장음표시 사용
401쪽
ON injucundum erit primum hic exponere velut in speculo Eceleste dotes, ejusdem objectum, ca- ut , membra , h cs, di de eis triumphos, ut praevia ista generali idea , Lector ad singula di Leutienda laetabundus & exultans gradum iaciat. Anabsis Eulis prerogativarum o
EccLESIA, quae variis celebratur nominibus, modo Religio veri Dei dicitur , modo Congregatio omnium Fidelium sub uno invisibili in coelis capite Christo, & visibili in terris Summo Pontifice ejus vicario , ae legitimis Pastoribus, modo etiam Sponia Agni . Militans est in terris, Patiens in purgatorio, T. iumphans in c o. Lege interiori primum n-
cessit , tum Mosaica , demum Christiana. Incepit in primis Parentibus ; refulsit in Λ te: crevit in Seth ι apparuit an Enoch cum cultu solemniori; servata ad diluvium usque, pollea per Noe tranlinilla est ad Abraham, in quo nova & de perpetuitate , & de secunditate promissa recepit :Typum habuit lacrificii nostri inc uenti in
Melchisedech illustrita est patientu sob;
floruit in Moyse, ct in Concitio Seniorum :deficiente Aaron , non deiecit ; idololatrantibus Prophetis Baal , non abiit post deos alienos; non concidit errante Synagoga quae Christum crucifigi voluit ; vel ipsis fugientibus Apostolis non extincta est: elapso denique super eam in die Pent costes Spiritu sancto, vicit surcntes contra se omnis generis hostes: vieit Philol thos paganos, lapiciatia; Tyrannos , con-ilantia ; Haereticos , fide ; Schismaticos upilitei impio, Iero , morum suavitate& sancti tate. In persecutionibus infracta permans t. inter errorum scopulos di ha resum tempestates indelectibilis ι in veritate , vel declaranda , vel explicanda , vel propugnanda infallibilis ; in vitiis expugnandis indefessa; obscurioribus temporibus temper visibilis; denique Una, Sa cta , Catholica & Apostolica . Non ania numerat inter sua membra Ethnicos, non. dum sunt Catechumeni, non desinunt cruse imperfecti di peccatores , secus vero Apostatae , Haeretici , di Schismatici . In 1ola Ecclesia Romana vera fides , dc
verae Ecclesiae notae reperiuntur . Sola habuit veros Martyres; lota, vera miracula; sola, legitimam Pallorum succelli nemi tota, per totum orbem diffula eo spicitur . Ejus objectum, Deus ut aucior naturae & gratiae colendui; subjectum, creatura rationalis ι principia, articuli iadei , lex & gratia ι praecepta , ea quae in Decalogo continentur, consilia, paupertas evangelica, obedientia promissa , castitas consecrata : ejus denique finis , Deus i initive visus re pol tellus. Eccusia, Deum este profitetur adversus Atheos, unum advertus Idololatras, providum adversus Epicureos, incorporeum ad
versus An tropomorphitas,inter quos non annumeratur Tertullianus: ens a se forma
liter, smplicem sine distinctione , saltem reali , solidum abique quantitate ; omni
potentem, immensum, aeternum , ubique praesςutem , cuncta cognoscentem, Omni
bus cumulatum persectionibus , invisibilem quidem nobis viribus naturae , vilio: lem vero virtute gratiae, lea luminis gloriae a immo & nunc a Sanctis e mundo ereptis quibus nihil purgandum remanet, visum, etiam non refra n te sancto Ber- nardo. Denique Trinum in perionis agnoscit; Patrum a nullo Filium non factum, sed a Patre genitum . Spiritum fiantium non iactum, non genitum, sed a Patre simul & a l illo procedentem. Multiplici am
402쪽
nitatis In una natura subsistentium veritatem contra malignantes probat, maxime illo r. Ioa n. cap. s. oraculo: Tres sunt qui restimonium dant in eeti, Pater, Verbum,
er Spiritus onerus , cr hi tres unum sunt . Multiplicatis peccatis , etiam multiplicatae sunt religiones : quatuor potissimum rocensentur, duae falsae , immo abomina- lbiles , videlicet Ethnica idolorum cultui addicta: & Mahumetana, sicut sordibus,sie dc superstitionibus conspersa: duae vero aliae meliores, Mosaica oc Christiana: Priores , nusquam bonae ; tertia ad Christum usque tantum salutaris; quarta, s la nunc vera i nulla est ab illa quae cemtis nitatur principiis ; sola sancta , nulla quae verum ac Deo dignum ex hi at cultum , dc ab omni superstitione alienum ι sola perlecta, nulla quae poenis peccatum
insectetur ardentius , quaeque magis promoveat ad virtutem ι caeterarum enim nunc in terra grassanti uin , aut absurda
doctrina , aut impura moralis , aut indigna homini proposta praemia, aut super-ilitiosus cultus , aut flagitioue auctores , aut praecones, testes de magistri omni fide indigni. Miracula tum a Christo, tum ab Apostolis patrata annuntiant Eeelesiae Christianae veritatem a sed quod stupendum magis, fides Ecclesiae tametsi obscura rationi , aspera sensibus , antiquitatis omnino adversa opinionibus , Ethnicos , Magos dc ipsos Daemones ita domuit, ut sanguis Martyrum factus sit semen Christianorum aEcclesia , ut Religio christiana, gentilem dc prophanam rejicit , immo dc Molaica m : Gentilibus ostendit Incarnationem
esse sicut possibilem , se & credibilem ;Iudaeis vero venisse Mest am , dc esse Jesum Nagarenum ex illibata Uirgine natum. Legem veterem ipsius adventu propugnat ablatam: figuras in Christo terminatas esse probat a item dc vaticinia in eodem adimpleta, quorum alia subindigitant Incarnationis existentiam , ut istud Iacob morientis vaticinium Gen. 49. auferetur scept m deIuda, ore. Alia , Conceptionem , operante Spiritu sancto ex B. Maria; alia, Prς sentationem in Templo, Praedicatione in , Miracula , Passionem :alia denique Resurrectionem, dc in coelos Ascensionem: hinc supra modum mira est verbi divini ad nos declinantis misericom
8ia , cujus quidem unio cum humanitate ita divina est, ut sit hypollatica ; ita intima , ut sit immediata I ita universalix
ut se extendat ad animam Ac ad corpus ita realis , ut Christus vere fuerit passibilis, etiam non dissentiente S. Hilaris . Tot Ac tantis probavit argumentis suam Resiurrectionem Dominus esus, tot secuta sunt signa, sermonem Apostolorum de Incarnatione confirmantia, ut, restquam
Ecclesia in omnes mundi plagas suit di Liusa , per omnes aetates Propagata , ex omni hominum genere collecta , in hae tanta dc temporum re regionum varietate, ubique Zc semper eiusdem fidei, eiusdem moralis , ejusdem laltem in substantia regiminis , ejusdem di cultus vinculo conjuncta permanserit . Demum divina
nutritur gratia : actualem ad omne opus
talutis necessariam dicit t nihil quidem circa ejus energiam definivit; sed hoc momentum in Congregatione de Auxilias, Clemens VIII. tradidit disputationi Theolog rum . Quidam a congruitate , quidam aeon sensu voluntatis illam resciunt ; nos vero & probabilius, tum a propria gratiae virtute , tum a praemotione morali simul& physica; dc consequenter per se effra-eem defenὸimus. Ecclesia, quatenus omnium Fidelium uianam fidem profitentium Congregatio, caput invisibile Christum in ciniis regnantem habet, cujus Vicarius beatus Petrus, isti vero succedit omnis Summus Pontifex canonice electus ; hinc inter caeteros Ecclesiae Presules, nedum ordine, sed dc jurisdictione Primas . Ips ex jure avito incumbit adunare Concilia , eisdem praeesse , eaque approbare . In fallibilitatem indefiniendis fidei dogmatibus convenire E elesiae fides docet : hac sortium armatura stipata, suos omni tempore debellavit hostes . Primo saeculo errorem Iudaeorum legalia cum Evangelio commiscentium in Concilio Apostolorum correxit . Secundo saeculo insurrexit adversus quari decimanos in Synodo Pales inae , in qua quidem sanctum Pasehatis sellum celebrandum esse Dominica proxime sequente aea
quinoctium vernum lancivit . Tertio *culo suo perstrinxit stylo censorio Pra xeam , Ac Noetum qui unicam in Deo admittebant personam , tum Sabellium qui camdem perversam acrius post illos
403쪽
propugnabat doctrinam . Eodem tertio iaculo magna exarsit controversa pro B Dii imo Haereticorum inter Cyprianum Firiniliani ni, & Stephanum primum Romanum Pontifccm : prior, tria Carina gine, alter duo in Criente , Iconii oc Symnadis, Concilia adunarunt, in quibus Ea. pii ima ab Haereticis etiam verbis Evangelicis collatum irritum definiere: ins rciit tit sortiter smul & suaviter Stephanus Isidem enim ita defendit , ut nUc Paceae. ruperit, nec is contrarium errorem Pr lapsus sit. Illorum quarto seculo Donatistae secuti sunt errorem, sed non i tata sunt cliaritatem : primum enim in arertum schisma , deinde in haeresim pro 'artiunt ', damnati in Concilio Romano subsancto Melchiade provocaverunt ad Consant iniim impcratorem : Ecclesia cedens protervitati eorum, dedit aliud , non ex necessitate, sed ex indulgentia Arelatense iudicium ι quo iterum atque it crum Uicti , o seriosis rabies t pro mom Paganorum adllinc Constantinum appellarunt , qui tantam exilio, aliisque primis com p
Ecclesia, eodem quarto taculo , pravit simm aliam subiit tempestatem occassone Arii , qui Verbum meram , tametsi omnium excellentissima in creaturam dixit ;Aetianos, & Acacianos sectarios habuit , nusquam vero Liberium Papam , non secundum Patrum Ariminensium Nicaae in Thracia adunatorum cauum . Utinam illi
sicut corde , sic & subscrjptionibus vocem homer an semper servassent ; sed non ideo eorum lapsu excidit illa verius tempora Fcclesae Univer alitas . Innumera prope ad haeres m suam stabiliendrum Α-riani ad una ere Conciliabula , sed his alias
ct fide & virtute meliores Sync dos numero circiter 22. opposuit Sancta Mater Ecclesia , ab anno scilicet Ii 3. utque ad annum 329. Quibus in tanta temporum acerbitate ejus universalitas roborata ,
veluti fluvius para disi voluptatis, perenui fidei fluxu & refluxu totum irrigavit orbcm. Sanctus Hilarius sermulas Arian rum & Semi Arianorum non sine sendam nto fidem temporum a I rella it ; nam
et ii Uerbum Deum et e quandoque ii i, , terentur, attamen fraudem ut plurir.auri r ratam habcbant . Intra vigilui circiterat Mos quindecim finxem dc revinxere: ses
Antiochiae , tres Sirmii concinnaverunt ercliquarum 1ex, una PhilipIosoli, altera Ancyrae, tertia Seleuciae ; quarta Niceae in 'thracia edita fuit; illa Arirninensum nomen retinet, eo quod subs gnata suerit ab aliquibus Concilii primi Ariminensis Praesulibus fraude Arianorum irretitis ;cuinta Constantinopoli conflata suit ι se ta demum ex collectionibus formula: Αnt...chenae adi orsus Paulum Samosa tenuine: pr.mae Sirn tonsis facta eli in Thi cia : ex Antiochcnis sexta pessima est .q andoquidem nedum hin sim , sed Echemiousion tollit : secunda ex Sirmiens-bus prorsus blasphen atoria ; tertia vix toleranda , eum stibilantiae vocem removeat: rrima, a Basilio Ancyrano edita , senium fdei consonum piae se fert, namque Verbum in ea Patri per omnia simile conclamMur: tum illi omnes qui Verbum aut ex nihilo , aut ex praejacente materia factum at Ierobant, alieni ab Ecclesia ducIarantur : Liberius isti , di non secundae, immo nec tertiae subscripsit. Ecclesia, itcratas quarto staculo, non sine magno animi S. Damasi sumnii Pol ti scis moerore experta est tragoedias opera Macedonii , qui Spiritui sancto , nefando sectore abn gavit divinitatem ; hinc qui ipsi adIaeserunt a Graecis Pncumtomachi dicti sunt , id est , Spiritus sancti
impuἶnatores. Haec nefaria haeresis orta ei tanno Christi circiter 36o. juxta Epiphamum ha r. 7ε. rostea veluti cancer serpsit in mundum. Et vero magna populi multitudo , tum Constantinopoli, tum in Bithynia, Ihracia, Hellei ponto, tum& aliis in regionibus Macedonio adhaerebat integeaeteros eminebat Marathonius, qui err rem rartim studio , partim Iccunia adeo auxit, ut Macedoniani, teste Sozomeno , a multis Marathoniani vocarentur. Fidem Ecclesia, damnato in Synodo Constantinopolitana Architecto, primum sic explicavit
borificatur. Tum in Florentina addidit: GI ex Patre Fit equo proce. D. Pclagius quinto saeculo nova here leos stimulis turbavit Fcclcsiam , ita enim humanam extollebat naturam ut Chri lii Pror: us evacuaret gratiam; damnatus in Conciliis Asricanis, illusit Patribus Dioi politavis sic enim
404쪽
enim gratiam praedicavit, ut a lege numquam recesserit i illust & Msimo Papae ejus di lcipulus Coelestius , sed fraude ὀetecta, uterque damnatus est in Cone illo Romano , deinde in generali Ephes no ssed abscisio hydriae capite perstrinctione Pelagii, remansit in cauda venenum, scilicet in Massiliensibus , qui initium fidei
a voluntate humana in se relicta ducebant. Ecclesia novos in oriente, eodem quin to saeculo ingemiscens , habuit adversus proprios filios congressus . Namque anno circiter 429. graviter erravit Nestorius circa Incarnationis substantiam, in Filium enim & Matrem aequaliter iniquus , illi divinitatem , huic Dei parae abrogavit dignitatem: damnatus in Synodo Alexam
drina ; duodecim B. Cyrilli Capitulis ,
velut totidem Anathematismis , alia opposuit erronea ἰ anathemate iterum percussus in Synodo generali Ephesina , non respuit; hinc vel ab ipso Imperatore πω scriptus, Deo di hominibus exosus, exul& errans obiit. Nestorii blasphemiis successit, elapsis i I. circiter annis, Euty-ehielis Archimandritae itupidus error, quo voce quidem dissimili , sed impietate pari Ecclesiam dilaceravit, unicam in Chri
sto praedicans naturam. Contra eum ex
arsit sanctus Leo , tum Concilium Chalcedonense, in quo prostri plus est. Sexto saeculo , adunatum est quintum Comcilium generale ad discutienda tria Capitula; an legitime ab ipso proseripta sint 'Placet admodum affrmatio. Pacem λ- elesae septimo saeculo turbaverunt M nothelitae, unicam in Christo pro duabu,
naturis propugnantes voluntatem dc operationem : Sextum Concilium taxumeniis cum eos anathemate percussit. Num Honorius fuerit Monothelita, vel selum haereseos fautor , an etiam ge facto in ista
Synodo damnatus ' Partem negativam quoad ista tria momenta tenent viri omni exceptione majores , & nos Cum eis.
Sepultum jam diu Nestorianismum octavo saeculo exsistitaverunt Felix de Eli- pandus , qui Christum in sensu Nestorii dixere merum Filium Dei adoptivum :damnatus Felix in Concilio Foroiuliensi, dc postea in Ratis nenii , respuit aὸ tempus ι sed relapsus , habita est celebris Francosurta Synodus , in qua error cum duobus fautoribus proscriptus est . rel- ω Theia. -. M.
turn eodem adhuc aevo indixit sanctis imaginibus Leo Isaurus Imperator, & quidam alii: post varias ex utraque parte di sceptationes, quaestio tandem eliquata est in septima Synodo generali, in qua quidem definitum est, cultu relativo &Christiano colendas esse sanetas imagines. Ere a nono saeculo agitari coepit per Photium, qui gravissimam stupendo schismate commovit tempestatem: a Nicolao I. exauctoratus, sucum fecit Ioanni VIII. qui illusus in pristinum gradum prodit rem restituit, sed detecta fraude, iterum prolcriptus legitur , im poenitens pesti sera in oriente ad hunc usque diem reliquit sui schismatis semina . Realitatem Corporis Christi in Eucharistia undecimo saeculo impugnavit Berengarius ; in variis Conciliis proscriptus, respuit , relapsus,
iterum errorem reprobavit : tandem cavi
tholicam fidem in Concilio Romano anno Io79. consessus , poenitens , ut pie creditur, obiit. Duodecimo saeculo, aὸunatum est Concilium Lateranense primum ad componenda ex Invellituris tu nata jurgia; Lateranense secundum, contra schisma Petri Leonis, dc Petrobru Litanorum haeresim; Lateranense tertium , ad perstringendos Schismaticos dc Haer ticos Uvaltinses; Decimo tertio saeculo,
Lateranense quartum, pro recuperatione
Terrae sanctae , & aὸversus Albigenses ;Deinde Lugdunense primum, ubi iterum actitatum est de expeditione Terrae sanctae; de Lugdunense secundum pro Graecorum reunione. Viennense decim quam to saeculo exagitavit Beguaia os . Decimo-quinto Florentinum ad metam feliciter perduxit Graecorum schisma. Decimo sexto, Lateranense U. congrega tum est ,
ubi de subsidio Christianis praestando ad
versus Mahumetanorum potestatem actum est. Denique Tridentinum anno I 4 .
inchoatum, mirabilia secit , dixit dc definivit contra veteres Zc novas haereses . praecipue vero adversus Lutheranos &Calvinistas per totam Europam non si ne magna animarum pernicie divagan
Ere,sa suas habet regulas , scilicet Conciliorum Canones: iis disciplinam oris dinat, mores instruit, dogmata fidei proponit & definit. Inter omnes primus & c leberrimus est Apostolicuς quo, abrogatig
405쪽
in synodo Iero lymitana leralibus , sin-citum est ut Gentiles ad Christum comversi abst inerent solum a sanguine, a se secato, dc a sernicatione. Primum Concilium Nicaenum multos edidit, sed Arianorum molitione , multa passi sunt tum in Oriente, tum in Africa , dc AEgypto naufragia. Theodoretus viginti selum resert a Iulius I. Summus Pontifex in sua secunda epistola, a S. Athanaso laudata, a Concilio Sardicensi celebrata, viginti quator ι Pisanus juxta Codices Arabicos, oci
ginta commemorat. Sextus vulgatus in gra
tiam Episcopi Alexandrini factus, nihil deis
trahit a primatu Papae in universam Eeclesiam , quidquid in contrarium in selie garriant Magdeburgenses. Secundus inter Trullanos ius provocandi ad Sedem Ap stolicam Traditione firmatum dicit . Eidem adstipulantur juri tertius, quartus ec septimus Sardicensis r huius praeroga livae , quae primatus S. Petri appendix merito dicitur , etiam ante hane Syn dum extant exempla r unde appellati nem ad Romanum Pontificem in Ecclesia orientali ante Concilii Trullani tempora, usum non obtinuisse, in occidentali vero ante octavum saeculum, ab omni veritate alienum est . Diversis temporibus ad S dem Apostolicam appellarunt Caecilianus, S. Athanasius , Euuathius Sebasthenus , Max Imus Constantinopolitanus , sanctius
Cho stomus, Flavianus , Theodoretus a
Eutyches, Ioannes Talaia Episeopus A IN xandrinus , Celidonius , dic. Neque vero illi iuri refragatur Concilium Cartha nense in causa Apiarii, Siccae ei vitatis in Numidia Presbyteri . Frustra quidam in
dubium revocant statuta a Concilio Ar latens tertio adversus haeres m PMdesti. natianam , quam nonnulli absque fundamento commentitiam habent, cum ab ipse Augustino ex professo impugnata sit , in libro de Correptione & Gratia contra quosdam Monachos Adrumetinos obstrepentes . Decuria temporum non abs milibus statutis de canonibus impugnavit haereses Ecclesia, maxime Protestantium, Conintra quos multa dogmata in primis de se
ptem Sacramentis astruxit. Distensa Delisia acto tario.
dem pro congregatione multorum unam
fidem S religionem profitentium ; Qb
quo respectu nonnumquam dicitur Religio, quae definitur virtus , qua Deum eultu debito veneramur ἐν Secundo , pr
congregatione seb uno capite invisibili Christo in eoelis , dc viabili in terris Summo Pontifice eius Vicario eum legitima Pastorum fieressione. De ea iub utroque respecta spectata agendum incumbit .
406쪽
V L T ci s habet Ecclesia, ut est vera religio , hostes i sensissimos, Atheos scilicet , idololaia
eras, & Paganos . Priores nullum ain gnoscunt Deum :Idololatrae Allia colunt numina ε Pagani , ut Mahumetani Deum quidem esse fatentur, nusquam v ro Chrillum ut Messiam tum variis incumbunt superstitionibus. Haeretici caete ris adiunguntur, quippe qui in suas abe vadinventiones, ct cultum proratas indebiis tum , vel Sacramentorum aliquorum ablatione , vel ipsius sacrificii contemptu, a rectis regulis aberrantes Deo reddant :Sed contra quos ipse Christus Matth. Ig. 17. Ss aurem Ecclesiam non audierit, D rissima Eunicus PME--s. Dema da Ecclina ut est Ringis vera , qua euor porusimum argumentis probatur
PRIMO, quia ab Adam ad Moysen usis
Seeundo, quia a Moyse usque ad Christum floruit. Terris , quia per Christum persectionem habuit. Quares, quia caeterae Religiones a Romana separatae, sunt taliae.
Urmis fuerit Mnesia in lege natura , in qua sola reperitur Ialus
I Ex naturalis potest in duplici sensu
spectari: Primo quidem ut est dict men rationis cuilibet innatum homini ad faetendum bonum ordinis naturalis, puta ad colendos parentes : Secundo , ut dicit statum in quo homines moti a Spiritu sancto , seclusa lege scripta , bonum salutis operari possunt , ct de iacto . operantur . De lege naturae in prima consideratione spectata inpraesentiarum non agimus, demonstrat- est quippe in tractatu de Atis tributis inesse homi ibus ideam Dei inn tam , di lumen quo non solum existentiam Dei cognoscunt, verum etiam aliquod bonum Patrare queunt, juxta illud Apost.
Rom. 2. I 4. Geu es, qua legem non halen ,
naturaliter ea, qua letis sum, factans : Sed de lege usurpata in secundo sensu , quatenus & Sacramenta re Sacrificia , sola exclusa lege scripta, complectitur.
ιι Ecclesia is Lege narura. PROBATUR isto ratiocinio. Nomine ει- cIesiae intelligamus religionem, qua homi nes uuam fidem profitentur, & unum a gnoscunt Deum: Atqui talis filii in Lege naturae: Et prohatur multipliciter. Primo quidam, Religio coiicreata est cum primis parentibus, juxta illud Eccli. LI. 6. Discelisa inteliseius replavis sitis, creaυit illis rientiam spisistis. Et istud S. Augustuli: l is Erat condens naturam, & Iargiens Lxa-- tiam R. P. Mail illet Dominicanus
407쪽
lato calamo tomo 2. de motione Dei cap. patet ex dictis : nee mirum , etiamsi 1 . 11. 12. 13. & I4. probat Protonarem Adam non pecasset, semper tamen hiiliates, quandiu duravit innocentiae status , sent Sacrificia , inquit S. Thomas, quanis taut amore Dei, sic Ac continua divin idoquidem creatura in quocumque staturuin contemplatione fuisse occupatos. Deum debet agnoscere ut supremum b Secundo, certum est Adamum egisse de norum auctorem k quod fit Sacrificiis: S peccato poenitentiain , dc bonis operibus cramenta utique; sic propugnat S. Aug promeruille salutem, adeoque & Deum sinus lib. s. contra Iulian. cap. I. his ver perpetuo coluisse, tum Ec filios ad illumibis: Nec ideo tamen credendum est, decolendum instituisse . Quod falvus fictustis ante datam circumcisionem famulos Dei, sit non obscure indicat Scriptura Sap. s. is quandoquidem cis inerat Mediatoris fi-IO. his verbis : Per Sapientiam sanari sunt is des in carne venturi, nullo Sacramenis uicumrue placuerunt tibi Domine a principio. ,, to ejus opitulatos fuisse. Hac illum , qui primus formatus est a Deo otia- : omnes homines a mundo con- Pater orbis terrarum , eum solus esset ereatus, dito concludit Ecclesia , quippe quae sit custodivis, is eduxit illum a delicis sus, ctiomnium credentium aggregatio: Igitur Mia dedis iasi vinulem tantinondi omnia. S. Ire- clesia extitit in lege naturae. Ista ratio est naeus lib. 3. adv. haeres cap. 3 . de seq. D. Gregorii, qui homil. xy. in Evangelia
ait Adamum justificatum , de ex hoe aiia se loquitur: quis Patrisfamilias simili-sulgere mortem Christi passione absorptam is tudinem rectius tenet, quam cotiditor suille : Idem propugnat Tertullianus lib. se noster . . . . qui habet vineam , univer-2. contra Marcionem : Idem Epiphanius ,, salem scilicet Ecclesiam, quae ab Abel haeres 46. Idem Anabrosus lib. io. in Luc. se justo usque ad ultimum electum, qui in cap. 23. Idem Augustinus epist. 99. is fine mundi nasciturus est, quot sanctos Terris, crevit in Abel justo qui , obtulis is pertulit, quali tot palmites emilii . , , de primogenitis gregis sui, o de adipibus e Nono: omnes per fidem Chri ili 1 lutem rem Et respexit Dominus ad Abel σ ad consequi debent, Deus vero vali omnem munera ejus. Gen. 4. hominem salvum seri : Igitur vel in ipsa diuarto : Eamdem illustravit Enos ; de Lege naturae erat Ecclesia, hoc est, erant illo quippe habetur Gen. 4. Ise emis inco- homines, qui fidem In Chri lium, tum S eare nomen Domini I de quidem ritu sole- crificiis, tum Sacramentis proderent. Ηςcmniori. Rursus dc Henoch , Ambulari iratio assertur a S. Aug. qui Concione Letue cum Deo, π nsn apparuit. Ibid. Gen. in Psal. 36. sic loquitur: se omnes qui ab . ad vitam enim 'ec statum meliorem is initio 1 eculi fuerunt justi, caput, Gri- translatus est, donec Antichristum debel- is itum habent. Illam enim venturum eia
laturus veniat, & illum gladio verbi oris , , se crediderunt , quem nos venisse jam sui confodiat. . se credimus; ct in ejus fide & ipsi sanati Sed inro: Refloruit in Noe, qui , trans- ,, sunt, in cujus dc nos: ut esset & ipse acto diluvio , obtulit Deo holocaustum , is totius caput civitatis serus lem. Idem quod sta illi placuit, ut inierit cum ho- docet epist. νοχ. alias 49. oc ante ipsumminibus perpetuum pacis sedus; sic enim Eulebius lib. 1. Missi cap. 4-
habetur cap. g. et . Odoratu rue est Domianus odorem δε-statis , ait i Neruaruam CONCLUSIO SEC UN D A.
sexto: Emicuit in Abraham , in Iaae lesiam, non eνα salus. Ac Iacob, qui quidem sic erant grati oc PRoa TVR unico, sed essicaci ratioci- accepti Domino , ut nominari Deus eo- nio . Sine fide , teste Apostolo Heb. 11 rum dignatus sit , juxta illud Exod. 3. 6 impossibile eli placere Deo; quia vero h
Ego sum Deus Abraham , Leus Isaac , π mo ex anima oc corpore coiistat, fidem dc Deus Iacoo. relirionem signis sensibilibus debet proa Septimo: Ecclesia vera ea est, quae Deum re: Sed in tota Melesiis dultus Deo debitum Sacriticiis, tum Sacramentis v nera- tus redditur, tum pre .sus, tum Sacrifi-ur . Atqui Lex naturae ec Sacrificia dcictis: Igitur ab omui aevo extra Ecclesam dacramenta habuit ι Sacrincia quidem utilion suit salus.
408쪽
BII cIss: Ecclesia non est sine ea-piter Sed non constat aliquod suisse in lege naturae: Igitur nec pro ea admittenda est Ecclesia. Respondea distinguendo : Ecclesia perse te formata non est sine capite , concedo : Ecclesia nascens de adhuc imperfecta, subdistinguo: non est sine capite particulari, concedo: sine capite universali , --go . Incepit Ecclesia ab Adam & Eva qui fuerunt Creatoris cultores , dc ad
ratores , deinde crevit paulatim crescente hominum numeror porro cum homines
rempublicam non nisi multiplicata maxime humana iobole, constituerenti de per familias regimen humanum haberetur, P ter familias seut in civilibus sic de in moralibus erat caput, a quo filii & normam bene vivendi , oc modum rite colendi, Deum accipiebant: quae quidem confite-tudo ad diluvium usque perseveravit: immo & post diluvium usque ad Abraham, dicamus dc usque ad Moysen . Frgo Pateriamilias accepta Traditione ab Adam per nepotes de modo Deum colendi , Filios ipsum Dei cultum edoceba t: Movebantur interius homines ad assii mendum
aliquod signum sensibile quo fidem tuam
profiterentur , ait D. Thomas 3. p. q. 6 . art. s. ad 3. his verbis: Sicut in is statu legis naturae homines nulla legeri exterius data , sed solo interiori instin-- ctu movebantur ad Deum colendum ,ri ita etiam ex interiori instinctu, deterri minabatur eis, quibus rebus sensibilibus,, ad Dei cultum uterentur. - Denique usus invaluerat ut cujuslibet fami liae primogenitus ex quadam deputatione more perantiquo firmata esset veluti Sacerdos, qui primitias seu tuum terrae Deci offerret: hine Flau evasit contemptibilis, eo
quod jus primogeniturae pro leviori cibo fratri suo sacob vendidiset, ut habetur
distabis: Ecclcsa est visibilis: Sed in lege naturae eam non habebat dotem : Igitur tunc temporis nondum erat Ecclesia.
Respondes distinguendo minorem: Ecclesia in lege naturae , non erat visbilis , hoc est, nondum erat corpus persecte sommatum & omnibus numeris absolutum ,
concedo: non erat visibilis quoad euitu es, nego. Abel obtulit sacrificium, tum Noe
transacto diluvio. Obtulit Iob de lae pius
Abraham, maxime cum arietem loco filii, ordinante Deo, mactavit. Obtulit ocIacob qui & aram, seu lapidem, iandens
oleum desuper, erexit, ut legitur Gen. 18. decursu vero temporum Ecclesa crevit in magnam arborem, primum in lege Mosaica, tum & multo magis in Nova, ut dicemus modo.
Ecclesia extitis in tota Lege natura.
PRIMO : quia Adam conditus est ingratia, de in statu innocentiae erat verus Dei cultor, quippe qui, testibus Hugonea S. Victore dc aliis multis Patribus co templationi divinarum vacaret i post i
Plun1 vero, ut habetur Sap. 9. Iustificatus
est, quod non sine prccibus ἐκ cultu factum luisse rectius luspicamur.
Secundo Ecclesia est coetus fidelium unam fidem profitent um; habemus autem ex Genesi veteres Patriarchas non semel Sacrificiis di Sacramentis coluisse Deum. Tertio: Sic propugnant Eusebius . At gustinus, Gregorius, S. Thomas , quorum omnium ratio haec est, quod nullus d
beat salvari nisi per fidem Christi debito
cultu celebratam : Sed hujusmodi cultus Ecclesiam habet auctorem , dc institutricem. Ergo &c.
PRIM : Melesiae legis naturae non ὁ ficiebat caput, eum in domibus Pateri milias Traditione excultus quomodo Deus recte colendus esset, filios edocebat. Secundo: Neque . vero illi Melesae deerat visibilitas, quandoquidem fideles sacrificiis modo ex frugibus terrae , modo etiam ex animalibus est victimis suum exhibebant cultum.
409쪽
. Tertia: Ecclesia tota occupatur in sa- ARTICUL Us SECUNDUS. erificiis Deo offerendis, tum in recognitionem supremi ejus Dominii, tum ad virum fuerit Ecclesia is lete scripta pratias pro beneficiis acceptis rependendas, tum ad nova ab ejus bonitate impe- Conclusio assirmativa. tranda, tum demum ab obtinendam re catorum veniam: Atqui ejusmodi sacrafi-Prolatur rarisnuus Theologisis. Cia perpetuo & sempiterno cultu offer bat Synagogae Igitur erat vera Ecclesa .PR1MA: Ecclesia est congregatio mul- Probatur minor, ex libro Lev. Cap. r. riiatorum vero & unico Deo serviem tus oc modus offerendi holocausta dilinearium & simulantium 1 Atqui talis eratitur. Cap. a. ritus oblationis sacrificiorum in lege scripta. Et probatur. Deus deditisimilae oleo consperiae . Cap. 3. ritus h Abraham , ct eius posteris Circumcisi titiae pacificae litanda . Cap. 4. ritus ora nem, qua a Paganis & Idololatris separa- rendi hostias Sacerdotis, Principis S mul ei, ipsi cultu perpetuo S religioso con- titudinis per ignorantiam peccantis. Cap.
jungerentur; sic enim habetur Gen. 17.9. F. rit hostiarum pro peccatis ex flen- Dixit Deνum Deus Abraham: Et tu ergo cu-itio veritatis, immunditia , errore , jura- sodies pactum meum, is semen ruum 's ra mento, sacrorum abusu atque ignorantia, in generationibus suis. me est, pactum meum dc se de caeteris. exed observabitis inter me Cr vos , er se- Garra: Ecclesia est corpus in quo mulmen tuum post re : eircumcidetur ex vobis ii sacris quibusdam fipnis sensibilibus ad omne masculinum : Ur e reiameidetis famem colendum Deum , conJunguntur , ait S. pr. turii vestri , iar sis in signum sederis in- Augustinus, qualia sunt Sacramenta: AGere me or vios. Ergo die. Ipse Apostolus qui erant in Lege scripta vera Sacramen- Rom. 3. Signaculum iusti ia Dei , vocat ta . Et probatur: Innocentius III. cap. Circumcisionem , hinc Col. D. I r. ait Malores, agnoscit Circumcisionem ut Saia Christi gratiam praefiguras e : idem sentit,cramentum. D. Thomas r. a. quaest. Ior.
Chryse stomus homil. 39. in Gen. Idem art. s. hoc probat ratiocinio, veterem Leia Theodoretus quaest. 67. in Gen. & com- gem habuisse Sacramenta . Nomine Saia muniter Patres. cramentorum inicilis imus signa gratiae qui- Ahora: Ecclesia est coetus multorum subibus homo praeparatur ad colendum Deum , lino visbili capite magno Sacerdote cum vel per modum nun istri. vel per modum siecessione Pastorum, atqui in lege scri-ilii scipientis 1 Atqui talia erant in Lege pia suit Aaron , qui habuit in Sacerdo- Moysis signa, namque consecrabantur Satio successores , ut legitur in libris Le- cerdotes oc Levitae, ut ministerio altaris galibus & Regum , tum dc in epistola vacarent: populus vero per Circumciso- ad Hebr. suerunt & Levitae qui cultui Deo nem ad colendum Deum instituebatur . reddendo incumberent . tum omnes fidein Ergo Sc. De hoc momento , ait S. es in iis quae cultum divinum spectabant,lΑugustin. lib. I9. contra Faustum cap. II. sub mortis interminatione ob dire tene- is In nullum nomen religionis, seu vehantur. Frgo &c. Multus cst sermo in is rum , seu falsum coadunari homines Scriptura facta de his momentis. Levit. 8.iis posse nisi aliquo sgnaculorum , vel Sa-
describitur consecratio Aaron magni Sa- is cramentorum visibilium consortio col-cerdotis & Levitarum , Deuci vero I7. D ligentur. ,, ait Deus: Hen, que ad Sacerdotes Levisset Quinta: Ecclesa ea censetur , quae di- generis . . . . Facies quodcumque Lxerint qui vina celebrat variis festivitatibus mytis ρνae sunt loco quem elegerit Deminus . Et δε- riae Atqui Synagoga ea debito, & sa-enerint te iuxta legem eius , sequerisque semicro cultu celebrabat e Igitur erat vera tenν iam de eorum. Nec det/inabis ad dexteram,iΕcclesia. Probatur minore variae erandneque ad sinistram. visi autemsuperbieris, no- apud Iudaeos fessistitates , nempe Pent kns ebed re Sacerdotis μperio, qui eo rem ore costes in memoriam simul & recogniti min prat Demino Deo tuo, er decreto iudicii, nem legis datae, & acceptae e Palchatis , morietuν homo illo. ad recolenda beneficia liberationis a capti-
410쪽
ptivitate jEgypti , & se de aliis bene
multis. Ergo octa Sexta r Ecclesiae nomine intelliguntur
multi Christo Mediatori ad calendum Deum adunati: Atqui Iudaei Chrillo conjungebantur. Primoquidem , illum in sacrificiis representabant, maxime cum singuine vitulae Sacerdos aspergebat populum , ut sciret se per Christi languinem
redempturum : Secundo, illum in sacris-ciis invocab1nt , cumdem ore Prophetarum in adsutorium & auctorem salutis appellabant, juxta illud Isaiae 43. 8. Rorata coeli desuper, σ nubes pluant I ium , Ke
riatur terra, Ur germinat Salvatorem.
Fit Iaris objectionibus . oppoNEs : Ubi nec sdes nec gratia , ibi nulla unoscitur Ecclesia : Atqui nec fides nec gratia erant in Synagoga: Igitur nec erat Ecclesia . Probatur minor. Primoquidem, non erat fides, sed solum instructio re praeparatio ad finem, iuxta ilia lud Apolloli Gal. 3. 23. Lex Pedagogus nosterfuis in Christo. Neque vero etiam gratia erat, dicente Ioam capit. r. Lex per Moysen data uio graria σ veri as per Iellum Mistum faeta est. Respondeo negando minorem, quandoquiadem fides Patrum , maxime Abraliae tanta erat, ut, teste Apostolo , imputata sit illi , ad juilitiam & meruerit multarum Gentium esse Patrem, quae in i pio benedictae sunt: sed & sanctitas in eisdem ueaffulgebat , ut Deus per Complacentiam Deus Abraham, Isaac oc Jacob voluerit lenuncupari . Iam quid memorem sanctitatem Prophetarum, quorum gratia 1pecialis haec erat , ut scrutarentur etiam profunda Dei, hine & viduntes in Scripturis non semel appellantur: quod est arrumentum magnae Dei erga iplos charumatum diffusionis. Ad primam probationem , distinguo :Lex Pedagogus erat ad instructionem de Mysteriis , di promissionum Abrahae tactarum confirmationem , concedo e ad ipsam fidem suscipiendam , subdistinguo ,
fidem persectiorem , concedo : fidum L piam , ita ut ipsa carerent ludaei , ne. go. Solutio est 1 plius Apostoli, qui Rom. . ait de fide Abrahae: Credidit Abraham, π reputatuo ea liti ad iustitiam . Igitur
lex eatenus erat pro Iudaeis Pedagogus quatenus eos edocebat justificari per fidem' in Christum venturum, a quo & promi iasiam aeternitatem erant a Cpturi. Sic t terpretatur locum Apolloli S. Thomas comm. in cap. 3. cpist. ad Calatas: Petis legem , in uit, Iudaei tamquam imbeis cilles pueri , pcr timor in penae retra- hebantur a Adalo , ct promovebanturis amore di promi ilione temporalium , adis bonum. Judeis autem proinitia erat b is nedictio futuri seminis de hereditatq,, obtinenda, sed nondum advenerat tem-- pus ipsius h reditatis consequendae, octi ideo necessarium erat , quod conterv is rentur utiliae ad tempus tuturi luiuinis,
,, ct cohiberentur ab illicitis , quod ia-- ctum cit per legum. MAd secundam probationem , distinguo :Gratia per Iesum Chritium facta est, ideii . l. Gratia re subitantialis omnis gratiae sons dc principium vetiit. II. Gratia empta & pretio tolutia eth. III. Gratia perfectissima imperiectae succellit . IV.
Lex nova exhibet gratiam , & ex opcre operato iustificat , gratia vero legis non juilificat pcr se, sed solum ex opere Operantis , conccdo e gratia per Chrillum lacta est , excludendo gratiam pro veteri lege, nego. Solutio est D. Thomae Comin. in capit. I. Ioan. qui in quadruplici tantum allato lentis Evangelii explicat iei
Primiam, exhibet sensum , his verbis: Uis Hinc etiam perpendimus ex plenitudiis ne ejus accipientcs, Legem quidem peris Moysen fore datam, gratiam autem et , , veritatem per Iesum Christum nedumis fore datam, sea iactam: patre quidem is legem dante per Moysen , gratiam et is veritatem faciente per Iesum. Sed si is sus eli qui dicit, ego sum veritas, quo- is modo veritas fit per Jesum ' Sed interuis ligendum cit, quod ipse est veritas tu is istantialis , ex qua prima viaritate , Ctis ejus imagine sculptae sunt multae veriis tales in his qui veritatem tractant. HΔecundum, subindigitat lentum ibidem : omnis plenitudo fidelium , et quinam is sunt , et suturorum , de plenitudine