Catechismo

161쪽

minat i loglio Mati XIII 47, 24) o nil 'aia in cui si Contione frumento e pula Luc. III, 17ὶ o alle dieci vergini mota fatuo

Chi es soluso alla Chiosa Cat. 124, 131.

162쪽

Nominis Ecclesiae significationum varietns.

110. Verum uniVersae etiam ECClesiae parteS, CClesia Cnomine signifiCari Olent, Ut Cum APOStolUS CCleSiam, quae est Corinthi, Galatiae, Laodi Censium, ThessaloniCensium no

minat Cor. I, 2 Gal. I, 2 Col. IV, 16 I Thess. I, 1 in privatas

etiam fidelium familias ecclesia VOCat: nam PrisCae, et Aquilae domesticam ecclesiam Salutari iubet Rom. XVI, in item alio in loco Salutant Vos, inquit, in Domin multum Aquila, et PrisCilla Cum domestica sua CCtesiaci Cor. XVI. 193. Ad Philemonem etin ACribens eandem OCem usurpavit Phil. I, 23. Interdum quoque CCtesiae nomine eiUS rnesides, ct Pastores significantur Si te non audierit, inquit Christus dic Ecclesiae Matth. VIII, di quo in loco praepositi Ecclesiae designantur sed OCUS etiam, in Uem POPVlu SiVe ad Con- Cionem, sive aliCUihi rei nCrae CHUS COnVenit, CCleSi HP-pellatur r. XI, 18ὶ Praecipue vero inio articulo Ecclesia bonorum simul et malorum UltitUdinem, ne Praeside Solum, sed Os etiam qui parere debent, signifiCat.

Ecclesiae proprietates Cat. 107.

111. Sanctam Catholicam. Aperiendae autem sunt fidelibus huius Ecclesiae proprietates ex quibu liCebit agnOSCere, quanto beneficio a Deo affeCti sint, quibus Contigerit in ea

Ecclesia una Cat. 108.

112. Prima igitur proprietas in symbolo Patrum describitur, ut una Sit Una in Uit, St OlUmbH CH, n CSt PC- Ciosa mea Cant. VI, 83. VOCatur autem Una tanta hominum multitudo, quae tam longe lateque diffusa est, Ob HS CHUSRS, quae ab Apostolo ad Ephesios Criptae sunt: unum enim Ominum, Unnm fidem, Unum Baptisma tantum esse praediCat

Unu OS Otin eius CCtor, a gubernator, invisibilis quidem Christus, quem aeternus Pater dedit Caphat super Omnem ECCleSiam, quae est Orpus eius h. I, 22). Visibilis autem iS, qui Romanam Cathedram, Petri apostolorum principi legitimUS SUCCOSSOr, tenet de quo fuit illa omnium Patrum vntio, et sententia Consentiens, O visibile Caput ad unitatem ECCleSin ConStituendam, et ConSerVandam neCessariUm UiSSQ; quod praeclare et vidit, et Cripsit SanCtha HieronymuS, et Contra Iovinianum iis verbis: Unus eligitur, ut Capite ConStituto, Chismatis tollatur Ccasio I Gntr. λυinian. I, 263 et ad Damasum: Facessat invidia Romani Culminis recedat ambitio, Cum SUCCessore Piscatoris et disCipulo Cruci loquor.

163쪽

Vari significati et nomo Chiosa.

110. Conci nome di hi es si Oglion anche designare te varie parti ella Chies universale Come fa 'Apostolo quando nomina e lites di Corinto I Cor. I. i. di Galagia

Talora Chiam Chies anche te private famigii dei fedeli come quando dice di salutar a Chiosa domestica di Prisca et Aquila Rom. XVI, 4 e in altro uogo, Vi salutano et ignore grandemente Aquila e Priscilla concia domestica loro Chiosa I Cor. XVI, 193 la tessa parola adopera CriVendo a Filemone Fil. I, 23. Talor ii vocabolo hi es designari suo capi pastori Se non ti scolia illo alta Chiosa Mati XVIII 1 T): volendo intendere a capi della Chiosa. Si dice chies anchei luogo ove it popolo si aduna per i Sermone o Per nitru causa religiosa r. XI, 18): ma in quest articol per Chiesa 'intende principalmente i complesso de buoni o dei

Proprieta della Chiosa Cat. 10T.

111. Santa, attolica Sono ora a spiegarsi a fetioli leproprieta di questa Chiosa, alle quali si riCava Quanto iastato grande ii beneficio dimi verso Color Che in Asa Sono nati e eduCati.

Unita della Chiosa Cat. 108.

112. a prima proprieta descritia ne Simbolo dei adrie 'inita: Una e la mi a colomba, una ecla mi bella Cant. VI, i. Una cos grande moltitudine di uomini, diffusa per Ogni OVe, deita una per i motivi elencati ait 'Apostolo gli Efesini: Uno i Signore, una a sede uno i Battesimo Def. IV, ). Uno e nCheci suo reggitore e moderatore: 'invisibile, Cristo S. N. Checi' etern Padre a costituito capo di tuita a Chiesach e i suo corpori es. I, 223 visibile che lede su a cathedra di Roma qua successore legittim di Pietro, Principedegit Apostoli.

164쪽

Ego nullum primum, nisi Christum se hiens, Beatitudini tuae, id est Cathedrae Petri CommuniCatione OnsOCior Super illam petram aedificatam CClesium Cio. Qui Cumque extra hane domum glatam Comederit, ProfAntis St. Si qui in Arca Noe

non fuerit, peribit regnante diluvio Diff. XV, in quod et

longe antea n Irenae Probatur A . aer III, 3) et Cypriano, qui de unitate CCtesiae loquens it Loquitur Dominus ad Petrum: Ego, Petre, iCO tibi, quia tu e Petrus, et

super an Petram aedifiCab ECClesiam ectio. Super Unum aedificat Ecclesiam : et quamvis RPOStolis omnibus POSt OSUr-rCCtion Om SUHID, Hrem PoteStatem tribuat, et dicat Sicut misit me Pater, et ego mitto VOS ACCipite Spiritum SanCtum: tRmen, ut Unitatem B ni QSinret, Unitnti Othisdem Originem,

ab uno incipientem, auCtoritate sua disPOSVit, etC. Cypr. Deianis. Eccl. 3. Optatus deinde Mileuitanus ait Ignorantiae tibi

adscribi non potest, Cienti in urbe Romes, Petro Primo Athedram episCopalem OSSe Oliniam, in qU Sederit omnium BPO- stolorum Aput PetruS in quo hin Cathedrae Unitas ab Omni-bUS SCrVBrcitur, ne Ceteri postoli singulas sibi quisque defenderent ut inna Chi Sinnii CUS, O PrROVAriCator OSSet, Ut Contra singularem Cathedram alteram OllOCaret optatus, De schism.

Donat. II, in. Post vero Basilius si scriptum reliquit Petrus collocatus est in fundamento dixit enim: Tu es Christus filius

Dei vivi et vicissim audivit, se esse Petram licet enim Petra CSSOt, non Amen Petra erat ut Christus nam Christia vere immobili Petra Potria Vero propter petram. Dignitnte enim suas Deus largitur alii Q sacerdos egi, et RCit ARCerdoteS: Petra CSt, et Petram facit et quae hi sunt, largitur servi sui S Basil. Hom. falso adsC. de Poenis. n. i. OStrona VOTO SHnctus Ambrosius ait Ouia solus profitetur EX OmnibUS, OmnibUS

antefertur Ambros In Luc. X QT,). Si quis obiiciat Ecclesiam, uno CnPite, et Pons Iesu Christo Contoninm, Praetere nullum requirere in Prompti responsi est. Ut enim Christum dominum singulorum SACramentoriam non OlUID HU-Ctorem, Sed intimum etiam praebitorem habemus: nam ipse est qui baptizat, et qui absolvit, et tamen is homine SRCramentorum Xterno ministros instituit): si C Ecclesiae, quam ipse intimo spiritu regit, hominem Ahiae Potestati ViCartham et miniStrUm PraefeCit: nam Cum visibilis Ecclesia visibili capite egeat ita Salvator noster Petrum Universi fidelium generis

Caphat et Pastorem Constituit, Cum illi VOS SUAS PASCendRSVerbis amplissimis CommendaVit, Ut, Ut C SUCCOSSiSSet, CHndem plane totius Ecclesiae regendae et gubernAndae OtOStR-tem habere voluerit.

165쪽

Ottat di Miloui: Non ti pia Achisar ' ignoranZH, BPondo tu bene Che in Roma in Pietro per primo hi data a Cathedra episeopale su a quale sedette i capo di tuiti gli Apostoli affinche tuiti conservasser in tui solo 'unita della sede, ei singoli apostoli non estollessor CiasCuno a propria di gutSa

166쪽

Unti Praeterea idemque Si Spiritus, inquit Apostolus ad

Corinthios I Cor. XII, 11ὶ qui fidelibus gratiam, Perinde atqueBnim Corporei membris Vitam impertitur. Ad quam Unitatem SQ Hndam, Cum Ephesios Ortaretur, inquit Solliciti servare unitatem spiritia in vinChal PRCi S. Unum OrPUS et Unu SPiritus Eph. IV, 3, 43. Ouemadmodum enim Vmnnum OrPUS multis Constat membris, eaque H Unct nima luntUr, Ucte OCuli visum, Uribus auditum, et aliis sensibus diversas Vires subministrat ita corpus Christi mysticum, quod est Ecclesia, ex multis fidelibus Compositum est. Unct UORU ES SPES, Ut in eodem loco idem Apostolus testatur, ad quam OCnti SUmUS: Si quidem Omne enndem rem, Ompe eternBm et beatam Vitam, Peramus. Una est denique fides, quae Omnibus tenenda CSt, C prae se ferenda: Non Sint inquit Apostolus, in vobis

schismata I Cor. I, 10ὶ atque unum Baptisma, quod quidem est Christianae fidei ACramentum.

Ecclesia sancta. Cat. 109.

113. Altera proprietas Ecclesiae est, Ut Sit sanCta quod Principe apostolorum CCepimus eo lOCO UOS Utem genUSClCCtum, gens sancta I eir. II 3. Appellatur Butem sancta quod Deo ConseCrata dediCataque Sit Si enim Celer huiusmodi, quHmqunm Corpore Sint SHn CtHVOCHri Consueverunt, Cum divino cultui addicta, et dedicata Siant. Vitis generis sunt in Lege veteri VASA, VOStes, et Hilarin: in Ua Primogeniti quoque, qui Deo altissimo dedicabantur, SanCti Sunt appellati. Nec mirum Cui quam videri debet, EC-Clesiam dici sanCtam, tametsi multo peccatore Continet SanCti enim vocantur fideles, qui populus Dei effecti Unt, UiVe Se, fide et Baptismate AusCepto Christo ConSOCrnrunt: Unm VHm in multis offendunt et quae polliciti sunt non PraeStant quemadmodum etiam qui artem aliquam profitentur, etsi Arti PrHe-COPt non SerVent, nomen inmen artificum retinent. Ouctre divus Paulus Corinthio sanctificatos et sanctos appellat r. I, 23 in quibus nonnullo fuisse PerSPiCUUm St, UOS, Ut CHT-nHleS, et gravioribus etiam nominibus Criter Obiurgat ib.

SanCta etiam dicenda est, quod Veluti Corpus Cum SanCto capite Christo domino, totius sanCtitati fonte, Coni UngitUr, a quo Spiritus sancti charismata et divinae bonitatis divitiae diffunduntur. Praeclare sanCtus Augustinus interpretan verbuilla Prophetae Custodi animam menm, quoniHm SHnCtUS Um: Audeat, inquit, et Orpus Christi, audeat et unus ille homo, Clamans a finibus terrae, Cum Capite SUO, et Sub BPite SUO diCere SanCtus sum accepit enim gratiam anCtitatis, gratictm

167쪽

De resto, Crive Apostolo a Corinti, uno e identico elo spirit che insonde a gragia a fodeli, Conieci 'anima da vita

alle membra de corpo I Cor. XII, 11 in E invitando que di

Santita dolia Chiesa Cat. 109.

113. a seconda proprieta della Chies e la antita, Comeci apprenderit Principe degit Apostoli Acrivendo: a Vol stirpe eletta, gente anta I Pieir. II, 3. E Otta Santa, PerChe On-

l 'antica Legge, basi sacri, e Vestimenta, gli altari, e nChei primogeniti che ventuano dedicat ali Altissimo. Ne deve re-Care meravigii a Che a Chiosa si deita sant Sebbene On- tenga molli peccatori: iacche i fedoli si chlamano santi inquanto son divenuti popolo di Dio e mediante a sede e lBattesimo At Ono Consacrati a Cristo Aebbene O POCChino

168쪽

Baptismi et remissionis peccatorum. In Ps. LXXXV, 2ὶ Ac paulo post Si Christiani omnes et fideles in Christo baptizati ipsiam indUerunt, sicut Apostolus dicit: Quotquot in Christo baptigati estis Christum induistis Gal. III, 2 3 si membra sunt

Ecclesia catholica Cat. 110.

114. Tertia proprietas ECClesiae ea est, Ut Catholi CH, I CIDPQ uni Ver Sali S VOCOtur quae appellatio vere illi tributa est qUOniam, Ut testatur An Ctu ΛUgUStinUS, ct Solis Ortia usque ad Ccasum unius fidei splendore diffunditur Serm CCXLII 43. Neque enim, Ut in humanis rebus publicis aut haereticorum ConVCntibu S, Uniu tantiam regni torminis aut uno Oininum genere CCtesia definita est verum Omne homines, sive illi Barbari sint, sive Cythae, Sive ervi, sive liberi, Sive masChili, SiVe eminue Charitatis sinu Complectitur. Gal. III, 28). Quare ACriptum est Redemisti nos Deo in sanguine tu ex omni tribu et lingua et populo et natione, et feCisti nos De nostro regia ham soc V, 93. De Ecclesia dicit David Postula a me, et dabo tibi gente hereditatem tuam, et pOASCASionem tuam termino terrae Psalm II 8). Item Memor ero Rahab et Babylonis scientium me et Homo, et homo natus est in ea Psalm LXXXVI. , 53. Praeterea Omnes fideles qui ab Adam in hunc usque diem fuerunt quive futuri sunt, quamdiu mundu CXSinbit, Ornm fidem profitentes, ad eandem ECCleSiam Pertinent, UR SUPCrfundamento apostolorum fundata est a Prophetariam, qui omnes in illo lapide angulari Christo, qui CCit utraque nUm, et PaCem ii qui prope, et ii qui longe, annuntiaVit, Constituti sunt et fundati Eph. II, 14-20). Universali etiam Ob eam Caia-

Sam dicitur, quod omnes, qui Alutem Hoterian ConSequi Cu-Piunt, eam tenere et amplecti debeant, non CCUR C qui HrCIIo, ne diluvio perirent, ingreSSi Sunt.

Ecclesia apostolica Cat. 111.

115. Haec igitur veluti certissima regula tradenda St, quia vera et falsa Ecclesia iudicetur sed ex Origine etiam, Uam revelata gratia ab apostoli ducit Ecclesiae Veritatem ῬgnO-

169쪽

Salm LXXXV, 2). E poco piu otio Se e ver Che ut ' Cristiani e Modeli, atteggati in Cristo, anno ri Vestit Cristo, come dico 'Apostolo Tulli vo che siet stati attegrati in Cristo vi siet rivestiti di Cristo Gal. III, 273 se e vero Cheson diVenuti membra de suo Orse e Purii Con cli non SAersanti, aliora anno ingitari a Caseo e Cui membra On SHnte. Infine si aggiunga Che solo a Chiosa possied i culto legitii modo sacrificio e 'uso salutare dei sacramenti Orci quali Omo per efficaci frumenti ella gragia divina Itidio produc lavera antita di guis tale Chesi eramente Santi non PORSOno esse suori di questa Chiosa. E chiar adunque che a Chiosae AntR, O sant perChe e it Ort O di Cristo a cui Viene san-

Catholicita sella Chiosa Cat. 110.

114. Terga proprieta dolia hies e i dirsi catholica Ossi universale Opitet Chesle ConVieno nition diritto, per-Che, teste sant' Agostino: da Oriente ad Occidente si diffondo conclo splendore cliin 'unica sedes Discors CCXLII A). Essa non Come e narioni civili O te Conventicole eretiche ristretiam iconfinii uri regno meli 'ambit di una AZZa in abbraCCi nolfeno delia sua carita tuti gli Domini Barbarii citi solitavi oliberi mas hi Gemmine Gai. III, 283. Porcio sta critio Cilia ricomperati a Dio Coi sangue tuo da tu te e tribu e linguaggi e Popoli e narioni, e C hai fati per i nostro Di regi

Apoc. V. i. E David dice della Chiesa Chiodi in eo claro

Apostolicita dolia Chiosa Cat. 111.

170쪽

nun Primum orta, Sed ab apostolis iam olim tradita, et in omnem Orbem terrarum diSSeminata ex quo fit, ut nemo dubitare possit, impia lictereti Coriam VOCO longe R Verct ECClesiae fide abesse, Cum doctrinae CCtesiae, quae ab apostolis ad hanc diem praediCata St, adVersentUr OUHre, Ut omneSintelligerent, quaenam esset ECClesia Catholi Ca, Patres in Symbolo illud divinitus addiderunt apostolicam. Etenim Spiritu sanCtUS, qui ECClesiae Praesidet, eam non Per aliud genus mini Strorum, Un Per POStolicum, gubernat. Qui Spiritus primum quidem apostoli tributus est, deinde vero summa Dei benignitate semper in CClesia mansit. Sed quemadmodum hae una ECClesia errare non potest in fidei, a morum disciplina tradenda, Cum a Spiritu Sancto gubernetur ita Ceteras OmneS, URO Sibi ECCleSiae nomen arrogant, ut quae diaboli spiritu duCantur, in OCtrinae, et morum PeriaiCiOSissimi er

Ecclesiae figura iri veteri Testamento.

116. Sed quoniam magnam vim habent figurae Veteris Testamenti ad excitandos fidelium animos, OVOCHndRm Ue rerUmPUlChorrimctriam memoriam CViti rei PotiSSimum CAUSA APOStoli his usi sunt illam quoque OCtrinae Hrtem, Uct mctgnHS utilitates habet, Parochi non praetermittent. In his autem illustrem significationem habet arca Noe: une ob eam rem tantum di Vin iussu Constructa est, ut nullus dubitandi locus relinquatur, quin Ecclesiam ipsam signifiCet quam Deus sic ConStituit, Ut quiCumque per Baptismum illam ingrederentur, ab omni mortis aeternae periculo tuti esse OSSent; Ui Vero extra illam essent, quemadmodum iis Venit, qui in arCamreCepti non sunt, suis Celeribus Obruerentur. Alia figura est, magna illa civitas Hierusalem, Cuius nomine CriptUrcte SuePiUS sanctam CClesiam significant. Nimirum in illa solum offerre Deo sacrificia licebat quia in sola etiam De ECClesia, ne Ve

ritur, quod Deo plaCere ullo modo Possit.

Ecclesia ipsa est obiectum fidei.

11 T. Iam illud etiam extremo loco de Ecclesia docendum

erit, Unnnm ratione nos Credere Ecclesiam, ad articulos fidei pertinent: nam etsi quivis ratione et sensibus percipit, ECClesiam, id est hominum Conventum in terris esse, qui Chri Stodomino addicti et Consecrati sunt, neque R enm rem nimOCOnCipiendam fide opus esse videatur: Cum ne Iudaei, OCTurCae quidem de eo dubitent tamen illa mysteria, quae in