장음표시 사용
71쪽
caritate munitum merae illius intelligentia assequendae satis non est e, cum multos ex antiquis doctoribus, cum Origenem Tertullianum. .yprianum, Irenaeum Malios quamplurimos a recta illitis interpretatione aliquibus in locis deflexisse conspiciamus . scimus Apollinares , Sabellios, Nouatianos, Manichaeos sitas haereses scriptura testimoniis probare suisse conatos quod utique nunquam accidisset, si ea sic esset aperta, ut nulla legentibus dubitandi ratio suboriri posset nec ullum aliud inter catholicosis haereticos erat discrimen, quam quod illi sincere uiuero perperam sinistrescripturas diuinas interpretarentur. Proserebant, inquit Uincentius Lyriniensis Apostoli diuinae legis exempla, proserebant, haeretici; proferebant Apostoli psalmorum auctoritates, proferebant Milli; proferebant Apostoli sententias prophetarum, milli nihilominus proferebant sed cum ea, quae similiter proti iterant , interpretari non similiter coepissent, tunc simplices a subdolis, tunc insucati a fucatis, tunc rectia peruersis , tunc postremo ueri Apostoli a falsis Apostolis
decemebantur nouimus Arrianos, qui, teste Basilio, scripturam petetissimam esse dicebant, Demeritas, qui hanc etiam haeresim a Sadducaeis hauserant, ecclesia iam iudicio, auctore Epiphanio, se iste condemnatos experimur pernici sissimam in turbulentissimam haeresim esse existimare, adi-itum cuiuis patere ad intelligentiam sanctarum scripturarum .euius causa ibi pugnasin seditiones exortas, Millum uertigianis spiritum, Germaniam 8 reliquas prouincias iactasse uideamus, cum aliterquingliani, Lutherani, Anabaptistae, S
cramentarij, Adamitat, de catera hominum portenta, unum atque eundem scriptura locum dilacerent, torqueant, Or-run pant potius, quam interpretentur. Quid hoc est, Fabrici Z in omnibus uestris prouinciis, in omnibus oppidis, in singulis domibus, inter uestra latera contentiones acerrimae delinitimo sensu scripturarum uersantur uides pugnanteS Lu-thcranos cum Sacramentariis, utrosque cum Anabaptistis, de Adamitis;& dicere audes, illas esse apertissimas pugnabat etiam aliquando de uno, aut altero scriptura testimonio Hieronymus cum Augustino: tu id apertum es h dices, in cuius interpretatione non modo haereticorum, qui uim inserre literis diuinis
72쪽
Onatio. oris diuinis consileuerunt, sed sanctissimorum hominum, qui
sincere lucem euangelica ueritatis inuestigabant, tanta fuerit digladiatio' no uero credimus ecςlesiam catholicam, columnam est firmamentum ueritatis, a cuius latere Christus nunquam discedat; cuius comes individuus cuius doctor. atque magister sit Spiritus lanctus; cuius lumen diuinum inlacris potissimum conciliis eluceat; cuius praesentia cohoiaestantur, patrocinio fouentur, luce ueritatis illustrantur; ut neque hactenus errauerint, neque errare possint, neque, ut tanaentiris, se mutuis decretis, uelut illatis uulneribus , conse cerInt qua quia non profers, neque ego in illis resellcndis elaborabo fatis est dicere, teritisse meni itum, ut pari, qua obiecta sint, facilitate resellantur. Credimus ergo Fabrici concilia secrosancta incorruptos este iudices ueritatis; ueros' a que legitimos diuinarum scripturarum interpretes; nuntios diuina uoluntatis, quae Dei nobis mentem aperiant; quae o scurioribus scriptura locis umen inferant; quae exortas in ecclesia tempestates componant quibus qui non obtemperant merito Christi Mecclesiae tales iudicantur tu uero omnia diuinis literis comprehensa solo Dei uerbo ecclesiam collisi, atque discerni; concilia non modo errare posse, sec iam saepius turpiter errasi eisummos Pontifices nihil hactenus boni
fecisse arguis,' nihil boni deinceps facere posse improbissime uaticuraris: antiquoSpatres ad solam nos scripturam rei gare mentiris. haec quidem omnia, qtiae orauissima sun , quae distic illima, quae contumeliosa, cum nullis aliiSargumen ltis, quam tua unius, calonis scilicet, auctoritate confirmos
quod aliud responsum, quam illud AemiliiScauri sperare, 'teris, nunquid tibi potius, quam ecclesiae catholica credem cum putas' Sed cum te ex illo iam loco depulsum ess uideres. &intelligeres aperte non de scripturae lacrae auctoritate , Qua omnes summam ess e confitemur . sed de illius ic ma interpretatione controuersiam ess ut in hanc arenam nobiscum descendas, arquos tibi dari iudices postulas te facile ostensurum polliceris, uos multo sincerius scripturam interpretari antiquasq interpretandi eges fuissessecutos. Qui sunt, obsecro, iraequa ludaces, Fabrici, quos tibi dari postulas; quorum
73쪽
varios sensus concilia a uobis irridentur; traditiones subsania nantur; patrum interpretationes traducuntur,in illoruni auctoritas contenmitur qui ergo reliqui iam iudices reperiri possunt, quorum arbitrio causam committatur Silocus alia.
quis scripturae sit excutiendus,4 post inspecto ipsos Graecos Se
Hebraeos sontes, post discussam singulorum uerborum ene giani, post inducta alia eiusdem scripturae sacrae testimonia, quae aliquid adiumeti illius interpretationi possent asterre, post collata exempluria, post diligent inuestigationem uerae a que gernaana interpretationis, adhuc quisque suam sententiam, ut saepe videnrus contigisse, pertinaciteris mordicus tueatur; quo iudice res componetur quo arbitro pars altera conuincetur Nonne uides Fabrici, nullum suturum talesnena controuersiae illis iudicibus reiectis, quos sacrum conciliuni sanctissimc excogitauit,4 tu iniustissinae reprehcndis qui ii in alij iudices incorruptiores, sapientiores, grauiores excogitari postini, iis, quos concilium constituita quod si illi tibi non placebant, cur eos, quos tibi optabas exhiberi, non nominastianosi uehementer cuperem, Montane, cui sis addictus haeresi, in cuius tot magistrorum uerba iuraueris: nisi tu fortasse quae est uestra audacia, atque licentia mon contentu erroribus ab aliis inuentis nouum aliquod monstrum aluisti, nouam aliquam sectam commentus es neque enim se iam quispiam uestrum ministri nomine dignum arbitratur, inisi ipse etiam noui aliquid attulerit, quo ipse celebris Iaabeatur,& nouum iugum miseris Germanis imponat, B: afflictae ecclesia Christianae nouum etiam uulnus infigat o improbissima licentia, Deo inuisa laominibus perniciosa,&religioni exitialis merito Tertullianus praeter pictoria & poetiacam tertiam dixit haereticam iam licentiam commemorari pose . Sed illud, inquam, nosse cuperona , nunquidisses An baptista, Adamita, aut Sacramentarius, aut qua ex schola prodieris earum, quas uix iam possumuS numerare quaquam, quantum ego coniectura ashqui possum, ex illo latronum asylo Geneua, cx equo illo Troiano, unde tot ecclcsia hostes prodierunt, processisti meo etcnim iudicio Caluinista es scuius magnopere mihi studiosus uidearis qui omnia, quae in hanc sceleratam, orationem contulisti, ex illius institutione fueris
74쪽
Hutilatus. Si quispiam igitur Lutheranus depraesentia Christi
in sacrosancto eucharistiae sacramento, sit Anabaptista de infantum baptismo tecum decertaret, si scripturae sanctae a te apertum testimonium exigeret, quo baptismus infantibus necessarius probaretur, timetu illud, Nisi quis renatus fuerit ex aqua piritu sancto, non potest introire in regnum Dei, protulisses, ille contra illud opposuisset, Docete omnes gente , Mavb.
baptiχantes eos in nomine patris Elii & Spiritus sancti, Mil lud etiam, es crediderit4 baptizatus fuerit, quid ageres
quam interpretationem adhiberes, qua illum repugnantem, reluctantemque conuinceres' qua ratione nudis illum script radi uerbis redargueresa qui nullum alium iudicem, quam expressum Dei uerbum esse patiaris quid diceres, cum hic te tuo gladio iugulatum uideres' quid futurum erat Fabrici, nisi ut cum neque tu illum , neque ille te in suam posset sententiam pertrahere, longa concertatione defatigatis, ira deinde incensi, mutuis demum affecti contumeliis discederetis Moiodsi tota nobis colluctatio de scripturae interpretatione futura est, ut tu aliquando uel inuitus, uictus tamen ipsa ueritate fateri coactus es; quis sanctior illius interpresis huius controuersiae iudex est poterit, ouam illa iam inde a principio nascentis religionis ad haec usque nostra tempora, ecclesiae catholica constanc perpetua consensio, quam nulla potuit haereticorum uersutiari calliditas, sicut ipsam scripturam, cos rumpere, aut deprauare; Mais aequior iudex apostolica traditione, apostolicis scriptis, ex ueterum scriptorum monumentis contignata' quam ecclesia Christi, tanquam certissimam regulam, agnouit, illaesam, atque iiiiiiolatam conseruauit,
tanquam optimum intelligondi scripturis interpretem adhibuito quis iudex incorruptior testimoniis sanctorum, cantiquorum patrum Graecorum4 Latinorum, qui partim uicini temporibus Apostolorum, sinceram illam atque puram euangelicae legis intelligentiam ex illorum purissimis fontibus
hauserunt partim summa uitae innocentia, fide, sanctitate pietate exornati, omnibus naturae cliterarum ornamentis
instructi, splendore diuini spiritus illustrati, iugi de magno
labore totas suas aetates in studio sanctarum iterarum contriuerunt, in intimos illius sensus penetrarunt; qui cum sint ab
75쪽
odio Mirari humanis affectibus remotissimi, suis nunc in libris nobis apellissime loquantur, integre, cincorrupte ii dicabunt i quis denique incorruptior, quis oculatior quis sanctior, aut sapientior Iudex excogitati potest, aut unquam fuit ab ecclesia catholica distic illiniis, periculosissimisque suisic naporibus adhibitus, quam concilium caecumenicum, quod uel tuus etiam ipse Caluinus optimum scripturae interprctem agnoscit, Missa quatuor prima se dicit cum magno . Gregorio supplicem uenerar, Hos igitur iudices cum tu reiicis Montane, de alios tibi dari postulas, qui nulli sunt, nec esse possunt: quid aliud indicas, quam te iam istam palaestram, proprio iudicio damnatum , extimescere, atque detrectare, quam te optare paulo ante simulabas quid enim potest esse dementius, quani iudices posceres, in nullos probare λ quis te tantus oppressit stupor ut has insidias a nobis detedium iri non putares , de huiusmodi praestigiis .imposturis crederes te posse
Cermanis imponere, curiosis nostrorum oculis pulueremostundere, ne perditam iam uestramis causam hentem in- tuantur, qui haec temere cineptissitate iam estutiatis, ne nihil
dixisse ne ipso silentio uicti uideamini Sed quoniam intelli gebas maximam semper fuisse conciliorum uim ad haereses profligandas,in hoc, quod Tridenti saepe iam coactum,4 uestris insidiis intermissum , magnis tandem laboribus, maxima
totius orbis Christiani consensione confatum est, extremum uestrae miserrimae causa uulnus futurum pertimescis, neruos omnes orationis ad illud euertendum contulisti; cuius ut auiactoritatem infringeres, nulli argumentis, nullis rationibus, sed improbissimis contumeliis usus es, ne ab illo calonis mu- νὸMais nere, quod initio tibi imposuisti, discederes. Concilium non alumara modo errare posse, sed saepius errasse, eiusque uenerabile nomen in Satanae synagogam cadere posse, idque satis calonis auctoritate, maledicto probatum esse arbitrari. Exemplum ex euangelio Ioannis, quasi telum aliquod arripuisti, nam saepe scripturam sacram furori uestro maledicentiat seruire cogitis quod quidem antea Caluinus usurpaverat, sed tu illud ab cius manibus arreptum, adhibita impudenti paraphrasi , in sacrum istud concilium contorsisti, ut ostenderes, te illo, licet caeteris sis rebus inferior, maledicendi tamen stu-
76쪽
dio, audacia, Wimprobitate ossi longe superiorem . quonaquidem ego locum impudentissimum libenter silentio prItermittam' quia non modo facile patior, sed nobis puto Ploriosium nos a uobis hoc genere orationis superari, praesertim cum haec uestra maledicta, quae sunt indices apertissimi uestrae improbitatis, testes mentium sceleratarum, hominibus sanae mentis, aperte loquanturi testificentur uitam uestram imp ram , atque doctrinam non posse a tam impudenti Milloto sermone dissidere, ut nemo iam sit tam caecus, aut tam stupidus, qui non uideat, iis hominibus credendum non esse, ouos sit exagitat insania, sic furor agit transuersos, ut nunquam sani, neque sobrii loqui uideantur in quorum libris nulla prossius euangelicae, modestia species appareat itaque quod caetera iniquo animo ferre solent, clim ecclesiam Romanam , cum Lacrosancta concilia tot onerata contumeliis ab iis hominibus Intuentur ego lion aegre sustineam, tum quod praestet iniuriam pati, quam ferre, cum illum habeamus mansuetissimum
praeceptolem, qui iniurias acerbissimas incredibili patientia pertulit, Miscipulos suos tunc beatos dixit est futuros, cum maledictis afficerentur, tum etiam quod in iis magnum bis ad euertendas uestras haereses praesidiunt intelligam esse
collocatum . futurum enim spero, ut cum Lutherum in primas, cuius pectus furia omnes uidentur occupauisse; cum reliquos etiam auctores, qui illius uestigiis inhaerentes furo rem etiam amitantur, posteri perlegerint cum uniuersa eo
rum scripta conuiciis Iespersa sic esse uiderint, ut in illis non ullum pudoris aut Christiana modestia uestigium, sed ueteris comoe dia licentia conspiciatur ex quibus sanam illorum
mentem deprehendent clim altera ex parte, mansuetudinem
illam Jonitatem Christio vin mentem reuocaucrint, se Iis hominibus credere,& Christianos simul euhnon pota iudicabunt: cum humilitatem Christi cum istorum supcrbia, cum illius mansuetudinem cum istorum furore, modestiam cum strenata licentia, bonitatem summam cum summa improbitate contulerint, non hos quidem Christianos, sed Antichristos, non Christi discipulos, sed hostes censebunt: non iis magistris se tradent instituendos, excolendos, quos uiderint tot animi morbis laborare; nisi quispiam fuerit tam insanus,
77쪽
qui medicis phrenesi laborantibus aeternam suam scelicitate in iudicet esse credendam Sis ergo per me, Montane, furiosus; sis impudens, maledicus & conuiciator; nostra causam agis,
tuam prodis nolo tecum iniuriis decertare, ne eiusdem criminis reus esse uidear. Sed uenio iam ad extremam orationis tuae partem , in qua, nobis ut tibi uidetur proli igatis ad ea praescribenda, quae ad res uestras optime componendas, S moderandas spectant, te accingit qua in re singularem stultitiam, sicuti hactenus impudentiam, prodidisti sed mirum
est , quam subita metamorphosi ex calone censor euaseris iqui antea calonis te partes ac turum esse fueras pollicitus, nunc grauissimam Catonis personam uelis sustinere amplissimis uerbis & grauibus sententiis orationem exorn*s; humana, a
que diuina iura tibi commissa esse gloriaris, illorumque rationem tibi est reddendam sed subito qui illam ueterem personam obliuisci non potest, qui hanc natura, si ingenio tuo reclamante sustineas, deposita censoria grauitate, illico ad
scurrilem ει calonicam maledicentiam reuerteris . nam cum
quibusdam obiectionibus respondere decreuisses, quarum prima est illorum ministrorunt, qui tibi dicere potuissent, cur non Tridentum petimus, ut religionis causam cum patribus conseramus,4 in commune pertractenui quid enim gloriosius quid fructuosius hac profectione, ex qua pace conco dia sperari posset huic tam iusta & tam sanctae expostulationi nihil aliud respondes, quam te neque posse , neque uelle id faceres: quia concilij auctoritas a Roniano Pontifices, Christi ecclcsi eius iurato hoste dependeat. O impudentiam hominis inauditam, tu illum , quem Christus ecclesia sua sanctae supremum uoluit esse pastorem, quem concilia omnia, iam inde ab illo primo Nicano, quem antiqui patres, quem sedes omnes patriarcharum de episcoporum, toto Christiano orbe diffusae, summum Christi uicarium agnouere,in debita sunt
ueneratione prosecutae; a quo semper, tanquam a capite in membra , incorrupta semper, sinceri integra fides in reliquum ecclesia corpus pionia nauit; cui omnes ecclesiae ordines, cui omnes Christiani, principes, tetrarchae, imperatores,
tanquam supremo ecclesiae principi , Christi uices gerenti, collum, sesque iubmiserunt; tu, inquam, omni uiri, quos
78쪽
terra sustinet, sceleratissime, Christi iuratum hostem appellabis Sed quid ego tibi homini in elicissimo, miserrimo
indignor, cuius potius misereri, cuius sortem lamentari de
huissem homitto reliquas contumelias, quas in hoc sacrosanctum concilium coniecisti, quod te fastidire, negligere, &tanquam coetum malignantium fugere, declinare, auersarim impudentissime iactas accedo ad praeclaram illam repetitionem tuam ex omnibus confarctamis consarcinatam argumentis, quibus uos ab hoc concilio non prohiberi modo, sed a ceri causaris. Continuationis clausula, ueluti obiecto uallo uos ab eo excludi criminaris, cum ostensum iam sit Pontificem max ab illo uerbo abstinuisse; summam esse improbitatem uelle ea, qua sanctissime a sacro concilio decreta sunt, in disputationem iterum, quaestionemque uocare. Sed cur legatos' theologos Germanorum principum aegre intercessione Carolis potentissimi imperatoris, in concilium ad missos, a disputatione tamen exclusos esse mentiris cum po tius tanta illa imperatoris potentia, Minstaurandae religionis tam ardens studium, uix potuerit a uobis obtinere, ut pauci quidam milli muti theologi riden tu in mitterentur a quibus postea concilij patres, cum eos saepe amice, atque beneuole ad disputationem, reddendam suae doctrina rationem prouocassent , nullam uocem extorquere potuerunt . testis est Brentius, qui Tridentum ingressus, amicissime exceptus , rogatus etiam saepissime, ut suam mentem patribus explica ret, ut sententiam diceret, in disputationis arenam per mutatos menses prouocatus, ex loquacissimo tamen uersus in Harpocratem, sua causae Pythagorico silentio consulendum putauit. siluit quousque accepit, Mauritium cum exercitu nume-:ro senipontum uenisse di quo tempore concili patres, ita lius aduentu perturbati, nulla iam alia de re, quam de sura; cogitabant, prodit ueluti ex aliquo gurgustio acerrimus ille icausae uestrae propugnator; tum demum se audiri postulauit, cum audiri non potuit. O praeclarum ministrum&d fensorem, a quo uestra causa non nisi maximo tumulturi concilij fuga, uocem,&illam nihil iam profuturam, expressit.
Neque uero tunc eo considio petebat dari sibi locum dicendi ut uiolatae a se Missipatae religionis rationem redderet; sed
79쪽
ut intelim patres ab hostibus intercepti furetibus Mauritii gladiis obiiceientur. At uero leges a concilio praescriptas, di de cretos iudices uobis obstare dicisci quia nihil certi esse poterit unica certitudinis regula sublata . Sa ista est aut caecitas, aut impudentia potius, ut cum uideas, scripturam diuinam, ut sape iam diximus, sacro concilio, tanquam supreurum iu dicem, in primo irincipe loco futile collocatam, dicere auia deas, certitudini regulam e medio fui si sublatam' sed patres nimirum concilij, quos tibi hostes fingis, uehementer e timescis: quos asseris in perniciem uestram disertis uerbis coniurasse qui ubi re discussa, atq; definita, acta semel concilij in codicillos retulerint, uoster maxinios haereticos esse clamaburit Momni suppliciorum genere dignos censebunt;
tum pavor, metu , trepidatiori illa flamma, qua Ioan Idus Hieronymus Pragensis exarsit, ante tuo Siculos obuersatur.
istos plane terrores, Montane, non tibi quidem patres concilii, quorum uotae studia caritaten potius facem, quam odium .crudeIitatem spirant, qui non perniciem uobis aut optant, aut moliuntur, sed uestrae salutis amore, atque destiderio flagrantes, uos uiuere potius,&ad ecclesiam redire, quam non modo mortem , sed nec ullum quidem discrimen
subire cupiunt, qui saluti uestrae ita publica fide consuluerunt, ut etiam si in hoc iudicio conuinceremini liberi possetis in patriani contineare, sed tua conscientia saucii atque uulnerata coniecit: 'tamen, cii eo sis animo tam trepido, tamimeticuloso, qui ipsam etiam securitatem , ueluti suspectam, resorni idet, audes homo leuissime sanctissimum illum bustissimum martyrum nomen toties usurpare di in ore habere, quos hac in parte imitari te impudenter iactes laudes dia iccrete illorum sequi uestigia qui causas iras apud iniquos iudices egerunt illi quidem, sed nunquam detulerunt,c te martyrem sanctissimum uero concilium tyrannum appella ires audes tu hostis ecclesia causam tuam cum Pauli Apostoli, Athanasij, Cyrilli, Nazianaeni, qui acerrimi haereticorum hostes religionis assertores extiterunt, improbissime conferrea Maximus Hierosolynnianus antistes ab Antiochena synodo abstinuit Athanasius a Tyria fugiendum, mad Seleucianam nlinime ueniendum duxit quia nec auctoritate RO- . . mani
80쪽
mani pol coactae,in ad euertenda sacrosancta decreta concilii di 1caeni erant conflatae; quas non synodos, sed Satana comitia merito audicartilat. Sed qua ista tua st impudentia, ut audeas dicere te illoruni exemplo haereticorun conuenticula sic enim appellaSconcilia sacrosancta maereticus ipse declinare quando illi, obsecro, cecumenicum concilium ducentorum quinquaginta episcoporuni frequentia, summi Pontificis auctoritate coactum, imperatoris, regum prope omnium, principum Christianorum rerum p. legati exornatum, haereticum, sicuti tu nunc facis, appellarunt,4 ab illo abstinendum iudicauerunt cur hanc iniuriam sanctissimis illis patribus intulisti P cur cum tanta illorum contumelia quaeris tua causae praesidia non satis est , eos omni honore, ueneratione iatrocinio sipoliasse, nisi hareticos etiam feceris in illorum loriolum Mina mortale nomen, qui extra omnem inuidia alea niposita, sempiterna foeticitate fruuntur, grauissimo haeresis uulnere cruentasses' non satis est ecclesiam , concilia, Romanos Pontifices , praesentiais praeterita saecula uestra maledicentiae patuisse, nisi in caelum ipsum in in ciues illos gloriosos cael stis Hierusalem sitis contumelios. Iam uero uel eo solum no in me uobis in concilium ueniendum non est e contendis, quod ius conuocandi synodos ad Pontifices neque diuino, neque humano iure pertineat. Illud abs te in primis quaero, Fabricii cum duae sint reip. partes, quibus illa regitur .conseruatur Iustitia, atque religio, iustitiaeque ministri principes sint, re thgionis antistites; si cogendi, atque celebiandi eos conuentus, qui ad iustitiam optime administrandam pertinent, facultas penes principes est , idque ipsa diciat ratio, atque natura . cur Ius conuocandi synodos quae religionis causa coguntur, ad Pontifices non portinebit; cur istud ius imperatoribus Uefertis Θ cur munera Christianae reip. perturbati, Supremus iecclesia pastor, Qt eligionis Christianae, primus S summus antistes, Pontifex Romanus est concilia unicum semper remedium extirpandarum haeresum in instauranda religionis suerunt equis ergo sitam stupidus qui non intelli ea concilij conuocacionem , quod est unicum religionis perfugium , de anchora acra ad illum potissimum pertincres cui tuenda conseruanda religionis cura commilia sito Conciliunt Nicae-