장음표시 사용
91쪽
IIoc itidem solo cognomine laudatur a Statio Ma
ovidius vero pluries eidem Senecae patri dicitur, uti et silio, qui nunquam eum adpellat Nasonem ;nisi sorte semel, quum scribit se in senatu sentem disse Fidum Cornelium, Nasonis generum, ete. ubi, licet non omnino liqueat, poetam nostrum Senecae ob oculos suisse , id tamen verisimile prorsus videtur. Cur enim philosophus ille Fidum Cornelium ulterius designavisset ex soceri cognomine, quo et alii plures gaudebant 7 nisi Nasonem intellexisset omnium celeberrimum, qualis tunc erat noster, quique solet hoc tantum cognomine a se ipso et ab aliis indigitari. Noe omittendus scriptor Dialogi de Oratoribus, anno Vespasiani sexto habiti, cui Ovidii solum nomine laudatur Medea F. Alios recentioris aevi praeterire libet. Nomine tandem simul et cognomine, Ovidius Naso,
Quin et utroque repraesentari in antiquo numismate, quod Felicia Rondanini, Romana praestantissima matrona, possidebat, iamdudum autumaverunt eximii, in aximaeque totum per literarum Orbem famae viri, Nicolatis nimirum missius 7, et Eaech. Danhemius 3 in re nummaria, non secus ac in omni antiquitatis scientia, facile princeps; ut intrum non sit, tantae auctoritatis scriptores idem et aliis minorum gentium persuaSisSe.
a Lib. I. Epig. Liat; lib. V. Epig. x et lib. XIV . Epig. excit.
3 Contro.. lib. II. Coiit. ii. et Suasor. lih. III. 4 Senee. ad Serenum . cap. 17 5 Dialog. de orat. , ea P. 13.
6 Lib. x , controv. iv ; lib. II, deeIam. II.ν Io Atia Ovidii editione. 8 De praestantia et usu Numismat. pag. 4et ei 43.
92쪽
Attamen , quod prius haud invalidis probaveram
argumentis, id ipsum biennio circiter post meis oculis demonstravit ipsemet nummus Romae inspectus, et diligenter tractatus: scilicet eodem primitus VEDII nomen signatum suisse, non vero OvIDII NASONIS. Quod hic monuisse, satis fuerit. quum longiorem hac de re disquisitionem operi praefixam lector habeat. II. Nominibus poetae N. si ibi ungenda venit eius
PATRIA, ut ipsius mei methodum sequamur: suam
enim vitam pingens, sic orditur, Trist. lib. IV, Eleg.
Ille ego , qui fuerim , tenerorum Insor amorum , Quem legis. ut uoris . aceipe. posteritas. S. Mo mihi P Taik est, g lidis uberrimus undis, Nillia qui no ies distat ab urbe deeem. Edilti, hie ego sum.
Idem et in Fastis, lib. IV, vs. 79-Ba, testatur Simul quo patriae conditorem indicat Sol mum qui capta
Earridem urbis originem Silius Italicus notat lib. IX de Satrico loquens, cive Sulmonense: '
Huic domus , et gemitii fueraut Stilmona telieii Matria tu usetthua nati; Manciniis, et una Nomina Rheteo Sodimus: nam Dardana origo . Et Ptirrgio getius a proavo, qui sceptra xecutus Aeneae esuriam muris sutidaverat tirhem. Ex sese die iam S LYNON . celebrata eolonis: Mox ittilia paulatim attrito nomine Sulmo.
Eius situm, amoenitatem sertilitatemque graphice noster describit, Amor. lib. ΙΙ, El. xv I, v S. I-Io, ubi, quum canit:
93쪽
Pars me Sutino tenet Peligni tertia raris .
id ipsum docet, quod et postea Plinitis Observavit; Pelignorum nempe regionem in tres civitates, seu populos suisse divisam, quos hic vocat Corfnienses , Perequanos, et Sulmonenses; ut hi fuerint tertia, ordine vel praerogativa, totius Peligni ruris pars, quum metropolis esset ium. Hinc vero noster se Pelignis natum dicit, Amor. lib. II, Eleg. I, VerS. I, atque Peligni ruris alumnum, lib. III, Eleg. x Iv, VerS. 3, ubi et tu in vers. 3- Ο:
Pelignae diear gloria gentis 3 ego ;
hinc etiam solo Peligni nomine Martiali laudatur, lib. II, Epist. XLI :
Bide ιi sapis, o puella, ride,
Qua de gente, non autem de ipso poeta, venit intelligendum, quod eadem nostri Elegia iam citata proxime sequitur:
Quam stia libertas ad honesta coegerat arma ἔQuum timuit socias anxia Roma manus.
Scilicet legendum, non quem cum vulgaribus libris , Sed quam cum Cl. Heinsio ex quatuor MSS codicibus:
ut sensus sit, Pelignos libertatis amore tum arma sumere Coactos esse, quum Roma bellum timuit sociale, quod et Dalicum vocat Velleius 4, cuius Verba, pEP-Ρeram a commentatoribus Praeterita, poetae mentem, Iliat. Nat. lib. III, cap. II. a Strab. lib. V , p. 369; Vell. Patere. lib. II. eap. 36.3 Sie et Pont. lib. Iv, ep. xis, vers. 4s: in Ceria mea Peligni. regioque domestiea Sulmo. . Cens . scit. eodem sensu. quo Graecis εθυος , usurpatur , proMineiamque significat, ut altera vox, regio, designat oppidum natale. Quoisodo lapis iis Syria a el. Matindreli Aea plus habet : NAETInus .... Ex Pao v Ncia Mo s. svs R. BEc. vIulni Ac. Alias passim in Inseriptioni h. tittis patria notatue voce Domo ; unde patet, haud frustra Ovidio diei, regio domesti . 4 Lib. I l, eop, : Wide et Flor. lib. III, cap. 38, etc.
94쪽
apprime illustrant. ri Mors, ait, Drusi, iam pridein re tumescens bellum excitavit Italicum : quippe L. et Caesare, P. Rutilio coss. abhinc annos cxx id est, et ann. V. C. D LxIν. Quum id malum in universare Italia ab Λsculanis esset, ... ac deinde a Marsis ex- Ceptum, in Omnes Penetrasset regiones, arma adverti sus Romanos NB. cepit. Quorum ut fortuna atrox, re ita causa fuit iustissima. m. Petebant enim eam recivitatem, cuius imperium armis tuebantur is et cetera, quae lectu digna. Vel hinc vero discimus, quo iure Naso noster Pelignorum arma dixerit honesta. Plura si quis de Sulmone requirat, geograPhOS COnsulere licebit, vel Herculem ci avum, qui communis utrique patriae prolixam Satis descriptionem , praesertim quoad recentiorem statum attinet, suis in Poetam observationibus praefixit. Ea vero civitas anno tandem proxime elapso, aerae vulg. MDCCVI, terrae motu et hiatu penitus corruit periitque. III. Natalem suum annum noster proxime indicat eodem carmine Io, Trist. lib. IV, vers. 5 et 6:
Editus hie ego sum; nec non , ut tempora noris. Quum eeeidit sito eonsul uteritne pari;
quibus consules clare designantur, quos ad hunc annum adposuimus, Hirtium et Pansam, qui bello Mutinensi , simul cum Caesare Octaviano, adversuS M. Antonium dimicantes ambo ceciderunt; duobus nempe proeliis circa Mutinam Aprili mense commissis, quibus consulum alter in acie, alter Post PauCOS
dies ex oulnere mortem Obiit. Cuius casus geminique certaminis tempus paulo accuratius, quam vulgo fit, exposuisse verum operae
Pretium crit, ut duo hae de re Nasonis nostri loca melius intelliguntur.
a Velleius Patereulus, lib. II, cap. 6 I,
95쪽
Itaque quum D. Brutus a M. Antonio Mutinae perires circiter menses obsessus vix iam Sustineret, atquct Hielius et Caesar aliquandiu cum firmo exercitu se continuissent, ille Claternae, hic ad Forum Cornelium, ut Pansam Romae copias ex dilectu Italiae comparantem exspectarent tandem uterque coniunctis viribus ad D. Brutum obsidione liberandum profecti, haud longe ab urbe Mutina castra metati sunt. ει Ari-M tonius, quum deditionem a Bruto iam non amplius M speraret, relicto in obsidione urbis L. Antonio , is fratre suo, in Caesarem et Hirtium prosectus est M Quum astra castris essent op Posita, per aliquotra dies equestria proelia levia, et dubia victoria com-M missa sunt, is teste Dione. Et paucis post lineis addit, M. Antonium, quum appropinquare Pansam issentiret, hostium castra oppugnare suisse aggresis sum ; D ut Caesarem Ili Ptiumque m castris suos cOura tinuisse, eaque custodiisse. M
Ad hanc oppugnationem feliciter ab Hirtio Caesa 1 eque repulsum id refero, quod soldius Augusto pal
paturus ad xv III Lalend. Maias canit, Fast. lib. IV, et S. 625.6ρ3LDee se etira tutos pete , navita . portus :ventua ab oecasu granditia mi,ius erit. Settieet ut sisserit; tameti hae Mutinensia Caesar Grandine muttia eontudit arma stia.
Deinde Antonius, pergit Dio . e relicta ibi partera Suarum Copiarum, qui castra Hirtii Caesarisque
OPpugnarent, ut et i Pse adesse omnino crederetur, M .... Clam de nocte in Pansam Bononia tum procen dentem prosectus est; eundemque insidiis exceptum
a Vide Cieee. lib. XII epist. sum. v et vi; ndde epist. XXV. ex qua patet. Pansam adhuedum Romae, et in Senalia . Quinquatrιιua . se ilicet primo festidie. seu Maelii vis suisse : eouset itis. pag. sqq. Adeoque Purisa videtur Ruina prosectus ineuute Aprili.
96쪽
is vulneravit, milites eius occidit . . . . Quam rem quurnia Caesar Hirtiusque intellexissent, Hirtius ex itinere M utroque pugnaque defatigato Antonio occurrit,
ri insigni victoria superavit. D Subiungit Hirtium non modo, sed et Pansam, Caesaremque a militibus senaisque Θρeratores nomissios esse. Huc respicit Naso
ad xvia kal. Maias, ibid. vers. 675-676 :Batie quondam C therea diam properantius iret sit . et aethereos praeeipitavit Qq nos vi et tiliam imperii quam primum Lee se emi Augusto itivam moveria bella datetit;
ex quibus liquido patet, praedictam de M. Antonio
victoriam λ suisse reportatam, ac imperatoris titulum singulis ducibus a militibus datum, pro Ovidii calculis, die xvi kalend. Maias; atque proinde Piansam eodem die vulnera accepisse; siquidem hoc collatio cum Dionis narratione docet, atque prae ceteris Cicero , rem dilucide prosequens : et Unius autem , ait,
oea suerunt ' Princeps Onim omnium Pansa pmelii su-M ciendi. et cum Antonio confligendi fuit . . . . Sed
is quum libertatis avida legio Martia) effrenatius inra aciem hostium irrupisset, ipseque in Primis Pansa a pugnaret, duobus periculosis vulneribus NB. ac-
γα ceptis, sublatus e proelio reipubl. vitam reservavit,'
Negotium tamen hic, quoad proelii diem, sacessit Galbae ad Ciceronem ex ipsis castris epistola Α, quax Eum quoque eodὰm die rem feliciter egisse testatur Cieero. Philip. xiv r. Hie ergo. ait. adolescens maximi animi, ut verissime scribit uiri ius, eris rais multarum legiouuati paueta cohortibua tutatus est, seenudumque praelium is seeit. a
97쪽
duplicem Pansae Hirtiique pugnam cum M. Antonio contigisse avi I kalend. Maias ille nuntiat. Sed iaciloe
potuit mendum in notas numerales librariorum cuIpa irrepere, ac pro XVI Scribi xv II: quemadmodum eruditissimus Paul. Manutius censet, x II kal. Maii pro xvi, ad epistolao calcem fuisse adpositum. Emendationem quoque non parum suadet, quod nonnisi x II kal. Muia de copiis M. Antonii profligatis nuncios Bomae acceperunt, prout Cicero, Epist. vri ad Brutum, x kalend. Maii data, scribit. Etenim tanta non erat inter utramque urbem, Mutinam ac Romam distantia, ut nuncias quinque diebus esset opus. Ex hac porro pugna M. Antonius Cum integro equitatu recedens , hora noctis quarta se in casIra sua ad Mutinam recepit ); sed paucis post diebus iterum II irtius Caesarque cum eo acie congressi eius copias deleverunt, ipsumque ad fugam compulerunt. 4 Quod Cicero Epistola Bruto narrans: ci Hirtius, inquit, in
is ipsa victoria occidit, quum paucis diebus NB.
M magno proelio ante vicisset: nam Pansa sugerat, is vulneribus acceptis, quae ferre non potuit. MIV. Mensem insuper, atque diem natalium Ovidius nos docuit eadem elegia , Vers. 9- Iέ :
Nee stirps prima sui ; genito iani statre ereatus, Qui letho. ante quater mensi hus ortus erat. Lucifer amborum natalibus ad uti idem. Vna eelebrata est per duo liha dies mae est armiserae festia de quinqtie Minervae. Quae fieri pugna prima eruenta fiolet.
ΙΙis clare indicat, se fratremque, duodecim mensibus
a Qualis non erat Lvias . D. Bruti et Ciceronis familiaria. qui Romam texto die Mtilina nil, lib. XI. epist. sumit. xl. x vid. Cieer. lib. x , ep. xv , xxxiii, xxxi v I et Iib. XI, Ep. x ad lam. 3 Idem lib. X , ep. xxx ad sum.
4 Dio, lib. XLVI, png. 338. Eic.
98쪽
Datu inaiorem , eadem die Martii, nempe xx natum esse. Etenim xlv kalend. Apriles , seu x Ix die Martii,
incipiebat Minervae festum, quinque diebus celebratum , unde Quinquaginta dictum, cuius prima dies sacvificiis dicata. tribus vero sequentibus gladiatores in theatro certabant; ac proinde secunda festi dies , qua Naso noster procreatus , Prima fuit, quae pugna fieri cruenta soleret. Ea vero de hoc festo disertissimo poeta narrat, Fast. lib. III, vers. BOMBi 4, ubi quum ante de tertia post Idus Martii, hoc est de xvII die, dixisset,
Vtia dies media est , et fiunt saera Miner-e i Nominaque a ivuelis inqua dieitis habent. Sanguine prima vacat, nee fas e eurrere ferro; tisa, quod est illa nata Micierva die. Altera . tresque super aleata celebrantur arena ἱΕnsibus exsertis helliea laeta Dea est.
V. GENus tandem nostri quam fuerit clarum, nos latere noluit: nam Trist. lib. IV, Eleg. x, vers. 7 et b:
Si quid et a proa a tiaque est vetus ordinia Lares; Non m ti Fortunae munere Delus eque z
quae totidem sero syllabis iam cecinerat Amor. Iib. III, Eleg. XV, vers. 5 et 6:
Si quid id est, tisque a m Mia vetus ordinia heres . Non modo miluiaa turbine laetus eques ἔ
et Amor. lib. I, Eleg. m , vel S. 7 et B:
Si me non Nelertim eommendant magna Parenetim Nomina; nee nostri sanguinis auetor eques, ete.
et Tuistium lib. II, vers. IIo, de domo Sua :
Parva quidem periit. sed sive Iahe , domus. Sic quoque parva lamen . miris dieatur ut aevo CLAM , Dee ullius notiti ala minor . eae.
t eertum sit, eos interpretes errare, qui xxi Martii dieunt; titi ei Ald. Nautilium . qui in nostri vita scribit, eum xiv kial. April. natum esse. 2 Ad quem quoque diem quinquatria eon signant halendati a. tam Grutetianum , pag. M 3 , quam Vindobonense apud Lamhetium.
99쪽
denique lib. IV ex Ponto, Eleg. Vm, vers. 17 et I B:
Seu gentis excutias , equales. ab origine prima , Vsq.e Per innumeros inveniemur a s.
quibus palam est, Nasonem nostyum non modo eq-stris suisse ordinis, sed ex illis. qui ob generis antiquitatem dicti videntur equites vlenses, veriosi. Π-
nostro monentes, hosce multum aliis fortunae seu militiae munere factis equitibus Praecelluisse. Vnde est, quod Ovidius in mulierem invehitur, quae ali uin mi- Iitia nuper ad equestrem ordinem promotum ipsi praetulerat, Amor. lib. III, Eleg. v m, vers. 9 et Seqq:
quae vero ad hunc ordinem Uectabant iura et instituta, plures 4 iam docuerunt, nec huius en loci rem accuratius discutere. VI. Pater et mater adhu C in vivis erant. quum noster scriberet Amor. lib. I, Eleg. m vid. infra ann. V. C. DccxxxIv, n. 5 . Nec mortem nisi aetate provecta obierunt, prior ille iam nonagenarius, post mater. atque uterque ante filii exsilium: Trist. Iib. IV, Eleg. x, Vers. 77
Et iam eompletat genitor sua sata; nobemque Addiderit ias ria altera lustria n-ent.... Maeri proxima iusta tuli. Feliees ambo, tempestiveque ae pulti. Ante diem poenae quod periere meae t ete. DE quibus nonnulla notat Lipsius ait Taeit. Annal. XI. eap. 4 quae nobis non plaeent, sed eonsulare per nostrum non licet institutum. di Pag. ri4 et seq.3 Vid. Rosiis. Atiliquit. Ith. I. cap. to ; Ioan . Anton. Valtrinius, de Re milit. lib. Ill. eap. 4 ; Lips. de milit. t m. lib. Diat. v ἔ Alexand. ah Alexandro , lib. II, eap. as , cum Tira l. uot. ele.
100쪽
Anno ante C. xxit ἔ V. C. Dccxu; Ovidii x et ii.
Bello, quod his consulibus adversus Iulii Caesaris
interfectores susceptum et feliciter consectum , atque
dictum est, Caesar Octavi unus templum Marti vovit, et quidem sub proelii tempus, ut Naso noster testatur, Fast. lib. V, vers. 569-573:
moerial hoe iuvenis tune quum pia sustulit arma ἔΛ tatilis princeps incipiendus erat ille manus tendens. hinc stanti milite iusto , Ilitie coniuratis . tulis dicta d dii: Si inihi bellaticli se se est, Vestaeque sacerdos
Atietor, et ulcisci numeri utrumque paro; Mars . ades, et scitia scelerato sanguiue serrum . Sieique savor causa pio meliore tutis e Templa seres, Et me victore υ raberis titior. Voverat, et stisti laetus ab hoste redit.
Idem paucis narrat Suetonius *: Aedem Marii hello Philippensi , pro ultione paterna susc*to, uoueravi. De Cuiu Stempli constructione et consecratione plura deinceps
Anno ante C. xxxiv a V. C. nccxx; Ovidii ix et x.
L. SCRIBONIO LIBONE, M. ANTONIO II COSS.I. Quomodo suam Ovidius exegerit Aueritiam, annuatim dicere nobis sine teste non licet. Ex ipso tantum iugenere novimus, eum Cum fratre patris cui ad Romaetcneris ab annis excultos et institutos fuisse; atque insignium magistrorum scholas frequentasse. Etenim Trist. lib. IV, Eleg. x, vers. i5 et a 6, Canit:
t De qua sustu, tu Horatii vita. png. 5O.5S , diximus. α In Aug. cap. 23. 3 De utriusque parentis sni eura, Trist. lib. I l. vers. 343 et seq.: in IIeti illi quod didicit quod ine doetiere parentes. Lituraque est oculos ulla in