장음표시 사용
41쪽
dam gloriam spectaret, inania, quae multi sequuntur contemneret: haec ego cum audirem, incitabar studio meae tibi singula is erga te obseruantiae declarandae : sed obstrepere litteris inanibus tali viro, praeclaras Italiae urbes,multorumque populoru fortunas non potestate magis, quam iustitia tuenti,hominis esse vel inepti nimis, vel imprudenter ambitiosi existimabam. nunc autem cum ad me sermones tui, mea cum laude habiti, reserantur: occasionem cupide complector, quam mihi tua liberalitas offert, tibique
gratias quas. possum quidem, o,habeo autem certe maximas atque immortales: tum quod ornes me testimonio
uidici j tui, quod apud omnes valere plurimum intelligo: tWm vero,quod isto officio,ista tam praestanti humanitate quasi sores mihi aperueris ad amicitia tuam. qua quidem
ego me,si minus alia re licebit, perpetuo certξ,ac lingulati erga te studio,assiduaque tuarum virtutum praedicatione dignum praestabo. quod cum antea secerim, iudicio meo commotus,faciam tame in posterum alacrius ac diliscntius, tua humanitate incitatus: quam semper eandem
in me suturam, non magis constantiae ratio, tuam naturae
tuae benignitas,mihi persuadet. Vale. Venetiis.
Patauium. Vod tu persaepe queri solitus es, id mihi nunc acci- indit,ut epistolae prorsus caream argumento: sed ego
. tamen non committam, quod tu soles, ut argumenti me
inopia deterreat a scribedo. quin vide, quam diuersa ratio sit, tu, cum sententia non babes, valde tibi ais laboriosum esse epistolam texere: ego nunqua facilius soleo scribere, 'uam cum nihil habeo, quod scriba. At inanes huiusmodi litterae sint,necesse est Pximum hoc non semper. quandO-que enim accidit, ut, nihil dicetes,aliquid tamen dicamus.&, ut in fidibus est quaedam manus aberratio sine arte, in qua tame ipsa ars sit:sic in epistolis argumentu quando'; est sine argumento itaque, non semper inanes huiusmodi litter : siquidem in iis solet aliquid nonnunquam existere, quod pondus habeat. sed fac inanes esse:quid rescri8 non hoc spectamus, id sequianur, ut, exercitatione duce, eo perueniamus aliquando, ubi sita laus videatur eloquen-
42쪽
tiae λ quod si nobis tantum in hoc proficere non licet, ut veteribus illis, quorum est purissima oratio , similes esse
possimus: at tentemus tamen ,si possumus nostris, qui inquinatE loquuntur,dissimiles esse. quod,ut opinor,& multum,& saepe scribendo consequemur. At noli putare,sem - er in eo nobis esse elaborandit,ut philosophemur in epiolis.graues sententiae probantur: sateor,sed nunquid hoe uno latina lingua continetur i me quidem Cicero noster paulo minus interdum delectat, de iocis cum agit, quam de turpi, & honesto cum disputat. utrobique enim sunt ornamenta: & utrumque saepe necessarium est laque ad utrumque medo: teque ut idem facias, etiam atque etiam hortoncsimque res non erit,de qua seribas: tum tu,si me audis,vel leum a quaeque ex omni parte,ex omni genere arriplas,& iis pro argumento utere. hoc autem quatenus agas,aut cum quibus agas, tibi non praescribo: cuius tanta prudentia est,quantam aetas ista,qua nunc es,capere vix potest. Summa ut, ut & cum argumento,& sine argumento cepissimὰ scribas.Vale. Romae.
ga Ferrariam. Di penἡ meos oculos:cis oculi sunt, id est, omnium
rerum carissimi: sed odi certὸ eius,quam antea,hunc morbum,quo mihi nunc tuus adspectus, tuus complexus eripitur. aduolarem enim ad te,si valerem:nihil me moraretur : nihil esset tanti. an cum tu, magni principis filius, familia natus Italicarum omnium nobililluna, nec iam a maioribus tantum,sed a te ipso clarus,Mantua me,humilis hominem loci, nondum ae facie notum,litteris humani limis tua sponte salutandum putaueris: ego, cum Pata- vij, hoc est, propὰ in conspectu meo sis, non accurram ad te3 sacerem : sea soluta volantas non est: impeditur enim valetudine. solatio tamen hoc,in magno dolore sustentor,
quod futurum breui no despero,ut conualescam.concurrunt simul, ni tempus assidua medicora cura, mea summa continentia haec si proficient, adibo ad te,nulla interposita mora. opto enim, quae inter nos mutuo litterarum ossicio conglutinata amicitia est,eam paulo arctius mutuis
sermonibus, mutua consuetudine adstringi. sin haerebit c ι
43쪽
morbus t obsecro te, largire soc vel meat in te obsernantiae,vel humanitati tuae, ut omnino tuis litteris ne caream: quas ego meis quam potero creberrimis dabo operam,ut eliciam. Mitto ad te librum meum de Romanis legibus, proximξ rogatu multorum editum. cupio, legas, cum hoc tamen ,si vacat. nam, auocari te a studiis grauioribus mea caussa, nolo. cupio etiam, cum legeris,probari tuo iudicio nostram industria. sed hoc me cupere,rogare ne prata. Volo tibi esse libera in utramq; partem iudicandi facultatem. nihil mihi tribue: rem ipsam reinde suo merito, ac statue de tuo sensu. nec enim is ego sum, qui plus amicitiae dari postulem, quam veritati: nee tu is es , qui, si postulem, facise concedas. Pergam ad reliqua, haec si tibi, tuique similibus
non improbari cognovero.Vale.Posseuinio salutem,rarinsimo iuueni,cuius heri epistolae respondi.Venetus.
nis Ferrariam. C Ratus, &iucundus admodum amor is, qui te in eam metem impulit, ut Oiscvj gratia ad me scriberes quid
enim aliud existimem λ cum argumentum res quidem ipsa tibi nullum daret. ingenium vero mirificὰ tuum amavi, amplexatusque,quantu licuit,animo sum,quod raptim,&, ut ad hominem familiarem, familiariter cum scriberes, epistolam tamen confeceris elegatissimam, distinctam luminibus eloquentiae ii qua non fucatus,sed Verus,ac tanquam naturalis Romanet linguae color eniteat. Macte Pos- . scuini, fratre iam maior,iuuene eximio: vrse totus in stu . .dio litterarum. vides, quae te manent praemia. gloriam habes proximam, eamque pene manibus attingis . paululum si te incitaueris, apprehendes. non me hercule,quia nolis, dico: sed, ut intelligas quantum cupiam, prVterea dicendum putaui. faveo enim omnibus,qui recte lenivit, rectε-que faciunt: in te vero mea praecipua & est voluntas, Messe debet. scis quinctum abhinc annum Romae cum te frater tuus adolescentulum adduxit ad me quibus verbis commendauerit, amicitia iunxerit, & veluti in clientelam tradiderit. ex eo tepore, quoties adiisti ad me, quos tecum habuerim sermones, quam studiose,quam amanter ad illa praeclara, quae frater tuus amabat, sun cohortatus, potes record
44쪽
recordari. dixi saepὸ, non esse tibi de sortunae bonis cogitandum, quae vel improbi malis artibus quaererent, vel bonis viris recth quaesita facilὸ casus eriperet. Ostedi,verὸ& esse, & appellari diuite posse, qui liberalium doctrinarum scientiam possideret non neglexisti contulisti cogitationes omnes tuas ad studium verae laudis :& in eo nunc apud Franciscum Gonragam,nobilissimum, ac virtutis amore incensum adolescentem, ita versaris, ut propemodum videaris excellere. Quare gratulor equide seatris tui manibus, quos laetari arbitror summoperε, quia talis es,& quia fore tantus videris,quanta potest esse virtus,maximo ingenio acerrima voluntate, summo studio Comparata. Nec vero, quod epistola tua significat, mea tibi sunt aut ad ullam fortunae accessionem, aut ad digniatatem studia expecta da a te ipso, mihi crede, omnia proficiscentur.virtutem si habes,nihil desidera.ea pro te pren sabit: ea tibi omnes honores, omnes quas petieris, opes impetrabit o praeclaram vitae ducem te felicem,Posse ui Di, qui cum hac vivis, & vivendum statuis: me miserum, qui, cum idem sentiam,cogor tamen eam a me disiungere, victus grauitate morbi, & iis curis,quae inuitum alio traducunt.quodsi me Deus aliquado resipexerit, acquie-seam in iis studiis,quae sola sunt ad naturam meam, sola tranquillitatem animis afferunt, hominemque paulatim ab homine separant,&,quantum licet,cum Deo coniun-g unt. Vale. Venetiis.
mano Venetias. B Reuis epistola tua, sed habet multa suauia. primum
significas amorsi in me tuum: uo 'quid gratiusZnam, amari a nobili adolescente , propinquitatibus, amicitiis, opibus florentissimo, optabile est: ab eo verd adolescente cuius ad animi bona comparanda meas omnis,& co
sitatio diligatum qui scientiam litterarum ita expetat, ut mani tamen ambitione prorsus vacet , nihil ad se ipsum, ad summum Deum omnia reserat:hoc vero eiusmodi estiquod qui assequitur, triumphat. itaque ego vehementer mihi gratulor de amicitia tua:quam cupio esse perpetua:
45쪽
obseruantia lahorabo. Quod vero ais nescio quid de be
neficio in te meo: mi Hieronyme, no ii tantii largiri modestiae tuae,ut vocabulis parum propriis, nec satis cum reconguentibus utare. quod enim tu beneficium appellas,
ego verius ossicium, & officium eiusmodi, quod praetermitti a me sute graui culpa vix posset rogabas, ut consulerem studiis tuis impetrasti facile,& curaui libentissimὰ.. quod enim tribuere uni tibi videbar, id non tam tibi tribuebam,quam litteris,qu m virtuti,quam consuetudini,& natui ae meae.amplector tamen istam humanitate quae tibi non modo beneuolentiam conciliat, verum etia laudem parit.nam,ut extenuare,ac diis mulare,quae acceperis, beneficia ieiuni animi est,& perangusti, ac sordidi: seca verbis augere,palamque profiteri excelsi,atque ampla
spectantis hominis est,& ad liberalitate, id est, ad decus,& ad gloriam nati. coniunge,qu so, istam mentem,atque istam sententiam cum doctrina,& cum iis studiis,ad quae te vocat illustre domesticum exemplum Veronens s Episcopi, patrui tui:quc vides aduersum penitus a studiis r
rum humanarum, eaque contemnentem, quae cetieri admirantur, totum esse in una virtute defixum, & diuinam
consuetudinem, quatenus homini liceat, imitari. itaque nunc eius sapietillimis consiliis . ac sanctissimis institutis, eximiaq; doctrina magna ex parte, Romana nititur Ec-esesa. huc tu ducem si sequeris, Sc in eius vestigio pedem pones : non errabis in hoc dubio vitae cursu, non laberis in lubrica iuuentutis via.quod te sacere iam laetor, facturum etiam multo in posterum diligentius confido.atque ego, quando mihi licere apud te tantum vis, languere te praeclaris in studiis non patiar. hortabor litteris,dum abero: praesens sermonibus excitabo. nuc me cupidum urbis, tuique maxime, ac paucorum tui similium, tenet tamen in his locis uxoris meae morbus: de qua iactor varie, tanquam fluctibus, modo spe,modo metu. in una talum cogitatione videtur animus consistere, & quietem aliquam capere, cum quas secum loquitur, & commemorat ipse sibi necessitatem illam rebus omnibus impendentem, tanimata intereant,creata dissoluantur. At est dolendum, si quem viribus,aetatEque florentem immatura mors Oppressit. la,si mortem in malis, vitam felicitatis loco statuas. quod qui existimat,refellitur exemplis.quam multis enim
46쪽
enim diu vivere, miserrimum suit3 H c quam diu cogito,
videor acquiescere,satisque leuiter incommodi mei grauitatem sustineo sed certe nimis acerbe sortuna mecumegit, quae me de me ipso,ut scis,ac de mea valetudine sollicitum, alienis etiam malis implicuerit. Benaciam petere
statueram. non licuit, neque sorsitan licebit. Asulae quidem,oppido sitis elegati,ubi magnam pueritiae meae partem traduxeram,omnes mihi iucuditates, omnia gaudiatum in fratris conuictu,tum in veterum amicoru consuetudine fixeram. cecidit contra frater enim aegrotauit diu,
neque dum firmus est: amicis aute qui possum frui, cum
uxorem, multorum dierum morbo conflictata, nunc incerta viis spe animam trahentε,in oculis habeamὶDe meipso,ac de meo reditu, noli exspectare dum scribam. vides alienis miseriis esse miserum:meam non csse liberam, aut solutam voluntate,antelligis: nisi si meos deserere, id est, ab omni prorsus humanitate velim desciscere: quod prosech o nunquam commi itam.quod si nostroru animorum si sus,& nostra consilia Deo patet, ut certξ patent: amat Opinor,pictatem meam ,eaque non dubito quin mihi vel opem ab eo celeriter impetret, vel hoc saltem, ut, quidquid euenerit,moderatε feram. profecto enim ex uno illo fonte omnis nostra fortitudo manat, omnisque sapietia.
alioqui facilὸ frangimur, & sicilὰ aberramus a vero, insidiosis voluptatum illecebris ab lueti, & reru mutabilium fallacissima specie decepti. quae tu ,ac multo plura , cum audieris saepe de patruo tuo, ut cum ab ineunte pueritia in iisdem aedibus,atque in eodem pene cubiculo vixisti: siquid huius generis mihi nunc, multis difficultatibus ac
molestiis circum uento litteris imperties:habeo a te munus aptissimum meo tempori, dignum amicitia nostra, dignum vero maxime ea persona, quam tu sustines : qui te lacris addixisti,semper ut bene ageres,aut bene cogitares Vale: dc ad Episcopu Veronae designatum,quem vidi nunquam,de fama tamen cognitum studiose colo, obsecro te cum scribes, meo nomine salute plurimam.Asulae.
TVnquam putaui sore, ut iniuriam acciperem in be-IN neficio,praesertim a te,cuius in fronte,oculis, vultu
47쪽
habitare videtur humanitas. benigne mecum, & liberaliter ascre,quod est proprium familiae tuae, magnopere te decuit: idq; adeo postulabat amicitia nostra: callide vero agere, veritatis imagine sucum sacere,neque te dignum fuit, ad praeclara laudandam rerum studia ex no-LLici: ma familia nato, neque vero me, tui studiosis ino, de tua bonitate, tuisque moribus egregie non modo sentiente,verum etiam praedicante astutiae praestantibus viris nunquam placu&e .apertam implicem, recta in omni vita consuetudine sequuntur.quo ego te in numero quia credidi esse, di quia, ut esses, curare non mediocriter debuisti ideo sum in fraudem facillime inductus,& illo tuo figmento,quo nihil unqua gustaui suauius, abstinui per- inuitus meae tamen inscitiae e i me pudet minus, quia sequitur amorem crudelitas,& ita vitium laude corrigitur. noli igitur me, quasi rudem quendam, & prorsus earum epularia, quae nouo quodam artificio condiuntur, impei ritum contemnere. poenaru satis in ipsa re tuli: quam reieci quasi noxiam, cum esset eius generis, ut me docuit heri vesperi Sebastianus noster,unde simul possem & alimcntum capere,valetudini meae vehementer aptu,& palatum oblectare, luantum antea formite nunquam restitue nobis tuam fidem. liceat mihi meum errore tuo beneficio corrigere. magna res non est; maὀnopere tamensum c motus, vel inscitia mea,vel malitia tua,quet vicit omnino, vel fefellit potius opinione meam. id ii molestEsers,non longe abest mei leniendi iacultas : si modo animum tuum induxeris,ut id quod potes, etiam velis.qud dsi secus acciderit: praedico tibi, culpam exiguam grauiter
lues: neq; te mellitis placentulis, quibus me mulacrari λ- litus es,ab se luam,sed ea poena condemnabo,cuius etiam nome cum audieris, extimesces. interim sustineo me, neq; di in muto iudicium de te meum, quia te spero rationem xtriusque nostrum habere velle. Cupio tecum coram iocari L simul adspectu illo tuo iucundusimo se . Vale. E cubiculo meo,ante lucem.
CVm in magnis molcstiis haec una meres desectareno mediocriter soleat,quod amicitias a me dilige
48쪽
ter coli, nec Vnquam ossicium contemni, ipse mihi sum conscius legi perinvitus eam partem litterarum tuarum, in qua me, t immemorem proin illi appellas, atque etia, ut oblitum humanitatis,leuiter accusas. Ego tua: familiae nobilitate, egregiaque tuorum maiorum decora, pro eo ac debui,semper suspexi te vero ipsum,praeditu iis bonis, quae nobilitatem omnem vincunt, amavi prorsus, a quo die inibi cognitus es, amore singulari. hanc immutari in me voluntate, ita etiam si te mihi casus aliquis immutet, neque coiuetudo mea,neq; natura pateretur.quod equidem antea tibi certu esse, atque exploratum arbitrabar,
nunc qua do subdubitare te video, significandum putaui: ne posthac unquam suspiciones istiusmodi, plane meo erga te studio,& mehercule etiam tua bonitate indignas, mearum epistolarum afferat instequentia. quanquam, si
tuum otium cum meis occupationibus conseratur, non
intelligo,cur ego tua in scribendo valde laudare diligentiam,tu meam reprehendere negligentiam debeas. latis, nisi fallor, statum rerum tuarum habeo cognitu . tu me scilicet videris ignorare:nam,si nolles, & exigeres tamen id,quod praestare vix possum,esses iniquior. At erat amoris nostri lenire litteris dolore tuum in obitu patrui, summi viri.st ita veruntamen abs te postulabat idem amor, ne, ossicium a me illud sine caussa praeter initti, animum induceres. Primum ego te, per aliquot annos domestica
sanctissimi hominis disciplina institutum, putabam humai na omnia contemnere,morte vero, tuae limpiternae vitae
initium est, etiam in bonis ducere. Quod si ira mur humanis, aut commovemur saltem : certe enim a stipite, a saxo, a serrea materia longe distat hominis natura: quis . tamen ab afficto solatium exspectati aut quis me minus tranquilla experitur omni atquc si tibi nota sint: profecto me lineres ab omni culpa, & cupias reuocare querelam tuam. Neq; vero,si vigeat animus, & perferat ad uelia ita valemus ingenio,ut cQnsolandi partus, luc doctrinae plu- irimum , & lapientiae postulant, audeamus asstimere. tion haec in nobis facultas est, quaeras cam aliunde licct: si modo,Vt siqnificas , quod milii taliaeu haud omnino perluades, in te ipso no est, qui x acuere mente liberalibus studiis,& augerς pria dentiam Usu reria, ac praestantiu ir iu sermone potuisti. quae si absint, ut abesse a me magna
49쪽
ex parte fateocitamen ille ipse,qui tibi luctus caussam attulit, utem a luctu te remouet exemplo vitae suae, cuius abeste nullam partem a constantia , & a virtute reperies. Hunc igitur tibi unum ante oculos costituerfinge ad eius imaginem quidquid cogitas, quidquid agis : noli oculos ad viil ideprauatam consuetudinem flectere. ita cosules egregie rationibus tuis:& illud reetd instituendae vitae consilium,quod a me requiris, nusquam esse praestantius, quam in te ipse,cognosces. Vale.
tori Venetiaό. Fricit mei sepὰ me admonet ossiciorum tuorum recordatio. Ossicium autem quod abiens absenti praestare possum, litterae sunt: quas misi item ad te iam antea, nisi huc aduenientem graues admodum,& peracerbet curet statim excepissent quas e nobis in vita omnium charillimas, omniumque primas, in iis me grauiter exercere fortuna coepit, uxore, liberis, frater uno pene tempore in morbum coniectis. ne mihi quide belle satis est. animo enim aflhetus,valere corpore qui possum veruntamen, quia mihi hqrent in mente consilia tua, fero haec ut humana diuina spe,in qua tu soles amnia ponere, confirmatus. quod nisi hunc in portum, te duce secutus, confugii lem : sacile me tot malorum subita tempestas obruisset. En, quam sit incertus nostrorum consiliorum eueutus, α quam ea,quae nobis
50쪽
nobis ipsi ad Voluntatem fingimus, contra cadant. Petiui. has regiones,non sine sumptu, non sire labore, spe ductus valetudinis recuperandς: reliqui urbem pulcherrimam,
mea negotia, tuam consuetudine,in qua mihi ornamenti statuo plurimum. hqc bona, tantum abest, ut aliis bonis competata sint, vi etiam multa successerint quς si ad sensum reserantur,mala verὰ possum appellare. sed, cum me sensus quandoque moueat, ratione tam e utor si pius. hςc
ostendit,nihil esse malum, nisi quod nostra culpa contingat : ancipitem esse in rebus humanis rationem iudicassi: nihil enim semper ide esse:quin, quae nobis aduersa, exitiosa, prorsus misera videantur,ea sipe ita conuerti, ut ex iis ipsis multς commoditates emanent: contra, quς speciem habeant felicitatis,inde fluere que acerbissima sunt, exilium, paupertatem,ignominiam quς ego cum cosito, reficior paululum.& excito me,quatenus licet ad ea virtutem , quq in aduersis rebus elucet: de qua cum multa sint a philosophis tradita, unus tamen eam suo exemplo
prcci E docuit nosti et salutis auctor Iesus Christus: quo magistro, quet si vera sortitudo, discimus , omnuamque
laudandarum artium absolutam, ac verὰ salutare doctrinam cosequimur. Atq; ego te Francisce Varga,quod hoc
studij genus omnibus & studiis,& scietiis anteponas,longe quidem hoc nomine pluris facio, quam quod negotia
C laris Imperatoris ex omnium sςculoru memoria prς-
stantissimi,& Philippi Regis, omni a Regii maximi, apud
Venetam Rempub.orator administres. ista enim dignitate alij quoque nobiles viri claruerunt: pietate vero in Deum,& sanctitate vitet,pare fortasse alique, superiorem ceri ἡ habes neminem. Itaque postquam a te discessi, vix credas,quam *pe meus ad te animus . tuoru sermonum desiderio recurrat. equidem, vel si mihi e rera hie omnia secundissima fluerent,quq experior,vt dixi, satis aduersariniucunde tamen vi ucrem, quia procul a te absum,cuius ex humanitate, sermonibus, consiliis mirificos capiebam fructus , & documenta ad vitam recte traducendam uti lillima. Quare iam me minus,quam antea delectat ac pene displicere totum coepit consilium illud meum de lacu Benaco incolendo. tua me singularis doctrina , tua probitas,tua benignitas ad urbem reuocat. Benacum,per an