장음표시 사용
111쪽
De Principio , & Patre se scribit r ,, Unum esse Universorum
Principium, & vetus , & nova docet Scriptura, Deum univers rum, & Patrem D. N. I. C. ingenitum, ab interitu liberum , artemum, infinitum, incircumscriptum, interminatum, incompostum, incorporeum, invisbilem , simplicem , bonum, iustum epotentiam, quae nulla mensura cognoscitur, sed sola divina voluntate menuaratur . . . . Nec ante illum , nec post illum alius
est Deus, sed idem est & primus, & ultimus a .
De Filio vero sic docet: se Quemadmodum in unum Deum er dore didicimus, se etiam & in unum Filium ante sarcula genitum . . . qui si creatus est , unigenitus non est e sororem enim habet creaturam , & creaturae partes omnes. Quod si unigeni- 'is tus est, ut revera est, nullam habet cum rebus creatis commu-
nionem . . . Omnes Apostoli Filium illum Dei & germanum , ,, & verum nominant. Et Pater ipse, bis de Caelo voce emissa , generationis veritatem ostendit, dum dixit et Hic es Filius meusis dilectus, in quo complacui mihi. Coaequalis est Patri, consu se stantialis eidem, & coaeternus, & ab eo inseparabilis , sicut Sol se numquam est sine radio, nec radius a Sole sejungitur . . . . Sed is ne Filium audientes in humanas incideremus cogitationes, & creri deremus , eodem , quo nos , modo genitum suisse Universorum ,, opificem, Verbum illum appellavit, sic docens, penerationem il- is tam ab omni passione liberam fuisse. Nec enim mens nostra ,, Verbum parturiens opus habet conjunctione foeminae , vel sectiori nem, fluxionemque aliquam patitur . . . Quod autem & viribus,, par sit genitori, & in omnibus similis, & aequalis , ex Dominiri doctrina stiri facile potest b . Omnia , inquit , quaecumque is habet Pater, mea funt. Ego in Patre. oe Pater in me est c ), is Et qui videt me, videt Patrem d .
Arelavi. m. De Spiritu Sancto haec tenenda proponit . Spiritum Sanstim ex Deo, & Patre existentiam habere didicimus: existentiae autem is modus nec ematurae est similis r increatus est enim Spiritus Sanis Elus: nec unigenito Filio : nullus enim Sanctorum generationem ,, appellavit existentiam Spiritus Divini. Ex Deo quidem ipsumis esse, & Deum esse docent Sacrae Scripturae , & quidem eiusdem se cum Patre , & Filio essentiae , , atque substantiae . . . . Quod siri creatam haberent naturam Filius, aut Spiritus Sanctus , cumri Deo. qui ereavit, numerati non fuissent, cum dictum est :,, res docete omnes gentes es baptizantes eos in nomine Patris ,ri Filii , m Spiritus Sancti se . . . Clarum est ergo , quod in- ,, creatam naturam habent Filius, & Spiritus Sanctus. Ideo enimis docemur credere in Patrem, & Filium, & Spiritum Sanctum ...
,, Primum hominees non solus formavit Pater , sed & Filius , &is Spiri-
112쪽
,, Spiritus Sanctus ; dixit enim: Faetamus hominem ad Maginem - ω smilitu/inem nostram a . Iure utique reformationis , no-- ψ ψ
vaeque creationis , quae peragitur , partieeps est eum Patre tum
se Filius, tum Spiritus Sanctus; & Trinitatis invocatio unumquem- ,, que eorum renovat, qui baptietantur h .se Universorum Deum eum Unigenito, & Sanctissimo Spiritu A n. V. - mnia condidisse & didicimus , & docemus ; & quidem non ex De Cristi ,, subjecta, & praeexistente aliqua materia, Deoque coaeterna, sed M.
is ex non extantibus: Nam Deus Uscar ea , qua non sunt , tam-
quam ea, quae sunt e . Ac caelum quidem, & terram , & alia is elementa ex non extantibus fecit; & lucem similiter ex non ex- is tantibus condidit . Dixit enim, inquit, Deus: fiat tax ; D- is fia est lux. Firmamentum autem ex iis, quae iam erant, pro-m duxit . . . Semina etiam , & plantas ex terra germinare jussit d) . . . Valentinus aeonas plurimos Creatore antiquiores esse ,, dicebat, quod ex divinis Eloquiis non didicerat r sed ipsemet fa- bulas confinxerat te ; cum Isaias Propheta clamet: Deus sempiis ternus, qui creaυit terminos terrae f p . a faeculo non audiυi- mus, neque oculi nostri viderunt Deum praeter te M. Angelos vero nec , seut Graecorum Poetae , & Philosophi , Artie. VIr.
Deos facimus ... nee maerernos Deo universorum esse affirma- --μMM 'M mus ... qui, quotquot voluit, myyiades produxit . . . . Nemori autem eorum, qui libidini sunt dediti, Angelos per ignorantiam is accuset ad maledicentiae praetextum , id sumens , quod Moysesse narrat: Videntes filii Dei filias hominum, quod essent pulchrae , is acceperunt sibi uxores ex ipsis e . Extremae enim est de- mentiae hominum ineontinentiam Angelis tribuere M. Sed de filiis Seth eum filiabus Cain ea Scripturae verba esse intelligenda docet. Angelorum munia se deseribit: si Ministerium autem An-
gelorum est hymnorum decantatio . . . divinis dispentationibus,, ministrant . . . Gentium principes sunt, eisque praesunt, & quiis busdam singulorum hominum concredita cura est, ne eos laedant, is damnove assiciant infesti Daemones i) .is Diabolus, & Daemonum caterva cum aliis incorporeis conditi Artie. VIII. se illorum erga Dominum benevolentiam aemulati non sunt , sedis fallus, & arrogantiae morbo correpti in deterius conversi sunt, &m a priori sorte exciderunt . . . . In initio itaque boni facti sunt , ,, sed sponte sua propensionem in deterius susceperunt, improbisque is actionibus malitiam auxerunt h .
, Hominem formatum dicimus non ab Angelis , sed Dei mani- Arti I. IX. is bus . . . Manus porro intelligimus ereatricem eius potentiam , ιλ ' is non ca Gen. r. 26. b P. 3. pag., 26α
113쪽
em '' ,, non corporales aliquas partes . . . animam vero una cum corpore THEODOR. ereari . . . . illam tamen non divinae substantiae partem aliquam
i' se rum etiam curatorem, & administratorem, gubernatoremque uni se versorum. Absurdissimum enim foret creasse quidem illum o- , , mnia dicere . . . eorum autem , quae fecit, nullam curam gere- re, & creaturam negligere b . . . : . In natura vero bona sunt
,, prudentia, & temperantia , ia iustitia , & aliae virtutes; mala, , autem imprudentia, & intemperantia, & injustitia , & his simi- lia . . . Divitiae vero, & paupertas, & servitus, & dominium , se & sanitas, & morbus, & caeterae vitae humanae prosperitates, Scis adversitates mediam quamdam sortem ., & conditionem obtinent . se Sunt enim velut instrumenta quaedam hominibus proposita , &M qui ex hominibus optimi sunt, per singula illorum virtutem sibi ,, comparant . . . Ex quo facile est intelligere pro usu eorum, qui se habent. Divitiae, & paupertas, & servi tus, & dominium, at- is que his similia nune laudanda sunt, nunc vituperanda . . . Fer- tilitas, & sterilitas terrae, secunda navigatio , & naufragium a ,, divina pendent providentia. Quare in iis, quae ab ea fiunt, ae-
quiescere omnes oportere, nec causas curiosus inquirere ; incom-
μά ς' μ' o mo autem factus , ut corruptam a peccato naturam renovaret . ,, Propterea totam, quae peccarat, assumpsit, ut toti mederetur . ,, Non enim ad divinitatis integumentum corporis naturam assumis psi juxta delirium Arii, & Eunomii. Facile namque ipsi eratis etiam sine corpore videri, quemadmodum alias visus est ab Abra- is ham, & Iacob, & aliis Sanctis et sed voluit , ut natura ipsa , ,, quae victa fuerat, debellaret adversarium, & victoriam referret; ,, eamque ob causam corpus, & animam ratione praeditam assumis psit id . . . Jullitiae namque decretum , cum unus peccasset , ,, universum genus morti tradidit: divina autem misericordia, cum, se omnes homines essent sub maledicto , & peccati laqueis essent ,, irretiti, per unius iustitiam dedit omnibus salutem . . . omnibus se enim volentibus salus proposita esst per fidem e) . Ante Christi adventum ,, nonnulli permanserunt in naturae finibus , &,, Virtutis curam gesserunt, scut Abel, Enoch, Noe, & Patriar- ,, chae, & Prophetae . . . & post Salvatoris adventum non omnesse salutem assequuntur, sed qui credunt , & vitam ex divinis legi
114쪽
- Quod homo factus Deus Verbum corpus humanum suscpperit ; -----,, primum quidem fasciae corporis erant, non divinitatis et fames , THEODOR. sitis, defatigatio , & somnus humanum Domini corpus suisse te- Artie. XII.
Quod autem animam quoque rationalem Unigenitus Dei Fi-je. M lius homo factus assumpserit, ipse testatur, qui dicebat: Potesta- tem habeo ponandi animam meam , s potesatem habeo itertim anima. se fumendi eam tb . Et Evangeli ita Lucas dicebat : Jesus autemri proficiebat aetate , s gratia apud Deum , in homines c): pro- ,, ficit autem aetate quidem corpus; sapientia vero anima d) . Utramque in Christo naturam, divinam, & humanam , praedicat Arrie. xlv. Apostolus in principio epistolae ad Romanos scribens: Paulus . . . vocatus Apostolus , fgregatus in Emngelium Dei , quod proin tura . mist per Prophetas suos in scripturis SanEtiis do Filio suo nata ex femine David secundum carnem . ,, Cum autem adjecit fecun- dum carnem, demonstravit, quod D. N. I. C. Deus etiam erat ante saecula ; filius autem David secundum humanam naturam appellatus ek . . . Sicut enim perfectus erat Deus, ita & perfectus homo persectam hominibus salutem prabuit e . Quod is autem, quam suseepit, naturam suscitaverit, testatur ipse Apostolis, & manus, & pedes ostendens; testantur & Thomae digl-ti, qui vulnera contrectarunt f . Lex Evangelica, quam Christus docuit, perfectior quidem eii lege Moysis, sed illi minime contraria g). Et quomodo contraria, cum sciamus oe Veteris est Novi Testamenti auctorem uuum esse s h iis Pro ueteris legis aspersionibus suificit iis, qui credunt, donum Ara. xum. se sanctissimi Baptismi. Non solum enim remissionem donat ve- - . pose, , terum peccatorum , sed spem etiam ingerit promissorum bono '
rum, mortisque Dominicae, & resurrectionis essicit participes ....
& filios Dei reddit , nee filios solum, sed & haeredes Dei , &cohaeredes Chrilli si .
Baptismi Sacramentum peragentes spem resurrectionis accipi- AnIe. x x. Nionem expectamus .... immortalis 2ς Resurr
mus, & corporum resurrectionem expectamus enim animae non fit resurrectio , sed reditus ad corpus M'. Deinde recitat , quae de resurrectione sutura docuerunt Prophetae , dc Apostoli, & ratione confirmat dicens : Non iuste fieret iudicium. se si corpora minime resurgant , & a solis animabus peccatorum se ratio exigatur. Neque enim iustum est , ut anima , quae cum corpore Peccavit , peccatorum poenas sola luat . . . & Sancto. rum animae promissis bonis solae fruantur, quae una cum corpo-ia ribus recte se gesserunt . . . Ideo credit Ecclesia , corpora
115쪽
esurgεre, & eum his iudicari animas, & eos, qui vitiose vix τη-R- si rint puniri; qui υirtutis studiosi fuerint, promissa praemia conse- , qui ta). Promisit autem munificus Donator nihil caducum ,
is aut temporaneum, sed aeternorum bonorum fruitionem. Non enim,ue secundum Cerinthi figmentum terrenum erit Dei , & Servatorisse nostri regnum , non eerto tempore circumscriptum . Fingat illei se sibi mille annorum eurricuIum, & interituras delicias , & aliasis voluptates . . . Immunis erit a peccato vita promissa, iucunda , is & trillitiae expers, danda iis, qui digni erunt , qui luce fruantur
Art. Xxlv. In praecedentibus libris ostenderat Theodoretus, non minus fidei, . quam moribus haeretiem infensos fuisse, quippe qui utrumque eo ruperant . operat itaque pretium duxit poli exposita fidei dogmata , & certas proponere Christianae Elniees regulas in Mel sa constanter servatas , & in Scripturis traditas. Incipit itaque
a virginitate, de qua scribit, quod is Deus leges quidem de virgi-
,, nitate non tulit; rem enim supra naturam esse intellexit r eam is tamen laudibus prosequens ad certamen eos, qui vellent, hortari tus est ' . Utilitates vero, & lucra virginitatis ostendit dicens: M Eorum, qui matrimonio iuncti sunt , in multa divisa eogitaticiis omnem in res divinas curam vetat. Qui vero solitariam vitam elegerunt , omnem in res divinas curam conserunt , dum curis,, liberam sectantur virginitatem se . Dein de intrimonio loquitur, ,, quod si malum esset scribit minime illud a princiri pio constituisset Dominus Deus, nee liberorum susceptionem b se nedictionem vocasset d). Propterea enim veteres plures habere,, uxores non vetuit , ut genus numanum augeretur. Eaque de ,, eausa viri relistiosi , cum plurium filiorum patres esse cuperent , o pluribus uxoribus iungebantur, & non ut voluptati servirent . . . Ipse autem Dominus non istum non prohibuit Matrimonium , is sed & in nuptiis convivatus est , & vinum sne cultura prod is Elum nuptiis donum dedit, & Apostolorum primus ex coniuga-M torum classe vocatus est . . . Divinus vero Apostolus Philemo- ,, ni & Appiae matrimonii lege conjunctis integram scripsi epio stolam . . . Si autem idem Apostolus donum Dei vocavit Mari trimonium cum temperantia conjunctum, clarum est, iniquas eiari se infandorum haereticorum leges latas adversus Μatrimonium . Indissolubile est Matrimonium e). Dum vero Apostolus viduam , quae se continet, ,, beatiorem diei t. docet, quod non omni beatiis tudine sit destituta , quae secundum etiam matrimonium ample- ,, Etitur . . . & illud adstruens . secundas nuptias non esse reiicien-
116쪽
CAP u T XXIV. A R T I C. II. ρρ- das ostendit a quod & aliis eonfirmat Apostoli testimoniis
adversus Novati quem ille Navatum appellat ) erroneam doctri- τ Qvo nam. Fornicationem vero, & alias illicitas coniunctiones lega Dei vetitas pluribus in medium adductis Scripturae testimoniis evin-
,, Divina Scriptura non solum iniquitates prohibet, sed ii; etiam
,. medetur , qui vulnus acceperunt per Poenitentiae remedium M . o. νω u. Adversus Novatum, qui docebat , post Baptismum non oportere tantia.
medicinam peccantibus praebere, ostendit, ,, imo ad hoe inllitulamis esse poenitentiam exemplo illius , cui Corinthi sornicatus est ; qui non solum divinis Sacramentis gignus est habitus, sed docenis ἡi quoque gratiam assequutus est se s & Petri, qui Magistrum ,, negaverat, & suis lacrymis curatus est Hine sie concludit ris Itaque medicabilia sunt etiam, quae post baptismum fiunt , vul- ,, nera e medicabilia autem , non ut olim , per solam fidem data is remissione , sed per multas lacrymas, & netus, & luctus, & iei, iunia , & orationem , & laborem commi sti peccati magnitudiniis respondentia. Qui autem sic affecti non sunt, eos nec desperarari doeti sumus , nec illis facile sacra impertiri : Nolite, inquit ,
,, sanctum dare ea ηἰbus ; vee projiciatis margaritas ante forcosis d . Has Ecclesia de poenitentia leges habet e . Quoad
vero abstinentiam haec docet; ,, Abstinentiam a vino, elaque ear- ,, nium , & reliquam continentiam , non similiter se haeretiei '. o amplinitur. Hi enim ab his tamquam abominandis abstinera ,, praecipiunt. Ecclesia vero de his nihil praecipit , neque horum ,, usum interdicit . . . Monastica porro vita necessitate non susci-- pitur, sed libera voluntate . Si e deniqua toti & libro , c operi eoronidem imponit scribens . Rogo eos , qui in hanc ,, scriptionem inhiderint , ut cum uno' uoque pravorum illorum ,, dogmatum divina conserant, & ex collatione cognoscant, quan- tum sit discrimen inter veritatem, & mendacium . . . Illa diain ,, bolicae malignitatis sunt inventa ; haec vero divini Spiritus deere,, ta , quae assidue sectari oportet , & immobilem horum regulamis servare . ad eamque animam suam dirigere g . Decem habemus Theodoreti de Providentia Sermones, qui prose- sermoara .cto inter antiquitatis monumenta hac de se optima sunt. Elucet in illis Theodoreti ingenium , sublimitas cogitationum , puritas ialocutione, in dicendo elegantia, & claritas, vigor , & vis in ratiocinando, & summus veritatis amor se elarissime prodit. De seipso autem se scribit e se Decet omnino , ut nos , qui & hoe i- ,, psum, quod sumus, & quod incolumes, & salvi sumus, ab ipso M accepimus, impiis, quae illum conviciari audent , linguis nostras G a ,, oppo
117쪽
m ' ri opponamus, & piis rationibus impios illorum sermones retunda--Eoin . mus: non quidem ut tamqu/m indigo nostri opem feramus ....ti sed ut nostram erga hune teliemur benevolentiam . . . sicut pro,, parentibus liberos , pro dominis servos , pro civitatibus cives , is pro regibus satellites , regii corporis custodes natura pugnareo iubet a . Omnes per doxologiam, sive glorificationem finiunturi Unde inferre lieet , publice in Ecclesia pronunciatos; at ubi, & quando, ignoratur. Nonnulli Antiochiae habitos censent . Illud omnino certum ell, summa arte elaboratos; proinde non sine
industria, & otio. Ab ipso Theodoreto citantur in suis in Psalmos Commentariis b ) .
s. innum In primo itaque Sermone illos interrogat, qui nullam eorum , ' quae in rerum natura sunt , Deum curam gerere blasphemabant : quam ob causam providentiae verbo contradicantὶ . . . Unde ad ,, hanc impietatem tanto proruistis impetu Quid ex omnibus , is quae oculis exposita sunt , inornatum , indecorum vobis vide- turὶ ... Qiiid inordinatum cernitisὶ Quaenam totius creaturae pars, , iusta proportione caret Cum vero nihil sibi respondere posse supponat , nujus providentiae luculentissima argumenta in omnibus creaturis olucere ostendit. Et a Caelo incipiens sic argumentatur ris Cum tantus circa Caelum ignis volvatur , Solis nimirum, nae, & reliquorum Syderum , tot tamen annorum evolutionibus is nec liquefactum funditur, nec arescit, nec incensum ardet. Haia is ce enim vires ignis, natura a Creatore acceptas habet. Aurum ,, quippe, & argentum, ferrum item, aes, plumbum, & stamnum, o ceram, & picem, & quaecumque alia . . . liquefacta dissolvit ....is Atqui nihil horum Caesi natura patitur. Nec enim quod in eois Glaciale apparet, liquefactum funditur, cum tanta adsit illi ignis,. copia, nec eadem illius levitati nocet, nec sphaericam , quae in se eo eis, figuram asperam, vel inaequalem reddit : sed quem pri- ,, mo situm accepit, eumdem in finem usque contervat Urget idem argumentum ex Sole, caeterisque Syderibus, , , quae Casto teris ga vertisse, & radios suos deorsum emittere videmus ; quod ra- men est contra ignis naturam, qui semper sursum tendit. Crea. se tori enim serviunt, & natura illis est, quem Creator constituit , ,, terminus . . . . Et hic quoque Dei providentiam inspice , quaeis Soli, & Lunae . . . non modo hominibus faces praeferre iubet , se sed & temporis divisiones , & spatia absolvere. Exoriens enim ,, Sol diei auctor est: occidens vero . . . nocti cedit, cuius caligi- . se notas tenebras Lunae, & Stellarum beneficio ille rerum Conditor ,. temperat sc D. a. - Ω. . Idem prosequitur argumentum in secundo Sermone ex aere, ter-
118쪽
is mentum profert, unde Dei providentiam evidenter eonspicere liceat. . . Quomodo enim in consortium , & habitum unum rede- τη QP iis git, quae inter se diversa sunt: nempe aquam, & ignem, diem ,
,, cc noctem ,' unamque ex omni ous istis harmoniam, & consona
se tiam constituit, qui nihil providere potest a) . . . . Dic ergo,, quisnam sit, qui haec tam pulchre disposuit, qui tantis saeuita-
,, tibus hare instruxit, ut tot annorum evolutiones thesaurum hune,, non potuerint consumere b) ὶ . . . Considera simul & fluctuum ,, saltus, & providentiae fraenum, quod illis iniectum est, inspice ;,, quo nimirum impediti terras inundare nequeunt e sed dum contrari arenam impetuose feruntur , postos sibi terminos pertimescunt c) . . . Quis fluviorum fluenta urget Quis fontium venas im- ,, pellit Ecee enim ut illi hic quidem in lummis scateant monis tium verticibus, & aquas deorsum ex superioribus effundant . . . ,, Ne enim hanc aquarum natu tam esse arbitreris , ut sua sponteis ih altum tendat . . . sed aqua Dei verbo obediens summos monis D tium vertices Deile occupat d . Humani quoque corporis fabrica , ejusque partes tam apte, tam firmo concinne, tam opportune dispositae divinam providentiam & osten q, dunt simul, & extollunt, ut in toto Sermone tertio disertissime evincit Theodoretus; quibus iungit & mentem, qua Deus hominem instruxit, & quae plurium scientiarum, & artium est inventrix. Ex dominio quoque homini concesso in bruta , & belluas argumentum
promit Theodoretus adstruendae, confirmandaeque providentia'. animadvertens, nullum esse ex animalibus, quod vel homini subditum non si, vel ex quo aliquam non valeat capessere utilitatem . . . . Nec minus in eo elucet Dei erga homines providentia , quod ali- s. o qui is
quibus animalibus eas tribuerit dotes , quibus earent homines ; 'it' 'dum apes ex floribus mella eonficiunt i Nam se hae eo piosum il- is tum , ingeri iosumque laborem, & optimum , atque dulcissimum se laboris fructum humano generi fruendum offerunt. Et tamquam se vernae quidam , qHos ivlli dominii lex eogit , domibus suis ex- is eunt quod illorum operi conducit, legunt I oneribus serendis sa- is lagunt, studiose aedificant , & mellis, quod intulerunt , liquorio tamquam thesauro signa eula , & sigilla imprimunt, illum ue limis mininus ceu Regibus suis instar tributi , & vectigalis assidue pero,, solvunt se . . . Taurum & cornibus armatum sub iugum mitisse tit homo , servire cogit , & assiduis laboribus subiectum exer- ,, cet. . . Asinum , mulum , & Camelum onera vehere iubet, tiis singuli horum cum jubentur, subsidendo sese submittunt, rursiim,, vero iussi, & onerati surgunt. Plaeterea eum longis itineribus se fessi sunt, lardentes se patiunturi gravantibus se parent, oblatum ,, pabulum accipiunt, & fame afflicti possessoribus suis non occi G 3 is mant. a uiri pag. 33 4
119쪽
'fremis mant. Qui enim servitutis limites, vel leges sior, natura ma--ῆς R. is gii fra didieerunt sa) . . . Quid quod' Aliqua etiam in escam tibi proposita sunt, mensamque tibi lautiorem reddunt, & omni-
,, variam voluptatem exhibent, dum variis eduliis materiam is ,, peditant cbj . . . Neque hic aliquis ex eorum, qui contradicere,, solent, numero rabiosos canes, ct calcitrantes Aunos , & mor- daces Camelos, Taurosque cornuperas in medium productos o jiciat . . , Hoc enim argumeoto intelligere licet , quod horum ,, natura non voluntarie per se , sed Creatoris sui nutibus obtem-
Rerino sex. In sexto Sermone decantatam proponit providentiam negantium
μ objectionem , scribensi se Cur , inquiunt , qui hominum pellimi ,, sunt, divitiis abundant, & infinitis undique honis affluunt ...
virtutis autem cultores in paupertate vivunt , aerumnis misere,, iactantur, necellariorum quoque henuria laborant Quibus se reponit Theodore us: ,, Felicitatis finem divitias non comitiuere .se Quo pacto enim telicitatis auctor erit , qui iniquitatis auctor ,, eli d)ὶ . . . Divitiae rursum, quae multas turbas, & curas ha-ri bent omni varias, tum infinitas quoque fluctuum , & tempesta- ,, tum species virtutis insidiatrices, & hostes sunt , non auxiliaresis socii se . . . Paupertas e contra philosophiae adjutrix est , &,, non aliter quiiquam perfectam virtutem consequi poteli f) . . . Ingratus itaque ille est, qui paupertatem iustis conjunctam , &ri virtutis instrumentum vituperat a . . . Quid paupertatem ac- ,, cusas, per quam virtutis cursus sacilis, & aipera illa, ac ardua ,, via per eam incedentibus expedita, & plana redditurὶ Hoc au- ,, tem dicimus, non quod divitias accusemus . . . si enim divitiae ,, per se mal e dicamur, blasphemia in illarum largitorem redun- ,, dat ) ; ita divitias simul , & paupertatem tamquam materiam quamdam i vel instrumenta a rerum opifice proposita esse dici- ,, mus, homines vero ceu fabros quosdam per haec aut virtutis fi-
mulacrum eisngere, aut malitiae ilatum exsculpere . . . Nam &,, serrum hominibus datum est, ut aedificantibus agricolis , & na- ,, vium fabricatoribus cooperetur, & alias humanae vitae artes ad- ,, juvet. Quod si homines mutuas etiam caedes per illud perpe- irent, non ramen idcirco ferrum culpamus; sed eorum, qui hoem abutuntur , detellamur malitiam ί '. Quid quod , si ipsa
paupertat non providentiam tollit , sed adstruit ὶ ,, eum diviti ago quoque hujus opera cum primis indigere , eosque , aut divitiis M ainuunt, sine hac vivere non posse videamus : quin illum admi- , rare, qui haec tam sapienter instituit , . . . . qui his quidem is pecunias, illis vero artes larsitur, & mutuam soncordiam , a
120쪽
se micitiamque hae necessitate eonciliat a . Quod amplius --
confirmat, N. corroborat in sequenti Sermone, servitutem, & heri- TAM DOR. confirmat, oc corroborat in sequenti Sermone, servitutem, & heri- TH in .lem conditionem ollendens ad humanam vitam esse uxiliter mustitutat sermo septia providentia. Licet enim Deus ab initio omnes homines aequalis conditionis esse voluerit, solumque per peccatum humanum genus in servitutem , & herilem conditionem divisum fuerit; nihilotamen secius hae etiam divisione utitur ad rectum inducendum , conservandumque ordinem: duod hae pulcherrima illustrat similitudine Tlaeodoretus: δε Cum vides navim secundis ventorum flatibus ferri, & ve- ctores tutos, & quietos sedere, nautas vero vel remos agere, velis rudentes trahere, vel aliud quidpiam eorum, quae iubentur, exe- qui; prorae autem rectorem seopulos, syrtes, & saxa observare,, & gubernatori ostendere, hunc vero omnibus praeesse , & clavori navem dirigere, ordinem hunc admiraris , nec iubes , ut omnes,, gubernatores sint, nec omnibus navis imperium decernis: & dum ,, nos quidem quietos sedere, illos vero iussa exequi , aliumque , is quod videt , praMicere , illum vero omnibus simul praeesse cer- ,, nis; nequaquam hoc indignius fers, nec hanc navis gubernatio- nem ceu inordinatam vituperas, quin potius talem ordinem sum- ma admiratione prosequeris . . . Quid igitur navim , quae hoς,, modo gubernatur, collaudas: Mundum vero, cui eadem omnino ,, adminurrationis ratio contingit , vituperas Sed durum
se subdit Theodoretus ), & amarum est , inquiunt, servire, Mis assiduis vexari laboribus, & pro dominorum arbitrio demensvinis suum accipere. Caeterum, si eum veritatis studio . . . inspicereis velis . . . herilem potet atem tristitiae , servilem autem conditio- ,, nem utilitatis plenam invenies b) . . . Servus in solo prostrari tus dormit , sed nulla cura somnum excutir ; unde & Sapiensis pronunciavit: Dulcis somnus seret c 3 . Unica veste corpus re- git, sed corporis viribus herum longe superat. Fursuraceo paneri utens . . . sed suavius multo , quam ipse Dominus , epulatur ,, A ) . . . Vide etiam , quod plures domini non minus , quam is servi laborent . . . Noe illum beatum spectato, qui & ligna se-
,, mi, & eadem aseia dolat, & ad angulos rectos exaequat . . . , D clavis compages constringit . . . Praeterea magnum Abrahamum
Patriarcham octodecim & trecentorum servorum dominum , i- psum opus aggredi , hospitibus ministrare, armenta visere, viri tutum attrahere, uxorem ad panes conficiendos urgere . . . . Si is militer Rebecca . . . manum operi admovet, & aquam gestat , ,, & ad sontem extra urbem excurrit , nec aquam modo domum
,, refert, sed & hospitibus ossicium praestat . . . Magnus Ja b vi-M ginti annos transegit, quibus & greges pavit, aetiusque molestias