장음표시 사용
221쪽
se in illo eonstituta est forma condcinna- se tionis suturis posteris , qui cjus propa-
is gine crearentur , ut ex una omnes in se condemnationem nascerentur, quλ nonis liberat nisi gratia Salvatoris. BCetera objectiones solutae manent ex iis
quae diximus tract. de Attri dissi 1. de existentia Dei , ubi systema Moysis procreatione rerum omni argumentorum sc-nere defendimus. De Libro Exed . Is ra liber ab Hebraeis vre e semersn minatur , hoc cst , Ecce nomina , sumpta nimirum a primo totius libri vocabulo . Nomine Exori a Graecis colobratur, ear tissimum ratione quod exitum Israelitarum ab AEgypto praecontineat . In tres partes vulgo dividitur : In prima Moyses enarrat Iosephi in AEgyptum adventum , donum prophetiae quo apud Pharaonem commendatus est , ejus in actu auctoritatem , quomodo seλtres cum Patre ad se perduxit, populi sui multiplic tionem , tum ejus in orcribus pravamina. Describit etiam Auctor sacer suam iiij gypto nativitatem , ex aquis liberationem, educationem, mi ilionem a Deo a ceptam ad populum in manu sorti a captivitate liberandum. In altera parte decem plage, quibus AEgyptii compulsi sunt relaxare Israelitas, reseruntur : Ritus comedendi agnum Pitchilem eo loci describitur ad perennem liberationis ex Ac pyrto memoriam conservandam : Tum icquitur narratio de columna nubis & ignis , qua quidem ad terram promissionis diri rebatur , de miraculolo transitu maris rubri, de Pharaonis insecutione dc mgv-ptiorum submersone . In tertia demum parte Scriptor sacer memoriae commendat bencficia quibus Deus cumulavit Icraelitas in deserto : Videlicet manna quo eos quadraginta annorum spatio nutrivit, amaras aquas ad sitim extinguendam dulces factas, alias e petra duri itima codem fine non sine magno miraculo edullas , victoriam de Amalecitis reportatam; pol remo legem in monte Sinai datam , que multa complectitur praecepta ; alia quidem moralia, ad mores recte in si ituen
eos; alia iudicialia, quibus unicuique reddi quod Lium est, statuitur , alia etiam
ceremonialia , tum pro cultu divino eum pietate exhiuendo, tum pro Tabernaculo. ad honorem omnipotentis erigendo . Α-gnum Pachalcm praelus iste lesu Christi
iacrificium in ara crucis exhibendum nemo fidelis non intelligit . Et vero agnus absque macula primum occisus, tum isne 1 Ilatus follinanter comedebatur, cUJus laninguine postes domorum aipersas conspiciuens Angelus exterminator, rarcebat Israelitis , dum primogenitos AEgypta ab homine usque ad pecus una falce metebat :Pari sed di circaciori modo singuis Christi in cruce ei usiis , est propitiatio , inquit S. Joannes I pist. I. c. a. non pro nostris tantum , scd dc pro totius mundis delictis . I. iber ille constat XL. capitibus in notira Vulyata. abs re crit hic observare Deum ministerio Moysis decem plagis acerbi uitimis percussiste AEgyptum , ut compelo ret Pharaonem dimittore Israelitas , ut illi sacriticarent in deierto. Prima fuit conversia aquarum, tum sontium,tum flumilium in sanguinem, ita ut eas potare non line gravamine pollent AEgyptii ι sie cnim habetur cap. 7. 17. dci 8. Iiae elatiae .licit Domistis ι in hoe icies quod sim I minus : Ecce percuriam v:UAE , qua in manu mea es , AEquam fuminis, i 'vertetur in anguinem . P ces quorue , qui sunt in furio , morientur , E trescent aqua, Cr ni gemur iniurii bibentes aquam fluminis. Secuuda plaga fuit ranarum : Sic enim
habetur cap. s. Dixit quo se Dominus Ad Moysen : Ingre ere ad Pkaraonem , Cr Ai- res ad eum : Hae dicis Dominus t D mi
e tegmiam meum , ut sacrificet mihi : sin
autem nolueris dimistera , ego percutiam omnes term os tuos rasis . Et ebulliene super
nos tuos intrabunt rana . . . TMendit Maren mantim siler aquas AEgyptii , G ascenderunt rana , operuerunxque terram Muti .
222쪽
mana plaga , erat omnis generis mulcarum inlinita prope multitudo , ibid. v. 24. dc 1cq. Et venia musca Patissima in do mos Pharaonis oe seriorum eius , in omnem Ierram AEgypti ; corνtipra que es torras ab hu- p. Mi mrajcis.
Mutata plaga suit pestis animalium , Cap.
s. 3. Manus mea eris stiper agνos tuos : Et super equos , Cr a os , cy eamelos , Cy b ves , o oves , pestis valde graciis . Tum v. 6. Fecis ergo Dominus veν m Loe altera
gύιiorum : d. an asilus iero silio, Am Israelm ii emnino potis . Sexta plaga fuit pellimorum ulcerum , quibus di homines di animalia percussit Dominus . Ibidem v. io. I tirunt qtie Moyses & Aaron , cin/νὸm da camino , o s
Septima plaga in grandine, tonitru 'fulminibus apparuit. Ibidem v. 23. dc 1eq.
ra A uii , ex quo gens illa cinuisa est . Et percussit grando in omni υννα δεῖν pricuneta qua stierunt in agris , ab hominibusti Me au itimentum : cunctamque herbam m
O Iatia plaga fuit locutarum . Cap. Ic.
rat . ibid. v. 2o. Extendisquo Moyses manum in coelum : o fadia sunt tenebra Borribiles in uniuersa terra Azg1pti rribus diebus . Nemo visi ιt fratrem Iuum , nec in is se de Deo in quo erat : tibi umque antem habitaίant bι iIsrael , lux erat .
Decima plaba fuit omnium tam de hominibus, quam de peccoribus primogcnitorum
strages . Ca P. 1 r. v. 4. ct seq. Hac duir Dominus : Meέia nocte egrediar in Aesopium , tr morietur omne primogenisum iis terra FG ptiorum , a trimvenito Pharaonis qui Duet in filio eius , Qque ad priamogenistim ancilla qua est ad molam , Cromnia primogenita iumenterum . Eritque clamor magnus in universa retra 'Iri , qualis nee ante fuit , nec postea futurus eji , apud omnes aurem filios θνael non mutiet e nis ab homine M.que Ad pecus. De Libro Iezitici.
LIBER Levitici hebraice dicitur V era, id est , Cp uocaυir , sumpta icilicet denuminatione a primo libri vocabulo . A Latinis & Graecis Leviticus inscribitur , eo quod & caeremonias , ἐκ sacriticia , quibus colitur Deus , in viginti tertem capitibus exhibeat . In quatuor partes recte dividi poteti . In primaquidem parte res
runtur sacrificia , quorum alia ex anima
libus constabant , ct nomine hostiae scuvictimae donabantur ; alia ex fructibus terrae , ct immolationes diccbantur . alia ex liquoribus , & libamina ieii libamenta appellabantur . Iam vero , vel ipsa eadem lacrificia juxta diversum finem diversis adhuc insigniebantur nominibus .
Quaedam enim cedebant ex ola ni parte in honorem Dci , ad recognoscendum scilicet supremum ejus in creaturas Dominium , di in iis res oblata tota staminis absumebatur , vocabanturque trolocausta equaedam olferebantur modo ad gratias Deo pro beneficiis acceptis rependendas, modo etiam ad nova ab ejus bonitate obtinenda betae licia . Huiusmodi saerificia hostiae pacificae appellabantur , seu etiam sacrificium Eu Mirillicum sit pro gratiis rependendis , iiDp ratorium vero si pro gratiis novis obtinendis , e lCnt neque vero omittendum est i ostiam pacificam in tres partes pro more tunc
d. iiiibuis una quidem in humarem Dei igne
223쪽
comburebatur, altera eedebat in usum Sa- vero stella , est Symbolum Christi , qui cerdotis, tertia in usum offerentium. Por- fuit & est lumen mundi : virga , regiam ro observandum est hostiam pro peccato ejus denotat dignitatem; Principes Nioab,
vel totius populi, vel Sacerdotis oblatam simulacrorum cultores ad fidem conver- prorsus flammis consumi , dum vero oc si s exprimunt; per filios Seth intelligun- ferebatur pro peccato unius solum homi- tur omnes iideles quibus Cluillus dominis, in duas divi bebatur pirtes , quarum natur . Praeter istam de Chri 1lo Prophe- una cremabatur , altera vero cedebat in tiam insignis altera Christi Redemptoris usum bacerdotum, qui ea in atrio templi figura est serpens aeneus in delerio cle- vescebantur. In altera libri parte tractat vatus ad ianitatem languentium, qui a
Noyses de his , qui offerunt sacrificia , serpentibus ignitis vulnerati tueranti ille
maxime vero de conlectatione Sacerdo- enim' praenuntiabat hcmines peccato fauciatum, de legibus munditiae, & immundi- tos a Christo per pallionem sal, andos.
tia: ἱ dc de modo purgandi di expiandi
immunditias legales . In tertia assignan- De Libro Detite omia.
tur tempora in quibus & sacrificia sunt of serenda , di sellivitates celebranda: i In LIBER iste Deuteronomium inscribi- quarta sit mentio de votis, de eorum s itur , quod idem sonat ac lex repetita , lutionibus ec redemptionibus , de rebus quia leges a Moyse jam latae uberius e Uco consecratis, de decimis die. plicantur. Multa in hoc volumine pertractat S. Legislator : Primoquidem , recentet De Libro Numerorum. beneficia, tum ante , tum post legis promulgationem Hebraeis collata. II. Dat pre-LIvs R ille XXXUL eapita habet: ab H icepta de necessitate diligendi Deum , debraeis ι ei re dicitur, hoc cit, or locm extirpanda idololatria , cie paruis quibus est.. Sumpta a primo vocabulo deno- iubi accredebznt idololatrae , superit itioni minatione et Latini librum Numerorum addicti, homicidae, stupri oc incestus no- vocant, ea ducti ratione, quod in eo nu- xii rei , oc falsi accusatores . Tum Pha- merentur dc bellatores qui gentes ad ob- raonis, Core, Dathan ek Abiron sunestum tinendam terram promissionis fregerunt ,linteritum , ut A scccato committendo Ilia& familias quibus ipsa distributa est ter irae lita s deterread , exponit . III. Statuitra . Primoquidem reccnietur 6oa ooo. bel- leges pro bacerdotibus oc Levitis , prolatorum numerus, cum quibus tamen Le- summo Sacerdote , ct populi iupremo itae non commemorantur . Tum obmu liudice , pro institutione Regis , pro se- muratio populi adversus S. Moysen, repu- cernendis vertis a lallis prophetis, pro vinitio, obiurgatio legislatoris qui quasi in vis & mortuis . , irecialiter vero pro iisti de dubitans bis petram pereus lit ut ex eatqui suspenduntur in ligno . Ultimo loco profluerent aquae ad sitim multitudinis ex- Moyses post recitatum Canticum, qui sic
plendam, trans cilio exploratorum, qui,sincipitur , uiro c si qua loquor σc. p praeter Caleb oc losue, Israclitas ab ingre1-ipulum ad legem observandam hortatur , tu terrae promise divertebant, ambitio reioc traiis grestoribus comminatur maledi- flagellum Core, Dathan. ec Abiron; pro- ctiones : liber hebraice vocatur EM HA fligatio hostiuin, scilicet Idumaeorum Cha-iGbarim , id eii, εμ sunt verba , si implananaeorum, Amori*.aeorum , ct Moabit inimirum denominatione a primo libri vorum , ingressi: m Hebraeorum in terra micabulo hλbet XXXIV. capita cap. 13.praepromistam impedire molientium . Postre- nuntiat Chri ilum Moles , dicens , Pr mo enumerantur quadraginta duae mansi spheram δε gen e tua π ae Iratribus tuis hicnenes quas Israelitae fecerunt in deserto ime , fuscis bir ubi Domin , a rus tuus. Non tum terrae proin ille pollellio& d; stributio 1 cus enim ac Moy les , Ettrilluῆ fuit le- referuntur . Capite vigesimo quarto mira gislator , ut habu cur , Act. 3. oc 7. Eu- Balaami de Christo prophetia enarratur 1ebitis l. 3. demouit. Evang. de hoc trλ-
his verbis : Ometur stella ex I acob, π comiciat momento. freget virga de Israel , σ perentiet duces
Moab , vastabitque omnes Ilios Διιι . Et .
224쪽
ARTICULUS SECUNDUS. De libro Iosue.
Utrum sit saeὸν Θ canonicus LI t. E R ille et . capitibus constans a I siue seu Josua filio Nun nuncupatur ,
ea potissimum ratione , quod praeclara tanti Principis facta complectatur. Et vero ut seriem eorum quae in illo confinentur libro breviter texere possimus , obtervandum est ea complecti, quae ab obitu Moysin per annos i . duce Iosue gesta sunt . In quinque primis capitibus refertur ingressus Israelitarum in terram promissi nis. Tum septem victoriae de 31. Regibus
commemorantur: deinde verro terra promissionis singulis Τribubus partita & dis
tributa describitur in sequentibus. In tribus ultimis reverso Rubenitarum dc eorum quibus pollelliones citra Iordanem contigerant , texitur : item & exhortatio ad plebem pro lege Dei servanda: denique mors Ioibe . Magnus ille Dux in distributione separavit civitates pro sugitivis , dc 48. cum suburbandis dedit Levitis .
Omllsis variis opinionibus de auctore huius libri , Thalmudistae omnes, sicut sancti Doctores, vix uno aut altero excepto,
existimant scriptum fuisse a losue , quod indicat illud capitis ultimi vers. 16. de
Iosue: τινί sit quoque omnia verba in v lum ne Letis Domini . Quibus praelibatis
PROBATUR hoe ratiocinio . Quod ipsi Indigitat Scriptuta, quod perpetua E e-sae traditio quod Concilii oeciimenici auctoritas, & perpetua possessio Ecclese,
hoe dubio-procul tale credi debet , quale assirmatur : Atqui ista omnium argumentorum genera librum Iosue sacrum esse declarant : Igitur & ita tenere debemus . Probatur minor quoad singulas partes . Primo : Ille liber 3. Reg. I 6. 34. citatur , quandoquidem xliquoil Do mini verbum ibi excerptum apparet ex osue 6. 26. sic enim habetur : In diebuι
eius aut eatiis Hiel de Per ει δενicho : in Abiram primisiυo suo fundatis eam , ct in Sogub notissima suo posuit portas eius : ruxta verbum Domini , quod locutus su
rar in manu Iosue filii Nun . Quae quidem verba deprompta sunt ex Josue cap.
6. In tempore illo imprecatus es Iosue diacens: MatidiιIus vir eoram Demina qui suscitatieris is adiscaverit ei υitatem Iericho tin primogenito suo fundamenta illius faciat , er in no .ismo taerornm ponar portas eIus .
Rursus iterum laudatur ille liber E cli. 46. ubi haec leguntur : Et dedit D m nus Usi Caleb fortituatnιm , σ usque in
senectarem permansit illa virtus , ut ascenderer in excedum terra locum. Iosue vero I Caleb ait : Horio Groginta quinque ann rum sum , sic valens rex eo valebam rem ore quando ad explorandum missus sum: αlius is me temporis fortitudo usque hodie persetierat ram ad bellandum , quam ad gradiendum. Da ergo mihi mentem stium. Uideas , velim , quanta sit inter utramque sententiam assinitas : Secundo , ille liber semper inventus est, dc quidem in prct canone Iudaeorum, & immediate post libros legis seu Pentateucum semper positus legitur. Tertio. accedit omnium Rata binorum dc Prophetarum traditio . Ita quoque semper censuit eximius primorum saeculorum Patrum coetus . Sic quo
ue de fide definivit sacra Synodus Τrientina sesis 4. Ergo &e.
Olli IcIES textus Scripturarum Samaritanus genuinus est , ut supra ostensum est: Sed Samaritani non admittunt librum Iosue: Igitur ille liber neque lacer , neque canonicus habendus est. Respondeo distinguendo maiorem : Textus Samaritanus genuinus est quoad ea quae continet, concedo : quoad excepti nes, nego . observandum est , Samaritanos suisse a Ieroboam tempore Schismaticos, nee alios libros sacros prae ter Pentateucum susceptile : cum enim ex Asia syria tamquam colonia a Salmanaar , qui decem tribus captivas duxerat , suerant missi , ut Samariae terram hasitarent ,& a leonibus propior impietates dilacerarentur , uno aut altero vix elapib
225쪽
anno ad Regem scripserunt, eum stippli- alia capita manifestam implicant contridiciter deprecantes, quatenus aliquos e ca-ictionem: Ergo dic. Probatur subsumptum. ptivis Sacerdotes . qui Deum terrae Zc Cap. 24. habetur quercum in sanctuario caeli colore sciit oportet, eos edocerent ,ssume , quod quidem expreste prohibetur mittere dignaretur: quocirca libris legis. Deut. 16. U. Item Iosue r. vers. 4. l
in quibus modus per sacri licia colendisgitur P.' dum rei tium transibitis Iord Deum praefigitur, i tum adhaeserunt, &iuran; & tamen cap. r. vers et r. misti de in odium erga Iudaeos , quibus non coti- Sethim exploratores per tres dies latitatebantur , ut mulier Samaritana Ioan. 4. runt, quibus revetiis, ad tres usque dies assicrit, caeteros abiecere. egressi de Sethim Israelitae, in Iordanis lit-Insalico Liber sacer neque iniusta S tore ri orati siuat , priusquam Iordanem contra Dei lcgem , neque contradictoria transirent : Ergo dcc. complecti debet: Atqui tamen utrumque Responάeo negando subsumptum. Ad pri- apparet in libro Iosue : Frpo dcc. Pro-imam probationem . distinguo: Tratque batur minor quoad singulas partes. Pri-icus prope Arcam Dei, concedo: in ipso
mo qu dem cap. 7. 17. Acban cum filiis suis occiditur , & tamen Erech. I s. 22. Deus ait : Fil us non portalis iniquiratem
pistris : Igitur filii Achan absque causa dciniuste propter patris scelus intersecti sunt. Secundo ibidem Achan dicitur lapidatus,
dc postea veri . 1 f. igne consumptus: Sed mori per lapidationem dc ignem, manifestam implicat contradictionem : Ergo
Respondeo negando minorem . Ad primam probationem distinguo : Deo jubcnte vel inspirante , filii cum ratre pcrierunt dc intorscisti sunt, conccdo : contra Dei voluntatem , nego . Quod aut m , Iaco ordinante , sit , non esp contra le- rem, cum i pse si ui pra omnem lorem: igitur si ii Achan vel furti a ratre commissi conscii erant, vel etiam Deus , qui Dominus vitae et mortis est, in tanti facinoris cotestationem, voluit Aeban & inse& in suis bonis, videlicet si iis, puniri.
Aii secundam partem utique distinguo: Lapidari & igne comburi implicant contradictionem pro eodem actii dc e dc mrempore, concedo: si ista di Versis di temporibus Ac actibus compleantur , n O . Primum lapidatus est Achan cum filiis suis deinde vero etiam cum tota sua supellcctili ad deterrendum caeteros a praevaricatione te sis , in ignem traditus , consumptus cst , ut sese describitur sub snem eiusdem capitis: immo dc quotidiana edo-cci Experientia , profanatores Templorum dc Sacramentorum laqueo apud Gallias primum suspendi , deinde in sicrile
gii de te flationem , eorum corpora inienem deiici Zc conflammari.
Dei Sarnctuario , ncgo . Ex Scriptura li-l quet Arcam Dei quievisse scu lii ille r
. positam donec transportaretur in Suo cir-l ca quercum illam , ubi quondam Deust Abrahamo apparuerat , & Iacob de sod
rat idola , propter quod locus isto rerquamdam ad Templum analogiam dicius est in Dei Sanctuario situs: Caterum De- iis prohibuerat quidem lucos, scd non unam
aut alteram arsorem prore Sanctuarii l cum, aut plantari , aut plantatam servari; nunc etenim alique arbores, maxime
in villis, circa Fcesesam plantari re conservari inon semel vidcntur. Ad secundam irrobationem distinguo es t forsitan spera erat 10sue intra trium dierum spatium se cum Israelitis in temram promissionis ingressurum, quod Dco disponente , aliter contigit , concedo: dc hoc ipsit in Scriptor Canonicus refert ut legentes in errorcin inducat, nolo. Res ibitur secundum humanam dispositionem Ordinate reseruntur , nec implicat sactum, elapsis illis tribris diebus , evenisse : Sic gravissimi autumant auctores , qui putant tres dies ingrestum in terram promissionis complectentes a tribus primis dici iis sitisse dii linctos. Solutio colligitur ex lancto Auguli ino q. a. Iosue . quidam alii non absque sendam lato censent Iosue in rei sima Dci locutum suisse , ejus lite indicasse ordinationem quς tribus prςlatis dicbus completa cil :: mos enim inoleverat apud Prophetas, mandata Dei &praenuntiare, dc eventus seu cfiectus su tequendos posca intimare i quo posito apertus est Scripturae sensus, qui quidem
talis cemetur sicut probavit eventus. Dcus igitur primum dixit Iosue , post ii ea
226쪽
ne, in terram promissionis intrabis, quod ita contigit s quentibus diebus a Deo prς- si1 is & notatis . Utraque 1blutio sonuinum Scripturae sensum absiluc contradictione inanitellat.
In isti, : Sunt alia adhue contradictoria in codem libro , dc quidem sormaliter :Vrso . c. Probatur sub linarium . Caleb. iii fuit filius Idrbone ut habetur Nu-
r.er. 32. 22. fratrem non habuit Othoni
lem Senegi filium, ut iccitur Iosue 33. 27. Irso &c. Confrmatur : Terra Chanaan partita dicitur inter decem Tribu , ct dimidia unius rartis data est Manassi, ut liabetur solue ra. 7. Sed hoc verum non ap- Iaret , namque capite I 6. 9. urbes se raratae datae simi sili. Ephraim in medio pol - 1elsonis filiorum Manasiis: Ergo Sc. Pes enis. nepando subsunaptum. Ad primam probationem dii linguo: hi Caleb erat stater Othmiel ratione avorum, concedor ita ut Othonielis neptem suam pro uxore haberet , neso . Et vero si Caleb futilet Othonielis fratre froprie loquendo, non potuiset filiam suam ei dare in uxorem I nam sicut leg tur l evit. I s. m. non potuit soror filio fratris sui nubere :ita nec videtur frater sui fratris filiam uxorem accipere: Igitur non nisi rer omdinem ad avos Othoniel θ Caleb fratres
nominantur, quatenus erant Senezi nepotes , unde Senezai dicti sivit. Aέ secundam probationem distinguo :Ft ordinatione Dei populi unius Tribus
fratres aliarum Tribuum in numero excedentes, aliquas civitates aliarum tribuum accipere di habitare potuerunt , concedo : hoc contra Dei mandatum ita factum legitur, n go. Non mirum igitur si, terra promissionis frimum in decem divisa partes , aliqua unius rartis portiuncula viciniori Tribui propter maiorem numerum , ut in obiectione refertur , concella sit : dc sic conciliantur Scripturae tum de divisione terrae in decem pλrtes, tum etiam de habit1tione L phraim in medio Manastis. Rennes : Quinque nominantur refugii civitates, Iosue et '. 36. & tamen alibi non nisi quatuor recentcntur . Secundo Iosue 24. 26. habetur , quod seniores di Principes congregati sint in Sichem in con-ssectu Domini & in Sanctuario. econtra
vero capite Ig. r. arca Dei & Sanctuarium dicuntur esse in Silo: Sed haec omiania pugnant : Frgo dic. R. pendeo distinguendo mi .orem : Hac omnia eodem modo, & secundum euin-dem respectum intellecta implicant contradictionem, concedo: secundum diverissos spectua respectus, nego. Primum quidem patet, namque de iacto quatuor lolummodo civitates resurii fuere ; s quiudem quod eo loci legit Latinus Interpres, non invenitur in Hebraeo , & sic versio latina per textum originalem corrigenda est; nec legi debet quinque: Igitur jux-tλ diversas ici Iiones tollitur contradictio; quaedam enim leviores mendae in Vulgata reperiuntur , ut dicium eli sit pra. S cundum quoque claret ex supra dictis ;namque Seniores oc Principes stabant e ram Arca verius quercum, seu Therebit thum apposita , sed ali ortanda biis, ubi erat Sanctuarium , & sic apprime cons bciatur utraque Scriptura: Cateriana textus graecus Iosue 24. I. habet , Silo, scilicet Silobia agro Sichen. Et sic de ci . tate Sichen
intelligi rotest , congrerantur Principes iii conspectu Dei , qui in Suenagoga vel in alio ad orationem des irato loco adunantur, qualis suit illa quercus, de qua
Persisto: Non legitimus est libri Iosue
ordo sententiarum , sed contradictorius :Ergo Sc. Probatur ant Cedens , cap. 22.
habetur , quod viri Tribuum Ruben , Gad , ac dimidia Manassis ad suas trans Iordanem poscitiones dimissi snt , quasi toto illo longo tempore quo terra divisa est et unaquaque Tribus in sua sede collocataeil ihil otiosi, suas uxores remque fiam familiarem non curando, manter intin terra Chanaan , cum potius deberent ad propria reverti ex quo terra quievit a praeliis: Ergo &c. Re pon.eo negando anteccdens . Ad probationem distinguo: Cito et viri ex Tribu Ruben, Gad et dimidia Manastis ad suas
trans Iordanem postelliones non reverti sinit, coquod aliquod adhuc erat a Gentibus timendum , et donec quaedam civitates distribuerentur Levitis , concedo :rer meram inertiam , nego . Potuerunt igitur Gemonite causis aliquo tempore circa Iordanem commorari. ut sese ab hostium incursis defenderunt; omni terra vero in O race
227쪽
raece composita, ad propria reverti dicuntur. Deniique dato quod illa dimidio Tri- bimul 1 cta sit prius, non male tamen P sterius descripta iv llet; post hos to scilicet naturali historiae ordine artificiali, seu id exigente ratione , ne videlicet interrumperetur narrxtio eorum quae ad persectam terrae post hostes devictos possessionem pertinebant. Itaque ora rvandum est charitatis caul, Tribus Ruben, Gid & dimidi, ni Manastis dedisse Iosue socio. homi-Des, ut sex Chananaeorum Provincias suo subjaceret Imperio, quibus peractis, Duxi te divis e litas Regiones inter nou metribuc & dimidiam Manasiis, deinde remisit copias auxiliares trans Iordanem ubi Amorrhaeorum Provincia partita sue-r1t inter Tribus Ruben, Gad, e& dimidiam Manasiis . lolue suit Christi typus juxtx illud Hieronymi Epistola ad Paulinum: Iosue typum Christi Domini nonis soluin gellit, verum etiam nomine prae
Ubὸν Iosue es canonicus. Pni Mor Liber citatur 3. Regum I 6. 4. Rursus F ccli. 46. Secundo: A Synagoga habitus est ut liber Protocanonicus; & uti talia a Concilio 'l rident. ivss. 4. arnoscitur. Tortio : Concinit Traditio. Nec mirum, pro milia Dei facta de terra promiti Unis non sine portentis adimpleta enarrat.
ET RESPONSIONUM.1rbor illa , donee Stis Arca deserretur :Igitur Arca prope quercum reposita ad tempus dumtaxat fuit.
gistratibus tredecim Israelitarum, qui Iudices vocabantur , quorum historiam per annos 3 oo. secundum quosdam, di secundum Augustinuin per 3 o. sic reseres, nctus Doctor , incipiens a morte Iosue ad mort cm usque Samsonis. Eo loci con memorat Ctiam varias servitutes quibus peccata populi punivit Dominus . Thaluinudistae aiierunt Samuelem imjus libri auctorem , alii vero Ezechiam ζ Auctor apparet antiquus , quando quidcm Psal.
io con per , Ao Μti tui, videntur cxcerpta ex libro Iudicum capite s. 4. ubi habe
tur: Domino eum exi os de Seir .
Scotus Auctoris est multa ostendere :Primoquidem , cur Deus ante lolue evita decessum Chananaeos disperdere de procul pcllere noluerit. Secundo, ut divertis tum belli , tum Gentilium ad G sus Israelitas irruentium calamitatibus domui lacob in il sciis probaretur Hebraeorum erga Dcum iidelitas . Denique ut Israelitae intellistarent Deum elle re in prona illis exequendis fideli itimum, & e pa omnes qui illum invocant , divitem ,
iuxta illud Psa lini so. Cum ' o sum
PRINO: Non mirum si Samaritanus textus hunc librum non complcctatur , quippe qui solum Pentateucum retinerent Samaritani. Secundo : Contra cictoria secundum diversos respoclus abique negotio conciliantur : Sic Acan dicitur dilapidatus stinui de igne combustus , quix ipsis mortuo , eius cadaucr igni traditum, in sceleris detestationem consumptum est. Tertio: Neque vero ullum facessit negotium , quando Scrii tor Canonicus quercum in Sanctuario fuisse commemorat
uon in iplia Sanctuario , sed in agro suit
Non una suit tunc temporis Israelitarum serxitus: Prior igitur, mortuo Iosue, fuit octo annorum sub Chusane Rege Mesopotamiae, e qua soli iti sit ut per Othonielem. Altera i s. annorum sub Lgione R ge Moabitarum, a qua liberati si in t , aduri ante Ajod. 1 cr. ia 1 o. annota sub Juliina Rege Chanaan, δ salvati si int per Iactaboram ct I arae. Quarta 7. ann. sub Rc se Madianitarum i ab illa eos eripuit C dcon. Quinta is .ani . sub Ammonitis, ex qua per Jerlate sitiit educti . Sexta 4o. anno r. sub Philistheis, quam silvit Sams n.
228쪽
D siiugi lis Scripti Sacrae Libras .
si salvantis typus, teste Hieronymo epist. ad Paulinum : In libro Iudicum ,
, , quit , quot Principes populi , tot fgu-
,, rae sunt. MIn illo libro duo reseruntur specialescas is , unus quidem Micheae de Monte Ephrai in oriundi, qui abutens Sacerdotio idolum fabri cxvit ; alter vero uxoris cu-juidam Levitae, quam multi ex Benjamitis libidine acti, in eam promisque irruentes , suffocaverunt ; quo factu in eli , ut ejus miritus cadaver uxoris in duodecim partes secans, ad tam nefandum scelus vindicxndum, partem ad singulis Tribus mi-lerit, a quibus iteratis praeliis Beniamitica Tribus, exceptis sex litis hominibus,
deleta est. Jam sit CONCLUS IO. Liber Iudicum est divinus.
Probatur hoc bravi ratiocinio.
ILLA liber est divinus, qui uti talis sem-rer habitus est, &de huc ne unus quidem gravioris ponderis auctor dubitavit: Atqui ita compertum est de libro Iudicum: Ergo
dic. Probatur minor. Primo, in Proto-canone Iudaeorum inscribitur. Secundo, ita censent utriusque Ecclesiae Patres i sic quoque definit sacra Synodus Trident. jamjam laudata; immo ex capite x3. desumptum est quod per Prophetas dictum scripst S. Matthaeus capite a. isoniam
Laraus vocabιtur. Ita enim habetur loco citato Iudicum veri s. Cave ergo ne bibas vinum ac siceram, nee immunήum qui quam comedas : quia concipies er paries Filium , cuima non tanget caput nmacula et erit enim μα--s D i ab infantia sua , o e matris urero : T ipse incipier siberare
Israel de manu Philisthinorum . Ergo&c. Blauntur objectiones. oppoNEs I. Liber continens quaedam legi Dei contraria , ex eanoae Librorum divinorum expungendus est : Atqui liber Iudicum quaedam legi Dei advertintia complectitur ; namque extructi im altarrat vicii pr.as i iactandau capite 2 r. veri . commemorat, cum tamen cautum sic ex lege Exod. 38. ne aliud altare ad hoc construeretur momentum praetcrii ud unicum iam aedincatum , de quo Exod. 38. dc Deut. I 2. 13. Ergo χαR spondeo l. Ad ista & limitia obiecta, Vel minimam quidum non involvere contradictionem, ii cuncta adamussim, & aequa lance juxta diversos respectus ponderentur.
Resendo negando minorem . Ad probationem distinguo : Prohibetur altare distinctum ab altare Sanctuarii alio construi in loco quam ante sores Tabernaculi , concedo : nullibi adificari, subdistinguo :quando altare in Sanctuario extructuru ad victimis immolandas ec lustinendum , eccomplectendum sussiciebat , concedo : linminus, nego. Ut primum igitur altare Sanctuarii pro victimis immolanais cxpiendis oc suscipiendis non sui sciebat , licitum erat aliud ante seres Tabernaculi , di non a libi construere , videlicet in isso Tabernaculi atrio; sicut enim 3. Reg. 8. 64. ita di ludi c. ai. eodem factum eli iure. In labis : Nonnulli videntur in libro
laudato incovenientia , inimo & rugnantia : Ergo dcc. Probatur subsumptum . Primo quidem cap. 13. Ierusalem dicitur capta a filiis Judae , atque tota incendio tradita, cum tamen quaedam Pars civit iis potentii lima ad Davidis utque tempora permanserit, ut habetur a. Reg. s. 6. quam & habitabant Iebusaei : Secundo, cap. I s. legitur Danitas nondum accepisse sortem inter caeteras Tribus , cui opponitur , quod Iosue cRP. I9. 4o. scribitur. Tertio, Deus consultus ab undecim Tribubus, num ad puniendos Bel amitas propter scelus erga Levitae uxorem patratum properarent, R. astirmaeti-ve nihilominus itoli semel cadunt in taulo, & devictae confunduntur tilae Ιribus cap. 2o. 28.& seq. Quarto, liraelitae cap. xl. 3. & is. allerunt 1e non polib suasi amatrimonium dare nitas iis qui ex 'I tibuli illamin luerant residui, eo quod iura-inendo ad hoc negandum tenerentur , α tkmen pollea eas concelierunt Ergo occ. f. ponaeo ad primum distinguendo: Pars magua Ierulalem . quaeque Pro toto si mitur a filiis sudae destructa oc igne luccensa narratur, concedo: tota civitas ab-
229쪽
propter quod civitas David appellata est. Porro Arx seu castellum in rigore loquendo ad civitatcm non pertinet , scd tantummodo est ad ejus defensionem propugnaculum , quocirca Auctor sacer potuit scribere totam civitatem a filiis Iudet suisse & vallatam dc igne succensiam. Ad secundum distinguo : Danite non
habuerunt suum ex terra promtisonis funiculum quantum eorum exigebat num rus, concedo: abiolutus . nego . Danitae
intra suos limites nonnihil ab Amorrheis coarctabantur , quocirca non sussiciebat terrae spatium ut per familias commode viverent, dc hanc ob rationem Scriptura dicit non habuisse suam ex Chananaeorum terra rartem , hoc ell, ad commode vivendum susscientem. Ad tertium , verum eli Deum tametsconsilitum rei missi e una dc altera vice caeteraitim Tribuum adversus M amitas pugnantium stragem , vel in vindictam Dani tarum qui paulo ante idolis sacrisc.ivcrant, vel etiam in ultionem at arum Tribuum quae Danitis rcccantibus non - obstiterant , vel etiam quia Israelitae in brachio suo , magis quam in Domino diconfidebant, Zc gloriabantur, non lamCnrediit verbum Domini vacuum tertia quippe vice inito praelio, Benjamitas ita ἡ vicerunt , ut pauci admodum ex tanta strage relicti sinc. Ad quartum : leviori animo Israelitae sese juramento obstrinxerant suas Beniamitis non dare filias ad fulcitandum Ben a-m in pene extinctam Τribum h:nc suoslare juramcnto ne quidem tenebantur :se caverunt tamen non prircite quod
suas fratribus conccst crint stias, ted propter juramentum leviori mente C l-
Pe κυ : Nonnulla indigna seut euec alia contradictoria iterim atque iterum in sudicum libro conspiciuntur : Erpo dcc. Probatur antcced. Primoquidem car. 4. rei r-tur Deboram mallerem nedum in pace
judicaste populum , sed & in praeliando ducis lana suille , qυod certe videtur indignum Secundis , Gedon de Tribu
Manallis cap. 6. dc Manue de Tribu Dan cap. t 3. Deo sacri:icia obtul rui. t , cum
tamen hoc lolum ad filios Aarcii spectaret . Tertio, cap. 8 legitur Gedeon in quamdam prolaIliun suis te id0lolatriam , quatenus Frhod ex auro conflatum fieri curavit, quod quidem Frhod Ilraelite vel iiii idolum di habuerunt dc adoraverunt, hoc vero in ruinam dc opprobrium Uedeonis domus suit I rro dcc. Respondeo ad primum, Deboram , Deo ordinant c, utroque, de quo 1 irra, suis lesunctam munere, tempore quidem pacis, Co quod Jabin tyrannus elici, dc licitum seret Is raelitis suis uti ad profriam conservationem juribus : Iempore vero belli , ut Hebraei inteli serent sublimitatem esse solitis Uci, qui sicut in viris, ita est in fragili sexu ad contundcndos , oc humiliam os sui nominis hostes parem habet facit talem, juxta illud Apost. I. Cor. r.
rasea susta junt muὸ vi et it Deus , Mi co funaat Iap. en ει : infirma munal elegis Deus , ut confundat senis . Nec obstat quod legatur cap. 3. Ba rac eo i Pso tempore c
legisse adversus patriae liosi es, copia, p tuit enim sele ad pratiandum mulieri ti adjungere , tum deviciis hostibus Hemissam cum ipse Darac judica se rorulum, non icvior cli suspicio. Ad secundum dico, Cedeonis non suisse mentem Angelo qui illi apparuerat sacrificare, scd hominem quem credebat cibare , istu dares pro victu Oilerru. Porro Manue cap. 13. attulit quidem hedum edlarc nam acuae , at utrumque non obtulit in sacrificium , sed obtulit Angelo , qui illi Samibnis praenuntiaverat nativitatem , ut ille Deo orti mo in grati 1rum actionem offerret re Domino libaret: Nonnulli autumant Manue, subente Deo. reser Angelum admonitum , sacriscasse ;quia vero Legislator est supra legem, re de illa ad nutum dispensat , alium a familia dc vice Aaron potuisse ostere sacrificium, quid vetat Ad tertium, largo cum sanctis Patribus&Doctoribus Gedeon in idololatriam suilia se prolapsum , quandoquidem Hebr. Ir. ut sancius celebratur . tum Judicum 1. in senectute bona mortuus enuntiatur :ultro fatemur sieri curatie Ephod , seu
vellcm Pontificalem cx Ierico es auro cortextam, non vero ex puro auri metallo,
quaeque eis et voluti itatua et idolum , ut nonnulli hallucinantur , ita ut Draelitae, illud tuadente Gedeone , adoraverint rin rectorali lapides etiam pretiosi sicut cminciant , ita et aisalgebant, ut Deus
230쪽
De fingulis Script. Sacrae Libris . a I f
eonsuli posset in Tluirim seu Tlium in ; nominis proprii Dado facta, severterunt,
Scriptura enim rassim indicat Deum con- qua quidem interpretatione admissa , r sultum solitum luisse, tum oracula rod de- cte obtervat Augus .inus q. 4. in sudices, re utendo illis lapidibus quasi organo &lpotu ille Codeonem dc Pl. iam unam ha- instrumento, sive quaedam tunc temporisibere matrem, ex qua, sed diversis nupta appareret Scriptura, sive etiam in radiis re- viris, ut ex .iversis patribus nati sunt , fulgentibus lapidum, Deus quasdam vel cum solerent nubere feminae unius Tribus erumperet in voces, vel etiam ex directio- cum aliarum Tribuum viris, orti sunt. ne conceptuum, ex vilit dc attentione ad Ad tertium dico, civitates idem seria Iapi fles considentem alloqueretur. Unum vasse nomen quod ab antiquo acceperant, quidem est de hoc momento in Scriptura hoc autem factum cst , auctore Thola , clarum 3c certum, videlicet Deum locu- unde ne quidem aliquam hoc nomen im- tum fuisse in Thurim dc Thumin; alte- plicat contrari clatcm. rum vero, scilicet de modo locutionis , Contra : Atqui liber ille ex omni sal- subobscurum elle. tem parte sanctitatem in libro canonico Ad Gedeonem redeamus : Dico igitur non sarit : Frgo dcc. Probatur subsum- Idolum Fohod adorandum non fabricasse, plum: Quaedam tacta temeraria in eo li- sed prout u summi Ponti scis vestem splen- bro apparent: Ergo is c. Probatur anteced. didam in Sanctitario, vel prope locum vi- Primo, cap. 4. Jophete votum vovit Dociniorem asser an iam ex pietate ficri vo- mino, quod si de inimicis reportaret vi-luisse, quod si, ipso m nrtu sacerdotesictoriam, primum quodcumque illi postea Baal hinc prophanaverint vellem , & il- occurreret, se daturu n Deo in victimam lain Israelitae , liramo ct ex Gedeonis sa- Ac lacrificium ; devictis pollea hollibus , milia 1liqui tamquam idolum habuerint,ictiliam propriam exultantem quae illi pri- omnibus fuisse in scandaliuo dc in ruinam mum occurrebat, temere occidi oc sacri- quis dubitet, sed cer e nun Gedocais culpa iscari voluit, quod factum Legi plurimum urgebis : Alia ruenantia & contradi- adversabatur : Deus enim prohibet sibictoria recensentur. Primo, cap. 4. pax ini- immolari homines , immo primogenitata inter 'abim de domum Aber facta suis- hominum pretio redimi statuebat. Secun-ie dicitur, & tamen Sisara Dux militia flo, Samson Dalilam sumpsit uxorem, ut Jabin in domo Aber postea interfectus est, propugnant sulpitius Severus lib. t. Hist. ut Scriptor Canonicus enarrat : Secun- iacr. idem & refert auctor librorum dedo. Thola dicitur Iudex de familia Isiacar promissionibus Dei apud S. Prosperum cap. 18. non suit igitur filius patrui Abi-ipari. a. cap. 22. Sed lex prohibebat maia melech , nec dc pater eius Gedeon e trimonia cum alienigenis seminis celebra-
vitates Havnth-Iair nominantur a Ia air Rejondeo l. Libros sacros sicut bona , judice , quae tamen adhuc vivente Moy- ita dc hominum mala facta referre , nec se, nomen illud obtinuerant, ut resertur inde aliquid dedecoris in Scripturae au- Num. 32. Ergo ct c. ctorem redundat; cuncta enim in glori .i in RHouiso, omnia laudata nequidem in- Dei cedunt; bona quidem , dum ejus cxter se adversari: Primum quidem optime altant charitatem dc misericordiam; ma- Conciliatur; cum enim labin esset tyran- la vero cum in ultione demonstrent justinus, uxor Pii Aber, aliquid & pro se&itiam At aequitatem : Suffcit igitur ut pro familia pertimescens, animaavertens- Auctor Canonicus per omnia sit in naroue impleri ea quae Deborae praenuntiata rando veritatis tenax.suerant , consiliuni dedit , ut Sisara dux Respondeo II. negando antecedens. Ad militiae Iabin inter ceretur, nec de pace primam probationem distinguo: Et in v inita curare aequum duxit . to adimplendo erravit Iephte, concedo :Sed neque secundum aliquam implicatide hoc fecit Deo vel suadente , vel exi- eontradictioinem; tui lia enim in Hebraeo gente, nego. Quod enim primum de ani-st mentio patrui Abimelecti , ubi solum malibus illi occurrere contigissct, hoc ip- legitur filius Phua filii Dado , sed Grae- sum iuxta legis mentem dc spiritum , occus dc Latinus scriptor interpretationeinon :iliam immolare debebat. koucat Theol. Tom IK O a M