장음표시 사용
141쪽
R ERUM MOSCO VITICARUM frigora, ut quemadmodu e statis tempore apud
nos aestu nimio, sic ibi frigose immenso terra inhiatum discedat. aqua etiam tum in aerem effusa, sputumque ex ore proiectum, anteaquam terram contingat, congelantur. Nos ipsi, cum anno is 26 eo peruenis lemus . ramos fructiferarum arborum, rigore hyemis anni praecedentis prorsus per ijsse vidimus: quae eo anno adeo dura fuit,ut complures veredari quos ipsi Gonecet vocant in vehiculis gelu concreti, reperti sint. Fuere qui tum pecora Mostomiam, funibus alligata, ex proximis pagis ducerent: vique frigoris oppressi, una cum pecoribus perierunt. Praeterea multi circulatores, qui cum ursis, ad choreas edoctis, in illis regionibus vagari solent, tum mortui in vijss repetii sunt. Quin& vrs ipsi, fame eos stimulante,relictis sylvis, passim per vicinas villas discurrebant, inque domos irruebant: quorum conjectum atque vim cum rustica turba fugeret, frigore foris misere peribat. Atq; tanto frigori, aestus quoque nimius quandoq; respondet, ut anno Domini liri, quo immoderato solis ardore omnia fere sata exusta
metunt, tantaq; annonae caritas eam siccitatem
consecuta est, ut quod tribus antea dengis emebatur,id x x, aut x x x p olt emeretur. plurimi pagi & hiluae, frumentaque nimio aestu incensa cois siciebantur. Quorum fumus ita regionem op pleuerat, ut prodeuntium hominum oculi grauiter fumo laederentur: & absque fumo caligo qu*dam ob oriebatur,quae multos obc cauerat.
142쪽
COMMENTARII. 6s Totam porro regionem non ita diu admoduoluosam fuit te, ex magnarum arborum truncis,qui etiamnum extant, apparet, quae quavis agricolarum studio ac opera satis culta sit, ijs tamen quae in agris proueniunt exceptis, reliqua omnia ex circumiacentibus prouincijs eo asseruntur. nam frumento quidem, oleribusq; communibus abundat: cerati dulciora, nucesq;(auellanis tamen exceptis in tota regione non reperiuntur. Aliarum arborum fructus habent quide, verum insuaues. Melones autem lingulari cura ac industria semen ant. terram fimo pei mixta in areolas diuasdam altiores componunt, inq; eas semen codunt: hac arte calori ac frigori immoderato aeque succurritur. Nam si sorte aestus nimius fuerit , rimulas tanquam spiracula quaedam, ne semen calore nimio suffocetur, per fimum terrae mixtum faciunt: in f gore vero nimio, laetaminis calor seminibus reconditis praesstat auxilium.
Melle Mosco wia prouincia, serisq;(leporibus
tamen exceptis) caret. Animalia nostris longe minora sunt, neq; tamen cornibus (ut quida scripsit catent. Vidi enim ibi boves, vaccaS , capras,
arietes, cornuta omnia. Iam vero ciuitas Moscobia, inter alias ciuitates Septentrionales, Orientem verius multum porrigitur : quod nobis in 'profectione nostra: obseruatu haud dissicile fuit. Nam cum Vienna egressi, recta Craco uiam, atque inde centum sere Ger. miliarium itinere, in Septentrione progressi fuissemus, itinere
143쪽
RERUM MOSCO VITICARUM tandem in Orientem reflexo, Moscowia,si non in Asia, tamen in extremis Europae , qua maxime Asiam cotingit, finibus sitam peruenimus. De qua re infra in Tanais descriptione plura dica. Vrbs ipsa lignea est satisq; ampla: quq procul etiam amplior, quam re ipsa si t, apparet. na horti, areaeq; in qualibet domost aciosae , magnam
ciuitati accessionem faciundi. quam fabrorum, aliorumq; opificum igni utentium, in fine ciuitatis longo ordine protensae aedes, inter quas sunt prata v agri,etiam magis adaugent. Porro non procul a ciuitate domunculae quaedam apparent, & trans fluuium villae, ubi non multis retroactis annis, Basilius Princeps satellitibus suis nouam Nati ciuitatem squod eorum lingua Infunde sonat exaedificauit, propterea quod cum aIijs Ruthenis medonem & ceruisiam bibere,exceptis paucis diebus in anno, prohibitum st,ijs solist bibendi potestas a principe sit permissa. a
q; eam ob rem, ne caeteri illorum conuictu corrumperetur, ab reliquo tu cosuetudine sunt seiu,
cti. Haud procul ab urbe sunt aliquot Monasteria, quae vel sola procul spectantibus una quaedaciuitas esse videtur. Porro vasta ciuitatis magnitudo facit, ut nullo certo termino contineatur, nec muro,fossa, propugnaculisve commode sit
munita. Plateae tame quibusdam in locis, trabibus pertransuersum ductis, obstruuntur: adhibitisq; custodibus ad primam noctis facem ita obfirmantur,ut nemini noctu aditus post stata horam illac pateat: post quam qui deprehensi forte
144쪽
COMMENTARII. 6 fue int a custodibus, aut verberantur, spolianturque, aut in carcerem coni j ciuntur , nisi forte
noti honestique viri fuerint. Hi enim a custodi bus ad tua deduci solent. Atque tales custodiae qua libet in ciuitatem patet aditus,locari solent. Nam reliquam urbis partem Mos qua alluit, in quem sub ipsa urbe, Iausa fluuius illabitur, qui
ob altas ripas raro vadari potest. In hoc molendina complura,in publicum ciuitatis usum conis structa sunt. hisque fluuis s ciuitas nonnihil munita esse videtur: quae praeter paucas lapideas sedes, templa & monasteria, prorsus lignea est,
aedium in ea urbe numerum vix credibilem referunt. Aiebant enim, sexto ante aduentum nostrum in Mosco wiam anno, Principis iussu seindes coscriptas fuisse, eorumq; numerum si toto superasse. Ciuitas haec tam lata ac spaciota, admodum lutosa est . quamobre in vicis ac plateis, alijsq; celebrioribus locis, potes passim extructi sunt. Est in ea castrum,ex lateribus coctis constructum, quod ab una parte Mo Wa, ab altera Neglima flumine alluitur. Neglima autem ex paludibus quibusdam manat , qui ante ciuitate circa superiorem castri parte ita obstruitur, ut in stagni formam exeat indeq; decurres, fossas castri replet,in quibus sunt molendina: tandemq;sub ipso castro, ut dixi, Mo wae fluuio iugitur.
Castrum autem tanta magnitudine est, ut praeter amplissimas ac magnifice extructas ex lapi
de P rincipis aedes, Metropolitanus episcopus, ite Principis fratres, Proceres,alijq; quaplurimi,
145쪽
RERVM MOSCO VITIC ARVM spaciosas in eo te des ligneas habeant. Ecclesiae ad haec in eo multae, ut amplitudine sua ciuitatis
propemo dum formam referre videatur. Hoc castrum roboribus tantum initio circundabatur:
atque ad magni Ducis Ioannis , Danielis filii, tempora usque, paruum ac ignobile erat. Is enim Petri Metropolitae suasu, primus sedem Imperi j eo transtulit. Nam Petrus amore Alexit cuiusdam, qui ibi sepultus claruisse miraculis dicitur,eo loci sedem sibi prius elegerat, eoque mottuo , atque ibidem sepulto, cum ad eius tumulum miracula pariter fierent, locus ipse religionis ac sanctitatis qua da opinione adeo celebris factus est, ut posteri Principes omnes, Ioannis
successores ibi Imperi; sui sedem habendam e
se duxerint. Nam mortuo Ioanne, et tisdem nominis filius, sedem ibi retinuiti ac post eum Demetrius, post Demetrium Basilius, is qui ducta voitoldi filia, Basilium Caecum post se reliquit. Ex quo Ioannes,eius Principis pater, apud que
Oratorem egi qui primus castrum muro cingere coepit natus est: cui operi tricesimo ferme anno post supremam manum eius posteri imposuere. Eius castri propugnacula basilicae, cum Principis palatio, ex latere ab hominibus Italis, quos propositis magnis praemijs Princeps ex
Italia euocauerat, Italico more extructa sunt. Multae autem, ut dixi, in hoc sunt ecclesiae, ligneae ferme omnes: duabus tamen insignioribus, quae ex lateribus extructae sunt, exceptis et
quaru altera divae Virgini, altera diuo Michaeli
146쪽
COMMENTARII. 6gest sacra. In templo diuae Virginis sepulta sunt
duorum Archiepiscoporum corpora, qui, ut Principes eo luam Imperii sedem transferrent, ibique Metropolim constituerent, autores mere : eamque maxime ob rem in diuortim numerum sunt relati. In altero templo principes vita de icti humantur . Construebantur , nobis praetentibus, plura etiam templa ex lapide. Regionis caelum adeo salubre est, ut ibi ultra Tanais fontes, praesertim in Septentrionem,ac etiam magna ex parte Orientem versus, memoria hominum, nulla unquam pestis laevierit, Habent tamen interdum intestinorum & capitis morbum quendam, pesti haud dissimilem, quem ipsi Calorem appellant: eo qui corripiunctur, paucis diebus pereunt. Is morbus in Mosco mi a nobis existentibus, grassabatur, unumque ex familiaribus nostris absumpsit. atque cum in tam salubri regione degant, si quando in Nohogardia, Smolentetho, & Plesco ista pestis saeuit, quoslibet illinc ad se venientes ,regione sua memtu contagij excludunt. Gens Moscomise caeteris omnibus astutior& fallacior esse perhibetur, fluxa in primis in contractibus fide: cuius rei ipsi haud ignari, si quando cum externis commercia habent, quo maiorem fidem obtineant, non Moscowitas se, sed aduenas esse simulant. Longissimus in Molcowia dies in solstitio aestiuali xv II horarum, cum tribus quartaliabus,esse dicitur, Certa poli eleuatione tu ex nemin
147쪽
RERUM MOSCO VITIC ARvMmine potui cognoscere : quamuis quida LVII Igraduum se accepisse, incerto tamen autore, diisceret. Iple tandem facto per Astrolabium periculo, utcuq; solem nono die Iuni j in meridie obseruaui L V III graduum. Ex qua obseruatione copulatione hominu haru rerum perito ru, deprehensum est. altitudine poli L .graduu esse. longissimum aut die, x V i i hora tu,& unius quartatis.
Mosco dia loco principali descripta, ad reliquas Magni Ducis Mosco diae subiectas prouincias progrediar, ordine primum Orientem versus seruato: dein per Meridiem Sc Occidentem
atque Septentrionem circumeuntes, recta in Orientem aequinoctialem deueniemus. V uolo dimetia ciuitas magna primum occurrit, quae castrum ligneum sibi colunctum lilibet. Haec a tempore V uolo dimeri, qui postea Basilius dictus est,usq; ad Ioannem Danielis filium, Rustiae metropolis fuit. Sut autem inter V uolgam&Occam, magna duo flumina, triginta sex a Molaomia in Oriente miliaribus Ger. sita,loco adeo fertili, ut ex vino tritici modio tape X X. nonunqua XXX modij proueniat. Ea Ctesima fluuius alluit, caetera oluae magnae vastaeq; cingur. Clasma porro quatuor a Moscowia miliaribus Ger. oritur, multisq; ibi molendinis celebris aeco modus est: qui infra V uolo dimeriam, usq; ad Murom oppidum,in Oecae littore situm,spacio duodecim miliarib . nauigatur, Occaeq; fluuio iugitur. A V uolodi metia viginti quatuor miliariurecta in Orientem, in vastis bluis principatus olim
148쪽
COMMENTARII. Oolim fuit: cuius populi Muromani vocabantur, 'nimal tu pellibus, melle & piscibus ab udantes. Nomogardia inferior ciuitas, ampla & lignea cum castro, quod Basilius pr sens monarcha ad V uolgae & Occae fluuioru confluxum ex lapide in scopulo exaedificavit. Aiunt quadraginta miliaribus Ger. eam a Murom abesse, in Oriente. quod si ita est, centum miliarib. Nowogardia a Mosco a distabit. Regio fertilitate, rerumque copia V uolo dimeriam aequat. Atq; hie Christianae religionis hac quidem parte terminus est. nalicet princeps Moscowiae ultra Nomogardia
hanc, caltrum, cui Sura nomen est, habeat: tamettiateriectae gentes, quae Ceteremissae appellantur,
non Chiistianam, sed Machumeti lectam sequutur. Porro ibi & aliae gentes sunt, Mord wanomine, Ceteremissis permixtae, quae cis v uolga, ad Suram, bonam regionis partem occupant, Ceteremissae enim vitra V uolgam in Septentrione degunt: ad quorum differentia,qui circa No in Wogardia habitant, Ceteremissae superiores, seu montani,non a montibus quidem, qui ibi nulli sunt, sed a collibus potius, quos accolunt, num
Sura fluuius Mosci & Casanensis regis dom niu diuidit,qui ex Meridie veniens, viginti octo miliarib. infra Nowogardiam,cursu in Oriente flexo, V uolgam influit. in quorum confluxu, ad alterum littus, ijs Basilius princeps castrumer xit,idq; a suo nomine Baslowgorod nomina uiti quod postea multorum malorum seminariu
149쪽
RERUM MOSCO VITICAR v Mextitit. Haud procul inde est Moscha fluuius, qui & ipse ex Meridie p ofluens, Occam supra Murom illabitur, non longe ab oppido Cassi- mowgorod, quod Moscus Tartaris habitanduconcessit. Horum mulieres arte quadam vngues, decoris causa, nigro colore innctu hac aperto capite, passisq; crinibus perpetuo incedunt A Moscha fluuio Orientem dc Meridiem verissus, ingentes occurrunt bluae, quas Mord a populi,qui proprio idiomate utuntur, ac Principi Moscomise subiecti sunt, inhabitat. Eos quidam idololatras,alii Maho metanos esse volui. Hi in pagis passim habitant, agros colunt, Uictu ex ferina carne de melle habent,pellibus abudant preciosis: duri in primis homines. nam Sc Tartaros latrocinantes saepe militer a se propulsarunt, pedites fere omnes, arcubus oblogis conspicui,lagitiandiq; peritia praestantes. Regan prouincia inter Occam & Tanaim fluuiu sita, ciuitatem lignea non longe a ripa Occae habet. Erat in ea castrum, quod Iaroslam vocabatur: cuius nunc, praeter vestigia, nihil extat. Haud procul ab ea ciuitate, Occa fluuius insu- Iam facit, quae Strub dicitur, magnus olim duis catus, cuius Princeps nemini subiectus erat. Columna ex Moscowia inter Orientem & Meridiemseusviali j volunt) in Orientem hyemale ciuitas occurrit. Dein Reetan, quae a Mosco hiattiginta sex miliaribus Ger. distat. Haec prouincia caeteris omnibus Mosco hiae prouincisa
fertilior est:in qua, ut aiunt, singula grana frumenti
150쪽
COMMENTARII. omenti binas quandoque, plumue spicas proferunt: quam culmi tam dense accrescun t, ut nec equi facile transire, nec coturnices inde euolare possint. Mellis, pisciu, auiu, feraruq; ibi magna copia, arborumq; fructus loge Moicohi se fructibus nobiliores et gens audaciis ima, bellicosissimaque Ex Mosco,ia ad hoc usq; castru, ultraq; spacto XXIIII rere miliarium Ger. fluit Tanais, io co qui Donco dicitur: ubi mercatores in Asopli, Capham, & Constantinopolim euntes, naues suas onerant quod plerunq; sit in autumno,pluuiosa anni parte. nam Tanais ibi aliis anni temporibus non ita aquis abundat, ut oneratas naves bene serre queat. Dominabatur Regari quandoque Basilius magnus dux, qui sororem Ioannis Baslij magni ducis Moscomite duxerat , ex eaque Ioannem &Theodorum susceperat. Mortuo Baslio, Ioannes filius succedit: qui ex uxore nes Theodori Babitet filia, Basiliui Theodorum & Ioannem filios genuit. ex qui bUs, mortuo patre, maximi natu duo filii, dum quisque sibi imperium vendicare nititur, in campis Raetanesbus congressu armis decertarui: in qua pugna alter occubuit, nec mulio post, qui victor fuerat, in eisdem capis moritur, in cuius rei memoria, signum crucis eX robore ibi erectu est. Minimus natu, qui ex tribus fratribus adhuc supererat, cognita fratru suorum morte, adiunciis sibi Tartaris, principatu, pro quo fratres de cereaverant, quemq; mater adhuc possidebat, Κ et vi