[Conspectus] medicinae theoreticae, cui adjiciuntur ordo

발행: 1832년

분량: 247페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

esse, Vel ingratum, natura ejus nil mutata, Secundum ipsius vehementiam. Nullus enim existit sensus adeo jucundus, quin Ultra modum intensus, ingratuS EUM dat, nonnunquam sere into-l0rabilis . Et Contra omnino, qui natura solitaque vehementia, multum Offendunt,

leviores facti, tolorabiles Saepe fiunt, et interdum admodum jucundi. 157. Par sere ratio est quod multi SensuS, Primo grati, delectare ceSSent, Si saepius repetiti fuerint,

UamVis Semper ejusdem naturae et vehementiae suerint, quantum ipsam im-PreSSionem attinet; et multi

primo ingrati displicero desinant, et tandem PlaCeant,

quamvis neque natura neque vehementia impressiΟ-grotum vel ingratum, Natura ejus mutata nil, secundum vehementiam ejus. Enim nullus sensus emistit adeo jucundus, quin intensus ultra modum, evadat ingratus, Π0nnunquam fere intolerabilis. Et contra Omnino,

sensus , qui multum ossendunt, natura que solita vehe

sunt saepe tolerabiles et interdum admodum jucundi. 157. Fere est par rutio quod multi sensus, primo grati,cessent delectare,si fuerint repetiti saeptiis, quamvis fuerint semper ejusdem naturae et vehementiae, ciniuntoo quantum attinet

udo ipsum impressionem ς et multi sensus o primo ingrati desinant displicere, et

tandem placeant, quamvis

Neque natura neque Nehc

132쪽

nis vel minimum mutatae fuserint. Scilicet, Sola Consuetudine familiares facti,

SenSUS Saepe repetiti, Se

nius percipiuntur a 40), et

tandem negliguntur penitus, nulla animi attentione adhibita. 158. ΙΙinc quoque ratio reddi potest, cur novi SenSussere magis plaeeant; Cur Varietas adeojucunda; CUT V lidiores sensus,vel saltem impressiones in organa SenSUS cujuslibet, cupiamus, ut Voluptatem vel augeamus vel Continuemus; cur ad tot voluptates vix ne ne ViX quidem attendamus, neque sere tales ante extitisse sciamus quam eas amiSerimus; cur tot voluptates, tam Ue Co Stantes et Purae, tantaque ideo et tam continua animi

hilaritas, pueris prae SenibUS. 1nentia impressionis vel minimum fuerint mutatae. Scilicet, sensus stirpe repetiti, lucti familiares sola c9nsuetudine, percipiuntur Se

tus negliguntur, nulla attentione animi adhibita. 158. Hinc quoque ratio potest reddi, cur novi sensus fere placeant magis; cur

vurietas cest9 adeo jucunda p

cur cupiamus Sensus validiores, vel saltem impre siones in organa cujuslibet

sensus, ut vel augeamus, aut continuemus volupta

tem p cur viae ac ne quidem viae attendamus ad tot voluptates, neque fere Sciamus tales eaetitisse, antequam amiserimus eas ; cur c suntθtot voluptates, que tam constantes et purae,'que ideo tanta et tam continua hila- the nature nor larce of the impression be in any degroechanged: that is to say, Sensations osten repented, and having bocome familiar by habit alone, are perceived tesssordibly, and at lenglii are quite neglected, DOm no attention

133쪽

luptatis, nova sentiendi sa- cultate subito donatus, aut caecUS visui denuo redditus, haberet, tantum, OmneS, ab Omnibus sensibus olim habuimus, quamvis longUS USUS et consuetudo istam

voluptatem jam pene deleverint.159. Sensus plerique Satis validi ut facile et accurate distinguantur, SUO quiS que genere et modo sere placent maxime. Varia autem existunt voluptatum genera; variique igitur sen-Sus variis modis animum delectare possunt. Neque Prinsecto aut splendor Solis, aut pulchra et vivida totius Naturae facies meridiana, sola hominum oculOS, neque magni concentus Soli aures eorum delectant; Scilicet ritus animi, pueris prae Senibus. Enim quantum cunque voluptatis homo haberet subito donatus nova facultote sentiendi, aut cacus dentio

redditus visui, tantum cus-luptotis , omnes olim habuimus ab omnibus sensibuS, quamvis longus usus et consuetudo jum pene deleverint

istum voluptatem. 159. Plerique senStis, Satis nalidi tit distinguantur facile et accurale, quiNque Suo genere et modo, fere

placent marime. Autem varia genera voluptatumeaeistunt; que igitur Darii

Sensus possunt delectare animum, variis modis. Neque

profecto aut splendor solis,

aut pulchra et vivida iacies

totius Natura, sola delectant oculos hominum, neque mG

ni concentus soli, delectunt9

aures eorum, scilicet qui, cheersulness in boys more than in old men. For Whateverdegree of pleasure a person might derive, who is suddenlyendo ed with Some new Sentient sauul , or a blind managain restored to sighi, we have ali formerly derived as muchpleasure frona ali the senses, although long use and customliave now almost obliterated that pleasure. 159. Most of the sensations, whicli are Suffciently po er-sul to be distinguished with ea se and accuracy, each in iis peculiar manner, please the most: but there are varicus modifications of ple ures; and , therelare, disserent Sensations delight tho mind in disserent ways. For neither doesthe splendor of the Sun, nor the lair and glowing face os

134쪽

qui longe diversa, sed tamen haud exigua voluptate, Obshura Numinis templa

Spectant, et umbrosos lucos per lunam adeunt, nOCtiS-que demum nigram Drmidinem lubentes Contemplantur; et Zephyrum Syl-Vas agitantem, aut apum SuSurrum, aut fluminis murmur, auscultant. Quin et tempuS est, quo tenebrae, silentium, omnisque demum Sensus Sentia, Sola placent.

160. Sui igitur sunt, et quidem satis arcti, limites

voluptatibus SenSuum quippe quae neque multum augeri, neque nimis Saepe

repeti, neque diu produci

aut continuari possint: quasi ipsa Natura hoc modo voluptate longe diverso, Sed

tamen haud eligua, sPectunt obscura templa Numinis, et adeunt umbrosos lucos per lunam, que demum lubentes contemplantur nigram formmidinem noctis; eι auscultant zephyrum agitantem

sylvas, aut susurrum apum,.

aut murmur suminis. Quinest et tempus, quo tenebrae, silentium, que demum

omnis absentia sensus, Sola placent.

160. Igitur sunt sui lia

mites, et quidem satis arcti, voluptutibus sensuum; quipPequoe possint neque multum augeri, neque nimis Saepe

repeti, neque diu produci aut continuari: quasi ipsa

Natura modo moneret, ho- ali nature alone delight the eyes of men, nor do great conceris alone please the ears of those who, With a very disserent, but not inconsiderable degree os pleasure, review the obscure temple os the deity, and enter the Shady groves bymoonlight, and from inclination contemplate the dark horrors of night, and listen to the Zephyr shahing the woods,or the hum of the bees, or the murmur of the stream. More-over there is a time when darkness, silence, and the loSs Osevery Sense, alone give delight.160. There re limiis, and those rather narro , areassigned to the pleasures os sensation ; sor they cannot bemueli increased, nor tOO osten repeated, nor long called

135쪽

moneret, non Solis voluptatibus, saltem non hujuSmOdi voluptatibus, hominem

ESSe natum: Omnes enim

nimis cultas languor aut fastidium abrumpunt; nonnullas insignis molestia aut dolor tandem excipiunt. Et profecto, ut voluptas in m lestiam aut dolorem tam facile transit, Sic, pari sereratione, doloris, Saltem magni, cessatio subita, incredibilis aliquando voluptaS ESt, qualis nimirum, si minore aut alio quovis pretio omendi facultas eSSet, Certe

luptas et dolor, ut pulchra Socratis fabula docet, Sorores fuerunt, utcunque dissimiles, diversamqUe So tem eXpertae; altera nimirum optata et grata Omnibus, altera pariter invisa;

minem non esse natum Us-

uptatibus solis, saltem Non

voluptatibus hujusmodi: enim languor aut fastidium abrumpunt voluptates niamis cultas; insignis mole tia aut dolor tandem eaecipiunt nonnullas. Et proiecto, ut voluptas transit tam facile, in molestiam aut dolorem, sic, fere pari ratione, cessatio subita doloris, sultem magni, aliquando est incredibilis voluptas, qualis

nimirum certe emptores non

deessent, si esset facultas emendi minore aut quovis alio pretio. Voluptas et dolor fuerunt sorores, ut pulchra fabula Socratis docet, utcunque dissimiles,

que eaepertae diversam Sor tem : nimirum altera optata

et gratu omnibus; altera pariter invisa; quas cfo-

136쪽

quas tamon Iupiter ita s Ciavit, et tam indissolubili

vinculo conjunXit, Ut quam vis natura contrarias, et di-Ve e Spectantes, quicunque alterutram amplectitur, alteram trahat Simul.

161. Magna autem haede re inter varias sentiendi sacivitates, VariasqUe quaS dant voluptates, disserentia observatur. Quaedam brevi fatiscunt, neque reS RURSdebent, distinguunt bene, neque amplius delectantur rebus ipsis quas satis distinguunt, et quae Primo gratissimae fuerant: aliae diutius ad sua munera Valent, et magis diuturna fruuntur V luptate. Sic Olfactus et gustus sere brevi satiantur; auditus tardius; VisuS --

nium externorum Seninum

longe tardissime. Volup- roreso Iupiter sociavit ita, et conjuniit vinculo tam indissolubili, ut quambis coH-trarias natura, et Spectantes diverse, quicunque amplectitur alterutrum, simul trahat alteram.

161. Autem magna dis

rentia observatur de huc re, inter varias facultates Sentiendi, que varias voluptates

quas dant. Quaedam facultates o fatiscunt brevi,

neque bene distinguunt res, quas debent, neque amplius delectantur rebus ipsis, quaS satis distinguunt, et quGfuerunt prim o gratissimae p

tius ad sua munera, et

fruuntur magis diuturna voluptate. Sic olfactus et gustus fere satiantur brevi;

auditus csatiaturo turdius ;visus cautiatur longe tar-

indissolubie botid, stat, although opposite in their nature, and looking in opposite Ways, wh ver embraees the Onemust talae the other with him. J61. Great disserenoe is observed in this respect, betweenthe various saeuities of sensation and the disserent pleasures. produced by them. Some of them are quickly fatigued, nor distinguisti properly the things that they ought, nor are longer pleased With the objecis themselves, whieli are distinguished and which were at sirst very agreeable : Othersare longer competent to their functions, and eri0y a longer Solarce of pleasure. Thus, generally, smeli and triste are qui kly satiated, but hearing more flowly, and Sight Slowestos ali the externat senses. The pleasuros whicli are derived

137쪽

tates autem quae a Sola mente Seu sensibus internis derivantur, sunt omnium maxime longaevae. Omnes demum voluptates, eaS V

riando, aliasque cum aliis miscendo, vel saepe minus gratas res iis quae magis delectant interponendo, ita ut

ne quid nimis sit, haud p

rum Producere POSSUmUS. 162. Supersunt et aliae quaedam res, a jam memoratis plane di Versae, quae

nonnullas Sensuum Voluptates multum regunt; Vdriae nimirum conditiones vel universi corporis, PraeSe tim nervorum, vel quorundam prae aliis organorum aut functionum, quibus functionibus, organa quae dam sensus, fortaSSe et Sensus ipsi, magna ex parte, indissime omnium sensuum ea -tcruorum . Autem voluptates quoe derivantur a mente sola, seu sensibus internis, sunt longaevae mazime Omnium. Demum pomumus

producere haud parum omnes voluptates, variando eas, que miscendo alias cum aliis, vel saepe interponendo res minus

grutus iis quae magis delectant, ut ne sit quid nimis.162. Et quaedam aliae res

Supersunt, plane diversae a

rebuso jum memoratis,

quae multum regunt nonnullas voluptates sensuum: nimirum variae conditiones universi corporis, praesertim nervorum, vel quorundam organorum aut iunctionum

prae aliis, quibus functionibus, quoedam organa SenSiIS,

et fortasse ipsι senSus, essimctgna parte inserviunt. Et

138쪽

sorviunt. Et haec inter alias CaUSRS est, quod multae, et

luptates, immortales QSse nequeant. Sitienti pura

rienti Omnis cibus gratiSSimus, etiam cibi odor jucundias : aestuanti aut febrici tanti frigus, frigenti Calor, placet. Iisdsem vero hominibus, aliis temporibuS, eaedem res non modo non

gratae Sunt, sed saepe valde ingratae, veluti cibus aut Potio, utcunque delicatus, statim post pastum aut PO-tum ; vel odor cibi statim post prandium : neque Profecto aut epulae perpetuae, aut alterum prandium Si tim a primo, perditissimum Possunt delectare helluonem: neque Venus ipsa,

haec est caustio inter tilias

causas, quod multae volup-totes, et cillae quae marime

coluntur, nequeunt, esse δε- mortales. Aqua pura est

pro nectare chomini9 sitienti ; omnis cibus cest gratissimus, cet9 etiam odor est9 jucundus esurienti: frigus placet aestuanti aut

febricitanti, color placet9

frigenti. Vero eaedem res non modo non sunt gratae, Sed

saepe valde ingratae iisdem hominibus, aliis temporibus, veluti cibus aut potio, utcunque delicatus, statιm post pastum aut potum; vel odor cibi statim post prandium rraeque profecto uut perpetuae

epulae, aut alterum praudium statim a primo prandio θ possunt delectare pe militissimum helluonem: neque ipsa Venus semper plucet

139쪽

strenuissimis etiam cultoribus, Semper plaCet.

163. Quin et ab aliis sensibus praeter illos qui ab impressione externa 133, 144 fiunt, voluptas aut molestia oriri possunt:-ab

tenus, haec sortis, facilis, alacris, suerit, neque ad fatigationem continuata, Voluptas percipitur; Contrarii vero ab actione mUSCulorum Sensus, hebetudinis

nempe, lassitudinis, dim- cultatis, debilitatis, Semper

molesti sunt: varii demum animi status, affectUS, EXercitationes variae memoriae,

imaginationis, judicii, pari

sere ratione, nunc grati nunc molesti reperiuntiar. 164. Ex his omnibus, ut videtur, Concludere aequum sit, tanta benignitate et li-ctium strenuissimis cultoria

163. Quin voluptas aut molestia possunt oriri ab aliis Sensibus praeter illos, qui sunt ob eaeternu impressione 133, 144):-voluptaSpercia

pitur ab actione musculorum,

quatenus haec cactio J fueritiortis, facilis, ulucris, nequc continuata adfui utionem;

vero contrarii sensus ab actione musculorum, Nempe

sensusὰ hebetudinis, lassi tudinis, discultatis, debilitatis, Semper sunt molesti: demum varii status animi, rejectus, variae ea ercitationes memoriae, imaginationis, judicii, fere puri ratione, TC- periuntur nunc grati nunc molesti. 164. Sit aequum concludere eae his omnibus, ut vid tur, Naturam providissenor does Venus hergels always attrael her movi Strenuous

140쪽

boralitate hominibus providisse Naturam, totque iis

Voluptates suppedit Se, ut non modo viverent, sed vita quam dedit fruerentur. 165. Neque sane suis et eximiis usibus carent Sen- Suum voluptates. Suavitas illa generalis quae Omnessere SenSUS, Praesertim prima aetate, Comitatur, invitat nos ad varias sentiendi facultates probe eXercendaS, et Sic acuendas, Plurimamque simul et utilissimam Selen

quotidie acquirendam. 166. Pari sero ratione ad SUR Organa motus modice et crebro exercenda invitantur homines, praeSertim pueri, quorum sic vis insita promovetur, et facilis et promptus Usus discitur.

hominibus, tanta benignittite et libemilitate, que suppeditasse tot voluptates iis, ut non modo viverent, sed frueren

tur vita, quam cilla dedit. θ

165. Neque sane NODP-tates Sensuum corent Suis

et ea imiis usibus. Illa

generalis suavitas, qure comitatur fere OmneS Sensus,proesertim prima aetate, invitat nos ad probe eXer CH-das varius facultates sentiendi, et sic acuendas, que simul acquirendum nobismet

quotidie plurimum et utilissimam scientium 131, 132. 166. Fere pari ratione homines praesertim pueri

invitantur sed eaeercenda m dice et crebro sua organa motuS, quorum sic vis insita

pVOmOUetur, et usus facilis et promptus discitur. it appears, that Νature has provided sor man with such hind-ness and liberali , and has supplied him with such an abundance of pleasures, that he might not only live, but en-joy the life which she gave him.

I 65. The pleasures of the Senses are not without their important uses. That generat satisfaction, whicli generallyattends ali our sensations, particularly in early age, invitesus properly to exercise the various faculties Os sensation, and thus to Sharpen them, and at the Same time to acquiredatly lar ourseives much and most useful knowledge. 166. In the Same way, men, and boys in particular, areinvited to exercise moderately and frequently, their organaos motion, the innate power of whicli is thus promo ted, and easy and hee use is acquired.

SEARCH

MENU NAVIGATION