장음표시 사용
351쪽
U O ne, Matthaee Senarega.an meo di-l cam felici contigisse fato, ut relicto Lo- uanies celeberrimo Gymnasio, quo Lant quana ad mercatum bonarum urtium, virtutis & eloquentiae coparandae caussa conccileras, Venetias te hoc potissimum nomine contuleris, quod nostri, ut ipse dicere solitus es, videndi &cognoscendi mira quaedam te cupiditas incenderat Z tu quidem,si tuum sensum explorem , vis me hoc tribuere sortunae tuae: nam, quod ita evenerit, non modo ut ad amicitia & consuetudinem,uerum etiam ad conui ctum,& contubernium meum tibi aditus patuerit: in eo
quasi tibi quid da expetendum contigerit, plurimum ipse
tibi solitus es gratulari. de quo non est meum statuere, vere ne sentias, an secus: at illud meum est paucis ostendere c. r tu contra mihi charissimus , iucundillimusque sis,& , quod nunc in meis aedibus mecum habites . mectimq; vivas, in eo ego quoque meae fclicitatis aliquid agnoscaenam , si tu ita ae me sentis honorificὰ, quod iudicio mo-
352쪽
Dearis, aequum est mihi a te concedi,ut ego de te non mi-DUS vere,quam tu de me, iudicare possim:sin istam tibi de me opinionem peperit humanitas , me quoque non solum natura,sed ipsa iam ratio docuit,praeclarum esse humanitate excellere. Itaque do me libenter in eam partem, vi homines officii, colam , laudibus exornem,re, si Opus est pro mea tenuitate Iustetem. Sed me hercule ego de te, i Matibaee , a vero animi mei sensu iudico , nihiline gratia , nihil asscit ambitio. Piimum cum aliquoties mei salii ladi caussa domum meam venisses , pellexisti me in amorem reii,comitate motu,& leuitate sermonis: deinde , quod iam non tibi modo , verum L aliis petentibus Pegaucram,atque eae cluseram, ut ego te domo recaperc, eloquentiae q. studiis erudirem, multis precibus usaSper uicisti Nec mihi tamen,quod tibi meoru sermonum cupiditate flagranti, meamq: donu stica consuetudinem petenti satis fecerim: adhuc venit in mentem penitere, quin, quo plus ad nosti u conuictu accedit temporis, eo maiorem c tuis Ra oribus,tuisque studiis haurio suavitate non
enim ta hoc in te laudo, quod certὸ in adolescete summa laude dignu est , quod a studio doctrinae no te suis illecebris voluptas,non comochim , non ipsa valetudinis ratio
deducit,quam illud & admiror, & praedicare satis pro dignitate no possum, quod in tuis cogitationibus haec tibi
prima est & antiquissima,vt D cum Opt. Max. a quo uno, quae vere bona sunt,emanant omnia, humanis rebus,quet
fluxae nimis , infirmaeq; sunt, omnibus anteponas. Perge adolescos optime in hoc praeclaro diuinoq; sensu H c est omni u reria una nobili Isilia: una, mihi crede,quae omniuPhilosophoria scientias: una,quae omni iam Rebu opes fincile vincat.quare tu quide oblecta te,quod facis, eloquentiae studio,in qua quo modo principia te dant, futuria auguror,ut breui superiorem neminem , aliquando ne parcquidem habeas. Sed illud stet in primis,neq; via qua excidat , omnium virtutu pietatem in L eum est e sutida mentum, ac vide,quot inde tibi bona quant. Primium tuae saluti eosulueris egregiὸ animi salutem appello, no corporis: decet enim nos aeterna potius illam vit m omni felicitare circussuentem,quam hanc, quae temporum spatiis definitur, miseriis nunquam vacantem,cogitare. Deinde patrem tuum, qui ut audio de multis,atque etia de te ipso,
353쪽
humanam prudeliam praediuina Religione nihil esse putat, incredibili voluptate laetitiaq, persundes: cui quatum debeas,no ex eo solum intelli se, quod pater est, sed quod
is pater,qui te filium vult esse inter tuos ciues omni re florentem,atq; honoratum:qui te consiliis a puero sapientissimis erudii it,qui te suo exemplo,suis optimis in illiu tis ac factis ad laudem quotidie vocat. Tali patri, ta probo, tam tui amanti, tam libenter suas omnes curas in tegonsumenti, curare debes,ut id,quod reliquum est vitae, per te sit iucundissimum. quod ita consequeris, si statueris , quibus artibus ideo nunc operam das , ut aliquando caeteris hominibus elegati a sermonis, & scientia rerum antecellas,earu artium infiimam esse gloriam, nisi rei pe- tuo erga summum Deum amore studioque fulciatur. mihi quidem,cui tu charissimus csse aut vis, aut certe ita videris velle, ut mihi persuadeas , magis vlla re placere non poteris,quam si te in eo,quod instituisti, vitae innocenter& cum virtute degendae studio conliantem, tib sque sinit Iimum videro. Et, ut iam nunc intelligas, quos in animis hominum amoris igniculos vera virtus accedat: scis quin- ctum abhine mensem mihi tecum nihil fuisse te mihi minquam visum, ignotam milai tuam faciem , obscurum nomen. nunc apud me quo loco , sis, intelligere te puto. Paucissimis diebus ex conuictu consuetudo ,ex consuetudine amor,ex amore familiaritas exorta. Itaque tecum &saepissime sum,quod sub iisdem tectis necesse est,& admodum iucunde,quod ea, quae in tuis moribus elucer probitate consequeris. Et quoniam is e.osum,qui quo me voluntas ducat a ratione prosecta , eo libenter sequar:possimorem animo meo tacite hortanti, ut hanc meam ad te amandum propensionem non modo tibi , sed , quatenus
ego possim,relicuis etiam hominibus illustri aliquo ossicio ac munere declararem : cumque tulisset casus, ut hoc
tempore Ciceronis Epistolae familiares eae , quas tu iam legendo & peruolutando triuisti,denuo typis, ut nunc loquimur, essent imprimendae .peropportuna ad id, quod voli bam,visa res est:na,hune librum si cu tui nominis inscri' ptione publicarem, putaui me facere quid da, quod viri': nostrum aequὰ conueniret e tibi quia ex his primum Ci-eeronis Epistolis ad latinae orationis elegantis in informamur , ex bis prurius eloquentiae quasi luccus , qui qualis
354쪽
initio fuerit, permagni interest, ebibitur: mihi, quia, cum
hic liber omnium iere versetur inter manus , circumserct i quod ego cupio, tuum nomen,& meum de te iudici uin, ni eam ue cna quam plurinia, ostendet. quorum est crum est ciui modi, ut ego tibi nuc ex aequalibus tuis Demiuem in vilo senere laudis anteponam: altera,cum aetate processeris,ea milia de te pollicetur , quae si euenerant, somnium autem rcrum euontus in Deo politus est vireris inter . iros maximus. habebit a te familia tua memoriam nomii is templicinam: pat. lavero exemplum in ciuitate v. rtutis excolendae prat clarusianum. Venetiis, M. D. III. mense Malo.
Leonardi silium, in Epistolas Cic
roms ad e ιιι cum .RE uficiorum,Carole Pisauri,non eadem, omnium est ratio: multi, quid detur,spectare solent, sua quidque magnitudine metiuntur , nihil attendunt praeterea: ego potius quibus de caussis,& a quo homine detur,animaduerto, ac si quid in aliquem , aut in me ipsum colla tu est
satiae tanti soleo aestimare,quanti videtur is, qui contulit, aetii mandus. Hinc fit,ut quae a patre tuo, viro sapicntit simo, di cum aliis laudibus ornato,tum vero Ommia,quos ego in vita noucrim, humanillimo , q iae item a pati uo, qui nuper magno bonorum omnium moerore mortuus
est Ioanne Maria, Paphi Episcopo, excellenti non mitius doctrinae, quam bonitate,praedito,d Hieriis temporibus in me prosecta sunt officia, ea suanquam summa non fuerint, ineque enim tulit occasio, neque rationes meae postularunti pro summis tamen acceperim, & earum rerum loco duxerim,quas ciui possident, beati existimantur: sons enim ille,unde manarunt, amor fuit,& cum amore iudicium,quod uterque de me habuit: quod equidem,si potero,tuebor ossiciis, studio cert), o innique prorsus cura, atque industria bonum virum,meritorumque memorem praestabo. aod si liceret in Senium cum Voluntate coniungere, ut alterum alteri re ponderet ,α cupiditati vires aequarentur, illustrarem beneficia vestra, ac fortasse et s.cerem , ut gratia mihi a vobis aliqua duberetur .graxiam
355쪽
persoluenti. Verum, ut, hoc 'uidem ab infirmitate mea sperari minimὰ posse, non istum intelligo, verum etiam ingenu E confiteor:sic illud facilὸ polliceor, verEque affirmo; si quid aut iam est in me fac υltatis, aut erit aliquando, iis, in quibus assidue versor, studiis partum & vigiliis, velle me id in omni mea vita, quantumcunque erit, feruire totum vestrae laudi , tia ae praesertim : quae cum a meis praecentis & consiliis origine duxerit,exornabo eam tan- uam opus meum,quibus potero at tibiis, qua licebit in ii stria, florensemque pulcherrimis virtutibus alumni mdisciplinae meae cum insipicia gratulabor utrique nostro mpariter, fructumque amoris & stud ij veteris in te mei ex tua gloria uberrimum capiam. Ac tu quidem, mi Carqle, cum tibi nasci contigerit ex ea semilia, in qua semper verus honor & splendor virtutis enituit, nihil debes humile cogitare, nihil angustum nihil obscurum,aut inane.excelsa petat animus tuus, ampla, illust ita, pleo a dignitati &gloriae.quo te semper a tua prima pueritia mea vox incitauit, 'NO pater tuus, cuius ad te cogitationes cura quere serutitur omnes, assiduo cohortatur quo denique te vocant maiorum tuorum exempla . quorum nomina nulla dieς exsinguet,nulla obscurabit obliuio:no enim, si prae-1fiteris ea, quae a re exspectatur,qui; maxima sunt nouum in tuam familiam decus ii seres, antiqva renovabis, praeclaramque cor sui tudinem retinebis in tua domo laudis expetendae, exercendarumque artium optimarum : quibus instructos,utiles sitisse paloae ciues, sibi & familiae floriosos, te ius gerite multos. si annales eu Fueri sonuenies.
Verum quado te sacris addixisti, di illud vitae genus complexus es quod st totu in laudabili ratione,totu in prae- elatis cogitationibus & factis constitutum, non te liber voluntas, i alios,ad honestum rectumque ducit, sed quo te primum' die ad Relisionem contulini, eodem die legem ipse tibi imposuisti perpetuae continentiae:exclusisti rerum inanium cupiditate; velle ad solidam laudem omnia referre, velle summi D E I gloriam in omni vita. id est, tuam salutem, spectare pro fi lius es. Queare non tibi monitores, quoIum te moueat oratio, exi pectandi: ipse te excita,ipse acue,& impelle. Multae sunt propositae adolescentibus viae fallaces,obliquae insidiosae. oculis iucundae, specie quadam obiecta voluptatis, in quibus errare quo
356쪽
tidie vides,& labi ducem sequentes libidinem non rationem, de litis aequalibus quam plurimos. tu viam virtutis ingredere,fimplicem,rectam, apertam. prinei pio fortasserinicilcm, atque asperam .exitu certe silutarem,& glorios in. Hanc inquam, viam signatam & impressam vestigiis proborum sanctorumque virorum, si vis ipse tibi eliaru elle. ii vis ipse tibi recth eonsulere, unam ingredererant, si ingressus iam es,eurre per eam celeri gradu ad ea, quae remanent, praemia immortalitatis. Haec ego pro meo in te amore singulari, veterEque erga parentem tuum studio. striotis tecum aeto quae sermonibus & libentius agerem,& saepius si liceret. sed quado te 'ataui, tua studia, a qu bus abduci non debes me Venetiis mearum rerum ratio.& valetudinis detinet infirmitas, proficiseetur ad te mea vox, his consignata litteris:quae tecum erit perpetuo ubi-eunque sueris, te prosequetur, quocunq; iueris. nec vero dubitaui,quin ea tibi paulo gratior esset futura coniuncta cum Ciceronis voee id est,csi iis epistolis, in quibus eum Attico familiari suo non minus grauiter,& satieter,quam eleganter & splendide loquitur, fructum, ut spero. eapies
utranue non vulgarem : ego enim, ut velis optima,te hortor ,Cicero volentem adiuva Dornat enim eloquentia,
consiliis instruit sapientissimis, nam disputat sepε in his epistolatu libris sermone perquam eleganti de statu Rei
pub.de vitiis Principum, unde fluunt exitia eluitatum . devicistitudine tartunae, qui tibi erit aeeuratE legEti sapientiae istis uberrirnus. A me vero munusculum Foe habebis meae in te voluntatis & studi j argumentum. Exiguum .inquies .fateor. sed velim spectes animum, non rem e quam tamen ne ipsam quidem debes eontemnere:squid E ei uia modi est, ut tuas, tuorumque laudes a me non expressas, sed tauquam tenui penicillo designatas, simul cubeneuoletia mea cunctis getibus pateficiat.Venetiis, M. D. L I I x.
tum Rauenna Cased in idem. in orationum Cicer partem primam.
Axime esset optandum , Aeeo te elariss me, ut quae, olim a doctissimis viris magno labore, magnisque
357쪽
vigiliis sunt elucubrata, ea nostram ad aetatem peruenire omnia potuissent .artium plurimarum scientia, quaru ad iumento ad vitam rechc instituendam indigemus,non desideraretur.Veru ita casu ne icto quo accivit, ut ex iis scriptis, quae veteres illi homines lapicntuli mi reliquerunt, non solum multa prorsus interierint,sedecia,quq in hanc. diem teruata sunt, ita deprauata, ita mutila legantur, ut saepillime vix,aut ne vix qui dein mitilligi pollini. Hoc incommodu patar olim meus magna ex parte sustulit, cuius industria multos excitauit, ut, eandem rem aggredi, iacentem litterarum laudem pro tuis quisq; viribus i ub- leuaret.quod si alii secerunt, tantum aemulatione gloriae permotucerte cur ego id faciam, hoc plus habeo Tausae,
quod cum pater studiosis id, quod in hoc genere promiserat, morte praeuentus, praeitare non potucrit, hoc me nomine ita appellant, quasi ad filios soleat non paternaei solum rci ted voluntatis etiam haereditas peruenire. Haec me, ut debet, pinio multu movet, sed auctoritas tua plurimum, quam ego tanti soleo sacere, ut quamcunque taprobas ratione, ea demum & utilis milai,& honesta videatur cilc. tu igitur cum ad hoc posteritatis adiuuandae studium nos S. vehemeter & sepe iis cohortatus,effecisti, ut in eam rem tanto alacrius incumbamus , quanto pluris
apud me tua,quam reliquoru omniu, consilia sunt. Quod si labore, studio, diligentia profici hoc genere quidquam
potest,ut ite pote Ir,magnopere spero fore, ut neque te.
ossicii tui in me admonedo, neq; liberalitatis in adiuuado, poeniteat.cuius rei quasi specimen erit hςc prima Ciceronis orationum pars quam cx,ucterum exemplarium collatione diligenter emendatam in manus hominum sub
tuo uomstic cillittimus nam , cum usu, aut consuetudine
ita comparatum sit, ut, quibus rebus Principes viri delectentur,in iis rebus multi suum liudium probare velint: ex ruo fit, ut ab aliis canes, ab aliis equos, aut aves nobilesono dari videamus:commode me facturum existimavi, si quid ego eius generis ad te mitterem, quod omnibus te praeferre voluptatibus intellexissem : loles enim quotidie fere agrauissimaru artium tractatione in haec studia, quae sibi ab humanitate nomen adsciuerul,quasi in horta amoenissimum diuertere: ubi te modo oratorii,& Poeta tum flores, modo dulcium amicorum colloquia mirificὁ delectant,
358쪽
delectant,ut praeter id temporis,quod valetudini dare soles.quod sane pusillum est, hora nulla st,quam non in lit
teris. & cum virtute traducas. quam tuae vitae rationem
qui ignorat, mirantur scilicet, unde illa tibi in aduersis rebus fortitudo tanta .unde animi robur illud inuicti, quod ne illa quidem ipsa, quae in rebus humanis Fortuna dominatur, ullo facto poterit infringere, contra cuius vim duplici te praendio muniueris . artium maximarum cogni-.tione,& mentis optimae conscientia. Haec est aliaria virtutu, quae in te sunt multae quasi Princeps,& regina quaedam ut in aliis neminem tibi anteponere, in hac ne conferre quidem possim : nam de prudentia, te pietate, te iu- sitia. ne videar assentari. nihil dicam : ne de liberalitate quidem, quae tamen ita nota est, ut non, qui eam laudet, assentator,sed qui no laudet malevolus existimetum eum enim haec dandi beneficii ratio eiusmodi sit, vi nulla certior ad laudem, nulla ite magis lubrica videatur via, propterea quod in beneficiis collocandis plerique fortunam hominum spectare solent, ut eandem Sratiam, aut etiam cum scenore recipiant: non est quod in hoe te labi qui si qua arbitretur,cum & rarissime contingat,cuiusqua opera ut egere videaris, & tu tame qua plurimis ob eximiam naturae tuae liberalitatem atque amplitudinem benignε facere & soleas. 3c possis:& cum de omnibus ad bene merendum natura es maxime propensus, tum vero ipsa teratio atque doctrina ita conmrmauit,ut ad eos honestandos,qui se iis artibus in quibus ipse excellis,dedidere,tuu leas studium libentissimE conserre. quae quidem humanitas Sc beneficentia tua non sanE video qui possit in ullo maior esse quam in metuendo fuit:quae est enim a te res, quae ad meum commodum attineret, praetermissa quis diligentius est adhortatu , ut hanc restituendae antiquitatis laudem, qua pater meus olim excelluit, pen hami istam excitarem λ quis eam ipsam ad rem perficiendam plura contulit' cum etiam magnis Principibus, tui simillimis, ita me commendaris, ut, iudicii tui testimonio permoti, non minimi ἀ ad se praemiis euocarior. Quae cum recordor etsi me ipsum probe noui,tam ε interdum mihi a gentor,& mihi aliquid videor esse.quod a te sim ornatus. H eme inanis ambitio ita delectat, ut illum dolorem, quem ex dissicultate capio remunerandi, si non tollat, minuat
359쪽
quidem certE. Quamquam tu is es, qui te satis supεrque remuneratu existimas, si modo id,quod dedisti, ab co,qui accepit, intelligis memoria teneri. quo in officio praestado noli credere quenquam esse, qui me vincat. & huius quidem rei confido fore , ut aliquando eiusmodi a me signa
dentur,quae nullum cuiquam de mea in te voluntate dubitandi locum relinquant: nunc earum rerum , quas ipsi quidem hoc tempore possumus,maxima, primum,ut dixi, Ciceronis orationum volumen in tuo nomine apparebit. omnino neque amplitudine tua, neque iis officiis, quae in me contulisti, digna res videtur:sed,ut spero, muneris nostri tenuitatem humanitatis tuae magnitudo subleuabit.
Langeum , apud Subalpinas gento pro
Rege,in orationum Ciceronis partem secundam. Agni reseri, Bellat ornatissime, quo quidque temporis agatur,& ad omnes res non paruum habere momentum solet occasio quςdam,& commoditas,qua uti dicuntur ij, qui nihil, nisi loco facere consueuerunt: nam, ouemadmodum pictorum tabulae certo loco positae dele- ant, eaedemque minus bono lumine constitutae,no item eorum,qui spectant,oculos tenere solent: sic actiones nostrae, mirum est, quantum opportunitate commendentur, ut interdum plus In tempore,quam in ipsa re positum esse videatur. quod ego cum semper iudicassem, tamen non sum veritus, quin tibi, in iis rebus vel maxime occupato,
quas Rex Christianissimus, x post hominum memoriam maximus , tuae fidei diligenti aeuue mandauit hoc ipsum, quod nunc a me proficiscitur, officium suturum esset vel iucundissimum: nam,etsi magna tita est grauissimoru ne- ociorum imposta moles, quam tu summa tua cum laue,& omnium pene gentium admiratione sustines,tamen in ipsa illa occu patione ita te litterarum tractatio delectat, ut & legas cum voluptate, quae alii scripta reliquerunt, Scscribas ipse,quae a posteris cum admiratione perpetuo legentur : ex quo illud consequeris,ut non modo Regis voluntati seruias, quod est summa laude dignum, sed etiam posteritati eosulas,quo laudabilius esse nihil potest.Itaque
360쪽
tantum abest, ut a maioribus tuis, omni decore affluentibus, ad te ornandum quidquam haurias, ut etiam in te sit quod ad illos redundet: nam, si tibi aliunde petenda sit laus, unde plura suppetant ornamenta, quam a fratribus tuis, maximeque ab eo, qui a Paulo III. ita eli in Cardinalium Collegium cooptatus, ut ei summus Pontifex amplissimam dignitatem non quasi optatam concelsitie, sed quasi debitam persoluisse videatur Cui quidem viro eum ad summam storiam nihil desit, cumque item tibi eae res abunde a diuit, quibus bomines hominibus antecellere videntur, tamen fit vestra bonitate & lapientia, ut vicissim & tu in illius dignitate atque amplitudine, & ille in ingenio atque in virtute conquiescat tua. teique vero magna apud Regem prudenti stimum , Sc summo iudicio praeditum auctoritate. magno estis apud omnes nomine& gloria: nam tu quidem, quis est tam longinquus, cui notissimus non sis tuo ex praesenti corporis forma quamquam multas pro uilicias Regis legatus obiistit sed eae imagine ingenij tui ctuam verillimis eloquentiae coloribus expressam in tuis scriptis licet intueri. in hac cum & na
turae tuae bonitas, & virtutis eximia praestantia cernatur, sequitur , ut ex ea qui te norunt, iidem ament. quorum ego in numero cum ita essem, ut neminI concederem . tamen non est credibile, quantum ad illam ipsam animi erga te mei voluntatem addiderit Gulielmi Polliceri j, Oratoris in hac urbe regij, hominis praestantis limi, praedicatio. cuius multi & egregij de tua laude sermones me iam antea commotum impulerunt, Vt ex orationibus Ciceronis. cuius tu libros e manibus dimittere non soles , alteram partem cum tui nominis Inscriptione diruulgarem. qua in parte ab erroribus & mendis vindicanda quantum operae
studiique possierim, mihi ipse sum testis: quantum autem prosecerim, & tu, & alij iudicabunt. tibi quidem, si consequar,ut nostra diligentia probetur: ne meos labores non cxiguo compensatos esse fructu existimabo.
rinum Cardinalem, in orationum C ceronis partem tertiam. BEne mereri de litteris,etiamsi utilitas praeterea consequatur nulla,tamen praeclarum imprimis atque egre- gium