Johannis Saresberiensis Entheticus de dogmate philosophorum nunc primum editus et commentariis instructus a Christiano Petersen

51쪽

De Anaxagora Elelus dogmate.

Da Aristotele et dogmate et s.

Tradit Anaxaptoras animas ex traduco nasci Et causam teneris Ossibus ossa dari. 0uod de careo caro, sanguis de sanguino manat,

Transit et in sobolem tota figura patrum. Sectio particulac corpus minuit, sed in ipsam Simplicitatem animae sectio nulla cadit; Ut calor ex aestu, lumen ex lumino prodit, Sic ortum ex uno spiritus ulter habet. Pura fides prohibet animas do traduce credi, ouas Deus infundit et facit uSque novas. Ex nihilo fiunt et nunc in corpore ClauSRP, Nunc sinc corporibus jussa creantis agunt, Nec pereunt, quoniam ratio virtusque perennis Eisciunt, ut in his constet imago Dei. Magnus Aristoteles sermonum possidet artes Et de virtutum culmine nomen habet, Iudicii libros componit et inveniendi Vera, sucullatos tres famulantur ci: Physicus est inoresque docet, sed logica servit

Auctori semper ossiciosa Suo.

Haec illi nomen proprium lacit esse, quod olim Donat amatori sacra Sophia suo; Nam qui praecellit, tituli communis honorem Vindicat; hoc sertur jure poeta Maro.

Sed tamen erravit, dum Sublunaria casu credidit et satis ulteriora geri. Non est arbitrii libertas vera creatis, ouam solum pleno dicit habere Deum.

v. 80J. Arg. ex um depromptum deest in Lm. Vv. 807820 in L margini sunt adscripti. V. 82l. Arg. dogmate ejus Lin, ejus d. Ηm. V. 830. vindicat H, vendieat L. V. 834.

52쪽

835.

860. Quicquid luna premit, ex quatuor est elementis, Et quae transcendunt, Simplici Ora putat. Illaque perpetua definit pace vigere,

Quae Supra solem circulus altus habet.

Non ibi committunt aliquod contraria bellum, Nam tranquilla quies ulteriora fovet. Ut fierent animae, substantia quinta creatur, De qua signiferi constat origo poli.

Illa beatorum sedes, haec uula Deorum, Nam magis apta Deo, quae gravitate carent. Α lernum mundum Staluit tempusque coaevum,Hisque coaeternus dicitur esse locus.

Nilque perire docet, sed in orbem cuncta rotari Et loca temporibus quaelibet apta SutS. Est individuum, quicquid natura creaVit, Consorinisque status cst rationis opus. Si quis Aristotelem primum non censet habendum, Non reddit meritis praemia digna suis.

Cunctis principium sinemve dedisse probatur Artibus ; ovincit, quicquid habere cupit. Quod potuit quemquam ratio mundana d0cere, uuio dedit, ut fierent dogmata plena fide. 0uicquid enim docuit, docuisse putatur Apollo,

A quo progenitum sabula Graeca refert. Plurima cum recte doceat, tamen errat in illo, Quod semper reliquis obvius ire parat; Nam licet in summis fuerit praeclarus habendus, Captator laudis immoderatus crit.

Quod animae de

quinis essenti. . 0uod natura si gularia lantum novi , universalia quasi quaedam rati mis

menta Funt.

Quod Atistotelea dietus est filius Apollinis. enod Aristoteles

omnibn uduit obviare.

53쪽

865. 870.

Quod Aristotelem vieit gloria, quam verbia impugnavit.

.uod philosophia 875.

vanam gloriam tu gal, vieta prius vo lupiate et avaritia. Quae mereemui ibidinem.

880.

Quae reprimant vatiliam.

885.

Quod nita vitia otiis intur ex aliis, sed superbia etiam ea virtut .s90. Philosopli uni virtus clarum, nun gloria mi in Reddit, honor verus laudis amore perit. Philosophus Salugit, ut mens respondeat ori. Ut proba sit verbis consona vita bonis. Non ut quis recte loquitur, moX philoSophatur, Sed qui sic vivit, ut bona Semper Rgat. Nam Venerem culpare potest lasciva puella, Virtuti laudes dicere Scurra poleSt, Indocti possunt sapientum Verba referre, Peccat et interdum lingua perita l0qui. Vincit Aristoteles alios, hunc gloria vana, Quam lamen impugnat et docet esse nihil. Haec est, praeStantes quae deSerit tillima mentes,

duam tandem victrix Philosophia sugat. Indicit bellum virtuti prima libido,

Cum caro, cum Sanguis uritur igne novo. Hunc poterunt sedaro lub0r tenuisque diaeta, Quique placet caulis, res fugitiva, timor. Bella secunda movet amor irrequietus habendi, Succendens animas pronus ad Omne nefas; Instigant oculi mentem, cum Singula Spectant, Ut velit esse suum, quod putat cSSU bonum. Conterit hoc rilium rerum Speculatio caula, Et divinus am0r suppliciiquo metuS. Ex vitiis aliis aliorum constat origo,

Et de principiis sunt mula multa malis. Aestus avaritiae gignit plerumque rapinas, Saepe sucii cupidum luxuriosa VenuS.

V. 87. 3. Arg. deest in Hiri. U. 875. Arg. Quod plii Iosopitia et c. L, Philosophia de icta voluptato et avaritia Innam gloriam iuvat Il. V. 887. Arg. Ouod deest in una, oriuntur ex aliis

54쪽

Quod negligenti par rum in Mavitia generat. De vitio in auiu dinis

Immoderata parit Venerem gula, dat furor ausum, Livor edax odium, sit vetus ira furor. Sic vitium vitio dat causam datque Sequelam, Res etenim turpis Sola manere nequii. 89b. Si modicum spernis, paulatim magna sequuntur, Et venit a minimis saepe ruina grRVis. Gloria nobilium manans de sonte bonorum Praetendit generis nobilitato decus. Num cum sumento virtus corrupta tumescit,900. De misero coitu nata superba Venit. Haec paribus sese praesert spernitque minoros, Nescit et auctori stulta Subesse Suo Et sic do meritis veniens aut sanguine claro Est ingrata Deo, munera cujus habet. 905. Ingrati crimen, cui gratia nulla cohaeret, Ingratuni prohibet civis habere locum. Est ingrata Deo, quae doni captat honores, Da vana gloria. Quae laudes operis vult retinere boni. Praeripit auctori quisquis titulos meritorii , 910. Provocat ultrices in Sua damna man . Gloria vana quid est, nisi sumus et umbra sonusque,

0ui simul, ut coepit, incipit esse nihil Θ

Hanc tamen affectant omnes, quia Semper adeSSe Verae virtutis testificatur opus. 9l5. Gloria, dulce malum, magnorum pectora mulcet Et lamen haec eadem languidiora facit. Quos caro non flectit, nec amor pervertit habendi,

Gloria de facili praecipitare solet.

Hanc tamen perimunt rorum speculatio, mundi QR rimant

vanam gloriam

920. Contemptus, poenae terror, amorque Dei.

V. 892. Livor edax odium Lm eorroelio , Odia livor edax L. - Arg. Puod deest in um.

55쪽

Si sua quis plene recolit mala, Si bona semper Cogitat alterius, unde superbus erit 'Si meritum vitae penset, si vindicis iram

Possequo respiciat, unde superbus erit' 925. Unde superbus erit, si se speculatur ad unguem, Terra, ciniS, Vermis, saeX, Vapor, umbra, lutum 2 De vilio .issioni. Non habet elatus Virtutum dona, sed illi Et Deus est hostis, hostis ci omnis homo. Elati vilium, quo nullum majus habetur, 930. Non sinit elatum fratris amore Dui.

De viriuia humili Digni sunt humiles virtutum munere, digni 'Scire Deum, dignis vita beata datur. Qui docet haec verbis, praetendit philosophantis Nomen, philosophus haec sucit atque docet. 935. Haec et Aristoteles sertur docuisse loquendo, Fortius exemplis quilibet ista docet. D. pi,ion. At Plato SImmSStes veri distinguit in ipsis Scibilibus, quid res scire creata queat. Nam licet interdum fidei contraria dicat, 940. Sunt lameli illius plurima grata bonis. Principio docet esse Deum, distinguit ab aevo Tempus et ideas applicat, aptat hTlen.

n. hil. Invenit hanc animus, dum cuncta resolvit agitque, Ut prodant causas cuncta creata Sum. 941. Si specularis hylen, nunc est substantia quaeviS, Contra nunc eadem creditur esse nihil.

0uam dum vestigat ratio, quasi Somnia Sentit, Dumque tenero cupis, mox fugitiva IaloLAuris abesse sonum sic audii, dum nihil audit,950. Sic oculis lenebras cerno videndo nihil,

56쪽

s 75.

pondus. me Mura loeus. tempullsibi eumme surabilia non sunt.

Desectuque suo sic tactus tangit inane, Insipidum gustus nil sapiendo probat, Et nihil olfaciens procul esse revincit OdoreS, Qui prius argutus censor odoris erat.

95b. Est Deus aeternus, mundus cum tempore coepit, De Deo. euius po-

. . . lentia est efficiens

uic manet, at lempus caetera cuncta movet. Per numeros elementa sibi contraria nectens Vincit et aeterna pace vigere facit. Subdita primorum generum sibi Symmetra non Sunt uvia numeriis. 960. Nec simili antigena sub rutione cadunt. Tomporis atque loci non est prop0rtio nota, Mensurae ratio ponderis esse nequit. Praedictis numerus asymeter est, et in istis ouinque suum munus philosophia gerit. 965. Additur his series causarum Vel rationum, Quas intellectus cernere s0Ius habet Multiplicando modum nescit virtus numerorum, Et sinem magnis sectio nulla facit. Crescit in immensum numerus, sine sino resolvit 970. Continuum quodvis, sed ratione potest. Desicit ingenium, cum tendit ad ultima; solus, uvini ho

minis eliea prima

Qui sucit atque regit, prima Videre potest, ultimi deficit

cognitus ille sibi plene solisque beatis Spiritibus, quantum gratia cuique lavet. Nec do principiis recto consere Iicebit

Praeter eum, qui dat Omnibus esse Suum. Mens hominis, numerus Simple X BpluSque mOVere De anima homi Sese, conformis dicitur esse Deo.

57쪽

hili ei inationabiIi. De immortalitate

animae et eo orum resurrectione. De magno anno

1000. 100b. Nam Deus ut mundum totum regit, implet et ambit,

Sic animae corpus subditur omne Sucte.

Materies animae diversa subest, eademque Ex individuo est dividuoquc simul, Moleque corporea premitur virtus unimarum, Hinc magis, inde milius, ut cstro juncta sinit. Suntque duo motus erroneus et rationis, Hic viget in summis, alter ad ima trahit. Sunt immortales animae, corpusque caducum Interit, et tandem pristina vita redit. Pristina vita redit, cum magni terminus anni Ad primum revocat sidera cuncta locum.

Annus tunc renovat novus omnia, corpora rurSUS

Accipiunt animae, tempora lege fluunt. Si renovant mundum Solis lunaeque recurS , Fortius hoc facient sidera cuncta simul. Praesidet humori vaga Cynthia, solque calori, Humor ab adjuncto cuncta calore parit. Lunares radii carnes fructusque perurivit Et vitiant, radius solis utrisque lavet. Sic mundana perit sapientia, veraque prodest Nauiramque fovet, plena calore Dei. Sed calor immensus vermos parit, ut tibi constet, Scrutandi quid habet imm0derutus amor. Sol fovet et reprimit visum, quia sobrius eSSO Debet, qui satagit mystica scire Dei. Subdita sole vides, tibi luce creata pateSeunt Divina, plene nullus utrumque Videl.

V. 98T. AN. immortalitate animae I m, an . imm . um . torporum Lin, eorporis Ilin. V. 997. Arg. et Omiciis eor. et Sign. add. Lm. V. 998. favet una, laeti L.

58쪽

Est coelesto bonum solemque Deumque videre, Solaque mortales inferiora vident. Lux immensa tegit solem, divinaque Semper 10l0. Majestas sic est lumine lectu Suo. Est in solari sons luminis atque caloris corpore, spiritibus sons utriusque Deus. Nulla perire potest substantia, sormaque formae

stantia perit.

Succedens prohibet, quod movet, esse nihil. 10lb. Molibus his recreata manent elementa vigentque, Dum vetus abscedit et n0va forma datur. Portio sessa statu grata novitate resumit Robur et a formis accipit oeso nomm. Allerat haec species, aliud facit illa, genusque 1020. Dicitur et confert cuilibet esse rei.

Informis Deus est, formarum forma Vigorque, uti ni informis Deus

a . . et forma formarum.

In quo res omnis perpetuata mBBet. Semper enim vixit ratio divina, perenne Res omnes vivinit in ratione Dei, 102b. Immolaeque manent ideae, constat in illis, Quicquid ad occasum temporis unda rapit. Dispensat rerum motus ratio sine motu, Et stabilis virtus tempora cuncta m0Vet. Noli sunt insorines Dii, quos natura creatrix 1030. Ex variis ortum rebus habere facit, Quo circumscribit ratio, naturaque sucis , Formaque concretis redditur atque genus. Insormis Deus est, quia Simplex, non aliunde Constans nec debens pluribus eSSO Suum.

59쪽

1040.

Quia terra in imo e L. et ain-Mili orbis suo habetit habitatores

1050.

1060.

Absolvit ratio rem verae simplicitatis Et quicquid ii ullo claudere sine potest. Quod vero simplex, nullo m0tu Variatur, Non antiquatur tempore, semper idem. Alternat mundus facies nescitque manere Et perimit tempus, quicquid ad esse vocat. Omnia sic in se redeunt, sic lege perenni Numinis ueterni perpetuatur opus. Summa tenent superi, medio jacet infima tellus, Et medios orbes incola dignus habet. Spiritus in cunctis clementis est ot in astris Cuique suus, mundum Spiritus unuS agit, Maximus hic, omnes alii Sunt particulares, Hic totum, reliqui singula membra movent; omnis enim regio propriis est plena colonis, De quorum motu rebuS Origo venit. Λer corruptus solo purgatur ab igne, Purgat et insectae crimina molus B tuae. Diluit haec terrae sordes, res celSior omnis Subdita sic purgat cuncta Vigoro Suo. Celsior inlordum sordescit ab inferiori, Λst ignem purum nil maculare poleSt. Purius hoc nihil est, qui sordes decoquit omnes, Unde locum summum res Dei formis habet

Res sublunarcs nasci motu superiorum Constat, et immotum cuncta moV re Deum. Principium motus rerum natura voeatur, Esl in naturae nomine cauSa lalenS

60쪽

Causa latens, proprium quae singula ducit ad ortum Et similes rivos sontibus esse facit. 1065. Contra naturam sunt plurima posteriorem, Sed contra primam, quid valet osso' nihili Zodiaeus bis sex obliquat Signa rotatu, Demina ireulo. Aequalesque sibi non sinit esse dies. clicus est medii notum nobis caput axis,l070. Sed reliquum prohibet terra videro polum. Septem terra vagis excentrica subjacet astris,

planetarum ei reu-

0uam tamen ut centrum maximuS orbiS habet ita exeenirieu, est

Inferior paret semper globus exteriori, Terra subest cunctis orbibus apta pati. 1075. Haec immola manet, sed in orbem celera currunt, In medium recidunt pondora cuncta locum. Faex etenim semper in fundo tarda quiescit Attactuque suo sordida quaeque facit. Omnia sordescunt, quae turpi saece replentur, 1080. Quae, nisi purgentur, vasa perire facit. Sic insecta diu devictaque saecis acore Vix caput attollit mens onerata luto. Nam prope tellurem sunt sumi, stamina, nubes, Quae turbant oculos et rationis opus.1085. Contra naturam facies humana reflectit Ad terram vultus, nuta videre Deum. Sed tamen interdum terrena videntur ad uSum, Nec peccat, si sit tetra libido procul. Principis haec tradit sapientum dogma Platonis,l090. Α quo posteritas dogmata vera capit.