장음표시 사용
81쪽
ARTICULNs T E R T I I S. De proprietatibus esiaritatis.
In variis quastionibus de his momentis disium rit sanctus Thcmas. PRIMO : Ex eo q. 23. art. 3. Chλritas est virtus & quidem siecialis, immo& excellentissima; addo coeterarum somma. Virtus qui lcm, quatenus est principium omnium bonorum actuum, juxta ®ulam rationis , quod habet commune cum virtutibus moralibus : & juxta regulam divinam quatenus nos Deo con
jungit. item & specialis, ut ibidem docet S. Doctor art. 4. sic enim habetur I.
Cor. 13. Nunc autem manent fides, oes , charitas; tria hac, malor amem est charitas.
Ratio est, quia habet summum bonum projecto : ct ideo excellentillima, ut eo i ci docet S. Doctor art. 6. quippe quae nos intime Deo conjungat, ut faciat nos tuae bonitatis diffusione beatos . Sequitur s cluia charitate, nullam esse veram virturem, ut profugnat S. Doctor art. 7. si la quippe nos immediate Deo conjungit:
hinc caeterarum virtutum forma nuncupatur e ut probat art. g. namque Omnibus imperat, easque virtute sua ita et vat ad Deum S digni ficat , ut potus aquae frigidae, ipso testante Christo , vitam aeternam promereatur. Altera ratio ea est quod motivum charitatis si principium &finis in agibilibus i Dicendum, ait S. IN ,, mar, quod in moralibus actus attendiis tur principaliter ex parte finis , cujus M ratio est , quia principium moralium M actuum est voluntas, cujus objectum , is di quasi forma est finis. is
Sectimis : Quandoque charitas augetur, quandoque minuitur , quandoque etiam totaliter deperditur : augetur quidem , ut docet S. Thomas hic q. 24. art. 4. S. Sε. iuxta illud Aug. tract. s. in Ioan. ha
J.ci. Cuius rei argumentum est, quod halitus augeatur juxta menturam actus seu bonatus potentiae in objectum : Sed ille actus ius cipit gradum t Igitur &augmencum : si vero remittatur ι propter eamdem rationem & charitas minuitur. Art. a I. S. Thoma et contendit charitatem to-
taliter deperdi per peccatum mortale, si
quidem ei immediate opponitur, cum per amorem mundanum homo ultimum finem in bono creato reponat.
Terris : Charitas in hac vita potest e Lle persecta. Sic propugnat S. Doctor ibi iadem art. s. his verbis : Quod quidem, , ais, contingit tripliciter, uno modo sieis quod totum cor hominis actualiter se si her seratur in Deum, & llaec est persi sectio charitatis Patriae quae non estis possibilis in hac vita , in qua impossi- is bile est propter humanae vitae infirmi -- tatem semper actu cogitare de Deo , si & moveri dilectione ad ipsum. Aliosi modo, ut homo studium suum depu-- tet ad vacandum Deo & rebus divi is nis, praetermissis aliis, nisi quantum ne is cessitas praesentis vitae requirit. Et illa si est persectio charitatis quae est possibiis lis in via , non tamen est communis is omnibus habentibus charitatem. Tertiosi modo ita quod habitualiter aliquis i is tum cor suum ponat in Deo , ita sci-- licet, quod nihil cogitet, vel velit quod si divinae dilectioni in contrarium, & haeis persectio est communis omnibus chariis talem habentibus. D arro e Ibidem art. s. distinguit Angelicus Doctor triplicem charitatis gradum , scilicet incipientium, proficientium dc persectorum et ' Nam primo quidem , is inquis, incumbit homini studium princia is pale ad recedendum a peccato & resiis stendum concupiscentiis ejus , quae in
is contrarium charitatis movent. Et hocis pertinet ad incipientes, in quibus cha- is ritas est nutrienda, vel solvendane coria is rumpatur . Secundum autem studium is succedit, ut homo principaliter intenis dat ad hoc, quod in bono proficiat. Et is hoc studium pertinet ad proficientes quiis ad hoc principaliter intendunt , ut in
is cis charitas Per augmentum roboretur.
is Tertium autem studium est, ut homo is ad hoc principaliter intendat, ut Deois inhaereat, & uuatur, & hoe pertiis net ad perihelos, qui cupiunt distolvi &is esse cum Christo. Sicut etiam videmusis tu motu corporali, quod primum est reis cessus a termino. Secundum autem est ,, appropinquatio ad alium terminum .
82쪽
PRIMO : Charitas est omnium virtutum maxima , tum quia ad Deum , ut summum bonum semper inhiat, tum quia illum propter se diligit , tum etiam ex eo quod numquam excidat. Secundo : Charitas modo augetur, modo etiam minuitur ι eius quippe actus est a1- sectio, quae juxta diversam bonitatem a prehensum augetur, & quandoque etiam
UIνωm in hae et ita detur status amoris puri λNOMINE amoris puri intelligitur amor
quo Deus mere diligitur propter se, seclusa relatione, & ad timorem renae vitandae , dc ad praemium aeternae beatitudinis assequendum. Huiusmodi dari amorem transitorium ultro latentur Theologi , di ex recentioribus Lherminior tradi. de charitate pag. 6oo. Sed habitualem per modum status ita ut tota vita interior in eo
sta sit, admittere nefas est i haec enim fuit sententia Molinos Presbyteri Hispani damnata ab Innocentio XI. sub nomine quieti lini contra quem scribimus. Unde sit
Non datur in hae vitra status habitualis amo ris diri. Probatur multis argumentis. Pr mum, ex Scriptura sacra deprimitur.
ILLUD system1 abjiciendum est quod
sacrae opponitur Scripturae . Atqui res sese habet. Ergo &c. Probatur minor multis momentis. Sacra Scriptura praecipit. I. Bonis vacare operibus. a. Petri t. his verbis : Quapropter fratres magis satagite , ut per bona ope
ra certam vocaIionem π electionem fati
ris, is . Secundo : Ut mandata servemus. I. IO. s. his verbis : Haec es charitas Dei ut mania ta e ius custodiamus.
Tistis: Ut Christi vestigiis inhaerente; .
mortificationem ejus, tum in anima, tum in corpore perseramus, juxta illud Petri I. CommunicanIes ChriVipasionibus. Et illud Coloss. 1. Pauli : Mimpleo qua desunt passionum Chrisi in carni mea. Ωuarto : Ut in Deum speremus : sic enim habetur Psal. I. Domus Aaron speravit in Domino, ad utor estrum π trotector eorum es. Et illud ad Tit. 1. Apparuis gratia Dei Salet toris nostri omnibus iaminibus erudiens nos , Moabnegantes im ierarem saecularia risu ita, febris o iuste, is pie τιυamus in Me sculo expectantes beatam nem. aeuinto r Ut praemio concitati ad vitam capestendam elaboremus : sic enim, vel ipse loquitur Christus Mail. 6. Beati paupe
res Diritu . . . . eum maledixerint volis hemianes .... quoniam merces vestra copiosa est in
cadis . Insigne est de hoc momento Concilii Trid. et satum lcst. 6. cap. 1 r. Tum cap. 16. hec habet : Nolite a se mittere confidentiam vestram quae IITari gnam habet remunerationem atque ideo
is bene operantibus usque in fidem di iuri Deo spei antibus Iroponenda est vita ae- is terna, & tamquam gratiae filiis Dei retis Christum Iesum misericorditer pro- is misia , & tanquam merces ex iritusis Dei promistione bonis ipsorum oreri-- biis & meritis sdeliter reddenda. is Sed
Molinos novi systematis auctor erroneeropugnat virum in statu puri amoris conia itutum non debere curare virtutes adeoque & mandatorum exercitium labori sum, sese in mortificatione excreere, ehnusquam premit motivo agendum esse. Igitur ejus vitae spiritualis systema sacrae adversiatur Scripturae.
I N isto recentiori systemate longe pr pellitur amor quo quis intuitu rraemii in Deum tendit , & est veluti a charitate alienus : Sed hoe falsillimum est : Igitur ruit Novatoris fiundamentum . Probatur minor multiplici auctoritate. Primo, Ex Richardo a S. Victore qui parte et . in Cantica Canticorum cap. 38. sic loquitur : Haec est charitas , delu- ,, ctatio scilicet Dei, dilcctio sumini b ,, es. is Concinit Hugo a S. Victore lib. a. du
83쪽
ff. de anima cap. 3o. maxime vero lib. 4mn. v. his verbis : Anima amans DG ur votis, trahitur desideriis .... utis Deo fruatur ad jucunditatem . Audis animam in Deum tendere quia est summum bonum, cum ad jucunditatem, ut est beatificans , diligere , ct illum am rem a charitate promknare. Frgo ccc. Secundo : Praeclarum est quod pallim docet de hoc momento S. Thomas I. 2. N. 6S. art. s. ait charitatem non poste esse sine spe beatitudinis , quem tamen amorem eliminat Molinos a vita perfecta spirituali, ut amorem imperisclum , ct iuxta novatorem interessatum, seu mer-
Cenarium 2. a. q. 23. art. I. probat cha-Titatem esse amicitiam inter Deum αhomines, quia rer charitatem nobis communicantur bona Dei & in illa quaesti ne, ex professo probat amorem quo in Deum tendimus , ut remuneratorem ad charitatem pertinere : idem confirmat q. as. & 26. Ergo die. Tertio : Eiusdem est labii S. Bonave tuta cum caeteris Theologis e ille in a.
dist. 27. q. 2. art. a. concedit quid in morem motivo penae esse mercenarium,
sed non amorem beatitudinis , istum amorem ad charitatem spectare asscrit , quippequi sit amicitiae amor : sc etiam docet Suareκ tract. 3. de fide , spe dicharitate, disput. r. lin. a. num. 3. ad a. sic Gregorii is de Valentia q. I. de charitate puncto r. q. r. Ergo Sc.
Ex abstirda deduchur. QUOD multos precontinet naevos a jici debet i Atqui doctrina Molinos multos complectitur errores : Ergo A c. Probatur minor ab enumeratione rartium . Hanc sese calamo agimplevimus provinciam in lib. iuris publici facto Idiomate Cal ico an. 1696. Edit. Rothomag. 1ed iterum breviori silo hoc ipsum demonstrare juvat. Hima Propositio Molinos damnata haec
Quod quidem opponitur sententiae Christi Matth. 23. qua servum otiosum S inuti lem in tencbras exteriotes con)ici iubet.
L . a Secunda : Ret . ad 3iυe o rarἰ, est essen e-- Deum, qui se solo vult euntia operari. Et hoc proscriptum est a Tridentino sest . 6. p. II. Tum Can. 4. ubi proscribuntur Lutherani contendentes liberum arbitrium
mere rassive se habere; & a Concilios
cundo Arausicano can. 9. his verbis : Ἀμries enim bona agimus. Deus in nobis, arguo nobiscum, Mi operemur , operarur. Tertia : Vora emga ad aliquid fae odia Ant Iersectioni impedimenta : Sed contra Plat. 7 o. habetur: Hotiere Or reddite Domino Deo vestro emnes qui in circuitu eius assertis munera. Namque ex sancto Fulgentio lib. de similitudinibus cap. 88. & ex sancto Th
mR 2. 2. q. 88. Rrt. 4. s. 6. actio ex voto
facta nobilior est & eminentior quacumque altera, eo quod per votum anima non solum fructus, scilicet opera bona, sed &arborem, hoc est, se ipsam in odorem suavitatis Deo offerat & consecret.
Quarta . Actilitas naturalis es mim ea Π ris , or sicut Dei eserarionem , sic er υeram perfeci laxum pratuit, quia Deus vult solua mne nobis agere. Art. r. Cor. IS. ait Apostolus : Non ego autem, sed gratia Dei me-
Quinta : rita laterire ea est, in qua nee luismen, nec amr, nee resignatio dignoscitur ι neque vero necesse est Deum cognoscere, sicque cuncta geruntur. Sed Christus Ioan. Ir. ait: Pater man festaeti ne nen tuum Iuminibus. Et
Threnorum s. Propheta dicit . Da excelso misit ignem in inibus meis se erudλὰ me. De hoc momento legendus cst S. Dionysius lib. de Theologia Mystica.
sexta : Anima non debet eae tare, aux Gyramio, aut defiat licis. Cur ergo Propheta Regius dicit Psal. iis. Confige timore rΜo carnes meas , a iudiciis en m timui . Tum Christus Matth. s. beati mundo corde, quo- 1, am ipsi Deum videbunt. Septima : Anima non deber recordari sui, Dei is cujuscumque rei, is in via inrerisia omnis reflexio necet. Sed contra , illo Geneci . Dei alloquentis Abraham : Ambula e ram me, ego perfectus Zcc.
M tio alias dictu abhorrendas propos-tiones , quibus vel ipsam sornicationem& alia obscena a peccato excusat, modo homo actu de Deo cogitet , quae & similia tot consentiente Ecclesa , ab Innocentio XI. damnata sunt : Ergo dic.
84쪽
Gns I cIΕs: Inter persectissimos an numeratur Moyses in verteri lege , tum& S. Paulus in nova: Sed uterque eo charitatis gradu proximum dilexerunt, ut pro illo anathema esse parati essent . Igitur amor purus quo aliquis tantum habet per modum habitus erga Deum amorem , ut neque de praemio, neque de supplicio cogitet , nedum licitus , sed optimus est . Probatur minor. Exodi set. Moyses Dominum sic alloquitur : obsecro, peccavit populus iste peccatum maximum , feceruntque sibi Deos aureos , ain dimitte eis hanc noxam , aut se non facis , dele me de libro tuo
suem sintsipi. Tum Apostolus ait Rom.
9. Optabant en m ego stile anathema esse ararialia pro fratribus meis. Ergo di c. Respiis δεο dillinguendo minorem: M-ses dc Paulus coiisensere anath ma cile pro fratribus , hoc est , subire mortem temporalem , ut illis pcccatorum ula
nam, & Dei privationem , n go . D renim spei Theologicie adversatur qua tentare lari s iam ausi sent Wri tam fans . Solutio ' S Hieronymi ch '. ad Alpas; icap. 9. a H Pr a 'm de Mosse sic habet :ώ Si coti43 tramus Moue sis cuin roganis iis Deum pro Populo Iudaeorum, atque se die Antis; si dimittis eis reccatum suum, is dimitte; si autem non vis, Eole me deis libro tuo quom lcripsisti , perspiciemus si eundum 8. M sis Jc Pauli erga crediis tum sibi Grog m aficcium. - Auθis eodem modo 'c utroque loqsi . tum sultari dit : is Cer Apostolum quantae cha-- ritatis in Cli iustum sit, ut pro illo cu- piat mori eri solus perire , dummosso is omne in illum eredat hominum genus: is Perire autem non in perp tuum . sed impriesentiarum, qui enim perdiderit animam suam pro Christo , salva n eam facit. Vult ergo Apostolus perire in carne, ut alii salventur in Spiritu ι suum sandui-neni sundere , ut multorum animae conserventur . Quca autem anathema intemdum occision in sc nct , in multis veteris testamenti tcstimoniis probari potest. F dem modo scripti iram laudatam interpresintur idem Hieronymus in cap. a 4, Zacha-βmca', Theia. Tom: Iritiae, Gregorius NλZianz. Oratione a. pag. 14. Cassianus collatione 9. cap. I s. S. August. q. I 47. in Exodum , dc sermone 88. de verbis Evangelii num. 24. quid
plura adjiciam 8 Iuxta Theologorum placita dc Moyses dc Paulus locuti sunt pers suram hyperbaton , ut summum erga suum populum demonstrarent amorem , quod potest illuminari exemplo Davidis , qui Psal. Ias. mente ad divina raptusoc ins nitam Dei demirans sanctitatem ,
ait : Ego dixi in excessu meo , omnis homo
In abii : Atqui citra spei dispendium
xliquis potest suum erga Dcum prodere amorem , ut vel ipsam gloriae priuvationem exoptet , sic expostulavit Paulus : Ergo oce. Probatur 1iibsumptum
ex S. Chrysessumo qui homil. in epist. ad Rom. de Apostolo se loquitur : Ille quidem ob Christi amorem , vel si in Cebennam dccidere libens admittit,
si paratuique e t vel a coeqorum regno , excidere, si utrumque licc proponatur. ,, Frro dic. R J deo nogi 'Ido subium: tum . Adro alio .em distinguo: ex S. chrys. Paui, hypather c ' , & supposito quod I ae e et possibile citra Dei offensam sie' acutuς est , concedo : absolute , nego . Sed 3c dato quod S. Doctor in ea suis. Cet sententia , praevalcnt alii Patres . Verum loquitur in primo sciasu : namque homil. sequenti ad initium, laudatis istis Apostoli verbis : Gotarem enim ego me anathema esse a Chriso , ait , Quid agiso Paule l . . . Num des derium illud ex eussisti , ae deposuisti Haudquaquam, inquit , ne vereare , nam ct illud intendi magis. IUN., : Idem S. Doctor homil. 76. in
Ioann. , lait amorem in Deum propter retributionem esse imperfectum : quod sis quis , inquit, imbecillior sit, etiam in se premium spectet. in prius dixerat hominem persectum propter Detim solum operari, concinit Ambrosus, lib. 2. de Abra.
liam cap. 3. nu. 47. his verbis: Propositum M piae mentis mercedem non ex se tit . GIdem dicit S. Augustinus in Psal. ss.
is Non est castum cor. ais , si Deum adis mercedem colit. is Tum S. Leo serm.
so. Diligenti Deum sufficit ei placereis quem diligit; quia nulla major expetenda
85쪽
is est remuneratio , quam ipsa dilectio . is Suffragktur S. Bernardus serm. 8a. in Cantica . Amant filii , sed de here,, ditate cogitant , suspectus eli milites amor cui aliud quid adipisci spes sui
se fragari videtur .... Pu rus amor meris cenarius non est. DConfirmatur: Duplex a sancto Thoma a. 2. q. r. dc sequentibus distinguitur amor Dei , alter scilicet concupiscentiae , quo Deus diligitur propter praemium , alter vero benevolentiae, quo propter se amatur. Prior cist imperfectus oc charitati aD finis : Sea datur status amoris benev lentiae . Igitur dc amoris puri ; nullus quippe cordatus, nisi in scientia Patrum se probaverit hospitem , dicet , amorem concupiscentiae & benevolentiae in idem coincidere. Respon o I. distinguensso, & hac omnia unum probant, videlicet amorem Mnevolentiae amori concupiscentiae ptat pol lere , concedo : dari amorem purum, subdistinguo, hoe est, perfectum dc benev lentiae, concedo: non enim hunc eminentem negamus dari : amorem purum, ita ut habitualiter per modum status de a solute aliquis diligat Deum etiam Dei pollestioni abrenuntiando, nego. Nec enim vel ipsu:n huiusce amoris vestigium in Scriptura, tum in Patrihus reperies, cum spei virtuti Theologicae adversitur. Res deo II. a conglobatis : amor mercenarius quo aliquis sistit in praemio alia jiciendus est, concedo: quo solum aliquis movetur ad Deum amandum dc illum possidendum, nego . Patres loquuntur in
isto sciasu, propugnando justum non aliud
quam Deum exquir re ut praemium :Chrysostomus est sui ipsius interpros limis mil. super Ioan. ait: Perseverantia, in- is quis, a dilectione, dilectio a mandatorum observatione provenit. - Tum subdit
legem esse observandam propter mercedem his verbis: Hic iterum eos beatiis tudinis admonet ... gaudete dc exutiis tale quia merces vestra copiosa est in is coeli S ... oportet enim in rebus gravi-- bus dc molestis non labores , scd prin
Ambrisius loquitur de mercede quae non sit a possessione Dei distincta , hinc solum propellit amorem mercenarium pu-ium, quo aliquis quiescit in bono creato :
si Dei quoque , ait, in eo praedicatur iu-- stitia qui remunerationem piis monti, bus non cx neceditate promissii , sed si ex aequitatis suae contemplatione la
is gitur , judicans dignum fore , quod hiis qui militant sine aliqua mercedis hu- manae remuneratione repositum ha si beant priemium in ejus bonitate. MN quo vero dissentit August. nam lib. Io. conscii. cap. Q. sc loquitur : Ipsa
si est beata vita gaudere ad te , de te , is propter te , ipsa est & non est al-
Subscribis S. Leo qui ibidem ait si Cum multa sint genera divitiarum , is tanquam dissimiles materiae gaudiorum, o thesaurus cuique est suae cupiditatis si affectus ι qui si de appetitu cit torren ,, rum non beatos facit sui participatione;
is sed miseros . se Ecce amor in re mercenarius procul faciendus . Tum subdit : si Hi vero qui ea quae sursum sunt, s
is piunt, non quae super terram, nec peia is rituris intenti sunt, sed aeternis, in il- ,, Io habent incorruptibiles reconditas facultates . Igitur ex S. Leone amor quo quis amat Deum propter mercetam ab eo indistinctam non est mercenarius . Insio , est explicatio D. Bernardi lib.de diligendo Deo cap. 7. his verbis: Vacua se charitas esse non potest , nec tamenis mercenaria est , puippe non quaerit quae se sua simi. Verus amor se ipso contentus
is est , habet praemium , ted id quod
Ad confirmationem distinguo , amor concupiscentiae est imperfectus , id est , amore benevolentiae minus perfectus, concedo . Id est , desectuos is seu malus, n go . Quod autem amor quo Deus diligitur , ut totius justitiae sons dc praemium iit optimus , vel ipse Deus declarat Abr
hae Genes is. his verbis : Merces tua ,
magna nimis . c. II. Ambula coram me ,
is esto peri et i . Ad coli lectanea ratet rciponso ex lupra dictis.
Non datur ia hae visa satus habistialis amoris puri
PRIMO : Sacrae Scripturae passim proponunt Deum amandum, quia finis M
86쪽
beatitudo est: Igitur non ita est purus statu, laltem habitualiter , ut justus abllrahendo a gloria ommtur. Secundo: Ille status nonnihil adversatur
spei , et ab Innocentio XI. abjectus clijuxta Molinos systema.
Tertio : Richardus a S. Victore parte χ. in Cantica cap. 38. S. Thomas I. a. q. 6 .art. S. et alii Theologi non patiuntur chantat in a spe gloriae divelli.
ET Ex PLICATIONUM. PRIMO: Moyses et Paulus cupierunt esse anathema pro fraetribus , quantum ad mortem temporalem , minime vero quam tum ad aeternam. SecunM: Patres quidem insectantur am rem mercenarium , ut minus Persectum , sed non ut in se malum. Tertia : Iidem exaltant amorem benev lentiae quem castum nuncupant, sed in eis
vix ullum amoris puri habitualis invenies vestigium I ad luminum loquuntur de quibus darn transeuntibus affectionibus per m dum raptus quandoque Sanctis ad instans , vel horam unam concessu, ut insintiau B.
Theresia, in libro qui inlcribitur animae castellum.
REO UL A est directio virtutis, hinc ea
omnia, quibus aut roboratur , aut explicatur , aut definitur , aut etiam defenditur fides, regulae fidei nomen tibi vindicant . Ab auctoribus nonnumquam loci Theologi, ut a Melchior Canonici,vocantur: Et vulgo decem numerantur: Uidelicet Scriptura sacra, Traditio, summus Ponti- sex , Ecclesia, consensus Patrum, Hist ria sacra, Sententiae Theologorum, Aucti ritas Plutolophorum, et ipsa Ratio. Quinque priores solae sunt fidei regule , ceteri posteriores sunt veluti ancille quas Theo logus ad arcem vocat pro fide vel astrue da, vel defendenda. His omnibus illustratur Ecclesia ut sit potens arguere , et ex hortari , ne fideles circumferantur omni
vento doctrine . De singulis agendum eii , ut persectus sit homo Dei. E L TR Α-
87쪽
Cujus sapientia auFioritate Ecclesii a profunda Dei
me UT IT humana mens In mysteriis indagandis : hinc Christus Mati. II. ait ICo reor tibi , P-ν , Domine civi. θ terra , Mia abscondi ii hae a --t i, o pracitentibus , ct revelasti ea parvulis . Ex quo sequitur scripturam , que est doctrina sacra, admossum esse necessiariam , ut docet ex prolesto S. I h mas 1. p. q. I. art. r. et illo loco fuse diximus: nunc opere pretium est de scara Scriptura jucundas movere, et quidem primum In genere, tum et in speciali questiones . Quod nune quatuor dillertationibus complere proponimus. De Seriptura sacra in gener .
Duo potissimum de ea se spectata
quaerimus . Primo quidem de eius dotibus . Secundo , de ejus versionibus, quae quidem sunt ad Scripturam lacram prae ambula , hine communiter introductionis
seu Protegomenorum nomine celebran-- euro
De Prole menis ad Scripturam Sinam.
PA G A N I sacram irrident Scripturam, sed contra quod dicitur 2. ad Tim. 3.
Omnis Scriptura diυinitus inspirata , urilis est ad docandum , ad arguendum , ad εorripie iam, ad eriaiandum in iustitia. Dorea Seriptura saera plures sum.
PRIMO , est fide dignissima. Meuado : Est fidei regula infallibilis.
Tertio: Scriptura Iunt genuinae. ano: Dicuntur Canonicae.
AR TICULUS PRIMUS. Num scriptura sit Me di CONCLUSIO AFFIRMATI UA.
Probatur rationibus Theologisis.
PPi Mo i Illud est side dignum , quod
habet Deum auctorem ι Atqui sic habet Scriptura 3uxta illud S. Petri eiu- tum 2. epist. I. Spiritu sancto ins rari ycisnsunt fan. Η DG bomines: Ergo dcc. beeundo : Scripturae sanctitas reddit illam fide dignis imam , omne quippe immundum damnat , solam redolet purit tem & virtutem , unde Isidorus lila. 3.Gesummo bono de illa sic loquitur: Gemiis num donum confert sacrarum Scriptuis rarum lectio , sive quia mentis intelle- h ctum erudit, seu quod a mundi vanit ,, tibus abstractum hominem ad amorem si Dei perducit. HTertio: Ejus et sicacia , iuxta illud Pial.
88쪽
Quaνυ t pius universalitas ; omnia enim distulit divinx dc humana , coelum dc terram , Angelos oc homines, mysteria dc mores ; immo et historias , unde jucundisiima est menti contemplativae ,
tum propter varictatem , tum propter
Lutato: Futura sicut praesentia exhibet, et ipsa cordium secreta revPlat. Sexto e Propter miracula , quibus Scriptores sacri illam comprobarunt , ut Prophetae et Apolloli , quorum ipsi Pagani testes oculati suere . Sea inter omnia miracula unum est maximi ponderis , quod Scriptores sacri unanimesit, sint in factis et degmatibus reserendis , ut non nisi leviter discrepent ab
Aeredit his rationibus veneratio qua vel ipsi Gentiles libros sanctos prosecuti sunt: immo legitur de Samaritanis, quod quamvis idololatrae forent et adversus Judaeos non modicum offensi , libros tamen legis
summa cum veneratione servaverint , cuius rei argumentum est quod ad haec' ulque tempora textus Samaritanus perleveret . Caeterum Poetae hauserunt in libris Moysis quae de coronis justorum Ecde poenis malorum scripsere , ex quo novum exurgit argumentum , Paganos sacras Scripturas inulti fecisse. Probiur ulterius Scripturam esse fide dignam ex ejus si ibit nutate & necessitate. Unde se argumentor : Illa Scriptura
est fide dignissima quae profunda Dei scrutatur , dc omnibus consert media ad la lutem Atqui talis est Scriptura sacra :Igitur est fide dignissima , Maior patet , quia falsitas Jc error ex duobus rotissimum contingunt Scrirtoribus , ncmpe vel quia solum terrena scribunt , in quibus milio ut plurimum primas tenet 1 des: vel quia tractant de his quae placent carni & sensibus , quae quidem saepius
mentem a veritate aut distrahant, aut penitus ab Padem separant. Probatur igitur Dinor , di quidem ex Patribus . Sanctus Hieronymus Scripturam comparat ossicine,
quae pretios. divinitatis aromata sparsit,qua: omnis generis pharmaca continet xd quemlibet morbum curandnm , ita ut ex ea Martyres hau scrint constantiam, D torcs icientiam, Ac contra Haereticos uota
itudinem , omnes humilitatem in pros I eris, sucu 2 bicli I om. IV.& in adversis patientiam. s. Basilius in prois logo stiper Psalmos de ea sic scribit
se Habet infans quid lactet I puer , quidis laudet, adolescens, quid corrigat ' suis venis, quid sequatur; iunior, quid pre-- eetur ι hinc discant seminae pudicitiam, is populi inveniant pietatem Pau- res protectorem ad enae , custo-- dcm . Hic Reges invenient quid auri deant, Iudices, quid timeant: Haec triis stem consὀlatur, lautum tempcrat, irari tum mitisat rauperem recreat , dcis omnibus apta medicamenta tribuit. Ariobatur idem ec confirmatur isto ratiocinior Illa Scriptura est fide dipnisi mα quae ost necellaria ad salutem, nihil qui l e magis videtur fide dignum quam il-ud quod nostram operatur salutem exhibendo media: Atqui talis est Scriptura sacra: Ergo occ. Minor ratet ex iam dictis: Probatur tamen brevitor auctoritate dc ratione . Primo quidem ex Apostoli,
dicente et . ad Tim. 3. Omnis Seriptuνa dιι uisui tuo rota tiridis est ad deeenuum . . .
allatis , ct ex mirabilibus coctibus cuos
producit , quos S. I asilius mox laudatus exponit . III. Hoc ipsum non levius inlinuat ratio . Revera quidem beatitudo in via consistit in contemplatione veri simul dc in amore Dei , in horrore vitiorum dc amore virtutis Atqui Scriptura sacra omnia Dei mysteria aperit , omnem tum Dci , tum ipsus attributorum pulchritudinem delineat: Docet quid amandum in virtute, oc quid horrendum in vitio ; stimulat ad amorem illius per ostentionem praemiorum , ad horrorem istius per ostensionem supplicioriim , &quia nihil amatum quin pra cognitum , magnalia Dei aperiendo purissimum producit in cordibus an crem te tum dc per amorem cum Deo unioncm , ac tandem
vi unionis verillimam beatitudinem e Iriatur est maxime utilis di fide digna.
OBIICIps I. Illa Scriptura non est sdedigna quae diversos de oppositos subit senilis , de quibus ad haec usque tempora dissentant vel ipsi Theologi Catholici :quae multa menti δc rationi opposta enarrat, quaeque nonnunquam veritati prorsus E a a duc
89쪽
adversa videntur. Atqui res sic se habet: dandam, nulla ad malum poenae aeternae Et probatur. Primo quidcm ssunt variae infligendum , ita cum ex praecepto ob de textibus lectiones , nec una cli omni-idientiae ad probationem dominii Dei te um interpretum circa eos sententia di nerentur a ligno abstinere Proto-parentes, opinio. II. Gones. a. habetur. Ex omni li- om illo praecepto, secutum est peccatum , no paradisi comede . de signo aurem scientia quod Adam &. Eva in justitia creati , a
xvii cir mali ne e edas . In quacumque ira non cognoscebant , inde igitur icientia enim die come, eris , morte morieris . Quae primum boni, tum mali : peccatum vero
connexio esse potest inter lignum oc contummatum , telle D. Iacobo, generat scientiam, inter mortem & ligni eium , mortem , eo quod inducat reatum cul- cum haec omnia sint disparata. III. Via- me di poenae aeternae. tores qui illas regiones , quxs Tigris S Ad tertiam probationem , distingno :Euphrates alluunt , perlustravere , dc viatores nihil de raradiso voluptatis vide- commerciis ctiamnum frequentant , ne re , quippe qui suerit diluvio deletus , ullum quidem paradisi voluptatis , dc vel etiam Ordinante Deo, occultus, cum, quo ibidem iit mentio , vestigium vide- teste Scriptura , ejectis primis parentibusrunt. Ergo &c. reis , ad januam appositus sit Cherubim , Re pendeo negando minorem . Ad pri- qui gladio flammeo , ut habetur Gen. 3.mam probationem distinguo , & divcrsi ab cjus aditu propelleret homines, conce- sensus iuxta diversos quoque respectus do: dc commentitius est ille hortus amc habentur, sed in uno conciliantur , quodinillimus , Omni arborum dc fructuum o mysteria & spniscent oc explanent , nere delectabilis , nego . Apertus est de
concedo i dc diversi secundum eundemihoc momcnto Scripturae sacrae textus. Mulia respectum habentur, nego. Scriptura ia- tus est de eo apud sanctos Patre ς sermo .cra utpote a Spiritu sancto, cujus lumen Huetius Abrincensis Episcopus disserta- infinitum est, data, absque fine rotest su- tionem de hoc elegantem juxta textumbire diversos sensus , cum creatura lu- Hebratim, antiquas Genealogias , & promine finito pertula non pollit unica con-iphanos Striptores, exaravit. ecptione adaquare sensum afflatus Dei : Iustum. Gen. 3. scriptum cst serpentem hinc varii tensus sunt , quorum alii nro-ilocutum iu ille cum Eva ut illam deciperales , alii spiritales Zc mystici , sed om- ret . Tum in poenam super terram irrenes in litterali iundati , hinc & abiqueiplisse pedibus: Scd neutrum veritati con- negotio conciliantur, cum omnes ad ali- sonat; neque enim serpens loquitur, ne- quod mysterium indigitandum tendant .ique habet pedes quibus super terram gra-Neque vero his praelibatis quiiquam stu-idiatur. Ergo&c.
rens demirari debet varias tum textuum Restoudeo distinguendo minorem : neu lectiones , tum Interpretum opiniones : trum veritati consonat de via ordinaria , Priores namque idcm re significant, ut pa- concedo: de extraordinaria , nego . Deo tebit infra de polysiottis : Posteriores ve- volente Balaamum Prophctam asina ali
ro diversos solum ejuidem mysterii exhi- cuta est , quidni dc Deo permittente , bent sensus . Caeterum Scriptura altissima daemon mimiterio serpentis Evam alloqui est, nam magna , quae Captum humanum potu illet, scut cum per Pythonissam , ocsuperant , saepius refert , sed sonuinum per idola salsa sundebat oracula ' Ne mi- ejus textus lentum habemus ex sanctis Pa- remini si Eva non exhorruerit serpentem, tribus qui Ec dii scultates , dc anti logiasibelluae enim parentibus innocentibus obesolvunt atque dilucidant. diebant . Putavit Eva ierpentum virtutum alteram probationem distinguo , aliqua loqui , dc ut primum eum lo- non est connexio inter lignum dc scien- quentam audivit , admiratione defixa al- tiam, elum ligni de mortem, ex visceri- tius quidpiam suspicata est , sed aestu subus rei, concedo: juxta e vcntua consecu- perbiae abrepta oc spe divinitatis assetos, nego. Deus quasdam potest appone- Quendae lactata , has scrpentis voces ad ip-re ccinditiones hominum actionibus, qui- sitis tentationem formatas non satis attei
bus positis, scit quid sit ipsc facturus: nul-idit, ac tentationi, inielix , succubuit. la quiduin inerat virtu, in ligno ad icientiam Ad aliud dico, serpentem nec ante, nec
90쪽
post habuisse pedes , sed Deus ad illum
puniendum fecit , ut ea quae illi ante hoc erant naturalia, in poenam dc insaniam ip-s post peccatum hominis verterentur; non iecus ac νὼ ante diluvium universale omnino naturalis erat , post diluvium evalit signum pacis initae per homines di Deum. Caeterum serpere idem sonat ac pedibus gradiri. rems II. omnis Scriptura non est iiis. pirata : Igitur nec fide digna . Probatur
anteced. r. Cor. 7. I 2. habetur : Elo diaeo , non Dominus : Ergo omnis Scriptura
non est a Spiritu sancto, sed ab homine,
adeoque minime inspirata. Reypondeo negando antecedens: Ad pr tationem distinguo consequens. quaedam 1unt ab homine, Deo simul inspirante didi rigente, concedo : historiae quae secundum se continent humana iacia oculis objecta sunt a Deo protegente , ne Scriptor in iis aliquem inducat an errorem . Non sunt ullo modo a Deo , nego . Ad summum vult Apostolus in loco laudato , quod ea quae proferebat , non accepisset; immediate a Christo loquente, unde subdit: Ego dico , non Dominus , sed non negat ea accepisse a Spiritu sanito a Ilistente oc protegente ne falsa promeret.
Instabis: Crigenes in locum Apostoli sic loquitur: Sermo qui apud Ionam scriri plus est, Ac non est factiis ι a sona po-M tius quam a Deo perfectus elle vide-
,, tur : non enim semper ea quae per Pro-ri rhetam dicuntur, quasi a Deo dictata is suscipiantur, oportet: nam per Moysenn multa quidem locutus est Dominus, a- ,, liqua tamen oc Moyses propria auct M ritate mandavit, quod Dominus in E- ,, vangeliis evidentissima distinctione diis scernit, cum dicit' de repudio mulieris: ,, ad duritiam cordis vestri permisit vobis B Moyses dimittere uxores vri rLS , abs, initio autem non fuit se ... Ollendit hecis di Paulus in epistolis lis is cum dicit deo, quibusdam, Dominus dicit ec non ego,,, dc non de aliis. Haec autem dico, non ,, Dominus . Et iterum in aliis praec ,, ptum Domini non habeo, conlilium au-a, tem do . Qiae loquor, non loquor se- ,, Cundum Deum , sed quasi in inspien- ,, tia. Unde similiter in caeteris Prophetis: M aliqua tamen Dominus locutus est , aliam vero Prophetae dc non Dominus , In
his triae dicit Origenes. Primum quidem multa es e ab homine dictata ec non a
Deo: Secundum vero quaedam este a consilio hominis , adeoque ab homine etiam inspirante , nam consilium ab inquisitione procedit . Turtium denique quaedam elle quasi in insipientia, adeoque nullo modo a Deo. Ergo &c. Respondeo sicut 1 urra: Et vult solum Origenes Omnia non cite a Deo dictante ic nissum es verba, conccdo : nullo modo ellea Deo , nego . Factum autem Ionae est
historicum ec Deo inspirante ac dirigente scri 1 sit Propheta, ut rolleri obedire Deo dc nullo modo resillere , ejus punitione
Au secundum similiter distinguo. Quedam sunt a consito humano Deo dirigui te , concedo : sic Moyses inspiratus se misi libellum repudii : ab homine solo ,
Ad tertium utique distinguo, 8c Paulus loquitur per humilitatem, ut sese excusaret pro propria exaltatione , concedo et Nam quidam illum coegerant ut enarraret mirabilia a seiplis ratrata, dc sc seipsum
apud illos commendaret, eo quod infirmis quibusdam propter staturae inlcrioritatem contemptus apparuerati secus, nego. Unde dicit , quasi in insipientia )ico, os lenia dens neminem debere te ipsum laudare , nisi Deo inspirante , dc quando hoc cc-dit in bonum vel Ecclesiae, vel proximi: Igitur non loquitur de insipientia stricte
sumpta, ut legenti patebit: Subdit enim: Si insipiens sum , etos me coegisiis . Eodem prode modo explicandus cit Rasit. lib. s. adversus Eunomium, ec Ambros. cap. S. in Luci num. s. qui conclutioni adversatari videntur. pones III. Auctor. 1. libri Machabaeorum disticultatem se habere in scribendo profitetur : immo capite ultimo veniam a Lectoribus postulat: Sed quae sunt a Deo non sunt dissicilia intellectu, adeoque nec ad scribcndum ardua : Igitur omnes Scripturae non sunt a Deo, etiam inspirante: Confirmatur. Arostolus 2. Cor. Ir. Eit qued loquor , non ιπιcr Iecundum Deum , sed quει in inseplantia.
Rei nio diit inguendo , auctor diss- cultatem te havere profitetur in narrandis iactis oc orc inandis , concedo : in Hatri ratione recilienda, ne in errorem indu E 4 catur