장음표시 사용
151쪽
RERUM MOSCOvITI CARVM vi potitur:quibus peractis, cum Duce Mosco-Wiae agit, ut quemadmodum maiores sui nemini obstricti, cum principatum libere tenuissent, possedissentq;, ita se quoque imperare sineret. Dum haec pacisceretur, ad magnum Principem
delatus est, quod regis Tauricae, quo cum Prinscipi bellum erat, filiam uxore expeteret . quam ob rem cum a Principe vocatus fuisset, metu aduentu tardat, protrahitq;. tande a Simeone Crubin,vno ex consiliarijs luis persuasus, in Moscomiam proficiscitur: ubi Principis iussu captus,liberis culto dij s madatur. Subinde Princep s matre illius eiecta,& in monasterium intrusa,casstrucum principatu occupat:& ne aliqua quandoq; secessio Reranensium fieret, bonam eorum partem per diuersas distribuit colonias . qua retotius principatus vires labefachatae corruerunt. Porro cum anno Domini. is et, . Tartari prope Moscomiam castra posuissent, Ioannes per tumultum e custodia elapsus, in Lithnania profugitivbi etiam tum exulabat. Tulla oppidum quadraginta fere miliaribus Ger. a Resan distana Moscowia vero in Meridiem triginta sex: estq; ultimum oppidum ad capestria deserta, in quo Basilius Ioannis castrum ex lapide costruxit, quod fluuius eiusdem nominis praeterlabitur. Vppa vero alius fluuius, ab ortu castrum alluit: Tullaeq; fluuio iumstus, Occasupra Tvorotin siti viginti fere miliaribus Ger
influit.a cuius ostijs haud ita procul, Odoyowcastrum situm est Porro oppidum Tulla, etiam
152쪽
Basilij tempore proprium principem habebat.
Tanais fluuius famosissimus; tui Europam ab Asia disterminat, octo ferme a Tulla in Meridiem miliaribus nonnihil in Orientem deflectendo, oritur, non ex Ripheis montibus,ut quidam prodidere: led ex Iwanowo sero, hoc est, Ioannis lacu ingenti, qui in longitudine & latitudione circiterito o. messi patet ino; sylva, qua quidam Ohonitethilles, alii Iepiphanowlies appellant, ortum habet. Ex hoc lacu Schat & Tanais, magna duo flumina,emergunt. Schat in Occidelem, Vppa fluuio in se recepto, Occam inter Occidentem & Septentrionem influit. Tanais autem primo cursu recta in Orientem fluit,atq; inter Casan 3c Astra chan regna sex vel septem miliaribus Ger. a V uolgailuuio labitur: dein reflexo in Meridiem cursu paludes facit, quas Marotidis vocant. Ad eius porro fontes proxima ciuitas est Tulla, supra ostia vero tribus fere in littore miliaribus Asopli ciuitas, que prius Tanas vocabatur. supra hanc quatuor dierum itinere Achas oppidum est, ad eundem fluuium situm, quem Rhuteni Don appellant. Hunc ab optimorum piscium copia singulari, item amoenitate,
quod vitaque fluminis ripa diuersis herbis, radicibusq; suauissimis,adhare arboribus fructiferis plurimis, varijsque in modum horti, quasi industria quadam exculta atque consita sit, satis Iaudare non possunt. Et quod tanta feraru, quae paruo negotio sagittis conficiuntur, ibi icopia: ut per ea loca iter facientes, ad vitam susten N 3 tan-
153쪽
RERUM MOSCO VITICARUM tanda nulla alia re, igia i tantu saleq; excepto, indigeat. ln his partibus no miliaria, sed dietu itinera obteruantur. Ego quantu coiectura assequi potui,a fontibus Tanais ad eius ostia usq; , te restri itinere recta eundo, sunt octuaginta fere miliaria Ger. A Doco, quo loco Tanaim primu nauigabilem esse dixi, vix viginti diebus nauigando, peruenitur Asoph, ciuitatem T urcis tributaria et quae quinq; , ut aiunt, diaetis ab Isthmo Taurice, quem alias Praecop Vocat, distat. In ea multarum ex diuersis orbis partibus gentiu inligne est emporium : quo Vt omnibus, cuiuscunque nationis sint, liber patet accessus, libera etiavendendi emendique cuilibet datur copia ita ciuitate egressis omnibus quidlibet impune facere licet. De aris autem Alexandri & C agatis, quas plerique scriptores in his locis fuit se com memorant, Vel earum ruinis, nihil certi ex indigenis , alijsque qui ea loca saepissime peragrarunt, cognoscere potui. Milites quoque, quos Princeps ad Tartarorum excursiones explorandas, & coercendas, quotannis ibi in praesidijs habere solet, super hac re a me interrogati, nihil se unquam tale vel vidisse, vel audiuisse responderunt. Circa os la tamen minoris Tanais, quatuor ab Asoph diaetis, iuxta locum Uelthipre-Wos ad S. montes, statuas imaginesque quassdam marmoreas & lapideas vidis te se, non negabant. Minor porro Tanais in deriserski principatu oritur, unde Donetet Sehers i vocatur,
tribusq; dicetis supra Asoph in Tanaim illabi
154쪽
COMMENTARII. Vatur. Caeterum qui ex Moscodia in Asoph terrestri itinere proficiscuntur,lii Tanai, circa Don covetus & dirutum oppidum, traiecto, a meridie nor nihil in orientem reflectitntur: quo loci, si recta ab Tanais ostijs linea ad eius fontes ducatur, Moscowiam in Asia, non in Europa sitam
Miscenech palustris locus est, in quo olim castrum erat, cuius etiamnum vestigia extant. Circa hunc locum adhuc quidam in tuguriolis habitant, qui necessitate imminente, in paludes illas, ceu castrum refugiunt. Ex Mosco dia in Mi cenech, meti diem vel sus eundo, sexaginta fere miliaria Ger. Iunt: ex T ulla fere triginta. AMscenech decem Sc octo fere miliaribus ad paristem sinistram, Occa fluuius oritur . qui primum in Orientem, dein in Septentrionem, postremo in Orientem aestiualem( utipli vocanti cursum suum dirigit. atque ita Occa, bis cenech forma circuli propemodum dimidiati claudit: multaque subinde oppida, V uorotin scilicet, Coiuga, Cirpach, Corfir, Columna, Reetan, Casmowgor od , & Murom alluit: tandemque V vol-gam infra Nowogardiam inferiorem ingreditur, Divisq; utrinque clauditur, quae melle,a preoli g, hermetis et martibus plurimo abii dant. Campi omnes quos alluit, fertilissimi sunt: nobilissimus in ptimis piscium copia Duu us cuidpisces ceteris Mol comi fluminibus praeferuntur,maxime qui circa Murom captu tur. Habet
155쪽
praeterea pisces quosdam peculiares, quos ipsi ilia lingua vocant Beluga, mirae magnitudinis, sine spinis,capite & ore amplo, Stertet, Schem riga, Oiserer:postrema tria Sturionum genera: de Bielari biteta, hoc es , album pisciculum nobilissimi saporis horum maximam partem ex V uolga eo deuenire putant. Ex occae porro fontibus
duos alios fluuios oriri aiunt, dem & Schosna: quorum Sem, Sehera principatum perfluit: op pidumq; Potimio praeterlapsus,in Desina fluuium, qui Ceternigo oppidum interlabitur, atque infra Chiomiam in Borysthenem fertur, influite Schosna autem recta in Tanaim defertur. Corsira in ripa Occae fluminis oppidum est, sex miliaribus lupra Columnam. Habebat aliquando sui iuris dominum: qui cum ad Principem Basilium, tanquam qui in necem eius conmspirasset,delatus tuisset,eamque ob rem sub venationis praetextu a Principe vocatus fuisset, illeque armatus (nam a quodam, ne inermis iret, admonitus fuerati cum ad principem in venatione venisset, neq; tum admissus esset, sed cum
Michaele Georgij Principis Secretario ad vicinum oppidum Cetirpachire , ibique se operiri iussus esset: ubi a Principis Secretario ad bibendum inuitatus equesut solet) pro Principis sui
incolumitate,cum in eas insidias quas nullo modo euitare posset, se prolapsum esse sentiret: ac cersito sacerdote, haustoque poculo moritur,atsque ita nephario hoc facinore, Basilius Cetirpach oppido,octo miliatibus a Corsim ad Occam fluuium
156쪽
COMMENTARII.mum sito,ubi etiam loco plano minerar ferri effodiuntur, potitus est. Coluga oppidum ad Occam fluuium triginta sex miliaribus a Moscomia abest, quatuordecima Cetii paeli. Fiunt ibi affabre caelata pocula lignea aliaeq; e ligno res ad cultu domesticu pertinentes: quae inde in Mosconiam, Lithmania, aliasque i ircumiacentes regiones passim deferuntur.Solet ibi Princeps quotanis praes dia sua contra incursiones Tartarorum habere. Vuorotin principatus eiusdem nominis, cum civitate & castro,tribus supra Colugam miliaribus, non procul a littore Occae sito, nomen habet. Hunc principatum Ioannes Nnes V Loro- tinni cognomento possidebat, vir bellicosus,
ae multarum rerum experientia excellens, quyduce Baslius princeps praeclaras saepe ex hostibus victorias reportauerat. Sed anno. i 32 i. quo tempore rex Tauricae Occa traiecto, magno e ercitu Moscomiam, ut supra dictum eston uaserat, ad eumque coercendum de reprimendum Demetrius Nnes Bielfhi, homo iuuenis, cu ex
ercitu a Principe missus uisset,isq, Ioanis V uoro tinshi, aliorumque sanis consiliis neglectis, viso hoste turpi se fugae madasset: Principeq; post
Tartarorum discessum, de fugae autoribus diligenter inquirente, Andrea Principis fratre qui reuera et 'fugae autor fuerat aliisq; absolutis, Ioannes V voto tinski non solum in summam venit principis indignationem, sed captus etiam, atque principatu suo exutus est. Postremo di-
157쪽
R ER UM MOSCO VITICARUM missus quidem fuit ex custodia, ea tamen conditione,ne Molconia unquam egrederetur. Hunc
nos quoque inter primarios visos Molaoniae, in aula Principis vidimus. demera magnus principatus est , cuius castrubowoglodeh,haud ita diu Semerensium principum , priusquam hi ab Basilio principatu e-XUerentur, sedes erat. eo ex Mos comi a demtrorsum in Meridiem, per Colugam, Vuoro tin, Serensho & Branshi, centum quinquaginta miliaribus Ger. peruenitur: cuius latitudo ad Borysthenem usque protenditur. Vastos desertosq; pas sim campos habet: circa Branshi autem lyl-uam ingentem. Castra oppidaq; in eo sunt complura: inter quae Staro dub, Potiwlo, Ceterni-gom, celebriora sunt. Ager quatenus colitur, fertilis est. dyluae hermellis, aspreolis & martio bus, melIeq; plurimum abundant. Gens propinter assidua cum Tartatis praelia, valde bellicosa. Caeterum Basilius Ioannis, ut alios plerosq;,
ita hunc quoque principatum sibi subiecit, hoc modo. Erant duo Basilij ex fratribus nepotes:
horum alter cognometo Semetetitet, castrum Nomogrodek: alter uero Staria ub ciuitatem teneobat. Potiwlo autem Demetrius quidam Plinis ceps possidebat. Pono Basilium Semetetitet, custrenuus in armis,eamq; ob rem Tartaris terrori esset, tanta regnandi libido inuaserat, ut principatum Isolus expeteret. neque quieuit, donec
Basilium Stara dubski affictissimum redderet: eos, depulso, prouinciam tuam occuparet,qu
158쪽
COMMENTARII. electo, Demetrium alia via aggressus est: que apud Principem detulit, tanquam qui animum deficiendi a Principe haberet. Quare Princeps
commotus, Basilio madat, uti Demetrium,quamcunq; arte captum,ad te Mosconiam mitteret. Huius itaq; fraude Demetrius in venatione circumuentus fuit. Praemiserat enim Basilius equites quosdam ad castri sui portas, qui eum fuga
euadere conantem eXciperent, a quibus tum captus, in Moseowiam deductus, atq; in vincula coniectus fuit. Hanc iniuriam filius, quem unicu habebat, Demetrius, adeo moleste tulit, ut ad Tartaros confestim confugeret. Vtq; patri illatam iniuriam celerius grauiusque ulcisceretur, Christiana fide abnegata, in Machumeti ritum circumciditur. Interim dum apud Tartaros ageret, accidit, ut puellam quandam venustissima deperiret: qua cum alias potiri non posset, inuitis eam parentibus clam abduxit. Eam rem serinui, qui cum eo circuncisi fuerat, puellae propinquis clam indicarunt: a quibus quadam nocte
subito oppressus, cum puella sagittis conficitur. Basilius P inceps audita fili j ipsius Demetri j fuisga ad Tartaros, senem arctioribus vinculis constringi iubet. quino multo post morte filii apud
Tartaros cognita, carcere moeroreque confectus, eo de anno qui a nato Christo MDXIT erat, obi j t. Aq; haec omnia Basilio Semetetitet autore facta sunt: cuius impulsu antea quoque Princeps & Corsirae dominum, & germanum suum fratrem,captos in carcere occidit. Caetersi
159쪽
quemadmodum saepe fieri solet, ut qui aliis insidias struunt, in easdem tandem ipsi incidant: ita & huic Semetritet contigit. Nam ipse quoq; apud Principem defectionis crimine insimulatus est. Eam ob rem cum Mosco iam vocatus fulisset, illeq;, nisi publicae fidei literae Principis & Metropolitae iuramento confirmatae , sibi
prius mitterentur, eo se venturum pernegaret
imissis acceptisq; ex sententialiteris, X V IIII Aprilis, is r 3 anni Moscomia cum venisset,lio norifice muneribus etiam oblatis a P sincipe exceptus fuit: sed paucos posit dies captus, in carcere conijcitur, ubi & tunc detinebatur. Causam captiuitatis hie hac fuisse aiunt, quod literas ad rege Poloniae, quibus se ad eum deficere velle scripserat,praefecto Chioniensi misisset: qui resignatis literis, cum iniquum eius erga principem suu animu cognouisset,continuo eas Principi Mos comise misit. Alij vero rationem magis verisimilem afferunt. Solus enim Semetritet in toto Moses Imperio supererat, qui castra & principatus possiciebat: quibus, ut facilius hunc eiiceret, tutiusq; imperaret, perfidiae crimen, quo ille e meis dio tolleretur, in illum excogitatu est. Ad quod alludes morio quidam, quo tempore Semetetitet Mostodiam ingrediebatur,scopas & palam circumferebat. qui cum interrogaretur, quid sibi hoc apparatu vellet ' Imperium principis nondum prorsus purgatum esse, respondit: nun e vero commodum tempus verredi adesse, quo feces omnes eij ciende forent. Hanc prouinciam Ioan
160쪽
COMMENTARII. snes Basilij, Alexandri magni Ducis Lithmaniae
exercitu ad Vuedro h fluuium profligato, primus imperio suo adiecit. Porro Sewerenses pricipes genus suu a Demetrio magno Duce Mosecomiae ducunt. Erant Demetrio si iij tres,Basiliisus, Andreas, de Georgius. Ex his Baslius natu maximus,luxta patrias leges, patri in regn o successit. Ex alijs duobus, Andrea videlicet de Georgio, Senerentes principes generis sui origi
Ceterni gom triginta miliaribus a Clitomia, totide vero a Potimio abest. Potiwlo vero distata Mostodia cetum quadraginta miliaribus Ger. a Chio ista sexaginta, a Branshi trigintaocto. Haec ultra bluam magnam, quae vigintiquatuor miliaribus in latitudinem pio tenditur, sita est Nohogrodech decem octo miliaribus distat Potiwlo,a Stara dub quatuordecim: Staradub a Potinio triginta duobus miliaribus. Eutibus ex Potimio in Tauricam, per solitudinem fluuii Da, Samara Sc Ariel occurrunt: ex quibus posteliores duo latiores, profundiores-q; sunt:in quibus traij ciendis dum viatores diuistius nonnuquam detinentur,a Tartaris saepe cireuueniuntur,captu turq;. post hos Noin si amodadc Moloscha fluuij occurrue, quos nouo quodam traiectionis genere superant : resectas arbusculas in fasces colligant, quibus se suaq; impo-nut,atq; ita remigantes secundo fluuio in alteiulittus deferuntur. Alii huiusmodi fasces equorucaudia alligant, qui flagris impulsi, natantes in