nulli propemodum 3sui sint: nec possemus quidem in Togitationibus, ratiociniis, & cognitione nostra, ultra ea, qu .ae coim nt, Objecita pergere, siae memoriae subsidio sui3; in 'ua vero duo possunt esse defectus .
primo, ut tiam penitus amittat, in quo casu πamia plane consequitur. Quoniam enim rem eatenusetantum cognoscimus, quatenus ideam istius habemus, idcirco amissa semel idea , nos piorsus in senoratione versari necesse est. Secunia, ut tarde moveatur, nee ideas in thesauro suo reeonditas, ea celeritate in unum conVocare possit, quae ad mentis usua necessaria est.
Desectus iste , fi in magno si gradu, Ruridytas u catur : atque ille , cui. ob memoriae defectum conservatae ibi ideae haud praesto stat , quandocunque iis opus fuerit, perinde ferme se habet, propter Mearum inutilitatem, quas illarum expers omnino esset. Qui obtuso adeo ingenio eli, ut, dum ideas, sibi in prae
adea excἰrat alteram, quae associata dicitur, & mens obversari, sentimus o modo nobis palam est , ideas excitatas nos olim habuisse, neque novas tesse Θ Quo modo retentio a memoria. me-ῶnria ab imaginatione , Imaginatio a sensatione differre quit poh magna perdissicilium , involutarumque contentionum seraci-- l Nos autem nostras rraeditationes hac super re loco suo ex-
. seti Falsum. Ratio est . quod ad omnia ab auctore recensia susscit imaginatio ; ne statium non est , ouod advenae .nima , ideas , quas sibi repraesentat , esse recoiaitas , ct olim acquisitas i statim S duas habet ideas , comparat , diiudicae , eis nullo modo possit eas recognoscere, pro eisdem quas Ru Rhabuit, aliter imaginatio cum memoria confundent .
44쪽
sens necessarias, in mente sua investigat, it i interea opportunitas intercidat , haud propter notitiam multum illo beatior est, qui penitus rerum est ignarus . Memoriae leta) itaque est semper animo apparare
dormientes istas Meas, quae nobis pro re nata neces sariae sunt, atque in eo, ut eas, quandocunque opus
sit, in promptum ti ad manus habeantus, illud comsistit , quod inventionem, phantasum , & ingenii acumen appellamus.
IX. Hi defectus sunt , quos iu memoria , si
unius hominis atque alterius memoriam inter se comparamus, Chlervare licet. Iuter desectus est, qui ge-iaeratim in hominum memoria concipi potest, s cum aliis quibusdam intelligentibus ordinis superioris ent, bus comparentur, qui ea facultate hominibus in tantum excellunt , ut praeteritarum actionum scenam omnem anim is perpetuo ita perlutirent atque sentiant, . ut ne ulla quidem vitae totius cogitatio fugiat illorum
conspectum. Indicium hujusce rei esto nobis Dei omni- scientia, qui novit praeterita , & statura , & cui a dita ac arcana mentis hvmanae aperta semper per spicua sunt. Quis enim dubitet, quin Deus quasdam e persectionibus suis cum gloriosis istis spiritibus, quorum ni inisterio immediate utitur , in quacunque Velit proportione communicare possit, in quantum e tia creata finita earum capacia sunt . De clarissimo viro Pochale , cujus suhlime excellens ingenium prodigii simile erat, ferunt ipsum nullius illorum mnium , qcae per totius ab annis suae pueritiae aevi curriculum fecisset , legisset , aut cogitasset , memoriam
saaὶ Im rinati s potius . Memoria est maior imaginationis
gradus . Haec enim non tantum ideas habitas excitare ut phum thasia . verum recognoscere debet , easdem esse quas anica lia'
45쪽
xiam. unquam amisisse, donec Iabesis stata eo)Foris v Ietudo memoriam ejus infringeret. Hoc rarissime adeo iii hominibus cernitur, ut illis incredibile videatur, quihus moris est alios ex ingenii sui modulo . metiri thujusce tamen rei consderatio nobis adjumento esse potest , ad cognitiones nostras amplificandas , easque .dirigendas ad earum, quae sunt in superioribus spiri- tuu in classibus , longe majorum Perseistionum contemplationem . Paschalis enim mens iisdem conclusa erat angustiis , quibus omnes humani animi , quibus ingentem L,arum varietatem successive , non omnes simul contemplari , datum est . Cum tamen angelorum ordines diversi contemplationes suas latius probabiliter e Mendant, & nonnullorum animi adeo fortasse capaces sint , ut rerum Praeteritarum c initionem omnem complexu suo stinui retinere, ea que sibimet constanter, una quasi in tabula, exhibere queant . Id, arbitror, haud mediocri emolumen- .
to fore, cognitioni viri, contemplationi dediti, si posset omnes , quas unquam habuit, cogitationes, & ratiocinia sua, quae unquam formavit , semper praese tia sibi s stere . Credere itaque par est , hunc unum esse ex iis modis, in qaibus ea, quae in separatis est spiritibus, intelligentia nostram longe superat fa3).3. X.
23 Argumentamur de eis, quae sub pedibus sunt , non de
quibus superant captum nostrum ; meis praecognitis non videommodo spiritus materia mundatus possit praeterita recordari . Observamus hoc fieri nobis per ipsam materiam , quatenus im- Pressiones organo sentorio nostro e rebus externis factae, exorta quadam analoga mutatione in corpore se ad cerebrum ipsum transmittunt, & recondito quasi loco seponunt. Si ergo, ut diximus , hoc deficiat penus, e quo exhauriantur ideae, vel ut -- fugiamus quaestiones, e quo emergunt signacula & se menti ob. Vertando , res isntea perceptas excitamus ac denuo videmus . nulla tum perceptio, nulla idearum innovatio quit adesse. Quod
46쪽
FAcultas haec ideas recondendi, di illaina in me
tem conserva fuit , in diversis aliis animanti a , aeque ac homine mihi inesse videtur . Ut alia enim empla praeteream , mihi extra dubium est , aves istas , quae hominum vocem modulii ri 8c imitari disscunt i atque numeros & modos s ervbre mmopereni tu
Disaia praesentare , O munus nostrae infimae pRr is e cree nodest porro qui inficiari queat , at quod spiritus a coapore seiun Ctus possit percipere , & recordari ex se & per se omi i d v iis auxilio orbatus est, id quod impugnar potest . Memoriam oriri ,-geri , diminui ratione stahilitatis , ahigmenti , decrementiqiis partium, quibus nostra machina conficitur , non nemini con autumo , En sens memoriae , en ergo origo , qm suunt praeterita . Possiunus interim memoriam solo , & nudo sp xltui tribucre λ Nequaquam censeo , ut 'nec elim actym cc r itationis , ratiocinationis posse haberi albitror ; quam ob rem dicere puto omnia post mortem nos in Deo videre , & persentiscere; ille auctor omnium sensetionum . nutu porro suo has excitat , renovat , modificat , ac Gringuit sentiendi modos . Hinc est , quod statum indifferentiae , in quo ante redempt ouis Rctum Parr archarum animae commoraliantur , tanquam invio, minis deli tutionem habere, & ea Eim, quod po1tea ingressaes re , tanquam ipsius supremi Entis effectum credere dchemus, uatenus potentia sua ea , quae beatitudine illos assciunt prae- Mutat, atque commonicat. Demum quod angeli latius , ut a te chitas , suas extendant contemplationes , si narora nostri spiritus gaudent smili vel quasi smili , quoties nobis concessum Veniat eos omnia in Deo contemplari & vidore, non neomus. Haec mea opinio nefas sortasse videtor eis pol stimum . qui saimmortalitatis dasnitionem a Wolfio . caeterisque boni nom; nis liMam standum esse . credunt . Nonnulli enim. ut apud Woi- sum invenimus PD, πιι p. 6s7. immortalitatem finiunt ,, per potentiam purseverar di a morte corporis in ι -- is tu, perceptionum distinctarum, & conservandi memoriam sui ., at Pace in totiun visorum rationem itatus huius non invenio si P Duili Corale
47쪽
nituntur, pereeptione esse praeditas , Ideas in me in xiis suis retinere, iisque pro exemplaribus uti. Puto enim impossibile esse, ut voces suas ad sonorum mensuram componere; possent prout eas facere mani- felium est quarum nullis omnino ideis praeditae snt. Etsi enim largirer , fieri posse , ut sonus motum
quendam spirituum animalium in avium istarum cerebris mechanice tunc excitaret, cum quis voce aut sidibus actu canit; posseque motum ad alarum musculos usque ita continuari, ut avis per certos quosdam sonos mechanice fugetur , quoniam illud ad conservationem ejus iacit ; 'ea tamen haudquaquam ratio esse potest , eur mechanice , vel dum canitur , vel multo minus postquam cani desitum est, motus talis avi cuidam in vocis organis excitetur , qui eam ad alieni soni modulum conformaret, cum imitatio istare hilum quidem ad avis. conservationem conserat .
Et quod majus est , haud cum specie aliqua rationis supponi s multo minus probari ) potest , aves cum
minum voces modulantur, posse , absque sensu Sememoria , numeros imitari, heri auditos, & ad ill xum mensuram propius proPiusque gradatim accedere ; qui numeri , si nulla sit istorum idea in memoria , nusquam sunt , nec ulla Vis aut contentio eos propius asserre potest , adeo ut exemplar sint, quod amitentur . Haud ulla enim ratio est , cur tibiae T
mo hac tentia actum perceptionum distinctarum sumunt , non ita si possibi itatem ipsius actus log. ιom I. J. Complures autumant, hanc in animae essentia extare. Quaeso interim argumenta; haec desumere nequeunt a diuturna animae cogitatione, incertum, ae falsum principium hoc esse putam is i tom. I. J ἔ nonnulli a vi admae repraesentativa argui posse , credunt ἰ verum, Me demonstravimus, vis ab effectu , potentia ab actu perm3gnae differt sὶ . Gaudet potentia res repraesentandi di i incte , ne
sibi actu repraesentare, negamus. Ceterum quidquid de Loo sit. oluto corpore vidistinus.
48쪽
Cap. x. Retentis. 4snuus . in illarum cerebris vestigia relinqueret, quae non primo statim, verum post iterata tentamina, similes ionos Emdueerent ; aut , cur . soni ab ipsis lacti . haud , perinde atque tibiae , vestigia facerent , quae
-- ita od Bruta memoria gaudeant extra dubium est. Recem sitis ab auctore alia infinita addi queunt , nos omnia relinquimus ex eo quia sunt Atis hora. Hoc unum adnotamus, acti nes Brutorum non gigni , ut vulgo existimatur ab instinctu , pendent potius a peculiari determinatione .& experientia nabi ,
quae desinit in habituo; ta bini verum in nostia Meditatium.
49쪽
CUm ea, quae ad memoriam primum attinent, auctor inius indicavillet, rationes pertentare , atque asterre minime C navit . Non pauci post eum in hoc se occuparunt, sed frustra posero , res est ut prius obscura , neque ullum his ait judicium, quod verum, vel saltem probabile existimetur. Difficuliates, quae inimum implicant quae itionem , ad duas pineislimum reducuntur 'I. Quo modo innovata modificatione, aut repraesentatione per alias vices habita , anima nondum lens tionem vel perceptionem habeat iterum, Verum etiam , eam 1e habuisse , internoscat , quod ego recognitionem , vel ut vulgo Riunt reminiyientiavi , appello Il. Quo modo modificationes , vel repraesentationcs nobis olim excitatas , quando objecta Casexcitantia nondum adsunt , denuo efformantur , & eas persentiscimus Quod ad primum periinet , masor metaphy si corum Pars mirantur sane mysterium , cum animo non illud expinoire . Anonymus , Auctor operis , Sanio H PsPol ia . nuncupati, a EO TO in opere , Soggio anuisico Iuru fa otia riu' amma citatus, qui facillime hic internosci quit , expe ritur explicationem si ppeditare. ,, Ut concipiamus , ait, quod remi- ω niscentia possit modo mechanico explicari , supponere debem n iis, impressione.n a librillarum motionibus prima vice animaem Productam praecise non esse eandem, quam excitant tempore quo, , Per secundam, tertiam , quartamve incum, eodem qua ι quams, modo moveantur. Sensatio, quam haec impressionum diversitaso gignit, est quae dicitur renumicensia. - Αt explicatu superest, onam haec diversas impressionum resideat. Eouetus , huic am Itime sensui causam physicam voluptatis a novitate productae Invenire cupiens , ait is forsan in quadam molecularum resi-- itentia , in qu ruata tricatus mosecularum gradu , vel demui h. in quodam .distinorique s irituum conatu cotum solidas ν, 1 brarum partes, χ altere nequiret ., 8 Diversitas impressit isaircundae, tertiarvs Erc. esset. igitur in desectu resilientiae fricti mi OR vim mςepto , mr consoquens anima tibi conscia eois Moet, Miam' impressionem peremise olim, cum in nroieci. iv.fi a mur aentibus resisteritu, , .iam unpremonibus omni-
50쪽
vo novis persentiscere solet , minime persentiscat. Hypothesis poris ingeniosa est. At nescio l. quomodo libra, quae pro. una visece mota, non debeat amplius restitere, de moleculae tuae non debeant frictionem pati , vel eam tam divertam sustinere. Primo cictu consecto, mihi videtur , fibra; ad primum sui statum quasi regredi & suas moleculas si eodem modo mutatas , eamdem.
vel quasi eamdem frictionem experiri di here . . I At si daretur diversitas , difficile est sane , animam esse eiusmodi diversit iis sibi consciam. Si obiectum indifferens video , nullam interinnam sensationem , neque antea , neque post experior , & si d nno objectum video, niterere minime scirem , me com nemorari, id me antea vidisse , quatenus minori frictio. ae librillis exorta, minorem voluptatem vel dolorem tum mihi excitasset . li I. Mobjeςtum faciet mihi iterum impressioriem prima fortiorem, nouiecus ac si his sentiam eundem odorem, primum longius, dein propius , ratione mrimis impulsus in libris major erit reactio, Per consequens astrictus molecularum maior, es major sensatio . Ex his ergo patet , quod non deberem mihi esse conscium , me ne impressionem experium pluries ; quando contrarium expe rientia demonstrat. lv. Hunc aistrictus molocularum defectum si concedamus quoque , tum est dicendum , quod cognoscercm , mo imiles habuiste impressi inius, sed minime possem internoscere nu merum impressionum , quas habui , quando recordor multarum numerum , & priccisioncm . vi harum considerationum una
cum eis, quae Abbas Dra etsi opponit V. Saaio di Ps. ac
etsi ingeniola, Mnesi opinioncm retellam. Ego verum credo , quod recognitionis mysterium diverso modo, miri mechanica , at a te hypotheti rejecta , possit facillime en dati . Si in persollam alias a nobis visam incurramus , sepius accidit quod imprimis eam non recogitoscimus, & in hae igno. raiatia moramur , donec circumstantiae temporis, loci, societatis, occupationis &c. in quibus cam vidimus, nobis non suggeram tur, vel eorum nosmetipsi non recordemur. Hoc tantum detegit
mylterium recognitionis. Q ando in observando obiectum, sola illius rimaeo se mihi repraesentat, etsi millies vidissem , sumper
ut prima erit , iiec minimam haberem recogia itionem , nec minimam reminiscentiam. Ium solum recordor alias vidit se illud, quando una cum sua effigie mihi repraesentantur circumitantiae, cum quibus antia respexi . Ecq .a tum est meae rem ni scentiae ratio Simplicissima porro Me alias vidisse obiectum, intern sco , ex eo quia mihi quasi duplicatur imago ; coiajunctam vis deo duobus seriebas inter se diversis, una repraeseritationum mihi ab obsectis factarum, quae cum eo' cmul actu in m is agunts ilibus; altera id earum objecrorum, quae excitantur & cum eo
in meis sensibus alias egere. Haec duplicata objecti essites a me