장음표시 사용
51쪽
fignis eat, sine citius flatione, nihil unqua. sanctificatur, Se sine euius gratia,non sit remissio peccatorum: Qudd spiritus sanctus
aqua uocetur ipsa ueritas, ostendit dicens: Qui credit in ine flumina de uentre eius fluent, aquae uiuae quod euangelista exponens dixit, hoe autem dixit de spiritu iancto quem accepturi erant, credetes in eu . Et t no. ordinem sacramenti, exterius aqua, interius sipiritu ecesesia consecratur. HOeest enim st Dominus ait: Nisi quis renatus fuerit ex aqua, ct spiritu sancto, &e. Ecce aqua. Ecce spiritus. In baptismatis enim sacra meto, nee aqua sine spiritu nec
spiritua est sine aqua, quod qui de ipse spiritus sanctificabat, qui in prima mulli creatione serebatur super aquas. Hac Crgo aqua,& ipsum altare,& totum interius tem, , plum, quando illud simul, Ie altare deducantur, aspergitur . q4 Licet igitur spiritus,& aqua ad baptismi, ct conscerationis ecclesiae persectionem sussieerent, tamen sancti patres, qui hoc constituerunt iioluerunt nobis satisfacere,non solu in his quae ad uirtutein, veru etiam in his, quae ad fanctificationem pertinent sacra meti, ideoq; adposuerunt salem, uinum, oleum, cinere, ct chrisma. Non enim chrisma, uel oleum habuit Philippus, quando eunuchum baptitavit. Act. viij. e. Alterum ergo horum deesse non debet. & simul eommisceri debent , quia populus Dei qui est ecclesia
sine his simul iunctis neque sanctificatur, neque a peeeatis soluitur. De hoc etiam tangetur sub tit. de conste. De aqua quide manifestum est,quia nisi quis renatus sue -
3 rit,&e. ' De sale etiam quia sine s dei
condimento quod in sale signifieatur, nemo unquam saluari poterit,quantumcun- sue aqua baptismatis aspergatur. De uino quoque, per quod spiritualis diuinae legis intelligentia designatur. Unde Dominus in nuptijs aquam in uinum eonvertit . Si quis uero aspersus non fuerit, id est, quicunque de eo non biberit,uel propinantibu non erediderit, ad uitae aeternae beatitudinem non perueniet. Cineris et aspertio per quam poenitentiae humilitas intelligitur, tam necessaria est, ut sine ea non sat in adultis remissio peeeatorum per ipsam enim ueniturae baptismsi,& ipsa eusingulare refugium peccatoribus post bi
ptismum. Unde Se non immerith baptinnius uocatur, dicente domino in euanse lio de Io. quia uenit in uniuersim regionem Galilaeae praedicans baptismum poenitentiae in remissionem peccatorum. Et nota quatuor genera esse aquae benedictae, de
qua in quarta parte dicetur,sub ti .de aquς benedictae aspersione. His t omnibus 1
permistis Pontifex quatuor Cruces cum aqua ipsa, in quatuor eornibus altaris, Scunam in medio facit. Quatuor cruces repraesentat quadruplicem charitate, quamni,qui ad altare accedunt, habere debent, scilicet ut diligant Deum, scipsos,amicos, Se inimicos. De quibus quatuor cornibus charitatis dicitur Gen. xxvij. Dilataberis ad Orientem, S Occidentem, Septentrionem,& Meridiem . Se ideo quatuor cruces in quatuor cornibus fiunt,ad designadum,u Christus per crucem quatuor mudi partes saluauit. Secundo sunt,ad designandast quatuor modis erucem domini portare
debemus, scilicet in eorde, per meditati nem, in Ore,per consessionem, in eorpore, per carnis mortificationem, in lacie. per
assiduam impressionem. Crux in medio altare, significat passionem, quam Christus in medio terrae subi jt, perquam operatus est salutem in medio terrae, id est in Hisrusalem. ' Deinde septies altare Pon- isti sex circuit. Primo,ad signis candit,quod ipse debet pro omnibus curam impedere,& uigilanti habere,quae per circuitum d
signatur. Unde tunc cantatur: Inuen rsit me uigiles, quae circumibant ciuitate.
debet enim sol ieite uigilare super greges
sibi eo nimissos: nam ut ait Gilberrus Ridiculosa res est speculator caetus, praecursor Clauditis,Praelatus negligens, Doctor ipsius,& praeco mutus. Secundo i septe nus circuitus circa altare, significat septem editationes quas circa septemplice uirtutem humilitatis Christi habere debemus,& per ipsas circuire frequenter. Pirma uirtus est , 9, de diuite famis est pauper. Secunda, Pin praesepio positus est. Tertia, parentibiis subditus. Quarta, Psub manu serui caput inclinauit. Quinta, quod discipulum larem, & proditorem sustinuit. Sexta, ante iniquum iii dic E masuetus stetit. Septima, ' pro erucifigentibus elementer orauit. t Tertio perse- r rptem
52쪽
ptem ei licuitus, septem uiae Christi signisi . designatur, quoniam praedictae sanguinis
eantur. Prima fuit, de ec lo in uterum . effusiones factae erui eum hyssopo humi Secunda, de utero in praesepium.Tertia de litaris Christi, & inextinguibilis charita- praesepio in mundum. Quarta, de naundo iis, quo aspersa ecclesia catholica munda- in patibulum . Quinta, de patibulo in se- tur. Haec etiam herba naturaliter erescit
pulchrum. Sexta, se sepulehro in lymbo. in petra, & humilitas naturae crevit in Septima, e lymbo in coelum.Confestien- Christo petra: Nam iuxta Apostolum Pera ter episcopus aspergit altare. i Quid au tra autem, erat Christus.Calidae etiam natem altare in templo significet, Apostolus tum est,& Christi humilitas corda Digida dicit:Temptu enim Dei, sanctum est,quod ad exercenda opera charitatis accendit. estis uos. Si ergo templum Dei sumus I- Item eius radices, saxa penetrist,& humitare habemus. Altare nostrum, est cor no lita, duritias abstinendi confringit. Valet serum, hoc enim est cor in homine, quod ad pectus,& contra tumorem, & hie tumo altare in templo. In hoc altari sit si crisi- rem superbiae sanat. Ite illa nascitur, Se racium laudis, & iubilationis, iuxta illud dicatur m terra . Unde super ea totas de-
Psalmistaei Sacrificium Deo Spiritus, deci lium multitudo intelligi possit, praecipuEIn hoe altari fit commemoratio corporis, tamen illi, per hyssopum figuratur, qui in& sanguinis Christi. Hi ne preces ad cne- Christi fide radicati, S sui dati, ab eius arum aicendunt,quia ad eos respexit Deus. more evelli, Ic separari non possiant. Periiij.q. v. si quod . Hoc igitur altare, aqua a- quos quid melius, quam episci, pos & pres.spergiti iriquando eorda homin si per Eua- byteros intelligere possumus, qui quanto gelicam praedicationem a peccatis mianda maiorem in ecclesia obtinet dignitatem,tur. Nam praedicatio, aqua est, iuxta illud: tato firmius Christi fidei inhaerere debet 3 Omnes sitientes uenite ad aquas. Hae igi Per hos siquidem aspergittar aqua per hos tura qua, id est praedicatione Euangeliea, & ab his baptitatur Christi fideles: his dati sane ii Spiritu, sanctificatione, & altare tum est perficere baptismatis sacramenta. 1eordis, S totu, homo mundatur,& sancti- t Dum uero altare aqua aspergitur, epi
scatur. Consecratur etiam altare cor- scopus cantat: Domus mea, domus oratio-
dis, per conceptum timoris, ut i a uitetur nis est,&c. Et iterum, narrabo nonae tuum ad bonum, & per effectum amoris,ut con- fratribus meis. Et quia sine Deo nullum firmetur in melius nam initium capietiae, opus perscitur in consumatione, orat . ut timor domini. l Septies autem altare exaudiantur ingredientes ibi beneficia pe' aspergitur aqua, ad notandum, quod in ba tituri. Consequenter qualo ecclesia simul ptismo septe dona Si iri ius sancti tribuun ct altare consecrantur, tota ecclesia aquatur. Pcr hoc etiam figuratur,quod habere illa aspergitur, prout in praecedenti tit. tadeb: mus memoriam Dominicae passionis. ctum suit. quo facto Ponti sex ad altare cli Septem nanque aquae aspersiones, sunt Psal accedit,& residuum aquae infunditur septem sanguini, Christi et fusione ς. Pri- ad basim altaris, sicut in uereri testam et oma, it in circuncisone. Secunda,in ora- resduum sanguinis sundebatur in crepitione, quando sudor eius su:t, sicut guttae Oein, quod idem est, quod basis, per quod sanguinis. Tertia, in corporis flagellati significatur, quod residuum quod exceditne. Quarta,in capitis coronat ione. Quin uires humanas in tanto sacramento, Deoia, in manum perforationc. Sexta, in pe- commedatur qui est summus sacerdo ,
dum Cruci affictione. Septima in lateris ius est aliorum sacerdotiim cipplere desea pertione. Quidam uero ter aspergunt, in . Sc pulchrum uero sue soramen, in quia in sanctae Trinitatis nomine bapti Za quo reliquiae recondi debent, silmhcat urtur, uel quia ecclesia a peccatis cogit at i nam auream plena manna, quae in arca tenis, locutioni ,,& opctis emundatur, unde stimoni j posita era prout sub ti. de altari ο & tun miserere mei dicitur. l Fiunt in- dictu inest. Siquidem sepulchrum huiussit per huiusnodi aspersiones,& cum asper in odi,quod a quibusdam consesstro min serio de hyssopo Lecto, perquam herbam patur, est cor nostrum, quod quatuor cru- quia humili, est Christi humilitas cogi uo cibus de clit: smate consecratur ,
53쪽
22 quia quatuor sunt uirtutes t in libro sopient iae descriptae, scilicet prudent ia, r-titudo, temperantia, & iustitia: quibus cor nostrum quasi iungitur, dum ad suscipi eda secretorum coelestium mystcria per donum can cti spiritus praeparatur. Fit autem sepulchrum hoc quandoque ex superiori parte altaris, Ac quandoque ex latete
anteriori. 1 Sane sine sancto eliqui js, aut ubi illi haberi non pol sunt, sine corpore Christi non fit consecratio altaris fixi,
de consec. distinct.1. de fabri. & c. placuit. sed uiatici,uel portatilis sic,ea.dri . conced imu . Reliquiae si quidem sunt exempla utriusque testam. authores Passionis martyrum, & uita conscitorum,qus nobi . sunt ad imitationem relicta. Haec in ea pla re
condimus, cum ad imitandum ea in corde
retinemus quod si audimus intelligimus, & opera non tacimus, magis est ad damnationem,quam ad salutem,quia non auditore, legis, iusti sunt apud Deum, ted Lctores tantum, unde Apostolus dicit: Imitatores mei estote, sicut & ego Christi. Solenni uero reliquiarum deportatio sit ad imitationem eius, quod sicut legitur 4 in Exod. xxv. t In arca testamcnti erant duo et rculi aurei,totum lignum penetrantes. xxxvj. dist.g. ecce. S per eos vectes deiunis Seth in deaurati immittebantur , quibus arca serebatur. Et prius,quam Pontifex intraret in ecclesam circumit eam eum reliqui, ut sint illius ecesesiae protectore . Legitur quoque p. Reg. 8. c. quod intempli dedicatione congrcgati sunt Omnes maiores natu Israel, cum principibus tribuum, & duces familiarum ad Rogem Salomonem in Hierusalem , ut deserrent arcam siet deris domini, uencruntq; cuncti senes de Israel. Sacerdotes autem an tulerunt arca ui sorderis domini in locum siu.& in oraculum templi in cincta sancto si super ala Cherubin . Siquidem in Cherubin extendebant alas si mer locum arcae. Se proteg: b int illam uecto cius. Rex autem Salomon, se omnis multitudo Israel quae ad eum conuenerar gradiebatur cum illo ante arcam, In cuius quidem rei testimo-mum praelat . magnates, & Apostoli pro uti cι r, hodie conueniunt ad dedicatione
ccclesi . rum Ic se iiii intiir processi maliterciant cra ut ea , & reliquiae per sacerdotes
sub papilione seu umbraculo solenniter
deportantur. Deinde Poti sex prius,quam ectae sam cum illis ingrediatur, sermone facit ad populum. Nam & Salomon arca
deportata couertit faciem suam, & ben dixit omni ecclesiae Israel, dc pro ora nit tibus in ecclesia orauit, Omnis enim ecclesia Israel stabat, & ait Salomon . Benedictus dominus Deus Israel, Sc. Prout le-situr ibidem. l Recunduntur autem reliquiae sanctorum cum tribus granis turi, in capsula, quia cxempla sanctorum cum
fide Trinitati id est patris, ct filia, & spiritus sancti, debemus in memoria retinere. Nam debemus et edere unum Deum, lina
fidem,& unum baptisma, quia iustiis ex fide uiuit , sine qua, sicut dixit Apostolus, impostibile est placere Dco. Supponitur S aptatur ipsi sepulchro quaedam tabula
signo Crucis ex christinate roborata. Sis
quidem per chris na intelligitur Spiti tua sancti donum , quo tabula, id est charitas superungitur , quia cor nostrum ad obseruanda secreta et lestia Spartius sancti gratia roboratur. Tabula ergo hoc signo roborata, cli qui js supponitur, quia per exE-pla sanct clum charitas accenditur, quae
Operit multitudinem peccatorii na, sicut in tabula reliquias operit . unde Apostolus.
Charitas Dei diffusa est in cordibus nostris per Spiritum sancium , qui datus est
nobis. Haec autem tabula, siue lapis continet siue die tur sigillu sepulchri, sicut ait
Alexander Papa III. extra de nie. Ece. Dei alta.c. i. Postea uero loris, qui mensa altaris dicitur, super altare adaptatur,per quem, persectionem, S ibi id itatem notiatiae Dei possiimus intelligere,quae no propter duritiam, sed propter seliditatem tadei lapidea esse debet. de conscc. dist j. altaria. sicut dominus ait Petro. Tu es Petru & sia per hac Petram, sci licet hanc fidei firmitatem , aedificabo ecclesiam mea. so. dist. fidelior. q r Sicut enim mensa c6 δ' firmatio, & persectio altaris ea, ita notitia Dei confirmatio, & persectio est omnium bonorum. Vnde dicitur in capientia ad Deum: Noscere enim te confirmata iustitia est,& noscere iustitiam tuam, S uirtutem tuam, radix est immortalitati . Et dominus per Hierem. li hoc glorietur,
qui gloriatur scire di noscere me . flvei
54쪽
per Ipsi in lapIdem, Christiis intelligitur, de quo dicit Apostolus: Ipso si immo angulari lapide Christo Iesiu . per lapidem quidem , Cetristi humanitas designatur. De quo in Dan: et e legitur, quod lapis ab Oilsus cst de monte sine manibus, quia Christit, debeata virgine quae propter eminentiam uirtutum mons dicitur sine uirili sim ne mirabiliter est natus, ct sactus in
montem magnum, totum repleuit orbem
terrarum .de quo etiam per Psalmistam dicitur. Lapidem quem reprobauerunt aediscatites, lite factus est in eaput anguli. quoniam Christus quem aedificantes, id est Iudaei reprobauerunt, dicentes: Nolumus hunc regnare super nos. hie factus est in caput aisguli. quia sicut ait Apostol. Exaltauit illum Deus, ct dedit illi, Ste. uel per Iaridem charitas intelligitur,ut praemi illam est,qui debet esse magnus,& latiis,quonialatum est mandatum charitatis,quod et iaad inimicos extenditur, iuxta praeceptum domini: Diligite inquit inimicos uel fros. 8 Non t ergo unguntur altaria nili lapidea , quia Christus per altare significatus est lapi, excrestens in montem, ut dicti in est. Ipse est mons pinguis oleo laetitiae praeconsori ibus unctus. Veri in tamen in Exo.
legitur dominum praecepisse fieri altaria de lignis Sei hin que sunt imputre stibilia,& altare laterum, ligneum est. Salomon quoque secit altare aureum: prout Iegitur 3. Regum S. e. sed illa facta sunt in sipura. Et in comitatu pio itineiae in eastro sancte Mariae de mari est altare terreu, quod ibi fecerunt Maria Magdalena, & Martha,&Maria Iacobi & Maria Salome . Post hoc asperso altari, & cirm aqua baptiaeato, restat ut oleo,& chri sinate lineatur. Episcopus enim super insim stiro leui de chrisma, ct cantat: Erexit Iacob lapidem in tit. sun- des oleum desuper. Illa enim ecilesia suit titulus aliarum, quia de Syon exivit lex, y S uerbum domini de Hierusalem. t Fa-eiens primo super illo quinque cruces ex
oleo infirmorum, secundum ordinem Romanum: secundum quasdam uero alias ec- lesias, de utroque oleo, unam in medio, Ccquatuor in cornibus, postea modo totudem, &chrismate. Sane per oleum Spiriete olei, quia sicut episcopus oleum insundit super altare: ita Christus, qui est summus Pontifex infundit gratiam super altare nostrum,quod est cor nos tum: quia ipse est distributor omnium gratiarum pcrspiritu in sanctum, sicut dicit Apost. Alij datur sermo sapientiae, alii sermo sciet tae, . alij sdes,alij gratia sinitatum &e. Et sicue per oleum episcopus purificat mensam altaris, ita di spiritus sanctus puriscat cor nostrum ab omnibus uiti js, 3c peccatis. t Christus quoque oleo suit unctus, non 3 quidem iii sibili, sed inuisibili, id est gratia spiritus sancti.Vnde David: Unxit te deus Deus tuus, oleo laetitiae praecon itibus tuis, id est plus, quam omnes sancto , quisuerunt participes gratiae eius, id est Christi, unde unctio expressius conii enit Christo quam aliis, quia prae omnibus alit si in xit cum Deus ad babedum plenitudinem bonorum, ideoq; interpretatur unctus. Unctio qtiolae ex oleo,misericordiam signis eat, iuxta illud Euangeli j: Unge oleo caput tuum, S saciem tuam laua. quia sicut oleum in liquoribus , ita misericordia in bonis operibus superior est, quemcunque enim liquorem oleo superinfundas, illud semper desuper natat. De misericordia uero scriptum est: Suavis dominus uniuersis, & miserationes eius super Omnia ope ra eius, & miserieordia si perexaltat iudi cium. Hoc igitur oleo liniatur altare eo dis nostri, ut semper misericordiae memores,aspersioni, aquae, & regenerationis,&baptismi affectum no amittamus. l Quin I rque cruce, de oleqsignificat, quod memoriam quinque plagarum Christ quas pro nobis in emee sustinuit, semper habere debemus. Ipse nanque quinque plagas sustinuit, stilicet in manibus, ita pedibus, ct in latere. Designant etiam quinque passionea misericordiae. quae nobis sint neces lariae. l Necesse enim est, ut homo misereatur 3 Christo, passioni eius compatiendo. unde
Iob in persena Chr. sti: Miseremini mei,
miseremini mei &e. Oportet etiam, ut homo misereatur proximo, cuius mala uidet , unde Eccle ita ilico: Miseratio hominis circa proximum suum, Et sibi ipsi. Et hoc tripliciter, stilicet pro commissis,platus sancti gracia intelligitur, de quo dieit. gendo illa.Unde Hier. Nulliis est, qui agat Esa. Proplieta. Computrestet iu uinas, poenitentiam super peccato tiro, drcens:
55쪽
Quid si ei 3 Pro omissis.vnde Esa. vae mihi, qui Laeui, i d est quia no sum locutus, quasi
dicat, quia omisi bonum quod facere po- tu i , & pro bonis minus pure saetis . unde Luc. Cu bona otiani a secerimus, dicamusu, serui inutiles semus, &e. quasi dicat bona secimus,non bene,non pure,& ideo inutiliter fecimus, siciat faeies eleemosin amad uanam gloriam, bonum facit, sed no bene,non pure . De hac triplici miseratione dicitur Eccl. Miserere animae tuae placens Deo,quia uera copa stio meti,, debet esse, cum exhibitione operis, ideo bis sunt cruce Primo de oleo, postmodu de chrisma te, unde Pial. Beatus qui miseretur,& eommodat. qui mente miseretur,& commodat
opere. Et quoniam non sit scit habere eoassionem in mente, cum boni operis exhiitione,absilue odore bonae famae, iuxta illud Euangelii: Sie luceant opera uestra,ut glorificetur Deus, & ideo sunt eruces de chrisnate, quod constat ex balsamo, & o- II leo. qt Balsamum quidem, propter bonsiodorem, significat bonam famam, oleum
propter claritatem, nitorem conscientiae
qua habere debemus, iuxta illud Apostoli: Gloria nostra haec est testimonium conscientiae nostrae. extra de sac.unct. e. i. Tucautem balsamia in oleo recte coniungitur,
quando bonus odor misericordi ς additur.3 i Rurses per quinque eruces de oleo, &chrisnate, quinque senis corporis nostri intelliguntur, qui duplicantur, & in denarium sergunt, quia quandoque in sens bus
corporis bene utendo, & nosmer ipsos custodi miis,& alios exemplo, & doctrina nostra in bono opere confirmamus .unde ille bonus negotiator gloriabatur, dices: Ecce alia quinque se perlucratus sum. Dum autem fiunt ille prs missae inunctiones cantatur: Unxit te Deus, Deli, tuus. la de Christo dimina est . qTer ergo altare insigitur: his oleo tertio ebris nate,quoniam Ecclesia fide spe,charitate quae maior est exi
ris, insignitur, & dum elirisma insunditur, cantatur, Ecce odor si ij mei , sicut odor agri pleni. Hie ager est ecclesia,quae floribus uernat, uirtutibus splendet, operibus fragrat & ibi sent rost martyrum, lilia ii rginum, uiolae consectorum,& uiror insip. etium. Poti unctionem adoletur incensum,
quod deuotione orationis significat. Qui
enim habet septem d ina Spiritus sancti assimilatus est Deo, deuota potest illi os
serre orationem,cuius habet similitudinEq t In quinque locis adoletur,uidelicer in 3 squatuor angulis,& in medio, quia sic quin tu e sensus corporis exercere debemus, ut ama boni operis nostri usq; ad proximos extendatur. De qua dicit Aposto. 7hristi bonus odor stimus in omni loco, extra de sacra unct. c.j. Et in Evangelio: Sic luceat lux ites ira, dee. Ad haec incensi frequentatio, est continua Christi sacerdotis, atque Pontifici, pro nobis apud Deum patrem interpellatio. qi Crucem cum incenson 3 eere, est eius passionem patri ostendere, cii plum pro nobis interpellare. Incessum eo piose in medio, & in angulis comburere, est orationes per Hierosolymam,& in uniuersali ecclesia multiplicare. qt Conse' inquenter altare, cum lignis erucis cofirmatur dicendo: Confirma tioc Deus, Sc. quae
eonfirmatio ex chri sinate a pontifice, in fronte lapidi, ficta, significat confirmationem, quae quotidie sit a Spiritu sancto per
charitatem, in altare cordis. iit nulla tribulatio cor nostrum a charitate Dei ualeat
separare,i inde dicit Apollo. Quis separabit no a charitate Christi, tribulatio, an angustia, Se. Et sebiungit,stloria patri, sciatis trinitati cantetur. Vltima altaris 3
benedictio, signat illam finalem benedi.
ctionem,quando dicetur: Venite benedicti patris mei,&c. Deinde altare linteo cadido extergitur, ad notandum , P cor nostrum castitate uitae mundare debemus.
Deinde benedicuntur vasa, uestes, & linteamina diuino cultui dc putanda. Nam SeMOses per quadraginta dies edoctus est a domino facere linteamina, & ornamenta
in templo necessaria. Nempe utensilia a
benedicere, est opera nostra ad Deum referre. Post hoc altare albis,& mundis pannis uestitur.de quo sub titu. de altari dicta est. Postremo ornatur ecclesia,& accendutur lii minaria . tunc enim opera iustorum
splendessent: tune fulgebunt iusti,& taqua
scintillae in Arundineto discurrent. Et inde super altare hoc ordine cosecrato, M issa celebratur,& sacrificium altissimo offertur. istud uidelicet, de quo propheta ait: Sacrificium Deo spiritus combulatus, cor
contritum &c. prout dicetur is prooemio
56쪽
Martae partis. Non enim debet fieri eonsecratio, fine Mista secundum Gelasium Pa
pam. de consec. dist. j. omnes. quia tunc reuelatur saeramentum, quod etiam Angelis ab initio suit absconditum. Et attende, quoniam in aspersione Basilicae Ponti sex lincis duntaxat, & minoribus utitur in dure entis, sed immissa,vestibus ornatur pontificalibus, & pretiosis, recolens,quod le-ralis Pontifex in lineis sanctuarium expiabat,& post lotus in pontificalibus holoeaustum arietum offerebat. Sed quia in eisdem lineis hi reum emittebat, post e irationem, ideo etiam in consecratione
intium, R immersione cathecum inorum, ubi peccata eorum transferuntur, quidam
ν rue Ira ea terior, anm neessaria ad salute.
ε. Mimanis omma ante baptismum, bis Otis
ν chrisI- , unde dictus'. unda itidem chria. stiani. s Vnmo ad quid fiat in uertice. Et a qua insit.
e 1 Arnaidistarum falsi opinis da bapti f.
is Pectuι bapta rati ungitur, eum inuocationa imitaris. 34 Probtera mam ,ab episcopo inauriuntur.
O qua forma. r s Episcoporum unctis, unde duxeriι initium.
Is Disicopus, quod testimonium habera debear. t 7 Episcopi caput, cur ba amo tingatur. cur
itidem manus.nu. I 8. cur pollex. nu. 19. o Reges O Prophetae,etiam in uetm is tamento urgebaritur,aliter tamen quam hodie.
t Regum unctis, O Principum, quid dicoru3
et a Discopi die suae consserationis equos sitis equitant. Et quid idipsum notis. a ι corpora bonorum, dicuntur equi. calicis o patina con cc si1 .s y VMIis extrema,ans se morim, quidam disiιdent. Eι da eius forma. Et quae a vi in
x s cur meterium,ad quid benedicatur. 27 Ornamanta Eecis ast ea, benadicenda sinu. De eonsecrationibus,& unctionibus. Cap. s.
cepisse Mosi, ut conficeret chrisma, quo ungueto ungeret tabernacul si in dedicatione, & arca testamenti, mensa inqt e -- cum uasi ,&quo sim cliter sacerdotes, & reges inungerentur. de conse. disi. i.g. I. Moses tamen i non legi,
tur misse unctus, nisi unctione spirituas i, sicut & Christus. Voluit itaque Christus no unctione materiali inungi, iit ex illaeon sequamur spiritualem, S ideo pia n ater ecclesia diuersas exhibet unctiones. De quibus hic aIiqua perstringamus dicentes. Primδ, quid huiusmodi significent unctiones. Secundδ,ex quibus fian . Tertio, de unctione baptizandorum. Quarto, de unctione baptizatorum, quae per episcopum si in fronte. Quinto, de
unctione ordinandorum. Sexto, de unctione consecrandorum episcoporum S principum. Septi mdaee unctione ecclesiae, altar is, eati eis, S aliorum ministeriorum ecelesiasti eorum. Octauo , de extrema unctione. Non δ, de consecratione,& benedictione eoemeter ij, uestium, S aliorum orianamento: iim ecclesiasti eorti m. Decim b,
de consecratione & benedictione virginu. 3 t Circa primum igitur notandum est, quδd duae sunt specie, unctionis . extra desac. unct.cap. i. Exterior,quae materialis siue corporalis,& uisibilis est. Et interior, qspiritualis & inuisibilis est, exteriori ui Gbiliter ungitvr corpus. De prima Iacobus Apostolus ait: Infirmatur quis ex uobis, inducat presbyteros ecclesiae, & orent sil- per eum ungentes,cii oleo in nomine D mini , & oratio fidei salvabit infirmum . De secunda Iacobus Apostolus ait: Et uos unctionem. id est uncito, quam ab eo a cepist: s, maneat in uobis, ut non neces se habeatis,ut aliquis doceat vos. sed sicut
57쪽
unct io eius doeet vos de omnibus. Unctio exterior, signum est interioris. Interior uero,non solum est signum , id est, signifieatum, sed etiam saeramentum,quia si digne sumitur, uel agit, uel auget, absque dubio, quod designat, puta salutem, iuxta illud : Super illos manus imponent, & bene habebunt.Cirea secundum, sciendum in exhibendo exteriorem , & uisibilem unctione, duplex oleum benedicitur . extra de sacri unc . e. i. uidelicet oleum sanctum,uel ea-
thecum inorumvivo cathecumeni un Sunis
tur, & oleum infirmorum, de quo infirmiunguntur. De qua tactione loquitur dicta aut horitas Iacobi, infirmatur quis ex uobis,&e. Qualiter autem fiut benedicti nes utriusque olei,ac chrisnatis in vij. parte sub quinta seria coenae Domini dicetur. l Sed quaeritur quare infirmi & catheeumeni,oleo inun tantur Resipondeo, ut ex uisibilibus inuisibilia Deilius capiantur. sicut enim oleum fuganda infirmitatem, recreat artus selsorum,& de sui natura Iu men praestat, sic credendum est, o unctio olei consecrati,quod est signum fidei, pee-eata su3ando sanitatein animae confert, &Iu ne ei prς stat. Siquidem oleum uisibile in signo, oleum inuisibile in saera meto, &oleum spirituale intus est. De oleo insismorum, aut horitatem accepimus ab Apostolas. De oleo cathecuminorum ab Apo-
stoticis uiris. 'licet Deus possit oleuspirituale fine corporali tribuere, i i ta tamen Aposeoli pro infirmis Apostoli ei uim pro cathecuminis hac arte usi sunt, non sine peccato omitti potest,quod eorum authomas consecrat it prout sit, titu. de altari, dictu ri est, si e Ae antiquitus iusti mrie circuneisione plaeere De sed postquaeis praeceptum fuit, ut circunc derentu r, hoe omittentes peccato sibiiciebantur . xxxv. dist. ab exordio. ' Ἀπιδ,dicendum est de unctione baptita dorum. Et quidem in nouo testamento. extra de sic.unct. non silum regem, Id sicerdiates unguntur, sicutiam dicetur uerumetiam,quia Christus in sanguine suo, fecit nox Deo nostr: regnu& sacerdotex, id est, regales sacerdotes, iuxta quod Petrus Aposti lux ait, Vos inicgenus electu i ,Lelecti ex generibus homi
num, regale sacerdotriam, i . bene uo, rex
v tes. Omnes C mani bis i aute baptis-
mum insiguntur , scilicet oleo benedinis. pri md in pectore, deinde inter seapulas. αbis post bapti simum, celirismate saero primo, in uertice, deinde per episcopu in se te, I secundum Aug. ii .di. ecclesiasti eam. primae tres unctiones in troductae sunt potius usu. quam per aliquam scripturam. Iapectore qu: dem in quo est loeus eordis,baptitandus ungitur oleo. Prim5,ut per spiritus sancti bonum, abi jeiat errore,& ignoranti an , se sit scipiat fidem rectam,quia iustus ex fide uiuit,& eorde ereditur ad iustitiam. Inter scapulas uero, ut per Spiritus sancti gratiam excutiat negligentiam, &torporem,& exerceat bonam operatione,
ruta fides siue operibus mortua est, ut per dei sacramentum sit munditia cogitationum. In pectore, ut per operis exercitiu risit tortitudo laborum. In scapulis, quat nus fides per dilectionem secundum Ap stolum operetur. Oleu igitur a corde ad scapulas trans sertur quando fides, quarte concipitur,opere perseitur, quia iuxta hoe fide, est facere, quod dicit. In uertice uero baptitatus chri sinate a sacerdote inungitur, ut sit paratus omni potati, de fide reddere rationem, quia per caput, mes Intelligitii r. iuxta quod legitur: Oculi,id est, intellectus sapientis in capite, id est, in mente eius, cuius scilicet mentis superior tars,est ratio, Se inserior sensualitas.Vnde ene per uerticem, quae est superior pars capitis, intelligitur ratio, quς est superior pars mentis. De hoe etiam in vi. parte sub Sabbato sancto, ubi agitur de eonfirmatione dicetur. Ideo autem ante baptis nati ungitur oleo benedicto,& post baptismunieliri sinate sacro, quia eliri sina solum competit Christiano. Christu; t enim, a chrisi rmate dicitur, uel potius a Christo dicit chrisina, non seeundum nominis formam, sed secundum fidei rationem. A Christo Christiani dicuntur, tanquam uncti deri- uentur ab uncto, stitieet a Christo,ut omnes concurrant in odorem ungueti l Ilius, scilicet Christi, i nomen oleum,est ese suam, sed secundum uim nominis Chri-lliani a chrisinate dicuntur, secudum Isid. de hoc dicetur in prooemio se dae partis. Rursiis secundum Aug. de consecridis . prima unctio t ex oleo,ostendit nos adau aditum plenae fidei praeparatos, & ad bona Christa
58쪽
Christi odorem uocatos,& renuntiandum diabolo esse eommonitos. die reda unctio, in pectore & inter scapulas fit, secundum Babanum ea.dist. Deinde ut per fidem undique muniamur, S ad bona opera perficienda per Dei gratiam roboremur. Nempe per pectus, fidei uirtus, per scapulas uero, in quibus onu, portatur, hominis robur,& operatio recte intelligitur, iuxta illud xxvj. q. vj. alligat Onera importabilia di imponunt humeris hominum, Sc. Ungitur ergo in pectore, & inter scapulas, ut mente, S actu opera diaboli postponar,&ut sit ea pax ad intelligendum uerbs Dei: S robustus ad portandum iugum ipsius,&onus legis. Vnctio Iucro, quae fit in uerti-crii. in summitate capitis super cerebrum, fit secundum ipsiim,ead. dist. postquam . dedistin.v.nouissime. ut coelesti, regni Particeps fiat inunctus,& quia baptizati anima capiti, id est, Christo desiponsatur,& propterea fit eum chrismate oleo, & balsamo consecto, ut sciamus quod spiritus sanctus
ei datur,qui inuisibiliter operatur,oleum UI 111 4 Lm Crimo, in Da
nanque sessa membra fouet,& lumen prae- ptismo, in uertice. Secundo, p , si baptic sat ut praemissum est. Ballamus uero redo mum, in fronte, scilicet in eonfirmatione, Iere facit. Siquidem scisa sunt animae me- quia etiam Spiritus sanctus bis suit Apo-bra,quando poeniter se contra Dedegisse, noli, datus, ut dicet in v j. parte, sub Sabba Spiritu sanctu, uenit ad illam, illuminas to sancto. Quarto loco dicendum esset, deeo
admen i & fine unction heredimns LIo bapti suo saluari,& sine manus impositione, Spiritum sanctum dari cui Deus date umluerit, prout in actibus Aposto Iorum legitur. qt Arna Idistae tamen perii di haereti.
et asserunt, P nunquam per baptismun aquae, homines Spiritum sanctum ae si tute nec Samaritani baptizati,illu receperunt donec manu, impositionem acceperunt. Sane utraque unctio fit, seeundum Rabanum, de conse. distin. iiij postea in modum Crucis, ut ab eo tempore diabolus in vase suo pristinae cognoscens signum suς interemptionis, id est, sanctae Crucis,qua interemptus est, i a sibi deincep, illud sciat alienum, id est a se alienarum. qt Fit quoque secundum eum ead. dist. deinde. unctio in
pectore cu inuocat lo ne Trinitatis, ut nullae teliquiae latentis inimici, in eo resideant, ted in fide sanctae Trinitatis mens crus confortetur,& suscipiat & habeat intelligentiam mandatorum Dei. Qui siquis ergo fidelis bis inungitur prius oleo, PO-stea similiter bis chrismate. Primo, in ba-
elux intellii entiam,& demonstrans ei peccata sibi esse dimissa, uel dimitteda,& prae sanx illi bona opera, quae in aliis bons insurant odorem. quod per fragrantem balsamum designatur. Item, quia sedes supe unctione, quae fit per episcopum in fronte baptizati, sed de hoc dicetur in v j. partesiib Sabbato sancto. t Quinto loco, cir-
ea unctionem ordinandorum , notandum
est, quod manus presbyteri ab episcopo
biae quae semper iuxta ipsu, nominis con- inunguntur, ut cognoscat hoc sacramento sonat iam, superiora aperit, in uertice esse se pcr Spiritum sanctum suscipere uirtu- uidetur. ideo ritὶ fit ibi haec unctio sub sor tem, S gratiam consecrandi. Vnde episto
ma erucis,& sub nomine humilitatis. Hae unctionem l Siluester Papa seri instituit
per presbyteros propter occasionem mortis Unde credibile est,q, ante eius tempus utraque unctio, scilicet & uerticis,& Docis episcopo reseruabatur. Cum enim gren ludi lataretur ecclesiae . nec omnibus episcopi ualerent per confirmationem occurrere . ideo ne sine chrismatis unctione perirent, instituit, ut a sacerdotibus in uertice supra cerebrum, ubi est sedes sapientiae, ungerentur, ad robur & augmentum gratiae. Vnde si posse a decellerint, dicit Richaseeus ea inungens dicit. Consecrare & sanctis care digneris Domine manus istas petistam unctionem, S nostram bςnedicti nem,ut quaecunque eonsecrauerint, consecrentur,& quaecunq; benedixerint, benedicantur in nomine Domini. xvj. q. i. s. hoc inde. R extra de sic. unct.c.j. Ideoq, uiri deuoti osculantur manus sacerdotum,statim post ordinationem eorum, credentes per hoc orationnm illorum & bonorum participes fieri. Et unguntur oleo sacro,POpera misericordiae pro uiribus ad omnes debeant exercere . Per manus enim ope-
dia, in mitrali, quod pro rara gratiae aug- ra,per oleum misericordia designatur.Vomentum consequentur di gloriae. Verunta de Samaritanus ille appropians uulnera-
59쪽
to,uinu in superi a fundit, Se oleum uulneribus eius. Unguntur etiam oleo, ut humidi sint ad offere dum Deo hostia in pro receatis, Se large ad caetera osticia pietatis,e non aride & euru E retinendum. i. q.j. sicut urgeri . Utrumque enim, uidelicet gratia rationis Se eliaritas dilectionis per oleudesignatur. Rursus ideo impositio manus cum oleo super caput ordinaudi, fit, quia per manus opus, Per digitos, dona Spiri. tus sancti, & per caput mens intelligitur. Manus ergo imponitur , quia donis Spiritus sancti imbutus, ad opera Christi mitti II tur. t Sexto,ei rea episcoporum & prin cipum tinctionein scie dum est, ' episcopo ' rum unctio a ueteri testam et o sumpsit originem .extra de sac. unc. c. . Nam Leui. I l. dicitur. Ponti sex. sup tr cuius caput susum est unctionis oleum , Se cuius manus sui itin sacerdotio eonsecratae. Sane episcor is ungitur chrismate,quod sicut prae inissum est) eonficitur ex oleo Se balsamo, Se ungit illo ta in eorpore, quam in corde, ut tuterius nitore conscientiae quantii ad Deum, qae per oleu exterius habeat odore famae
quo ad proximu quod p balsamu designatur. De nitore c5 scientiae dicit Apost. Gloria nostra, haec est testimoniu conscientiae nostrae. Na ois gloria filiς regis ab intus, cprocedit. De odore bonae famae idem Apostol. ait: Christi bonus odor, i. ex eplum, Scimitatio sumus tu omni Ioeo, &alijs sumus odor utrae in vita. 1 3. q. 3.e. Nabucho- dotiosor.in prin. tu asi diceret, sumus exemptu dilectionis, Ac bonae opinionis ducetis in uita aeternam. aliis odor mortis in morte, i. inuidiae de malae opinionis ducendis in Is mortem aeternam. t Debet enim episco-tus in se bonum habere testimoniu, & ab
is quaestitit intus:& ab his quae sunt soris, in cortina, id est fidelis, eortinam, id est, infidelem trahat, scilicet ad fidem,& qui audit,scilicet addiscendo, de credendo, dicat ueni, scilicet praedicando, R de hoe ungueto, caput & manus episcopi consecrantur, per caput enim mens intelligitur. iuxta illud Euan reli j: Vage, id est humilia eaput
tuum & faciem tuam, id est eonscientiam Iava, scilicet lachrymis. Per Manus opera designantur. iuxta illud in Canticis see. Manus meae, id est bona opera distilla ue- euat ut urtham. id est dederunt alijs -
num exemplum. Caput igitur ungi- irtur balsamo charitati . Primδ, ut episeopus diligit Deum, ex toto corde,& ex tota mente,& tota anima sua, de etiam Christi exemplo proximum situm , sicut, id est ad id, quod seipsam. Oleum enim in eapiis
te, ea charitas in mente, secundum Greg. Secundo, caput ungitur propter aut horitatem,& dignitatem, quonia in non solum episcopus, sed etiam Rex consceratur. Tertio, ut ostendatur illius, scilicet Christi tanquam elu, vicarius repraesentare personam . de quo dicitur per prophetam: Sicut unguentum in capite Sec. Caput enim
uiri, est Christus: caput Christi, Deus,qui de se dieit, Spiritus Domini super me,eo
quod unxit me, Sc Euangelizare pauperibus misit me. Christus enim caput no strua , tinctus est oleo iniit sibili, ipse pro uniuersa interpellat ecclesia Episcopus pro sibi eo minissa. g 1 Manuvii ero un- arguntur, propter mysterium de officium. manus quidem, quae opera designant,unguntur oleo, id eli elirismate pietatis, Se misericordiae. primo,ut episcopus operetur bonum ad omnes : maxime autem ad domesti eos fidei, nemini claudantur, omni bux aperiant ur. iuxi a illud: Manus aperuit inopi,& brachium extendit ad pauperem. Manus arida, manus auara, manus tenaci- tate contracta, aperiri non potest. Vngia tur igitur, ut sanentur & aperiantur, & ut indigentibus eleemosynas largiantur. Secundo, ut ostendatur accipere potestatem benedicendi, Si consecrandi. Unde cum eas consecrator inungit, consecrare in
gneris manus istas &c. ut supra . . Tertiue,
ut mundae sint ad offerendum hostias pro peccatis, Et nota, qudd licet manus episcopi inunctς suerint oleo, cum in presbyterum ordinaretur, iterum chrismate inunguntur cum in episcopum contecratur.
extra de fac. unct. cap uno. Siquidem permanus opera, per oleum Spiritus sancti, uel gratiae copia, per balsamum, quod leo admiscetur in chrismate, odor bonae famae designatur. Ecclesiast. xxiiij. quasi balsamum non missu in Odor meus. Quia ergo in operibus episcoportim de aliorum
60쪽
famae sentiri debent, iuxta illud. ij. ad Corinth. ij. Christi bonus odor, sumus Deo, na & in eoelesti hierarchia superiores An-feli, inferioribus bonis,& gratia eminent. xxxviij. distinct. ad hocii deirco in eorum
eonsecratione manus alias oleo inunctae, ehrismate rationabiliter inunguntur . ' t Pollex etiam chrismate consumat ir ut
sollicis impositio cunctis proficiat ad Dia
utem. Nempe in ueteri testamento,non to solum ungebatur sacerdos: t uerum tia
Rex & propheta: sicut in libris Regum habetur.Vnde dominus praecepit Heliae: Uade & reuertere in domum tuam,per desertum in Damascum,cumque perueneris il- Iuc, unges AZel in Regem, super Syriam, S Ieu filium Nausi unges Regem, super Is rael. Heliseum autem,stium Iaphat qui est de Abel, unges prophetam . pro te Samuel quoque unxit David in regem. Sed postquam Iesus Nazarenus, quem unxit Deus Spiritu sancto,sicut in actibus Apo- solorum legitur,unctus est oleo prae consortibus suis,qui fecitdum Apostolum, est eaput ecclesiae,quae est corpus ipsius Principis, unctio a capite ad brachium est transsata, ut princeps a tempore Christi no ungatur in capite, sed in brachio sue in humero, uel in armo, in quibus principatus congrue designatur. iur. iuxta quod legitur : Factus est principatus super humerueius,&c. Ad quod etiam signandu,Samuel fecit poni armum ante Saul, cui dederat locum in capite mensae ante eos qui fuerat inuitati. In capite uero pontificis saeramentalis,est delinitio obseruata, quia personam capitis, scilicet Chrisi, qui est e put ecclesiae in pontificali officio reprisent 1 tat. Differt ' aute inter pontificis,& principis unctione,quia caput pontificis chri cmate consecratur, brachium ti ero principis oleo delinitur. ut ostendatur,quata sit differentia inter aut horitatem pontificis, ct principis potestate. Et nota,quod sicut in evangelio legit tir, quida pateria milias uocauit seruos suos, S dedit illis decem mnas. Si quidem uocatio serui,est ea non μea electio episcopi,quae si secundum uocationem domini uocantis Aaron, extra de elec. c. transmissa. Mna datur et,quando is,
qui sbi mnas imposuit dat ei textum euangelij,dicens: Vade,praedica.& ipse cum pri
mo ingreditur civitatem suam portat evagelium in pectore suo iuxta morem qua rundam ecclesiarum,ostendens qua si negotiatori mnam suam. In quibusdam etiam
ecclesijs cu archiepiscopus dat illi virga, dicit:Vade, praedica.& ille statim benedi- .cit populum, in quo designatur, o Moses cum uirga missus est in Aegyptum. Rur- sin t episcopi in die suae consecrationis, 22
con statuerunt equitate equos,albis pannis coopertos, reprς sentantes illud ,quod lepitur in Apoca. decimo non Exercitus, qui sunt in coelo sequuntur illum , in e a Vis albis. Siquidem exercitus, qui sunt in coelo,
sunt boni,& iusti uiri,& praelati, qui quotidie sequuntur pro coelestibus Deum in omnibus bonis operibus, qui ideo dicuntur esse in eoelo,quia sola coelestia diligunt &quaerunt,Vnde Apostolus:Nostra conuersatio in eoelis est. Hi exercitus, id est boni,& iusti uiri, &'praelati, sequuntur Iesun , quando scilicet expugnant in se uitia, per
correctionem, & in proximis per admonitionem. Unde Iacobus. Qui conuerti secerit peccatorem ab errore uitae suae liberabit animam suam a morte &e. Isti exercitus sunt in equis albis, Se in eo moribus castis. Corpora bonorum t dictitur equi quia liciti equi diriguntur secundum uolatatem sessoris, ita iustorum corpora reguntur secundum uolutatem ChristLIsti equi debet esse albi, sine albis operti, id est eorpora iustorum,& praelatorum, debent esse easta & munda. Si enim casta non fuerint, Christum sequi non poterunt. Et Petrus :Christus passus est pro nobis. vobis relinquens exemplum, ut sequamini uestigia eius,&c. Sed & clerici sanctae Romanae Ee etesiae ex consessione Constantini Imperatoris.xcvj. dist. Constatinus. equitat equos decoratos linteaminibus candidissimi eo Ioris. Qua die debeat episeopus consecrari, & quare codex euangeli j ponitur super humeros consecrandi, dicetur in secunda parte sub tit. de episcopo. Septimo loco, dicendum est de unctione altaris, calicis,& aliorum ministerioruni ecclesiae quae secundum morem dum dedicantur,inungu-
tur.extra de sac. unc.ea. uno. non solum ex
madato legis diuinae, sed etiam,quod M ses tabernaculum, S omnia uasa ministe- irij sanguinea sipersit,& omnia pene in san-