장음표시 사용
541쪽
PARTE III PRIMO COMANDAMENTO 23
meva i sapientissimo legislatore affinChe, CHdendo in errore, non Si oggiasser uri simulaCr della divinita, e finissero coltributare ad una Cosa Creata 'Onore OVUt a Dio.
Utilita de culto olle immagini Cat. 177.
305. Non si reda ut avia Che Si hin man Care alia religione e norasgredire a legge ditio, Sprimere con figure sensibili, adoperate Os ne VeCChio Ome ne nuOVO Testamento, qualChe Persona della antissima Trinita. Non,' infatii individuo cos grossolano ii quale POSA ritenere CSPreSAnda uella figura a divinita. Adigni modo pleghi it Parroco Come mediant quelle figure, Sinno Significate proprietam Agioni attribuite a Dio Cosi, quando, stille indicagioni di Aniele Dan. VII, 9 si appresenta 'Antico dei glorni sedulo ultrono, On i libri aperti in angi, uole significarsi reternit ela infinita sapienga di io, in virtu delle quali scorge tuiti pensieri e tuti te agioni degli Domini per giudicarii. Gli angeli pol Vengono affigurati in forme mane e Concie ali a Chei fedeli comprendano quanto essi stan heri dispost verso ilgenere man e Ome OCili ad Seguire te incombonge volute dat ignore Sono tuti infatii spiriti a servigio di coloro Che ramano a redita della salvegga Ebr. I, 143. I simholopo della colomba e te lingue come di fuOCO men gionati et
Vangelo Mati III, 16 Marc. I. 10 Luc. III, 22 Giov. I, 32 e negli Atti desti apostoli II, 3 quali proprieta delio Spirit sanio
APOStoli CR, i Concili Cumeniet, e innumerevoli sortiti di Padridottissimi e religiosissimi, tuti fra loro Concordi.
542쪽
fidelium bono ad hanc usque diem factum declarabit ut ex Damascen libro, quem de imaginibus edidit, et Septima Synodo, quae est secunda Ni Cena intelligitur. Verum qui Sanctissimum quidque institutum hostis humani generis sui fraudibus et fallaciis depravare contendit: si quid forte populo a in re peccatum fuerit Parochus, Tridentini concilii decretiam secutus, quoad eius fieri poterit, studebit Corrigere, a deCretiam Uidem PSum, Cum re tulerit, Populo interpretabitur tum rudes, et qui imaginum ipsarum institutum ignorant, docebit, imagines factas ad utriusque Testamenti CognOSCendam hi Storiam, nique eius memoriam identidem reno-VAndam qua rerum divinarum memoria eXCitnti, ad Colendum, atque amandiam ipsum Deum Vehementita inflammemur san-Ctoriam quoque imagines in templis posita demonstrabit, ut et Colantur, et nos exemplo moniti, ad eorum Vitam a more S nos PSO ConformemUS.
Poena transgressoribus primi praecepti proposita Cat. 170-173
306. Ego sum Dominus Deus tuus, fortis, Zelote SVisitans iniquitatem patrum in filios, in tertiam et Uctrict generntionem eorum qui Oderunt me et in Ciens miseri Cordi am in millia his qui diligunt me, et Custodiunt praecepta mea. DUO Sunt in Xtrema parte huius praecepti diligenter expliCAnda. PrimUm'St, quod, etsi ob summum Celti praevariCationis primi praecepti, atque hominum ad id Committendum Propen-Sionem, apte OC OCO Poena Proponitur, Communi tamen CS Omnium appendi praeCeptorum. Omnis enim lex ad prae-COPt SerVHnda homines poena et praemio inducit. Hinc illaetam frequentes in sacris Litteris, et Crebrae Dei promissioneS; ut enim innumerabilia pene Testamenti veteris testimoni Prcte-
termittamus, in Evangelio scriptum est Si vis ad vitam ingredi, serva mandata Matth. IX, P). Et alibi: Oui facit voluntatem Patris mei, qui in Caelis est, ipse intrabit in regnum Caelorum Matth. VII, 213 tum illud: Omnis arbor, quae non faCit frUCtum bonUm, XCidetur, et in ignem mittetur Matth. III, 10) et: Omnis, Ut iraSCitur fratri suo, reus erit iudicio Matth. V, 22): atque alibi Si non dimiseritis hominibus, ne Pater Vester dimittet vobis peccata vestra Matth. VI, 153. Alterum est, quod longe alia ratione perfeCti, alia CarnaleS homines hanc appendicem docendi sunt. Perfecti enim, qui
543쪽
PARTE III PRIMO COMANDAMENTO 525
tui per Correggere, SeCondo ii decreto de concilio Tridentino
la toria dei due Testamenti e ad alimentariae a memoria. Onde stimolati albi Ordo deli divine gesta, iam Vie iii traiti a venerare e mare Dio. COSi pure insegnera Checie im- magini de santi On Oste ne templi, affinChe iano Onorati Aulle Oro Orme ne riserodUCiamo a vita santi Ostumi.
Pena Controci rasgressori de primo comandamento Cat. 170-173.
306. o sono ii ignore Dio tuo, forte, animato da gelo Si in Cessante, Ch ri Cerea a iniquita deipadri ne figli, in alia terga e nil quctrict OnC
della rasgressione de primo precetto e delia inclinagione degli
Zionata, in realia si rati di uia codicillo comune a tuiti precelli Ogni legge infatii pinge O premi e Con a Penu, gli omini a rispotio delle preserigioni Per quest te Osi frequenti promesse divine disseminate elle SaCre Critture. TralasCiando uelle pressoChe inniamoreVOli Contentite elueCChi Testamento, riCOrdiam te parole et angelo: SeVUO entrare ella ita, isseetia i Omandamenti Mati XIX, 173 e altrove Solo hi adempte i Volere de Padremio che ne Cieli, entrer ne regno Celeste Mati. II, 21). In uia altro passo: Ogni Alber Che non a uota fruito, ara ingliat e
544쪽
526 PARS III PRIMUM PRAECEPTUM
spiritu Dei aguntur Rom. IlI, q), eique prompto et alaCri
animo parent, inStar est Cuiusdam laetissimi nuntii, et magnum ArgumentUm PTOPCnScte in eo diVincte Voluntatis agnoscunt enim ui amantissimi Dei Curnm, qui hin PrnomiiS, UnCpoenis ad sui Cultum, et venerntionem homine Prope Compellat AgnOSCunt eius immensam in se benevolentiam, qui sibi imPerctre, SUB Ue Pera ad divini nominis gloriam uti velit: neque Solum AgnOSCUnt, Sed magia SP Sunt illiam, Cham quod Vult iubeat, etiam ntiarum Vires, quibia Legi PSita parere POSSint. At ni natibiis, qui nondum spiritu servitutis liberati SUnt, HRiS UC Cth POCnctriam, quam more Virtutis abStinenta POCCatiS, Citi ni PendiCi SenSUS grHVi et acerbUS est. Quamobrem sunt piis exhortationibu Sublevandi, et quo Lex PeCtat, quasi manu deduCendi. ParOChia autem, quoties alicui hi expliCandi praecepti C-casio inciderit, eadem hae sibi habeat proposita.
30J Carnalibus perinde tamen ac spiritualibus, duo inprimis quasi aculei sunt admovendi, qui ad Legem ObServandam hac ipsa in appendice positi, homine maxime inCitent. Nam quod Deus fortis dicitur, id eo diligentius est expli-
Candiam, UO Rr Saepe, hane terroribUS iVinae Comminationi minu Commovetur, Aria sibi ipsa ratione fingit, quibus iram Dei effugere, a Propositam Poenam Vitare POSSit Cui Buto Certo OrSUASum Si Deum fortem esse, illud magni Davidis usurpat Ouo ibo a spiritu tuo, et V a facie Vafugiam P Psalm CXXXVIII. Ti. Eadem quoque divinis interdum
diffisa promissis, tantas hostium ire CSse Credit, Ut d Su-Stinendiam minime parem Sese esse existimet. At firma, et stabilis fides nihil titubans cum divina Vi a Virtute nitatur, homino Contra recreat atque Confirmat inquit enim Dominus illuminatio mea, et salus mea quem timebo P Psalm XXVI, in. Alter vor aculeus gelus PS divinUS Si nonniam Uiam enim homines putant Deum humana non urare, ne illud quidem, Legem PSiUA SerVemtis, an negligctmUS EX QUO SC UitUr magna Vitne ConfuSio: Cum autem Deum Zelotem redimUS, eius rei meditatio facile nos in officio Continet. Velu vero,
545쪽
PARTE III PRIMO COMANDAMENTO 52T
Voglia far convergere a loro Opera vers la gloria de nome
30T Mirando gli uomini carnali Ome agi spirituali, egli
mendicando tuti i protest per fuggire ait 'ira cli Dio e alla pena stabilita Chi iero a se fermo ille Di e forte, ri- corda piutiost, L moti, et grande David es Doue risu gero ungi da tu spirito, ove, iungi des tuo volto lin. CXXXVIII T). a tessa carne diffidente talor delici divine
546쪽
528 PARS III PRIMUM PRAECEPTUM
qui Deo tribuitur, nullam animi significat perturbationem, Sed divinum illum amorem, et Charitatem, qua Deus nullam a Se animam patitur impune fornicari Psal. LXXII, T) quotquot autem ab e forniCantur, perdit. Est itaque gelu Dei tranquillissima eius, inceri Ssimaque iustitia, qua anima falsi Opinionibus, PraVi Sque Cupiditatibus Corrupta repudiatur, et a Dei
Coniugio an Uam dialtera removetur. At vero gelum UnCDei suavissimum, AC UlCiSSimum CXPerimUr, Cum Summa CiUS, atque incredibilis in nos voluntas et ipso demonstratur neCenim aut amor ardentior inter homines, aut maior RrCtiorque Coni UnCtio, Uam Coriam Ui Coniugi COPUlati sunt, reperitur. Igitur quam nos valde diligat Ostendit Deus: CUI Crebro O, Vel Sponso, Vel marito Compctran S, Zelotem VOCat. Uamobrem doceat Parochus, hoc loco si divini cultus, atque honoris Cupidos homine esse debere, ut Zelante Potita quum mnntCS
iure dici possint illius exemplo, qui de se ipse: Zelo, inquit, Zelatu Sum pro Domino Deo exercituum III Reg. XIX, 143 imo Vero Christum ipsum imitentur, cuius illud est: Zelus domus tuae comedit me Psalm LXVIII, 10 Ioan II 1 Ti.
Est autem Comminationi expli Canda sententia, non inultOS POCCatore PHSSUriam Deum, Sed eo Vel tanquam Parentem CaStigaturum, Vel tanquam iudiCem Criter, a SeVere in OS
animadversurum. Quod alio in loco significans Moyses: Et Scies, inquit, quia Dominus Deus tuus, ipse est Deus fortis et fidelis, Custodiens pactum et misericordiam diligentibus se, et his, qui custodiunt praecepta eius, in mille generationeS: et reddens odientibus se statim Deus. VII, ). Et Iosue: Non
poteritis, inquit, Servire Domino Deus enim sanCttas, et forti Saemulator est, ne ignOSCet Celeribus Vestri atque PeCCati S. Si dimiseritis Dominum, et servieritis diis alieni S, OnVertcti C,
et affliget vos, atque subvertet Ios. XXIV, 19). Docendus
sed licet illi, liberique eorum impune tulerint, non omni ict-men eorum Posteritas iram Dei, Poenamque Vitabit quod Iosiae regi accidit huic enim propter SingUlarem ieitatem, Cum PeperCiSSet Deus, dedissetque, ut in pace in sepulChrum
mnioriam suorum inferretur, ne Videret Consequentium tem- Porum Hlct, quae Propter ManaSSis Vi impietatem, Iudae et IerUSntem Orant QVentUrct, eo mortuo in POStero eiu est Ultio
Dei Consecuta, Si ut ne filiis quidem Iosiae pepercerit IV Reg. XXXII 2 19 XXXIII, 25 29ὶ Oua autem ratione hae legiSVerba sententiae illi, quae est apud Prophetam, non dVCT-Sentur Anima, UR POCCaverit, ipsa morietur Ezech. XVIII, q),
547쪽
PARTE ID PRIMO COMANDAMENTO 529
nella vita. a se no ricordiam Chemi si preoccupa i tutio Cio, o Sarem Piu attenti l OStro Compito Natural mentela gelosia Che attributam a Di non impii Ca n Perturbamento deli 'animo, a sol que divino amore e queli 'alta Carita per Cui Dio non tollera Che at Cun anima si alloniani impunemente da tui Salm LXXII, 2 De quante Se ne alloniannno, irrimediabiimente punisce La gelosia e dunque in Di quella SUR Sereni SSim e in Cera giUStigia, in base alia quale 'anima corrotta alle false Opinion e alle perverse Cupidigie e ri-PUdinta, , UASi adultera, O allonianata a Contatio divino. Tale gelosia divina C si rivola inVece Ome u Sentimento AOAVissimo e OlCissimo, quando 'illa e ineffabile volontad Dio verso di no si manifesta ne favore NO V e fra gli Vomini more i APPASSionato, Unione tu intima di quellache vie data a vincolo Coniugale. Orbene Dio Ostra diquale amore i redi liga, quando, Paragonandosi PQASO allo SPOS e a marito, Si Chiam geloso. ParrOCO A fermera PerCi a dimostrare a questo punio Ome gli Omini ebbano essere tant preOCCupati de Culto e deli 'onore divino, da es- sero etti anch essi a bucin diritio pii tost gelos Cho amanti,
DOVO CSSere PO APiegata a sentenga di minaceia Dio non tollera Che i peccatori rimangano impuniti, a li Castighera come un adre a Conci figli O li punira Ome Uri giudice se-Vero Volendo signifieare io, disse Mose Constatera che ilSignore Iddio tuo e Dio forte e sedete, che rispetia i patio
viro ii ignore pol Che Dio e santo e e energiCO ne suo Zelo non perdonera a Vostri scellerati peccati. Se abbando-neret ii ignore e servirete divinita strantere, si rivolgerct Contro di voi tormentandOV e determinando a VOStra O-
vina Gios. XXIV, 19). I Parroco ricordera a popolo Che a
maledigione divina si propaga in alia terga e alla Uarta generaZione degit empi. Non ita ne senso Che i posteri deb-
t 'ira cla pena diVina. a ricordato in proposito 'esempio delre Giosi a Dio Perdono a Costui in ista dolia sua singolare Pieta, e gli Concesses di scenderes in fac me sepolor, dei
548쪽
530 PARS ID SECUNDUM PRAECEPTUM
sancti Gregorii auctoritas, Cum reliqui omnibus antiqui Patribus Consentiens, aperte Stendit inquit enim : Quisquis pravi parentis iniquitatem imitatur, etiam ex eius delicto Constringitur quiSqui autem Parentis iniquitatem non imitatur, nequaquam delicto illius gravatur unde fit, ut iniquus filius iniqui Patri non solum SUA, Ucte addidit, Sed etiam Patris peccata persolvat: Cum Vitiis patris, qUibUS iratum Dominum non ignorat, etiam suam adhu malitiam adiUngere non formidat et iustum est, ut qui sub districto iudice vias parentis iniqui non timet imitari, Ogatur 4 Vita PraeSenti etiam Culpas parentis iniqui persolvere Mor. XV, 13. Commemorabit deinde Parochus, quantum Dei iustitiam superet eiusdem bonitas, a miSeri- Cordia iraSCitur tertiae, quartaeque generationi DeUS misericordiam vero in millia impertit. In eo autem quod diCtum est: Eorum, qui oderunt me, peccati magnitudo ostenditur. Quid enim flagitiosius, ac detestabilius, quam Summam ipsam Bonittitem, summam Veritatem disse HOC Ver ad Omnes PCCCHtore idCirCO Pertinet, quod, quemadmodum qui habet mandata Dei, et Servat en,
Deum diligit Ioan XIV, 21ὶ ita qui legem Domini Contemnit,
et mandata eiu non servat, eum Odi ASe merito diCendu est. Quod vero extremum est, Et is, qui diligunt me, Servandae Legis modiam, a rationem docet neCOSSO Si enim OS, Ut Legem Dei servant, eadem Charitate, atque amore, QUO in OUm sunt, ad eius Obedientiam adduci quae deinceps in singulis Praecepti CommemorHbUntUT.
Nos assumes nomen Domini Dei tui in vanum.
549쪽
Giosia IV Re XXXII 2 19 XXXIII, 25, 29). In che modo pol
Non nominare ii nome di mi invano.
Importanga de Seoondo Comandamento.
308 Sebbene ne primo comandament, delii Iegge di
550쪽
532 PARS ID SECUNDUM PRAECEPTUM
UitUr, neCOSSario Continetur: nam qui sibi honorem tribui vult, idem Postulat, ut Summo Verborum honore prOSCRURmur,
prohibetque Contraria quod et illa Domini apud Malachiam
verba aperto indicant Filius honorat patrem, et Servus Ominum SUUm: Si ergo Pater ego sum, ubi est honor meus p
Mai. I, 63 Deus tamen pro rei magnitudine, hanc de suo ipsius
divino, et sanctitatis plenissim nomine honorando, Legem Sci- paratim ferre, idque nobis disertis, et perspicui Verbi Prae-ACribere voluit quod sane Parocho ipsi argument in primis QSSe debet, nequaquam satis Ore, si de AC re generatim loquatur; sed eiusmodi locum hunc esse, in quo ipso diutius
distincte dilucide accurateque apud fideles expliCHre, neCOSSE sit. Neque vero nimia hae diligentia Censend est, Chim non desint, qui adeo errorum tenebris ObCAOCati sint, Ut, Quem angeli glorificant, ei malediCere non vereantur; CRUC Cnim Lege semel lata deterrentur, quo minus Dei maieStatem UO-tidie imminuere, immo singulis pene horis, C OmontiS, impudentissime audeant. Qui enim non Videat, Omnia UreiUrando affirmari 2 Omnia imprecationibus et exsecrationibus roferta esse piasque adeo ut nemo fere vel vendat aliquid, vel emat, Vel negotium aliquod gerat, qui non iurisiurandi religionem interponat, Deique AnCtissimum nomen millies, Vel in re levissima et inani temere non usurpet quo maior ParOCho cura et diligentia adhibenda est, ut saepe fideles admoneat, qtiam grave hoc Celus sit, et detestabile. Iam vero in huius praecepti explicatione id Primum On-Stet, Cum eo, quod ex fieri prohibet, earum etiam rerum PTHCCCPtionem OnitanCtnm esse, qua praeStare homine debent utrumque autem separatim OCendum est. PrimUm Uidem, Ut Ca, quae tradenda sunt, facilius exponantur, quid iubeat ex mox etiam quid vetet; nam quae imperat, illa sunt: nomen Dei esse honorandum, a per illud sancte iurandUm:
hae rurSUS, quae Prohibet nemo diVinum nomen ContemnAt, nemo illud in vanum Ssumat, neVe Per PSUm aut falSO, aut fruStra, ut temere iuret.
Quomodo Dei nomen honoratur Cat. 182.
309. In ea itaque parte, qua iubemur divino nomini honorem tribuere, Parochus fidelibus praeCipiat, Dei nomen, ipsius inquam litteras et syllabas, ut omnino Per Se Udum
verbum tantummodo attendendum non CSSe Sed in eam Ogitationem Veniendum, quid valeat illa VOX, UR Omnipotentem a Sempiternam maieStatem unius et trini Numinis signi-