장음표시 사용
161쪽
RERUM MOSCO VITI CAR via ulterius littus,homines secum trahunt, transferuntque.Vgia fluuius prolan dus ae lutosus, non logea Di ogobusch in tua quadam oritur, interque Colugam de Uuorotin in Occam exoneratur. Is fluuius olim Litwania a Moscomia diuidebat. Demetri omitet oppidum & castrum inter Meridiem Sc Occidetem, decem & octo miliaribus abest a Uuiesma, a Vuoro tim circiter viginti. Smolentetho ciuitas Episcopalis, ad Borysthenem fluuiu sita, castrum in ulteriore fluminis littore Orientem versus habet,roboribus construetium, quod plurimas domos in ciuitatis forma complectitur. Hoc qua in collem porrigitur ( naparte alia Borysthene alluitur)fossis, ad haec stipitibus acutis, quibus hostium incursus arcetur, munitu. Basilius Ioanis saepius grauissime oppugnauit nunqua tamen illud vi capere potuit. At postremo militum, praeiectique cuiusdam Bohemi, de quo supra in historia Michaelis Lingki dictum,proditione eo potitus est. Ciuitas in vaIle sita, colles circumquaque fertiles habet, hiluisque vastissimis cingitur, exquib. pellium di-
Uersarum magnus prouentus. Temptu in castro diuae Virgini sacrum, alia vero aedificia lignea. in ciuitatig suburbio Monasteriorum e lapidibus constructorum ruinae complures videntur. Ex Mos comi a porro ad Smolentethum, inter Meridiem & Occidentem euntibus, decem dcocto miliatium itinere, Mosaisko primum oc-
eurrit inde viginti sex, vutesima: post decem Scocto,
162쪽
COMMENTARI I. cocto .Drogobulch: atque inde totidem, in Smolentetho peruenimus, totumque hoc iter ocituaginta miliaribus Ger. constat. quamuis Lithwani& Moscomitae centum computent. Ego tamen ter loca illa peragraui, nec plura obseruaui. Hunc principatum Baslio imperante, Vuil-toldus magnus Dux Lithmaniae Moscis anno i is ademerat. Eundem Basilius Ioannis anno i is, die X X X Iulij, Sigismundo regi Poloniae eripuit.
gnea sunt, ad Borysthenem sita, quq olim sub dominio Principum Lithwaniae erant. Est sub oppido Uuies ma eiusdem nominis fluuius , qui haud procul inde, duobus videlicet merst,in Borysthenem fertur: solentq; oneratae mercibus naues inde Borysthenem deuehi, atq; post vicissimaduerso Borysthene Vuiesmam usq; portari. Mosaista quoq; castrum & oppidum ligneum, circa quod magna diuersicolorum copia I porum est. soletq; Princeps quotannis venationes suas ibi habere, atq; nonnunquam diuersorum plincipum oratores audire: si ceti nobis in Moscomia existentibus, Lithmanos Oratores audiuit nosq; eo pariter ex Moseowia accersiistos, ubi mandatis Principum nostrorum confectis dimissi fuimus. Porro imperium principum Mosco wiae, tempore Uuitolei, quinque aut sex miliaribus ultra Mosaisho pro rendebatur. Biel a principatus, cum castro & ciuitate eiu
de nominis, ad fluuium opscha, in vallis sylvis
163쪽
sexaginta miliaribus Ger. magis in Occidentem a Moscowia distat: a Smolentetho triginta sex, a Toropetet triginta. Huius olim Principes ex Gidemino oriundi erant: sed Casmiro rege Poloniae imperante, Iagellonis fili j hunc principatu obtinebant. quo tempore, Basilius princeps Bielae, qui alias Bielfhi appellatur, ad Ioannem pa mirem Baliiij defecit,se suaque illi lubdidit, moesreque sua in eo motu in Lithwania relicta, alia, vi lupra dictum esst, in Moseomia duxit: ex qua tres suscepit filios, quos nos apud Principem vidimus, e quorum numero Demetrius propter patris sui authoritatem in magno precio honoreque tabebatur. Porro hi tres fratres , quamuit ex Bielfhi paterna haereditate vivebant, eiusq;
annuis redditi b. alebantur, eo tamen ire no audebat. nam Moscomiae princeps, Bielfhi principatum illis ademit,titulumq; sibi usurpabat. R wa Demetri j ciuitas. cum castro, recta in Occidentem viginti tribus miliaribus abest a Mosconia: castrum, a quo Princeps titulum sibi usurpat, ad fluuium Uuolga situm est, habetque latissimam ditionem. Est & alia Riowa centu quadraginta miliaribus a Moscomia, a V uelikiluki viginti, totidem a Plescowia, quae deserta appellatur. Ultra Rikwam Demetrii, per certa miliaria progrediendo in Occidentem, est lylua V uolhonethi dicta,ex qua quatuor fluuij oriun-
tui. In ea sylva est palus, quae Froron vocatur: ex qua fluuius non ita magnus duobus fere miliaribus in lacum quedam V uolgo influit: unde
164쪽
COMMENTARII. Trursus aquarum multitudine adauctus emergit, v uolgaque sumpto a lacu nomine vocatur: qui multis paludibus emensis, multis etiam fluminibus in se receptis, viginti quinque, vel cui alij
volunt septuaginta ost ijs in mare Caspium , a Ruthenis Chwalinsko morte appellatum, dc non in Pontum, ut quidam scripsit, exoneratur. Porro Uuolga a Tartaris Edel, a Ptolomaeo Rhavocatur: tantaque inter hunc & Tanaim in campestribus est vicinitas, ut septem duri taxat miliaribus distare affirment. Quas autem ciuitates Seoppida praeteilabatur, suo loco referemus. In eadem stilua decem fere a palude Fronomo miliaribus est D nyepersho pagus: circa quem oritur Borysthenes, qui ab incolis Dialeper vocatur, quem nunc Borysthenem dicimus. Haud pro cul ab eo loco est monasterium sanctae Triuitatis, ubi oritur alius fluuius priore maior, ik- pretet per diminutionem dictus. Ambo autem
hi fluuij inter fontes Borysthenis de paludem
Fronowo confluunt,quo loco Mosco witarum& Chloppiensium merces nauibus impositae,in Lithmaniam deferuntur: solentque mercatores ibi in monasterium ceu diuersolium diuertere.
Porro quod Rha & Botysthenes non ex ijsdem
fontibus, iuxta quorundam opinionem, otiantur, cum ex alij s, tum ex complurium mercato rum certa relatione, qui in illis partibus rem fecerunt , compertum habeo. Borysthenis autem
eursus hic est, ut primum Vules an Meridiem versus alluat: mox reflexo in Orientem cursu,
165쪽
RERVM M OSCO VITICAR VM oppida Drogobusch, Smolen cetho, Orscham, dc Mogiles praeterlabatur: indeq; rursus in meridiem tendens, Chiomiam, Circa stos Scotrahois contingit. ubi deinceps in pontem exoneratur, videtur eo loco mare formam lacus habere :&Otrahom quasi in angulo est ad ostia Borysthenis. Nos enim ex Oischain Smolentatio venimus, ubi impedimenta nostra nauibus usq; Vulei mam deduximus: & tantum inundabat, v c Monachus Comitem a Nugaroli, de me scapha piseatoria per bluas longe deuexerit: equi vero natando pluries superarunt itinera.Dwii a lacus a fontibus Borysthenis decem fere miliaribus, & totidem a palude Fronomo distat. Ex eo fluuius eiusdem nominis versus Occidentem, qui a V uilia a viginti miliar. abest, ac dein in Septetrionem decurrit,& prope Rigam metropolim Luwoniae mare Germanicusquod Rutheni v uatecethoie morte vocant i illabitur: alluit Vulteps ko, Polotetho, Dunenburg : denoperfluit Plei cohiam, ut quidam scripsit. I twonienses hunc fluuium ex bona parte nauigabilem, Duna appellant. Lomat quartus fluuius, caeteris tribus miniis me comparandus, oritur inter lacum Ddina, de
paludem Eronowo, aut ex ipsa palude. non potui equidem eius fontes, etsi haud procul a Botysthenis fontibus distat,prorsus explorate. Est autem ille fluuius, ut eorum Anna res habent, in quem S. Andreas apostolus ex Borysthene per
siccum nauiculam traduxit. dc qui einensis quardraginta
166쪽
COMMENTARII. y8draginta fere miliaribus, Uuelikuuki alluit, inq;
Ilmen lacum influit. V uolock ciuitas & castium in Occidentem aequinoctialem viginti quatuor miliaribus distata Mosco ia , a Molais o duodecim fere, a Tiser viginti. Huius loci titulu P rinceps libi v- surpat, soletque quotannis ibi animum, falconibus lepores iniectando, relaxare.
V ueli iluki castrum & ciuitas in Occidentε a
Mosco ia centum quadraginta miliaribus, a Fowogardia magna sexaginta tere,a P o locetho autem triginta sex miliatibus distat. hac etiami tui ex Molaowia in Lithwaniam. Toropecet est castrum, cum ciuitate,inter vue
lilii lusii & Smolen cetho ad confinia Lithnanis, distat a Luki decem & octo fere miliatibus. T wer, liueo twer,amplissima olim ditio, una ex magnis Russiae principatibus ad Vuolgam fluuium lita , triginta sex miliaribus Occidente
aestiualem verius, distat a Moscodia: habetque ciuitatem magnam, quam V uolga interfluit, in altera autem ripa qua Tmer Molcomiam spectat, castrum habet, ex cuius opposito Tmerteta fluuius V uolga influita quo equide in Otwer nauigio perueni, & altero die Rha fluu . nauigaui. Porro ciuitas haec Epilcopalis sedes erat, vi uete Ioanne Basilij patre, quo tempore Twerensem Principatu magnus Dux Boris modelabatur.
Cuius postea filia Mariam princeps Mosconia Ioannes Baslij uxore duxeratiexeaq te Ioanne primogenitu, ut supra dictu, susceperat Boris au L a Sem
167쪽
T ERYM MOSCO VITI CARvMtem mortuo, Michael filius successit: qui postea a sororio suo magno Duce Moseowiae principatu depulsius,exul in Lithwania moritur.
Tersach oppidum decem mil. a Tmedi eius dimidia pars sub Nowogardiae, altera Theren si dominio erat, duoque ibi Locum tenentes impe abant. Oriuntur ibi quoq;, ut supra dixi, duo fluuii, Tiserteta de S a: hic Nowogardiam in Occidentem, ille in Orientem decurrit Fowogardia magna, amplissimus totius Russae principatus est, patrio sermone Nowigorod quasi Noua ciuitas seu Nouu castru dicitur. Quicquid enim muro cinctu, roboribus munitu, aut alioqui septum est, Gorod appellat. Est aute ampla ciuitas,quam V uolcho wfluuius nauigabilis interfluit, qui ex Ilmen lacu vix duobus xverstsupra ei uitatem emergens in lacum Neoa, quem
nunc Ladoga, ab oppido quod ei adiacet, appellant, illabitur. Nowogardia porro in Occiden tem aestiualem,a Mosco wia centum viginti miliaribus abest . quanquam sunt qui centum d un- taxat computant: a Plesco mi a triginta sex, a Uue likiluki quadraginta, ab Imano dogorod totidem . Caeterum ciuitas haec olim dum floreret, suique iuris esset, latissimam ditionem in quinque partes distributam habebat. quorum qua libet pars non solum de publicis ac priuatis rebus cognoscendis, ad ordinarium ac competentem suae partis magistratum referebat, verum in sua duntaxat ciuitatis regione contrahere res
quascunquHac commode cum alij s ciuibus suis
168쪽
COMMENTARII. Tycere poterat: nec licebat cuiquam , ad 'aliquem alium eiusdem ciuitatis magistratum, qVacunque in re prou ocare. Eo que tem p o re to tius R ussiae maximum ibi erat emporium . ingens enim mercatorum turba undique ex Litnania, Folonia metia, Dania, ipsaque Germania eo confluebat, ciuesque ex tam frequenti multarum gentium concursu, opes suas copiasq; aUgebat. Quin & nostra tempestate licet Germanis suos ibi habere quaestores , seu rationarios. Impextu eius magna ex parte in Orientem de Septentrionem extenditur. Liwoniam, Finiandiam, atque Nordhetiam fere contingebat. Eius loci mercatores , cum vno eodemque vehiculo Augusta Vindelicorum profectus eo peruenissem, me impente rogarunt, ut vehiculum quo tam longum iter emensus fuissem,in aede ipsorum sacra perpetuae memoriae ergo relinquere. Habuit etiam
Nowogardia principatus ad Orientem, D mi nam Sc Vuolocgda: ad Meridiem vero dimidia parte Terlach oppidi, non longe a Tmeria. Et
quamuis hae prouinciae, quod fluuijs & paludi
bus oppleantur, stiriles sint, commodeque habitari non possint: nihilominus ex ferarum pelliubus, melle, cera,&piscium copia magnum quaestum faciunt. Principes porro, qui ipsorum Reipub. praeessent, suo arbitrio ac voluntate constituebant, imperiumque augebant, vicinas gentes quatiis sibi ratione deuinciendo, ac stipendio tanquam autoramento quodam proposito
in sui defensionem obstringentes. Ex eiusmodi
169쪽
R E R v M MOSCO VITICHVM gentium, quarum opera Nohogardenses in coeseruanda Republica sua utebantur, societate L. ctum est, ut Mosci tuos se ibi Praesides habere gloriarentur, Lith niq; vicis sim eos sibi tributarios assererent Hunc principatum dum Archiepiscopus ipse con filio ac autoritate sua adminimaret, Ioannes Balsiij Mosco diae D sex inimitarat,s eptem perpetuos annos graui eos bello pie
mens. Tandem mense Nouembri, an, no Domini i .assi fluuium Scholona conflictu diomo-gardenses superans, certis quibusdam conditionibus ad deditionem eos compulit, praefectumque suo nomine urbi imposuit. Cum autem ab solutum in hosce imperium nondum se habere putaret, neq; sine armis id se assequi posse cerneret, sub religionis praetextu, ac si a Ruthenico ritu deficere volentes. in fide contineret, Nowogardiam venit, eamq; hac simulatione occupa vit,inq; seruitutem redegit: Archiepiscopum, ciues, mercatores, externos, omnibus bonis spolia uita trecentosq; currus inde auro, argento. gemmisq; onustos, ut quidam scripsere, Molcodia abduxit. Equidem Moico istae dilige ter de hac re percontabar, accepiq; longe plures currus preda onustos inde abductos futile. Neque mirum .diam capta ciuitate Archiepit copu , ditiores ¬etiores omnes, secum Mos cohiam abduxerat,inq; horum possessiones Abditos suos quasi
nouas colonias remi ierat. Ex illorum itaq; posssessionibus,praeter comunes redditus , maximia
quotannis vectigal in Fiscum percipit. De Archi
170쪽
COMMENTARII. Soepiscopatus quoq; prouentibus, cuidam Episcopo tu a se constituto, parua dii taxat reddituu portione cocesserate quo mortuo, ledes Episcopalis diu vacabat. Tandem ad maxima ciuiuac lubdito ru petitione, ne perpetuo Episeopo carerent, rursusquende, nobis tu praesentibus,instituerat.
Nomogardenses olim idolu quod da, nomine Perun,eb loci quo nunc est monasteriu, quod ab eo de idolo Pertinalii appellatur, collocatum, inprimis colebat, venerabanturq Dein baptisma te assumpto,id loco motu, cum in flumen Vuolcho, deiecit sent, aduerso dicitur fluuio natasse:& circa pontem auditam fuisse vocem, Haec vobis Nowogardenses in mei memoriam . simulq;cu dicto, fustem quanda mox in ponte proiecta
fuisse. Solet etianinum contingere, ut certis anni diebus haec vox Perun audiatur: qua audita, stibito eius loci ciues concurrui, seci fultibus mutuo caedui. tantutq; inde tumultus quoq; oboritur, ut vix magno Praefecti labore sedari possit. Accidit praeterea, ut Annales eorum referunt, dum Nomogardenses Corsun Grecie ciuitate ad leptem perpetuos an os graui obsidione premeret,
interim uxores eoium morti perte sae, tum etiam de lalute ac aduentu maritoru dubitantes, seruit nuberet. Expugnata tandem ciuitate, quum vi ctores mariti ex bello reuersi ,ere asportas superatae, urbis, ac magnam quandam campanam,
quam ipsin cathedrali eorum Ecclesia vidimus, secu attulissent: seruiq; dominos quoru uxores duxerat,vi repellere conareturi druidignitate rei com