장음표시 사용
241쪽
ad eandem gloriam contenderet. Tibi autem vehementer Uratulor, quod tam praeclaram latine scribendi facultatem iis adeptus, proprio tu quidem natura: munere.Verum, nisi accessisset Grisoli mei, viri doctissimi, atque integerrimi Ggregia disciplina,& ad disciplinam studium, Mindustria tua, i quam is fuisses, cui pollent inuidere multissimules esse paucissimi. Roma discessisse Ioannem Baptisam Titium, probum iuuenem, & in primis eruditum, antea magnopcre dolebam, nunc eo minus angor, quod vos una esse, de colloqui de studiis communibus, ex litteris tuis intellexi: ex quo, non dubito, quin fructus ad virumque, ut in litteris uterque excellit, maximi perueniant Salutem ei meo nomine,si modo adhuc istic est,d ces : sin discessit,quod tua cauissa nolim, litteris adscribes.
Horatium Cardauetum, licet ignotum mihi de facie,
tam cia ob eius excclientem doctrinam, & eloquentiam , vehemmor diligo. is mihi di fertillima epistola nocivulgarem virtutis tuae significationem dc qit:cuius testimonio commotus, vel si tua scripta nunquam legitiem, nihilque ex aliorum sermone de tuis optimis institutis, ac sudiis cognouisscm, tamen ita statuerem, te mihi nota
modo amandum, verum cliam, 'uantum in me esset, ornandum: si modo ornamenta delIderat virtus tua quae teipsum iam pridem,istamque ciuitalcm illustrat. Sed,mihi crede, uberius nemo de te, aut honorificentius loquitur, nemo mihi pluris est,quam Rhetor tuus:cuius facultate,& copia iaciloesum adductus, ut compare te maximis viaris, tuaque caussa,quae possum,'uaeque etiam no pollum, cupiam. quod si credideris iure a te fieri senties,quod nucsi facis, tua sponte, non meo merito, facis, ut me diligas, dc ex spectabi, a me eade, quae a familiarii simis tuis:quorum, pro tua probitate, & eruditione summa , numerum audio esse quam maximum. Tuis oculis restitui cupio, quod vel assiduus libitu Vsus, vel aetas iam ipsa,ad omnem corporis infirmitatem proeliuior, ademit. tu tamen, quando animo, ac mente vides ea, quae simul cum oculis N amitti
242쪽
amitti no possunt,seuere cogitationibus tuis,& sorti animo seras hoc quidqu:d est incommodi. malum enim, aut
calamitatem,quo tu vocabulo usus es, nunquam vocabo
id quod a culpa seiunctum esse crediderim. Vale.Romae.
Ferrariam. Vm tuas litteras legere coepissem , in quibus mihi, amantissimc, quod ad urbem migrauerim, gratulabaris, primum accusaui tabellariorum incuriam , qui eas tam sero pei tulissent: deinde, cum ad clausulam legendopc ruenissedi beraui culpa tabellarios, de te coepi qu rere, ν quod etiam nunc quaero, quid cosi iij tui fueriti ut qui primis diebus,aut etiam primis mensibus aductus mei nullam omnin aetitiae tuae significationem dedisses, idem post annum denique, & eo amplius, omiss im antea con- illium gratulandi repetendum putaueris,neque enim haca fieri e cauilam potes, quod eo tempore minus commo-d se habcrent Romanae res, nunc autem in eo statu sint, yt gratulatione dignae videantur. nam contra, quae tunc tranquilla satis erant, nunc turbulenta multi putant:ego tamen ,ut Opto,sic eti m auguror, & spero iretus infinita
summi Dei clementia & consiliis optimis Pij IIII. Pontificis, qui, publicae quieti ut consulat, nullam ipse quietis
partem capit, omnesque suas curas intentini v sem per animo tum in Ecclesiae dignitate, tum in cominu ii salute defigit. At metuebas,ne caeli nobis, prasertian grauio ris,obesset insolentia. Esto : tamen hunc di imulare meritum decuit:& ego, amicissimo homine gratulate, bonum omen libenter accepissem. Mores hominu fortast e,& consuetudo aulica, & haec prope quotidiana saluta di necessitas occurrebat: me contra,otii cupidum, huius ignarum ambitiose obseruantiae, quam hic veteres incolae humanitate, nos inquilini fucum appcllamus, vix putabas haec probare posse, nedum imitari velle. quod si ita est, paulis per,mi Seuere, tuam in me beneuolentia possum requirere. partes enim videris eas abiecisse, quas tibi impolite rat amicitia nostra. tuum erat, idque iboc ego exi pectabam, vel praeceptis erudire me, ad hanc disciplinam aptis, vel,si tibi quoque hoc aitifici j genus incognitum est, hortari
243쪽
tari saltem , ut Romana studia ne contemnerem , habendamque loci,ac temporis, Quod etiam sapientes probauerunt, rationem putarem. Haec ego, a te omissa, n essem in exigendis olficiis paulo seuerior,et si id pateretur amor in te meus, iure forni an expostularem. Sed nihil est tanti:&cupio mihi hersuaderi quiduis potius,quam,quo ipse ani'mo erga te sum,eodem te erga me non esse. ac vide,quam non inique tecum agam,atque adeo,quanto aequior in te sm,quam in me ipsum .ego, si quid in nac 1cribendi tardilate peccatum est,saepe ia utrique nostrum pariter adscribo, interdum etiam aduerto a te culpam, & in me totam transsero. nam,si tu hoc dixeris, non abiecisse te officium scribendi, sed ignoratione rerum mearu distulisse, exspectantem quotidie , ut aliquid ex meo statu non ex humanuli mi,optinuque viri,pauit Sacrati sermone, sed ex meis litteris cognolceres: quidquid enim scripsissem,ad id tuas litteras accommodaturum fuiss: hoc, inquam, si dixeris, in tuto tua caussa est ' neque solum excusationem tuani agnoicere cogar, & probare , verum etiam, Quod contra atteram ad amouendam a me culpam, fortasse non reperiam . itaque absit omnis querela:& , si quid offensum in hoc genere nobis est, vicissim alter alteri largiantur. ve rus amor, ac furtimus, quo tu me, ut opinor, ego certε complexus te sum . mimerari inter nos , aut perpendi onficia non sinit.quod si fructum requireret amicitia nostra. quis esset uberior eonscientia mutuae voluntatisὶ sed profecto non requirit,ipsaque sibi fructus est; seq. ipsani alit,
ac sustin ei. atque equidem recordatione ipsa amicoruni meo tum ita pascor, ut in secundis rebus nihil iucundius, in aduersis hoe sipd maximum solatium inuenerim. Ho nores autem illi, quos tu sperari a me vis, in quo aduer santur multa,modice me capiunt.quid enim habent, quo melior fiamῖ quod curandum est' unum .aut, si hoc non nobent, cur expetendi λ cur igitur hac specie falli me patiar, aciemque mentis, homini a Deo datam , vi a malis bona distinguantur,inani splendore praestingui 3 illud optemus potius,ut honesti pulchritudinem, nulla interiecta rerum numanariim nube, contemplari liceat. quod si assequemur, contemnemus ea, quae caeteri mirantur, &in priuata vita, minimo contenti , regum fortunam adaequabi
244쪽
DVm aliquid ad te seribere quotidie cogito, & tamen
diem e clie exspecto, spe vacui temporis, non modo ut commodius, sed etia ut uberius possem scribere, fecit, ut anteuerteres ,humanitas illa tua, quam ego columnam pari doctiina,in amore, & in ore semper habui. ac mihi quidem siue ratio ipsi, sue amor in te meus facile persuadet, ut praereptum abs te ossici j priorem locum non solum aequo animo feram, verum etiam gaudeam. quid enim mihi aut est,aut elle debet optabilius, atque iucundius,quam,a quo maxime omnium diligi cupio,eum da--.re operam, ut id me esse cosecutu intelligatZQuod autem eorum librorum,in quibus & figurarum: & argumentandi,ampli. candique varia genera complecteris . quasi specimen quoddam ad me mittendum putasti: sue tu id feceris, ut obsequerere studio meo,cum id me valde cupere intelligeres,si uc, ut eliceres iudicium meu,quod me velle tua caussa multum, posse aliquid sortasse , hac quidem inre,animia induxisses,utroq; nomine est sane, cur te amem ac tibi debeam plurimum,nec deesse patiar, qualecunque est,uoluntati tuae Iudicium meu . Ego eoem,ut vere dicam, istam excellentem ad bene de litteris merendum animi tui propensionem ita probo , ut efferam laudibus: agere autem haec te simul omnia, & implicari tot rebus eodem tempore, quas curare singulas i & conficere permagnum est, aeque probare non possum. Nec me fugit, rgumentandi,amplificandique ratio,praesertim a te tradita, quem afferre fructim pollit: sed figurarum via, natura obscurior,praeceptis ad hanc diem minus cognita,vsu certὸ parum trita, poscere primo loco videtur lumen aliquod doctrinae tuae, ut ad exoptata omnibus cloquentiae laudem certum iter aliquando unius industria patefaciat. duo reliqua mor: sunt enim praeciam, planEque studio tuo digna: interim, hoc unum s ages, primum tibi ipsi laborem valde minues,sine ulla tamen imminutione laudis tuae: deinde communis desiderij exspectationem, ex inueterata iam tuae virtutis opinione ortam,explebis aliquanto maturius. quam multi enim sint, qui haec Latinae orationis lumina nondum viderint, ac ne est e quidem ulla suspicen
245쪽
tur,quam pauci vero,qui,cum ea videant, imitandi tamen viam, & rationem ignorent, scis ipse omnium optimc, Miudicastra am ab illo te mi ore,cu o te hac ipsa de re consecturum esse artem quandam , eamq; illui iraturum unius Ciceronis exempli, profestus cs. minium diu debes, mi
Niro i, id olim petentibus a te tribus familiatissimis tuis. tuaeque gloriae cupidi simis,Petro Bunc lo, Paulo Magnu .lo,milii tunc adole Icentulo, saepξ promisi iii .nec tamen urgere re audeo, hominem aetate infirmum, oculis no nEvtentem, publico ctiam docendi munere districtum : sed meam sentetiam de re dicendam putaui:in quo habui rationem in ptimis valetudinis tuae. veritus, ne, cu mula senex admodu susceperis,omnia perferre vix possis:de tem pore autem,et si iam indicaui no ij, quid ego, quam quid omnes cuperent, tame ipse moderaberis ex prudctia tua,& eo quide animo, ut,in magna expectatione nos quoque de tuo commodo vehementer laborare, tibi pei suadeas.
Equidem . si me audis, etiam illud sualerim , ne adfigulas oratoria similia aggregares poetaru loca. quorsum enimὶ cum ab uno Cicerone omnis v bellas, & quasi silva tum rerum tum verborum sumi pollit, quod si poetis prodes.se vis,hoc quoq; separatim nat: bene locabit ut industria:
nec ego aspernor ea studia, quae colui adolescens, & quorum Ope fateor me ad aliquam oratorii numeri scientia in facile peruenisic: nunc elabores velim & hanc unam , α si inpliceria,Omnium It ego sentio, maximam, ac dissicilli mam eloquetiae partem.quo in genere, suc tu verborum,
siue sententiarum Orna metita quaeias, non video,cur uno
Cicerone contentus esse non pollis. mihi quidem , cuinimmensas eius opes intentis oculis contor'lor,egere iu-terdum ipsa pene Gr aecia videtur: certe de nostris, qui ad eandem laudem adspirare potuerit, neque fuisse antea, neque sore quenquam puto. Dixi quid sentirem,ingenudpro mea consuetudine, libenter pro amore in te veterrimo atque verillimo.tu quid statuas vir uni instituta commutes,an, ut coepisti pergas,pro tua sngulari sapientia iudicabis. Commentarios meos in epili Oias Ciceronis,quae Famitrares vocantur, cum a te exspectari video , augeri mihi animos ad scribendum sentio:&, quanquam tu non ins es, admoneri tamen videor, ut absoluam. sed hoc nec sine ocio sieri potest, &, Romae otium optare, eius est,qui Romam
246쪽
Romana ipsam ignoret aut,qui,quod accidat uniuersis, in eo sibi praecipuam conditionem Gerare solus audeat. Sed, quia cessamus inviti,& quia, quod fuit in opere dissicilius,
ta transactum iam est : enitemur, ut reliqua diu non desiderentur. angustiae temporis obstabunt: at detrahere aliquid somno . & conferre ad elucubrandum licebit. turpe enim nobis est, qui versamur in artium nobilissimaru in studiis, antelucana vinci leuiorum opificum industria, praesertim ciam illi rubii, praeter ea, quae corpori seruiunt,& vetustate corrumpuntur, nos animi fructum cum nominis immortalitate quaeramus. Vale. Romae, Ii I I. Ka lend. Decemb M. D. LX II.
REcte coniecisti, obrui me pland negotiorum fluctibus. nam, qui antea, cum essem Venetiis, vel in simiordinis hominibus respodere ad me seribetibus consuecsem, scilicet Andi eae Gost in io,doctissimo,& eloquentissimo viro, semitia apud principes auctoritate, & gratia ,humanii lime scribenti, nihil rescribcrem. tum vero me hominem non esse, minimeqtie dignum iis liti ris putarem, quibus ab ineunte aetate ta meum studium dedi, nihil ut antiquitas habuerim,nihil omnino duxerim praestatius Feci tamen in summis occupationibus,ut oratione tuam legere : de qua sic statuo, scripta esse grauiter,& ornatξ, sic, ut ex ista prouidiacia, qu .e nite egre iis floret ingeniis, tibi
comparem paucos anteponam nominem. quo sine nomine vehementer tibi gratulor,& liberalibus disciplinis quibus ab ista eloquentia quantum ornamenti possit accedere,mente iam prospicio. Pcrge, mi Gostini, per eam via, quae te ad immortale gloriam )ucit. nihil optabilius sapienti, quam ea quaerere, quae vulnus contemnit, eos vitaeterminos, quos natura praescripsit, virtute proferre.quod tu potes & velle debes, &, ut velis ego te, amicitiae caus- se, nuper inter nos inllitutae,no solum moneo,Verum etiarogo. De migratione nostra video te ex alioru litteris cognouisse muc ex mcis hoc scito amplius, cdm hic & beneuolentia, dc cosietudine fruar, nec mihi quidqua in mentem venerit optase , ac petere , quod a surimo Pontifice
247쪽
Pio DI et non facile sim consecutus,angi me tamen,quod studiis nostris quorum quae si suavitas, ipse optimἡ no ,sti, ita diuellar, ut ex iis, qua pro communi utilitate non
pauca eram exorsus, pertexere nil ut liceat.quam iacturam fortassere minimam, tamen, ut ad iuuandas bonas artes
animi mei propensio est, sero molestissime. Quocirca tibi iam tuique similibus,qui mihi voluntate pares, doctrina,& otio praestant, cogor tradete vigiliam meam: idque facio libentissime , qui publici commodi rationem ipsam per se, non cum mea laude coniunctam , plurimi semperfecerim. Ego tibi ,si mi id operae navare pol sum, id totum
pollicior, ae defero. 1er uiam libentissime, quantum in me crit, voluntati, commodisque tuis. Vale & Petrum MiΩeouium , Andream Patricium , singulares viros, quibus fortasse excidimus, intermisso litterarum ossicio,rogo te, meis verbis diligcriter saluta.Romae.
Ex omnibus officiis, quae in me plurima contulisti,
quae cogitare saepe soleo,nullum mihi scito pluris euse, quam quod operam dederis, ut Iulii Iusti,Comitis omni laude cumulati,amicitia consequerer.nam, etsi antea, testimonio adductus tuo , praestarc eum litteris, ingenio, humanitate existimabam:tam e vicit opinionem meam iulius epistola sane ita luculenter scripta, ut ad antiquorum eloquetiam proxime accedat.non loquor ad gratiam: neque id amicitia nostra,nec natura mea patitur.huic viro,si
cum generis nobilitate spectatur virtus , quanquam nihil est ipsa virtute nobilius,qui praesciri possit, nemine video. itaque illu in oculii sero, ornare etiam laudibus cogito,&meam obseruantiam, si fieri poterit,apud posteros testata relinquere. tu, si spoponderis ei de me, quaecunq; ab homine coniunctiisuno exspectari solent, gratissimum sece, iis . Naugerius , controuersia quadam impeditus, tibi ut arbitror, non ignota, suam profectionem distulit inuitus.
nunc ni bil obstat, praeter anni tempus, quo minus in viam se det. quantum diuino, si Pontifex Bononiam se conferet , de quo rumor pene raucus factus est , itineris comitem se praebebit sin minus, circiter Kalendas Mertias, remi ilione
248쪽
missione frigoris,discedet. Orationem tuam licere tibi diutius,quam volueras, limare,ac perpolire,non molestὰ fero. at obtrectatio laudem minuet: quasi praestare idem, si temporis ad scribendum tantundem daretur, quiuis posset.tu hoc suspicaris: ego secus. nam boni, & recte intelligentes,ipsam rem aequissimis animis aestimabunt:improbi,& imperiti quid sentiant, laborandum non est. alioqui negotium nobis nunquam deerit. De rebus meis,hoc unum, quo laetari pollis,accipe: frui me multorum beneuolentia: caetera satis frigent.caussam conseramus in tempora: nam ab hominibus libenter culpam auerto. Pontificis quidem praestantem animum ita variae, itaque graues distrahunt curae, ut ignorare multa cogatur, multa etiam delegare aliis, qui praeter suum negotium nihil curant. Valet filius,& res Romanas cupide tractat, quibus libellum suum de Orthographia non mediocriter locupletavit Vale.Romae.
x II. Kalend. Feb. M. D. LXIII.
FRanciscus Morandus, vir san E ita probus, verique
cultor,ut neminem unquam fallat, ita ingenio, doctrina, prudentiaque excellens, ut falli ipse non possit, multa mihi Venetiis, cum una iucundissime viueremus, de tua singulari scientia, integritate, suauitate morum,& eximia quadam ad omnes artes , nobili viro dignas, propensione saepe praedicare solitus est. credebam facile tali viro af firmanti, teque amabam vehementer, eius testimonio permotus: sed quanto eadem vidi illustrius, atque apertius in litteris tuis, quas ad me qu5 longiores, eo gratiores proxime misisti, itaque ad priorem illam voluntatem,
quam in te antea tantam contuleram, ut ad eam accedere
nihil posse videretur, accessio tamen eiusnodi ficta est, ut eorum studiis , qui te & summa, & peruetere necessitudine attingunt, facile se aequauerit amor meus. nec verb me afficiunt illa, quae multis prima sunt, familiae dignitas, amplae clientelae, & earum rerum, qu*s fortuna suppeditat, copia.neq; Omnino hoc de genere nunc disputo.optet, si sui haec non habent,&,qui habent,honeste fruantur. sed elle quaedam haudiaulo praestantiora, quae neque extrinsecus affluant, & semel adscita nunquam remoueantur,
249쪽
quis, rias sanae mentis expers, dubitauit unquam 3 quae tu, cum illa quoque possideres, a maioribus parta, a praestante viro parente tuo aucta, ita tibi acquirenda existimasti, quasi haec sela tui iuris, vereque tua propria futura essent, reliqua ad te parum, aut etiam nihil attinerent. macte ista sapientia,istaque virtute. qui enim, subducta recte vivendi ratione, corrori se minimum, animo debere plurimum sentit: qui ita factus, itaque institutus est, ut imperet iis rebus quibus alij scruiunt, voluptatem nullam amet, ab honesto seiunctam,ipiamque honesti speciem ita contempletur, ut in ea totuS haereat: is vitae si uchium capit,is ho- Dorum Vocabula contemnit, quique verus bonor sit, Munde manet, quidque vera nobilitas a fucata distet, solus intelligit. Haec te olim videre, ac sentire adolescentem, cum tibi ipse dux esses in rebus egregiis ita strenuus, itaque certus,ut nec aetas illa, quamplui imos in optimo cursu remorari solita, languidiorem faceret. nec aequalium error a proposita gloria deflecteret, iure mirabantur mula tununc, isto ductum sensu,tsta incitatum voluntate, mirabiliter adiuuante natura, fortuna nunquam aduersimie, cuius etiam commoda, quibus ag nequitiam abutuntur
multi ad virtutis usum conuertisti, peruenisse ad eam laudem,quo adspirare paucillimis licet, cur miremur λ incendi potius imitandi cupiditate,& commoueri exemplo debemus. equidem, a qua hora legi epistolam tuam,qua ne Dcio an quidquam grauius, aut clegantius adhuc viderim. tantum abest,ut astentatus mihi sim ob eas laudes, quas in me pleno modio contulisti, ut etiam, si quam antea de me
ipsi, opinionem sus eperam. quae sime perex gua fuit, plane omnem deposuerim. quod si . se ipsunt nolle,tanti semper fuit, ut inter saluberrima, humanaeque vitae necessaria
praecepta hoc praecipia veteres illi Apollinis oraculo tribuerent:quantum a te habeo beneficium,quas tibi debeo gratias, quod,ut ipse me penitus inspicerem,ac mihi post-nac essem notior, effecisti Z neque hoc simplex lucrum est, quod reuocata ad veritatem ratione, coepi me magis dis
gere : sed accedit illud , quod acuisti industriam meam, ut
consorinarem me,quatenus liceret, ad iudicium tuum,&,
quibus me laudibus ornadum putasti, iis aliqua saltem ex parte respodere possem. quamquam,si tu me quem ames,
dignum iam existimas: cuius premi j spe euigilem,aut quid
250쪽
laborem amplius vberrimum cepi fructum studiorum
meoru nulla mihi merces amicitia tua praestantio nulla cliarior esse potest:in ea tantum pono, quati virtutem aestimo, quam certe omnibus rebus antepono. Congressum nostrum ita exopto, ut tibi non concedam ec tamen sperare audeo futurum, ut una esse possimusmisi si qualia tapE multa contingunt,eiusmodi aliquid praeter spem dies agerat, praesertim publicis rebus ita fluctuantibus, ut mutari multa possint: utinam iactura levi: quod equidem spero:
veruntamen ,si qua res orbem conuerterit rationum mea-xu , leni ctur incommodum spe consuetudinis tuae: Morandi quidem nostri ,hominis numanissimi,atq; doctils mi, conuictu domestico, quotidiani'; sermonibus non dubito quin perfluar. Vale. Romae, X I I. Kal. Feb. M. D. LXIII.
Brundusium. SI mibi omnia planE hie essent secundissima, quod viis
nam aliquando contingat, adhuc quidem aduers nihil est, quod aὸ rem domesti eam, & meam, meorumque valetudinem pertinet: aliquis tamen in summo gaudio dolori locus esset, quod nec ipse ad te, o interdum Venetiis solebam, prae occupatione quidquam possum scribere, &smul fructu careo litterarum tuarum luauissimo:quo nihil ferre molestius possum, captus elefantia sermonis tui, eaque maximi erga me amoris significatione, quae licet minime necessaria sit, si quando tamen in litteris elucet, amanti nihil gratius, nihil iucundius est. quanquam hoc ipso nomine, quod ad me tam raro scribis , cur ego te, mi Mari,non amem magis etiam ,qu m leo, si modo id fieri possit agnosco enim modestiam tuam : agnosco humanitatem .nunquam tu hoc officium , quo absentes colloquimur,& copitatione saltem colungimur, quo quidem virique nostru nihil optabilius existimo, intermissum esse patereris,nisi veritus esses,ne mihi diligetia tua,euris assiduis distento, rescribedi onus imponeret. quod si ita est,cessare tamen te, qui vacas, prorius nolim. mihi vero hoc iuris non arrogo, ne nunquam rescribam:sed hoc, te permittente, sumo, ut id commodo meo fiat. negligentia me pecea re in hoc genere no putato .quod si memoriae meae parum