[Conspectus] medicinae theoreticae, cui adjiciuntur ordo

발행: 1832년

분량: 247페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

131167. Quin et ad quasdam et maximi momenti actiones, qualibus nimirum aut singuli homines Conse Vantur, aut genus hum num propagatur, egregiae voluptatis praemio invita

mur.

168. Postremo, Voluptate illa quae a modica mentis exercitatione oritur, ad nObilissimas ejus facultateS eXercendas et excolendas inducimur ; quae neglectae et otiosae, eXi de Sunt, Probe cultae, pene divinae fiunt.

169. Singuli demum quibus instruimur SenSUS, tum externi tum interni, variis obnoxii sunt vitiis; unuS- quisque Scilicet, praesertim CXternorum, poteSt esse vel

167. Guin invitamur praemis egregia' voluptatis, et ad quaadam actiones et maXimi momenti, c talibus)quabus nimirum singuli homines conferreantur, aut humanum genus propagatur.

168. Postremo, inducimur, illa voluptate quae

oritur a modica Gercitatione mentis, ad eiercendas et eaecolendas nobilissimas facultates ejus, ci. e. mentis θ : quoe sunt exiguae, cum neglectae et otiosae, funipene divinae, cum probe cuia

tae.

169. Demum singuli sensus quibus instruimur, tum eaeterni tum interni, sunt obnoxii variis morbis ; sciliacet, unusquisque sensuum),

praesertim caeternorum, PO- 167. We are invited by a recompense Os extreme pleasureto certain actions os the greatest importance, by such asindividuals are preserved, and the human race is propagated. I 68. Lastly, we are induced by the pleasure whicli arises DOm moderate exercise of the mind, to exercise and cultivate

142쪽

nimis acutus, vel nimis Obtusus, Vel abolitus, vel denique depravatus. - HUC fortasse referri quoque POS- Sunt multi sensus moleSti, qui, sive ipsi primarii morbi, sive tantum aliorum morborum Signa Sint, medici, attentionem Optimo

jure sibi vindicant 3 q).

test esse vel nimis acutus, vel nimis obtusus, vel abol tus, vel denique depravatus. - Fortasse huc quoque multi molesti sensus possunt referri, qui, sive sint morbi primarii, sive sinto tantum

signa ciliorum morborum,

optimo jure vindicant sibi est tentionem medici 34).

mana

143쪽

CAP. V.-De tactu ejusque vitiis ; nec non de dolore, anxietate et pruritu. 170. OMNIUM SenSUUm externorum tactus simplicissimus est, et maxime ge

neralis ; quippe qui toti ge

neri nervoso communis sit:

sed certis partibus aeutior, veluti cuti, et imprimis apicibus digitorum. Hi p pillas nervosas habere dicuntur, quae, influente Sanguine, quodammodo intactu erigantur, SenSum RC- curatiorem daturae; Sed pD-tius conjectura a linguae fabrica derivata, quae non gUS ius modo, Sed tactus quoque delicatissimum organum eSt, CAP. V. - De tactu que cite vitiis ejus ; nec non de dolore, cde anxietate et

pruritu.

170. TACTUS est simplicissimus et mamime generalis

omnium eaeternorum SenSuSοῦ

quippe qui sit communis totinerυOSO generi; sed cest Pacutior certis partibus, Γ luti cuti, et imprimis apici

bus digitorum. Hi digiti

dicuntur habere nerυOSaSpupillus, quς, sanguine insuente erigantur quodammodo in tactu, daturae Seu- Sum accuratiorem: sed haec opinio nititur pstitis conjectura derivata a fabrica linguae, quae est non modo s/ganum gustus, sed etiamCuΑΡ. V. On the sense of touch and iis diso)Hers ; also onpain, anziely, and itching. I70. Touch is the simplest and most generat os ali theexternat senses ; for it is common to the whole nervous System ; but is more acute in certain paris, as in the Shin, and particularly in the potnts of the fingers. These aresaid to have nervous papillae, whicli are erected in Some Wayduring to uch, by blood flowing into them, So that they mayrender the sensation more accurate ; but this opinion is rather based on conjecture, derived se in the structure of thetongue, Whicli is not only an organ of trate, but also a very I 4

144쪽

haec opinio nititur, quam certis rei ipsius ObSemationibUS. 171. Varias corporum qualitates tactus percipit; duritiem, mollitiem, RSPeritatem, laevitatem, Calorem, frigus, molem, figuram, distantiam, Pr Suram, Pondus ; raro fallax vel depra-Vatus ; quia scilicet co Pora, quorum qualitates Sunt explorandae, proxime ad ipsum Organum admo- Ventur, nullo interposito medio, cujus varietates Se sum fallere vel corrumpere possint.172. Quod ad vitia tactus pertinet, nimis acutus in universum rarissimis si ullis in exemplis observatus est. Parti singulari vero acutior justo saepe sit, vel acuticula nimis tenui, aut delicatissimum organum tactus, quam certis Observiationibus ipsius rei. 171. Tactus percipit v rias qualitates corporaum;

scilicetθ, duritiem, mollitiem, asperitatem, laevitatem, calorem rigus, molem, Aurum, distantiam, premu

lar vel depravatus p scilicet quiu, corpora, qualitates quorum sunt eviorandae, admoventur proXime ad ipsum organum, nullo medio interposito, Narietates cujus

medito possint fallere vel

corrumpere Sensum.

i. e. tactus9, Observatus est in universum nimis iactitus

in rarissimis si cin) ullis eremptis. Vero stactus)it saepe acutior justo parti

heat, coid, Sige, figure, distance, pressure, and weight; it is rarely sallacious or depraved ; because, bodies, the qualities of whicli are to be examined, are closely applied to the organitself, without the intervention os any medium, the varieties of whieli might mistead or corrupi the Sensation. 172. As to the di sorders of touch, it is observed to betoo acute in the body generally, in very rare, is in any instandos ; but it is osten too acute in some single Pari, either froni the cuticle being too thin, or Sost, or ratSed, or

145쪽

molli, aut sublata, vel parte ipsa inflammata, vel nimio calori exposita. 173. Nimis obtusus fit,

aut plane aboletur in univerSO corpore, Vel in magna ejus Parte, a variis vitiis cerebri nervorumque, Com-PreSSione, Vulnere, Vis Vitalis desectu: hoc AnaeSthesia vocatur, paralySeOS aliquando comes; et nonnunquam in altero latere Observatum Sine paralysi, dum alterum, SenSu integro, paralyticum factum eSSet.

174. Deficit in parte singulari, vel a Vitio ejus nervi, compremione, ObStructione, Vulnere, &c. Vel parte ipsa nimio frigori exposita; vel demum, cuticula quae tegit singulari, vel re cuticula nimis tenui, aut molli, aut sublata, vel parte ipsa in-su inmatu, vel eaeposita nimio calori.

173. Tactus si nimis obtusus, aut aboletur plane in

universo corpore, vel inmmna parte ejus, a variis vitιis cerebri, que uervorum, compressione, vulnere, ac defectu vis vitalis: hoc vocatur Anaesthesia aliquando comes paralyseos: et nonnunquam observatum cestθin altero latere sine paralysi,

dum alterum clatuso fuctum

est paralyticum, semu integro.

parte singulari, Mel a vitio nervi ejus, scilicet9 compressione, Obstructione, vulnere, si c. vel parte ipsa eX-

posita nimio frigori: vel

173. Touch is rendered more obtuse, or is quite destroyed in the bOdy generally, or in great part of it, by disserentdisorders of the brain and nerves, by compreSSion, a Wound , or loss of vital power. This is called anaesthesia, somelimes an attendant On paralysis, and somelimes observed On oneside without paralysis, whilst the other fide is rendered paralytic, With sensation stili entire. 174. It is desective in particular paris, Dom iis nervebeing disordered, by compresSion, obStruction, a Wound , bcc.; from the part ing exposed to too much heat; Domthe covering cuticle being disordered, too thich, or hardened,

146쪽

vitiata, nimis CraSSR, uUt dura facta, asperorum uUt nimis calidorum corporum Contrectatione, quod vitrariis, fabrisque serrariis accidit, vel a Subjecta cute elevata, interPOSito, Sanguine, Sero, pure; Vel ipsa cute macerata, laxata, torpida facta, quod hydropicis nonnunquam accidit; vel de

175. Rarissime depraV tur tactus, nisi sorte inter delirium, quum omneS C rebri functiones mirum in modum turbantur. 176. Ut a reliquis Sensibus, sic etiam a tactu, VO-luptas aut dolor oriri pos-Sunt. Laevorem, mollitiem,

calorem modicum Cum V

demum, ca) vitiata cuticula

quae tegit eum, nimis crasSa,

trectatione asperor'um aut nimis calidorum corporum,

quod accidit fabris vitrariis, que bubriso ferrariis: et el

guine, sero, velo pure interposito : vel cabo ipsa cute

macerola, laetata, facta torpida, quod accidit nonnunquam hydropicis: vel

rupto, gumroena, ustione, uigore, velo contusione. 175. Tactus rarissime d pravatur, nis orte inter δε- lirium, quum omnes functiones cerebri, turbantur in

mirum modum.

176. Ut voluptas aut dolor possunt oriri a reliquissensibus, sic etiam possunt oririθ a tactu. Solemus contemplari, laevorem, mollit lem,

147쪽

luptate contemplari solemus. LeviS quoque Pruritus, seu titillatio, quae provoluptate habenda est, ad

hune Sensum pertinet, quamVis Saepe a causis inte nis oriatur. 177. Dolorem ad hunc Sensum reserimus, CaeterOS-que sere sensus moleStOS, anxietatem, pruritum, &C. quamvis revera ab omni Sensu vehementiore dolor

oriri possit.

178. Dolor est Sensus ingratus, VehemenS, acer,

quem ad certam corporis partem reserimus ; idque minus accurate, Si pars interna dolet; sed magis aQ- Curate, Si corporis superficies assicitur. Neque tamen causa doloris semper inparise dolente haeret. ΝaS- Citur a magna vi parti sen-

modicum calorem cum UO-luptate. Quoque levis pruritus, seu titillatio, pucle habenda est pro voluptate, pertinet ad hunc sensum, quamvis saepe oricitur a causis internis.177. Referimus dolorem ad hunc sensum, que fere caeteros Sensus molestos, scialicet o anxietatem, pruritum,dsc.; quamvis reverta dolor possit oriri ab omni vehementiore sensu.

178. Dolor est ingratus

vehemens, acer, SeHSus quem

sensumὰ referimus ad ce tam partem corporis; que facimus) id minus accurate, si pars interna dolet; sed magis accurate, si superscies corporis Vicitur. Tamen neque causa doloris semperlueret in parte dolente. Dolor) nascitur a magna

are accustomed to contemplate smoothness, Sosiness, and

moderate heat, with pleasure. Also, stight itching or titillation, which may be esteemed a pleasure, appertains tothis sensation, although it osten arises stom internat causes. I 77. Το this sense we reser pain, and nearly ali thetroublesOme sensations , as anxiety, itching, &c.; although, in truth, pain may arise stom every sensation Of a more violent description. 178. Pain is an unpleasant, pOwersul, heen SenSation, Which we reser to some precise part of the body; and We cando that with less accuracy, is an internat part is in pain, but more accurately, is the sursace of the body be assected.

148쪽

tienti illata, sive intus sive extrinsecus illa vis fuerit. Quicquid igitur pungit, Secat, lacerat, distendit, Comprimit, contundit, PerCUtit, rodit, urit, Vel ullo modo

vehementer stimulat aut irritat, dolorem creare poteSt. 179. Hinc tot morbis frequentissimum, moleStiS-Simum comitem se jungit; Saepe ipso morbo intoler biliorem. Modicus dolor partem affectam, et paulatim totum corpus, EXCitat, majorem sanguinis et vis nervosae fluxum ad partem facit, et ad motuS neceSS rios et salubres Saepe Stimulat, sidelis, quamvis ingratUS monitor. Hinc inter praesidia vitae nonnUnquam

numerandUS.

180. Vehementior autem vi illata parti sentienti, si illa vis fuerit intus Siυe eae trinsecus. Igitur quicquid pungit, secat, lacerat, distendit, comprimit, contundit, percutit, rodit, urit, Celstimulat aut irritat vehementer ullo modo, potest

creare dolorem.

179. Hinc coloro jungit

4e, quum o frequentissimum

et molestissimum comitem tot morbis: saepe intolerabiliorem ipso morbo. M

dicus dolor ercitat partem ectam, et paulatim totum corpus facit majoremsurum

sanguinis et vis nervosae ad

puriem, et siletis, quamvis

ingratus monitor, s e Stimulat ad necessarios et salu

est nonnunquam numerandus

inter praesidia vitae.1BO. Autem vehementior The cause of the pain, hoWever, is not alWays seated in theasse ted pari. Pain arises stom great violence applied to

149쪽

dolor nimiam irritationem socii, inflammationem, H US-que ConSequentia S, febrem, et Omnia mala quae a nimio humorum motu profluunt;

vellit, et pervigilium, Convulsiones, delirium, debilitatem, animi desectionem inducit. 181. Immanem dolorem

pus diu ferre potest; et Prosecto certos fines Natura POSVit, quos Ultra do-orem intendi non permiserit, quin delirium, aut Convulsio, aut animi desectio, vel demum ipsa mors miserum supplicio eripiat.182. Diuturnus dolor, quamvis mitior, saepe partis afflactae debilitatem, torPO- rem, Paralysin et rigiditatem inducit.

Di jacit nimiam irritationem, in lammationem, ciconsequentire ejus, fucit

febrem, et omnia mala vive profluunt a nimis motu morum; convellit totum nervosum genuς, Ct inducit, pervigilium, conυulsiones,

delirium, debilitatem cet

defectionem animi. 181. Neque ani tis neque

c0rpus potest diti ferre immanem dolorem : et profecto Natura posuit certos fries, ultru quos nou pCI miserit dolorem intendi, quin, aut convulsis, aut δε-fectio animi, vel demum ipsa=nors eripiat miserum Supplicis.182. Diuturnus dolor, quamvis mitior, saepe indueit debilitatem, torporem, paralysin et rigiditatem offectae partiS.

80. More violent pain produces too much irritation, inflammation and iis consequen es, likeruise sever, and allthe evils whicli arissi stom excessive motion of the fluids ;it agitates the whole nervous system, and induceS great watchlalness, convulsions, delirium, debility, and Syncope. Ι 8 l. Neither the minit nor body can long en dure intensepain ; lar Nature indeed has sset limiis, beyond which shodoes not allow pa in to be extended, without convul SionS, OrSyncope, or, finalty, death itself snatching the victim froni iis

I82. A long continued pain, although os militer description, osten produces debility, torpor, paralySis, and rigidity, of the assected part

150쪽

133. Doloris tolerantia pendet multum a vi animi quam aeger POSSidet: et, prout ipse tulerit, mala quae a dolore nascuntur graviora vel leviora erunt. Nam in

hoc, uti in aliis exemplis, leve fit quod bene fertur

184. Dolor, si non nimis vehemens fuerit, neque eum sebris aut anxietas comitetur, ad claritatem et aetamen ingenii aliquando conferre videtur. Hoc qui podagra laboraverunt Se eX-pertos fuisse teStantiar. 185. A dolore quem Sentiunt, homines judicium aliquod siserunt de modo quo

Causa ejus agit: veluti pungendo, lancinando, lacerando, urendo, &c.; Scilicet inter res quas Viderint, Vel alio modo noverint, et reS183. Tolerantia doloris multum pendet a vi animi, quam mer possidet: et, prout ipse tulerit, mala, quae

nascuntur a dolore, erunt graviora vel leviora. Nam

onus, quod bene fertur, stleve, in hoc, uti in aliis eae-emplis.184. Dolor, si non fuerit

nimis vehemens, neque in bris aut anetietas comitetur eum, aliquando videtur conferre ad claritatem et acu

men ingenii. Nonnulli),

qui laboraverunt podag 'Etestantur evertos fuisse hoc.

185. Homines ferunt aliquod judicium, a dolor equem Sentiunt, de modo quo causa ejus agit: veluti pungendo, lancinando, lacerando, urendo, d c. : scilicet sngunt quandam convenientiam et similitudinem inter res, 183. Tolerance os pain depends much upon the strengilios mind possessed by the patient; and according as he

SEARCH

MENU NAVIGATION