장음표시 사용
331쪽
Iiceret umquam esse , ut negotiorum assiduis quas quoebus obruerer. Longius a te absum:quid refert ne Romae quidem cuni essem, sore speraui, ut umquam te viderem:
cum aetas utriusque, valetudo, vitae genus peregrinari nos non sineret. habet autem hoc amor a virtute ortus, ut absentes coniungantus animis, & si inter eos, recordatione mutuae voluntatis, & beneuolentiae,tanta suauitas, quantam vix, aut ne vix quidem ulla potest afferre consuetudo.
at plerique homines quotidiana sere salutatione,coli uiatione, familiaritate, beneficiis citam atque muneribus,ali,& conseruari amicitiam putantini si haec adsint, deficere, α extingui,stulte. nam, si ab honesto manat amicitia:nulla re indiget, ipsa se sua sponte, suisque viribus,tuetur, ac sustinet: sin aliunde oritur i infirma semper, inops,iu constans. que sit, necesse est a fortunae varietate pendeat: multis vi. tiis, & mutationibus, laboret. Ergo nos a vulgo recte dis sentimus, & a vulgi c5suetudine nostra ratio in primis abhorret cum amemus inter nos amore singulari, nec tamen inter nos ossicia multa intercesserint, aut alter alterum de facie notit quod multo minus, Ob longinquitatem loco. rum, in posterum continget: & voluntatis tamen aut ego
tuae mutationem,aut tu meae, non est,cur extimescas. Cupio te valere, & interdum, si vacabis, ad me scribere. Ego commodius, quam Romae valeo: quid mitum Τ qui ii n-quillissimo animo vivam, & valetudinem, ab omni occupatione longε remotus,praecipue curem. desiderari autem litteras a te meas no patiar,si placere tibi sensteio officium meum. Vale. Ex oppido, Plebe Sacci: quo me saepEconseram, valetudinis,animique gratia:addo illud,ne studia colenti, quibus carui, diutius, quam vellem, interpellatores
332쪽
i V R P E est praescribere sapienti quid agat, & quo modo agat: neque ego id umquam commiserim meque id est, aut consuetudinis,aut naturae meae: veruntamen excusandus fortasse videar,si vel a mea maxima re, quae nucagitur, vel ab humanitate tua, quam omnes norunt, Mpraedicant, persuaderi me patiar,ut agam tecum paullo liberius,quod sentio, & quae cum animo meo sum meditatus, eadem nunc expromam, nihil dillimu ans, nullo veritatem artificio tegens. Ego, vir praestantissi ne,quoad putaui,te uti pollicitus eras, acturum esse cum Pont. de caulsa mea, laetabar vehementer, & in hac aduersa valetudine, quae mihi omnem ademisse iucunditatem videbatur, aliqua tamen voluptate perfruebar. sperabam enim fore, ut auctoritas tua prudentia, eloquentia, praesertim in Optima causa, facile impetraret ab aequissimo ac benisnissimo principe non immoderatum aliquid, aut eiusmodi, quod inuidiam excitare posset: non enim ego ita efferri cupiditate soleo: quid igitur 3 annuam tantum ordinari, stipedii Alutionem:ut quemadmodum Pius quartus Pontifex, immortali memoria dignus , venientem ad urbem insigni viatico donauerat: sic pius Quintus, omni virtute ac laude praestans , ab urbe discedentem non modo simili,sed maiore etiam munere prosequeretur.in quo ratio videbatur habenda aetatis meae,habenda valetudinis, habenda etiam meritorum meorum . quamquam de meritis , ita me Deus amet, loquor non libenter: aduersatur enim
333쪽
enim modestia mea: sed hocverbum expressit ab inuito
dolor,& eorum temporum memoria, cum in meum n men inuehebantur multi, aliena conserentes in me, mea
mihi detrahentes. Hoc igitur alloquendi Pontificis , dc .ciam eo statuendi, cosilio tuo,quas rebus meis nulla iam tempestas immineret, & quasi iam in portu nauigarem, ita laetabar.Postea vero quam de Mariano Victorio,sum-- probitatis , rarae doctrinae, excellentis industriae viro, cognoui, a nurum te esse de negotio meo in eo conuentu, qui primus habebitur eorum Cardinalium , qui-biis alendorum in Urbe studiorum,moderandique Gymnasii publice demandata cura est: plan E sum admiratus
mutationem consili j: &, ut ingenue fatear, quemadmodum natura mea seri , nec bonitas tua' recusat , ex alta quadam spe deturbatus concidit, afflictusque iacet animus meus. equidem iis Cardinalibus tantum tribuo,qua tum eorum iumma virtus,ac dignitas postulat: aeque omnes diligo, aeque colo: sed ad eos certe nullam arbitror negoti j mei partem attinere. A Potifice sum Romam accercitus : a Pontifice discedendi secultatem peto. si potestas quaeritur: unius est summa. si liberalitas : unus unico verbo pollicetur,& praestat. si dignitas: quae maior est,
quam a Pontifice vocatum esse,a Pontifice cum benignitate dimittiὶ Haec mea consilia sunt: quibus tamen ,ut debeo anteponam tua. satis enim exploratum habeo, ni bille cogitasse sine summa ratione, nihil acturum sine summa prudentia.& mihi,parum in usu rerum versato, obscura multa sunt: tu tanquam Lynceus vides omnia probatus per totam aetatem iis actionibus & curis , unde salus publica minimὸ dubio bonorum omnium testimonio manavit. Ego me semel,non temere, aut repentina quadam voluntate impulsus, sed explorata ratione,certoq; iudicio adductus,in clientelam tua tradidit me, liber6sque meos tuae potissimum fidei, beneuolentiaeque commisi. eadem mihi perpetuo mens ,eadem, quoad vivam , in te uno staspes erit. tu me ornandum,augendu,tuendu suscepisti:&pe vidi pro varietate reru mearum,&laetitiam, & sollicitudinem tuam munc tanquam bonus arti sex tuta ut perpolias opus ac perficias oportet. expedi, obsecro,me hac molestia : vel potius, hoc me periculo libera. vides enim, cu Romano caelo minime iam coirenire mihi possἡ:adda
334쪽
ctam esse in extremum sere discrimen salutem meam:autumnum aduentare AEuius varietatem, & inconstantiam, hic si permansero, mea certe nequaquam feret imbecillitas Venetias multis nominibus cogito.idq: mihi primum est & praeter caetera optandum : sed si vel per Pontificem, quod non opinor,vel per quotidianam febrem,quod magis metuo patriam , longo terrarum ac maris interuallo disumstam, petere nO licebit:deponam voluntatem mea, suscipiam eam,quam necessitas asseret.accedam ad Sabinos colles : quos florere audio regionis amoenitate, coeli temperie,omnium rerum,quas hominum victus, cultusque desiderat,vbertate. Interea me tibi totum, salutemq; meam quam suppliciter possum comendans,ac tradens,
negoti j administrandi rationem singulari tuae sapientiae
permitto. Vale, V I I. Kal. Septemb. M. D. LX T.
R V geri tua vetera erga me merita recentibus ossietis,
nec miror,& vehementer gaudeo,quamquam Veteribus contentus esse poteram:erat enim eiusmodi, ut addi nihil posse videretur: sed tamen,ut video, tua nuc quidem ad ea per multum addidit humanitas. & quamquam neque tua,neque collegarum tuorum, Moroni, & Cornelii, de viatico mihi impetrando summa contentio quidquam pro secerit: aeque tamen vobis omnibus debeo, ac si profeci siet plui imum. est enim animi liberaliter instituti, spectare voluntatem in primis: minime quidem rem contemnere , potiorem tamen ipsa re voluntatem ducere.&nc optimi Pontificis angustias temporum dissicultas excusat: veruntamen ingrauescenti nominem aetate , non solum infirma, sed etiam aegra valetudine, imparatum a re domestica, eum filia nubili, ab urbe Roma, cuius no-ι.men omnia pollicetur, post decem annorum labores,suis sumptibus in patriam redire , iis sortasse , qui haec solent animaduertere admirationem aliquam pariet. Et quam quam ea, quae bonis artibus debentur , ratio temporum impediat, ut etiam liberalissimorum Principum voluntas. in optimo bene merendi cursu retardetur: me tamen alitteris nulla res abducet, si modo assequi otium licebit.
335쪽
satis eum vulgo insaniuimus: ambigua certis, turbulenta tranquillis,inania solidis praeseren tes. aetas & praeteriti iactura temporis admonet,ut resipiscamus, quodque reliquum est vitae,vivamus nobis i piis, bonis artibus, Deo potissimum,a quo uno,siquid aut ingenij,aut doctrinae in nobis est,cum acceperimus: ad eius lam unius gloriam omnes ingenij,doctrinaeq; fructus reserre in primis squum est. Vale, & tibi persuade,neminem esse, vel unquam fore,qui tuam praestantem virtutem aut magis amet,aut libentius praedicet. Cardinalem Caralamiiuuenem natum ad immortalem gloriam, exemplum antiquae probitatis, cuius humanitati,qua me semper est complexus, debere me plurimum fateor, nisi graue est, meo nomine saluta
OVidquid tuti,dum in patriam reuertor,suaue est: tuli autem aspera, grauia,dissicilia,sa nequam multa:& eo magis, quod asperitates omnes aegra valetudo , &corporis imbecillitas,vehementer augebat. Quae dum servem,haec mecu loquebatur animus,Sustine, praeteritorum emoria,futurorum spe:&cogita , quas turbas relique ris,quibus laboribus emerseris,sua tranquillitatem, qua quietem,petas. In patriam tendis,refertam bonis omnibus .ibi te coplexu excipiet dulcissima coniux, languetem
fovebitanfirmum reficiet, affictum subleuabitin ullii obsequi j, studiiq; munus abesse patietur. Erat haec duris in
rebus optima cosolatio. Itaque laetus nonnunqua eram, in dolore,ac molestia comitum meorum . nunc, assecutus ea,'uae speraui, in unam curam incubo,ut perditam valetudinem restituam diuturnitate morbi, & inedia, corpus iam,& vires amiseram .accessere itineris incommoda, quibus ita consumptus humor omnis est, ut nimia siccitate vitae periculum impendeat. in reuocanda potissimum κο λιας ἐυ λασια medici laborant:quam si asi equor, conualuisse mihi prorsus videbor .dici non potest,quo desiderio teneor studiorum nostroru . quasi ceruus ad iantem, si per valetudinem licebit,sitibundus accurram. tua mihi consuetudo, tua virtus ante oculos erit: qua imitari non
desinam:& eo quidem animo , ut in ipsa imitatione ma-x s
336쪽
gnam felicitatis meae pyrtem statuam: assequi enim. lnod Optimum, atque perfecti stimum est non cuiuis contingit, velle tamenn conari,non mediocri dignum, lande ducitur. Cupio conseruari vererem amorem in me tu si , meritis quidem a me nullis, perpetua tamen cultum obseruantia. quam eandem semper,aut etiam , si modo ad eam accedere quidquam potest, quod.cgo non arbitror, malo rem fore tibi confirmo. Vale.
Genusim. Am prorsus de velluto spem abiecera, utar enim nol to vel bo: nam veteres aliter loquebant nimia tu rursus ut eam susciperem, tuis proximis litteris effecisses. expectabo igitur,& quidem breui, sic enim visi aduentum propinqui tui,que, arbitror,i titiere PSilosophos ambulantes imitari. nam tribus mensibus no modo Genua, sed ab ultima Lusit et ni a facile ab urbem peruenire potuit. Verum ego fortas te calunior: & illi mora,homini industrio,& agenti strenue suam rem, negotia,diuturniorem,quam C pinabatur,Florentiae, vel Senis iniecerunt. scenim existimo: reliqua fere per iocum Simiolus, ut video, tibi quoq; molestus est. duci enim te vides fictis verbis, nihil collo
tatione , nihil id monitione profici: quidquid dicat, inane esse. itaq; molestia te assici, necesse est, vel mea causa, vel quia rei te mouet indignitas,ac vereor ne semper eodem loco simus, nisi tu des operam, ut ei per aliquem tuorum iudicium intentetur,& a lictore publico vocatus ad iudicem steriorem agi sentiat. Artes hominis praedixi, quo turpius est falli,& linere eum diutius tibi verba dare. quare, ii me amas,quac sique via potes, urge,& contende omnibus neruis:quamquam haec quidem res tuis neruis digna non videtur, sed contende tamen mea causa , ut Ela amat aliquando quidquid debet. quod si acciderit, atque adeo cum acciderit cur enim dubitem,quin diligentia tua fru-
ctum pariatῖ non dicam, tibi agam gratias: non enim pateriMsed, tibi acceptum reseram,ut alia multa: quae si obliuiscar, hominem me esse non putem. Vale, valc iterum , mi suauissime Matthaee : tibiq, persuade . me nulla magis inre,quam in tuis litteris,in amore in studiis, ossiciisque erga me conquiescere. X II X. Kal Octo. M. D. L x x.
337쪽
EPIST. LIBER X. 33IeANDRE ME ANTONIO
Onianum. NIsi me valde amares, quod multis argumentis intellexi,subirasci te mihi crederem, quod litteris tuis amantissime scriptis nihil unquam responderim. sed si , cur ossicio defuerim,audias: non dubito, quin omni me prorsus & inhumanitatis,& negligentiae suspitione liberanduputes. A quo enim rempore Roma discessisti, nullo dissicultatis incommodsque generer nulla sere dixerim miseria negotia nostra caruerunt. ex ea llicitudine, ac laboris a induitate incidi in morbum, cuius primum vi deterritus, deinde etiam diuturnitate defc stus,tentatis probe rebus omnibus, cum neque periculi,neque molestiae finem viderem,cepi cosilium in patriam reuertcndi: extrem 6que Septembri mense, da si uadentibus medicis,& amicis, aeger,in viam me dedi. Pisaurum usque morbus ingrauescere visus est , aspectu maris , quasi iam in oculis diu expetita patria esset,propinqui boni spe , animus corpori medicinam fecit. febris abiit, antequam Pisauro solueremus. ita Venetias, resecti cibo , paullo firmiores appulimus. malum illud remanet, ut inueteratis morbis tcre contingit quod aluo sumus ita sicca, itaq; restricta, nullo . prorsus ut cibi genere molliri, soluiq; possit. quod si perpetuum esset, quid miseriusi sed ne perpetuum sit, curabimus.& cauebimus, quibuscunque rebus poterit, his primum, quae sunt in nobis ipsis. quiete corporis , hilaritate animi, ratione victus: tum iis etiam, quae a medicorum scientia, consilioque proficiscentur. Hebes id quod optas. se te arbitror,de statu meo: tu,si platet,viciis in aliquid de tuo. cum enim de te, tuisque rationibus certior fieri pro nostra necessitudine maiorem in modum cupio: tum iermone litterarum tuarum purissimo atque elegantissimo mirificὰ delector. Vale. Venetiis.
QVae me caula,minime natura procliue ad noua con stia, nuc impulerint . ut negotium illud Romania, quod Pius Pontifex Maxi. decem abhinc annis honorifi-
338쪽
co quingentorum scutatorum stipendio mihi demandauerat,reliciendum putarem, non facile est scribere:velim quidem existimes eiusmodi esse , ut aliter statuere meis rationibus alieni issimum fuerit. Illud certὸ fieri non poterat,vicum illo mihi amplius coelo conueniret: Quod experiri,constantiae causa, dum cupio parum abfuit, quin ipsius caeli adspectum,vsum4; perdiderim. Nouum igitur consilium capiendum necessario fuit,si modo mihi carus esse vellem,si salutis, quam omnes antiquissimam habεt, rationem ducere,si denique vitae munus, a Deo datum, eousque tueri,dc custodire,quoad ille ipse,qui dedit,arbitratu suo repeteret. Veni domum. hic vero me summa quies , & domestica commoda, maximeque fidelissimae, atque amantissimae coniugis cura tanta, quata potest esse
maxima, plane recreauit.sebris abiit, nec tamen valemus.
morbi enim reliquiae supersunt, magis prope timendae, quam morbus ipse. qui enim valere possum, aut etia quid
non timeam,cum attenuatum exsiccatumque corpus naturali munere fungi sua sponte numquam possiti quae res neque molestiae parum habet,&,si inueterauerit, periculo
non vacat.Hoc igitur malum nisi depulero, valere me nodicam. Studia noura,remissa occupationibus, retenta tamen animo,attingere nondum audeo:ne stomacho,unde
fluxit omne malum praepropera cupiditas absit. Sed heus, mi Morande quando te complectar3 quando adspectu,sermoneque se uar tuoῖ tune ad nos, an ego ad te priorὶ Ego stilicet ad te. Ire enim, cum per anni tempus licebit, ad Gauderina balnea decretum est:quae quater antea sumpsi, nec umquam sine fiuctu:nunc eo sumam diligetius,quod
maiorem aetas, morbique grauitas , ae diuturnitas cautionem postulatrinde excurra ad te, ut te videam,te complectar, tecu sim. De cydonite illa, exquisito artificio coniecta, qua carui tot annos, interrupto locorum interuallis officis tui cursu, nisi tua sponte ad consuetudinem redieris,appellabo te quasi meo quodam iure, sic tamen, ut ipsum ius e tua fluxisse benignitate confitear. Episcopum
Veronensem, eximiae sanctitatis & doctrinae virum, nec minore praeditum humanitate, vix credas, quam videndi desiderio tenear. Oblecro dic ei salutem verbis meis plurimam. Tu autem vale, mi suauissime Morande, n6sque, ut solebas, a. V enetiis.
339쪽
Bononiam. PVtasti ne umquam fore,ut ego me Romanaru occupationum ἡ vinculis eximeremὶ certe factum vides. nec mihi venit in mentε eius confiij poenitere:quin quotidie magis gratulor, quod illa reliquerim, haec sim adeptus : quod ab omni cura liber otio fruar honestissimo: uod ea nunc denique studia recolere mihi liceat, a quib. is unctus tot annos vixi, vel potius planE non vixi. quae enim mihi potest esse vita sine litteris 3 valeat ambitio, &fucatus opum splendor. nihil est, quod cum suauissima liabrorum consuetudine conferri iure possit. qua mete cum essem commisi tamen ut aliter sensine videar eum sententiam numquam muta uelim. nam ad urbem Romam eo quidem consilio sum prosectus, domesticis ut rationibus consulerem, simul tamen id specta ne delicias meas optimarum studia doctrinarum prorsus desererem. aliter accidit. quis me accuset inconstantiae vicit meam voluntatem potestas eorum,quibus,ut aequum est, non minus libenIex,quam necessario parui. sed mitto praeterita. quasi enim,ea dum attingo, vulneris obductam prope cicatricem renouo. Hic me propinqui, familiares, noti pariter atque ignoti redeunte exceperevoluptate summa.Vrbem priuatis aedificiis elegantiorem & publicis operibus magnificentiorem, quam reliquera, inueni, praeterea, quamquam ardente bello, florentem ut in summa pace rebus omnibus,quae vel ad usum corporis,vel ad animi delectationem pertinet.quo dolere interdum, ac paene mihi succensere cogor, qui tot bonis, tanta tranquillitate, tanto etiam nobilium virorum ersa me amore tamdiu me carere sim Iasius. lucri tamen iὸ factum est, quod, nisi hine discessissem,diuque abfuissem, haec ipsa profecto, quibus
nunc ex interuallo recuperatis iucundissime fruor, numquam omnino,quati essent, intelligere potuissem. itaque est, cur immortali Deo gratias agam, habeamque maximas, quod mihi occasione gravissimi morbi, missionis a Pontifice petundae, ipsiq; Pontifici concedendae mentem attulerit. alioqui nec satis decor u putassem,nee umquam omnino commisissem, ut ante pactam diem negotiu publicum urbEmi relinquerem. In discessu commoda quaedam
340쪽
dam sperabantur mee desuid intercedentium dignitas,auchositas,gratia: ratio temporum est aduersata , Pontifice natura liberalis limo, Turci cum bcllum,& praesentis futurique sumptus necellitatem excusante. mirum id videri nonnullis. ego,qui propemodum id,quod accidit,opinione iam praeceperam,non sum commotus,ipsoque missi
nis impetratae munere contentus , cetera non dixerim
equidem contemnens , sed certe non maximi pendens,
otii cupidus nihilo laetior discessi. N unc habeo cum valetudine negotium, eius enim morbi, quo me scis, Romae dum essem,nec parum diu, nec leuiter laboraste, molestae admodum reliquiae sunt. sed, ut spero sublatis iam causis, quae morbum & pepererant,& alebant, sedulitate,ac fidelim eorum cura,adiuuante etiam huius coeli,quod in lucem editus primum haus, benignitate, breui omnino conualescam. Tu interea fac ne lolficium desiderem litterarum
N AE ego istam villulam vehementer amo qua te sensum urbanis curis leuat, reficitque lecessu , & otio iucundissimo: ubi te colligis, animumq; transfers aa contemplationem pulcherrimarum rerum: quid agas, quid cures, lex nulla praescribiti. scribis, aut legis, arbitratu tu 3; modo aprica deambulatione, modo prospectu collium, quandoque aperto pur6que coelo gaudes. nimiru hoc estvmere:& ista lolitudine,isto vitae genere,nihil beatius . cur ego tam longe absum,cur negotiis impedior iis,a quibus quo magis ut dilum gar,diuellarque,operam do,eo me distringunt, retinentque magis. mihi crede, si rerum domesticarum soluta ratio esset,aduolare ad te statim,in ipsam, inquam villulam recta me conferrem, ut tua consuetudine,tuis sermonibus, tuo conuictu fruerer: te deniq; discede late,custos remanerem, pomari j praesectus, villicus plave tuus. quod si accideret, ut istic exsulare perpetuo cogerer, modo te interdum socio, modo cum libellis,praeclare mecum actum putarem, multam salute urbibus, multam
honoribus, ut quibus ceteri insaniunt, libenter dicerem. quid enim ex pectem ampliusὶ didici iam,& magna mercede sum expertus, quam inania sint illa, quae, communi - deceptus