장음표시 사용
271쪽
sus loquendo componebant, duoad sententias , concedo : quoad modum Poess , nego. Quot verba , tot veluti sententias
ct Iob re ejus amici loquebantur , sed
Scriptor Canonicus eas ad Poeseos trutiis nam retulit. Caeterinn non semel eontigit aliquos prae animi sagacitate & sutatilitate eit itius in conversatione versibus se se explicare.
cto Iob, se loquitur 1 Ille autem g
is stabat personam magnam, magnae Proisis phetiae. is Subscribit S. Gregorius M gnus lib. a. Moral. cap. 4. Non est , is inquit, maledictio ex malitia delinquenisis iis , sed ex rectitudine judicis . Nonis est ira commoti, sed doctrina trknquilis ii &c. se Rursus lib. 4. Mori cap. 6.
si quid est ergo diei nativitatis malediis is cere, nisi aperte dicere dies mutabiliis talis pereat, di dies aeternitatis erum Dilutimur obiecta adversus seeundam
OPPONES: Nonnulla contradictoria immo & aperte falsa in libro Job inul-rent : Igitur non est Canonicus . Probatur antecedens. Cap. 3. vers. 2. & 3. habetur: Fost hae apperuis os suum Iob, σm Ddixit diei suo , π locutua est : Pereat dieι in qua narus sum . Ibid. vers II. & 13.
Quare non in utilis mortuus sum ... Nunc
enim dormiana silerem. Uers g. Maledicant ei qu. maledicunt diei, qui parari sunt fiscitaνe Leviathan . In bis Iob nonnihil impatiens & peccans apparet ; in aliis tamen capitibus legitur , neque peccasse , neque a sua recessiste innocentia : sed haec omnia mani testam important contradictionem : Ergo &C. Respondeo negando antecedens. Ad probationem, dii linguo r Et in primis capitibus loquitur Iob de die saeculari , in
quo homo concipitur originali foedatus Peccato , vel etiam de passiione Chri iti , cujus acerbitatem praefigurabant sui d loris excessus , concedo : loquitur impatientia abreptus, nego . Tanto Dei i n-ctus Iob flagrabat amore , ut peccatum Der omnia abhorreret, quocirca maledixit diei in quo conceptus & natus est cum peccato ori sinati: sed & clamore S gemitu excessus , quos Christus in cruce perferre debebat, voluit exprimere : &hoc ipsum cap. 36. vers 17. claret ; ibi enim de Chrillo sic legitur : Cacla tua quasi impii iudicata est , ιaulam iudici.mque recipies . Hinc Iob habetur a sanctissimis Patribus ut Propheta . Prima solutio est Ambrotii in cap. 4. Lucae, ubi explicans illa verba Iob : Perear dies in qua natus sum ι ait r Pereat dies secularis, ut diesipiritualis oriatur . Altera solutio estri S. Augustini in Psal. Io a. ubi de iam
Instabis e qui de vita desperavit , pro secto in peccatum prolapsus est : Atqui
ob circa vitae momentum in desperati nem actus est ; sic enim habetur cap. 7. vers 1 s. di I 6. Lu-οιrem elegit suspe
dium anima mea, est' morrem ossa me . D speravi, nequaquam ultra iam vivam : pam
ea mihi nihil, enim sunt Hes mai. Ergo&c. Re pondeo distinguendo minorem : Iob de vita corporali desperavit, tantus qui m erat & morbus, ct dolor ut animam ageret, hinc di brevi se moriturum crederet, concedo: delperavit de divina dic fidens bonitate & milcricordia , n go . Primum sensum esse senuinum, & in eo solummodo locutum iuule Job , non o scure indigitant aliorum capitum sentenistiae, ut jam ostensum est. Urgebis : Iob vivere taedebat, ut habetur cap. s. re ibidem vers M. Deum de injustitia insimulare videtur , his verbis et Uxum est quod oculus sum ς o innocentem . r impiam ipsa consumit . Sed hoc ipsum impatientiam atque peccatum redolet :Ergo oc Raspondeo distinguendo majorem a Iob vivere taedebat ex innato hominis patie tis desiderio , di secundum partem an malem, quae quidem morte a malis se liberari autumat, concedo : per impatiemtiam, & Dei adversus voluntatem obnitentiam , ncgo . Pari & consimili prope modo Christus, ut hominem se elie ostenis deret de vita longiori anxiabatur in ra1sione: sic enim de illo lcriptum cst Marci
I 4. C pix privera , π rasara . Cum igitur supra modum iobulaere pellimo torqueretur, ut tuum proderet dolorem acerribillimum, dicebat eatenus te taedere vivere, quateuus vivebat ut cruciaretur et hinc Deum ipse sic alloquitur cap. 19.21. : Mare pejequimini me sicut Deus . Ev
272쪽
De segulis Scrip t. Saerae Libris.
iterum tap. 7. Io. Ruare ρο- me contrarium tibi, or factus sum mihimor si gravis Hoc est , quare conceptus sum in peccato , & tantae amaritudines ad peccatum originale consequuntur' Ex hoe patet solutio ad secundam instantiam. Non enim in rebellionem actus
Iocutus est Iob , eum dixit iussum seu timpium variis este miseriis obnoxium i &hoe suis & eloquenti sermone amicis
probat , contendendo contra eorum sententiam , Deum & justum , di impium affligere , & cruciare aequo judicio posse, propter peccatum originale; hinc Eliphas & alii errabant , dum hominem solum propter peccata actualia variis su jici miseriis arbitrabantur ; unde se distinguo minorem : sic loqui ex passione, est peccatum , concedo : in sensu Iob,
nego minorem & consequentiam. Insiste M Cap. 42. adeoque 27. posterio re , vers. 3. sic loquitur Iob : Insipienteν
locutus sum , qua ultra modum excede-νant scientiam meam . Ibid. vers. 6. Iribto me reprehendo π ago panitentiam in favilla , einere. Ex quibus verbis liquet Iob ipsum agnovisse se peccasse, dum in primribus capitibus mox laudatis locutus est. Respondeo distinguendo antecedens r Et Iob sic loquitur motivo humilitatis, concedo e ut in prioribus capitibus errasse confiteatur, nego. Unum solummodo sanctus vir intendit, videlicet Dei magnalia in immensum hominis superare captum, in quo sensu ait se inspienter locutum fuisse, hoe est , diminute de Dei attributis perorasse. Alterum quoque etiam pro scopo habet , nimirum ostendere hominem quantumvis justum dc nutilius peccati conscium, nusquam tamen in
conspectu Dei iusti scari ; sc enim habetur cap. s. vers. I . si habuero quintam iustum, non resspondebo , sed meum iuά cem deprecator . Tum vers. 2o. Si iustificare me voluere , os meum estndemnabit me : si inn eentem ostendero , naυum me eomprobabis. In eodem prorsus sensu David Psal. I 42. 2. Deum alloquendo , ait : Non tiastificabitur in eonjecta tuo omnis vivens . Et iterum
Psal. 74. 3. Ego iustitias iud GH Atidiendus est de hoc momento S. Aug. qui dicit , Deum ipsum ab omni imp tientiae peccato excusasse Iob , cum ejus
adversus Eliphaz di alios illi improperanas s
tes, susceperit partes defendendas , namque cap. 42. vers. 7. qui est libri conci sio, habetur: Psquam locutus es Dominus
Cerba hae ad Iob, dixis ad Eliphax Thema. nitem : Iratus es furor meus in re , in duos amicos mos , quoniam non estis locutieream me rectum, sicut servus meus Iob. Εe supra cap. 27. S. Iob , ait : Donee δε
eram, non recedam ab innocentia mea.
Ruid plura Dominus compensavit P tientiam S. Iob , pro assi ustione pio lubentique animo passa , tum pro amissis bonis reddidit duplicia &c. Primo : Idem post verba ex cap. 9.excerpta & supra in obiectione Iaudata , postquam dixit Deum indiscriminatim j stum & peccatorem percutere , subdit Si flagellat , occidat semel , o nen de p-nis innocentiam rideat . Tum cap. 3 . M. Deum vilitantem alloquens , ait : Mur tua es mihi in erudelam; quae quidem verba quamdam desperationem , aut saltem impatientiam spirare videntur: Ergo &e. Respondeo II. Hare & similia ab omni pastionis naevo immunia esie , cum sanctus Iob suam piam mentem ip e non seis
mel prodat : namque cap. I. 2I. & 22. ait: Dominus dedit , I om nus algulis: μαν Domino pueris , ita 6 Tum es : sit nomen Domini benediarum . Cap. 2. IO. suam i iam perstringit uxorem , eo ouod flagella Dei visitantis impigre ferret : Suasi
Mna da stabis mulieribtis Leuta es . S; bona suscepimus da manu Dei , mala quare nemfuscipiamus quibus verbis , inquit saniactus Gregorius lib. 4. Moral. cap. s. Iob: is patefecit qua mente haec quietus dix se rit , qui tot Dei laudes etiam remo cussus enarravit . is Cap. T3. I S. summum patientiae argumentum ab omni vel levillima desperationis suspicione desec tum exhibet sanctus Iob his aureis verbis: Etiamsi occideνit me Deus , In 'so steraso .
Rursus cap. I9. vers. 23. & 16. scis enm quod Redemptor mons vivis , is rursum e metim bre pella mea , o in carne mea vid
Respondea II. Et qnidem ad primum I cum pro obiectione adductum distinruendo: Et eo loci S. Iob desiderium vel Nmens de redemptione per Christum veniaturum operanda exhibet, concedo: & imia
patientiae stimulis abreptus ita loquitur,nero. Solutio est S. Gregorii, qui lib. 9.
273쪽
Moral. cap. I s. locum Iob in illo expla- ctere potest, ut FZecla. 14. vers. 14. Inois nat sensu: Itaque, ait, vir Sanct is vcn- do ut Iatientiae exemplum omnibus ad , , turi Redemptoris dona considerans , t imitationem in advertis aequo animo suf- , , votorum suorum dilationem graviter j sedendis propositum , ut Tobiae veri ri tolerans , dicit : si flagellat, occulat IH 31. H. Ex Patribus : Origen s homil. 4.,, mel, θ non de paenis innocentum rideat; l in Evangcl. Melito Sardensis eri t. adis ac si aperte exoret, dicens : quia vita Onesium . Chrys.st. homil. 4. ad Popu- se nostra quotidie sagello vindictae pro l lum Antioch. Augustinus lib. 18. de civ.
o culpa atteritur , ille iam veniat, qui cap. 47. es alii iob ut verum hominemo pro nobis semel sine culpa moriatur,tagnoscunt . Sic conici Ecclelia ouae in ., ut de innocentum ramis Deus ultra oss.cio Bre)iarii illum in lectionibus ut se non rideat, si ipse carne passibilis ap-ihominem lanctum mira de Deo peroran- parci , in cujus te desideriis mens no-ilcm inducit. stra castigat. is Secunia pars non minus claret ; si qui si alteram auctoritatem , distingito :idem liber Iob in Canone divinarum Scri quoque S. Job ait quandoque Deum elle ' plurarum tum Synagogae , tum Ecclesiae crudelem , hoc est , punire sortiter pec- l reponitur . Suffragantur Patrcs , maxime catum , concedo : esse crudelem passione ; Tertu lianus , lib. de ratientia cap. ii. aliqua stimulatiun , nego . Abiit hoc Iob bene multi Hagiographi tam veteris, quam
vel cogitaste de Deo : unum tantummo- novi Testamenti, qai plurimas sentcntias do intendit, videlic t , Deum ut Deum ex libro tot, excerpirrunt . Inter omn's
rerit ringere peccatum, hoc est, vehemen- l eminet Gregorius Magnus qui prat. intissime , cum flagella Dei in immensum l lol, cap. i. verbis dilertis allerit librum excedant ab hominibus in fictas paenas . : suille a sancto Spiritu dictatum. Iune sensium ipse S. iob prodit cap. I9.
.'uare psubii me eout apium tini , is odiuisum mih et si gravis . Tum cap. I9. 2 r. PIUMO: Tametsi quandam nonnihil sce- Miseremini mei, miseeremini mei , saltem vos nica appareant, quia tam ia sensum morannici mei , quia manus Domini tetigit me .ilem, tum di mys cum in veritate sun 'a-fγι are te erus sui me si mr Deus . In co-itum subeat Scriptura , nihil a realitate idem sensu Ilaias cap. 33. p. vocat dic mi Ob detrahitur.
iudicii ultimi crudelem , hoc est antari 1 - S cun B: An tylo se absque negotio utismum : Ecce dies Domini venior crudelis, que explicantur ; hinc quando stantan cum , ikd InarioWis flenti . Non desunt quiiDeo commiicere colloquia inducitur , hoe propugnent , illas & smilos increpatio-isolum iit , ut ad captum humanum explines nonnumquam in sanctis ex sum traoicetur q a ratione , Deo permittente , dc erga Deum amoris aestu prodire: ita cen-iquo gradu sanctula Job exagitare potue-set S. Cyrillus lib. a. in Joann m cap. rit.: a. in eo sensu Psal. 12. 2 i. Propheta Terris: Neque vero expressiones Job par dicit : r squequo Alitiscaris me in pnem ilulum duriores intelligendae s :nt aut de Rursus Pial. 43. 23. Exuete qua a ebs maestu irn ratientiae, aut de deiserationis c mis Domine. Ergo Sc. cessu; sc enim vir dolorum nimis alit ictio.
num undequaque irruentium pondere op-
SYNOPSIS PROBATIONUM . pressus se expres it , ut aniaci cjus suae P
nae ultimum usque di caetremum capcrent
L Job non es censima homo . II. Li ιν gradum; tum quia etiam personam Chri- ejus est Iacer . iii quondam palluri oc morituri gerebat ;hine in i plo ut in figura , qualis suturu PRIMA pars ex inultis patet. I. Exierat Clarilli calix, demolistratum est. Scriptura sacra, quae non semel Iob citat modo tamquam virum salictam , qui Deum contra peccatores exaccibatum B
274쪽
rum libri Sapientiales sint Canonici θDeri QUιNQUε numerantur libri Sapientiales, videlicet, liber Psalmorum, li- Der Proverbiorum , liber Ecelesiastis , Cantica Canticorum , liber Sapientiae , quibus additur liber Ecclesiastici.
Ubeν Psalmorum est totius Scripturae compendium. Continet CL. Psalmos, qu rum auctor , si paucos excipias , est David di de hoc momento ipse Christus reddit testimonium : cum enim Scribae dc Pharisaei Matth. 21. 3. illum dicerent filium David , & purum hominem , dixit
eis : Quomodo ergo David in spiritu vocareum Dominum dicens : Lixit Dominus Domino meo : sede a dextris meis . Ad ista verba Pitimi to9. r. Dixis Dominus Domino meo , sede a dextris meis , attenden,
Chrysostomus , Theodo ietus , Philastrius , asserunt Pialmos a Rege David tu ille compositos . Succinunt Hieronymus praef. ad Sophronium , Hilarius prolog. in Plat. Auctor synopsis & alii non pauci : omnium tamen Psalmorum non est auctor Propheta Regius , videlicet istius: Super flumina Babylonis erc. quippequi multis , poli obitum David, seculis perseverante scilicet captivitate Babylonica , scriptus sit : Sed nec illorum David est auctor Psalmorum , qui in capite aliarum personarum prae se serunt nomina : sicut nec & Canticorum ut istius, Exutim init cor meum; quod tribuitur Annae: E dixi in dimidio dierum meorum , quod ab rizechia Rege compositum & decantatum est : hinc cum Tridentinum ait , David esse Psalterii auctorem , majorem partem pro toto sumit. Sic ordinari pollunt Psalmi; LXV. absque dubio a Davide compositi sunt , quibus adde XU. qui David victorias referunt : LI. abique nomine apparent . Undecim tribuuntur filiis Chore, XII. Asaph f. Caeteri tribuuntur etiam Ephrairae : Multi ex illimant illos fuisse David
Lib.ν Proverbiorum continet bene via vendi regulas pro cuiuscumque status lio cat Theol. Tom. M.
minibus . Hujus auctor est Salomon ;namque 3. Reg. 32. habetur , Salomon
3ooo. paralelas , carmina vero xoos.
locutum tu ille , & est apud Patres communis sontentia : liber triginta capitariae se sert. Eccisastes : Idem est ac praedicator
discurrit de rerum omnium vanitate. Αuctor est ipse Salomon , qui se ipsum proindit in primo capite , ubi se dicit Regem
Ierusalem , tum omnium rerum atque mundanarum delectitionum habuisse experientiam : quocirca absque fundamento hunc librum nonnulli tribuunt Zorobabel: quidam alii EZechiae , quibus quidem , auctoris in primo capite delineati characte , res non conveniunt: volumen XII. capiutibus clauditur. Canticum Canticorum , idem sonat ac canticum excellent illimum , in quo mira Dei colloquia cum anima ejus sponsa su-lo calamo reseruntur ; hujus etiam libri auctor eli Salomon . Sic communiter propugnant sancti Doctores : Volumen , octo praecontinet capita.
Uber Sapientiae hoc inscribitur titulo , eo quod veram complectatur sapientiam. ibi enim divina Sapientia delineatur , &participata cum suis miris effectibus dei cribitur . Salomon istius libri etiam creditur auctor: hoc ipsum indigitat liber
tertius Regum , in quo Salomonem satientia supra omnes homines donatum suille asserit auctor Canonicus . Revera quidem nemo preter Salomonem , qui tanta Sapientiae habebat experimentum , eius d
originem , & sortitudinem , & essicaciam atque superfluentem sanctis communicationem dei cribere poterat Opus XIX. capita habet.
Lilis Ecesesiasti ei se dictus, eo quod in
conventu Ecclesiae quondam in primis lGgeretur saeculis , multa elixin de divina resert sapientia Heroum quoque veteris Testamenti ut Moysis Sc. celebrat en- comta , lingua hebraica seu Jerololymitana tunc vulgari scriptum est . Sic censet Epiphanius lib. de mensuris num. 4. Hieronymus cpii . tis. Iesus filius Sirach Ptolemei Philadelphi tempore illum conscripst . Hoc ipsum indicat auctor cap. 3o. vers et q. hi ς verbis et mctrinnam sapientia , is disciplina sic, sit in codice
275쪽
ex Prologo colligitur. LI. capita comple
bitur . Quibus praemissis sit CONCLUSIO.Libri mox laudati sunt eanonici &
stiron de fide definitum est, omnis s-deli, se habere debet: Atqui sacra Synodus Trid. ses . de s se definiuit libros
istos esse canonicos : Igitur ita tenendum cst, maxime vero cum quatuor primi inveteri ludaeorum Proto-canone reperiantur a duo vero posteriores in Deutero-
canone, cum Iridit li& Tobiae libris commemorentur : Frgo &c. AI lito Sardens; Friscopus epist. ad Ο-nesum apud Elisebium Lib. 4. hist. Eces. cap. 26. inter Libros sacros veteris Testamcnti annumerat Proverbia , taclcsiasten , & Canticum canticorum , quorum auctorem dicit Salomonem : Similia scribit Origenes in expositione primi Psalmi, cuius locum refert Fusebius lib. 4. his . Fccl. cap. 23. Idem docet sanctus Basilius homil. 11. in principium Proverbiorum . Idem sanctus Cregorius Nysenus homil. r. in Canticum cant. idem sanctus Gregorius Narianaenus in carmine ad Seleucum . Idem sanctus Hieronymus in prologo Calcato : Idem sanctus Hilarius praef. in Psalmos . Idem Theodoretus praef. in Cantica cant. Idem sanctus Ioannes Damalcenus lib. 4. de fide ortodoxa cap. II. concinit Concilium Laodicenum canone ultimo . Ergo dici Probatur specialiter de singulis. Primo quiaem da Psalteris. ILLUD volumen uti sacrum habendum est , euius sententiae non semel laudantur& asseruntur in veritatis testimonium in aliis , tum veteris , tum novi Testamenti libris i Atqui res sic se habet : Igitur liber Psalterii est canonicus . Pmbatur minor quoad utrumque momentum.
m ne ferritudo mea , Demiatis fism rmenrtim meum , er requgium metim . U' I ιer ire meus icte. Sic autem loquitur David lib. 2. Reg. Dominus perra mea , ct rolrιν meum , t ' Salvaror meus , Detis Dominus foris meus , s sterato in eum.
ritus conrν bulatus . Proverbiorum vero I 6. s. Initium via bene facere stis iam , accepta is autem aptid Deum mes s quam imm luee hostias . Tertio : Threnorum s. ry. serii tum est e Tu autem Domine in aternum permanetis , silium tuum in genet ar onem is generationem ; sed & hoc cxcerptum affulget ex Psal. Iol. II. ubi ait Propheta Re
gius : Tu aurem Domine , in arer mim ter- manes , fur memoriati tuum in generaIlanem Cy generationem .
ut arto : Insipii s est sententia quae lib. 2. Paral. 7. habetur , his verbis r Sacerdotes aurem stabant in officiis fuli O' Leυ
ta in organis carm num I omini , qua δε- eis Daiid Rex ad laudanitum Dominum .
Mitto innumera alia Pialmorum loca quae passim in libris veteris Testamenti celebrantur . Sentenr0 novi Testamenti. PRIMO : Luc. 24. v. 44. Christus pia l- mos inter Scripturas iactas recenset ; ibi enim inulta de se ipso contineri allerit . Secundo : Matth. Q. v. 43. idem D minus hae Psalmi 1e9. sententia : Dixis
Dominus Domino meo , Iede a dextris meis sad probandam Iudaeis luam divinitatem ,
David in spirisu vocat eum Domιnum , diaeens e Dixis Dominus Domino meo : salo ἀδεxtris meis .
Tertio : Actuum I. ao. eadem Psalmorum auctoritate utitur beatus Pe
trus pro eiectione Si Malitiae qui in locum Iuda:
276쪽
De singulis Scrip t. Sacrae Libris . 23 9
Iudae proditoris suffectus est , sicienda , describitur Domini pallio toto I)s Imo
dicens . Scriptum es in libro Psalmorum :jχI. Deus Deus meus respice in me : quare Fiat commoratio eorum deserta , σ non sis me dereli uim λ ... aeuoniam tribulario traxia qui inhabitet in ea : π Episcopatum esus ac-ima est: quoniam non es qui adiuver . . . DEHom
e piat alter. es cor meram tamIuam cera leti cens ... sod Quarto : Ioan. I . V. 33. alternata viceirunt manus meas , o pedes meos: uinum
christus Dominus Psalmorum asi imitati-jra runt omnia esses mea. Ipsi vero consideractoritatem , ut ludaeis illum calunanian- veriunt εν inspexerunt me , disis, runt suitibus & improperantibus quod se dixistet vestimenta mea , σ snter vestem meam π. Dcum , luam illis probet divinitatem , serunt sortem . Eius vero reii irrectio Psal. Dee liuidquam advcritis Deum se locu- 3. clare. habetur : Ego Arm vi , oe sv tum sutilo , quum se fecit Deum : S Liratus Itim : et exurrexi, quia Dominus instrum est in Lo vestra Pial. si. uia ego cepit me . Quae quidcua verba non nisi
dixi, dii epis ' Si illos dixit Deos , ad quos de Clirillo intelliscnda simi. Non minus
sermo Dei Dorus est , o non paeos Ioia cxpie: te alconsonis trium rhus Psal. 46. ii Scriptura : quem Pater sanctificat iis , is delineatur , his vocibus : Ascenuit Leus mst in sensium, vos dicitis : aeuia Nasthe-iis 1 ubilo , et Dominus in voce tuba . Ergo mas : quia dixi, Filius Dei sum ... si mihistic. non vultis cretere, veriuus credire. Ie Proverbiis nulla est difficultas , in IIem confirmatur ex sanctis Patribus , omni qui pre & Hebraeorum euec Christia- qui nc dum Pialmos , sed eg Psalmorum norum canone laudantur: quinimmo Coi titulos uti sacram agnoscunt S praedi- cilium quintum generale col. 3. num. 63. cant Scripturam . Ita primis S. Ausuilinus inter damnatas Iheodori Moy uci leni rrc- in titulum Psalm. 3 o. Theodoretus praef. positiones tuo rurifrinxit stilo centorio in Psalmos di alii permulti . His adde illam , in qua ait Salcinnem Preverιia titulos in omnibus Uerlionii bus futile allemier Eccusasten ex Iua tersona ad AElmum M μvatos , maxime vero in lux tu LXX. Se-ilitatem composuisse , cum Prophetia qui. Iaiorum. Ergo&c. Irariam non accepisset , frudentia vero S - struatur ratio . Illi Psalmi sunt sa-iriam que evi tenter altera Ut prerer illam
cri, e uti tales habenui lunt , in quibus festinatim beati Pauli vocem . 0uibus ver multa de Christo praenuntiantur , quaeibis insurgunt Patres adversus Theodo- multis rostea absolutis laeculis in eo adim- rum , eo quod libros , tum Proverbio pleta sunt , solus quippe Spiritus s. n iusirum , tum Ecclesiasten ut prudentiae hu- mysteria futura randit & volat: Atqui manat fretum haberet , cum e contracgregia multa in Psalmis de Chrillo con- veluti sacros & inspiratos habendos clietinentur : Ergo ex c. Probatur minor. contendant. S. Augullinus lib. 17. de civ. Psal. 144. Regni Christi duratio dc splen- cap. Eo. multa , tum de Christo , tum dor annuntiatur, his verbis v. 13. Re num de Ecclesia in libro Proverbiorum prophe-
tuum regnum omnium Iacu.krum : σ domiaitice scripta elle docet : ,, Quod in Prove nario tua in omni generatione σ generatio-iis biis , inquit , legitur , viros impios dinem. Et supra v. II. Gloriam regna rui ἀ-io cere: Ab conuamus in terra virum iusum ecnt : is potentiam ritam loυἐemur . Tumiri iniuste , absorbeamus vero eum tamquam Psal. Iz9. generatio ejus interna , Sacer- , , internus liventem , π auleramus esus
dotium , auctoritas judicis qui venturus si memoriam de rerra , Iessessionem Mus pre- cst judicare vivos ct mortuos , sellio adlis Hosam attrehendamus , non ita obscuruindexteram Patris sic exhibentur : In i cimiis eii , ut de Christo oc potiussione cju,
dorsus SancIerum ex utero ante luci erum se Ecclesia sine laboriola cxpositione non genui re ... Tu es Sacerdos in Memum secumiri po sit ita telligi . Tale quippe aliquid dum or inem Melchisedech .... Deminus atri ctiam Dominus irie Jesu, per Evange-daxtris Iuo , confregit in die ira sua reges .iis lica in parabolana ostendit dixistu malos Iudicabit in natianibus . Ibidem ejus pallio, is colonos : Hic es heres , vonite , ecci tum pollea exaltatio commemorantur .iis mus eum , T nostra erit here ito . D LILO
De rerrante in via bibet , ait David deiis &c. Christo, Ire terea exaltabit caput. Expressius Non omittendum testimonium illud a.
277쪽
Reg. cap. 4. 29. ubi Salomon ut scriptor 'elicus in expositione eiusdem libri . Et inspiratus a Deo celcbratur his verbis :igo So.
Lenit quεIue I eus sapientiam Salomoni o Pro libro Sapientiae non unum est te I rudentiam multam nimis ... iacvru, es qu isti monitina Κd multi Plex, dc quidem om-eue Salomon tria millia parabolas ; cI fue-ini exceptione dignum. Mnν carmina Mus quinque millia . Ergo Primo quidem , multa sunt ex eo ex-ctc. cerpta, in I ristolis beati Pauli. De libro Fcclesiastis iam probatio ra- decundo : bynodus Sardicensis adversustet , cum ipsi suum addant calculum In- Arianos probat Uerbi divinitatem ex cap. nocentius l. Concilium quintum genera-i9. lib. Sapientiae , ubi dicitur Deum Ie , Carthaginense tertium , Gelaiiu, I. cuncta creati e per verbum. Synodus Ale- in Synodo Romana , Eutenius IV. &ixandrina apud S. Athanali uin librum Sa- alii , quibus omnibus accedit definitioipientiae , ut sacram habet Scripturam ;Concilii Tridentini isti L . similiter ec Concilium Toletanum 1 Libsem Canticorum etiam dc a Iudaeis cundum in sua canonum praelati & a Chri ilianis recipi constat . Paties t ne . .
quinti Concilii col. 4. num. 68. illum Terris e Clemens Romanus sententiam adversus Theodorum Moruellenum de-lex cap. 4. v. 22. Primae ad Corinth: Ostendunt. transtulit , & ut libri Sapientiae oracu-Nen abs re erit aliqua Patrum leca te-ilum agnoscit . Citatur a Tertulliano lib. xere ad occludendum os haereticorum lo- 3. contra Marcionem cap. 22. sub nomi-quentium de hoc libro iniqua. ne Salomonis . Clemens Alex. lib. I. Pe- Origenes : Homi l. i. in cant. .ait et Aldagogi , Cap. 3. & Strom. 4. sapientiam
se Epitalamium libellus , id est nuptialeldivinam illum vocat librum . Subicribitis carmen, in modum mihi videtur dram- Eusebius Lib. 6. cap. 6. Ire tueus lib. s. ,, malis a Salomone conscriptus , quemicap. 26. Cyprianus lib. de diiciplina ocri cecinit instar nubentis sponsae , & et iliabitu Virginis, Ambrosius lib. de Para- ,, ga sponsum suum qui est ierino Dei eae-idilb cap. r. sub nomine Salomonis lauri iusti amore flagrantis. se dat illud Sapientiae 7. 23. li apor Ut enim
S. Gregorius N, senus HomiI i. incant. virtutis Dei , π emanaIio qui iam est cla- per canticum: se Canticorum, nit, mysti- maris omnipotenIis Dei sincera. ,, ce introduxit cogitationem ad divina Percelebre est pro hoc momento testi-
,, abdita: In quibus id quidem quod in-imonium S. August. qui lib. de praed. SS.,, scribitur est apparatus nuptialis: id au-icap. x ε. num. 27. librum Sapientiae veluti,, tem quod intelligitur, est humanae ani-isacrum adversus Mallitienses defendit, re,, mae cum Deo contemperat io. o sic loquitur : tiae cum ita sint , non S. Hieron; mus non absimilia dicit epist.iis debuit repudiari tententia libri Sapien- ad Paulinum his verbis : se Salomon paci-iis tiae , qui meruit in Ecclesia Christi de ,, ficus , & amabilis Domini, mores co iis gradu lectorum Ecclesiae Christi , tam, , rigit, naturam docet, Ecclesiam 3ungitiis longa annositate recitari , ct ab omni- , ,& Christum, sanctorumque nuptiarum is bus Christianis ab Episcopis usque ad
,, dulce canit Epita Iamium. se is extremos laicos fideles , poenitentes Ca S. Augustinus in eodem prorsiis sen-iis techumenos , Cum veneratione divinaesu interpretatur illum librum s lib. 1 .iis auctoritatis audiri . is Concinunt alii de civ. cap. 2 o. ubi sic loquitur : si Iam Patres , ut Epiphanius lib. de Pond. re,, vero Canticum canticorum spiritalis Meni pag. 362. Hieronymus praef. in li- quaedam sanctarum est voluptas men-ibros Salomonis , Isidorus is palensis lib. d. M tium , in conjugio illius Regis & RG orig. cap. II.&α,, ginae civitatis , quod est Christus & Ε De libro denique Ecclesiastici non re ,, escisa. , , linquitur de eius genuini a te ambigendi lo- Misa de eodem libro praedicant Theo- cus; traditio enim eum esse CanoLicum &doretus praefat. commentarii in Cant. 2.isacrum indigitat, cum in eodem reperia-
Beda lib. r. in Cant. cantic. sanctus Ber itur cauone ubi libri & Iudith , dc Tobii; nardus , dc sancius Tliomas Doctor An- continentur. S. Barnaba, in Eristola sit ait ara
278쪽
De singulis Script . Sacrae Libris 1 c t
minas ct timorem Illum In veritatis testimonium adducit ieumdem ut sacrum agnoicunt Clemens Alex. lib. I. Pedagogi cap. s . & sequentibus . S. Cyprianus lib. de immortalitate & epist. 63. Subscribit Attianasius orat. I. contra Arianos quippequi sententiam ex lioc libro cxcerptam commemoret . Ergo & Con matur: Idem liber in canone Concilii III. Carthaginensis suum obtinet locum , eumdem recipit Innocentius I. maxime vero Synodus Ephesina in sua ad 1 ficorum Pamphiliae epistola , his verbis : Cum divinitus inspirata Scriptura se dicat , sine eensito nihil factas . is uitae quidem verba ex cap. 39. libri Ecclesiastici deprompsit , pergit : o EOs inprimis, is qui sacro aliquo in munere vertari vo- ω luut, magna diligentia, omnique studio is in id incumbere oportet , ut in Omniis bus rebus administrandis , agendisque is summa adhibeλtur consideratio. MR Uus : Illud volumen est lacrum , e quo dc Chrillus in Evangelio , & Patres in suis vicistim operibus sententias ad veritatem astruendam iunipicrunt : atqui ita est . Et probatur quoad utram lucrartem. CHRISTU 1. I nrque Scripturamis audientes, quae sic dicit , quirim r
is ultima verba deprompta sunt ex capiteis et r. lib. Eccl. is Secundo r Crixenes homi L q. in Erech.
se ait: Quid enim , ait Scriptura Quidis superbit terra cic cinis f IEt in vita eius is projecit interanea cjus. is Eadem legum tur cap. 1 o. lib. Lecti.
Tenio: S. Allianasius lib. de virginitate, sic loquitur: se Non coenabis cum seminis si superbis , neque habebis mulierem arro is gantem tibi iamiliarem : Ait enim s is cra Scriptura : Qui attingit picem , is inquinabitur , & qui communicat suis perbo , similis illi euicietur . ,. quod quidem scriptum eii cap. I 3. I. lib. Ε cli . auarto : Fjusdem libri utuntur sentcntiis ad elen os pietatis assecius caeteri Patre; : in primis Cyrillus Alexandrinus homilia FGesi habita , quae refertur Ach. 6. Concilii Ephesini : Isidorus Pelusota epist. io 6. Basilius in caput s. Isaiae. Gregorius Nysienus homil. 3. in Ecclesiasten.
optatus Mileuitanus lib. 3. contra Pa mentanum. S. Ambrosus lib. de bono mortis cap. s. & alii prope innumeri. Primo: Dominus Iesu ς Ioan. 14. 23. ait: Si quis diligit me , sermomm meum semiabis . Ecclesiastici xcro cap. ix. Qui timent Deminum , inquirent qua Mneptic ra sunt oi : qui diluunt eum , repti untur legei sius . Secundo : Matth. I9. 27. Sἰ vis ad vitam ingredi , serva maudata . Ecclesia ilici is.16. Si votieris manda a servare , conferv bunt te. Terris o Luc. ret. I9. Stulte , hac nosse animam tuam reperent a te , qua autem parasti , cu Hs erunt 8 Eccl. vero II. Nescit quod tempus praterier er mors appropinquet , cr relinquat emna aliis, π morietur.3 ATRES. PRIMO : Clemens Alexand. lib. I. P dag. cap. 8. sic loquitur: is Hic exoriun- ,, tur aliqui , qui dicunt , non elle b ti num Dominum propter virgam , &Bori r I col. Tom. IKFis oris obja Neris 3 eontra librum Psalterii. Osi CIss : Psalmorum imprecatione non redolent pietatem & sanctitatem , quae sunt magnifica Dei attributa Sed in libro Psalmorum plurimae leguntur improcationes: Igitur liber ille non habet Deum
auctorem , adeoque e numero Librorum sacrorum expungendus est . Probatur minor multis momentis : Psalmo s. legitur :
ignorat, CP copiis, quam ab sererit , ni μνndat eum , O' in laqueum eadar in ipsum . Psal. 38. Convertentur ad Hesperam famem patiemur . Psal. 82. Deus meus ρona itius ut rotam, Cr sicuistipulam ante faciem ven-ri. Ergo dcc. Re*. distinguendo minorem : Multet sunt imprecationes in Pialmis per modum Pr nuntiationis; hoc eli, reccator maledicitur,
279쪽
n s convertatur , concedo : per modum optationis , subdistinguo s ut affulgeat justitia divina , vel etiam ut homines a peccatis committendis deterreantur , &flagel ali pinnitentiam agant ac resipiscant, concedo : ita ut desiderium ad sistam poenam hominis reteratur, quasi Dcus in per ditione hominum complaceret, nego. Illς di seniles sententiae sunt mere comminatoriae , & reieruntur , vel ad emendationem peccatoris , qui poenis perterritus ad meliorem frugem sirpius redit , nusquam vero ad perditionem hominum , quam Deus ita abhorrct, ut proprio filio non repercerit, sed pro nobis omnibus illum morti tradiderit.
Solutis est D. Thomae a. 2. q. 23. art. 6.
ad 3. ubi sic loquitur: Diccndum, quod is hujusmodi increpationes, quae in sacrais Scriptura inveniuntur , tripliciter rossi sunt intcilis i. Uno modo, per modum
is pronuntiationis , non per modum is piationis, ut sit sensus Plat. 9.Conve is tantur reccatores in infernum , id estis convertentur. Alio modo, per modumis optationis, ut tamen dccdcrium optan is iis non rei eratur ad poenam hominum,
is sed ad iustitiam punientis , secundum se illud Psal. 3 . Laetabitur jullus , cum se viderit vindustam : quia nee ipse Deusis puniens listatur in perditione impi se rum , ut dicitur Sap. r. sed in sua iu- , , sitia: quia justus Dominus & jultitiasis dilexit . Tertio, ut desiderium refera- is tur ad remotionem culpae , non adiis psam poenam, ut scilicet peccata deliruis antur , ct thom in s remaneant. Instabis : Non est certum Psalmos a Rege David promanas e : Igitur nec ceratum est librum Pialmorum Ucum habere auctorem. Respondeo distinguendo Ant. Non est cer tum omnes Psalmos a Davide conlcriptos fuisse , concedo : plurimos , nego . Due circumseruntur de hoc momento sententiae , una eorum qui propugnant Davi-dem non esse omnium Psalmorum auctorem , & est B. Hieronymi , qui epiti. ad
Cyprianum ita loquitur : se Scimus , eris rare eos, qui Psalmos omnes David es- ,, se arbitrantur, di non corum quorum nominibus inscripti sunt. ,, Rursus cpili. at Sophronium t is Psalmos eorum te- ,, stamur auctorum qui ponuntur in titu-
si lis , David scilicet , Asiarii , Idithum,
is filiorum Core, Eman, Esraitae, Moysi, o Salomonis, & reliquorum quos Esdrasis uno volumine comprehendit. M Haec opinio probabilitate non caret. Citra dubium est enim v. g. Psalmum I 36. Super
flumina Labrionis illic sedimus o se: imus ,
cum recordaremur Sion ; tempore captivi
tatis Babylonicae compostum suis te, adeoque longe post David is obitum . Idem prorsus ultro confitendum est de Psalmo
I 2s. In tenvertendo Dominus captivitarem
Sieu . In isto quippe Israelitae lictantur , quod a captivitate soluti fiat . . Altera opinio est S. Joannis Chrysostomi , Theodoreti , Euthymii , dc Cassiodori , qui
omnes psalmos, ne uno quidem excepto, Davidi adiudicant . Philas trius haer. I 26. non solum suili agatur , verum etiam inter Haereticos annum rat contrarium sei tientcs.
Mquid si, graviter allucinantur Ana- baptistae Psalmum tantummodo decimum septimum Davidis esse contendentes , quia ei tribuitur lib. 2. Reg. cap. 22. Et vero praeter Psalmia in io9. quem a David factum habetur Matth. Q. & Lucaero. preter Pialmos Io . & 93. qui tamquam ab eodem vate conscripti, in unum conjuncti reseruntur lib. I. Paral. cap. 16.
sunt & alii plurimi Psalmi , quorum tituli , qui extant in codicibus Hebraicis , Graecis ac Latinis, Da videm indicant auctorem.
In .i: Plures Psalmi absque titulis r periuntur , adeoque incertos habent auctores et Sed ut liber tamquam sacer habeatur , debet conitare de auctore , quia Deo inspiratus 'scripserit : Igitur liber Psalmorum, saltem quoad omnes Partes,
Respondeo distinguendo maiorem : Sunt alii Pi..imi in quibus d derantur tituli, sed vel ex negligentia Amanuentium , vel etiam acerbitate temporum omitti &deperditi sunt , concedo : & non sunt genuini , nego . Namque ex ipso contex- u , aut ex rerum actarum historia, a David conscriptos esse affulget . Caeterum Concilium Tridentinum teli . declaravit
Replicab s: In Libro sacro nulla contrλ-
dictio admittonda est : Sed in libro Psalmorum maniles la occurrit: Et probatur . Liucr
280쪽
I iber ille nomine David celebratur . dc 1 quo in Templo canebantur l; rrout sci.
tamen claret eum non esse omnium Psal- licet , vel anniversariae solemnitates . morum auctorem : Ergo &c. Reyonaeo negando minorem : Ad probationem distinguo : Et denominatio fit a maiori parte , concedo : N. non potest fieri, nego . Non insolens est librum imsigniri nomine illius qui illum quoad omnes serme partes composuit : cum igitur David praecipuam libri Pia morum Pa
tem concinnaverit, non mirum si cJu, ii scribatur nomine , non iecus ac Ciceronis epistolarum volumen, cisi ex aliorum epistolis contiatum sit , uni ta inen Ciceroni, cujus ma)or est epistolarum pars, ad dicatur. His addere juvat, quod in d lectu lumnorum , in novorum adjectione, in mulico instrumento, re in cantorum disroiitione primae David partes iuerunt, ct insignis illius cura cnituit. Isitur c usi omine tota Phalmorum congerius nomenclaturam jure ac marito accopit.
Persis es : Nullus eii ordo in libro Psalmorum: Sed & hoc contradictionem spirat, nec quid divinum sotiat : Ergo dic. Probatur Antecedens ab enumeratione rartium. Psalmus qui nunc ordine tertius est, scriptus fuit cum David a facie Absalom fugiebat . Psalmus vero quinquage limus multo ante fuerat factus , nimirum quando David a Nathan repreliensius poenitens exclamavit : Miserere mei Deus . Item Psalmus 14 I. praecessit utrumque laudatem Pi linum, quippequi lucrit con cinnatus a David quando terrente Saul,
in spelunca delituit e Ruritis Pial-mu, I 43. praecellit vel illos tres Pial mos, quandoquidem devicto Goliath , decantatui est a David . Demum Pialmus II. ordine temporis omnium ultimus uti, quippe qui in gratiam Salomonis jam regnare incipientis iactus sit , hinc ad calcem illius Psalmi liaec adjiciuntur verba : Defecistini latides David scii e a. Respondeo distinguendo majorem : Nullus est ordo temporis ratione compositionis , concedo : ratione solamnitatum , nego . Psalmi concinnati sunt a Daevid ad laud dum Deum juxta lib. 2. Paral. 7. S
apprime ab Eldra in ordine digesti iunt, vel sacrorum ratio pollulabat . Sic censet celeberrimus Huctius Episcopus Abricensis .
Reiones: Liber in omnibus sacer inspiratos debet habere pro sngulis partibus
auctores ἰ Sed constat ex Hieronymo omnes Pialmos non cite David scutum; neque vero claret caeteros a David Plalia morum quorumdam auctores suille Spiritu sancto in scribendo actos : Igitur non certum est quoque totum Psalterium et se divinum. Respondeo negando minorem : Ad probationem nogo quoque non constare Omnes P almorum auctores suisse a Deo incomponendis illis canticis inspiratos . De Da, id non cli dubium ; de aliis habetur lib. t. Paral. cap. 23. quod fuerint Prophetae , his verbis : Igitur Da: id σ Ma-
cymbalii. Quid plurat in novo Testamento indiscriminatiin omnes Plalmi, veluti Spiritus sancti oracula citantur , quod probat librui in Psalmorum secundum Omnes sitas partes elle divinum.
siasis. Oppo Nrs : Contra librum Ecclesiastis. Ille liber non est canonicus, qui ad virtu-ζCm inducere non videtur : Atqui ille liber cu)usdam mali prae se apeciem fert;
dc probatur 2 Cap. 3. v. 19. immortalitas animae impugnatur, his verbis: Unus est interitus hominis ec Iumentorum . Rur-lus ibidem : Leuis noυis si spiritus filio misiam ascentiat sursum , σ si spiritui iumentorum descendat deorsum . Denique cap. 9 v. s. habetur : Montii vero nihil noverunt amfaus , nec haἷent ultra mercedem:
Ergo dici Reston deo I. Rabbinos haesisse quidem,
ut Ilium, propter lententias in ob)ecti ne laudatas , librum in Canone repon rent; quia vero initium fini conlociatur, illum cx receperunt, di inceri relati sunt. oi quid cuim obscuri in liquod caput i
reptatac ex antecedentious cc conleque z ba, geo uinus immo α Or Odoaeus aperitu lentus.