장음표시 사용
251쪽
a propheticis, non tamen a sacris secernunt. tertia persona. Iunior Tobias addit moria Secundo : Majoris quidem auctoritatis tem Patris , & ejusdem morientis ad i- libri Prophetarum i unt quam historiales , psium exhortationem: alter vero Scriptor non tamen in eo sensu quod alacris poia Canonicus ipsius Tobiae junioris obitum steriores eliminentur ; verum potius exiscripsit: liber quatuordecim complectitur eo quod Prophetales , dc quoad sensum , capitλ.& qui ad verba ab ipso Spiritu sancto di- R. P. Gravesen Trach. de Scriptura lati sinit: alii vero e contra, cum hi it Sacra pag. 26o. non absimilia de hoc minxia multa reserat facta , quorum vel ipsi mento, partitione operis iacta susiori ca- homines testes erant. lamo describit : Liber Tobiae , inquis , Terris : Isidorus errore facti deceptusIduas in partes distribui potest. In pri- is putavit librum Nehemia: elle quid ab ope- ma praemittuntur genus & Patria To- is re Esdrae distinctum , idcirco illum a i ybiae , qui anno sexto Ezechiς Regis is, ciebat; sed ut primum intellexit, non e . Iuda , dc amio nono Osee ultimi Re- isse ab opere Ε:drae completo distinctum , gis urael , cum decem Tribus captius is non potuit propter auctoritatem Ecclesis a Salmanazare Assyriorum Rege in Α1- is
illum abnegare . Caeterum primus S se- syriam deportarentur , eo quoque una iscundus liber Esdrae per modum unius in cum uxore & filio tranStatus est. De- ,, Canone Iudaeorum recensetur, & ad hoc inde commendatur Tobias a vitae inno- , , non satis attendit Isidorus. centia , a fuga consortii malorum, a is. divinς Legis observatiotie; a pietate er- δε
---i--- - Dcum , a misericordia erga paupe- is
res & proximum, a cibis vetitis absti- is ARTI CULUS OCTAUUS . nentia, a cura sepelieindi mortuos, ab is invicta animi constantia , qui enituit ,, Utrum liber Tobis sit -Mentituιὶ tum in rebus advertis , quas passus cli is sub Sennacherib Allyrioruin Rcge , a DTOBIA sex tribu Nephali oriundus, du- quo fuit bonis omnibuS expoliatus, tum ,, ctus est eum suis fratribus in Nini- etiam eo in casu extraordinario , quo is vcn captivus; ipse tamen nec mileriis tra-iirsum quodam die litigatum a popul ctus, nec pravis multorum Israclitarum rium sepultura redeuntem, & juxta p is exemplis cedens, cultui veri Dei seti per rictem domus obdormientem ex carunt is adhaesit . hinc Deo adjuvante , gratiam calida in ejus oculos incidentia Hirun- ,, apud Salmanagar Regem invenit . variis dinum stercora. In secunda parte descri- is milericordiae operibus indefesso labore va- buntur iter re reditus junioris Tobie, ,, cabat, fratres miseriis consectos erigebat, qui in terram Medorum a patre millus is legem sic observabat, ut bene multis ma- cit; Officia exhibita ab Angelo Rar hae- ,, xime pietatis affulgeret virtutibus ; quia te, qui se se peregrinationis junioris To- is vero ejus animae erat Deo placita , con-ibiae comitem ac ductorem prςbuit, cum- veniens fuit ut tentatio probaret eum ;ique a devoratione piscis, qui juxta itu- is sed miram &constantem in hae afflictio- vium Tygris in juniorem Tobiam in- isne patientiam habuit ; quocirca magnifi-istierat, liberavit, oc ici ac iecur illius , , catus & exaltatus eii; quandoquidem ian- piscis ab ipso in terram tracti re exen- ,, eius Raphael Archangeliis filium suum ad terati modum in medicamentorum u- ,, abelum duxit & reduxit incolumem ; stim prς parandi edocuit : atque de S ,, cumdem a pisce illum invadente prote- ra Raguelis lilia in uxorem ducenda oxit, mulierem habere secit, daemonium instruxit. Denique, narrautur demO- ,, Λ imodarum comi ubio Sarae insidiant m nis Alm qi, seu luxuria: νά incipis , sc- ,3 compescuit ; seniori Tobiae lumen relii- coris re cordis illius pilcis lusi tu ex- is, tuit : haec & si nulla in isto referuntur pulsio, invisibilis illicis dςmonis relega- is libro, qua de eaula nomine Tobiae inlcri-itio in sit perioris Egypti desertunas. Λn- ,, bitur. Chaldaice scriptus est ab ipso Tobia geli Raphaelis in Rages civitatem Me- ,, Patre, qui passim in omnibus editionibus diarum ad Gabulum prosectio , a quo ,, loquitur ut prima, & non ut iucunda &4. decera tale illa, quae pater junioris Tobie , ,
252쪽
De singulis Seripi. Sacrae Librh . 23s
se In mutuum aut depositum ei dederat, re- tum desumit. Concinunt Ambrosius lib. A cepit; Tobiae cum Sara Matrimonium, 6. in Examer. Cap. 4. S. Augustinus lib. a. is eius cum uxore in civitatem Ninivenide Doctrina Christiana cap. s. suifragatur si reditus : restitutus Tobiae senioris vi- S. Gregorius lib. Pastoralis curae pag. 3.
sus adhibito selle piscis ; Angeli Ra- admonitione secunda, dc alii multi.
M piraelis manifestatio; preces, orationes, Icon abs re erit aliqua hic Patrum Ioca,, pratiarum actiones , vaticinia, di mors texere . Cyprianus lib. de Eleem. ait :
is utriusque Tobiae. Iam si se l.oquitur in Scripturis divinis Spiritus se sanctus, dc ait: Eleemosynis Zc fide d
CONCLUSIO. is licta purgantur .... Raphael quoque An is relus paria testatur , dc ut cleemosyna Liber Tobia es aωrsenticus. is libenter ac largiter fiat, hortatur , diis Cens : Bona est oratio cum jeiunio dc Probatur multipliciter. eleemosyna . se quae quidem sententia
desumitur ex cap. t a. s. lib. Tob. Ambr Primo, ex Conciliis. lius vero : Canis viator dc comes Anne,, li est, quem Raphael in libro Prophe-
ILLA lilaer est authenticus qui in Cano-iis lico , Tobia , non otiose sibi dc Tonem divinarum Scripturarum tum a Con- is biae filio adjungendum putavit , quanciliis , tum a Patribus adscitus est : At- is do perrexit ut asmodaeum fugaret , qui ita est : Ergo &e. Probatur minor . is firmaret copulam conjugalem . Ergo Primoquidem , a Concilio Hipponensidcc.
ann. 393. Can. 38. recipitur : tum a Camthaginensi III. Can. 4 . ab Innocentio I. Terris, rationibus Theologicis.
epist. I. ad Exuperium t a Celasio summo Pontisce in decreto de Scripturis sacris : PRIMA: Ille liber est divinus , cuius ab August. lib. a. de Doctrina Christiana variarum linguarum extant editiones, quas cap. g. a Calliodoro, ab Isdoro Hispalen- variae Eccletiae tum in Criente , tum in si , a Rabano Mauro : Ab Eugenio IV. Occidente ad utilitatem fdelium adopta- denique a Trident. sessi 4. Ergo dcc. runt O atqui variae extant libri Tobiae in variis linguis editiones , quae apud et in
Setiando , ex Traditio . rientales dc occidentales in ulu fuerunt perpetuo; extat enim Hebraica duplex , a
ILL Ε liber est sacer, quem uti talem tera Hagii, Monsteri altera i item Grae- habent utriusque Ecclesae Patres t Atquii a dc quidem antiquissima , qua usi sunt res sic se habet : Ergo Ace. Prob. min. S. Pol vcarpus , dc S. Clemens Alexand. Item primo ex Patribus Graecis. 3c Latina Grecae multum affinis, qua u-3. P bearpus epist. ad Philippenses illumisus est auctor constitutionum Apostolica- recipit . Similiter dc Clemens Alexandr.irum, dc ipse Hieronymus. Frgod c. lib. I. strom. origines epist. ad Asrica- Altera : Liber magnam de Christo &num , dc ante ipsum irenaeus lib. i. cap. vocatione Gentilium complectens prophe-34. S. Atanasius Apolog. ad Constantium itiam , uti sacer haberi debet , cum non S. Basilius in oratione de avaritia . EG nisi Spiritus sancti affatu similia pr P nun-go dcc. tiari non possint : Atqui se prophetavit Ex Parribus Larisis , Cyprianus lib. 3.1Tobias . Et probatur : Cap. I 3. post testimoniorum adversus Iudaeos , rogatus multas effusas Deo laudes , gratiarum a- a Quirino , sicut in praefatione legitur ,lctiones dc benedictiones pro beneficiis ac de bcripturis sacris nonnulla excerpere ceptis , ait de Christo ejusque Ecclesia r capitula , aliqua de capitibus primo , se- Luce splendida fulgebis : er omnes fines te
eundo dc sexto Tobiae recenset . Tum ra adorabunν ra . Nationes ex long mitio ad lib. de orere dc eleemosynis Tobiae librum re venient r o munera deferentes , adora laudat dc sacram vocat Scripturam . Hi- bunt in re Dom num , is terram tuam in larius in Psal. 119. ex libro Tobiae quod-ssanctificationem Labebunt . Nomen enim ma dam ad ciendos pietatis affectus argumen-ignum involabunt in re , Maledicta erunt
253쪽
qui contempserint re , eomtemnati erunt i nici , qui di consequenter habebant pro omnes qui in phemavo, int re : Ben/diei, quo avita lingua chaldaicam : Igitur Rex Ni
rerunt qui ad scaterint re : tu autem laetaberis in siliis ruis , quoniam emma bene entur.
oniiciss: Liber Tobiae in Catione Synagogae non invenitur : Igitur non elic anonicus. Confirmatur: losethus in antiquitate ludaeorum vertati limaus silet istum Librum : Frgo S. c. F. pcnd.o distinguendo : Non invenitur
in Prot canone, concedo : in Deuter canone , ncgo . Ante captivitatem tum
Ninive, tum Bab, lonicam Canonem Uc-braei condioerii d , in quo juxta traditionem divinam, libros sacros rei'Diuerunt :'uia vero in utraque captivitate Libri sacri propter acerbitatem temporum disperii secrant, Eldras instinctu Dei ductus,
dispersos collegit , hinc Deutero- non seu posterior, in quo de novo arpongrentur i,eri Libri, editus est. Deinde vero Praevio maturo exλmine, nonnulli ad S/rhubim, pertinentes declarati sunt Sacri , ct in posteriorem Canonem adiciti 1unt, quorum unus est liber Tobias , qui quidem ante captivitatem Ninive non extabat , cum relerat & Tobiae cartivi pietitis facta, & Dei in ipsium amori, multa argumenta s sed neque ante captivitatem habylonicam conscriptus videtur , cum chaldaice in textu oripi nati Labdatur, ct conic lucriter post utramque cartivitatem compositus, nonnisi enim durante captivitate Babylonica Hebriet Chaldaica utebantur lingua.
D ces: Isi ur non lingua Chaldaica, sed potius Assyriorum lingua scrioi Eclauit ille Liber , quandoquidem Tobias 1 uerat apud Assvrios sub Salmanazar castixus. R. ροηδεο. Assyriis succellisse Chaldoros, hine S linrua Chaldaica in toto illo vastillimo im ierio una postea florebat : verum quidem est gubernatores scit Pror res Ninive Chaldςorum Mediae demisso sago , sibi audacter imposuis e Diademara , quod ad eorum imitationcm postea secerunt gubernatores Babylonis , ec ii ccx Chald. Cis tria conflata sunt regna, videlicet Chaldaeorum imperium , dcir. . e Retas Ninive , tum ci Rcses Ba lo- nive tempore cartivitatis Tobiae loquebatur chaldaice , tametsi non Chalda orum sed Assyriorum nomen ex erimis Astyriis assumeret, di se recte con1 bciantur bcripturae .
Au auctoritatem Iolor hi dico, omisse librum Tobiae propter tria. Primoquacein, ex eo quod quia non hebraice, scd claldaice scriptus esset. Secundo , non tot λm gentem icd rerionam dumtaxat rarticularem spectabat . Tertio , non erat in Proto-canone . Iisdem ductis rationibus
Istasis : Ille Liber non est sacer , qui quedam Angelo sancto tribuit mendacia :ied ita legentibus apparet. Et probatur. Cap. q. vers 7. Angelus alterit se elle dei liis Isiael : vers. a. 1 e mans se apud Ga bellam , quasi vero Angelus haberet pro habitatione terram; ver1 18. se esse Azariam Ailaniae magni filium : tum cap. 7. v. 3. cx tribu Nephtali Oriundum, que qui ciem omnia vcritati non sunt contona; neque enim Angelus erat hominis filius, nec etiam rotuit cum Tobia se proclamare de Tribu Nephtali Oriundum , ocin civitate Ninive cartivum , quia iri λTribus iam jam per Theglathphalalar, qui
ante Salmanaχar rei navit , fuerat devastata . omnes qui pre contribules captivos abduxerat, ut habetur 4. Reg. is. Igitur
Tobias nec dicendus cst de Tribu Neph
tali, nec captivus sub SalmanaZar. Respondeo negando minorem. Ad probationem , distinguo : Et dicia Angeli debent intelligi secundum distributionem accommodam, hoc est , juxta lcnsum tum figuralem, tum spiritualem & mbilicum, concedo : semPer auxta sensum litteralem & obvium, nego. Scriptura lacra varios subit senius , qui conformiter ad materiam quam tractat sumuntur : rOrro in locis per modum objectionis Allatis de myilerio gratii & i rotectionis Dei, quod abicondere, ut ibi habetur, honun est, asit quocirca Angeliis Israelitae N mine iniisnitur , co quod Iiraesitis r rςerat : se quoque nominat AZariam , cuius prae se terebat irecicua . dicitur quo tu
.Pud Cabelum mansiste , cum de facto arud ipsum dixeriatus sit , ut debitam Tobi ς pecuniam acciperet . Nonnulli sic
254쪽
vertunt: Nominatur Israel, hoc est, pr :- valens ac sorti stimus juxta ipsi os Israclv3c buli Interprecationem: pari re conlimili modo Azarias , quod interpretatur auxilium Dri . Nec mirum , Tobiam dc contra monstrum lJuvii , dc contra darmonem Atmodaeum defendit o Ananiae nomine utique celebratur, id est , IWaria Dei , ut ipla Anauia senat vox a gratia' lippe m igna, eaque multiplex tanti Αn-
reli minii ferio . Tobiae familiae, Jc facta
dc concella est. Caeterv in cum dicitur de Tribu Nephtali oriundus, dc Ninive civis seu incola , hoc totum ratione junioris Tobiae quem in via comitabatur , apprime commemoratur. Non igitur ut in cr-
rorem induceret homines, sed potius ut Dei panderet mysterium , sic locutus est sanctus Raphael. Ad ultimam instantiam respondeo :Theglathphalasarem Assyriorum Regcm ,
qui ante Salmanararem clavum imperii tenebat, primumquidem Galaaditidem, Galilaeam, dc terram Nephtali vastasse, tum omnes cives captivos duaeille Ninive ut
habetur 4. Reg. I s. 29. dc 7. Parali P. 1.
23. 26. sed non implicat aliquos in iis provinciiς dilapidatis remansiste, sicut facta messe , aliquae supersunt spicae, inter
quos erat Tostas , qui veniente postea Salmanagare, in altera captivitate , quae 1uit omnium decem tribuum universalis
clades , e civitate Nephtali ductus ellcaptivus: quorsum enim ex primo exte
minio non remansissent aliqui , cum ex secundo universaliori nonnulli residui suerint i habetur enim χ. Paralip. Cap. 34. Iosiam multis annis post istam generalem vastationem urbes Manasiis , Simeonis , Ephraim, Nephtali tametsi ex magna pλrte dilapidatas ab idololatria repursasse , dc a reliquiis aliarum Tribuum sacrum tributum exegisse : Igitur non recte concluditur falla annuntiari in libro de quo tractamus, cum Tobias dicitur captivus ductus λ Salmanarar, t quamvis iam praecessisset ejus Tribus ab alio Rege vast tio, quandoquidem dc potuit ab illa eripi, dc postea in posteriorem tradi euec seisici captivus factus per SalmanaZar. Urgebit : Quaedam contradictoria in libro Tobiae respersa leguntur : sed hae es acro non conveniunt libro et Ergo&c. Probatur major I Sara filia Raaue.
lis, quae Tobi ς juniori nupsit, civitatens Ra es Medorum incolui sic dicitur cap. I.
vlta Σ. dc 7. cum vero ad eam venit Tobias cap. q. misit Raphaelem ad Rages civitatem Medorum ut a Gabeto pecuniam
reciperet: sed ii Rages Tobias commora in
batur , nece ite non erat mittere Raro
aliquem , qui pocuniam a Gabolo acciperet : Igitur eli niani sella contradicito
Confirmatur . Lib. 4. Reg. cap. II. 29.
rileglathphalasser Tribum Nephtali ea-pticam duxit, quo posito inde sequeretur Tobiam captivum in ille in Assyriam auctum per illum Regem, cum tam n constet ex Libro de quo nunc agitur , ho tactum sub Silmana Eare contigille , quod certe contradictionem sapit. Ergo dcc. Remn eo negando niatorem . Ad primam probationem, distinguo : Et in As syriorum imperio diversae urbes eodem Rages nomine datae sunt , concedo r ocquae in objectione proseruntur, de eadem numero civitate intclligi debent , nego . Concinunt diveritae huiusce Scripturae vcrsiones. Et vero in Vulgata Rages habeatur in utroque loco , in graeca Ecbat MAEMedia s in Monsteriana habetur, Ecbatana Medorum, in Pansiana legitur terra Idian. Subdit Lyranus heri potu ille Raguelem liabuisse villam Rages, civitati magnae ac finem , nomine civitatis magnae insignitam, dc ex illa misisse aliquem, quia Ga-belo pecuniam Tobiae debitam reciperet. Ad confirmationem, distinguo: Et Theglathphalasar non omnes cx Tribu Neph tali captivos duxit, concedo : dc omnes prorsus, ita ut nullus in propria reman ierit patria, nego . Duas tantum Tribus
Theglathphalasar captivas in Allyriam juxerat , sed post ipsum SalmanaZar caeteras Tribu ς Nini ven tran .lulit, euec tunc regnum Israel penitus extinctum est : sic Nabuchodonolor, cum rebellavit Io.ichim, obsedit Ierosqlymam , sed pace composta , aliquos solummydo duxit captivos :At vero Ioachim, seu Sedecias suis non istans promi 1Iis, alternata vice Ierosolyma a Nabuchodonosor dc obsessa , dc vallata fuit , ipse vero Sedecias cum toto Iuda Babylonem translatus est . Potuit igitur 1 obias remanere in patria, cum Theglathph lasar Tribum Nephtali captivam auxit , quandoquidem nonnulli rx ejus ninibiis Gratan erepti simi, sed veni eu
255쪽
te Salmanazar, ipse cum reliquis omnibus, captivus ductus est , ut ejus reserthistoria. Reponer : Liber ille quoddam fabulosum, seu potius impossibile precontinet .
Ergo dcc. Probatur antecedens. In eo legitur quod iecur piscis possit expellere
daemones : sed hoc verisimile non apparet , cum creatura spiritualis a corporali
non pendeat, dc id quod est materiale agere in spiritualem substa nitam non queat.
Ergo &c. Responitio negando antecedens. Ad probationem , distinguo : Res corporea non potest agere ut causa proprincipalis in rem spiritualem , concedo : ut cauli in- frumentalis, dc a Deo elevata, nego. Sic aqua, inquit Augustinus, virtute Dei elevata dum tangit corpus, etiam & a sordibus peccati abstergit animam i se ignis juxta Sanctorum Doctorum placita virtute iustitiae Dei roboratus, cruciat damna tos; potuit igitur sumus piscis jecoris as sati expellere daemones, sicut de facto Asmodaeum, qui multos sane viros jam jam occiderat, procul secit. Iuliot: Ecclesia nequidem librum Τ
biae uti Canonicum habet: Ergo occ. Pr batur antecedens : Concilium Laoli censeCan. ultimo, Carthaginense III. Can. 47. illum omittunt librum . Origenes hom. t . ait eum quidem a Catecumenis leti, sed non es le Canonicum . Idem pr pugnat Hieronymus in praes qui tamente se Celasio dist. I . Can. Sancta Mater
Ecclesia , pro fidei regula condenda , ubi agitur de iacris Scripturis, audire nece L se est. Ergo dcc.
Resipondea negando antecedens , qukndoquidem Tridentinum scir. a. in canonemacrarum Scripturarum ad civit librum , quocirca nullus de hoc momento relinquitur ambigendi locus , cum Ecclesia
in sactis dogmaticis sacrorum maxime librorum insallibilis sit. Non diffiteor aliquando de libro Tobi et fuisse dubitatumnuin esset facer, vel non , sed omnibus perpensis, ita definivit Ecclesia; hinc auctoritas Conciliorum particularium , &aliquorum doctorum nihil de hic detrahit fide . cum ad eorum usque tempora nihil de hoc momento definitum haberetur, tum quia, ut notat Genebrardus in Chr nologia ad annum 3638. 3yzo. dc 3932.
suerunt diversi Librorum sacrorum cano. nes conditi xb Hebraeis, unus scilicet ab Esdra dc continet Proto-canonicos , alter ab aliis Seriptoribus, & Deutero-canoniis
cos complectitur , ex quo non expungen
dus est Tobiae liber , cum nonnullorum Patrum etiam antiquid morum, & ipsus
Tridentini calculo muniatur. Neque vero magis proficit instantia ex Ieronymi auctoritate deducta e quandoquidem lib. 3. Apologiae contra Rufinum aD firmat se in hoc aliorum expectare sententiam; immo iste Gelisius in decreto de Seripturis librum Tobiae tamquam genui num& lacrum suscipit. Cum igitur Hieronymum veluti de Libris saeris fidei re gulam habet Ecclesia, id unum solumna do vult , eius auctoritatem pro Libris
Proto-canonicis plurimum ponderare: esto dc pro Deuter canonicis , sed secundum 4 istributionem accommodam , dc modo non praevaleat plurimorum omni exceptione
majorum auctoritas; δ hoc supposito quod
accedat Feclesae consensus , quae quidem circa istud momentum omnem prorsus abl- tulit dubietatem.
Iare Tobra es sacer. PRIMO : Uti canonicum habent illum librum Concilia, videlicet Hipponense can.
38. Carthaginense III. can. 47. Tridentiunum, se sis 4. Secundo e Suffragantur SS. Patres, Basilius Hom. de avaritia , Ambrosius lib. 4. in Exam. cap. 4. Augustinus lib. 1. de doct. Christ. cap. 3.
Tenio: Concinit Traditio, tum Iudaeorum , qui illum recensent in Deutero-Canone , tum Christianorum qui ab ipsa vagiente Ecclesia illum recepere: quandoquidem vel ipse Cyprianus , qui tertio florebat saeculo librum ut factum celebrat
lib. de opere & eleemosynis, re lib. 3. Testim. ad Quirinum .
mus non commemoret in Prqlog Gale
256쪽
De singidis Script. Sacrae Libris et 3 9
Librorum ea nonicorum expungere , quia i daica lingua suerit conscriptus . De isto eo loci numerat solum libros Prot Cano- l volumine duo quaeruntur , uni im scilicet mi AMnaeoeae ante captivitatem tum Ni- l de authenticitate , alterum vero de v nive , tum Babilonicam conditi , in quo dubi procul collocari non potuit , cum ea tantummodo repraesentet quae pius ec devotus Tobias captivus , & aequo pallus est animo, sed non negat reperiri in Deute-rO-Carione , cum dc ab Hebraeis inter Halographa numeratum testetur , Praefin Tobiam. 5ecianda : Ultro fatemur quasdam in libro An tylogias reperiri, sed attendendo ad sensum spiritualem absque negotio conciliantur ; quia enim Sacramentum tum abscondere bonum erat , Angclus Tobia ex pollulanti quis ellet, respondit se eite ΑΣariam, mystice magnum Ec ita potentem principem, ut damonem ipse relegaverit in dei ortum ZEgypti: In eodem spirituali sensu te dixit de Tribu Nephtali
oriundum dc concaptivum , quatenus scilicet Israelitarum Ninive Captivorum curam gerebat singularum sibi a Deo demandatam, praeter tim vero Tribus Nephtali propter Tobiam ad quem fuerat miLlti, ut consolator oc cuilos . Tereis : Si aqua virtute Dei elevatat gendo corpus, lavat & animam , quid, prohibet vaporem jecoris piscis allati , or-- dinante Deo , daemonem Almodaeum
m Liber Indiis inris saeras Scri saeras a numerandus sis
LIE R ille XUI. capitibus conclusus , refert istius mulieris fidem , ejus
praedicat virtutem , fortitudinem , sicut de in defendenda patria magnanimitatem, maxime vero insigne in truncato capite Holor hernis super Assyrios Bethuliam o sidentes reportatam victoriam . Quidam putant librum hunc ab ipso loachimo in ipso historiae contextu nominato elaboratum fuisse: suspicatur Huetius exaratum captivitatis temporibus Babylonicae ad leniendam exilii aegritudinem , dc spe fractos captivorum erigendos animos , cum
hic Liber , teile S. Hieronymo , Chauritate hilloria: . Pro quorum resolutio.
PROBATUR : Ille Liber est canonicus , qui uti talis oc a Concilio Nicaeno , dc a Tridentino, ct a sanctis Doctoribus habe.tur : Atqui Libet ludith ab iis omnibus
celebratur : Ergo Sc. Probatur minor. Tametsi Nicana Synocus ex prellam non faciat de hoc libro mentionem ; tellatur tamen Hieronymus in praelatione ad hunc
librum laudari a Nicaeno . Tum epist. x o. ait, Ruth & iEsther oc Iudith tantae gloriae sunt, ut sacris voluminibus nomina dederint : item in praes Iudith , si e loquitur : Quia hunc librum Synori dus Nicaena in numero sanctarum Scriari plurarum legitur computat, e , acquieis
vi pollulationi vestrae . is quibus verbis etiam agnoscit Hieronymus auctoritatem Ecclesiae in definiendis divinarum Scripturarum iactis; atque rossulantibus, num ille liber seret canonicus Nicaeni Concilii auctoritate fretus affirmative res bondet : ita quoque de fide definit Tricent. Sess. 4. Astipulatur Isidorus qui lib. Ethymologiarum cap. I. asserit Ecclesiam librum Iudith veluti sacrum agnoscere: EGgo dcc. Co isma et Concilium III. Carthaginense ubi aderat S. Augustinus can. 47. librum Iudith , ut sacrum recepit ; tum & si cialiter S. Doctor lib. a. de doctrina Christiana cap. s. Eumdem ut Canonicum habet Ecclesia Romana, sic Innoccntius I. epis . ad Exuperium Tolosanum Epist pum: sic c elatius I. cum Synodo Roma.na in indice Librorum lacrorum et Ergo dcc
Historia Iudith non est paνalota, sed υera. PROBATUR auctoritate Patrum , qui uno veluti calamo atque consensu ludith ut seminam sortissimam, dx omni praecellentem
257쪽
Fit saris si e ilaxitas adversus ν-- ω ciuionem militantibus.
lentem virtute ceteris proponunt . Ita
Clemens Romanus circa finem Epistolae suae ad Corinthios : Clemens Alexano. lib. 4. 1 rom. Origenes 19. in Ierem. Temtullianus xin fine libri de Monogamia :Ambrosius lib. 3. de ossiciis cap. 23. tum sese in libro de Viduis: Hieronymus epist. s. ad Salvinam , decima ad Furiam , dcx4. ad Pipiam , nec non & in Isaiae se. Augustinus lib. 18. de civ. Dei cap. 26.
Fulgentius epist. x. ad GAllam Cap. 24. aliique veteres, quorum ne unus quidem
deest qui non agnoicit historiam Iudith
tamquam veracissimam: Ergo &c. μυar hic quoidam textus recensere :M Multae mulieres, ait α--m Romanus lis gratia divina corroboratae multa & vi- ise riliares erunt. Beata Iudith , cum urbs lis circumsessa es et .... egresia est , dcis tradidit Deus Holofernem in manus M mulieris . is Tum Origenes Iudithis foedera sanciverat cum Holoferne , ut ,, tot diebus egressa ad orandum Deum, se post totidem dies s steret semetiplamis cubili Holofernis . ,, Insignis est Λm-- brosii locus: Ecce tibi ludith se os se fert mirabilis , quae sermidatum populisse virum Holofernem adiit , Astyriorum se triumsili scptum caterva. Non omitis tendus Fulgentius: Habes, inquit, &o in veteri & in novo rissamento san- , , ctarum viduarum , quibus a dii ceris , is exempla. Ita vetori Testamento Judith. se Certe , si soret conscia. mulier , vel eius historia ad invetita sabula , a 2 S. Patribus baee s iacia vidua non proponeretur caeteris imitanda. Irgo Sc. Coormatur : Illa historia intellisenda est in sensu obvio & litterali , nusquam vero in parabolitico seu metaphorico, quς ipsus Iudith refert genealogiam , facta particularia, & media quibus ad obtinendam a Deo super Israel hostes victoriam uia est: Chaldororum exercitus consternationem, Regis consilium de univcrio Orbe , suo subjici cndo imperio , Achioris Chaldaei Deuiά timentis lalutem , victor ae reportatae annuam sustivitatem, lud. thviri mortem: non enim aliis exquisitiori bus picturis delineari potest tristoriae veritaς : haec omnia ad amussim in libro Ju dith recensentur, ut omni rat bit lemnii: Iaitur historia ludith eli veracillima. Olli Ictys: Vel in ipso libri limine pravissima affulget contradictio : Sed Liber sacer non mii veritatem, ut sinctum decet Spiritum ejuS auctorem, complecti debet : Igitur liber Iudith non est canonicus. Probatur major: Cap. IS. factum victoriae contigit rostquam populus e capti vitate babylonica redux fuit: sic enim Α-chior loquitur ad Holofernem de ludaeis
cap. s. Reversi ad Dominum Deum tuum ex
dis' μαε qua dispers fuerant, adunari sunt. Sed contrarium cap. r. legitur; ibi enim Auctor lacer refert iactum evenisse sub Nabuchodonosor Assyriorum Rege, quando scilicet debellavit Arphaxad Medorum Recem , qui Fcbatanam aedificaverat porro cum populus a captivitate solutus serotis lymam rediit, jam iam imperium Ct alda orum datum fuerat Medis re
Persis , ouocirca tunc temporis non re
gnabat Nabuchodonosor, ted Cyrus primus Persarum Rex, qui populum iudaicum a captivitate liberavit: Igitur ei anile: a contradictio in libro Iudith. Responiae. I. Omissis variis auctoriiri Nntentiis, factum victoria ludith eo evenitale tempore, quo Hebrari suis adhuc vivebant sub Rosibus; irritur enim cap. II. Iosiam Regem inicile electam juventu tem , qua Chaldaeos cx morte improvisa Holoi rni perterritos inter montium a rgustias ad persectam iis, te internecionem
totius exercitus persequerentur e Igitur lactum victoriae post captivitatem Babylonicam contingere non potui ζ , quandoquidem tunc temporis cc vastatum erat
Israel regnum: & ipsi ludaei non nisi Du-
Res miso II. negando majorem: Adpr l bationem distinguo: Factum victoriae contigit postqv m populus per cartivitaem Manasiis dii rursus , in suos rcdilt sncs , concedo : rost cartivitatem Babylonicam , nero . Igitur solummodo post
captivitatem Manasiis Iudith sortitudinne delu per immisia devicit Holofernem . Ita loci larmin us hic de verbo Dei cap. z2. ubi propugnat factum Judith tempore Manasiis Regis luda exenisse ; tunc enim regnabat Ninive apud Medos Di
258쪽
in citronico Ailyriorum , sic colligitur ex lib. 4. Reg. 19. di Tobiae cap. I. riui autem vocatur Nabuchodonosor in libro ludita , probabile est a io pomine dictum fuisse Merodach Baladam, qui fuit etiam Babylonis Rex : nani poli Sennaci ci ibsub finem regni FZechiae patris Manasiis, Aiar: ad Jon clavum imperii tenuit , ut sat ci lib. 4. Reg. iq. post Atari addon vero regnavit Merodach taladam, de quost mentio lib. 4. Reg. io. Isaiae , CAR39. & Ieremiae so . qui erat Rex Labylonis : qui quidem transtulit ad se Regnum Allyriorum , cum nulla fiat amplius mentio in s.cra Scriptura de Regno Assyriorum . sed tantum de Regno Rabylonis , sulpicimur validam regnare Babylone coeptile ann. 3. Manaeis , unde annus decimus tertius quo movit Bellum ad ver us Judaeos , duce Holoferne , incidit in annum i 6. Manassis, quem Paulo ante captivum dux orat Babylonem . Tunc etiam e tabat Ieros blyma , cum templo de quo ni mentio 4. Judith. Tunc quoque vivebat Eliaci in Sacerdos Mapnus, ut par et cx chronico Nicertiori I aviarchae Cp. qui enumerans Pontifices Judaeorum potuit Eliaci in inter Sobnan , oui suit Pontifex tempore FZechiae &Elcbiam , qui tempore Iosae summum obtinebat Sacerdotium: porro certum essi utor LEc si iam & Iasam mediare Manasen , quod quidem convenit cum lib. a. Reg. cap. 13. ubi Eliacim nominatur inter praecipuos Sacerdotes : hoc ipsum utique magis cohaerct cum Prophetia Isaiae 12. ubi praecipitur depositio Sobnan impuri Ponti scis, & exaltatio Elia-cim qui in ejus locum suis eius est. In cis : Atqui scium victoria: Iudithroti captivitatem Babilonicam contigit :Ergo &c. Probatur subsumptum ex verbis Achioris cap. s. ad Hololernem: Aure hos annes , cum recessissent a via , quam deflorat Illis Deus , ut ambularent is ea , terminati sunt pratiis a multis nation bus Iez plurimi eorum captivi ai Iucti sunt in re ram nou surm. Ati per autem raves ad D
minum Deum suum , ex di persione , quassi es fuerant , adunari sunt , CT ascenis
runt monetana hu omnia , ex iterum possirint Ieri, alom , ubi sunt sane in fana rum. Sed i aec omnia post captivitatem in Thς: l. Tor'. M. Pabylonicam evenisse constat . Ergo
P Ioni o negando subsumptum, propter rationes jam jam laudatas , ea potiissimum ductus ratione , quod c captivitate Babylonica reduces Iudaei , non Reges , scuttempore Iudith , si d Duces babuerint . Ad probationem dis insito minorem : Et relata ab Achiore facta sunt tempore Manasiis & eius post captivitatem , conc do: & his non evenere temporibus , neg Manastes primum scelerat illimus diversa post praelia , captivus ductus est Babylonem : Sed Ec Hebraei multis aliis praeliis tracti luerant , cum Theglathi alarar a lita os & Nepli talitas captivos , deinde caetcros aliarum ducem tribuum ludosos Salmanaaar Ninive in transtulerat . Igitur non absque sundamento dixit Achior Judgdos antea praeliis contritos in Ierusalem su ite reverios, videlicet post captivitatem Manalli; Rcris uda . Tametsi autem Achior statum Reipublicae Iudaice penitus haud penetraret , multae tamen de hoc momento audierat , que Holoferni recensere potuit , marin e de malis quae ab e inulis pcntilibus perpessi , a quibus Deo xuxiliante, liberati fuerant :li quidem Israc t i t : propter idololatriae
scelus , in manus inimicorum , modo I gyptiorum , modo Moabitarum re Ammonitarum non semel traditi , quotios poenitentes , toties & victores evaserunt. Has autem minores & non diuturnas Hebra crum captivitates libri Regum non relerunt , quod isto potest illustrari exemplo . Captivitas v. g. Regis Mais
nassis , in libris Rcgum siletur , & tamen cam vere contigisse nemo nisi in
historia sacra hospitem se probaverit, di
Sed ne circa istud momentum remaneat aliquis ambigendi locus, observandum ell, temrorum chronologiam pro flicto victoriae Iudith geometrice, hoc est secundum distributionem accommodam, de non arith. metice elle intelligendam : alii igitur sumunt captivitatem a primo Ioachim a no, vel quarto . Alii a primo Scdeciae vel cundo, finem vero alii a Cyri secundo , alii 23. alii et . alii etiam a secundo anno
Darii Hystaspis, i stilis captivitatis Labylonicae pontini, & sie facile potest cognosci
259쪽
vet.bis : Dicitur quod suerit rax toto me supposito, numerandi sunt anni qui tempore vitae Iudith, ct multis sequenti- fluxerunt a nativitate Iudith usque bus postea annis: Atqui hoe non nili post ad bellum ab AEgyptiis commotum, captivitatem Babylonicam intelligi potest: quod pacem Israelitarum non modicum tune enim Persarum Reges Iudaeis favm turbavit, quando quidem Iosias Rex Iudabant : Ergo occ. a Nicanore Rege AEgypti occisus est. Iu-R Jondea negando minoremo illud qui in dith triginta circiter annos habebat eumpe de pace dictum optime conciliatur , iub initio Regni Manassis devicit Hol
post eaptivitatem Manassis, quando qui- ternem. Manalles regnavit ann. 13. Α-dem poenitens dimissus est , ut habetur mon eius filius a. Iosias Manassis nepos lib. 2. Paralip. cap. 33. ab hac autem 3 r. Igitur a nativitate Iudith usque ad obiuManassis liberatione usque ad Regnum tum Iosiae , qui in bello AEgyptiaco e Ioachas filii Iosiae summa pax fuit in Iu- tinctus st, anni pacis ras. numerantur. da; tametsi Scriptura quantum duraverit Iam vero Iudith vixit anno ros. hinc maia non dicat; colligitur tamen 71. annorum niseste sequitur pacem perdurasse in Israel
spatio eam perdurasse pacem : Manasses non solum toto vitae ludith tempore, veri enim regnavit s s. annis accipiendo 39. post rum etiλm et . annis post eius obitum .
suam captivitatem, quae initio Regni sui Sicque adimpletur illud Scripturae Iudith,
accidit , ut notat Iosephus lib. ro. antiq. Cap. 26. In omni aurem spatio visa eius non cap. s. annus vero 23. Regis Assyrioruml μῖν qui perturbaret Israel , er post monom& Babyloniorum incidit in annum t6. e Ius ann s multu.
Manassis; annis vero 39. addendi sunt Instabis : In graeco textu habetur tem- duo anni, quibus post Manassem regnavi tirlum ad terram fuisse adaequatum, quod in paee Ammon eius filius, ut refertur l. lolummodo post captivitatem Babylonicam 4. Reg. 11. & sc iam sunt r. anni: his contigissse constat: Igitur tactum victoriae adduntur 3 i. quibus post Ammon regna- Iudith non nisi post captivitatem Babylo-vit pacifice Iosias, ut habetur lib. 4. Reg. nicam evenit. xx. & hi omnes faciunt 7χ. annos. Nume- Resipondeo I. Uerba in obiectione laudarus ille et x. annorum incipit a morte Ho- ta este supposititia ; Hieronymus enim , lofernis; vixit autem ludith tos. circiter qui ex Chaldaeo librum transtulit latine , annos : Probabiliter habebat 4 o. cum Ty- nullam facit mentionem de Templo teria rannum prostravit, quippe quae esset 3c rae ad squato ι ista fortasse additio in grς- vidua , & matura : jam vero si ex ros. co textu causa fuit, quod gravissimi au- annis detrahantur r. supersunt fis. anniictores, scilicet , Eusebiu , Augustinus , perpetuae & continuae pacis : his adde 7. Sulpicius, Beda in hae historia tali te nam alie Scriptura dicit post mortem Iu- pore collocanda decepti sint : quandoqui-dith multos elapsos tu isse annos antequamidem Judith cap. 4. templum dicitur inte aliquis perturbaret Israel. Igitur pax grum . annorum facile concipi potest. Respondeo II. distinguendo : TempIum Pors utique isto ulteriori modo expli-isuit terrae adequatum , hoc est pollutum eari pax victoria ludith parta , dicendo a gentibus, sacrificiis exutum, concedo a fictum praeclarum illius ins gnis viduar id est destructum, nego. contigisse ineunte Regno Manassis , dc inobis: Atqui aliae an tylogiae gravi ab ejus Regni initio tempus pacis , de res in illo libro reperiuntur : Ergo occi ua fit mentio in libro Iudith, computan- Probatur Antecedens. Primo, cap. 6. Iuum esse: neque vero obstat huic paci ca-idith dicitur de tribu Ruben. Capite veriptivitas Manallis. quippe quae solam Re- ro s. se ipsam appellat filiam Simeonis ,ris personam, nusquam vero Reipublicae his verbis: Domine Deus Parris mei Simem. statum spectet, namque Manases non ivl l I. Cap. ra. vocatur puella , quod cert
praelio, sed fraude de dolo captus ab Al non convenit dc facto victoriar, dc aetati syriis , non multo post de milvus est , utIIudith quae erat vidua . III. Nulla fiescribit Jo ephus lib. to. antiq. cap. 4. sicque Manassis mentio , tametsi Regis , qui nullum extitit tempore captivitatis adver- omnia , tum ad defensionem , tum ad
itis Iudaeos Bellum. hostium propulsiniem parare debebat, sed
260쪽
D singulis Scripti Sacrae Libris . a 3
tantum de Eliacim , qui ad vicinas scri- pres Grςcus , Bethulmam , Serrarius Eo psit civitates , ut robustos viros & et fi liam , additque eamdem esse ac B ctam juventutem coligerent , qui mon- thul. tium aditus praecluderent hostibus. IV. Dices : Tempore Regis Manassis Be Cap. xx. vel ipsa sudith Holoferni men- thuliam Israelitae non incolebant, quipiatita est , dicens : Eta adducam re ριν me- pequi a Salnia nazar Allyriorum Rege a m Ierusalem. Ergo die. fuerant tempore Ezechiae Regis Iuda Reoo oo negando Antecedens . Adlpatris Mananis in captivitatem adducti , primam probationem dico, Ruben eo unde Bethulia id a talis incolebatur a
loci pro tribu Ruben non sumi , sediCuthaeis di Babyloniis , qui a Regibus potius pro filio Iacob, qui vidit Deum. Ailyriorum suerλnt huc translati , qui
Ruben quippe idem est ae videntis s- lane Holoferni a Nabuchodonosor Aily-lius. riorum Rege misso non restituissent . Ad secundam probationem distinguo et igitur non incidit in tempora Manassis
Judith voratur puella , hoc eii , speciosa factum sudith ; sed solummodo post re-5t gratiosa, concedo : i Olent enim pueri ditum Judaeorum e captivitate Babylo omnibus blandiri , nec enim quicquam nica. amaritudinis habent , sed jucundi λtis Respoliare R. P. Gravesen trast. de speeiem prae se ubique serunt : in isto Scriptura sacra pag. 19 s. ad instantiam sensis & Abrahim & David pucri nomi- hanc iis verbis : Dico , Betituliamne insigniuntur . vocatur puella in ate , , , fuisse urbem Regni Israelitici extr1 nego. . ,, Regnum Iuda in Tribu Simeon Idu- Ad tertiam probationem similiter di- is maeis finitimam , quam Israelitae possistinguo i Nulla fit expressa de Manaste ,, debant. Decem siquidem Tribus non mentio , concedo e implicita , nego . is ita suere a Salman a re Allyriorum Expressa quidem , nam vel piamitentiae is Rege in Babyloniam abducta , . quin adhue incumbebat laboribus , vel propter is plurimi Israelitae in patrio solo re- hostium subitam irruptionem prae tem- is manserint, aut saltem , ad illud non
voris angustia non Potuit authenticatis multa poli fuerint reversi , qui pluri- mittere in liramenta , quibus modos pro- is mas , ex illis civitatibus praesertim pellendi hostes civitatum praetcriberetiis eas, quae in montanis sitae erant , o
gubernatoribus , sed implicita & taci-iri cuparunt. Colonia autem illa Cuthaeoiata de eo fit mentio , quatenus Elia- ri rum S Babyloniorum habitabat dum-cim , qui tempore FZechiae Patris Μλ- ,, taxat in Samaria , & in aliis vicinis nassis , ut minister Regni multa prae- is civitatibus, nec ibi sola degebat, sed clare gesserat, sicut legitur Lib. 4. Re iri plurimis Ilinelitis commista erat, imia cap. I s. habebat ab ipso Manasse cun- ,, mo cum ipsis Deum Israel colebat, utcta , pro Bethuliae aliarumque vicina- ,, habetur lib. 4. Reg. cap. ar. Neminitum urbium salute re regendi ac sa-iri igitur mirum videri debet , quod Icciendi , potestatem I eum ipse Isaias is raelitae & Cuthaei urbis Betuliae in
Cap. 22. praedixerat Eliacim summu mi, , colae veri Dei volentes detendere culia Pontificem suturum esse habitam tum e- tum contra Holofernis impetus , om- usalem dc a sortiori Bethuliae veluti Pa- is nem reli pionem exterminare molieniatrem. ,, tis, iunciis umbonibus , atque conti Nac refert etiam , quod Bethuliae n iis inerato agmine huic Allyriorum militiae
men , de quo in libro Iudith , taceat is Principi restiterint . is
alibi Scriptura , namque Ephraim , G- Ad polirenum probationem respondeo roEaim , N areth , in veteri non com-il. Iudith adduxisse quidem per mediam memorantur Testamento I constat tamen Ierusalem Holofernem , non quidem ut ex novo istas urbes extitiste i Scriptu- triumphantem , ut fallo ipse credebat , ra igitur quandoque civitatum praecipua-ised victum & capite truncatum : Resp.rum solummodo resere nomina . Caete-ili. Gun di, O Thoma a. a. q. MO. art.