장음표시 사용
71쪽
IN ECCLESIAST. SALOMONIS peccatu non secit, nec inuentus est dolus in ore eius.
iste puer cu esset diues. pro nostra salute fictus est pauper.Iste ueraciter est sapiens,quia in ipso habitat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter. Verimis est ille rex senex et stultus: Sal. Diabolus qui pene ab ipso mundi exordio r*nauit in genere hu/mano,et ideo senex uocitur.Et uere stultus rex,quia quanto plures decipit, tanto sibi poena accumulat.
ln rmo quippe huius regis senis & stulti, id est diaholi,natus est puer optimus, Dominus uidelicet Iosus Christus, qui factus est rex regum, & Dominus dominantium. .Uer. Quid est quod ait, Custodi Pedem tuum,ingrediti domum Dei. Nunquid ab ostensione lapidum monet custodire pede, quando ingredimur domum Dei, id est, Ecclesiam. Sal. Quamuis semper hon ine& cum timoreae silenti
debeamus ingredi domum Dei, tamen non pedem corporis docet custodiendum sed pedem animae,id est, gressum mentis, ut in conspectu Dei mundas
preces effundamus, &est sensus. Quando ingrede/ris domum Dei,uid licet Ecclesiam, custodi pedem
tuum,id est,gressum mentis tuae. neos das in maiis cogitatioibus, utoratio tua pura dirie tur ad Deum. Ver. id est quod ait Nedederis os tuum, ut pectare sicias carnem tuam: Quomodo dati, rno os suum, ut peccare fuincarnem suam e Sal. Quando loquitur uanitates et uerba libidinosa,quibus caro
72쪽
D./SALONII. EXPLICATIO. . bus caro incitetur ad peccandum . Sed iste est proprius huius loci sensus,Ne dederis os tuum, ut peccare facias carnem tuam, hocest, noli quari ere uanas ex cusationes,quibus des occasionem carni tuae ad pec/candum,hoc est,noli dicere,no mo pecco,sed quod in me habitat pectatum,id est, fragilitas carnis meae. Quia si hocdicis Dominum prouocas ad iram,quasi ipse ut author malitigat pectati. Ver. Quid est quod ait, Omnis labor hominis in ore eius, sed ani/ma illius non implebitur: Quomodo potest fieri. ut Omnia quae laborat homo, sint in ore illi et Sal. Vir ecclesiasticus sapies &doctus omniti Iaborem suum habet in ore suo, quia omia quae inscripturis sacris discit, quotidie meditatur, praedicat Sc docet,'& anima illius non implebitur,quia non lassicit sibi quod didicit, sed magis ac magis semper discere co pit& studet. Ver. id est Mod ait, Melius est uidere quod cupias,quam desyderare quod nescias: Quomodo uidethomo quoa cupiae aut quomodo desyderat quod nescit Sal. Ille qui oculis mentis discernit inter bonum & malum, uidet quod cupiat bonum,&quod repudiet malum. Qui autem sequitur uoluntatem cordis siri Sc concupiscentias, saepe de derat quod nescit, quia uult comprehendere Unon potest. Ver. De quo dicit Salomon, Qui su/turus est, iam uocatum est nomen eius, & scitur m
homo sic Sal. De Domino Iesu Christo,cuius no
73쪽
IN ECCLESIAST. SALOMONI smen ante uocatu est in scripturis sacris, quia ipse cara nem de uirgine sumpserit, &cognitum est Propho iis 8c sanistis Dei, quod uerus homo erat uenturus.
Ver. Si hoc de Domino Iesu Christo dictum est, quid est quod sequitur, Et non possit contra sortio
rem se in iudicio contendere: Quis est ille sortior, contra quem Dominus Iesus contendere non possit in iuditior Sal. Deus patetiqui sortior est, quia si lius secundum humanitatem minor est patre. Veri Quid est quod ait, elior est ira risu,cum risus naturalissiora uero sit uitium: Sal. Ira non semper est uitium, sed aliquando est uirtus, quando traicimur nobisipsis, uel aliis peccantibus, haecessio ira melior est risu,quia risus dissoluit mente,& laeticia corrum pithominis animum,hsc ira corrigit et emendat peccantem. Uer. Quid est quod ait,Calumnia estin Mhat sapientem,et perdit robur cordis illius: Quiem
uere sipiens e nulla turbatur calumnia,nulla delicitur aduersitate. Sal. Sapiens in hoc loco non intelligendus est ille, qui persectus & consumatus in sapientia eri sed qui iam coepit haberesipientiam, & t,
men adhuc non est perfectus . Talem sapientem c lumnia hominii siue aduersitas aliqua ficile contumhat & perdit uigorem ac sertitudinem animae illius. quia dum patienter no sustinet aduersi, uexatur im/parientia. Ver. Quid maledicere est, quia priores
dies meliores fuerunt, si illi qui modo lum: Sal laco
74쪽
D. SALONII EXpLICATIO. Ideo malu est hoc dicere, quia sicut ipse ait, stulta est talis interrogatio. Uer. Quare stulta interrogatio est,si quis dicat, Quae caussa est, quia priora tempo/ra meliora suerunt,quam nunc sunt: Sal. Ideo stulta interrogatio est, quia unus Deus conditor est omnium temporu,cunctorum dierum. Ver. in uis enim unus sit Deus, conditor omnium tempo/rum,cundiorum dierum, nunquid non suerunt tempora bona &mala: Sal. Vere suerunt, sed uirtutes faciunt nobis tempora bona, uitia & peccata faciunt tempora mala, &idcu conos ita semper bene uiuere debemus, ut dies praesentes nobis meliores
sint,apraeteriti. Ver. Gid est quod ait SalomonNoli esse iustus multum, neo plus sapias q necesse est: Quid enim mali est, si multu homo iustus, a quis potest plus sapere si necessest Sal. Ille multu de nimis iustus est, cuius iustitia saeua 8c crudelis, 3c
alios excitat ad querelam 8c murmurationem, uer hi gratia.Qui uidet fratrem suumpeccare ,& magis uult eum condemnare at punire,u per P nitentia am corrigere N emendare, ille nimirum multum Sc
nimis est iustus. Ver. momodo sapit homo plus necesse est Sal. Quando superbe sapit,unde monet Apostolus: Noli altum sapere, id est,noli superbe sapere,sed time. Ille etiam plus sepit,q necesse est, qui ea uult intelligere quae non potest comprehen dere,nesy penetrare. Ver. Quare Salomon dicit.
75쪽
Qtu timetDominum . nihil negligit, cum Iacobus Apostolus dicat: In multis ostendimus ossies: Nunquid Iacobus aut caeteri Apostoli non timebant Deum: qui se in multis ostendere confitebantur: Sal Timebant uti ,& in multis ostendebant,quia non est homo super terram qui faciat bonum,& non pecceti Ver. Quomodo ergo uerum est, quod dicit, Qui timet Dominu nihil negligit Sal. Qui enim sanctum&tastum Dei timore habet, nihil omnino negligi quiane prosperis eleuatur, ne aduersis delicitur,quoniam quicquid illi accidit,no eum contristat. Ver. Quis est ergo ille, qui sanctum&c stum Dei timorem habet: Sal. Qui Dominum in
nullo uult ostendere, quantia ipse adiuuare dignatur, eius uoluntatem & mandata ipsius in omnibus
uult&studet adimplere. Uer. Quid est quod ait, Sapientia consertabit sapientem super decem principes ciuitatis: Quae est haec sapientia,aut i sunt isti principes: Sal. Sapientia in hoc loco Dominum Iesum Christum significat, qui est uirtus 8c sapientia Dei. Decem principes ciuitatis, sancti Angeli sunt intelligendi,qui suntprincipes ciuitatis, id est, clostis Hierusalem.Sunt & principes Ecclesiae,quia ipsi
quotidie regunt eam,&custodiunt. Uer. Cur erago decem dicuntur: Sal. Quia Decem fuerunt ora dines Angelorum, sed unus cecidit per superbiam, dc idcirco boni Angeli semperadhoclaborat, ut det i hominibus
76쪽
D. SALONII EXPLICATIO. hominibus numerus adimplea et perueniat ad persedium numeru, id est, denarium. Ver. Queromo do ergo sapientia confortat sapientem super decem principes ciuitatis: Sal. Quia maius est auxilium
sapientiae id est, Domini Iesu Christi, u sit Angelo/rum. Uer. Quid est quod .alomon dicit, Uirum
unum de mille reperi, mulierem autem ex omnibus
non inueni: Nunquid non multae mulieres sanctae suerunt, uirgines simul &uiduae, quae pudicitia ac castitate, ac bonis operibus Deo placueres ex qui bus plurimae illarum martyrio coronatae sunt Sal. Vere fuerunt, usque nunc sunt plurimae uirgines ac uiduae Deo acceptae. Sed hoc dicit Salo/mon, quia suo tempore de multis uiris uix potuit inuenire bonii. De mulieribus uero nullam inuenit, quia omnes eum non ad uirtutem, sed ad luxuriam traxerunt. Ver. Potest haec sententia spiritualiter
intelligi: Sal. Vere potest,nam per uirum designatur bonus animi cogitatus, per mulierem uero,car
natis &dissoluta cogitatio. De mille ergo uiris uir unus inueniε, id est, unus cogitatus, mundus Purus,qui perueria cogitatione no turbet, id est,polluatur extrinsecus. De mulieribus uero nulla inuenit
quae placeat Deo, quia carnalis N peruersa cogitatio non est accepta Deo. Ver. Quid est quod ait Qui custodit praeceptum Dei,non experietur quicquam mali: Quomodo nihil mali experietur, qui praece R iii ,
77쪽
.tN ECCLESIAST. SALOMONI spta Des custodit cum sancti uiri qui praecepta Des custodierat, multa mala perpessi lint in hoc seculo Sal. Verum est,quia qui praecepta Dei custodit, id
est omne quod iuuit & praecepit Deus, non experietur quicqua mali in suturo,hoc est, nullum malum patietur,nultu malum sustinebit in die iudicii.Qu, Dis enim aliqua mala patiatur in hac uita, leuia sunt di transitoria, in sutura uita nihil mali patietur, qui perueniet ad aeternae beatitudinis gloriam. Uer. Quid est quod ait, elior est canis uiuus leone mortuos quid per canem uiuum aut leonem mortuum Salomon uult intelligi: Sal. Canis uiuus significat Populum gentium, Leo mortuus populumIudaeo rum, a Deo derelidiu. Melior est ergo apud Deum canis iste uiuus, a leo ille mortuus, quia nos qui de gente credimus uiuentes,per fide cognoscimus DeuPatrem,&filium,&spiritum sanctum. Aliter,canis uiuus est peccator, qui se peccatis mortuum consite tur,&per poenitentiam resurgens, incipit per iustiatiam uiuere. Leo mortuus, est iustus,qui in sua iusticia considit,& de meritis suis gloriatur, & idcirco superbia elatus mortuus est apud Deum. Melior est ergo peccator humilis,& per poenitentiam correptus,
s iustus superbus. quia ille abominabiIis, iste Deo acceptus est. Uer. Quid est quod dicit, Omni tempore sint uestimenta tua candida, & oleum de capite
tuo non deficiat: Nunquid potest siquis candida
78쪽
uestimenta semper habere: Et si sorsitan ita est diues ut se per uestimenta candida possit habere, quod omnino dissicile est, quomodo fieri potest, ut de in pite ipsius nunqua deficiat oleum: Quis nanci ser/re potest, ut semper habeat caput oleo perunctum: i Sal. Haec sententia non historialiter, sed spirituali/ter debet intelligi . Nam per uestimenta uirtutes do signantur,quibus anima uestitur et ornatur. Per oleum uero designatur opus misericordiae, id est, elee
mosyna,vel certe spiritualislstitia,&est sensus, Omni tempore snt uestimenta tua candida, id est,quae cunin bona egeris, sint munda & pura, ut possint Deo esse accepta, & nunquam descias ab operibus misericordiae, & semper habere stude spiritualem laeticiam. Uer. Quae lunt muscae, de quibus Salomodicit Muscae morientes exterminant suavitatem illius. Sal. Veruntamen Salomon spirituales muscas
intelligit. Ver Quae lant illae spirituales muscae
Sal. Daemones,uitia &peccata,haec enim omnia mterminant hie suauitatem unguenti, id est, gratiam
sancti spiritus. Ver. Quid est quod ait,Corsipientis in dextera eius et cor stulti in sinistra illius: Quis enim habet cor suum carnale in dextra uel in sinistra manu: Sal. Vere nullus,&ideo haec sententia spi/ritualiter debet intelligi. Ver. Quomodo spiritualiter debet intelligi: Sal. Per cor designatur inten iis seu cogitatio, Fer dextram manu, opus bonum,
79쪽
IN ECCLESIAST. SALOMON is per sinistratin uero malum . Cor igitur sapientis in dextra eius, quia intentio Sc cogitatio uiri sapientis ad hoc tendit, & ad hoc laborat, ut semper bona operetur . Quatenus in die iudicii ad dexteram D mini, id est,in sorte iustorum stare mereatur,&cum ipsis in aeterna beatitudine gloriari . Cor uero taluin sinistra illius, quia & mala quae cogitat. 8c malis operibus accumulat, pro quibus in die iudicii a sini/siris,id est,in sorte reproborum ponetur,&cum eis in aeternum punietur. Ver. Quis est ille spiritus. de quo dicit Si spiritus potestatem habentis ascenderit super te, locum tuum ne dimiseris: Quis est iste, qui habet potestatem, cuius spiritus si ascenderiis per nos, locum nostrum dimittere non debemus
Sal. Diabolus princeps huius mundi, spiritus esus est maligna suggestio. Uer. Spiritus Diaboli quo
modo ascendit luper nos Sal. Quia persuadendo facit ut mala cogitemus, si ergo sumeren te diabolo, mala cogitatio ascenderit in cor tatarum, non ei lo/cum dare debemus, sed contra ipsam sortiter pugnare, ne sorte opere copleamus malam cogitationem.' Potest&sic intelligi si habes in te humilitatem munditiam castitatem, patientiam,charitatem,&Diabolus suggerit tibi superbia, libidinem .im uditiam, iram,odium,ne dimiseris locum tuum,id est,ne dis, mittas humilitatem dcessiciaris superbus. Sic &de eris est intelligendum. Uer. Quare dicitSalomone
80쪽
monet Vae tibi t ra, cuius rex iuuenis est, & cuius principes mane comedunt: Nunquid no beata suit terra Israhes,quae iuuenem habuit regem, Dauid scis licet,qui fuit trigintaannorum, quando suscepit rognum: Nunquid non bonus rex Iosias,qui regnare coepit in adolescentia: Sal. Vere bonus rex David bonus 8c Iosias Sed uae terrae,cuius rex iuuenis est, hoc est, in quo parua 8e infirma est sapientia, & car. natis prudelia,qui iuuenilia desideria sequitur,odit iusticiam, ueritatem,&iudicium. Ucr. Quomo/do principes mane comedunt: Sal. Principes ma/ne comedunt,quando luxuriosam uitam ducunt, Midcirco uae terrae, cuius principes mane comedunt, quia magis amant huius seculi uoluptates, & carnis .
dele flationes,q populi salutem,ideo* luxuriose uiuendo peruertunt iuditium. Ver. Gomodo beata est terra, cuius rex est nobilis, & cuius principes comedunt in tempores e Sal. Si rex nobilis est, hoc est decorus sapientia, splendidus iusticia, orna
tus bonis moribus Raetibus uere beata est terra cui praeest,quia , t eam in iudicio & aequitate, Rexaltat iustitia. Ver. Qui sunt illi principes,qui in tempore suo comedunt: Sal. Illi nimirum, qui non luxuriantur, qui non amant huius seculi uoluptates,
qui non uiuut in crapula & ebrietate, sed cibos quaerunt tantum ad corporis sustentationem.Ideo ν boata terra,quae tales habet principes quiadum iusticiam & aequitatem diligunse uti non peruertunt iu