장음표시 사용
121쪽
libris , asserendo Evangelistas non esse tur Suetonius, tametsi ea magicis artibus concordes , multaque mendacia conjecisse tribuat . Denique nullus Paganus ex pro eorum auctores. Idem a sortiori existi- bravit Scriptoribus Catholicis talia insui, mant Gentiles, Iudaei &Αpostatae. Gros- libris dedalle. Eamdem veritatem rropu-sus in voto pro pace Ecclesiastica, titu- gnat Clemens Alexand: lib. 6. Stromatum, Io de canonicis Scriptis videtur allerere cap. 7. & iterum Irenaeus lib. 3. cap. I. libros novi Testamenti divino amatu non August. lib. I i. contra I aullum , cap. 2. Disse exaratos , quamvis pie & fideliter Ergo die. scriptos . Spinosa negat absolute inspira- Secundo : Probatur eadem minor rati
tos esse , dicendo auctores eos scripsiste ne : Illi libri temper tales habiti simi ,
tantum ut Doctores privatos. Ipse Era- quales apparuere , quorum auctoritate
smus putat Scriptores illos in omnibus perpetuo uia est Ecclesia in Conciliis ad non se ille a sancto Spiritu adjutos . Ejui- consutandas haeretes , usi si mi Patres ad dem est sententiae Spalatensis , dicens li- fidem contra impugnantes deiciaecndam :bros novi Testamenti varios continere hu- Atqui ct Ecclcita iii Concilii, , ut patet manos lapsius. Quae quidem sentcntiae in- ex Canonibus , ec Patres in suis senten-ficiantur genuitatem&validitatem librorum tiis, ut liquet o eorum scriptis , uti liuit novi Testamenti, contra quos omnes sit libris novi Icilcmenti re ad revincendos haereticos , dc ad fidem aut rei aura n- CONCLUSIO. dam, aut fovendam , ex delenaendan .: his ulus est Origenes contra Celium, 'l et tul- Libri novi Τestamenti in eanone Ecels lianus ad verius Marcionem, Athanalius insae adsciti, sint genuini. debellandis Arianis , oc sic de lub.equc
tium saeculorum Patribus: Ergo occ.
Fruatur variis argumentis. Tratis eadem minor confirmatur illo ulteriori ratiocinio-Libri novi Iesumenti PRIMUM ARGUMENTUM non suerunt coni crirti neque ante , ne que poli AIostolos , sed eorum tantum
Petitur ex reptaonis auctorum eo verum . tempore: Igitur tales semper habiti sunt, quales assignantur ab Ecclesia . Probatur
ILLI libri sunt genuini qui facti sunt Ant. si ante Apostolos ivitient scripti , ct compositi eo tempore quo dicuntur Scriptores sacri de lalsitate sui sient convitales, quique tales semper habiti sunt :scti a Paganis fidei nolirae eiuratis hosti-Λtqui res se se habet: Ergo Sc. Prob ibus; si vero poli , non ivillent admitti atur minor & quidem multipliciter . coetvtaneis Amitolorum, qui tamcn unani-Primo: Clemens Romanus, qui Aposto- miter eos recepere. Ita Clemens Roma Iorum tempore florebat , varia dcprom- nus, epist. ad Cor. Poly carpus epistola adust testimonia ex Evangelio in suis ad Philippentes, oc Aug. lib. 33. contra Fau- Corinthios epistolis. Similitcr dc Ignatius sium, cap. 6. allerunt : unde , inquit , S. Martyr: Item & Polycarpus Joannis au- Doctor , si ejulinodi libri incerti 1unt e cditor in epistola sua ad Philippenses, Pa-idubii, nihil est profecto in fide catholica
pias Polycarpi familiaris, Iusti nus Martyr certum. Sed ablurdum consequem : Ergo in Apologia a. Saepe Mattheum citat : i& antecedens. de Mangelio Marci mentionem iacit Pa-Pias apud Eusebium, lib. I. cap. ult. Lu- SECUNDUM ΛRGUMENTUM cam delignat Irenaeus, ct ante ipsum Paulus in secunda ad Corinthios erit lola: I ririt in ex eo quodi vera referant libri novi sephus lib. 2. cap. g. loquitur de Ioannis Testamenci. praedicatione , & de ciusdem morte ab Herode imperata, similiter oc Suetonius ILLI libri sunt genuini qui vera r in Claudio , cap. 13. Plinius junior iniserunt ἐν Atqui vera reterunt libri novi epistola ad Trasanum : Cclius riganus Teli amenti : Ergo dic. Probatur minor qui tertio vivebat saeculo testatur Chri- multis momentis, sium Multa patra: .e miracula: icem late- Primo qui em libri novi Testamenti ea
122쪽
reserunt de divinitate, de unitate Dei&Trinitate , de praeceptis di moralitate , quae sam jam multis retro seculis an- nunciaverant Prophetae, quorum libri permulta 1 ecula in variis imperiis circumserebantur, quique suerunt in lumina veneratione vel apud ipsos Reges Paganos:
Meunies. illi libri quemdam spirant veritatis olorem: in eis apparet lim; licitas, & summus rectitudinis amor: vctant
malum, tuadent vero dc praecipiunt omne bonum: immo dc conii liis ducunt ad perscctionem : Sed haec omnia redolent verit aetem : Ergo dcc.
Tostis: Illi libri veri sunt qui a diversiis
auctoribus, diverto tempore, loco i aetλ- tr diffantibus de tamen inter se contentientibus scripti sunt : Atqui libri novi Test. sic scripti sunt a diversis auctoribus,
dc tamen inter se consentientibus : Ergo dcc. D. Augustinus hanc probat minorem lib. is. de civit. Dei cap. 4 i. ubi postquam dixit antiquos Philosophos k Magistro, in inquirunda veritate plurimam discordes, subdit veritatem a multis, nonniti divina Irotegente auctoritate, inveniri, sic enimoquitur: Auctores noliri, in quibus se non frustra sacrarum litterarum figitur & terminatur canon, absit ut inter se is aliqua ratione distentiant. Unde non ,, immmerito cum illa scriberent, eis Deum M vel pene os locutum, non pauci inscii is lis atque rvmnasiis litigiolis disputati se nibus gλrruli, sed in agris atque in urbiis bus cum doctis atque indoctis tot latio lique populi crediderunt.Ipsi iane pat se ci esse debuerunt , ne multitudine vi-M leiceret, quod religione charum esseis oporteret . nec tamen ita pauci, ut e is rum non sit miranda consensio. , , Quana: Auctorei illorum librorum, n Ceecepti lunt , ne d ii ere alios voluerunt, aut potucrunt; si quidem luerunt viri levioris dii cir linae , ct ab omni tumarrenti, tum auri, tum cupiditate alieni, qui in ipsos saevientes benedice ni, quiaque sanguinem suum pro defens cine doctrinae Christi suderunt. a. Noluerunt decipere , erant enim & simplices di candidi, quippequi infirmitates & injurias
magistro suo illatas non tacuerint, quircs coram Iudaeis licet adversariis peractus Iublicos retulerunt: qui denique, nec
minis , nec pollicitationibus a proposito
deterreri potuerunt. Quid plura λ Lamdem
quam praedicarunt doctrinam amplexilunt viri omni exceptione majores , dc hoc quidem solo veritatis amore dc conscientiae stimulis ducti ι qui etiam ec honores oc voluptates atque mundi
illecebras ip rnentes, eandem portentis ιχ miraculis doctrinam confirmarunt.
ia, in o : Illi libri multa de Christo roserunt, de quibus vel ipsi auctores Ethnici testimonium perhibent, quod eli magnum
Sacri Evansegia scribunt Christum vixi ita se in Iudaea, hoc ipsum rei erund auci res pagani, scilicet Suetonius, Tacitus, Plinius iunior, Porphyrius, Phlcinia, Cei liis, Numenius, Luciianus, nec non Imperatores, 'Irajanus, Antoninus Pius ocMarcus Philosophus . Non omitendus sane Iosephus qui lib. a 3. antiq. iud. cλP. . mira de Christo eloquitur. Saniit EvangeliΗ , 1criptis mandarunt Christum in Bethleem elle natum e matre paupCrcula, eumque in I gyptuni profugitie. Id quoque agnoicit CClius, tametsi Chri litani nominis inscctator insensillimus. Quin ex tabulis ceιtiualibus Romanorum, ad qnas provocant sustinus, Tertullianus, dc Chrylostomus, ex centu etiam illo, quein, nisi cente Christo, iao: -xit Imperator Augustus, aperte constat Christum natum es,e in Bethleem . Nec referre imi Hientiarum ribcbit Mabu- metem ulcro lateris etiam ex illibata Vir
Scriptores Canonici enarrant stellam miraculosam in ortu Chri iii apparet ille, Magos ex Uriente ad cunas sciu eum ad araturos, ventile, Hur iacm in ludaea re gnantem in pueros a b. matu oc infrax Chri ili adventu natos laevitile. Porro haec vera re extra omnem dubitationis aleam polita clie constat Ethnicorum terutimoniis. Namque novum bidus post Chris
in natum in coelis praesuis ille, ad eum-iuc Magos accellille latctur sulianus Apol- .ata, quamvis odio in Clicilium porcitus hujus stellae ortum, in caula, nλtura. c. refundat. Macrobius scriptor Ethnicus lib. 2. Saturnalium caep. 4. susi, calamo deieri L. Lcialem impiam qua Herodes tutantulo
123쪽
obtruncavit, his verbis ι Cum audisset, is Augustus , inter pueros , quos in se Syria Herodes Rex Iudaeorum intra is biennium occidi jussit , filium quoque
is ejus occisum, ait e Melius esse Her is dis porcum esse, quam filium. is M. Matthams, Marcus, Lucas & Ioannes multa commemorant Christi miracula, quibus ipse suam obsignavit militonem. Sed di huic enarrationi non refragantur infide-Ies, videlicet Celsus apud Origenem lib.χ. ntra illum, Iulianus apud S. Cyrillum lib. 6. adversus hunc Apostatam, qui omnes ultro fatentur Christum aliqua patral- se miracula : hoc ipsu in allirmat Mahu- metes in Alcoiano : imm:i testimonium
ab ipsis Iudaeis inimicis oculatis testibus
habemus apturare eram Stupendam solis defectionem & terribilem terrae concussio. nem quae Christo moriente contigerunt, scribunt Evangelistaei narrantur quoque RPhlegonte Ethnico Scriptore lib. 13. Olymvicorum Chronicorum. Igitur, vel ipsis fatentibus paganis vera scripterunt novi Testamenti Evangelistae.
Perlaur ex rancordantia noi eum veteri samento.
ILLI Iibri sunt genuini qui concordantur
cum oraculis Prophetarum, promissionibus Patriarchi; a ris, x hoc multis retro saecuus ante Christum natum, quem Omnes caeteras rest. figuras tum in sa rificiis, tum in sacramentis expressas praeludunt : Αtqui talea sunt libri novi Testamenti : Ergo &c. Major patet, quomodo enim citra miraculum fieri pollet, ut tantopere in se distantia concordarent, si veritas omnium sertior, omnibusque temporibus, quinimmo & hominum passionibus dominans non adesset ' Probatur igitur minor in qua s lum reperitur dissicultas. Primo rutaem, Quia eamdem fidem, eamdemque doctrinam, saltem quoad substantiam , continent libri novi Testamenti cum doctrina veteris Testamenti : Eumdem quidem Deum oc Christum, eadem praecepta, eumdemque praedicant finem & beatitudinam.
Serundo : Novum Testamentum omnes terminat veteris figuras : Messiam enim quem praenuntiaverunt Prophetae, praeieniatem exhibet : sacramenta virtute maiora succedunt legis Mosaicae Sacramentis: Noava lex habet Sacrificium quae Sacrificia Mosaica rimatur quidem , sed virtute nedum adaequat, verum etiam longe praecellit, juxta illud Heb. io. de Christo lummo
Sacrificatore : Una enis utar ne in sempiate iam consummavis sanctὸicatos. quam quidem doctrinam Patres certatim propugnant, explicant, atque defendunt. Athenagoras in tua pro Christianis legatio.
ne sic loquitur fidei nostrae testes ha-- bemus Prophetas, qui Christum de Deo si iti rebus divinis dili eruerunt. Si rati
is nibus niteremur, merito hunaanam esseis persuasionem nol. Iam aliquis putaret :is verum inluper Pίnsetarum voce, an iari mare nostras : unde irenaeus lib. a. cap.
si s . dicit ad Prophetarum labros, remitis is tendos elle eos qui nolunt miraculis , si quibus fides Chri ui propagata eli, cre- is dere. DOruenes lib. I. contra Celsum de adve sario uio queritur quod Judini caedant v ticiniis Prophetarum, di tamen nonni credere iis quae sequuntur ad Propheta, de Jesu Nazareno : Eamdem doctrinam conii mat Iertullianus lib. ad xenus Judaeos, escCyprianus in tuis vicissim libris advertiis eoaem. Lactantius lib. s. divinarum instituti num, cap. 3. sic loquitur I Diice igi-- tur, s quid tibi cordis est, non idci is co a nobis Deum creditum Christum is quia minabilia secit, sed quia videmus in se eo facta elle omnia quae uotas alinunci si ta sunt vaticinio Prophetarum Prophetarum testimonio , qui omnia
is to ante cecinerant, udem aIvinitatis acia
ri cepit. M uinis egregie S. August. lib. I . de civit. Dei, cap. 4o. his vertis ἐν Cui enim ,, narranti meiIua praeterita credimus , is quam qui etiam iutura praedixit, quae is pretentia jam videm Unde lib. 12. Cou-
,, tra Ia uitum , cap. 43. 1,on cont m - ,, rentur .... quae Apostoli an nunci aiat,
is demonstranantur haec a Prophetis anteis sutile predicta . se Non ergo mirum sidc Christus di Apostoli , ut doctrinam
124쪽
suam tuto eonfirmarent , veterem Scriis dicentur un versa cognationea tem .pturae legem dc Prophetas toties appel- barundo: Christus dicitur natus de vir Iarunt . Legatur v. g. sianctus Matth. cap. gine Matth. r. 18. illud ipsum Isaias cap. x s. vers. ar. laudat Isaiam, cap. 2. Vers l7. prophetaverat , his verbis : Ecea H 6. Michaeam vers t s. ejusdem capitis etlgo concipier . Ibidem annuntiatur ut Prinia oseam , di vers 18. Ieremiam , ita noniceps pacis , ut Emmanuel, dc Pater su.
solum ille , sed de caeteri Apostoli scri-ituri seculi r quod mirum in modum vi-ptores post Christum Magistrum multa demus a septem supra decem tacula ecadduxerunt veteris Testamenti vaticinia , amplius adimpletum. quae etiam notata sunt ad marginem M- Tertio : Matthaeus refert Magos ventia curatarum novi Testamenti editionum , se ab oriente ad Christum adorandum . frustra a nobis omnia appellarentur. Istud habetur in prophetia Isaiae cap. 6o. Irim S. Doctor hanc prosequitur pr his verbis: Surge, ιllumina, Ierusalem, qMiabationem lib. to. de civit. Dei , cap. 32. venis lumen tuum , Orc.
relatis enim diversis Philosophorum sen- Quarto: Christus appellatur Filius Dei . tentiis , qui, inquit , neque in beatitudi- Matth. 3. Ioan. r. Illud autem praedixe ne astruenda , neque in mediis ad eam rat David PsaL et. 7. his verbis: Ego aura conducentibus, vera scripsere , subdit . e ferum genui re. is Non talia sancti homines in ista uni- inra : Christus passim in Evangelio
is versali animarum liberandarum via gra--vocatur miraculorum patrator : De hoc ,, dientes , tanquam magna prophetare momento multus suerat ante sermo a-
is curarunt : quamvis & ista eos non su- pud Isaiam cap. 4 i. his verbis de Chri-- gerint , dc ab eis saepe praedicta sint ,lito prolatis e Tune aperientur oculi caco is ad eorum fidem faciendam, quae momirum , cte. is talium sensibus non poterant intimari , Sexto : Reserunt Evangelistae , primois nec ad experimentum celeri facilitate quidem Christum sanctam civitatem inisis perduci . Sed alia erant vere magna gressum fuisse cum pompa dc acclamati is atque divina , quae quantum dabatur,ine: Item principes de Seniores convenicis cognita Dei voluntate , sutura nuncia- se ut eum morti traderent. deinde cru-- bant . Christus quippe in carne ventu- cifixum dc postea a mortuis resurrexisseis rus, & quae in illo iam clara persecta dc ascendisse in eoelum . Zachar. s. se is sunt atque in eius nomine impleta ,imo habetur de ejus triumpho : Psalmois pcimitentia hominum , dc ad Deum 1. de Concilio Iudaeorum adversus I is converito voluntatum , remissici reemia sum . Ierem G. s. de ipsius morte ris torum , gratia justitiae , fides piorum,sPsalmo a. de ipsus Resurrectione , deo dc per universum orbem in veram di-iPsalm. 23. 7. cie ejus Λscensione ἐν ta is vinitatem multitudo credentium , cul-igo &α,, turae simulacrorum da monunque suta is verso dc a tentationibus emereitatio ,lQUARTUM ARGUMENTUM M proficientium purgatio , dc liberatio is ab omni malo , iudicii dies , resurreis Peritur ax Inl rar a librorum nova T ,, ctio mortuorum , societatis impiorum sumenti .
is aeterna damnatio , regnumque aete
is num gloriosissimae civitatis Dei , ejus Ix LI libri sunt genuini qui fuerunt a ,, conspectu immortaliter perfruentis: in Deo inspirati: Atqui tales sunt libri noviis huius viae scripturis praedicta atque pro- Testamenti : Igitur sunt genuini . Majoris missa sunt quorum tam multa comple- patet, quod enim est a Deo , verissimum ta conspicimus, ut recta pietate futu- est: probatur igitur minor dc quidem muruis ra esse caetera Confidamus. - tipliciter. Ivivat nunc ex ipsis Seripturarum so tibus ostendere istam eoncordiam. PH- , ex Ser'rura sacra.
Primo : Christus dicitur de semine M . braham Matth. Io. Ac ita praedictum sum MATTH. io. cap. r . habetur Christum me Gen. I x. his verbis I In ta bene. Apostolos sic fuisse allocutum : Non enim
125쪽
mos estis qui loqu- ni , sed spiritus Patri, tu do Ecclesiae , quae in Conciliis usi este Ubi qui loquitur in ψόis . Luc. m. is. PG sanctis Scripturis, uti verbo Dei, tum a
Mite ergo in cordiutis vestris non primeditari consutando, Haereticos , tum ad fidei ve qκemadmodum restondeatis , ego enim dato ritates confirmandas Ergo cDe.
vobis Iapientiam tui non poterunt resilis inarto : Illi libri sunt in si irati &divi-- . Tum Joan. I 4. v. 26. Parachius enim ni, qui solum RD. O. M. Pro manarer Spirirus Iantius quem mister Pater in nomia tuerunt : Atqui tales sunt libri novi T ne meo , ille vos decebit omnia , cr Iu ρο- llamenti: Ergo &c. Probatur minor. Iiliret vibis emn a quacumqtie dixero vobis .ilibri continent&mysteria quae omnem hu- Rursus I. Cor. 2. Sermo meus oe priai - manum fur rant captum , & praeceptario mea , non in persuasibicibus Lumana δε- moralia vires hominis in se relicti exce- em a vertis , sed ἰn ostensione Spiristis Eridentia , nullus quippe sine gratia & coi meritatis . Et ad Cal. 2. Mium facis Evan- cupiscentiam vincere , ct iniurias con- selium quod evangeliorum est a me , quialdonare valet Igitur a Deo solum pro- non est seundum hominem nerue en m ego ab manare potucrunt . Ex profesto redibit remine a cepi Etad , nequo didici , sed perisermo . revelationem Iesu Chri ii.
Secundo , ex Centiliis ex sane iis Parr bus. Petitur ex miraculis patratis tro rensmari eueCONcILIUM CARTHAC. III. can. 47. Actrina libremm novi Te,sam nil.& Trid. in decreto speciali declarant libros novi Testamenti suisse Deo inspiran- ILLI libri sunt renuini & verissimi .
te scriptos. quorum doctrina multis confirmata es mi Hriis veritati assii utantii r S. Clcmens raculis , immo & totius mundi ad Chri-Para in sua ad Cor. er is . S. Iustinus a-istum conversione: Atqui res se se habet pol. 2. S. Ire n. l. r. adversus haer. cap. Ergo Sc. Major patet it Nam miracula 46. Ν 47. S. Clemens Alex. exhortationeisunt solum pro astruenda veritate : Mi- ad Gentiles S. Ambrosius epist. ad Iustuminor utique ex motivis credibilitatis quae S. Hieronymus comment. in epith ad Phi- supra attulimus : Sussciat ergo i inprae ei lem nem. S. Fpiphanius har. 6. S.Chry- tiarum unicum producere Augustinum , sestomus homil. a . in Cencsm S. Au- qui duo probat contra Centiles i. io. de pus rus lib. de consensu Lvang. cap. 33.iciv. Dei cap. 16. & ia. In primo quidem Sanctus Groportu Magnus in Proemio ostendit miracula Deorum inanium esto Moralium . De libro Job eius verba re- talia , nec aliud o e piae ter naturae deserret non abs ro erit: Sic loquitur de au- ficientis eiic tus , ut nionstra , vel quod chore libri : quis haec scripserit, valde pejus est artis magicae vel Thurricae truis supervacue queritur, cum tamen aticloricius . In posteriori vero probat miracu A,, libri Spiritu sa in his staliter credarur . a Deo patrata solacile vertit ma Ncque se Ipie tritur leo scril st . qui hac scriben- is enim , ois , audiendi sunt , qui Deum is da dictavit: ipse scripsi, qui ct illius m is invis bilem visbilia miracula operariis reris inspirator extitit. is se negant ; cum ipse etiam iec adum ip- is sos secerit mundum quem certe visibi- Terris , ex Aeῖibus Manymm . ,, i in negare non rotiunt. Quidquid ist- ,, tur mirabile fit in hoc mundo , proie-AcTUs Martyrii Saturnini, & Sci dira- clo minus est quam totus hic mundus. , norum , qui in Africa subi Severo Clau- Erso e c. dio Consule anno ao . passi sunt , hanc subindipitant veritatem : Similiter SMar- Obtunduntuν spiciata Insidelium. tyrii historia SS. Abylinensium , qui omnes ortem potius subire quam Scripturas CPPONUNT Scripturam sacram csic ab sacra et Papanis tradere malu runt. Qito thominibus , cum ab ipsis eam habeamus et sum hae e λ Ni fi qu a ut divinas illas ha- Igitur non a Deo . Consrmatur: non ab Iebant . His testimoia iis accedit consue- Λns lis eis dictata cst , cum hoc nulli bi
126쪽
legatur, superest igitur quod eam vel ad
nutum phantasiae , vel opera mali genii tradiderint ι non enim seinet contigit homines conluluisse daemones, ut liquet de Magis Pharaonis, de quibus multus est
Remn eo dili insuendo : Scriptura sacra ab hominibus inspiratis prodiit, concedo:
non is parλtis, nego. Multa momenta probant Scripturam saeram ab hominibus a
Deo inspiratis promanasse. Primoquidem ecquis sibi periuadeat Prophetas, Evangeli itas, A poliolos ex parte rudes oc illiteratos, a pueris aut Agricolas, aut Pallores, aut Artifice, , aut Piscatores
tam sublimem dc admirabilem doctrinam
caelitus non accepister Secundo, multa, ut Prophetae, menti humanae prorsus impervia & abscondita annuntiavere, quod
citra revelationem facere non potuerunt.
Tertio, Mysteria quae captum hominum ita superant scripserunt, ut in iis capte dis, si non adiit gratia illuminλns, caecutiat intellectus creatus. Ad confirmationem : Scriptum est in Actibus, Moysen dii politione Angelorum a Deo accepille legem quam tuo tradidit Populo : neque vero minus elaret historiam creationis ante ipsos homines iactet, dc primis parentibus postea coeuae abique revelationis ope potuit te scriptis mandari . Quod autem aut Athaei, re malevoli alii malo alicui genio tribuere audeant, hoc dubi procul absque iundamento asteritur , cum dc sermones Zc scripta nihil nisi puritatem, pietatem, sanctitatem spirent. uuam quidem doctrinam tot dc tantia miraculis consignaruiit , ut Deum s lum Auctorem habu ille constet , mxxime
cum huiusmodi prodigia ad unius Dei cultum instituendum, dc ad abolendam sacrilegam demoniorumsuperstitionem ediderint Viri, quorum mores innocentissimi erant , di quorum libi semper constans vitae tenor
summam erga unum Deum reverentiam , erga homines benevolentiam , erga magi-
Cas artes magnam execrationem omnium
oculis ingerebat . Quis cordatus credet bomines omni humano deititutos auxilio, ikviente mundo , terrente diabolo contra auctoritatem Principum , contra super-st itiones Sacerdotum dc populorum, comtra argumenta Philosophorum , eloquen- i m Oratorum, corruptioaem passionum
ubique grassantem potuisse nulla virtute divina adsutos tam felici exitu legem ,
quam litteris mandarunt, defendere, proin pugnare , stabilire, ac tandem omnem mistentiam humanam reluctantem , nam inaec ferro atrociter laevientem devincere .
eamque cruci quam Oppugnabant , subji
Replicanar Miracula in gratiam religi nis patrata non simi vera miracula , sed solum aut virtute naturali, aut ope dae
monum prodigia facta , ut legere est deportentis a Magis Pharaonis editis . II. infideles suos itidem habere et vates Ecoracula gloriantur. III. Vel ipsi Mahu- metani Λlcoralium a Deo inspirante produli e , immo ec signis consignatum lactitant , quam legem universi prope orbis terrarum populi tanto animi obsequio oscultant, ut levissimum in comparatione citristi cultorum praevalere tantae multitudini citra temeritatem dici non possit. l LMnjam in tractatu attributorum dissere.
t t. de existentia Dei secimus satis illis ecsimilibus putridis argumentis ; verum ad undantiam juris iterum respondere lu-
Respondeo negando miracula facta tum in veteri , tum in novo Tella mento ad legem Dei confirmandam non es le vera miracula. De prioribus conitat, cum MODies non clanculum , lzd coram populo , sed astantibus AEgyptus ea secerit ι neque tamen ullum adversus prodigiorum veritatem reclamasse legitur . De posteriorum genuitate non minus liquet 2 t
metsi enim quidam inter Iudaeos obduratissi mi miracula Christi virtuti daemonio-l rum tribuerint , praeter quam quod ipse Ie-l sus hanc iniuisam propuliaverit calumniam, dicendo eos contradictoria eloqui , cum implicet daemonem signa facere ad everis tendum suum regnum, in hoc quippe te debant Domini nostri miracula, alii ced bant signis, dc ita fidei obediebant, ut teste Eusebio lib. 3. Hist. Eccles CAP. 3 I. universa Hierololymorum Ecclesia ex solis Hebraeis , qui ad fidem chriistianam co verti erant, ab aevo Apostolorum ad tempora usque Adriani Imperatoris , qui J daeos ec Christianos Hierololymas expulit,
Aa secundum distinguo : Insideles ha
127쪽
buerunt sicut synagoga vates oc oracula, Ad tertium nego Alcoranum a Deo falsi , concedo : vera, nego. Revera qui- prodiisse , & veris miraculis consigna-dem, tempora quibus deos Gentium flo-itum. Tametsi enim quaedam pia in eo tuisse dicuntur , fabulosa sunt , & ipsos legantur , duo certa sunt apud omnes. non nisi numina commentitia suisse s o Primum quidem ea Mahumetum a Iudai calamo ostendit Tertullianus in suo apo- ca & Christiana revelatione suffuratum logetico . Quantum ad Vates & oracula esse . Secundum , eadem partim fabulis, quae Gentiles ventilant , circa dubium partim ctiam putidistimis erroribus com- est , ejusmodi oracula editae Ile circa mi- macula ite . Et vero insulsas in Alcorano nutos , obscuros, nulliusque momenti suo collegit Rabinorum fabulas , tum Sa- ventus, circa quos nullus est adeo me ibellianorum, Manichaeorum, Arianorum, dax vates , qui confidenter & impune aliorumque huius furfuris Haereticorum non garriat , immo identidem mentien- naevos . Quod autem corrumperit reve-do , in verum quandoque non inci-ilationem sudaicam euec Christianam, liqui- dat . Unde Cicero lib. a. de divinatione ,ldo constat ex multis . I. Docet Abrah haec , quae sua aetate circumferebantur mum Templum Mechae erexiste , ibique oracula deridet , partim ut falso confi- cultum Dei juxta Alcoranum instituisse. II.ctR , partim ut casu vera , partim ut am- Ismaelem adaequat Isaaco , est quasi pr.
bigua responsa Sacerdotum, incautam &lseri , ec sic exsufflat Abrahae factae puer simplicem plebem decipientium. Non sic missiones in Ilaac . III. Ut de novi Testa nun-
Irophetie , quas veras este probavit e-iti revelatione loquamur,Mariam,quae Clari Ventus Omnis, ut ex concordia veteris itum peperit,eamdem fiacit cumMaria Moy-
Testamenti cum novo ostendimus . Exssis sorore . IV. Christi divinitatem infruni quo liquet Scripturas sacras este genuinasito ore negat , eumque non suisse crucit 3- ct inspiratas. xum, sed alium in ejus locum thisectum Iuvar hic texere miram Lactantii re- elle tabulatur. U. Demum legem totam sponsionem: Sic loquitur de Gentibus lib. carnalem di multiplici uxorum apparatua. institutionum cap. 17. In oraculis ad nutum culuslibet praedicat, nec alium is vel maxime fallunt, quorum praestigias promittit Sectatoribus praeter paradisum 1, prophani a veritate intelligere non pol- obscoenis voluptatibus exaestuantem di pi is sunt , ideoqtie ab illis attribui putant num . Neque vero aliud pro jure & ju- is & imperia , di victorias , & opes, Sistitia bilet , quam vi in armorum , quibus,, eventus prosperos rerum : Denique i-iper fas & neias sui omnem orbem terra- ,, psorum nutu saepe rempublicam perieu- rum suo possint adlcire imperio , cum e,, lis imminentibus liberatam, quae peri- contra religio Christi tota humilis , totan cula et responsis denuntiaverunt , dciimmaculata , tota sancta ; hinc di sola ,, sacrificiis placati averterunt . Sed om- revelata.
nia ista fallaciae sunt ; nam cum dilpo- Ubstrepunt iterum : Illae Scripturae non ,, sitiones Dei praesentiant , quippe qui sunt inspiratae , si .libri in quibus conti- ,, Ministri ejus fuerunt , interponunt 1e nentur, non possint dici sacri: Atqui h ri in his rebus , ut quaecumque a Deoijusmodi libri non sunt sacri : Et proba- ,, vel iacta sunt, vel fiunt, ipsi potissimum tur . Sunt tantum compilationes iragmen- D facere , aut suisse videantur : & qu itorum quae hinc inde absque delectu abis ties alicui populo, vel urbi, secundu miEsdra collecta , disturbato ordine , nulla- ,, Dei statum boni quid impendet , illitque habita ratione temporum , in diveris se id facturos vel prodigiis , .vel som-isa volumina digesta et compacta sunt, ut is ni is , vel oraculis pollicentur , si sibi videre est in libris Prophetarum , maximeo templa , si honores . si sacrificia tri- in Ieremia. Ergo dic. is buantur . Quibus datis , cum illud ac- Respondeo I. Vaticinia Prophetarum,quinis ciderit , quod necesse est iii minam sibiiprimi Clu illiani habebant , est ad no, rati Pariunt venerationem . Hinc templa usque tempora pervenerunt , tanti fuisto
is devoventur , & novae imagines con- ponderis , ut Iustinus de alii multi Phi- is secrautur , mactantur greges hostia-llosophi ea in Christo adimpleta animad- ,, ἔu n , e c. is vertentes, velut inspirata crediderint, ec
128쪽
eorum lectIone fidem Christi amplexi s nt,
quam quidem dc proprio consignare sanguine non dubitarunt . Fa ipsa laudavit Christus adversus ludaeos obstrepentes: FaS. Paulus contra eosdem , neque tameneonquesti sunt non esse genuina, verum scitius ut veros Prophetarum scelus ita Fayebant , ut multi etiam ex Sacerdotibus obedirent fidei , ut legitur Ach. 2. 3. Fadem sancti Patres , nedum adversus Iudaeos , sed contra Ethnicos ad fidem defendendam laudabant. Non abs re erit quorumdam verba hic texere. νis a Dominus Luc. 24. ' occurrens duobus discipulis in castellii m Fmaus euntibus , eorum increpavit incredulitatem, inquam propter passionis scandalum nonnihil prolaru suerant. O stultis inquit eis, crearia eo a ad credendum in amnibus qua i etiri fiant Propheta . Nonne hae o orruit pati Chrptim , is ira intrare in gloriam suam ' Et incipiens a Mysa θ -n bus Prophetis interpretabatur illis in omnibus Seriptu- νὼ a de ipso erant . S. Paulus Αἱ . 26.
causam suam defendens Zc perorans coram Rege Agrippa & Festo Syriae Praeside , eos sic allocutus est r Aiaxilis auis
rem adiutus Deo, usque in hodiernum diemso, restificans minori, atque maioνἰ, nihIextra dicens, quam ea qua Prephera licuri
sunt, futura esse, ἐν Mo, es t Si passuilis
diistui, si primus ex resurreApione mortu rum , lumen annuntiaturus es papulo or G.n
Iam ad sanctos Patres veniamus . Athenagoras in legatione pro Christianis ait: Eorum quae novimus, &credimusis habemus Prophetas testes . . . voces, Prophetarum confrmant nostras rationes. M Origenes lib. a. contra Celsum est
ejusdem labii; ibi enim vocat validissimam
demonstrationem eam quae ex prophetiis deducitur. S. Cyprianus lib. adversus Iudaeos in Praefatione ad Quirinum dicit: Praedictiones Prophetarum valere ad . prima fidei lineamenta formanda .
quid plura S. Augustinus trach. 33. in Ioan. sic loquitur e quid est Christus, is dicit Paganus Τ Cui respondemus :
quem praenuntiaverunt Prophetae. DRespondeo 2. ad argumentum negando
minorem : Ad probationem , distinguo ;Libri sacri sunt collecti ab Esdra Pr 3heta, dc Fcclesia lincto Spiritu astata j
ditavit quinam recipiendi , quinam vers,bjiciendi snt, concedo: sicut autem Pro rheta, sic & Ecclesia in re tanti mome ti erarre non possunt. Et adulterini progenuinis suscepti sunt , nego . Hoc su-sori calamo agendo de quolibet libro in
particulari explicabimus . Porro non una ratio probat Prophetarum libros esse inspiratos. I. Hoc evincit consensio veteris testamenti cum novo . II. Hoc quoque
quod Iudaei Christianos laudantes Prophetas pro Christo, libros deflorassenus
quam insimulaverint. Iam vero si non ad-st semper in historiis texendis ordo temporum , nulli mirum videri debet , cumjeremias v. g. in angustia temporum, ne cessitate compellente , iterata vice suas Baruch. dictaverit prophetias , dc ex alia parte Libri sacri in variis Iudaeorum Caiaetivitatibus , varia quoque passi sint naufragia. lIl. Demum diversus materiarum oriado ne minimum quidem negotium facescit pro authenia te lacrorum , maxime in prophetiis enarrandis : quin potius illam astruit , cum Prophetis Dei afflatu motis solemne sit modo unum de aliquo oraculum , modo alterum de alio momento proferre : Scriptum est enim Ezech. t. Ubi erat impetus spiritus , illud gradia
Dites e Prophetarum libri non urgent Ethnicos , cum suspectos dc malae fidei habeant Iudaeos : Frgo dcc.
Rosi adae S. Augustinus lib. 3. eontra Faustum : Dicere non esse aptam Genis si tibus Hebraeam Prophetiam , cum viia is deamus omnes Gentes per Hebraeam se Prophetiam credere in Christum, ridicula insania est . is Alia obiectiones proponantur Cr solvuntur. OBIICITUR r Plures cireumferuntur liis
bri sub nomine Apostolorum, puta Th daei Ac smilia . Igitur Libri novi Testamenti non sunt genuini . Confirmatur . Patres , ut Ignatius, Clemens Romanus , Polycarpus etiam citant ea quae continentur in libris apocryphis; sic Clemens mentionem facit de libris Sybillinis, quod a
gumentum est libros 'non esse genuinos , quia veri a falsis discreti non apparent . Rursus confirmatur. Veteres Ecclesς Do ctorei nullam faciunt mentionem de notari Teia
129쪽
vi Testimenti libris, ut patres mox Iauia
dati , item nec Polycarpus, Athenagoras, Theophilus, Tatianus , in primis nec Hermas Apostolorum discipulus. Respondeo , ex probationibus patere Libros novi Testa menti esse genuinos. Ad I. distinguo : Et libri apocryphi non fuerunt ab Ecclesia recepti ut canonici, concedo: secus , nero . Nullus igitur generalis consensus probavit ejusmodi libros , qui nimmo multos in eis scatere errores , muli que mendacia compertum habemus. Ad 1. distinguo : Patres quandoque libros apocryphos citarunt hillOrice narrando , vel etiam ad majorem veritatis confirmationem lententiis aliquibus veris usi sunt, concedo x & illos citarunt tamquam canonicos, nego . Quaedam igitur ex his quandoque laudavere Patres, multa siquidem bona continent libri apocryphi, quae vel in Prophetis, vel in Apostolorum lcriptis illorum auctores sumpserunt , unde non mirum s a sanctis Doctoribus quaendoque celebrentur ; sed non ea profecto
mente ut essent canonica Scriptura.
Dices: Ejusmodi libri habent aliquid ex Prophetis desumptum : Igitur rares sunt caeteris libris. Respondo negando consequentiam & paritatem . Disparitas est, quod libri novi Τestamenti Ecclesiae propositione firmati sint, det ejusdem contensu recepti, secus vero alii. Ad 3. nego Patres nullam fecisse mentionem de libris novi Testam nil ι squidem Papias distinguit Evangelium Marci ab Evangelio Matthaei ; hic autem erat Λpostolorum discipulus . Ita Eusebius lib.
3. lit iloriae cap. 39. Irenaeus ouatuor Evangelistas bis nominat cap. I 6. Iustitius apolog. 2. laudat haec Ioannis verba : Dommia Verbum . Undo respondeo Il. distinguendor Patres primorum saeculorum nullam secere mentionem de libris novi Testamenti aliquando , & cum res non postul. bat, concedo : semper , ncgo . Troadisi inguntur Patrum opera , quaedam ad Cat chumenorum instructionem: quae tam
ad fidei defensionem : quaedam vero ad mores instituendos. In Irimis aut nullo modo , aut subobscure loquebantur de mysteriis & libris Scripturarum , ne Ciri. sit thesaurus soret in praedam Gentirium, qui quandoque audiebant Apollo lorum
discipulos de regno Dei sermoeinantes evel etiam propter Catechumenorum deis biliorem & titubantem fidem, quibus certe non omnia & praecipua committenda
erant mysteria. In secundis palam & publice , immo & clare loquebantur de mysteriis r rarius in tertiis & posterioru
Conrνα. Libri novi Test. non sunt Veraces : Igitur nec genuini. Probatur Ant.
multipliciter : Primo quidem, quia disci puli iterum atque iterum decepti fati, scripsere Iudaei enim vocabant Christum
seductorem . Secundo , veritatem redolere nequeunt scripta virorum imperit rum , quales erant Apostoli , qui pene omnes piscatores erant. Tertio , Julianus S ante ipsum Celsus in magicas revocat artes miracula ab Apollo lis pro veritatis confirmatione patrata . Denique potuerunt Apostoli s mulare veritatem , chvita 1dmodum poenitenti& dura menda
Respondεο, istas objectiones ex supra dictis solutas manere, immo &evanescere. Prima quidem propellitur miraculis &resurrectione Chrilli , ac totius mundi conversone , quae quidem sunt argumenta eius , tum divinitatis , tum sanctitatis irrefragabilia. Ad caetera in promptu est eadem responsio in hoc enim plurimum mirabile luit, pauperes spiritu rilcatores cvangelizasse regnum Dei , quod curte fieri non potuit , nisi Dco magistro inspirante, docente, & I rot gente . Cςterum & miracula , ct ipsa Apostolorum santuinis effuso probant eos vera cripsi 2. Resint m Religionis hostes : Libri novi Testamenti non fuerunt intritati : Igitur
nec Lenuini . Probatur Ant. Primo quidem, quia inter :c pugnant : alia enim proponit Mattheus , a ita vero Lucas : si autem a Deo I manat ni aucti re, Profecto nihil est et in cis divorsum , quλndo quidem c. vel sitas a diversitate caul rum procedit.
Ruseiaeo, norando Ant. Ad rrobati nem jam supra factum est i lis : attamen ad abundantiam juris distii pso : libri N. T. diverta r: oponunt, id est, unus auctot refert ab alio omissa, vel non satis explicata , concedo e diversa contrarie , aut contradictorie , nego . Diversitas duplex distinguitur , alia omissionis & explica
130쪽
tIonIst xlla vero contrarietatis, seu etiam tur auctoritate quae est divina , unde non contradictionis . Prior in eo sta est, quod indigent absolute loquendo ulteriori auis quaedam reserantur in uno, quae ab alio , vel omissa sunt , vel non sufficienter dc secundum omnes circumstantias explicata: posterior vero quando aliquid affirmatur alicui nuncto ab alio Scriptore laudato penitus alversa , ut si v. g. Matth. dixis et de latronibus quod uterque semper dc usque ad mortem convitiatus sitisset Christium ; tunc in hac hypothes Lucas reserens unius Latronis conversionem , non
vera protulisset . Prima diversitas selum reperitur apud Evangelistas ; sic Lucas
sanguinis sudorem enarrat, quem omiserat Matthaeus r Matthaeus vero fusus explicat beatitudines a Christo in monte pr.e-
laudatas & publicatas , quam ipse Lucas : iste enim quatuor tantum positit , per abbreviationem & non per contrarietatem , si quidem in octo a S. Matthaeo allatis continentur.
Instant : Libri N. T. adversantur libris antiquae I is, qui tamen erant inspirati: Igitur illi spiritum sanctum non habuerunt auctorem : Probatur Ant. Multa sunt in
U. T. quae non solum bona non credimus , verum et im quae a mortifera reputamus: sc v. g. Apostolus Cal. s. de circumcisone aiebat: Si eiν meidamini, Chriastis, nihil vobis proderit.
Resipondeo negando Ant. Ad prob. distin uor Et illa quae objiciuntur erant b
nx tuo tempore , concedo e erant mala , nego. Lex vetus abrogata est, quia , veniente veritate, cessant figurae, unde nunc est mortifera : utrumque a firmat novum Testamentum : Igitur non adversatur u teri.
Persistunt i Illi libri non videntur inspirati , qui indigent ulteriori auctoritate , ut confrmentur : Atqui libri N. T. i digent ulteriori auctoritate , scilicet umteris Testamenti,ut confirmentur; Apost li enim varia, tum Moysis. tum Prophetarum oracula assumunt, ut sua scripta non
solum apud Iudaeos , verum etiam apud Centiles credibilia reddant.
Respondo distinguendo: Si ejusmodi libri
ulteriori indigeant auctoritate ad seam veracitatem quoad se comprobandam , concedo i s solum quoad homines , n go . Et sic distincta minore , nego con tequentiam : libri N. T. ea solum nitu Leucat Theoc Tom. Π ctoritate , ut credibiles dicantur : quia vero homines variis moventur desideriis, dc parum admodum sit in eis lumen , praesertim circa divina intelligenda , non est inconveniens variis momentis illis exin planare veritatem: unde ipse Christus utebatur oraculis Prophetarum , similiter &ad ejus imitationem Apostoli , ad probandam , tum divinitatis , tum incarnaintionis veritatem I maxime apud Iudaeos quippequi admitterent U. T. Scripturas , unde opus erat ut Verbi divini ptaeeones eis ostenderent figuras veteris legis este in Christo adimpletas : apud Gentiles
etiam, ut concordia utriusque Testamenti , quae inter tot dc tam distantia sinam iraculo adinveniri non potuit , intelligerent veram esse Chrisii legem, verosque novi Tell. libros. Replicant : Quae sunt in rata , fiunt
absque humana industria ; selum gravia &supernaturalia reserunt: Atqui tales non
sunt libri novi Testamenti . Primo quidem , quia Apostoli morem in seribendo aliorum auctorum gesserunt, scilicet inquirendo , laborando & reserendo , vel quod ipsi viderant , ut Ioannes qui aquam e latere Christi promanantem se vidisse profitetur , quin immo dc scripssse sicut
viderat : vel etiam quae audierant , sic Marcus scripsit Evangelium ut audivit a Petro , Lucas vero ut didicerat a Paulo. Secundo , multa sunt naturalia dc cael ris hominibus communia , ab Apostolis tamen conscripta , ut in epist. ad Timoth. I. cap. 4. II. in qua sc loquitur
Apostolus : Meas est mecum solus . Igitur quaedam scripserunt quae ad fidem non pertinent , adeoque nec ad revelati nem . Tertio , quaedam levioris momenti reseruntur, ut salutationes : Igitur ista non fuerunt inspirata , alias si quaecumque in Scripturis continentur, divinae se essent inspirationi , non foret discrimen
inter graviora dc levia : nec mysteria rebus humanis forent majori fide digna, quod
Respondeo distinguendo: Quae sint insipirata, tam quoad substantiam , tam quoad modum non sunt ab humana industria , transeat e quae sunt selum inistrata quoia modum , nego . Et he distincta