Catechismo

381쪽

PARTE II HI SACR DELI ' EUCARISTIA 363

intimo dolore dei nostri peccati immoliam e offriam questa Vittima saCrosanta no otterrem infallibilmente dat ignore lamiseriCordia e la gragia a momento Opportuno, perche i Signore tanto si Compiaco de profumo di questa Vittima checi perdonaci peccati Concedendo i ii dono della graria e delia penitenga. Percio a Chios diCe in una Ua Olenne Preghiera: Quante volt si et bracia memoria di questa Vittima, attret-tante si compie 'Opera delia nostra salute DOm. IX OPO Pent.) in quanto tuti gli abbondantissimi meriti delia Vittima cruenta

si riversano su di no in gragia di quest incruento ACrifigio. Insegneranno anChe i ParrOC Che a Viri di questo sacri figio e tale da giova non solo a Chiclo Offre e a Chi O riCeve, ma anche a tuti i fedet o Che stan ancor Viviis in terra, Che essendo gia morti ne Signore, non inno anCO Completa- mente purifiCati Percheis Certa tradigione Apostolica cheri sacrificio della Messa si offre utilinente anche per i morti, Ol- treche per i PeCCati, e pene, te Oddisfagioni, te angusti e calamita variat dei vivi. Donde egue Che tuti te messe sono Comuni in quanto dirette alia Comune utilita e salute

I sacrificio della Messa a molli notevoli e solenni riti,nessun de quali si uo iudiCare superfluo O vano, PerCheluti son diretii a far meglio risplendere a maesta di si grande saCrifigi e a rasportare i fedeli alia visione di os salutiferi misteri alia contemplagione elle os divine in As Ce

mento.

Basti adunque uel Che in qui abbiam OSPOSto, Coni'aiuto di io, intorno a principali unti che si riferi SCOno

382쪽

364 PARS ID DE POENITENTIAE SACR. DE POENITENTIAE SACRAMENTO

Doctrina Poenitentiae frequenter incul Canda.

239. Quemadmodum humanae naturae fragilitas et imbecillitas Omnibus nota est, eamque in se ipso quisque faCile experitur ita, quantam habeat necesSitatem Poenitentiae sa-Cramentum, ignorare nemo poteSt. Quod si diligentiam, quae a Paroclis in unoquoque Hrgumento Hdhibenda St, X rcti, quam tractant magnitudine, et pondere metiri oportet: Omnino fatebimur, O numquam in huius loci explicatione adeo diligentes futuros esse, ut satis videri possit quin etiam deho SRCramento, quam de Baptismo, eo CCuratiu agendum CSt, quod Baptismus Semel tantum administratur, ne iterari potest Poenitentiae vero toties OCVS datur, eiuSque repetendae toties necessitas imposita St, quotie post aptiSmum peCcare Contingat ita enim a Tridentina Synodo dictum est, Sacramentum Poenitentiae non SeCUS laPSi POS BaptiSmhim, a Baptismum nondum regeneratiS ad Salutem neCOSSctriUm esse S A. XIV, Cap. in vulgataque illa sancti Hieronymi sententia ab Omnibus, qui deinceps e SACrct tradiderunt, n-gnOPere Comprobntur, Poenitentiam me SeCundam tabulam In La. III, 8, Ut enim, Confracta navi, unum vitae SerVHndRCPerfugium reliquum est, si forte tabulam aliquam de naufragio liceat arripere ita, post amissam Baptismi innocentiam, nisi qui ad Poenitentiae tabulam Confugiat, sine dubio de eius salute desperandum est. Hae autem non ud PHStore solum, sed ad reliquos etiam fideles excitandos dicta sint ne forte in ei rei maxime neCeSSariae inCUria reprehendatur. Primum enim Communis fragilitati memores omni ludi Optare debent, ut diVina ope adiuti, sine Casu, aut prolaptione aliqua in via Omini progredi possint quod si nonnunquam offenderint, tum vero summam Dei benignitatem intuentes, qui tamquam bonus PHStor Vium Suarum Vulnera Obligare, eisque mederi solet Ezech. XXXIV, 163, hoc saluberrimum Poenitentiae medicamentum nunquam in aliud tempus differendum esse Ogitabunt.

Varia nominis CCeptio.

240. Ut autem rem ipsam aggrediamur, Priu explicanda est Varia huius nominis potestas, et notio ne aliquis ambiguitate voCis in errorem inducatur. Nonnulli enim Poenitentiam Pro satisfactione accipiunt. Alii a Catholicae fidei doc-

383쪽

Si oves fovente inculcar a doririna intorno alia Ponitoriza.

Ueri significati est nome Peniten En.

240. Per entra subito in materia, pleghiam innanzitutio iliatore erit significato de nome eniten Za, Per Vitctrche altri si indotio in errore ali ambiguita de vocabolo. Altini intendono penitenga Come Oddisfagione altri, ben On-

384쪽

366 PARS ID DE POENITENTIAE SACR.

trina longissime remoti, cum arbitrentur poenitentiam nullam temporis praeteriti rationem habere, nihil aliud quam novam vitam esse definiunt. Docendum est igitur, multiplicem esse huius nomini signifiCationem. Primum enim poenitentia de iis dicitur, quibus aliquid displicet, quod ante PlaCuerat, nulla habita ratione huius Cogitationis, bonumne an malum fuerit. Si omne Poenitet, quorum tristitia SeCundum saeCulum est, non SeCUndUm Deum: Cuiusmodi Oenitentia non salutem affert, sed mortem II Cor. VII, 10). Altera est poenitentia, Cum qui EX Celere BdmiSSO, quod quidem antea placebat, dolorem non Dei, sed sui ipsius causa concipit Matth. XXVII, 3). Tertia est, Cum non solum admissi Celeris Causa intimo animi Sensu dolemus, Vel eius doloris externum etiam aliquod Signum damus, Verum niUS Dei Causa in eo moerore sumus Ioel II, 123. Ac singulis quidem poenitentiae generibuS, que Comme-mOrcti Sunt, Poenitentiae VOX Proprie OnVenit; nam Um in sacris Litteris Deum poenitere legimus, id per translationem diei perspiCuum est. Eo enim loquendi genere, quod ad hominum mores CCommodatUm est, SaCrne Litterne utuntur, Cum Deum mutare aliquid Constituisse declarant quod non aliter facere videatur, quam homines, quos si aliCuiu rei Poenitent, en Commutare omni studio laborant. Si ergo Cri-Plum CSt, Poenituisse eum, quod hominem fecisset Gen.

VI, 3 et alio loco, quod Saul regem constituisset I Reg.

Verum inter has poenitentiae significationes magnum diS- Crimen Observare oportet. Prima enim in Vitio ponenda St: niter est quaedam Commoti et perturbati animi affectio: tertiam tum a Virtutem pertinere, tum ARCramentUm CSSE dicimus quae significatio huius loci propria est.

Poenitentia prout est Virtus.

241. Ac primum quidem de ipsa, ut Virtuti PHrte, gendum Si non Olum, quia fidelis populus ad omne virtutis genus institui a Pastoribus debet sed etiam, quia huius virtuti actione tanquam materiam praebent, in qua PoenitentiHC RCrnmentum versatur a nisi prius, une Sit Poenitentiae Virtus, reCte intelligitur, ACramenti etiam vim ignorari

Quare imprimis monendi, hortandique sunt fideles, ut omni Contentione et studio in intima animi poenitentia, Uam Virtutem diCimus, elaborent Sine Ua ea, quae extrinSOCUS Hdhibetur, Parum admodum Profutura est. Intima autem Poeni-

385쪽

morte II Cor. VII, 10). Altra specie di pentimento e uellodi coloro che si dolgono di uri missati Commesso e di Cui si erano dileitati, non per riguardo i Dio a di se tessi Mati XXVII, 33. Una terga specie si a quando non Solo Cidogliam con intimo sentimento deli animo de PQCcato Om-

rammariChiam principalmente per 'offosa di Dio Gioel.

CO Ogni studio di mutaria. In questo senso leggiam Che Diosi penti di avere creatori 'uomo Gen. I, 6 e di aver elerio re

Ma, e una grande diversita tra queste re specie di penitenga. a prima e disetiosa: a seconda eri' affligione di un

La Porii tenga in quanto e Virtu.

386쪽

368 PARS ID DE POENITENTIAE SACR.

tentia est illa, Cum ad Deum nos ex nim ConVertimuS, et commisSa a nobis Celer detestamur, et Odi habemus simulque illud nobis certum et deliberatum est, malam Vitae

a Dei misericordia consequendae. Hanc vero dolor, et tristitia quae perturbati et affecti est, et Passi a multi VOCatUr, ConSequitur, Veluti Come PECCatorum detestationi adiuncta: quamobrem pud Complures ex sanctis Patribus poenitentiae definitio huiusmodi animi Cruciatu declaratur. Verum in eo, quem poenitet, fide Poenitentiam anteCednt, neCOSSe St: neque enim OtCSt UiSquam Se ad Deum Convertere, qui fide Carent ex quo fit, ut nullo modo poenitentiae pars recte dici POSSit. Quod autem intima hae poenitentia, ut antea diximus, dvirtutem Pertineat, perte Stendunt multa, quae de Poenitentia tradita sunt, praecepta Matth. III, 2 IV, 17 Marc. I, 4 15 Luc. II, 3 Acf. II, 38ὶ Lex enim de iis tantum actionibUS, quae SVSCipiuntUr Cum virtute, PrHOCipit. Negare Praeterea nemo PoteSt, quin dolere, quando, quo modo, et Uct- tenus Oportet, Virtuti sit ho autem ut recte fiat, poenitentiae virtus Praestat. Interdum enim evenit, ut ex admissis CeleribUS minorem, quHm par est, dolorem homine Capiant quin etiam, ut a Salomone Criptum est μου. II, 143, nonnulli sunt, qui cum male fecerint, laetantur rursus Vero alii ita Se Oerori animi, et aegritudini dedunt, ut de salute etiam ProrSUS

desperent quali fortasse Cain videri potest, qui ait: MaiorOS iniquita mea, quam ut Veniam merear Gen. IV, 13): et qualis certe Iudas fuit, qui poenitentia ductus suspendi Vitam et animam amisit Matth. XXVII, 3: cf. I, 18). Ut igitur

modum in dolore tenere possimus, poenitentiae virtute adiuvamur. Sed idem etiam ex iis rebus Colligi potest, quas sibi tanquam finem Proponit is, quem Vere peCCati Poenitet Pri

ut pro Celeribus admissi Deo satisfaciat quod quidem ad iustitiam referri perspicuum est. Nam etsi inter Deum et homineS, Propria iustitiae ratio intercedere non potest, Cum inmlongo intervallo inter se distent aliquam tamen esse iustitiam Constat, Cuiusmodi est inter patrem et filios, inter dominum et Servos Tertium est, ut homo in Dei gratiam redeat, in Cuius offensionem et odium propter peccati foeditatem in- Currit. ne vero omnia satis cleClarant, poenitentiam ad Vir

387쪽

terna ct quella per a quales no Con tutio 'animo C Convertiam a Dio e detestiam profondamente i OCCati Commessi, proponendo instem fermamente di emendar lo Ostre Cattive

abitudini est costumi corrotti, fiduciosi di cons gui it perdono

gia detio, e Chiaramente dimostrat da molli precelli che cene vengono dati Mati III, 2 IV, 1T Marc. I, 4, 15 Luc. III 3: Aff. II, 38) ordinandoci a legge solo uegli atti che si

gare che si atto di Virtu i dolersi ne tempo, ne modo, enella misura opportuna tuti quest Ceci insegna ct OVere appulato a Virtu della penitenga Spesso a tene infatii hegli omini non si pentano dei peccati quanto Ovvebbero Cheangi vi sono taliani, a deita di Salomone Che si rallogran delmale CommeSSO μου. II, 14ὶ mentre vi sono altri Che si affliggono Osi amaramente, da disperarii salvarsi tale embra essere stat ii aso di Cain che solamo I mi peccato epit grande de perdono di Dio Gen. IV, 133, e tale fu Certamente Giuda, it quale pentito, perde appendendos a laCCio, la vita e 'anima Mati XXVII, 3 Att. I, 183. a viri della

I medesimo si deduce anche da que Che si propone Comesine chi clavvero si pente de peccato. Questi, infatii, Prima Vuo Cancellare la sua Colpa e lava tuti te macchi deli 'anima. SOCOndo, uolo dare Oddis agione a Dio per i PeCCati Commessi i Che e evidentemente un atto di iustigia Polchesebbene tra Dio e gli uomini non Ossan interCedere Hl Porti di vera e rigorosa iustigia dato 'infinito abisso Cheli Separa, Ure alun ve 'i, ne genere di quelli che si verificano tra adre e figli, tra adrone, servitori Tergo, delibera i ritornare in gragia ditio, ella cui inimici ia e di-Sgrazia era adiit per motivo delia bruttegga de peccato.

388쪽

370 PARS DE POENITENTIAE SACR.

Gradus ad poenitentiam.

242. Sed docendum est etiam, quibus gradibus ad hanc divinam virtutem liceat ACendere. Primum itaque Dei misericordia nos Praevenit, OrdnquenOStra ad Se Convertit. QUO Cum Precaretur Propheta: On-Verte, inquit, nOS, Domine, ad te, et Convertemur Thren V, 213. Deinde hoc lumine illustrati per fidem ad Deum animo tendimus Credere enim oportet CCedentem Ad Deum, ut APO- Stolu testatUr, qui est, et inquirentibu Se remunerator Sit Hebr. XI, 3. Praeterea motus timori ConSequitUr et SUPPli- Ciorum aCerbitate PrOPOSita animUM POCCati revocatur atque huc videntur spectare illa Isaiae verba Sicut quae Concipit, Chim PPropinquaVerit ad partum, dolens Clamat in doloribus suis: sic facti sumus Isa. XXVI, 173. Huc deinde accedit spes impetrandae a Deo misericordiae, qua ereCti Vitam, et mores emendare ConstituimuS. Postremo Charitute Corda nostra C- Condiantur, e qua liberalis ille timor, probis et ingenuis filiis dignUS, OritUr atque ita unum illud veriti, ne qua in re Dei maiestatem laedamus, peCCandi ConSuetudinem Omnino dese

Hisce igitur quasi gradibus ad hane praestantiSSimam Poenitentiae virtutem Pervenitur quae Prorsus divina et Caelestis virtus existimanda est Cui CiliCet regnum Helorum SaCrne Litterae Pollicentur: nam apud sanCtum Matthaeum Scriptum est Poenitentiam agite, appropinquavit enim regnum Helo

rum Matth. III, 2 IV, 1 3 et apud Zechielem: Si impius

egerit poenitentiam ab Omnibus CCCatis UiS, Uae PerntUS est, et Custodierit Omnia praeCepta mea, et feCerit iudiCium, et iustitiam vita vivet Ezech. XVIII, 213 tum alio loco: Nolo mortem impii, Sed ut OnVertatur impius a Via Sua et Vivat Ezech. XXXIII, 113 quod quidem de aeterna et beata Vita intelligendum SSE, Pinne COI Sint.

Poenitentia prout est aerHmentum.

243. De externa Vero Poenitentia OCendum St, CH CSSO, in qua ACramenti rati Consistit, habereque externa quRSdam res Sensibus subiectas, quibus deClarantur ea, quae interius in anima fiUnt. In primis autem explanandum fidelibus videtur, quare factum sit, ut Christus dominus Poenitentin in numerum n-Crnmentoriam referri voluerit. Huius autem rei illa omnino causa fuit, ut nobis de remissione QCCatorum, Uam DCUS pollicitus est, Cum ait: Si impius egerit Oenitentiam, etC. minus dubitare liceret vehementer enim pendere animo de intima Poenitentia opus esset, cum de suo Cuique iudicio in

389쪽

242. Importa anche insegnare a fedeli attraverso quali gradini ci possiam innalgare a questa divina ictu. Innangi tu loci misericordia cli Diomi Previene e Converte a seri nostri citori Questo domandava at ignore it proset implorando: Convertiet a te, o Signore, Sarem ConVertiti I iam V, 21 i. Secondo, illuminati a questa luce, i rivolgiam a Di sui'ali della ede, oiche Come afferma 'Apostolo Chi si CCO-sta a Dio deve credere Chelio siste e Che e it rimuneratore di que chera Cercano Ebr. XI, 63. TerZo, egueri senso det timore, quando ' anima Considerando i atrocita elle pene, si ritira a peccato. A quest sembrano riferirSi te parole δ' Isaia: Ome una incinia prossima a parto si agna earida fra te sue oglie, tali fiamo no Isa. XXVI, 173. Ouarto, si Ag-giunge a speranZa di impetrarcia misericordia dimio, sollevatidalia quale risolviam di emendar la vita Costumi Ouinto, finalmonte a carita inflamma i nostri Uori e da AS SCAtUrisce uel filiale timore Che degnamente si Conviene a figli probi e sennati, in viri de quale, non emendo pi Che 'Offesa della maesta di Dio abbandoniam definitivamente i abitudine de peCCnto. Questi sono i gradi attraverso i quali si iunge alia sublime virtu della penitenga, Che agi OCChi nostri deve appari rtuita Celeste e divina, polche a saera Crittura e promette ilregno de Cieli, Come si legge in an Matheo Fate enitenga,

che i rogno de ciet e vicino Mati III, 2 IV, 1 in Q in Ezechiele: Se 'impio ara penitenga di tuiti i peccati he ha

it tritio e laoiustigia, iura Ezech. XVIII, 21). E ancora: Non Oglio a morte deli 'empto, a Che si Converta alia sua trista Via e viva EZech. XXXIII, 11 in te quali parole deb-

bono evidentemente intendersi ella vita terna e beata.

243. Circa a penitenga esteriore si deve inSegnare CheeSS COAtituiAC Propriamente i SACramento e che consiste in alune Zioni sterne e sensibili Che Aprimon quello Cheavviene eli interno deli anima Ma innangi tutio si deve i-chiarare a sedet perche Gesu Cristo a messo a Peniten Za

dubitare delia remissione dei nostri peCCAt da lui promessaei Con e parole Citate da Ezechiele: Se 'emplo, ece Pololi Segiustamente alasCuno deve temere de proprio giudigio elle Sue Zioni, Saremmo di necessita stati condotii a dubitare de nostro pentimento interiore Marii ignore volendo rime-

390쪽

3T PARS ID DE POENITENTIAE SACR.

itS, quae git, merito timendum sit. Ut igitur Dominus huic

nostrae sollicitudini subveniret, Poenitentiae sacramentum in-Stituit, quo PermaCerdotis absolutionem, Peccata nobi remiSSaeSSe Confideremus, ConSCientiaeque OStrae ob fidem, quae SuCramentorum virtuti merito habenda est, ACatiores redderentur. Neque enim aliter CCipienda est VOX SHCerdotiS PCCCata nobis legitime Condonantis, quam Christi Omini, qui ait Paralytico: Confide, fili remittuntur tibi peccata tua Matth.

IX, 23 Deinde vero, Cum nemo salutem, nisi per Christum eiusque passioni beneficio ConSequi OSSit, OnSentctnctum, nobisque utilissimum fuit, eiusmodi saCramentum institui, Uius vi, et efficientia Christi sanguis ad nos defluens, Peccata POStBaptiSmum admissa elueret, atque ita reconciliationis beneficium illi uni Salvatori nostro acceptum referre Profiteremur. Quod vero Poenitentia sacramentum sit, Pastores ita facile

Ostendent: ut enim Baptismus SaCramentum St, quia CCCain Omnia, C rHeSertim quod Origine Contractum fuit, delet: eadem ratione Poenitentia, quae CCCata Omnia OS Baptismum voluntate, vel Ctione SUSCepta tollit, vere, et Proprie SACrnmentum diCendum est. Deinde, quod Caput est, Cum illa Ucte extrinseCUS tum a Poenitente tum a sacerdote fiunt, de-Clarent ea quae interius effiCiuntur in anima, qui neget, Poenitentiam vera et propria sacramenti ratione praeditam ASOPSiquidem ACramentum ARCrae rei Signum St PCCCntor Utctm, quom Poenitet, rerum et Verborum noti Pinne XPrimit, se

animum a peCCati turpitudine abduxisse itemque ex iis quae a SaCerdote geruntur et diCuntur, misericordiam Dei peccata ipsa remittentis, facile CognoscimUS. Quamquam O aperte indicant illa Salvatoris verba Tibi dabo clave regni Caelorum: et quodCumque Olveri super terram, erit solutum et in Caelis Matth. VI, 193. Absolutio enim sacerdoti Verbi enUntinia, remissionem illam peCCatorum Signat, quam in anima efficit. Neque vero solum fideles docendi sunt Poenitentiam in

quae iterari possunt. Quaerent enim Petro, num septies Venia

peccati danda esset Dominus respondit: Non dico tibi usque Septies Sed usque septuagies septies Matth. XVIII, 22). Quare

si Cum eiusmodi hominibus agendum sit, qui Summa Dei bonitati et clementiae diffidere videantur, Confirmandus erit illorum nimUS, Rique ad Spem divinae gratiae erigendus. Quod quidem facile Consequentur tum huius loci et aliorum tractatione, qui in SaCris Litteris permulti CCurrent tum vero iisvntionibuS, et Hrgumentis, quae ex sanCtorum Chrysostomi libro

De Dosis, Ambrosii libris De Oenitentia petere licebit.