장음표시 사용
121쪽
se sustinuit; qui somno saturari ne noctu quidem /potuit . . . . Ad is hec divinit simus Moyses quadraginta vitae annos hoc modo a
Urget in octavo Sermone Theodoretus, servitutem etiam pravis dominis praestitam nihil laedere. Quod ostendit exemplo Elierer famuli Abraham, qui tam lirenuam navavit operam in quaerenda uxore filio Domini sui e cuius virtutes postquam fuse exposuit Theodoretus, pietatem , lagacitatem , sollicitudinem, discretionem , prudentiam, promptitiidinem , sic concludit: se Quid hunc, die mi- hi, laesit servitus An quisquam eorum, qui in libertate enutri- ti iunt , & liberis parentibus gloriantur , tam eximium de seri virtutis lyecimen praebuit em hic summae pietatis gradum se non attingit b P Addit quoque exemplum Joseph, se qui ia iEgyptum ductus, & venditus Putiphari , qui regiorum coquo-D rum princeps erat . . . patriam libertatem custodivit . . . . nec
ri morum mutatio calamitates has secuta est : sed pietatem custo- , , diens ab herat amplexibus ,& sollicitationibus se subtraxit, & ca- ,, ilitatem servavit s ac in carcerem detruso vincula nec animi ro- bur abstulerunt , nec fortitudinem eius in timiditatem converterunt , sed tanta in adversis quoque laetitia , & consolatione in- se structus fuit c ut aliis vinctis solatio esset , & si quando animo, , dolentes videbat, consolatione sedula recrearet e '. Plura alia congerit Theodoretus exempla ostendentia , tribulationes & a rumnas, quibus aliquando subiacent & iusti , ipsis non pemiciem afferre , & damnum, sed uberes fructus utilitatis. Ea propter quibus in his ,, inordinata , & confusa rerum conditio, & perverso vid ,, tur, est, quia ignorant divinae gubernationis abyssum d . Quamquam vero iustitiae fructus in praesenti vita nullus appa reat, ostendit tamen Ῥheodoretus in Sermone nono, non defutururri in altera vita. Nam ,, eum iustus si universalis ille omnium se Conditor, & Iudex , suis athletis iusta haud dubie munera re- ,, tribuet, nec iustitiam labefactari sinet justi trutina . . . . Ex eo ,, enim, quod nonnullos gloria honoravit, virtuti coronas suas esse Α, repostas manifestare voluit ; quod vero non omnes in hac vitari claros, & insgnes reddit, futuram illam vitam detegit . . . sic- ut nec malos omnes similiter punit , sed alios quidem supplicio,, tradit, & iudicii iustitiam ostendens , & horum poenis reliquosis terrens ad poenitentiam invitar. Dum vero non omnes , quiis mala operantur , perdit , rursum suturam viram nobis demonis strat. Qiiod si nulla est alia poli obitum . . . . vita, iniuriam is certe patiuntur, quotquot hic poenas dant, cum alii poenas effu- , , Stant f injuriam quoque palam patiuntur , quotquot sapientiae
122쪽
,, amplectuntur studium, & nullam inde vel utilitatem. vel hono--- is rem auferunt, cum alii similiter bene , & recte multa faeientes τη-- .se vitam cum gloria transiὐant . Caeterum justitiae sontem injustum se nominare , omnem blalphemiam superat , omne insaniae genus se excedit a . Et hic occasionem nactus de Resurrectione mo tuorum latius pertractat Theodoretus, eamque adstruit non solum testimoniis Seripturae ex duabus ad Corinthios D. Pauli Epist lis , sed & confirmat pluribus exemplisi natura enim resurrecti nem docet, & praedicat, ut videre est in seminibus, quae in rerra projecta corrumpuntur, & pereunt, ut in novam messem resur
In postremo denique Sermone providentiae universalitatem demon- sermo deci stitat, quae non Iudaeorum modo, & bonorum, sed etiam omnium ρθε hominum etiam malorum curam perpetuo gessit. Immo non ,, sm- ,, pliciter homines eurat , sed amans simul horum curam gerit . ,, Tanta autem est amoris hujus excellentia , ut Filium suum uniis genitum, consubstantialem . . . . Medicum , & Salvatorem no- is tirum decerneret , & per hunc adoptionis in filios Dei donum is nobis donaret . . . qui nostri curationem non Angelis mandavit, A sed ipse hominum medelam in se transtulit se M. Hie autem omnia narrat , & recenset , quae Christus pro nobis passus est ab ortu suo in terris usque ad mortem, ollendens, omnia , quae Christus pro nobis passus est, Prophetas esse vaticinatos. Non minus praecedentibus disertissimi sunt hi , qui sequuntur , sermones Mde Graecarum . seu Gentilium affectionum curatione Sermones: sed prolixior est stylus t arbitratus siquidem est Theodoretus, Platonis, euratione . aliorumque Philosophorum , quorum identidem verba reseribere co- ras' '' 'gebatur, stylum imitari. Huiusce scriptionis illud in causa fuit , ut ipse narrat , quod se nonnulli eorum , qui suspensi Gentilium M Graecotum fabulas admirantur, mecum familiarius congressi tum ,, Christianam fidem deriderent asserentes, nihil nos aliud , quam se meram erudelitatem insinuare illis, quos divinis rebus imbuendos,, accepimus, tum vero & Apostolos inscitiae aceusarent , barbaros
, propterea nuncupantes, quod omni careant elocutionis ornatu M'. Retuderat has eriminationes viva voce Theodoretus. Verum , ut
ipse subdit, is nefarium, & impium esse duxit , si simplicioris no- se tae homines ab illorum versutiis falli pateretur , neque litteris
,, aliquid traderet , quod illarum accusationum vanitatem redar- ,, guat d) . . . Ego itaque tum ut aegrotos curarem , tum ut bene valentium utilitati consulerem , operam hane suscepi M. Et autem libri titulus , Curatio Graecarum aflectionum, vel Evangelica veritatis ex Gentilium Philosophia cognitio . Duodecim Sem
123쪽
-- mones complectitur Tractatus iste , eui praemittitor Pristis , --R. quae totius Tractationis synopsim exhibet. Non legitur in fine Se monum consueta doxologia , seu glorificatio ἔ unae conficere pronum , nunGuam ab eo in Ecelesia recitatos fuisse . Sermo pri. Primus Sermo de fide inscribitur, Apostolorumque institia; &οἰ: ρ'ε ostendit Theodoretus , si verum etiam foret, Apostolos sermone fuisse imperitos, & barbare scripsisse, hoc tamen fidei veritati minime ossicere. Nam si illustrissimi Graecorum Philosophi ad bari. ,, haras perrexere nationes, ut ab his ea perciperent, quae melius,, ab eis, quam a se ipsis sciri arbitrabantur. Aiunt enim, eos inis 2Estypto non solum ab IEsyptiis, sed & ab Hebraeis quoque
,, Dei veri doctrinam percepisse a . . . Ferunt autem, Pytha- ,, goram & circumcisionem quoque subiisse, acceptam ab aegy-- ptiis, cui ab Hebraeis hanc legem acceperunt . . . . Praeterea εὐ spretis bellorum, mariumque maximorum discriminibus, harba- ,, ras nationes adierunt, & quae sibi usui fore videbant, undequa- ,, que collegerunt . . Et Socrates Philosophorum praestantissimusis ne a mulieribus quidem, quo ad rem foret, doceri Philosophois indignum esse duxit, nec erubuit Diotimam appellare Magi ,, stram, & Aspasam perdiu frequentavit b . Ab Κgyptiis. Chaldaeis, & Arabibus Graini Geometriam, Astronomiam , MAstiorum scientiam didirere . . . A & Reheae, sive Cybelis sestas
,, solemnitates, quaeque in iis peraguntur e terra Phrygia sibi ,, Graeci advexere. Cum itaque artes, & disciplinas, & colend D rum Daemonum caeremonias, & prima literarum elementa Graeis ei a Barbaris edocti sint, & his praeeeptoribus gloriantur t quid se ita vos . . . renuitis ab illis hominibus veritatem perdiscere, ,, qui sapientiam a Deo sibi traditam acceperunt ὶ Quod si pro- ,, pterea illis aures accommodare non vultis, Guod e terra Graeciae is orti non fuerint, reliquum est, ut nec Tnaletem Sapientem, is nee Pythagoram dicere Philosophum debeatis , nee eius Magi se strum Pherecydem. Hic enim Syrus natione fuit et Pytha oram ,, vero Tyrrhenum tradunt fuisset Thaletem quoque Milesium di- cunt c . . . Magna quoque apud vos in gloria sunt Brach- ,, manes, qui tamen Indi sunt, non Graeci . Deinde vero ostendit, is eos graviter errare, qui compositae orationis ornatum veritatiis praeferunt. Nam Socrates, qui primos aetatis suae annos caedendis,, lapidibus impendit, &, ut narrat Porphyrius, ingenio hebeti, se atque inepto fuit, ineruditus insuper, & plane indostas d ...is hic tamen homo tam indocta , ineruditoque sermone non modo se supra alios Philosophos, sed supra Platonem ipsum, qui com-
,, Positae orationis ornatu Graecos omnes superavit, honore di
124쪽
,, gnissimus habebatur a . . . . Norant igitur exactissime, qui --
is apud vos in omni genere doctrinae abundarunt, quanto verbis, τΗΣ -- is ac nominibus pluris facienda st veritas, & quod nullum ea deis trimentum accipiat ab hujusmodi ornatus inscitia . . . . Hincri Porphyrius, qui contra nos acerrimum bellum suscepit i ubiis agit de Philosophia, sc ait b : Vitae , qua ad Deos ducit . . . se calles plurimos barbari invenerunt: Graecι vero ab ea longius ab- ,, errarunt. Quod si etiam homo nobis omnium infensssimus Grae
is cos suos accusat ut errori mancipatos . . . . cur Ueltro non au-
- scultatis Philosopho e Progreditur postea ad refutandam
Graecorum calumniam, quod Christiani se nullam demonstrationem ,, proferentes solam fidem , ac credulitatem insinuent illis , quos ,, docent A , scribens: A His verissimis rebus sermones nostros tam- ,, quam testibus certissimis comprobamus id . . . Indiget enim ,, ndes cognitione, sicut & cognitio fide indiger. Neque enim esse se potest fides sine cognitione; neque cognitio sine fide. Cognitio- is nem quidem fides praecedit: sublequitur autem fidem cognitio ... ,, prius enim credere oportet, tum addiscere ce . . . Ad haec au-- tem illud quoque animo reputemus. omnes homines, qui artem is quampiam discere cupiant, ad eos te conferre, qui docere nou se rint, & quae ab illis docentur, amplecti ) . . . Fides itaque is communis quaedam res est omnibus , & qui videlicet artem quam- ,, piam discere cupiunt, & qui navigant, & qui agrieulturae in- ,, terviunt, medicisque adhaerent . . . . Est itaque ndes primaria A quaedam basis, & crepido scientiae . . . Insulsum est isitur, nec ,, ferendum caeterarum quidem cunctarum artium Magistris conve- ,, nire scientiam, fidemque discentibus; at in sola rerum divinari rum doctrina inversum ordinem esse, ut ante fidem scientia exiis gatur. In iis enim rebus, quae videri non possunt, fidei oculis ,, mallime indigemus . . . Idcirco & nos accedentibus, & divinais discere cupientibus prae caeteris cunctis doctrinam fidei proponiis mus ; tum vero, ut imbuti fide, initiatique fuerint, aperimus, is quarum rerum aenigmata praecesserint . Et apud vos similiteris hierophantica mysteria non omnes norunt a r sed populi mul- ,, titudo videt dumtaxat ra, quae fiunt . . . lolum autem Hiero- phanta rationem tenet omnium , quae ibi fiunt h . Popello,, naec non sunt aperienda, dicente Orpheo: Dignis fancta loquor, is procul hinc arcete prophanos; & similiter Pindarus praebuit ris antiquam orationem cundiis aperire s & Plato docuit : Cave ne is quando haec excidant ad homines ineruditos . Dux itaque si bis des, & scientia subsequatur i . In se.
125쪽
In secundo Sermone, qui de princ*ἰo Universi inscribitur, quis Tri Q R- hae de re senserint antiquiores Philosophi , narrat , & exponit et
sermo se- Τ hales antiqui Isimus eorum , qui septem Sapientes vocantur , a bitratus est, rerum principium aquam esse . . . . Anaximander
qui illi succ-it, principium esse dixit Infinitum . Anais se ximenes, & Diogenes concordi sententia dixerunt, principium is esse aerem a . . . Ex qua opinionum varietate factum est, ut is Socrates eos semper incesteret, propterea quod ea se scire assi ., marent, ad quae hominis ingenium pervenire non potest b . Quos & Plato quoque ea de causa illos vituperavit, cujus verba recitat Theodoretus. Deinde ostendit, quanto veritati proximiora sint, atque omnino consona ea, quae de univers principio narrat in suis libris Moyses, ex ovibus meliora , quae Plato, Anaxagoras, Pythagoras protulere , hauserunt , qui , o quamquam optima , ,, & verissima ab Egyptiis didicissent, qui ab Hebraeis documentari quaedam veritatis acceperant, plures tamen errores Τheologiae ,, admiscuere. Et Plato, postquam plura prorsus admiratione digna de ente Deo in Timaeo conscripsit, alia tamen addidit, quae is graecanicae fabulationis sunt scelus, & germina '. Addit, se Ula se tonem unum verum Deum agnovisset &, si quando multorum se Deorum mentionem fecit, coactum illum id fecisse in gratiamri decepti populi Atheniensis. Etenim, si nec se quidem Socrates se cicutae poculum effugit, quid mali passurus non fuisset, si nume- ., rosum Deorum examen manifeste abnega sset e Postea xd Mosaicae narrationi fidem adstruendam scribit: ,, An nescitis , Moyse sem Judaeorum Legislatorem vestris omnibus Historicis, Poetis , ,, Philosophis esse antiquiorem P. . . Vobis Porphyrius testis esto, qui propugnator factus impietatis . effraenem linguam contra Deum universorum commovit Hic aperte testatur, is Mov-sem longe fuisse Τroianis temporibus antiquiorem : Homerum se vero, & Hesiodum multo post Trojana tempora floruisse . . . Orpheus porro Poetarum primus generatione una praecessit Troia r tempora d) M. Hie vero Moysis Theologiam exponit, se qui clarissima Dei voce perdoctus, unum Deum colendum praecepit . . . & multorum, qui & haberentur, & vocarentur Dii ,
venerationem prohibuit . . . e . Nec Trinitatem siluit . . . Licet enim nequaquam illis manifeste omnia Trinitatis mysteria tradiderit, ne multitudinem Deorum adstruendi occasionem tum rent . . . Trinitatis tamen dogmata non penitus occultavit, per-
,, sectioris Theologiae quasi semina qu:rdam dispergens D' , suod pluribus productis Veteris Testamenti testimoniis confirmat . Postea subdit i se Eamdem vero nobis doctrinam tradunt Isaias Proin pheta, & Ieremias, & Ezechiel. . . uniuscujusque Prophetarum
126쪽
,, chorus . . . Plato vero, & qui eum secuti sunt, ab his di Uiniq-- is viris Theologiae quaepiam compilarunt , suisque libris inserue- LooQR D runt a . - . Plotinus certe, qui Platonis aemulatur Philoso- ,, phiam, de tribus principalibus Personis librum conscripsit . . . . A & Platonis mentem explicans, tria illum dixisse ait , quae sinto supertemporalia , & aeterna ; Bonum, Mentem, nives ani-
mam et ac Bonum quidem vocare , quem nos dicimus Patrem, is Mentem vero, quem nos Filium, Verbumque appellamus e Po- ,, tentiam autem, quae animat omnia, & vivificat, Uniues Ani is mam vocat; eam iptam videlicet, quam Spiritum Sanctum Literae ,, sacrae nominant . . . Sacra Evangelia exaudivissse Amelium, quiis Porphyrii Scholae praefuit, patet manifelie, quippe qui admiraturis Vehementer prooemium , a quo Joannes Theologiam orsus est, se scribens: Et hoc ergo erat Verbum, fecundum quod semper fue- ,, runt, qua facta sunt ἰ scut Heraclitus sese censeret , e, ita' , per Jovem barbarus homo censet, in principiι loco , ac dignitateis Verbum apud Deum consi rutum , Deumque esse, per quem ab - ,, lute omula facta sunt b . Plutarchum quoque, & Numentum , cum poli adventum Redemptoris notiri extiterint, multa Christianae Theologiae libris suis inseruisse, non ambisit Theodo- retus. Narrat etiam, se aegyptios, ac Pncenices , Graecorumque ,, Poetas, ac Philosophos primos Hille, qui aut elementa, quae ceris nimus, Deos esse opinati, aut ex hominibus eos, qui aliquid ,, beneficii contuleranc, vel eximiis quibusdam rebus excelluerant,
is Deos renunciarunt, ac templa mortuis extruxerunt . Nos autem
is nihil eorum, quae oculis cernuntur, Deum facimus. Hominibus M autem, qui virtute aliqua claruerunt, ut optimis viris honoresis deserimus , solum vero adoramus universorum Deum, ac Patrem,
,, & illius Verbum, ae Sanstissimum Spiritum e .
In tertio Sermone Theodoretus comparationem instituit inter cul- sermo terium, & venerationem a Graecis Daemonibus tributam, & illam , η με M quam Angelis praeliant Christiani. Utrorumque doctrinam de spiritualibus nisee creaturis exponit . Dicit itaque: Tellis est Siculus Diodorus, quod primi omnium aegyptii Solem, Lunamqua Deos appellarunt . . . & Graeci mortalium primi Deos hos io- tum censuerunt . . . Solem videlicet, Lunam, Terram, Stellas, is & Canum d . . . Subsequutis vero temporibus eos quoque, is qui humanum genus beneficio aliquo affectiIent . . . . in Ueosis retulerunt, & delubra illis extruxerunt, cujusmodi sunt Saturis nus, Iupiter, Hercules, Esculapius, quod artis medicat auctor ,, extiti uet . . . - Nec ad impietatem satis haec illis fuit insania pse sed & volucrum, & quadrupedum , & serpentium simulacrari componentes, haeς etiam Deos appellarunt e . . . Venerem
127쪽
ronem, Domitianum, Commodum saevi mimos, & intemperati- ,, tissimos homines morum suorum catalogo adiunxerunt a . Porro si pro Diis homines colunt omnibus vitiis attaminatos, quis eos 'imitari refugiat . . . . se Pessimos etiam Daemones subditis Theodoretus sibi Deos fecerunt , magicasoue imposturas. ab eis se perdocti sacrinetis illos, aliisque ritibus coluerunt . . . ipsaqueri iuxta illos libamina, nidotemoue victimarum propriam sibi se tem vocabant b) . . . Porphyrius Plutonem , & Hecaten malorum Daemonum prineipes esse dixit '. Sapientiores inter Gentiles haec detestabantur ι - & mendaees esse fabulas dieebant ea , ,, quae de Diis Poetae cecinerunt, nee erubescebant se ex factis ipsis is aecusari. Adorant enim iuxta fabulas emcta simulacra. Prostan- tibus autem in fornicibus meretricibus impudentior est Veneris euis figies . . . Bacchum quoque iidem artifices mollibus, ae solutis is membris, eisceminatoque corpore faciunt e . Quas abominationes latius prosequitur, & describit Theodoretus . Postmq-
dum sibi a Gentilibus opponi posse scribit: si Etiam vos invisibi-
les quasdam ρotestates esse dicitis, quas & Angelos, & Arehan- gelos nominatis, & appellatis Principatus, & potestates, &mri mietationes, & Thronos, aliisque in stiper hebrateis nominibusis Cherubim, ae Seraphim vocari didicistis. Cur itaque adversus is nos indignamini, si post Deum illum, qui semper est . . . s
,, cundarios quosdam Deos, eoque multo inferiores opinamur esse, is ac veneratione prosequimur At reponit Theodoretus. is Fari teor equidem docere nos divinam Seripturam, esse quasdam in- vis biles potestates & Creatorem laudantes, & divinae ejus v is luntati obsequentes. Has tamen Deos non appellamus, nec di
is vinum illis cultum tribuimus; sed hos quidem pluris esse, quam
is homines putamus, at conservos tamen opinamur d . . . im-s, mortales, & sanctos nuncupamus, tamquam terrenum nihil ha- bentes, sed terrenarum infirmitatum exortes, quibus munus stis in caelesti choro versari, Factoremque suum hymnis celebrare ...is Horum itaque vitam imitati, quicumque hominum Dei servi,
D tium adamarunt, eorporum etiam legitimam commixtionem fu- is gerunt, ut quae a divinis rebus abducat; patriam vero, ac ne- is cessarios reliquerunt, ut omnem curam ad divina transferrent...is Horum iam plenae sunt civitates, & pagi, & montium vertim ces, atque convalles . . . . Haec nos igitur lacrae literae docu D runt, quae de naturis illis sentiamus p quae ereatae quidem sunt, ,, sed oculorum obtutu cerni non possunt e) . . . Quae vero vosis erga Deos vestros observatis, non sanctis Angelis, sed pessimis
128쪽
C A P V et XXIV. A R T I C. II. III
,, Daemonibus con uunt. Hos Daemones, & illorum prineipem Emm,, Satanam sacra eloquia docent, superbiae labem contraxisse, & Tmmo ,, dignitate, qua honestati ab initio fuerant, excidisse . . . . Et M Daemones , Daemonumque principem non modo a Caeli verticeis deturbatum sui ne, sed re virtutis athletaς perhorrescere, & is
D midare, ae suῖere; solosque sibi eos subigere, qui ultro, & sua ,, sponte illius servituti se dederint a M.
Postquam in Sermone quarto Theodoretus ostendit, quam sint inter sermo qua se discordes Gentiles Philosophi circa hujus aspectabilis orbis natu PM rami nonnulli enim ipsum nequaquam genitum, sed aeternum prorsus, & immobilem dicunt; alii vero creatum, α finitum : is rur- ,, sum Thales, & Pythagoras, Plato, & Aristoteles unum esse,, consentiunt; Anaximander vero, Diogenes, & Leucippus, De- ,, mocritus, & Epicurus multos, ac infinitos esse opinati sunt: atinis que alii forma sphaerica hunc esse dixerunt, alii diversa ; alii in ,, modum molae pistrini, alii tamquam rotam cireumvolvi; alii , animatum , spirantemque , alii prorsus inanimem dixerunt MM . Postquam, inquam, haec late exposuit, subdit: is Quae Plato in se Timaeo scripsit, laude sunt dignissima ... Deum rei nullius indi- ,, Eum esse docuit, solaque bonitate adductum omnia effecisse . . . & quidem non ex subjecta materia res omnes procrea sis, sed ,, ea , q ae prius non erant, ut ei libitum fuit, protulisse b . . . ,, ostendit praeterea nobis & Dei Verbum omnia condidisse et ex ,, Hebraeorum squidem scriptis hare didieerat . . . . & non modo,, Deum per Verbum Mundi fabricam creasse, verum etiam So- se lem, di Lunam, ac Stellas genita esse corpora, totumque id, is quod sunt, a Deo opifice accepisse cc . Deinde Scriptura-
rum auctoritate, quae de Mundi creatione credimus, confirmat animadvertens , is scriptum esse: Omnia, quaecumque voluit , Dominus,, fecit in Caelo, oe in terra . Voluisse autem, non quaecumque ,, poterat, sed quae satis esse censuit. Facile enim illi fuerat de- ,, ei es, ae vicies mille Mundos producere . . . . Deus enim uni- ,, Veriorum, quae vult, omnia potest. Divinae siquidem voluntati,, saeuitas adjuncta est d '. Loquens autem de Angelorum lapsu docet, is quod jure optimo e caelesti regione depulsi sunt, ae- is remque, ac terram, uhi commorentur, sortiti , non ut omnia ,, perficiant, quae contra homines dolose aggrediuntur hoc enimis illi ne faciant, prohibet Sanctorum Angelorum custodia ; sed
,, ut ex locorum mulatione condiscant, quantorum malorum au-
ctrix sit nequitia e) . . . . Indidit autem Deus rebus, quas ,, erravit, sufficientem ad id temporis facultatem , quo illas perdu- ,, rare decrevit. Ex quo factum est, ut tellus hodieque ita perma- ,, neat, sicut ab initio facta fuit; & mare nec decrescat, nec au-M geatur;
129쪽
--- ri gratur; & aer. quam ab initio naturam sortitus est, in MoIatari Lovo . eonservet; & Sol firmamentum . per quod decurrit, eliquare nociis possit, neque dissolvere; nec firmamentum, licet humidum natu-- ra, calidum Solem extinguat a) . . . Cum itaque anni tempe-- states videbimus suis progredi temporibus, & pluviam terrae dis- ,, pensari, & hanc germinare, herbisque obduci. & undare segeo tes, & prata floribus renidere, & eomare sylvas, fructibusquais praegravari ; linguam moveamus in ejus laudem, qui haec terrae se donavit. Nec montium nymphas, nec sontium, ac fluviorum , ,, nec Nerei filios referamus in Deos. Nec Cereri, nec Reheae, ,, nec Baccho, nec Pythio, nec Dianae ἰ sed rerum omnium Cotiis ditori hymnos proseramus b) . Denique sic Sermonem claudit: se Haec nos docuere non Apostoli modo, & Evangeliilae, sed etiamri Prophetae, Prophetarumque Princeps, qui Mundi originem con-
,, scripsit, Moyses, & ante hos Abraham, & Melchisedech ,
se universus Patriarcharum chorus. Horum enim quilibet non mul- ,, tos, sed unum Μundi auctorem Deum censuit; id quod vobis is perspicuum erit, si divinae Scripturae libros evolvetis e) . s.fmo n.ia. Fusius enarratis diversis Philosophorum placitis de natura homi- - p, nis , de eiusque conditione, ostendit Theodoretus, praefatos di. vinos Scriptores se Moysem Legislatorem, Prophetam David, forti tissimum Iob, Isaiam, ac Ieremiam, universumoue Propheta-- rum, & Evangelistarum chorum , nec non Apostolorum coertam ,, consona ubique cunctos homines docuisse; nimirum ex terra , &is aqua, caeterisque elementis humanum corpus effectum esse ; aniti mam vero nequaquam ita in corpus demissam, ut antea existeri ret, sed corpore iam plasmato creatam esse . . . ita ' ut animais non extrinsecus aliunde corpori inseratur, neque ut nascatur ex
is semine, sed divino instituto, sicut ab initio insita naturae lexo fuit, creationem accipiat d) . . . Mulierem non aliunde pla L,, mavit, sed ex viro illius efficiendae materiam desumpsit, ne &,, ipsa putans, se aliam a viro habere naturam, contumacem viro is se praeberet. Hine easdem leges & viris, & mulieribus profert c,, ympterea quod corporis figura, non anima differunt . Est enim se haec etiam ratione praedita, sicut ille, composque intelligendi, &is agendi perita, quid se fugiendum, quidque capessendum pari modo gnara r nonnumquam etiam melius viro , quid sit profutu- rum , deprehendens, utili illi, commodoque eonibltrix . Undo se non viris solum, sed etiam mulieribus divina templa adeunda se sunt, nee divina musteria participare illos quidem lex permittit,
is & has vetat: sed nas initiari pariter, rebusque musticis imbuiis jubet. Quin & virtutis praemia his aeque, ac illis proposita is sunt,
130쪽
,,, sunt, quando & virtutis certamina communia sunt a . Neque
se vero linguarum differentia naturae quidquam ossicit . . . lingua - in 'po' ',, rum cnim varietas naturam detrimento non assicit b . . . . &is universa, quae sub Sole est, terra Evangelica illustrata luce prae- se dicat immortalem esse animam, & ratione praeditam i quae im-ri probis affectionibus dominari cum pollit, positas sbi leges .nonis ulla vi eoacta, sed contemptu, negligentiaque transcendit, rurri susque ad meliora vergens a priore malitia sua liberatur, divi se nasque iterum sibi notas imprimit. Passimque videas, haec nostra
,, dogmata non eos solum tenere, qui Ecclesiae sunt Magiitri , sed is ipsos quoque sutores, librosque ferrarios, & lanifices, aliosque
,, artifices; quin & foeminas, non eas modo, quae literas didi- ,, cerunt, sed quaestuarias, ac satrices, atque adeo ancillas . . . . ,, oui de divina Trinitate, rerumque omnium creatione disserunt, . & humanae naturae multo peritiores sunt, quam Aristoteles . &In sexto Sermone de Providentia disputat Theodoretus. Post- imo quam enim de Deo, creatisque ab illo naturis disseruit, operae pre- 'tium duxit argumentis ex naturae penu deductis, & ex concinna rerum omnium dispositione, serie, ordine, vicissitudinibusque ostendere, omnia haec a sapiente regi Providentia, divinoque consilio.
Seopus iraque hujus sermonis ell, Diagorae impietatem, Epicuri blasphemias, & Aristotelis ambiguitatem , & incertitudinem refellere, ae confutare. Non improbabile videtur, conscriptum hune de Providentia fuisse Sermonem, priuscuam alios decem de eodem argumento recitaret, eum nullam de illis ingerar mentionem. Postquam igitur Providentiam omnia gubernantem optimis constituit argumentis, se seribit: se Ubi semel constitutum sit, curam rerum ,, omnium gerere Conditorem, inexpugnabilis, citraque omnem se controversiam demonstrata est ratio di ipensationis Salvatoris. De- ,, cebat enim, rerum omnium Creatorem , qui rebus , quae nonis erant, iesum esse eontribuit, destructam humani generis naturi ram , cuius gratia invisibilia omnia fecerat, non contemnere : &is hominem, cuius gratia haec omnia facta sunt, a peccatis obsense sum, ac veluti captivum neci traditum contemnere ; ideoque
se humanam induit speciem d), invisibilemque naturam visibili
,, obtexit, visibilemque a peccato liberam conservavit, occultamque se illam illibatam tenuit e . . . . Quod s forte inquiritis, cur non prius olim Incarnationem praestiterit opifex Μundi, Medicos se etiam accusate, quod acriora remedia in ultimum tempus diffe- ,, runt e lenioribus fouidem prius usi potentiora ultimo loco adhi-- bent. Idem secit lapientissimus Medicus animarum nostrarum . Nam cum multa , & varia remedia prius obtulisset . . . postea