장음표시 사용
61쪽
--- eum sensum sectari, & exponere, quaestiones omnes iuxta obvium , -- - smplicem, & litteratiorem sensum dissolvens. Quaestiones At in quaestionibus in Leviticum alia prorsus ineedit via, & Sa-:ues Aruta erae textus Scripturae allegorice explanat , ad novam legem trahens , mem pag. quae de caeremoniis , & sacrificiis veteris Foederis in Levitico ha- ' ' bentur. Sic explicans ritum duorum hircorum , qui a Summo Sacerdote ad ostium Tabernaculi deducendi erant , ut alter in holocaustum Srretur, alter vero, qui emissarius dicebatur , in solitudinem mitteretur, dicit: ,. Haec vero typus erant Christi Domini , se ita ut haec duo animalia non pro duabus personis accipiantur , ,, sed pro duabus naturis. Cum enim per unum hircum adumbrari
,, commode non possent mortalitas smul , & immortalitas Christio Domini . . A duos afferri iussit, ut ille, qui mactabatur, carnisse passibilem naturam figuraret e qui vero solvebatur , Divinitatis ,, indicaret naturam impassibilem a . Hic tamen Scripturam explicandi modus non impedit, quin frequenter & litteralem sensum exponat. Addit eadem quaestione , Pontificem semel ingredienteni in Sancta Sanctorum singulis annis se praefigurasse dispensationemis Salvatoris nostri secundum camem , qui postquam semel passio- nem salutarem pertulit , ascendit in Caelum, aeterna redemptione se inventa b . Inquirens autem , quam ob causam Deus si tuerit, Tribus esse discretas , respondet, se ut sincerum conservareturis semen Iuda, per quod Deus benedictionem gentibus pollicitus e- rat. Communicabant tamen inter se regia Tribus, ae Sacerdot ,, lis, propterea quod Christus Dominus secundum humanitatem rex is futurus erat, & Pontifex e . amones Quaestiones in Deuteronomium exorditur ab explicatione nominis , quint interpretatum dicitur lex fecunda d . Deinde ad interrogationes progrediens dicit, se praecepto suo, quo iussit: Diliges D
D miuum Deum tuum ex toto corde tuo, manifeste nos docuisse, ne
is minem posse duobus Dominis servire. Et hoc igitur loco subdit) d eemur, dilectionem non partiri in Deum, & virum, in Deum, ,, & uxorem, in Deum, & liberos, in Deum, & amicos ; sed totam
,, dilectionis vim Creatori Deo consecrare. Deinde secundum Crea- ,, torem quae unicuique conveniunt , compartiri & parentibus, &,, uxori , & liberis, & fratribus , & amicis e M. Exponens vero praeceptum illud et Non tentabis Dominum Deum tuum , Zicit illum Deum tentare, qui sine ratione cum periculo quidpiam agit. Nam eum Diabolus dixisset Christo: Mitte te deorsum, ait ipse rNon tentabis Dominum Deum tuum f . De benedictionibus i quens, & maledictionibus in Deuteronomio recitatis , quaerit, cur
62쪽
pIures snt maledictiones, quam benedictiones ς & respondet , quia --
improbi femi non tam mosentur promissionibus libertatis , quam THLoo R. plagarum comminationibus sa . Quamvis in horum librorum commentariis frequentius literalem mxstiones sensuin sectetur , identidem tamen ad allegoricum dilabitur. Statim itaque in initio comparationem instituit inter Iosue, & Chri- Ruth. stum dicens: ,, Quemadmodum Iosue populum introduxit in terram ,, promissam , ita finita lege Iesus noster apparens populo regnum ,, caelorum aperuit h ) . In Rahab, quae ante conversionem meretrix erat , figuram agnoscit Ecclesiae Gentilium , cui Deus per Filium suum salutem attulit, & velut oleastrum in bonam olivam
inseruit c . Addit, quod si duodecim viri , & totidem lapidesse ex alveo fluminis collecti in transitu Iordanis designabant cho- ,. rum Apostolorum d Nonnulli Interpretes arbitrati sunt , Deum suisse Principem illum exercitus , qui evaginato gladio Iosue apparuit et at Theodoretus arbitratur, is fuisse Michaelem Arelian-- gelum bono animo illum esse iubentem, & certiorem facientem se de suppetiis e In subversione Urbis Iericho animadvertit, is hane urbem primam post trajectum flumen captam esse .se Sicut ergo praecepit ei, ut offerret primitias fructuum, ita man. ,, davit offerri primitias spoliorum. Patefecit autem eis potentiamri suam in urbe prima capiundo sine armis , aut machinis , quae si dissoluta est solo tubarum sonitu , ut eum in acie vincerentur , se agnoscerent, se succumbendi dedisse occasionem divinas leges con-- temnendo f . Dicit etiam, ideo praecepisse Deum, ut prius struerent insidias contra Hai , is ut doceret eos, utendum esse comis mentis etiam humanis, nimirum credentes auxilio divino. Quia se enim solo tubarum sono primam urbem ceperant , merito saneis discunt certare, & labori incumbere, & suppetias divinas expo-- ctare ε . Manue Angelo , quem hominem putabat, hoedum ad comedendum obtulit, qui tamen juxta Theodoreti interpretationem se respondit: is Si me cogis, non comedam de panibus,, tuis. Si autem vis holocaustum sacere, offeres illud Domino. Eo sca inquit non indigeo: sacrificium non suscipio et hoc enim se Dei ; illud autem humanae naturae proprium. Ego vero ad in-- star hominis opus habeo cibo , nec honorem Deo debitum ca-- pio h Ρ . Narrationes de Micha, & de Levita minime suo loco positas censet Theodoretus : se Arbitror scribit eum , se qui hane conscripsit historiam, non temere posuisse ultima , quae se prima facta sunt. Voluit enim nobis prius ostendere successio-- nes Iudicum, & quis fuerit primus, quis secundus, quis tertius, is dein-
63쪽
Quaestiones in libros Regum . &
deinde has duas ponere narrationes a . Seriptam docet historiam Ruth ,, propter Christum : ex ea enim ortus est secundum se carnem. Et ideo divinus quoque Μatthaeus conscribens genealo,, giam, virtute quidem insignes , ac celebres praetermisit mulieres Saram, Rebeccam, & alias. Thamar autem, &Ruth meminit,& uxoris Uriae, docens, quod propter nos homines unigenitus Dei
Filius homo factus est. & Iudaeos ,& alias gentes, & peccatores,& iustos b . Utilem etiam dieit Ruth historiam is propter
huius mulieris pietatem, & religionem: parentes enim reliquit ,& Socrum secuta est . . . Et nos docet etiam Noemi graves calamitates , & laudabilem constantiam, & temperantiam , amoremque in Merum c M. BOOZ etiam alterius Ruth mariti texit elogium, eius sapientiam, puritatem, bonitatem , prudentiam, &in agendo solertiam commendans. Exposito octateucho. progreditur Theodoretus ad expositionem
librorum Regum , & Paralipomenorum , se ne Hypatii filii sibi se carissimi petitionem relinqueret im perfectam d . Ne longior tamen sit, solum difficiliora, & obscuriora loca sibi sumit expo
nenda , quae ineruditus Lector proprio marte deprehendere, ae intelligere non valeret. obscuritatem autem horum librorum seribit si illud facit, quod studuerint Interpretes ad verbum interis pretari . Quod ipsum iis etiam accidit, qui voces latinas in se graecam linguam transferunt . Addit, quod ,, plurimi fuere Prophetae, quorum libros quidem non invenurius: nomina aurem didicimus ex historia Paralipomenorum . Horum unusquisque consueverat scribere quaecumque contingebant fieri suo tempore . Atque inde est, quod primus Reguorum apud Hebraeos, & apud se Syrus nominatur prophetia Samuelis . . . . Qui ergo Regnorum libros scripserunt, ex scriptis illis aecepta occasione post plurimum tempus scripserunt . . Alii vero historiographi eorum , quae ab illis fuerunt praetermissa, qui de his conlcripserunt, li- brum apeellarunt Paralipomenon, ut qui doceret ea, quae fueri runt a prioribus praetermissa se Quaestiones omnes, quas in horum librorum explanatione versat Theodoretus, utillimum conficiunt Commentarium literalem, &historicum, ad textus intelligentiam quam maxime conducens ; ut ex aliquibus, quas delibabimus, quantionibus quisque facile poterit deprehendere . Inquirit itaque : si cur eum Deus iusserit per legemis in uno loco adorare, Samuel tamen in Ramatha altare aedificati verit & respondet: se Sacrum Templum nondum erat aedifi- is catum, & Deum colebant in diversis locis. Caeterum hoc quo- is que
64쪽
se que discimus, quod eum sciret Deus populi propensionem ad im- -- is pietatem , divinum cultum uno loco circumscripsit . Piis enim , --- .se & seopum legis scientibus quilibet locus erat consecratus ad Dei ,, cultum. Nam & celeberrimus ille Elias , eum divinum Tomis plum omnes ad se vocaret ex lege, in Carmelo extruxit altare, se & obtulit sacrificium a . Inquirit etiam, cur Ionathas volens irruere in hostes, dedit quaedam signa armigero 8 Et respondet: si Non dedit symbolice, sed ut fidelis voluit nosse Dei vo- ,, luntatem, & fgna sibi ipsi dedit divinae voluntatis ; ut si ab
is ipsis quidem essent vocati, in eos irruerent, tamquam Deo aperte opem ferente b . Quomodo intelligendum, inquirit: Filius
anni erat Saul, cum ipse reaenaret. Et respondet: se Hoc autem
,, signifieat animi simplicitatem , qua praeditus erat Saul, quando,, fuit Rex electus. Illa autem non diu est usus. Unde subjunxit se historiographus et Et duos annos regnavit super Israel; nempe ,, cum ea smplicitate regnavit duos annos c) . In panibus propositionis a Pontifice Achimelecho datis Davidi, & ejus soci is praefiguratum agnoscit Eucharilliei panis ei bum . Nam si non ii soli, is qui sunt consecrati, sunt participes dominici eorporis & sangui- nis ; sed omnes, qui sunt sanctum assecuti baptilma d . Eos
refellit, qui putant, ,, quemdam daemonem . . . ostendisse figuram ,, Samuelis, & dixisse, quae tape audierat dicentem Samuelem, is ignorasse autem tempus mortis Saulis A. Ipse vero censet, se quod is ipse Deus universorum , efformata , ut voluit, specie Samuelis, is protulit sententiam. Impium enim. est inquit eredere & ne- sarium mulieres necromantias habere vim tantam, vel suamlibetis reducere animam. tantum abest ut prophetae, & tanti propheis tae , quod confirmat ex dictis in libris Paralipomenorum : Et mortuus est Saul in suis iniquitatibus, in quibus praeiaricatus es Domino fecundum eloquium Domini oec. e . Cum quidam reprehenderent David , quod eum interfecerit, qui mortem Saulis ei significaverat , Theodoretus se hoc Davidis facinus illustrat taeens ris Admirari oportet prophetam, & regem. Malevoli enim viri au- dita caede luxit . . . & qui significaverat nulla affectus iniuria is morti insultabat . . . . Verbis quoque addiderat mendacium , seri nominans occisorem Saulis. Ad naec accedit, suod erat etiam Amalecita, in quem universorum Deus iam olim tulerat senten. tiam mortis. Sunt etiam admiratione digna ipsa Prophetae ver- ba . tiuomodo, inquit, non timuini inferre manum tuam, ut se interficeres Christum Domini Sanguis tuus super caput tuum iri quia os tuum respondet an versum te dicens; ego morte assec3is Chri-
65쪽
48 BIBLIOTHECAE Ss. PATRUM ,, Chrsum Domini a . Putat , Oetam non ideo mortis luisse' poenam ,, propter temeritatem : inclinato enim planηro manum
se applicare oportebat. Sed alterius delicti luit poenam. Nam, 'se cum Deus iussisset, ut Sacerdotes Arcana suis ferrent humeris, is praeter legem eam tulerunt in plaustro b . Explicat, quomodo intelligendum sit, quod Salomon Iocutus est de lignis a C dro , quae est in Libano, usque ad hyssopum, qui exit e pariete, dicens, is eum philosophando disseruisse de naturis, & potestatibustis herbarum , & brutorum etiam animantium: adeo ut hinc pluri- ma sint, ut arbitror, mutuati, qui libros scripserunt medicinaeis calidorum, & frigidorum, siccorumque, & humidorum ordinem se composuerint e) Si Salomon Templum aedificavit lapidibus non caesis securibus, ubinam opus fuerit tot latomis Rel pondet Theodoretust ri Ipsum Templum aedificavit ex lapidibus minimeri caesis, cum divina voluisset providentia, ut invenirentur erusmodi ,, sua sponte nati lapides, ut ad eos compingendos nullo ferro en 'M set opus, sed supra omnem artem aedificandi apte inter se conisse iungerentur. Sectis autem lapidibus extructus suit Templi am- se bitus, & regia, & murus Metropolis, & aliae urbes, quas eiari fecit munitiores d). . . . Hos autem sectos lapides, quibus se construxit ambitum Templi, jussit in monte poliri, & inter se
concinnari, ut nulla de caetero egerent operatione se &se intelligendum, quod dicitur et Malleus, oe fecur/s , s omne ferramentum non sunt audita /n domo, cum aedificaretur f). Saeer Scriptor bis eadem dieit, & saepe prius ea, quae sunt posteriora, hac de ea isa, ut videtur Theodoreto, is quia scribit de duobus,, Regnis divisis p fitque nonnunquam, ut de altero magnam inter ,, ponens narrationem , deinde transiens ad alterum, necesse habeat se repetere ea, quae iam prius dicta sunt, ut seruet ordinem se με. Rationem reddit, cur Elias cibum a corvis allatum comedebat, eum esset sanctus, & ex lege vitam ageret dicens: se Ipse Legisla- tor hunc ei per corvos afferebat. Ipse enim & eum iussit late. re in torrente Chorran promittens, per eorvos se illi alimenta missurum, & promissum praestitit . . . . Per hoc nos docet Le-
is gislator, quod propter Iudaeorum imbecillitatem eas leges tuleis rit, quas aliquando quidem ipse iussit transgredi . Sabbato enim M septies Iericho circumdare iussit Iesum prophetam, & Eleaza-
rum Pontificem, & qui cum eo erant Sacerdotes, & universumis populum . . . Et Sampsan . . . cum comedisset favum mellis, is quem
66쪽
se quem in mortuo leone contexuerant apes , nullam subiit pro- -- hensionem a . De vidua vero alienigena, ad quam missus THEODOR. fuit Elias, loquens Thedoretus animadvertit, quod Deus se ,si j ,, daeorum firmam cognovisset mentem , & ndem stabilem, nonis eos iussisset fugere consuetudinem cum alienigenis, s ed contra
, iussisset eos smul degere, pietatemque, & veram Religionem ,, eis praedicare b
Suas in Psalmos Interpretationes citat ipse Theodoretias in quaeia Commentastionibus in a. Regnor. librum c , & in sua ad Eusebium Ancy- ρόζ, e .
Vanum epistola d . Cum Psalmi sint , quibus Christiani omnes, tieum Gn. sed praecipue religionis alumni tum qui agros incolunt, tum qui i 0 ηm s. urbes, praecipuam navant operam p se optabile sibi fuisse , dicit Theodoretus, magni Davidis prophetiam interpretari. Sed sub-- dit hoe nostrum desiderium non fuerunt ad finem pervenire ii, qui a nobis aliorum sacrorum voluminum explanationes emagitari runt. Namque imposuerunt mihi nonnulli , ut Canticum Canti- ,, eorum exponeremus ... Alii divini Ezeehielis, alii duodecim Proph is tarum praedictiones obscuritate involutas enucleari sibi, & decla- rari et lagitarunt . Postquam igitur dedit nobis universorum D Deus . . . ut commentarios in haec ipsius divina eloquia ad fi ,, nem perduceremus .... huius etiam Prophetiae expositionem is fidenter aggredimur. Nemo autem hune nostrum laborem superis vacuum existimet ex eo, quod & alii ante nos hanc eamdem se provinciam susceperunt. Cum enim in varios incidissem Com- mentarios, qui partim in allegoriam cum multa satietate abi- ,, bant, partim vero prophetiam quibusdam historiis se adapta- bant, ut Iudaeis potius interpretatio suffraaaretur, quam Fideiri alumnis; solertis esse pura vi, & horum, & illorum immodicibri tatem fugere ς quaecumque quidem priscis historiis cohaerebant, is his haec accommodare etiam nunc ; praedictiones autem de D se mino Christo, & de Ecelesia e gentibus cmflanda , nec non de se Evangelica Republica, deque Apostolicis praedicationibus non se aliis quibusdam adseribere ς quod Iudaei facere solent ....is Studebimus autem , quoad in nobis erit, orationis prolixita. M tem Vitare , compendiosamque volentibus utilitatem proponeis re e . . Sed priusquam ad Psalmorum aceedat interpretationem, sic illo- . NonnuIIaerum scopum declarat: se Prophetiae proprium eli non solum sutu-
,, ra praedicere, verum etiam & praesentia, & praeterita narrare. observiato. is Quandoquidem divinus Moyses, quaecumque a prima origine a ' 'se Deo condita sunt . . . nobis aperuit . . . Praedixit etiam prae-
67쪽
-- sentia, sicut Pharaoni eastigationes inflictas . . . Vaticinatus est LR-η etiam uentura, Domini Christi adventum , Judaeorum disperso-- nem, & gentium salutem . Sic etiam divinus David . . . . &M benenciorum a Deo universorum iam olim collatorum meminit , si & longis post saeculis futura praemonstrat . . . . Non solum se autem verbis utitur hominis vaticinantis, sed etiam admonentis, is & legislatoris: & modo moralem doctrinam affert, modo do ,, maticam : & Judaeorum interdum calamitates deplorat; interdum, se gentium salutem praecinit . . . Plalmos autem non omnes ipsius,, David auidam esse dixerunt . . . . sed alios Idithum adscripse-- runt, alios Ethan, nonnullos filiis Core, & aliquos Asaph ... Ego autem de his sane nihil assirmo . Quid enim mea refert , is sive hujus omnes, sive illorum aliqui sint, cum constet, divinio Spiritus afflatu universos esse conscriptos Etenim non ignora- mus, R divinum Davidem prophetam fulta , & illos itidem, , Prophetas in Paralipomenon historia nuncupari. Prophetae au- ,, tem est linguam praebere ministram gratia: Sancti Spiritus, ut se legitur in Psalmis: Lingua mea calamus scribae velociter scriben
instri- De Psalmorum vero inscriptionibus haec habet: se Mihi quidem
Rutiliis . ,, temeritas videtur invertere inscriptiones, quae iam olim Ptol maei . . . temporibus circumferebantur, quasque septuaginta o- ,, mnes seniores in graecam linguam transtulere, scut reliquam ,, mnem Sacram Scripturam. Annis autem ante interpretationemo istam centum, & quinquasinta mirabilis Esdras caelestis gratiaris plenus sacros libros descripsit, qui partim per Iudaeorum incu- is riam, partim vero per impietatem Babyloniorum dudum fuerant
comment, . Ante Psalmorum explanationem in Cantica Canticorum Comer init . mentaria elucubrauit; imo ista prima eius fuisse in Sacram Scriptu--m p. ssa. ram opera videntur. Precibus Ioannis, ut creditur, Germaniciae Episcopi sbi arcta coniuncti necessctitudine laborem hunc suscepit. In Praefatione postquam dixit, ,, sanae mentis aciem negotiorum, quae,, sibi commissa sunt, curis ita perstringi, ut humi assixa sacras ,, litteras accurate nequeat contemplari , & linguam mente etiam se esse inferiorem, & tardiorem . . . . Dei gratiam , quae sibi huiusce libri sensum , atque intelligentiam aperiat , implorat , cujus praesidio potissimum egent , qui ad Sacrosanctae Scripturae cognitionem cupiunt pervenire. Refellit deinde illorum opinionem, qui Canticum Canticorum spiritualem esse librum negantes, a Saflomone de seipso, deque Pharaonis filia conscriptum arbitrantur, aut pro Salomonis filia Abisai Sunamitidem substituunt ; illiseue opponit Sanctorum Patrum sapientia, & spiritu praestantiorum sententiam, qui librum hune inter divinas Scripturas colloearunt,
68쪽
eumque ut spiritu refertum comprobantes Ecclesia dignum census. --runt. Dein lubdit: se Consideremus igitur, an ar'uum sit, ut tot, Tu ,, tantisque viris despectis, contemptosiue ipso Spiritu Sancto, pro- prias opiniones consectemur . . . . verum ne nobis tantum conis sulere, adversarios autem negligere videamur , age, unde morbiis occasionem arripuerint, velligemus, & curationem ipsis, quoad fieri potest, ex Sacris Scripturis depromamus. Legentes, ut arbiis tror, hoc volumen, animadvertentesque, in eo unguenta , &oscu-
se similia commemorari, cum propriam divinae Scripturae consuetudiri nem ignorarent, noluerunt ingredi ,& literae vultum transilire, atri que intus spiritum intueri, ac revelata facie Domini gloriam con- templari; sed cute dicta sunt, earnaliter intelligentes, in haneis blasphemiam prolapsi sunt. oportebat autem eos consderare, huncis esse etiam in veteri Tellamento divinae Scripturae morem, utri multa figurate dieat, & sub aliis vocabulis alia significet. Nam is cum de Babylonis Rege loqueretur, nec proprium illius, necis commune naturae nomen posuit: neque enim Nabuchodonosor, , , neque hominem appellavit ; sed Aquιla, inquit, graudis magna- rum alarum , lova extensone , unguium plena ; ubi per aqui- ,, lam Regem, per unguium multitudinem eopiam militum desi- ,, gnat: per Libanum Hierusalem, & per mollia cedri homines deis liciis. ac voluptatibus deditos tignificavit . . . Similiter Zacha - rias dum dixit : Aperi , Libane , portas tuas, oe comedet ignis is cedros tuos. Ulula pinus , quia cecidit cedrus . Ubi per senemri rursum Regem Babylonis designat, per Libanum Hierusalem, is per cedros homines su perbos, atque insignes, per pinus vero hisis abiectiores . . . . Videbimus etiam omnium Deum in veteriri Testamento cum Iudaeorum gente tamquam eum muliere collo,, uuentem, atque iisdem utentem membrorum vocabulis, suibus se de hae sponsa scribens usus eli Salomon. Legatur EZechielis ca- put I 6. ubi ubera, umbilicum, & crura, & manus, & nares, & aures, & sormam , & dilectionem, & complexum, & conis iunctionem inveniemus; eaque omnia dicta a Deo universorum. Neque tamen, ut legimus, sic intelligimus, nec occidenti adhinis remus litterae, sed interius penetrantes spiritus sensum investiga- ., mus . Plura alia etiam affert exempla non ex Prophetis solum, sed & ex Evangelio desumpta . ,, Sic B. Joannes , eXeunti ,, bus ad se dicebat, Genimina viserarum , qtiis ostendet vobis fu- , , Rem a Teutura ira a . . Quin etiam ipse Dominus dicenti- ,, nus, habere se Patrem Abraham, respondit: Vos ex patre Dimis Mis sis b M. Ex quibus omnibus colligit Theodorerus, in D a sensu
69쪽
- sensu mystico, & spiritali exponenda esse, & intelligenda Cantiea. Eoo. Canti eorum; & ea, quae de Sponso, & Sponsa dicuntur, Christo,& Ecclesiae suae esse accommodanda. M Sponsam enim divina Scri- plura Ecclesiam intelligit, Spontum autem Christum appellat eis Sponsam autem ex multis conflatam, hoc est animas pias, & iciis virtute perfectas: adolescentulas vero, quae Sponsam sequuntur, is animas rudiores, quae Sponsae virtutem nondum sunt imitatae, is nec persectionem consecutae . Animadvertit etiam, se tria Sa-- lomonis volumina, Proverbia, Ecclesiasten , & Canticum Can- , , ticorum esse veluti scalam quamdam , quae tribus gradibus coneri stat, morali, naturali, & mystico . Mam Proverbia utilem deis moribus doctrinam complectuntur: Ecclesiastes vero eorum, queeti sensibus percipiuntur, doctrinam indicat, & vitae praesentis docetis vanitatem, ut ea fluxa, & fragilia cognoscentes , tamquam fit - gacia, & praetereuntia spernamus, & firma, atque aeterna, Sc, , permanentia concupiseamus. Canticum vero Canticorum mysti- cam Sponsi, & Sponsae necessitudinem, & coniunctionem conti- ,, nere . . . Idcirco tertio loco hic constitutus est liber. ut ratio- ne , & via ad perfectionem contendamus, & anima sublimius e- ,, volet ad Sponsum perpetua bona pollicentem amandum, & com- ,, plectendum. Arbitror autem subdit Theodoretus , sapientemis Salomonem a Patre utpote Propheta, & magno quidem Pro- pheta edoctum haec conscripsisse . Audierat enim illum canentem et ,, Adflitit Regina a dextris tuis in vestitu deaurato, circumamicta , ,, varieffata . Et: Audi, filia, vide, inclina aurem tuam , obliυiscere . . . domum patris tui, edi concupiscet Rex deco- is rem tuum ca) Addit , consuevisse Synagogam ,, hujus libri,, lectionem adolescentibus, atque aetate adhuc imperfectis prorsus is interdicere; solis autem perfectis, qui recondita, & arcana peris cipere valeant, concedere M . orat etiam lectores suos, ne furti
eunt insimulent, s quid, quod a Patribus dictum sit, in nis Commentariis offenderint. A Fatemur enim scribit & nos ab illis explanationis occasionem accepisse. Hoc autem non furtum appellariis debet, sed paterna haereditas: quamquam ad illa , quae ab eis in accepimus , adjunximus , quae nostra sunt ρ & quod latius ais quibusdam explicatum est, nos contraximus: quod autem diligen- tiam requirebat, dilatavimus l '. In quatuor libros divitum est hocce commentarium, in quibus textum in sensu spiritali, - α mystico interpretatur , per sponsum Christum intelligens, & per
Sponsam Ecclesiam . . Theodoretus tum opistolis 82. & D3. tum in praefatione in Psal- Ο Pro mos te, Deo adiuvante, omnes Prophetas explicasse gloriatur, v
' rum non eo ordine, quo in sacris Libris disponuntur . A Daniele
70쪽
lneipit, deinde Eraehielem explieat, postea duodeeim Prophetas Mi---nores, quos subsequuntur Isaias, & Jeremias, & Lamentationum TriwDOR. expositione totam seriem claudit. In praefatione histe Commentariis praefixa animadvertit The in Cominent . retus, suod is divini Prophetae non ea solam praenuntiarunt , quae se Israeli eventura erant , sed de gentium etiam salute vaticinati μι. i. ,, sunt, & Domini adventum praemonstrarunt . . . Ita jas haec in
,, mnia aperte praedicat, & propagatam ex Abraham , & David ,, benedictionem, & Salvatoris nativitatem ex Virgine, & patrata
,, Omnium generum miracula .... Judaeorum invidiam atque retia
se biem, & pastionem, & mortem, & reiurrectionem ex mortuis, ,, & ascensionem in Caelos, & Apostolorum delem & salutem
,, omnium gentium. Praedicat insuper ... Judaeorum dispersionem , ,, templique totius desolationem , & Assyriorum, Romanorumque ,, adverius illos expeditiones . . . Quaedam praeterea aegypto prae-
,, dicit, & Tyro, & Damasto, itemque Ammonitis , & Moabi-
,, tis, & alia cum his multa: tum praecipue ultimum Iudaeorum ,, excidium, quod suae ad verius Dominum vesaniae poenas luentes is pertulerunt a . Cum autem plura sint in Isaia , quae clara,& aperta sunt , nonnulla vero obscuriora , & iub figuris involuta ran prioribus non diu immoratur, at morosius in posterioribus explicandis se extendit. Licet arbitraretur Theodoretus, Ieremiae vaticinia adeo esse cla' commenta
ra, ut nulla egerent interpretatione ; nihilominus, ut ipse seribit , et se eum studiosi non pauci me hortati sint, ut hune etiam librum Iz.
,, interpretarer, eoquod plerosque prophetiae sensum ignorare dice- ,, rent; implorato divinae gratiae auxilio enitar, ut impleam , quod
iuaserunt b) . Hoc duodecim praestitit libris , qui adhue superiunt ; quorum decem Ieremianae Prophetiae declaratio contine tur , undecimo autem prophetia Baruchi, & pol remo Ieremiae lamentationes illustrantur. Explicationi praemittit argumentum, quo breve exhibet compendium prophetiae, & iub quibus Regibus vaticinatus sit Ieremias, exponit . In hac commentatione a conlaeta sua explieandi Scripturas methodo non recedit. In argumento hisce Commentariis in EZechielem praefixo animadvertit Theodoretus, se quod divinarum Scripturarum oracula non ': .e LT,, omnibus obscura sunt , sed voluntaria erecitate laborantibus . . ν., ',, Obscura quidem olim hare Iudaeis fuere , quippe quae acculatio- nem Iudaeorum iniquitatis continebant, & bona gentibus promit- ,, tebant, ac proinde Oportebat , veluti obumbratam esse proph D tiam, ne usitato invidiae more laborantes Judaei, & alienis totu,, insidias ausi moliri, libros hare significantes delerent . . . At ubi ,, praedicta eventa comprobata , & scriptae res conservatae sunt , ,, tune in reliquum aperta , & perspicua iacta sunt oraeula Pr