장음표시 사용
91쪽
Petro Lombardo cesserunt. Adamus postea Lombardo videtur so applicuisse, Albericus Bononiae sententiam mutavit, Robertus vero eum Parisiis dimittatem suam tenere non posset, Melidunum se contulit. Horum asseriae cum Parisiis frustra opes captassent, Oniae, cum Robertus Pulleinus Romam vocatus et cardinalis sactus esset, lactionem sibi parasse videntur. Instar omnium nu-etori nostro fuit Cornificius illo pseudonrmus, quem in Melalogico aggreditur, cui potissimum libro etiam harum rerum nolitiam de-
hemus. Nemo vero Iohanne nostro accuratius hanc rerum conditionesti nosse potuiti Ipse enim ab Abaelardo ad Rohertum Melidunensem et Alberi eum Remensem so converterat. Horum scholis relictis magno cum fruetu Willelmo de Conchis tradiderat se indiseiplinam. Postea in Adami familiaritato aliquamdiu versatus et in Angliam reversus ibique Gilberti et Roberti pullei ni auditor factus in
horum sententia remansit et dialecticae lallacias aspernatus ad Hugonis et Richardi a Sancto Victore exemplum se conformahut, qualem doctrinam eliam in nostro carmine profitetur. Haec omnis si aut per se manifesto apparerent, aut ab aliis ex vetustatis tenebris eruta essent, ad horum auctoritalem provocassem. Sed quamquam Iluber die Engi. Univers. I, p. 97. hanc Oxoniae conditionem et cum Lutetia commercium conjectura vel mentis acumine assecutus est, tamen litterarum illo tempore eullarum historia neque aperte tradita, neque jam a quoquam salis securate est pervestigata et composita. 0uae cum ita sint, vix ut fides mihi habeatur fore sperare possum, nisi quae hrevius adumbravi, urgumentis e testimoniis additis, probavero. Doctrinam illam vanam, a Cornificio nuncupatam, quam nostro
loco et in Metalogi eo impugnat, jam multo ante etiam Parisiis si ruisse postquam tradidit Meta l. l. c. 33, de priore eius interitu vel
intermissione e. 5 haec refert: -Solebat magister Glebretus. tum quidem eaneellarius Carnotensis et postmodum venerabilis episcopua Pietanorum eis artem pistoriam polliceri. - Sed et alii riri. amatores litterarum. utpote magister Theodoricus. artium studiosissimus inrestigator. itidem milielmus de Conehis, stram tirua post Bernardum Caractensem Uulentisximus. eι Perim eti s
92쪽
bus Coaetaneis suis, adeo, ut solus Aristotelis crederetur usus ' usquio, se omnes opposuerunt errori. Sed nec universi insanientibus resistere posuerunt, insipientes itaque faeti sunt, dum insipientiae resistebant, et erronei diutius habiti, dum obriare nitebanttir errori Verum tamen stimus ille cito evanuit et praedictorum opera mastistrorum eι dilistentia redi
runt artes et quasi jure postliminii honorem pristinum nactaesurit et pori exilium stratiam et stoeriam ampliorem. Inpidiι comnis eius et turpe reputans. υι seneae mitteretur ad areolas et ut is su puer an rereι Seneae aetate, culpine coepit. quod se posse Iinsequi desperabat ' ele. Ita ad huius seelae conservatorem vel in instauratorem perventum est, cuius eum celeberrimis philosophis simultatem deinde longius persequitur. Cui etsi se applicuisse dicuntur e. 4.) Omnes eius seelao reliquiae, lanam hoc carminis nostri loco legimus, quorum e scholis exierint vel quorum doetrinis vires recolligerent isti Cornificiant. Albericum vero Bemensem, Robertum Melidunensem et Adamum de Parvo ponte, qui nimiam hanc subtilitatem fovisse dicuntur, Johannes ipse inter suos habuit praeceptores iisque est eri laudibus, ut ipsi quidem huic sectae adnumerari non possint. Qui cum omnes post Abaelardum Parisiis docerent, Cornificius vero eo tempore, quo Johannes haec scripsit, Omniae versaretur, priusquam do horum virorum doctrinis agam, ut temporis rationes recte intelligantur, Johannis nostri studia illustrentur oportet. Ipse de magistris et studiis copiose et aconrale egit in Metalogico II, e. 10, quem locum cum liber in paucorum
manibus versetur, excerptum hic repetendum curaVi. --m ρομmum adolescens admodum studiorum causa migrassem in Gal-
Iias anno altero, postquam illustris rem Ansiorum Henrictis. Dojustitiae, rebus ercessit humunis, contuli me ad Peripateticum Palatinum, qui tunc in monta Sanetas Gen eme clarus coeforeι admirabilis omnibus maesidebat. Ibi ad pedes eius primaariis huius rudimenta Memi et pro modulo ingenioli mei qui quid exeidebat ab ore eius, tota mentis axiditata eaecipiebam. Deinde post discessum eius, qui mihi praeproperus risus eri,
93쪽
haeri magistro Alberieo. qui inter ceteros vivatissima μι-ιeetietis enitebat et erat re erea nominalis sectae ac minus aB - gnator. Sic ferme toto biminio contersatus n monte ortis
Autua praeceptoribus visus sum AIberico eι massistro Roberιο α rudensi sic ut cisnomine designetur, quod meruit in gehesarum rellimine; nationa siquidem Anglisma est. - Deinde refersus an me et metiens vires meas bona praecepto in meorum stratis e sulto me ad strammaticum de Couehis transtuIi ipsum e triennio Meentem audiri. Interim Iesti plum, nec me unquam poenitebit temporis eius. Postmodum nero Bemhardum eun mento Episeopum secutus sum et quae ab aliis aridieram, ab eo cuneta resem et inaudita quaedam ad quai tum pertinenti εn quo aliquatenus TeuιOricum praeaudiseram Hardeirinum. R ιelli quoque rhetorieam, quam prius cum quibusdam aliis a m sistro Theodorico tenuiter auditis paullulum intellistebaim. Sed eam postmodum a Petro Belia plenius acevi. Et quia nobἐlium ιiberos, qui mihi amicorum et coonatorum avriliis desιituto, pauperiali meae, solatiante Deo, alimenta praestabant, instruendos sus ceperam, eae neeessitate Os leti et instantia lueentim urgebar, quod audieram, ad memoriam erebrius rmvocare. Unde ad magistrum Adam aetitissimi virum ingenii et, quidquid alii aemulant, moliarum litterarum, qui Aristoteli prae ceteris incumbebat, familiaritalem contrari ulteriorem. - Interim millermum Suessionensem - prima Iostiees docui elementa et eundem jam dieto praecepιori apposui. - traxerunι me hinc rei familiaris angustia. sociorum petuis et consilium amicyrum, ut o mum docentis aggrederer. Parui. Reeersus itaque in fine triennii re peri magistrum Gilbertum ipsumque audiri in Logicis es Disinis. sed nimis tala subtro ettis est. Successiι Robertus Nilus, quem nita pariter et se entia commendabant. Deinde me erevit Simon Periacensis fidus lector, sed obtusior dis uiator. Sed hos duos in solis theologicis habui praeceptores. Sie fere duodennium mihi elo sum est diversis studiis oecupato. δε ndum itaque visum est, veteres, quos reliqueram et quos adhuc dialeeliea detinebat
in monte, revisere sorios. - ωτenti sunt. qui furerent et ini.
94쪽
Multas movit dubitationes hie loeus cum aliis eomparatus, Sed recte quidem intelleelus, quia aliis eertior atque magis desinitus es praevalere debet. 0uod vuleo sumunt, Johanuem a. 1110 esse natum, cum anno post Hemisi I. mortem i. e. 1136, se admodum adolescentem Parisios venisse reserat, verum esse non potest. Neque quidquam de natalibus eius in libris medii aevi reperire potui. chrontea quidem, quae mortis annum et diem obiit 2b Oet. 1l80 et tempus, quo episeopus Carnolensis sit electus mense Augusto
a. 1176 tradunt Bouquet XII, p. 299. XIII, p. 139. 167. 199,
319. 324. , neque quando natus sit, neque quamdiu vixerit, Bddunt. Itaque putandum, eum non ante a. 1120 esse natum. Primam Lempus, quod in Gallia degit, totum adolescentiae adscribit, quare ineunte aduleseentia eum eo venisse suspicandum. In epistola enim 172 sesar. Bibl. Pale. XXIII, p. 467 ad Henricum comitem
Campaniae Francicae scripta resert, .ae prae Ormabus co elaneis, patre Henrici patrocinante, cum adhue ado Iescentior e et,
in Francia Druisse.' Faeilius etiam expediuntur dissessit ales a Riveto allatae Hist. liv. de la Fr. IX, p. 67 , quas nullius esse momenti jam doeere studuit Pastorei sibi d. XIV, p. 89 quamquam rem non mus a urate pervestigavit. Ille enim crediderat Abaelardum non post annum 1118 in monte Sotae Genovesae docuisse, oportere igitur.Johannem jam hoc anno in Galliam venisse. Εuam post consilium quidem Suessionense a. 1121 habitum in Abbatia quidem Sela Dionysii Abaelardus se scholam aperuisse ipse narrat in Epistola prima ad Heloysam 0pp. ed. Amb. e. 9, p. 26 ; neque
tamen proximis annis, quibus quid egerit, in eadem epistola persequitur, Parisiis docendi munus moepit. Abbalis enim et monachorum simultate inde fugatus postquam in agri Trecensis solit dinem se eontulerat. ibi in Paracleti oratorio rursus ingentem discipulorum numerum habuit. Deinde cum rursus adversariorum calumniis motus abbatiam Buissensem in Britannia minore regendam suseepisset et aliquamdiu tenuisset, ne i hi quidem a monachorum et principis cuiusdam vieini insidiis tutus, ut ipse scribit, is nasus et promos' circumferebatur; se tamen interea docuisse nusquam in hac epistola tradit. Sed ibi res suas non multum ultra annum Diuitigeo by Corale
95쪽
11 31 persequitur. Litterae vero, quibus Berisardus clara vallensis
papam et clericors Galliae contra AbaeIardum excitare studet, Omnes ante consilium Sennonense a. 1140 habitum scriptae, . eum rursus Genisse aperte profitentur, et quamquam. ubi docuerit, non addunt, tamen in celebri quadam urbe eum rursus mi gnoi eum applausu docuisse sumere jubent. In epistola 333 o. g. p. ed. I. sabili Par. 1719. t. I, p. 307 legimus: -Peims Abaelardus de moribara, de sacramentis, de patre et silio el spiritu sancto scribit, do e et, disputat.' Nihil est, quod impediat, quominus hoe Parisiis jania. 1136 factum esse ponamus, id quod Johannis nostri testimonio, se anno post Henrici I. mortem Parisiis inter Abaelardi fuisse diseipaeos
reserentis satis certum redditur. Theologicarum lectionum, vae ei et mini dabantur, a Johanne mentionem non fieri, non est, quod miremm quod hic adolescens tum non nisi logicis operam dare poterat. Itaque jam constat, Johannem, eum duodecennio in variis studiisse Occupatum scribat, ab anno 1136 usque ad annum 1 148 magistrorum clarissimorum scholas frequentasse eι ipsum alios docuisse. Aequo magis hanc notitiam in usum suum traxerunt universitatis Parisiensis scriptores, immerito neglexerunt, qui de rebus Oxoniensibus scripserunt, utrique non animadvertentes, doliannem ex suo ipsius testimonio duodecennium non totum Parisiis, sed magna ex parto Oxoniae in patria studiis tribuisse. Illa enim verba: . Renersus itaque in me triennii repperi magistrum Gilbertum' et sqq. non nisi de reditu in patriam intelligi possunt, quod etiam affirmant illa: -ώ- ndrum itaque risum est, veteres, quos reliqueram in monte, revisere Socios' quod si Parisiis remansisset, quosidie sacere potuisset. Studiorum igitur eursu in Anglia confecto rursus in Gallias prolaetus est. Sed si haec ipsa auctoris verba non satis aperta et ad persuadendum fuisseere videntur, alia in promptu sunt testimonia, quae ut locum nostrum s Mel. II, 10 ita tutelligamus. non suadent modo, sed cogunt. duris Romani studium Oxoniam esse translatum. antequam Sin phanus a. 113b in regno suecederet, Johannes Polier. VIII, 22 his verbis testatur: is Tempora restis Stephani a remo jussae sunt testes Romanae, quas in Britaniam, domus reverabilis patris
96쪽
Theo Mi Britanniamsm primatis aseirerat. Ne quis etiam libros retineret edieto regio prohibitum est et ineario nostro indictum silentium, sed Deo faeiente eo mastis eirtus Imis inealvit, quo eam amplius nitebatur impietas infirmare.' Vacarium tum Oxoniae Justinuini libros interpretantem vix alia de cansa Iohannes suum vocat, nisi quod magistrum vel amicum habuit. Oxoniae vero juris scientiam sibi parasse hic eo magis est credendus, quoniam Parisi iis hoc studium omnino non colebatur. 0nominus in Melaloetei loco II. 10.) juris Romani a se culli mentionem saceret, totius loci ratio prohibuit; exponere enim voluit, quibus magistris in dialectiee totoque trivio operam dederit, quare etiam ineologica studia leviter tantum attigit, jus canonicum, in quo mullum valuit et medicinam aliaque studia, in quibus mediocriter erat versatus, silentio praetermittit. Vacarius, per quem legis virtus magis invaluisse dicitur, anno 1143 vel 11 44 in Angliam venit, non ut Chronica quaedam significantl 149, quo librum ex universo enucleato jure excerplum edidit. Savigny, Gesch. des BOm. Rechis im Millelallor, Vol. IV, p. 348 sqq. Johannes igitur, si Vacarium habuit praeceptorem, anno 1143 vel 11 44 , et non multo post Oxoniae litteris vaeaverit oportet. Si quisne hoc quidem argumentum satis firmum habeat, jam aliud in promptu est. quod infringi non possit. Inter eos, quorum scholas frequentavit, Johannes eliam Bobertum Pullum refert, qui quando Oxο-niae docuerit, dubium non est. Ibi Iohannem Boberti fuisse in disciplina, jam Wοοd suspicatus est Ilist. Univ. Ox. I, p. 49 ad a. 1134 , sed neque ita se rem habuisse demonstravit, neque eur
ad annum 1134 hoc annotaverit, intelligi potest, nisi Chronicon
anni notitiam suppeditaverit. Fortasse eliam credidit, Johannem Roberti fuisse discipulum priusquam Parisios adiret, quod verum non esse, satis liquet. Non est, cur fidem denegemus Anonymo, tui in Chronico Bedae continuato haec exhibet: . Venit magister Robertus cognomento Pullus de rinitate Gonia Orefordum ibique scripturas Dirinas, quae per idem temptis in Anyιia obsolverant, prae scholasticis quippe negleetae fuerant, per quinquennium legit, Omnique die dominico rerbum Dei pomito praedicarit, eae enius do trina plurimi profecerunt.' Praeterna illo
97쪽
Lelandum, qui de Script Brit. e. 148, p. l80 Roberti gloriani nimis adauxit, Pilaei vero locum majore fide, ut videtur, dignum
Rerum Anglie. a. 1146 a Wo odio neglectum non adscribere non possum: si Contemplatus miseram Aeademiarum faelem belιis d mesticis deformatam, statim eommiseratione motus Oaeoniensem Academiam iam pene collapsam denuo eristere et Musis iterum restituere deliberarit. Ipse ibi scholas aperuit, optimas scientiasyratis docuit, auditores et discipulos, Professores et Magistros eae aliis regni partibus illuc evocariι, eae quibus non paucos suis Umptibus aluit, alios omnibus hvmnnitatis offletis sibi et Husis obstrinxit. Ipseque interea mulla docere, dictare, scrib re pers verarit. 'duando Robertus Oxonino doeuerit, discrepat inter scriptores; certe illos quinque annos, quos anonymus dicit, non continuos docuit.
Exstat enim epistola Sancti Bernhardi ed. Mab. I, p. 19b, ep. 205 ad
Ascellinum episcopum nossensem, qua Roberium Parisiis morari excusat.
ptam et nobertum tum primum OxOniam csse vocatum suspicatur, sed nullum in epistola est vestigium. Robertum eo demum tempore primum Oxoniam esse vocatum, sed peregrinantem potius Parisiis detentum doeuisse cogn0scimus. Neque enim, si lum demum uxoniam vocalus esset, quinque annos ibi docere poluit. Epistola enimi Ita, ut Mabillon in notis ad h. l. Opp. Vol. I, p. LXIX. demonstravit, non ante annum 1141 scripta est, anno vero 1143 jam diem supremum obiit papa Innocentius II, qui Boberium Romam arcessivit, unde novimus, cum post annum 1141 breve tantum tempus Oxoniae docuisse, quod et ipse Metalogici locus, de quo commentamur, ostendit. Annus igitur efficitur 11 42, quo Johannes Boberium Oxoniae audiverit. Ab hac temporum ratione videtur discreparo ipse Iohannes, qui anno 1136 se in Gallias esse prosectum, ibi biennium Maelardo, Alberi eo et Roberto, triennium deinde Willelmo do coneliis, triennium etiam aliis magistris et docendo vacasse reserat, ut non ante annum 11 44 in Angliam redisse videatur. Sed eo anno eum Rohertus, quem se audisse confirmat, jam Romae a coelestino cardinalis esset laetus, cogimur ponere, eum non duo triennia, sed biennium lanium et unum triennium degisse Parisiis at-Diuitiam by GO
98쪽
que uno eodemque triennio praeter Willelmi de Conchis etiam Richardi et Petri Heliae seholas frequenlasse ipsumque nobilium liberos instituisse. Verba quidem obstare videntur: -ipsumque Willelmum triennio docentem audiri. Interim legi plura nec me unquam poenitebiι temporis eius. Postmodum rero Richardum secutus sum,' sed nihil impedit, quominus illud postmodum ad in tium triennii reseratur, ut primum solum Willelmum, deinde postmodumi. e. non mullis post praeter eum eodem triennio aliquamdiu Richardum, et postea Petrum Ileliam se audisse dicati Etiam multo veri est similius, triennio hoc ei plures praeceptores, quam unum tantum suisse, idemque triennium significari, si tradit, in fine triennii se in patriam esse reversum, ita ut quinquennium Parisiis moratus a.
1142 vel 11 41 in Angliam rediret. Ilane computationem affirmat Johannes noster Metalogici libro tertio, qui sic incipit: -Anni fere
riginti elapsi sunt, eae quo me ab osticinis et palaestra eorum, qui logicam profitentur, rei familiaris amisiι anctustia et consilium amicorum, quibus non obtemperare non potui. Minde ut eae animi mei sententia rerum fatear, nec in transitu relsemel dialecticorum altisti scripta, quae rei in artibus rei in commentariis aut stlossemalibus scientium pariunt aut retinent auι reformant.' Hoc sine dubio reserendum est ad illud tempus, quo Adami de Parvo ponte et Willermi Suessionensis familiaritate et disputandi consuetudine sublata in patriam reversus erat, ubi non multo post logicae omnino renuntiavit. Etenim si . Bichardo et Petro
Heliae altero triennio post Willelmum de Conchis operam trihuisset, non ante annum 11 44 in Angliam redisset, et sedecim tantum anni essent praeterili ad annum 1160 usque, quo Johannes Mela logicum seripsi L Sin vero anno 1141 rodiit, anni certe undeviginti interjacent Si denique pertum esset, quod Bulaeus II, p. 735 suspicatus est,
Gilbertum, quem ante Robertum audivit, suisse porretanum, quartum nostrae ratiocinationi accederet argumentum. Anno enim 1141 episcopus lactus est, ut Johannes, qui hoc anno DXoniam venerat, eum nimis cito sibi subiraclum esse queri posset. Sed comportum non habemus eum unquam Oxoniae docuisse, qunmquani hoc neque de Gilberto Foliolli. postea episeopo uersordensi. ullimum Londinensi, novimus.
99쪽
Sed sussicere videntur quae disputa inius, ut probemus, di halinem ab anno 1136 usque ad annum 1141 Parisiis, ab hoc anno usque ad annum 1 148 Oxoniae in litteras incubuisse, ubi mirari tamen subit, belli tum circa Oxoniam gesti et ipsius civitatis anno 114l a Stephano vi expugnatae apud Johannem mentionem no II seri; es. Lappenberg Geseli. v. Engi. Bil. 2 p. 350. Sed multa. immo plurima eiusmodi sunt, quae silet. Deinde Parisios re orsus quamdiu in Gallia commoratus sit, rursus incertum. Pastorei tuis L. litter. de la Fr. XIV, p. 94. narrat, eum a. 1151 a Petro Cellensi et Bernhardo clara vallelisi Theobaldo archiepiscopo commendatum in patriam redisse. Joh. Mabillon vero Bernhardi epistolam anno i 144 adscripsit, quod verum esse non potest. Aliquamdiu Johannem apud Petrum Cellensem commoratum esse, huius epistolae dOeent VII, 6 et 2 l, eum lamen post plures demum annos redisse, Propterea non concedam, quod inter annum 1 148 ot 1154 saepius itinera per Galliam instituerit oportet. Anno enim 1160 tum scribat Metal. III, Prol. : ἡAlpium justa transcendi decies egressus Anyliam' sive decies Angliam egressus est, sive tolles Alpes transeendit, quod multo veri similius, certe toties Galliam peragravit, quod elim saepius se secisse postea narrat. Angliam vero egressus Galliam petivitante annum 1 148 bis, inter 1154 et 1160 etiam bis, sexies igitur
hoc iter instituerit oportet inter annum 1148 et 1154, unde conjiciendum est, in quoque itinere eum non diu commoratum. Illam igitur Bersiardi ppistolam non multo post annum 1 148 scriptam esse, eo magis credendum, quod se coram Theobaldo Johannem commendasse scribit et veri est simillimum, Theobaldum archiepiscopum a. 1148 ex Italia revertentem per Galliam venisse et Bern-hardum vidisse Savigur Gesch. d. Rom. Rechis ini Mittetallor, M. IV, p. 348 . Neque illud praetermillere volo, Juliannem, Si totum duodeeennium Parisiis peregisset, intelligi non posse, cur Petri Lombardi omnino rationem non habuerit, qui certo anno 1l49 ibi jam aliquot annos et doeuerat et famae celebritatem quandam consecutus erat. Bulaeus II, p. 251.)Sed, ut jam ad illos subtilitatum auctores revertar, Scholastici, quorum asseelae in Enthelico nostro vanitatem illam instaurasse otDiuitiaco by Corale
100쪽
visse dicuntur, sunt Adam do Parvo ponte' v. 49, Roherliis de Melidui in v. 5b et Λlbericus v. 56, de quibus jam singulis agendum. Adami nulla exstant scripta, neque mulla sunt, quae de eo traduntur. De eius rebus commentati sunt Bulaeus IIist. Univ.
Plurima quae ad argutias eius cognoscendas pertinent, leguntur apud doli. Sarisberiensem, quae cum loco nostro lucem assundant, hio repetenda duxi. Metal. II, 10: . Unde ad magistrum Adam, jnquit, acutissimi virum ingenii et, quidquid alii sentiant, multarum litterarum, qui Aristoteli prae ceteris incumbebaι, fami liaritatem contrari ulteriorem, ut, Iieet eum doctorem non habuerim, mihi sua benigne eommunicaret eι se, quod aut nulli faeiebat, a ut paucis alienis, mihi patentius e oneret; μιabatur enim inridia laborare.' duae hoc loco et alibi de Adamo sere invitus refert,ca proxime accedunt ad carmen nostrum, quare illa quoquc non repetere non potui, ut polo quae locum hic tractatum illustrent.
stoteliei de Categoriis quosdam commentatores noster ille Anglus Peripateticus Adam, cuius vestigia sequuntur multi, sed pauci praepediente inridia prosilentur, dicebatque, se aut nullum aut auditores paucissimos habiturum, si ea simplicitate sermonum
et faciliιate sententiarum dialecticam traderet, qua ipsam doceri eaepediret. Metal. IV, 3: -Puo quidem risio turbatione nominum et iniricola subtilitate Anglicus noster Adam mihi prae ceteris visus est laborasse in libro, quem Artem disserendi inseripsit. Et utinam bene dirisset, bona quae diri , et liceι familiares eius et fautores hoc subtilitati adscribunt, plurimi tamen hoc eae desipientia net inridentia vani. ut cunt, hominis contigisse interpretali sunt.' Quid inde redundet ad versus 45 - 54 illustrandos, non est, quod susius exponam. Haec scribenti mihi ostendit Lappenherius collectionem poematum Latinorum a Thoma Wright editam: . The Latin Poems commonis attributed to Walther sapes. London 184 Ibi p. 2lo sqq. legitur carmen netamosephosea Goliae Discopi inscriptum, in quo praecipui doctores scholastici see. XII. inducuntur. Versus ad Adamum pertinent hi: Diqiligod by Corale