장음표시 사용
431쪽
tineri. Sed audi verba atque consilia: cterisDsmintis recum . Eso tu putilo ia his qm au Deum pertinent tit νeferas qua diruntur ad eum e ostendasque populo Gremonias π ritum colendi , viamciae per quam sngredi debeant , o opus quia facere debeant. μου de autem daemni pleia viros sapientes a timentes Deum , in quibus sit veritas , Θ σιι οδεν ni avariiariam , cir constitue ex eis rν bunos cir centuri nos quinqua nar os o decanos , qui sitiae/nt pstilum omni tempore.
Eo loci Moyses pr dicatur ut surremus controversiarum fidei iudex , qui prequiesset Sacerdos magnus, ante ipsum Aaron a Deo ipso constitutus , iuxta illud Psal.
Mose, o Aaron in Sacra villus estis .
Quod quidem colligitur ex cap. et s. ' 29. Ex . ubi habetur Moysen sacrificasse , tum & consecrasse vestes Aaron , atque eumdem unxisse: pro rebus vero civilibus erant alii judices , ut Scriptura laudata
refert. Igitur praeter retulas mortuas Teia
cessaria est animata , quae sdei dogmata S explicet, di definiat.
Cel I is est pro eodem momento locus Deut. cap. I . s. dc seq. Si issetis re am-ι otitim apud te judicium esse perspexeris inteν finguinem o sangulaem, catusam π eausam , lepram ex lepram ex Iudicum latra portas ruas υ deris merba variari : Det. θ ast nd.
Deus ipse constituit Sacerdotem ut supremtim controyersiarum iudicem, praecepit-q te populo sub interminatione mortis cille dire sementiae Sacerdotis: quinam aut mille Sacerdos si , alibi geclaratur Fxod. et . I 4. Moyses enim ascendens in mon On , Deum allocuturus , dixit Seniori
natum fuerit qiιastioni s , reseretis ad eos. Eadem veritas passim declaratur in e dem Testamento. Lib. 2. Paralip. capit. I .
legitur Iosaphat Regem I udae constituisse in ierusalem Sacerdotes qui judicarent caulas religionis, es hi erant dii incti a
judicibus causarum civilium. Aggaei v. m. habetur HEt Leit Domianus exerciIuum : InIerroga Sacerdotes legem . Tum Malach. a. 7. Labia enis Sacerdotis sedient scientiam , π les m requirent ex ore euis : ruta Angelus Domin exere tuums . Igitur requiritur supremus judex , qui fidei controversias dirimat, & est Ecelesa.
Prolatio, ex novo Testamento. MATTHAI is. x . di aurem Ecclesiam nimaudierit, sit tibi sicut Lri nicus Ur Publicanus . Cal. I. 9. Si quis evangeliαι-erit mater i
quia accepistis ι anathema sit. Eo loci loquitur de Scripturis , quas de Christo s- delibus interpretatus suerat . Rursus ibidem cap. 2. I. & sequent. Ascendi Ierosolymam eum Barnaba assumpto cT Tiso . A cendi autem ferun m revelationem : contuli eum illis Ευangelium quod prauiso in Gentiabus , seorsum aurem iis , qui videbantuν aliquid esse : ne forte in vacuum eurrerem, Aut
cucurrissem . Audis Apostolum exigere ab Fcelesia sui Evangelii confirmationem , si ilicet a Petro , lacobo . ct Joanne , illam reprςsentantibus, ne istius desectu adi probationis in vanum cucurrisset , ut ipse fatetur . Hinc Tortullianus libr. a. contra Marcion. Hieronymus epistol. ad August. quae est inter Augusti manas 14. xplicantes Apostoli verba , aiunt, Ecclesia in ea conditione credidisse Pauli Eva gelio. Insignis est pro eodem momento locus ejusdem Apostoli, qui Fphei 4. i . sic loquitur : Christus , Dedit quosdam quidem
solos , que am autem Prophetas , alios vero Evanget bas, alior autem Ostores CT Doctores , ad censummat onem son 'retraeta in o rerministerii , in ad Marionem eorporis Corsi . . . . Ut iam non simus parvuli su tuantes, Cr
umferamur emhi vento de iis ara in nequisia hominum , in cluria ad circumventionem e reri I .
432쪽
rem . quibus verbis Apostolus pronuntiat o ria divina obtemperaret fraternitas uni regula animata omis esse, & iaeo Eccle- is veri, nemo adversiim Sacerdotum Colsam habere Apostolos, Prophetas & D is legium quidquam moveret. D Loquiturctores , qui genuinum Scripturarum sen- contra obstrepentes littereticos , qui Scri- sum aperiant: hanc autem egregiam aD pturas in nroprium trahentes senium, adia fert rationem ; ne si juxta spiritum pri- verius Ecclesiam rebellant. vatum Scripturam intelligeremus. circum- S. Augustinus , inter omnes eminet proferremur omni vento doctrinae ad circum- veritate conclusionis astruenda . Libr. a. ventionem erroris . contra Cresconium cap. 33. tum libri de
SS. PATREs, ab ipsa vagiente Ecclesia locuti sunt pro fide & religione tum explicanda , tum contra impugnantes defcndenda : Sed praeter Scripturam & Traditionem propugnant Ecclesiam in omnibus esse audientam, maxime pro fidei & m ralitatis dogmatibus , ipsi vero eam pro isto iungendo munere snuit cum Conciliis velut ejus organa , quibus circa Crcindenda se explicaret , ad;uxarunt . Ergo die. Probatur minor exquisitis SS. Patrum textibuS. Iremus lib. 3. capit. 2. insurgit adversus haereticos, eo quoa Traditionem Patrum
abiicientes , in Scripturae indagandis sensibus Ec explicandis mysteriis independe ter ab Eeclesia , scien iam se habere jactitarent : Sapientiam , ait, loquimuris intur perfectos Hane sapientiam is unusquilque eorum este dicit , quam ais semeti pio adinvenit, fictionem videliis cet , ut digne secundum eos sit veriis tas , aliquando quidem in Valentino , si aliquando autem in Marcione, aliquan-- ὸo in Cerintho Se vero indubitari te , & incontaminate , dc si cere abs-
contra obit repentes haereticos , qui Scripturas in proprium trahentes sensum, adiaverius Ecclesiam rebellant. S. Augustinus , inter omnes eminet pro veritate conclusionis astruenda . Libr. a. contra Cresconium cap. 33. tum libri de utilitate credendi capit. 7. increpat haer ticum, qui juxta sensum privatum in explicandis Scripturis non audit Ecclesiam: Tu , ait , in eos Libros qui iancti &is divinorum Mysteriorum pleni sunt, &is prope totius humani generis consessiori ne diffamantur , sine ὸuce irruis , &is sine duce & praeceptore audes prose
is re lententiam. o Tum illa contra epist. Fundamenti cap. 3. hanc auream emittit
consellionem: Ego vero Evangelio non eria rem , ni,si me carbolica Ecclesia e moeteret auctoritas.
Ex posse one Ecelsa idem astu et, erisorum
PosssssIo Ecclesiae habet pro veritate defendenda rationem tituli , potes latis vero supremae obedientia mirum in modum illam roborat ι hine fidei protectorum nomine celebrantur Principes: atqui ex utroque capite liquet Ecclesam esse animatam fidei regulam , qua Scripturarum & Mysteriorum senius manifestaniatur. Et probatur. Prima pars ostenditur, ex omnibus fidei controversiis a Christo nato subortis, quas
Eccles a sola supreme judicavit. Primo i, culo orta est de legalibus controversia , se conditum scire mysterium quod qui- ut habetur Act. 11. hanc in Concilio I , , dem impudentissime est blalphemare rosolymitano discussam definivit Ecclesia ris sutim factorem . . . . Quapropter undique altera secundo saeculo circa celebrati
resistendum est illis . ,, Rurtiis libr. 3.
cap. Non oportet adhuc quaerere apud is alios veritatem, quam facile est ab Eeis clesa sumere. MApipulatur S. Cyprianus epistol. 3 s. ad Cornelium Papam , his verbis : Neque , , enim , inquit, aliunde haereses obortae se sunt , aut nata sunt ichilinata , quam se inde , quod Sacerdoti Dei non obtem- is peratur .... Cui ii secundum magiste-nem Paschatis emersit , di haec Victore I. clavum Ecclesiae tenente , in Concilio
Palaestinae habito judicata est : & sic de
aliis in Conciliis, tum Generalibus, tum Nationalibus , & Provincialibus adversus
haereticam pravitatem. Secunda pars , quae Imperatorum teis
stimoniis innititur ab exemplis facile probatur. Aurelianua , Imperat riganus certior
433쪽
sectuq de schismate , inter Paulum Sam sitemim de Catholicos suborto pro como Fcelesiae , iussit domum reddi illis , quibuς hanc assignarent Lcclesiae Sacerdotes . Constantinus Magnus , noluit sedere ut iudex fidei controversiarum in Concilio magno Niceno, sed inferius, ct velim ad Patrum pedes consistens audivit iidei definitionem contr1 Arium, & Filii eum Patre consubstantialitatem declaratam pro virili contra rebelles defendit. Rurius vi-dcns Donat illas a Concilio Arelatensi ad ipsum rrovocantes in religionis materia , eo , inquit Optatus Mileuitanus lib. t. adversus Parmenianum papin. 44. sic alicquitur : o Rabida furoris audacia i sicut si in causis Centilium fieri solet, appella- ., tioncm interpositerunt, ad Imperatoremis provocatis. A Tum exilii pcima eos abiecit. Eusebius lib. 3. de vita Conli. ca P. xo. celebrat cius Concilio humile oble-quium; ipse vero opii l. ad Concilium Patres sic alloquitur: Quae cum ita sint, ,, caelestem gratiam & plane divinum manis datum libenter suscipite. Quicquid enim se in sanctis Episcoporum Conciliis geritur, ideo omne ad divinam reserendum se cil voluntatem. - Lt hoc eis eius ob dientiae erga Ecclcsiam argumentum.
TLeo 'sui junior epistol. ad Concilium Fphe f. sic scrinit: Candidianum precia-- rillimum sacrorum domesticorum comi- is tem ad sacram vestram Synodum abire is tui limus: sed ea lege di conditione, ut is cum quaestionibus & controversis quaeri circa fidei dogmata incidunt , nihil quidquam commune habeat . Nefas eliis enim qui Sanctissimorum Episcoporum se Cathalogo adscriptus non est, illum Ec- is clesiasticis negotiis & consultationibus seis se immiscere. is . Martianus Imperator , eadem prolequitur reverentia Ecclesiae de dogmatibus latum iudicium. L. Nem. cap. de lumina Trinitate & fide catholica, his verbis: In-- iuriam facit judicio Reverendi stimae Syn-- odi , qui semel iudicata revolvere , ocis disputare contenὸit. is Non omittendus Baslius Imperator, qui in oratione, quam habuit in octava Synodo Act. Io. ultra fatetur non ad laicos,
etiam principes, scd ad solain Ecclesiam spectare controversas fidei di religionis dirimere : De vobis autem laicis, tam
is qui in dignitatibus, quam qui absoluteis conversamini , quid amplius dicam nonis habeo, quam quia nullo modo vobis li-- cci de Eccletiasticis causis sui monemo mo cre , neque renitus resipere inteis gritati Ecclesiae , & uiiivctiali S 'nodo is adversari. Hoc enim investigare dc quς- is rere, Patriarcharum, Pontificum dc Sari cerdotum est , qui regiminis Giscium
si sortiti sunt , qui sanctificandi , qui li-- gandi & solvendi potestatem habent :- qui Ecclesiasticas & c testes adepti clari ves : non mistrum qui palci debemus ,
is qui sanctificari , qui ligari , vel a liga-
is mento solvi egemus. MEx his claret ad laicos non rertinere iudieare de fidei dc religionis controve sit si hinc non semel contigit pios oc chri-ilianos Principes , ut primum haereticos movere traroedias in suae ditionis regi On: bus animadverterint , confugisse ad sum
mos Pontifices , ut absque mora adunarent Synodos, quae haeterodoxorum pr terviam frangercnt.
Ex parienibus Theologitis celatescit.
PR1MA : Ubi vel in ipsa lege obscuritas & dissicultas adest , requiritur iudex qui illam explicet ; se Deus fieri statuit
Exod. x . & Deut. Ig. ut supra ostensum est , & hoc ex eodem stat tito solam sp clat Ecclesiam : Atqui multa latent in Scripturis sacris mysteria, multae circuraseruntur difficultatum umbrae, quibus tot involucris obteguntur : Igitur requiritur regula animata quae est Ecclesia, qua cuncta ad intelligentiae metam perducamur . Probatur minor , de qua solum est apud Haereticos dubium. S. Petrus epist. 2. cap. 3. 16. ait: Quaedam cile intellectu diffiei lia , in B. Pauli Epillotis : In quibus sunt quadam inficilia inreM- , qua indocti optabiles depravatit, sicut is cateras Scris ruras, ad suam ipsorum perditionem. Secunila: Usus obtinuit, tum in veteri, tum in novo Testamento Ecclesiam controvertas fidei, & duscultates explanare. Ergo &e. Probatur anteccdens . Primo. quidem , ex veteri Tcstam iito : Magi Christum adorandum in urbe te rosolyma qusrentes , adiere Regem , qui turbatus
434쪽
adunλvit Synagopam , quae juxta legem , tua regula, quippe quae varios etiam suia ubi Messias nasceretur , declararet ; sic eat senius : quandoquidem di qua tuo enim habetur Matth. a. a. & seq. Audien, decimani , dc Rebasticiantes contende-
urem Herodes Rex, turbarus est, ct omn sibant , ic morem ab Apollolis acceptum
Drosolyma eum Elo. Et congregans omnes Prin-igcrcrc.
iper Sacerdotum, σ Scribas populi, fiscitaba- ia farra : Dcus prohibet juxta spiritu in
ur ab eis usi Christus nasceretur. At illi uia privatum lacra, Scripturas explicaru. 5b ii-xerunt ei: in Bethlehem ἰude. Sis euis fir modiis vero Triduntina propter hoc clia .n tum est per Prophetam: D tu Bethlehem rer- centura animadvertit in Procellantes, cr-ra Iuda , neruaquam minima es in Pνincipialgo ad Ecclesiam pro illo momonto con-bus Iuda , ex re enim exiet Dux , qui regarisugiendum cit . sin minus prςcluderetur pulum meum Israel. via conversioni HeterOdoxorum , quippc- De Novo vero non unum est exemplum; qui firmarentur in errore, oc in tenebris
Christus ip1e parabolas explicibat duci ru sicut in luce ambulare polient, cum unus iis . . Celeberrimum est colloquium quod quisque iuuin i quens privatum ilicitum
de hoc momento, cum discipulis Lmmaus foret iii Luto. Probatur anteceden, : Deus habuit ; sic enim scriptum est Luc. et .sincrepat eos omnes qui ita rebus divinis Nonne oportuit pari Chrsum , ira intrares& religionis proprium isequuntur spiri- in gloriam suam Et ineipiens a AD se critum : ssitur non licitum est alium de omnibus Prophetis, inter perabatur illis in omnia Scripturis pricter Eccletiam judicem quae-bus Scrituras qua de Elo erant. Insignis est rere oc audire . Probatur illud ulterius otiam sermo Philippi Diaconi ad Eunu-jantecedens, ex veteri re novo Testamenchum Reginae Candacis , cui Scripturam to : ex veteri quidem Ea b. I 3. 3. ait :Daiae , cujus lenium ignorabat , de Chri- , a Prophetis insipientibus , qua sequuntuν sti ito explicavit sic habetur Ach. g. 17. ec ritum suum , π nihil videut .... rident O-
seq. Ecce vir ΣEthiops .... venerat adorare inina divinant meu actam .... cum ego non
Ierusalem revertebatur sedens Aper eum i Mn iacutus , ait Dominus . Rursus Ieremiae
rum suum e legensque Icaiam Prophetam i 23. I 6. Nolise audire verba Prophetarum qui Accurrens autem Philippus , .... dixit putas i Pros Iriant vobis c decipiunt vos , vhionem ne intelligis qua legis e qui as r Et quomodo cor vis jui tortiuntur, non de ore Domini. Ex possum, se non aliquis ostenderit mihi. . . . A - novo vero Christus , non absimilia ellaturriens autem Gil pus os suum, ἐν incipiens a Matili. 7. i . aitque : Attenuite a falsis Proderiptura Ua , Eua aget auit illi Iesum . pheris qui veniunt ad vos in vestinentis o- Teniis c Scriptura moltos subit senius :ivium , intrinsecus autem sunt lupi rapates .
hinc modo unum, modo alterum adoptat lJam vero Synodus Trid. prohibet ne quis sed harterodoxi semper in malam & lini Scripturas explicet contra Ecclesiae senis si tam partem sumunt, ut scribit Tertul-is ina ab ipsa determinatum , decreto delianus lib. de Praescript. capit. i . ita ut edit. & ulu sacrorum Librorum . . quasdam etiam ad nutum abjiciant Scri- inta: Habemus in hac controversia , pturas: Ista haeresis , Inquit, non reci-ihaereticos confitcntes reos , cum ipsi diis pit quasdam Scripturas ; & si quas re-iciis oc factis propugnent, quoties aliquod ,,. cipit , non recipit integras . Et si circa religionem dubium contingit, recuris aliquatenus integras praestat, nihilomi-irendum elle ad Ecclesiam, quae in Syn D. nus diversas expositioncs commentatasdo adunata quid fide tenendum, vel ab- , convertit . Tantum veritati obitrepiti iciendum definiat : sic eo motivo suam ,, adulter sensus, quantum oc corruptor congrcraverunt 1 puriam Ecclesiam Donari stylus . Igitur requiritur supremus listae in Synodo Bajacensi, ubi aderant tre- controversiarum judex, qui Scripturas e&-icenti circiter Episcosu , ubi suos errores planet; sic concludit Tertullianus ibidem publicaeverunt : sic Nestoriani in Pseudo- cap. I9. Ergo non ad Scripturas proum Concilio Ephesino, ubi quadraginta sermeis candum est , nec in his constituendum aderant Pretulcs , quibus priElidebat soaiι- is certλmen , in quibus aut multa , aulines Antiochenus, Nestorium Glenderunt. is incerta victoria est, aut par incertae . se Sic Eutyclitani in Latrocinio Ephesno , Idem dicendum de Traditione, alia mor- in quo Dioscorus vi, armis di erga Ca
435쪽
iholi eos immani crudelitate errores Fauchetis defendit. Sic a Protestantibus Syn.odus Dordeacena eo solum motivo ex omnibus Europae Calvinistis adunata est ut, discussa controversa, inter Gomarem di Arminium , prioris lententia de praedestinatione necessitante , vel posterioris Semipelagiana adoptaretur , & omnibus hinc inde auditis Theologis , statutum cila Regnorum Ministris lub roena depositionis praedestinationein necessitantem, ut quid fidei essentiale elle tenendam: sic in
Synodo Carentonica versus ann. I 63 3.
proscripti sunt ii omnes qui, spreti, Coluloquiorum, Synodorum Provincialium, &Nationalium conventibus, iccundu Π Pr prium diritum sacras explanarent Scripturas , dc de rebus in nisteria Religionis, juxta phantaliam judicarent , qui circa Independentes appellati sunt . Ratio damnationis di centura: ea a Ministris dAllaeo, BOchardo, & Derelincour Synodi Praelidibus alter tur , quod in hypothesi quod unicuique licitum foret in rebus divinis proprium sequi spiritum, tot client religiones quot cxisterent capita . Igitur lola Ecclesia, ipsis non diisitentibus hi reticis , est supremus controversiarum iidei judex: quia vero sola Romana, ut supra ostendimus est vera Ecclesia , ad eam 1 iam utique spectat definire credenda. Fit raris objemonibus Harered erum. 33I cIUNT: Christus, ait Ioan. F. 34.
Ego non ab homine testimonium attipis . Rursus Matth. 23. g. Vos aulem notire et cari Raόsi r unus es emm M Ure vester
Chripus . Igitur non Ecclesiis id muneris est explicare isc definire credenda, sed lolius justi praerogativa ; sin minus Spiritus sanctuς, qui loquitur in lacris Scripturis acciperet ab hominibuς testimonium; non uo Cluillus, sed plures cxistere iat Magi uri , quod dubio-procul improbat Dominus, qui ut confundat Pharisaeoru in superbiam, qui Magistri appellari congaudebant, praecepit Apostoli, ut neminem inter homines Magistru in vocarent. Consem itur : CLristus Doni,nas ad sensiim myifcriorum habendum
cle:iλai seu ad homines , sed ad Scripturas recurri vult sic enim habetur joan.
vi s. 3 ρ. Semramini Scr turas.... Ela βην quatesimonium perhibent de me . Tum Ach. I . ix. de Beroensibus S. Lucas, scribit: Sus
ceperunt verbum cum omni viditate , quor
die scrutantes Scripturas , si hac ira se habe.rent. Ergo dic. Respondeo L opponendo Scripturam Seriis plurae . Ipse Christus Matth. ult. in omnem terrarum orbem suos misit diseipu
los , qui Gentes docerent , hoc est , se sum Scripturarum de sua millione Ac di vinitate explanarent ; tum testes sibi de his omnibus citent, juxta illud Acl. r. s.
Mitiis mihi testes in Ierinum , Cr in omni Iudaa , de Samaria , Cr Hrue ad ultimum '
Respondeo II. distinguendo : Christus non accipit testimonium ab hominibus qui
Scripturas temerando incarnationis suae mysteria tentabant , concedo : a justis ocfidelibus, subdistinguo 2 testimonium palis mare & absolute necellarium , concedo et suam enim lignis ec miraculis omni exceptione majoribus probaverat missionem, hinc Ioan. Io. Judaeis incredulis, in ipsam blasphemantibus , ait : Si mihi non vultis creuere, oper bus creuite. Aliquod ad sui nominis exaltationem , nego . Ex locis in prima responsione adductis voluit minii letio discipulorum tuam propagari religi nem, adeoque luminam credendorum per
illos proponi, & explicari. Ad confirmationem similiter, distinguo: Scrutamini Scripturas , & illis credite
juxta Ecclesiae lenium , concedo : exclusio eius sensu dc definitione, nego. Varii v rie sacras scrutantur Scripturas, sed multi eas in suum perversum detorquent lensum , ut Ebion illac , qui ex eis concludebant Christum cite purum hominem ; Ariani ex eisdem Uerbi contub:fantialita tein, sed incallo nisu cxlutilare volebant. Requiritur igitur praeter regula, mortuas animata , quae credenda proponat dc definiat: Et eli Ecclesia. Instant: Atqui non opus cit Ecelesia ad veritates Religionis cdiscendas , sed Scriptura sui scit . Ergo tac. Probatur tu iumptum : Antequam Ecclesia loquatur , veritas Mysterioruin continetur in Scripturis , ita ut nihil cis aut audere , aut
immutari , vel ipsi Eccleii e non liceat ;unde auxia incoaculsam Theologorum re Patrum Doctrinam , Eccletiae definitio.
436쪽
dureeumque sit, non iacit fidei articulum, sed supponit. Ergo &c.
Respondeo negando subsumptum t Adprobationem distinguo : Ueritas mysteri rum in Scripturis antequam Ecclesa lo- uatur, secundum se continetur , Conc o : clare dc explicite , ita ut plures non possit subire sensus, nego . Capitalia myileria, ut sanctissima Trinitas, dc Dominica Incarnatio explicite hasciitur in Scripturis : quia vero textus sacer pi res iubit sensus , non semel contigit clariores de mysteriis Scripturas ab Lbionitis oc Arianis sc sutile defloratas, ut illi ex iis concluderent Christum esse purum hominem , is si vero Uerbum esse creaturam : quocirca opus fuit sensum genuinum in Concilio primo & secundo Antiocheno contra priores explicari de Christi divinitate ; in Concilio vero primo Nicaeno de Verbi conlubstantialitate contra posteriores . Iam vero quaedam alia Mysteria , ut gratiae essicacia , Nejus cum libertate hominis consociatio non satis de se patent , & ex hac parte major exurgit necellitas regulae animatae, quae obscuriora per clariora definiat dc proponat Ne cireum eramur omn mento Aerrina in nequitia hominum , in asturia ad circumventionem erroris , inquit Apost. Eph. 4. I 4. Demum quaedam et-jam dogmata , talibus implicantur involucris in Scripturis , qualis est celebratio Paschatis I 4. luna post aequinoctium vernum , validitas Raptismatis verbis evantelicis ab Hareticis collati , ut necesse fuerit Ecclesiam traditione innixam
Contra : Inde sequeretur Scripturas ab hominibuς pendere, cum ab Ecclesa robur acciperent : absurdum consequens :Ergo & antecedens. Respondeo distinguendo : Sequeretur Scripturam pendere ab hominibus, quoad se, de veritates quas complectitur , nego :independenter enim, & antequam homines in Ecclesia los uantur , Scripturae a
Spiritu sancto inspirante , docente dc revelante sunt : quoad explicationem , subdistinguo : pendere secundum quid dc improprie, concedo : proprie , nego I ii explicatione alicuius sacri textus duo
sunt spectanda , mysterium scilicet de
veritas revelata, tum expositio sensus re- Ecucat TLeel, Tem. IV.
pendet ab Eccleanuam ' primum nonsa , secundum vero eatenus ab ea deis pendet , quatenus id muneris ei incumbit figere dc determinare sensum divinum , quod quidem non facit nisi ut inspirata dc a Deo adsuta ; hinc tota dependentia se tenet dc ex parte Ecclesiae, quae a Spiritu sancto habet infallibiliter recte proponere credenda , dc ex parte audientium , qui vicissim opus habent Ecclesia , ut legitimum Scriptura: seusum discant. vetent : Atqui Fideles non ab Ecclesia , sed a Spiritu sancto unicuique ii terius loquente habent Scripturae sensum : Ergo Sc. Probatur subsumptum dupliciter . Primo quidem ex ipsa Scriptura I. IOAn. 2. 27. dicente : Non ne cesse babetis ue aliquis doceat vos : sed sicut unctio eius docet vos de omnibus . II. Nihil certi habetur pro isto momento confugiendo ad Ecclesiam , quandoquidem inter Theologos quidam tonent ad senium Scripturarum indagandum susscere lummum Pontificem ex cathedra loquentem ; alii ulterius consensum Episcoporum tacitum vel expressiim exigunt, nec desunt qui absolute Concilium Cecum nicum approbatum Ac omnium Praelulum sui ragiis munitum esse ad hoc necessarium autument: Sic Novatores pro pugnant .
Respondeo , nos hvie discultati jam secisse latis, ubi egimus de proponendis fidei articulis. Ad abundantiam tamen Iuris nego subsumptum. Ad primam prosationem dis inguo et Unctio concomitante verbo praedicatoris docet, concedo : CX-
clusa fidei propositione , nego : fides
enim, ait Apostolus Rom. xo. est ex auditu, auditus autem per verbum Dei e Sed rarum est sermonem soris proterre , nisi Spiritus sanctus per gratiae unctio nem interius insonet. Solutio est D. Augustini, qui tract. 3. in epist. S. loan. n.
13. ait: Videte fratres magnum Sacrari mentum; sonus verborum nostrorum auri res percutit, magister intus est. Nolite is putare quemquam aliquid discere ab is nomine. Admonere possumus per str is pitum vocis nostrae , si non iit intus is qui doceat, inanis si strepitus noster . is cathedram in coelo habet qui comis da docet. Propterea ait re ipse in EDd van-
437쪽
h vangelio : Nolite vobis dicere magiis strum in terra, unus est Magister ve- , , ster Christus. M . Ad ulteriorem probationem distinguo :Disputatur in Scholis de modo quo Ecclesia proponere potest credenda, concedo : de necessitate propositionis credendorum , nego. Ultro conveniunt Orthodoxi Τheologi ad solam Ecclesiam spectare
proponere & determinare credenda; quia vero s)mper accedit consensus tacitus vel expressus Episcoporum , non relinquitur circa fidei dogmata proposita credenda ambigendi locus.
Frater regialas fidei mortuas requiritur animaiara , qua sit supremus eomroversiarum δε-dex , ὸν est Ecelesia.
PRi Mo : Hoc ipsum declaratur Exod. 18. N Deut. I . ubi Sacerdotes ab ipso Deo rerum religionis ludices proponuntur. Tum Matth. x s. Si autem Ecclesiam non audieris, sit tibi sicut Ethnicus o PM-
sine pradicante. Hinc ipse Christus Seripturas, quae erant de seipso , explicavit Dialet pulis Emmaus adeuntibus , Matth.
Tertio : Nullus aliquo mentis scrupulo moveri debet propter diversas circumstantias, de modo quo Ecclesia utitur ad Ldei dogmata proponenda & definienda ;omnes quippe conveniunt de veritatis suta stantia , videlicet ad Ecclesiam spectare proponere & definire credenda quod autem fiat per Ecclesiam dispersam, vel in Concilio adunatam, vel etiam per Summum Pontificem ex cathedra loquentem, cui accedit semper consensus expressiis , vel tacitus majoris & sanioris saltem Pastoriim rartis , quod a Christo nato se contigissc compertum habemus ; quid refert, ad sedandos animos , jungas velim hujusmodi consensium s vis, nusquam enim dei it nec ad consummationem usque sar culi, ne angaris, deficiet.
Secundo e Sic docent Patres in primis Irenaeus lib. 3. cap. Cyprianus epist. 33. Aug. lib. contra Epistolam Fund. cap. I.
his verbis : Ego Dero Evangelio non crede-νem , ns mo Catholica Ecclesia em merer
elaritas. Ita definit Synodus Tridentina decreto de usu sacrarum Scripturarum. Terris : Sic etiam usus perretuus obtinuit ; quotiescumque enim aliqua contigit fidei controversia, toties Ecclesia eam discussit ι discussam vero modo rer Coniacilia , modo per Summum Pontificem &Pastores definivit.
AT ExΡLICATIONUM. PRIMO QUIDEM t Nec Christus , nec Scriptura accipiunt ab hominibus testimo nium , quoad se, bene vero quoad fidei explicationem de propagationem. Setundo r Uerum est Fideles Spiritus sancti unctione intus edoceri, sed non exeludendo Ecclesam proponentem credenda, juxta illud Rom. Io. aeuomodo audienIUtrum Te Iosia sit infallibilis is quastionibus iuris facti dogmatisi rei genem specta ritas rUTRUΜQUE conjungimus mome tum , cum quaestio facti dogmatici implicet lus, & Fcclcsa eatenus de illo judicet, quatenus inest ei potestas ei rea jus seu quaestionem juris pronuntiandi. Equidem jam momentosa de judicio Feelesse circa iactum dogmaticum intractatu de gratia diximus, sed non injucundum erit agendo hie ex profesto de E clesiae insallibilitate circa iuris sucestionem, etiam de eodem circa factum dogmaticum operosus tractare. Hanotandum est ad statum controversiae
stabiliendum, quaestionem juris eam csse quae dogma sdei respicit, puta num tres sint in Deo personae 8 Verbum si Patri consubstantiale Quocirca petitur utrum Feclesia in fallibiliter iudicet, tum de veritate , tum de falsitate veritati opposita ; scqtie ad eam spectet judicare s-mul de dogmate fidei consolio, & de dogmate erroneo: De priori quidem ad illud
438쪽
firmandum, de posteriori vero ad illud vicensurae eliminandum. Ob eman m eli etiam quaestionem facti
eam dici , quae factum aliquod spectat , quod quidem duplex distinguitur , seu quaestio facti duplex est , altera scilicet
sacti particularis ad fidem non pertinentis, ut ista, an sint antipodes' Altera facti universalis implicantis dogma pertinenSad fidem catholicam , qualis est illa , an textus Scriptum sacrae sit genuinus Τ Αnsit textus Augustini, Damalcent, & ali rum auctorum qui de rebus fidei tractant: certum est Ecclesiam non ella in fallibilem in decisione facti particularis , nisi sit expresse oc secundum 1e revelatum , quale eit istud : Abraham duos filios habuit . Tota igitur controversia est de factis in se , oc immediate non revelatis , attamen dogma fidei continentibus . Negant Protestantes Ecclesiam esse in ilibi lem in decilione juris : Novatores vero Ecclesiae abjudicant insallibilitatem pro definiendis cujuicumque generis factis,. etiam
dogmaticis: Sed contrarium tenent omnes Academiae, quod quidem momentum sex argumenti x probatur . Primo auctoritate Scriptum sacrae : Secundo auctoritate Patrum . Tertio ex pollellione quam habuit semper Ecdlesia judicandi jus oc iactum , ut textus : quarto ex Theologorum lententia : quinto ex Decretalibus summorum Pontificum , quae circa religionem recepta siaut : Sexto, rationibus Theologicis.
Utrum ex Stretura sacra emster Eulisiam osse infallibilem elaea decisonem iuris σtextus ad Mem π reli ionem spectantis t
Censat ex Scriptura Dera Ecclesiam ess a imollibilom circa ius is tenua spetiantesarii, nemo Probatio ex veteri Testamento .. Primo ex Luris legasibus . :Η ubique inculcat Deus. primo quidemin Libro Exodi cap. H.ubi praecepta lu-
dicialia dat , dc Moysen constituit judiis
cena proponentem & explicantem legem: Hae sunt iudicia, inquit servo suo Moysi, qua propones eis. Postea leges statuit, quibus uti debeat populus ut declinet a malo de faciat bonum. Capite χχ. novas dictat leges. Cap. 23. alias praefigit iudicibus ut recte dc in lallibiliter judicent. Cap. et alia praecepta quae spectant religionem tum pro sacrificiis offerendis , tum pro caeremoniis servandis tradit, dc omnia scripto mandantur per Moysen : Sic enim habetur : Assumensque , scilicet Moyses , v
lumen Ioederis , legit audiente populo. qui diaxerunt : Omnia qua locutus es Dominus , faciemus Ur erimus obedientes. Postea subjungiatur : Ascendenserue Mnses in montem Dei Seniori ι ait : Expellare hie donee reυert mur ad vos . Haberis Aaron σ Ηιιν vobi cum , si quid natum fuerit quHironis , re feretis ad eos. Prolecto agitur de quaestionibus Religionix, ut ex toto capitis contextu oc ex aliis praecedentibus liquet :Sacerdotes autem constituuntur in iis Judices , & quidem circa legum , quali, intextu Moysis habebatur : Sed habebat in fallibilitatem Ecclesia pro quaestione juris de facti ι juris quidem, alias nulla suisset firma fides ; iacti vero , ut judicaret de textu legis; sin minus nihil certi pro fide conpertum haouillet : Igitur est infallibilis circa quaestionem juris oc facti. Ru6us : In Libro Levitici multa sunt argumenta quibus cadem veritas probatur ; ibi enim suse describuntur caer moniae, ibi praecepta Religionem 1 pecialiter speiactantia repetuntur: ecce juris momenta:
Cap. 17. sermo habetur de lege & legis textibus , de Moyse textum legis proponente dc exhibente : Sic enim habetur : Locurus
es Dominus ad Mosen , dicens : Loquere Aaron is Dis eius , π cunctis filiis Vrael, dia
cens ad eos , iste est sermo quem mandaυi Dominus dicens , σc. mandavit viva voco
dinatione Dei in volumine scripsit atque complevit legem : Igitur Ecclesia debuit de quidem infallibiliter judicare de jure, scilicet de lege , tum de textu a Moysetra nimisso ad posteros , siquidem & Lex,
dc textus erant fidei motivum ι nemo
autem inficiari xudet fidei infallibilitatem dc certitudinem : Igitur nec debet
Ecclesiae , dum judicat de credendis &
439쪽
de textibus fidei articulos continentibus abnuere infallibilitatem. Tum repetitur lex in Deuteronomio; J-terum volumen Legis a Sacerdotibus exhibetur : iterum textus dc pro peccato sugiendo, dc pro colendo Deo leguntur ocexplicantur a Sacerdotibus: Igitur Ecclesia est in fallibilis circa legem , quae tot doιmatibus constat quot habet mandata ,ec circa textus in quibus continetur. Secundo, ex Libris Regum , Esdra , o
I. REGUM historiae comprehenduntur in quatuor libris, tum pallim ibi apparent Prophetae legem contra populum Idololatram propugnantes , dc ubique citant Legem. Lib. I. c. t 3. Samuel graviter increpat Saul , quod contra Dei mandatum, ipse quamvis laicus, se nctus tui fletot ferendo sacrificium , officio Sacerdotis :Stulte egisti , inquit, Me eupodoti manuara Dei tui, qua praeepir tibi: quod si a n feci
ruum super Isra/I , in sempiternum , sed
ne ει quam regnum r-m ultra consurget .
Qua ratione Samuel tam dura praenun
tiasset Sauli , si Ecclesia in fallibilitatem ad exponendam Legem dc explicandum textum eius , quam Rex infelix prevariis catus fuerat, non habuisset Il. xlix Ilirael e captivitate solvitur, Nad Ieru talem revertiis est, afferuntur il tim coram populo libri Legis, ut legitur in libris Esdrae ; audiunt Prophetam legentem mandata seripta in volumine Legis: textum tamquam genuinum habent, sicut oc quod Eldras explicat de Lege , demonstrans tot ac tanta advenille mala in vindictam prs arieationis Patrum. IlI. Id factum sutile pluries tempore Allomoneorum refertur in libris Macha-bςorum t Doctores de Prophetς explicabant textum Legis : nemo revocabat in dubium , sed tamquam verbum Di habebat, immo una voce dicebant : Habentes solatio sanctos Libris, ere. Sed quς consolatio, si defuisse Ecclesiς infallibilitas, tum
ad aperiendum Scripture germanum iEnium, qui cabal alea Traditione tenebatur, tum ad declarandum quinam textus erant
genuini ι cum s m in captivitatibus Judaeorum, disierit, si re etiam recuperati fuerint Libri sancti: quomodo secernere potui stet Synagoga legitimum a spurio textum namque alii libros reddebant in lingua qua pollere prae ceteris existimabant: alii etiam aut fabulas immilcebant, aut detrahebant quae illis importuna videribantur: hinc Gymnalia constituta ad eo servationem & legitimationem tum dogmatum, tum textuum: hinc Doctores varii ad habendum verun dc germanum sensum, ita ut in fallibilitate circa Textus lacros omni tempore donata sit Ecclesia: snminus ruisset ab aevo , & nunc in praeceps abiret Religio . Seὸ observes velim ubique oc semper quiaestionem juris exponi , icilicet Legem , tum ed textum Legem
exhibentem , utrumque enim velut a se indivulsum nusquam ieraratur. Tertio, ex Libris Propbetatibus.
QUOT Prophetae, tot testes infallibilitatis Ecclesiae pro quaestionibus juris eci .cli ad religionem pertinentibus , hab
inusi cum haec Commissa noti stimum eis erat Provincia judicandi de textibus ad fidem vel reparandam, vel contervalidam, vel etiam de die in diem augendam. LI- nam aut alteram seligo sententiam ad
confirmationem tantae veritatis. Haber- lerem. I. Misit Dominus in uiam suam , or te istis os meum οῦ π dixit Domanus ad me o Ecce dedi ve a mea iuore tuo : Ecce eo litui te hodie super cise
res , ct Iuper ruua , ML eυellas , ἐπ δε- struat, σ disper 3, O' di pes , π ad cai , , plantes ... Bellabunt auis iam re , is non praυaubunt . Ecce promissio in fallibilitatis pro omnibus quae religionem spectant , etiam pro textibus : Enim vero quid eradicavit Ieremias ' non ne idol latriam oc impietatem Quid aed. ificavit 'nin ne pietatem. Quomodo utrumque peregit non ne per Legem . Unde habebat ' non ne ex textibus I sed quomodo restituere fidem nisi adsit ini alii bilitas pro
mandato dc textu Legem complectunte explicando; lin minus impudenti ili mi homines potuit lent replicare Ieremis, Non admittimus quae dicis, qu:a nelcimus an sitima Dei dicas, nemo lairnon ne impius Acab, ne sedabel lacrilega , aus sunt revocare in dubium Legem di Libros sanctos Legem continentcs. Unde hoc Z nis. quia.
440쪽
quia apud omnes etiam perditissimos com- illi dixerunt et , in Mihelet Iuda: seriptum, pertum erat , Prophetas infallibiles esse enim est peν Prophetam, oe tu Leti tes em reν- ad Legis sensum, de textus Legis propa- ra Iuda , nequaquam minima es in princia landos. pibus Iuda: ex re enim exist Dux qui regast Celebris est pro hoc momento Malachi estetulum meum Israel . Is itur Rex agia locus Cap. i. in quo sic habetur: Labia sccbat infallibilitatem circa Legem dc tex- enim Satredoris custodient scientiam, e, Legem tus inesse Synagosae : alias quorsum Do- requirent ex ore eius. Tam apertum est il-ictores & Sacerdotes consuluisset , ut ablud oraeulum rro infallibilitate Ecclesiae ipsis certo-certius per oracula Prophcta- circa quaestionem juris di facti, ut expli-irum sciret ubi , ct quo loco Christus nota catione non indigeat. Enim vero si a Deo vus Iudaeorum Rex natus esset ' Seriptum constitutuntur Ecclesiae Ministri, ut de Le- enim es per Propheram cte. Ecce quaestio ge reddant rationem, profecto debent il- facti dogmatici soluta di is tu mih&h lam scire: Iritur Zc textus qui illam con- rerra Iuda, nequaquam minima ore. Ecce tinent: Ergo Ecclesia est in fallibilis ad ju- quaestio juris de Messia pro Christo defi- dicandum de dogmate dc textibus : de nita. dogmate quidem , cum Lex de ore eius exquiratur; de facto vero, quandoquidem ad eam definire spectat num talis textus contineat fidem vel non. Ex novo Testamento. Primo , ex Evavel is . I. CARIsTUs ipse docet insallibilitatem Fcclesae circa jus& factum dogmaticum, Ioan. . 39. Nam cum Iudaei in malo &όnfidelitate obstinati pertinaciter eius inficiarentur divinitatem , eos remittit ad textus Scripturarum , ut testimonia inde sumerent pro fidei consessione, quam expostulabat ab eis . Scrutamini, inquiebat , Scripturas , quia vos puraris is imi visamare nam habere , σ illa fune qua restim n um peia bene de me . Quibus verbis in- fallibilitas circa textus Scripturae in Synagoga affulget, cum ad textus Scripturae remitteret ludaeos , ut argumentum inde
sumerent irrefragabile pro divinitate sua, dc utramque quaestionem sic dirimi vult:juris quidem credendo eius dixi nitatem , facti vero fidem Scripturis adbibendo.
II. Non minoris est ponderis sententia quar Matth. a. legitur , quaeque exhibet Doctores Legis ab Herode interrogatos de loco nativitatis Christi , qui evolutis Prophctarum textibus , responderi int esse Bethlehem Iudae ; sic enim habetur :Audiens autem Rex , turbatus es is omnis Ieras Ima eum illo , congregans omnes principes Sacerdotum , π Scribas topuli sita scitabaruν ab e s ubi Chrsus nasceretur , M Imtar Theoc T-. M. III. Matth. 23. 2 o. habetur : Euntes e
go decere omnes Gentes .... σ ecce ego vo-
ιθtum sum omnsius diebus usque ad eo ummationem Iaculi. In his verbis duo sunt observanda , ex quibus concluditur insallibilitas Ecclesiae de quaestione iuris di facti dogmatici; unum praecipit Christiis Apostolis: Docere, inquit, emner gentes . Quid quies o nisi Legem suam: Quomodo vero illam docere , nisi textus veteris Τc- stamenti habuissent , ut ex iis eruerent argumenta contra Iudaeos fidem in Chri stum impugnantes t Igitur debebant iudieare scut de Lege, ita & de Leris textibus . Alterum promittit his verbis : Eece ego vobiscum fum omnissus diebui x quo ad consummarisem sculi . Nempe in fallibilitatem pro Lege Frangelica tradenda& explicanda, & consequenter pro tertibus in quibus exprimitur. Secundo, ex Dipili. I. AposT'ros hanc ut ita dicam ex
professo insallibilitatem Ecclesiae, de qua inpraesentiarum loquimur , explicat de defendit Filies 4. Loquens enim de Christo ait: Ipse dedis, quo, am quidem Apostolos , quo dam autem Prophetas , anos vero Evangelistas, allas arerem Post rei , ET D
flares ad censem mationem Sa clarum . . . . . .
ut iAm non simus tarvuli suo Mantes , πcircumferamur emni vento do is na , in nequitia hominum , is asentia ad eireumet en-rionem erroris. Omnia requisita eo loci prenotantur ad veram ct indubitatam insallibilitatem . I. Qui cm Pallores tam