Epistolarum Pauli Manutii libri decem, quinque nuper additis. Eiusdem quae Praefationes appellantur cum noua quoque accessione

발행: 1574년

분량: 455페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

ab iis, qui ipsi in laude vivunt, proficiscuntur. eae nos, vel si simus hebetiores,in primis acuant,& quas neccilitatem quandam imponant, ut quales ei se dicimur,tales aliquando studeamus esse.quod ego quatum pollum, do operam,

ut consequar.a quo studio cur me ulla res debeat abducere,non video:cum tu istis opibus, illa amplitudine vir,litterato otio nihil anteponas. temporibus cnim turbulen

sis mis, dum plerique fere ambitionum fluctibus iactati,

optare magis,quam sperare,iraquillitatem animi rossunt: secti rus in portu te obieetas,uiuisque iucundissime in tuis perennibus optimarum artium studiis : in quibus totos dies ita ponis, quasi tibi eae re . quibus abundas, & quarum spe tu alios excitare ad laudem potes , praemio sint futurae. Quod cum ita sit, & cum cgo hoc animo sim , ut antiquius tuo commodo nihil babeam : noli credere, mecum ad te scribo, tuarum litterar i cxspectatione id facere:quae etsi me incredibiliter delectat, textae verbis elegantissilius plenissimaeque amoris,&suauitatis: tamen ego te mea eaussa a grauimmis studiis ad nugas auocari nolo.sa tis me habere abs te putabo, si & meas tibi est e redditas, dc tibi, ut cupimus, esse intellexero. utrumque Octauius noster, quod & tui studiosissimus est , & nostri amantissimus,cum libenter. tum diligenter essiciet. Vale.Venetiis.

Romam. Vod tu homo occupatus, prior ad me litteras misi sti, hoe sane es assecutus, ut ossici j plus apud te resudere confitear : illud assequi nequaquam potuisti,ut am ris plus, quam in me est, in te esse concedam. atque egone in ossicio quidem passus esicin ut anteuerteres, nisi me scribere cupientem no occupatio mea,quae tamen summa est, sed cura tuorum mandatorum impedisset. Scis, antia quam discederes, qua de re sermone inter nos habuimus: cum tu,Vt eam susciperem, a me petens, ostendisti quantum & fidei, & diligentiae tribueres meae .in quo ego, Opinionem tuam ne fallerem, operaro dabam. itaque, te profecto, cum intelligerem quatum damni fecissem adempta mihi tuae consuetudinis vlura: cumque id omnino liticris mittendis

172쪽

E p I s T. LIBER IIII. as

mittendis resarcire vellem, tamen diem E die exspectans, ut aliquid ad te de tuo negotio, cuiusmodi tu velles, ponsem scribere, in maximo desiderio me sustinebam. nunc, quoniam eius rei ne vestigium quidem apparet in episto- tua: siue quod, a quo tempore discessisti, ut illud consilium abiiceres, rationes tuae tulerunt: siue quod, eodem animo cum esses, committere tamen litteris nihil voluisti quod elatum nocere tibi posset: puto me non incommode esse facturum, si, quam tu hem in tuis litteris intactam omisisti, ego item in meis silentio praetermittam. Quod scire vis, rerum mearu status hoc tempore qui sit:

ne te multis morer, is est, quem reliquisti, paulo etia meis Itor , quam reliquisti. nam & domestica quaedam sanauimus:& eum,de cuius acerbitate queri solebam : ita iacilitate quadam nostra , atque obsequio mitigauimus,ut pene dulcis esse videatur. De Ciceronis editione, hoc de me spodeas,atque etiam in te recipias licet,ut, diligetia,confirmes , me non esse usurum multo minore, quam qui iα hoc genere laudantur.hactenus confido sorὸ,ut praestem,&praestabo certe, nihil ultra. mihi enim tantum non arrogo, neque arrogare debeo, ut, 'uemadmodum scribis, eas sordes,quibus veteru scripta sitiat scedata,putem omnes cluere me posse. magni id esset ingeni j, magni iudicii: quibus ego rebus,& indigeo, si abundem,sine libris tamen antiquis nihil audeam. qui mihi sint omnino multi, sed neque quot vellem,ueque cuiusnodi, coniectura autem,intellexi,& didici, quam saepὰ sint fallaces. neque bonos libros ulla magis labes inquinauit. quibus nuc in veterem splendorem, atque integritatem restituendis, plurimum mihi est nego iij, & erit, ut puto,post me multis e veinde laudis materies deesse nunquam possit. Te rogo,ur,

antiquiore librum sicubi istic esse resciveris , si prece ipse,

aut pretio non potes,alioru auferas gratia. Litteras aut quam valde me amas, tam cepe mittes. nam & otij putore habere,quantum velis, & argumentum Romae viventi

deesse no potest. mihi utrumq; minus est.magnis enim di strictus occupationibus,teporis adscribendum no habeo

satis argumentum autem unde sumam,cum omnium,qui

hic sumus, ea ratio sit,ut, rerum nouarum si quid alicunde ad nos affluxit,de eo nec scribere, nec loqui fine graui

periculo possumus 2 Relinquitur, ut priuatis de rebas

173쪽

possin scribere. sed hoc quoque genus vereor ne me demnciat. raro enim solet accidere, quod scriptione dignum sit. Ouapropter, quoties ita eveniet , ut a negotiis liceat discedere, properabo statim ad epistolas, quod eo libentius faciam, si tu mihi sententiam scribendi aliquam dabis. sin minus,inanes tamen potius, quam nullas, mittam Vale.Venetiis.

HANNIBALI CRUCEIO

Mediolanum. A Moris in Octavianum Ferrarium mei caussae sitnt

, veteres sane multae, eaeque non leues, sed recens haec est grauissima quod eius opera video factum esse, Ut tu me amares. quod ego,non possim satis explicare, quanti Besam. certe optatius nihil, ac ne utilius quidem potuit accidere mam me molestae quaedam cogitationes exerceliant. eae secerant, ut subtristis essem. hoc malum Ferrariiitterae sanarunt. eas enim legens, cum venissem ad eum

locum, ubi ille, quam tu me diligas quamque diligi a me cupias, diligenter & officiose narrat: sensi mihi quiddam

initillari,quo plane sum exhilaratus .adeo tui similiu amicitiis augeri gratum est. in qua commoditate incommodum tame illud inest, quod mihi Valde sentio esse laborandum , ut beneuolentia,& opinione de me tua non indignume praestem. quod utinam possim efficere:conabor certe: ac ne despero quidem fore, ut efficiam:modo,quod tu iudicium de me habes, id eiusmodi ne sit, ut ego ei respondere nullo pacto possim. nam mihi interdit venit in mentem vereri, ne tu me, Ferrarij praedicatione commotus, eum existimes esse,qui no sum. mendax,mi Crucet, amor est,nosq; saepissime ita solet assicere,ut in sermone, prout amicorum e re est & affingere salsa,& detrahere vera, re-b o non sit. quare Ferrarium , cum de me loquitur, non est quod audias. amore victus, cui repugnare iudicio non vult, ea dicit, quae fortasse non sentit. At idem de tua vir tute multa in tuis litteris. habes igitur, dices,et fidem, cuibaberi a me non vis3 habeo, & quidem maximam. mittit enim ingeni j tui monumenta,quae mihi de tuis laudibus, ut ille scribit, ita esse probat. Memorem igitur interea metvelim existimes humanitatis tuae.gratum cognosces,ciam L . fac altas

174쪽

EPIST. LIBER IIII. ses

sacultas erit. ac video me tua caussa non eas res praestare Iosse, quas vellem: sed, quas possum, ita volo, ut omnes, ine ulla exceptione,libenter ad te deseram. licet iis arbutratu utaris,atque etiam abutaris tuo. vale. Venetiis.

ricetiam. FGo quoque quiddam inaudieram superioribus giebus, sed contempsi .nunc me mouet quod audies. Artibus effectum nescio quorum, de Petro nostro certe vix opinor:vix,autem Z prorsus non opinori ut hic rumor seris Pat longius. primum baee vulgo iactata: fereba:post etiam ad Carcinalis aures peruenerunt:quod mihi accedit molestissimum : nee dubito, quin is iam non idem sit quod si ille eadem eum Episcopo,cuius ingenium praeclare noui, communicauerit:actum est. Me quidem & illa angit cura, quod vereor ne fama dissiuat, & Perusina conditio, satis opima, satis honorifica, fortasse in dubium vocetur. Cornelius rem curat diligenter, ut video, fide certε, & amore singulari. In hae sum sententia: si spes non dubia, ut urgeamus:sin, des stamus ab inceptor ne cupiditatem nostram sine fructu, fortasseetia cum aliqua mercede, prodamus. Mitto ad te Graiij poema de venatione, paulo durius, nec omnin5 cum Petri Bargaei carmine conseredum, qui hoe argumentum sex libris non minus eleganter, quam copiose persecutus est. V ale. V enetiis.

MICHA ELI SOPHIANO

Patauium. SI nostrae necessitudinis initia repetas, nemo, opinor, isthie est, qui mihi vetustate praestet. sin apud te vetustas pondus non habet, ipsam per se beneuolentiam pendis: ne se quidem iure mihi quenquam antepones. Ego te primu,cum abesses,memoria colui diligentillime, tuumque nomen crebris usurpatu sermonibus ot naui laudibus, quantum in me fuit: deinde, cum de auunculo tuo, viro optimo,tuique amantissimo,miserrimam in seruitutem a barbaris gentibus abrepto cognouissem , ingemui saepe tua caussa, quem orbatum domestico praesdio, maximas

175쪽

in dissicultates immerentem fortuna conficeret. postremo,cum Patauium te aliquando retuli ises, valetudine ita perdita,ut humana vix ope restitui poste videretur:quam id moleste, quam acerbὰ tulerim, testes sunt communes amici,quibus & periculum tuum, & eodem tempore dolorem meum dolori fitisse certo scio. Veni Patauium aliquanto post: vidi te, quem optabam potius quam sperabam,habitu corporis non illo quidem optimo,eo tamen, qui vitae spem minime dubiam afferret. deinde quotidie meliora, accedente ad remedia medicorum temperantia tua: quam ita laudant omnes, ut in studiis tamen paululum eam desiderent. quo de genere praecipere quidquam dissicile est, praesertim mihi, qui cum ab eadem culpa longe non absim, tum ut iam, nisi priores tibi partes in prudentia concedam, ignorare scilicet videar utrumque D strum. Vcruntamen, cum te penitus philosophiae dedideris ut eius prςsidio fortunae tela depelleres: lebes enim sequi ducem in actionibus tuis. quod si feceris,extrema V tabis,& omnem in medio laudem constitues. At mediocritatem mens in suo munere no amat: progreditur coimmeditando,& quo longius, eo iucundius. Vere: sed Immoderatis rebus natura frangitur &, quanqua corpori mens dignitate praestet,viri usque tamen incolumitas ab utrius. que pendet ossicio. ut herus imperat seruis,Dec tamen eos

negligit,sed consulit, quatenus liceat, commodis eorum: idque facit etiam sua caussa: tam diu e Mim herus est,quamdiu habet, quibus imperet: sic mens rationem corporis habeat aliquam, oporteti nam, si negligat eam sedem, in qua summus opifex illam constituit: pi imum faciet iniuste,deinde,corporis compagine, qua ipsa includitur, breui dissoluta usum tractandae quaerendaeque virtutis amit- tet . quod cum accurate vitandum omnibus est, tum iis maxime,quorum & infirma valetudo requietem quaerit,& ita viget industria, ut mediocri etiam labore non mediocrem ipsis gloriam , caeteris utilitatem afferre possit. Cui porro ignota est vel ingenii tui,vel memoriς praestaritiai quibus , non modo ut emineres in graeca lingua, id quod omnes fatentur,sed vi,quacunque re proposita,peritistime disputes,facile consecutus es itaque iure expeti tur a nobilis limis viris amicitia.& consuetudo tua iure te diligui ac laudant, quicunque in Patauino gymnalio doctrinis

176쪽

EPIST. LIBER IIII. I I

ctrinis liberalibus excellunt. quorum tu virtute frueris, de illi vicissim tua, si valebis:&,ut valeas, in te ipso magna ex partes tum iudicamus. obsequere igitur in tua salute multorum studiis: parce valetudini satis imbecillae: &, quod libenter facis, da operam simul, ut diutissimὰ facias. ita gloriam tuam,laetitiam nostram, dignitatem etiam litte- earum augebis, quibus ornamenti plurimum E tuis aliquando scriptis,si valueris,accedet. Vale. Venetiis.

Ferrariam. R Lsonso Duee ereato, gratulatus Ferrariae sum: quae

tum ex noui Principis eximia virtute fructus capiet egregios, tum ipsa quoque ad omnem virtutem, eius, a quo regitur,exemplum secuta,diligentius incumbet .mores enim ciuitatis ex Principis moribus effinguntur, &, ut ait Plato: Q v AE apud eos, qui dominantur, studia via

ent,eadem reliqui ciues amplectuntur, & colunt. Ergoorebunt in vestra ciuitate liberales disciplinae, ac debita iam pridem ingenuis artibus praemia per tuentur. quod equide tua potissimum caussa, doistissime Pigna, magnopere gaudeo. nec enim dubitat quisquam , aut dubitari omnino potest, quin, quantum ingenio,eruditione, iudicio, quantum etiam consilio vales, tantundem apud salientissimum, optimumque Principem &auctoritate va- eas,& gratia. quod si, quam adhuc in cognoscenda, eandem posthac in ornanicia virtute industriam locabis : quis te uno felicior, quis omni laude praestantior3 quod ut facias,ne monendus quidem es. nec enim te dissimilem esse tui vel natura tua, vel consuetudo,veritudia patiutur. hoc igitur tecum agendum non est. illa me potius, ut vere dicam, & simul omnes, qui te diligunt, cura solicitat, ne te nobis eripiant prorsus aulica negotia,sic, ut iis disciplinis, quaru usus et ternum decus parit,salute dicta.iacere patiaris ea, quae multis ante mens bus instituta si quando perficias,'maiorem in modum & posteris, & gloriae tuae seruies.quam multos enim egisse metu diligenter existimas, ut hortarer te ad absoluenda poeticae imitationis artem,

aut, si absolutam habes , continuo diuulgandam Z quibus ut ali

177쪽

ut aliquando satisfacias, etsi languere te in tua Iaude vix

opinor, tamen peto abs te, quantum humanitas tua permittit.nec tamen etiam si tua res non ageretur,amicitiam

nostram , quam ego sanctissim ξ semper colui, nihil a te impetraturam confiderem. equidem nihil ei denegarem: idque te, quod tamen secundissimis rebus, ac sine molestia tua fiat, cupio experiri. Ego me ad litteras, a quibus inuitus discesseram,reuocare coepi, adeptus usum oculorum,quem antea desperabam,diuina primum ope, in qua statuere omnia consueui,deinde Gabrielis Faloppij scien- tia sngulari: cui viro, quati hanc lucis usura, id est, quanti vitam facto , quanti etiam praeclara litterarum studia mihi sunt,quibus vix ipsa vita pluris est,uni plane totum acceptum resero.siquidem eius doctrina, humanitas, exquisita cura pristinam mihi valetudinem, omnino profligatam,ac perditam,conspectu liberorum meoru , amicorum colloquia, libroru suauitate restituit:vt,s quem optimis artibus industria nostra Ductum feret,ei gratiae debeantur,cuius ope ac studio factum est, ut intermissam diuturno, ac perdissicili morbo posteritatis adiuuandae consuetudinem aliquando repeterem. Τ u mihi de tuo statu, , maximEque de Alsons Ducis conatibus egregiis ad honestandam virtutem, de quibus fama iam percrebuit, si quid significaueris : argumentum erit amoris in me tui, quo laetari vehementer seleo.V ale. Venetiis.

IOANNI SAMBUCO

Patauium .

QVod statrem tuum Georgium Bona,ssorente adhuc

a late exstinctum , immoderate luges: ignosco maerori tuo, nec tamen laudem tribuo. dolere enim fratris interitu,& eius fratris,quo nemo amabilior, nemo fuerit virtute praestantior, hominis est: modum aute dolori nullum constituere, nunqua lachrymis abstinere, nunquam ex animo maestitiam pellere , Sambuci non est. Periit frater: iure comoueris: aegrὸ enim divellimur a natura coniunctis: quod ego quoque sum expertus .Periit is, qui familiam vestram, qui patriam , qui prouinciam uniuersam ornare vehementer tuis laudibus, & illustrare poterat. hoc quidem exspectandum ab eius virtute fuit: sed magnam

178쪽

EPIST. LIBER IIII. Di

gnam habet fortuna vim: ea sepE,nobis ad eximiam la dem contendentibus, transueris incurrit,saepe nostra studia debilitat, saepὸ moratur industria. quo de genere quid ego te doceam, doctissimum virum , qui propὰ infinitam

exemplorum vim vel graeca monumenta, vel etiam latina suppeditant Z florem igitur virtutis amemus erepto ante

maturitatem fructu , quando hoc singulare non est , sed Commune cum multis , modice seramus. Quid, s ne dolendum quidem est 3 omitto enim historias, ad philosophiam te voco. Quid igitur illa praecipitὶsi quid casus asserat,leniter accipiendum:nec enim, ut aliter accidat,in nobis est : si quid culpa contractum,an aequum esse: certὸ enim qui ad praeclarὸ agendum nati simus, ide6que mente, & ratione, praeter caeteros animantes, instructi, tantis

bonis abuti, & quasi a natura desciscere turpissimum est. An tu igitur,mori, quasi aliquid turpe, reprehende siquod si tu non turpe. nec dolendum. nis v quis ita vixerit, ut nihil vn uam nomine dignum praestiterit. quod abest Iongissime a frater tuo:qui probitate, ingenio,studiis artium optimarum , prudentia etiam adolescens ita excellui t, ut eum Pannonia pene cuncta viuetem unicὰ dilexerit,mortuum laudibus , & memoria prosequatur. Quae cum tibi veniunt in mentem , iniquus prosecto nimis in teipsumes,nisi luctum minuis,& ex animo dolorem penitus euellis. Quin te decuit maximὰ, qui totos dies ponas in iis libris,unde vitae moderatio, unde animi tranquillitas petitur, ad propinquos, ad amicos in Pannonia eiusnodi litteras mittere , in quibus illi sitam esse non minimam sui doloris medicinam intelligerent nam vir eximius, Nicolaus Olahus,Archiepiscopus Strigoni esis, qui Georgium,& quia sorore sua natus erat,& quod in eo summa virtus enituit,in oculis gestabat, non dubito,ouin tanti vulneris remedia sumat a se ipso. quem no modo aetas,& usus ma-

Timarum rerum erudierit, verum etiam prudentia quaedam naturalis, quae plane vincit omnem artem, nu quam a constantia discedere patiatur. Nec tamen vereor,vi,qui

mihi paucis ante mensibus in filioli mei obitu consolationem adhibueris ,idem tibi in tuo caesu mederi aliquando non facile possis : quod si facies, fiuctus apparebit studiorum tuorum , & Georgij fratrem agnoscemus : cuius ingenium, ac mirificam prudentiam oratio illa luculen-

179쪽

ter in primis a te scripta, deciarat.Vale. Vcnctiis. Patmiam. P Ercussisti me de Mariano Leetentio 'uid ais3 optimus

adolescens , maiorum nobilitate, tua virtute clarus, omnibus animi,corporis, fortunae bonis ornatus,creptus repente nobis estio miseram humanae vitae conditionem.

quid ames, cum omnia fluere, ac labi, nihil intra orbem Lunae firmum elle, nihil idem a mane ad vesperam, quotidie cernas 3 quae te arbitrabar antea cognoui ne in te monibus Reginaldi Poli Cardinalis, & Alousii Prioli quibus probiores, aut sapientiores viros non modo notira, sed nee stipetior aetas tulit: nunc,quando te biduum scribis lacnryman do consumpsisse , profecto tibi exciderunt, illa praeclara de contemptu mortis , quibus in illo diuino contubernio,in illo p ane caelcstium animorum coetu aures tuae saepissime perinabant. Aod si, quid doleas, co- pitabis aut quid dolendo proficias:no dubito, quin dium suctum abstergas , & Leetentio nostro etiam gratuleris quod inspecto Hierosolymae summi Dei monumento, quo illum,'issuadentibus amicis, pietas, & religio duxerat. statim ad eiusdem Dei conspectum , praeditus optima mente . purus ab omni labe,in caelum euolarit. quod qui optant rapientes, qui adipisciantur, felices iure ducuntur.

Haec tibi a me pauca pro nostra necessitudine consolationis loco dicta si attendes , vim habere maximam senties, & eam dolori tuo medicinam , Quam dies aliquando afferet, ratione repraesentabis. quoia cum Omnes deceat, tuin veris ab excultis doctrina viris, quem te ad numerum aggregamus,praecipue postulatur. Vale.Venetiis.

CIliuer e nunquam videram, amabam tamen ,amoenitate La iucundissimum , domino honestissimum, Ianterio Appiano,praestanti viro non humanitate minus, quam eloquentia: nunc & clegantiam villae, ut in tabula rictam, in tuis versibus vibi & mehercule non mediocri eius visendae , atque etiam tecum stuendae studio sium incensus.

180쪽

census. quod si quando contigerit, digito cassum attingam.quid enim isto otio beatius 8 quae species urbis , quae dignitas cum ista rusticatione, cum ista surgentium virgultorum silvula conserri potiti ξ equidem, cum te milii ante oculos pono , modo inter angustis distincta sentitis fruteta decliui colle spaciantem , modo arborum proceritatem,atque ordinem in viridario mirantem,eadem pene voluptate absens tecum fruor.coniungit enim animos nostros mutua beneuolentia, nec est aut tibi quidquam Iine me, aut mihi sine te iucundum. gratulor tamen tibi'

potius, quam mihi,& istos Cili uergeses dies ita multoruannoru instar esse puto,si modo nec otiosus in otio, nec in se litudine solus es:id aute qua ratione consequi pollis opinor me tacente intelligis. Patauij dum eras habebas in manibus egregium illud toema de nouis insulis a C6Iumbo inuentis: cuius ego cum exordium,multis praesen tibus,legistam, admiratus grauitatem, & elegantiam carminis,exclamavi, Cedite Romani.iu quo adhuc, qui a me

Ainentirent,inueni neminem. tuo magis te hortor,quanquam ut spero , currentem ut approperes, habeasque ra tionem , non exspectaraonis modo nostrae, verum erant ngloriae tuae,cuius h*bes a natura praeclarum seminarium.

quod etiam studio cxcolis , ingenium tuum. Vree igitur iace institutum dimitte:quodque adhuc humani lime fiecisti in eo perge, ut nostrum tui absentis desiderium litteris aliquando lenia .Vale. Pataui,

Go vero & auniu; de tuo casu, & tuam vicem mirifice , nςque minus publicam dolui: vetitus enim sum, ne tecum simul litterae concidit lent. nunc,quando te iam ambulare 'ribis, ita tamen , ut scipione utaris , gaudem eoque magis, quod in ista aetate morbi diuturnitate pertimueram. sed, quia non plane animum meum liberas a cura,cum pristinas vires nondum recuperaueris:rogo te, Bonamice, luati optima studia facis,quae tibi facie sumpluximi, quandoquidem ab iis tuae laudes emanatur, tantum adhibe in te curando diligcntiam. vides enim, nemi

SEARCH

MENU NAVIGATION