장음표시 사용
161쪽
eundum rationem. Vnde dicebat Henricus quodl. s. q. s. Rari autem commouu iliis nouem radicamen si accides, ιium. να Notatur primo Certum esse, indubitatum,quod ens non est aequivocum , quod scilicet se habeat solum commune ad substantiam, accidens secundum nomen, quod habeat diu ei sitatem secundum illud nomen in rebus significatis;ratio quod ens non sit atqui vocum, illa est potissima, quia in aequi-
uocis non est contradictio,cum equivocatio contradictionem excludar. Quemadmodum si quis dicat, canis latrat,4 canis non latrat, non dicit contradictorium,quia secundum diuersas rationes utrumq. saluatur;aceiis admittit contradictione, ursi quis dicat Socrates est ense Socrates non est ens;ex quo habetur aliqua maior comunitas inente quam solius nominis; nec tamen recuirendum est ad genus logicum a naturali distinctum, quia Henricus quodl. 7. q. 8 ait genus logicum . Non es ex natura forma secundum is, nec akaιiquo esse eius a ma-δeri , sed ab opere rationis Tota itaque disti cultas est de vera ni uocatione secundum naturam;vel potius de analogia; quae inter atqui uocationem, S umuocationem est media
Notatur secundo Analogiam accidentis ad substantianti . in eo praecipue consistere quia accidens, licet habeat suam essentiam secundum se illa tamen non est apta nata adhabendam existentiam nisi dependenter a subiecto substantiali, ut bene notat Henricus art. ar. a. circa finem. Acciumsquia a ticipar esse per subna ιιam,quia est Vpomis eius. deo es aliqua communicari analogia eorum in en e , qua quidem non es et se aecidens non babreei e per Iubnaaιiam, Ruperesse non exsendo insib asia, runc enim ove aquivoce dιcer rur ens de Iubstanιia,e accidentciere Tota itaque radix An los,iae est illa depcndentia accidentis, quatenus est inedianis
e substantia ipsum sustentante, cuin accidera sit eius dispomtio. ad ipsam ordinatum .
162쪽
Explicaturitas consideratum,cleomanune ad M, Maccidens, cum nullo pacto sit quin uni , neque proprii
luocum vniuocatione secundum comtenientiam in natura. debet diei analogum,quatenus id, quod nomine enus partim habet rationem eandem partim vero diuersam Est apertissima Henrici in locis pene innumeris quodl. but modi, estens, quod analogice pradicatur de decem ν di camentis, ari.a I. ci 2 Ens creatum prιm sigmsica sublumintiam secundario accidens,ctc. arr. a 6.q. t os in creaturis
tiao asia extra rationem, insentionem, ueris, non ιnclusa μ'illa. Aliter enim idem viratio geneνiihi poneretur ιη λβ uilioneis esset omnis desinitio nugato ιa, c. arta 29. q. r. Inlanalogum adsu utiam, Maecidens asso modo est sabsanitarespectu accidensιι,θα art. TI. q. I. En immeditatiore signifatione significatobstastiam, O accideos,non autem liquid
batur rinione visiosi aluiam Verri a propria analis
163쪽
ga ad plura, quae participantur ab illis non uniformiter,sed alivno principali, Sui reliquis per dependentiam a primo Sedens ita partieipatura substantia, Maccidenter ergo ens ejanalogum ad substantiam δε accidens Maior patet ex it. lis , quae de analogia dicta sunt Minor vero probatur, quia accidens aio habet existere, esse eos, nisi demidenter, stinanti ut innuit saepius Henricus,vi quod.36-.A non1,
habere esse independens a substantia, fumi posset dupliciter , vel ita ut sit aptum natum esse sine illa, & hoc est salsum, vel io,vi essentiam similiabeat in ordine ad ipsa naubstantiam, 'uae tamen essentia non sit essentia substantiar, sed Aspositi' illius, Et sis dieitur traberientis participationein accisiens, α se subiungit Henricus k-citato inar inemo ' μὰ
164쪽
lipproprie enire pectu Iubfianιia,et creatura rem set,eις--Αd formam itaque argumenti negatur minor. Ad secundam quod Conceptus entis ea omnino di iactus, o diuersus substantia, accidente Dicendum hoc murutas,in dissiciles habere considerationes, quarum nec prae sqns est locus, nee tempus Interea negetur illa minor. Quod vero, ex antiquis muli ignorauerint de anima &delum sne , alia essent substantiae, vel accidentia, cum tamen dixerint illa esse
entia. Dicendum, quod hoc fuit, quia ignorabant quid nominis ipsius substantis,in accidentis; Δ ille conceptus entisseeundum se non erat perceptibilis nisi sub ratione , vel sub - .stantiae, vel accidentis Quod autem dicat Henricus ptimum scitum esse ens Dicendum quantum ad praesens potest sacere difficultatem Henricum ibi sermonem habere de ente non simplicite sedit contradistincto a non ente, ut patet ex ver bis sequentibus art. 3. q. r. Sicuι unumquodquescitum ηιmo est incognitum subratione quiens est,ita unumquodque Unoratum primo es ιncognitum sub ratione qua non ens , bc Non
autem agebat ibi de modo nostrae intellectionis. Diei etiam potest quod ut primo intelligatur ens, sussicit quo habeat rationem analogi communis sub qua ratione dicitur habere unitatem. esse obiectum metaphysicae Addormam itaque
argumenti negatur minor. . :: . . '
A tertiam, quod ens praedicatur desub oria, e Moidea', re formaliter in quid Dicendum concedendo hoc, sed cua addito, ita tamen, ut non aequaliter a suis inserioribus parti cipetur, sed primo a substantia , cseeundar erattributiorinem ad substantiam ab accidente modo explicato . Eteni in etiam analogum praedicatur is quid , quemadmodun remiuotum, sed eum disserentia penes ipsa inferiora non Mue primariis participantia ex parte enim habet analogi
165쪽
cmtenus analoga praedi itur in quid idiffert quatenus adal
ga non aeque imo orruribus conueniunt. Ad formam itavargumenti distinguitur maior , cum analogia etiam lassiciat. As quartam quod. O mne genus babet suas squivocatrones quatenus nobiliori, vel ignobiliori modo participatur. Dieendum genera nivoca dici ab Aristotele continere aequi uocationes, quatenus genus , ut tale habet rationem inde terminati unde dicebat Henricus iit in . q. a.Per disserentiam generis natura determinatur adDeciem, ς. Inde terminatum autem
ut huiusmodi, est fundamentum ςquivocationum Quod vero Henricus explicet aequivocationes huiusmodi per nobilius, vel ignobilius participari a speciebus aequivocationis nomine intellexit analogiam, quam ipse vocat, siue similitudinis, siue
proportionis Sed aduertendum maxime est per nobiIitatem, de tonobilitatem non tolli,niuocationem,cum qua stat analogia toportionis. Tunc tollitur omnino vni uocatio qua αvnutu non participataeque primo,sicut aliud. god enim incorporeum sit differentia nobilior, quam corporeum,non facit, quod
corporeum sit substantia per incorporeum, sed sque primo ipsam substantiam sibi diuidit, sicut incorporeum , di sic ratione solius dependentis tollitur uni uocatio ut satis dictum est. Adsormam itaque argumenti negatur minor
Ad ultimam quod Accidens ad nouem praedicameata es tenus. Dicendum hoc negando, est enim duntaxat aliquid consemn ne secundum nomen, Millam rationem , quam dieit Henrieus Ioeo citato in argumento esse solum per opus ipsius intela lectus sine omni realitate. Dici etiam potest. Aecidens ess quid transcendentale; cum per omnia nouem illa genera di Lintrat & transcendat illimitate is tunc ad miti: tu paritas concedendo similiter se habere ens ad substantiam M accidens. Equidem solitus sui dicere. Accidens ad nouem pridneamenta se habere analogice Neminem hoc dicentem audi
iam plures vero hoc idem reprobantes. Tandem qua ex Parte
166쪽
parte opinioni meae eniteum inueni subscribentem , cuius verba reserendo ureviter habebitur modus ponendi , ratio, aut ruas Henricus itaque arti a. q. a. in calce absolute haberiquod accidens de quantitate, qualitate est aequivocum; sed ne absolute videatur loqui de atqui uoco simpliciter, sed potius de analogo ddidit Nisi re qualita babeat esse in subιecto mediμιe quantilate, Φ secundum hoc ens per priu3-aιur de uno, quam de aureo .c de non atterum , O ita quodammodo sal ich, c. Quod ait de quantitate , de qualuat potest diei de reliquis accidentalibus prεdicamentis Ad formam itaque argumenti negari potest maior, cum dicatur
167쪽
nire nonum Articulum quaerebantur sex sci '' 'tas Dei, Angelorum inesino, Heni . qui Proprietates . Erat autem . . in . .
R parte negativa Arguitur primo minis bona definitio debet tradi per firmatiuum , non autem pernegativum. Sed luee traditur per negastiua '-ssin est bona minor probatur interminis Neque in subiecta est, neque de simino dicitur ubi nequ/,, neque
sunt negativa. Maior vero est Aristotelis in Topicis, de rem. rici art. 7 .AE 3 ubi vult, quod praedicinini sit ad modum.
formae etiam in definitione. Pradicatum A quisse habet in patione μma, debet gnificare per modum informantis, in formalιter ad modum, quo parιe desMitionιι δεηιforma, e niti,u animal, O rationale hominis .cte. Si itaque definitio non detur per affirmationem, S in ea praedicatum non sit admodum positivi insormantis, non potest bona esse definitio.
Seeundo. Bona definitio debet dari per aliquid significans essentiam non autem per proprietates sed hse datur per proprietates ergo non est bona.Mimrem in sequenti habebimus claramdi uidentem. Maior vero est Henrici in.a quaest
168쪽
Seeundum philosephum me μιι ei se mo quidditatis, FUDηιia,ere Sie itaq per definitionem debet manifestari quid duas, Messentia rei di debet per differentias essentiales tradi,
non autem accidentales aut proprias .
Tertio. Singularia nequeunt definiri: sed prima substantia est singularis: ergo nequit definiri Minor probatur, nam priam substantia est illa, in qua sundantur secundae substamiae, qu sunt genera, species, unde necessario est singularis. Maior vero probatur, nam de ipsis non porest haberi scientia, quemadmodum nee circeta cognitio, unde dicebat Henricus certitudinem nostri cognitionis haberi non stando in sensibus ita art.a-q. ad primum Ortiιudo aliqua veritatis exfen ibus haberi potest non sando in sensibus, , eorum iudicio , quia facillime decipiti uiu sensus, o & tamen ea, quae certo Ognoscuntur,egent definitione, I certitudine secuncium sensus autem sistit in singularibus. Quarto ianuae sunt realiter idem,non debent habere oppositas definitiones, sed indiuiduum, quod est realiter idem cum prima substantia, habet pro definitionc, quod de uno dicitur ergo non potest dici de prima iubstantia , quod non ducatur de subiecto. Maior aris est nota ex ipsa definitionis natura, cuinent m per definitione a manifestetur quidditas , rei non videtur quomodo ea,quae habent eandem quid citatem possint habet non solium diuersas, sed oppositas definitiones. Minor etiam est euidens ex ipsis definitiora bus indiuidui, primae substantiae, ut videre est hic in cap. de specie. Nec est recurrendum ad aliquam rationis distinctionem, quandoquidem constat ex Henrico art. 33. q. I. ubi ponens distinctionem inter subsistentiam. substantiam , ait illam conuenire etiam uniuersali, IubHantia ero diuiduι tantum ergo sunt omnia idem etiam secundum rationem. Notatur primo In substantia duo esse maxim e attendenda quorum primum est subsistere, secundum vero tubitare. Dici- tur
169쪽
tur namque vibilantia, Sed subsistendo, cera substando; subsistere nihil amplius videtur signincare , quam sistere se plum, siue continere se ipsum, ne in aliud diffundatur, de hoe habet competere etiam generibus, speciebus genera enim,& species ita sunt in se, ut non sint in alio Qtiod pene ijsdem verbis confirmat Henricusari. 3.q. r. Diri ιm, sub Here,*s Minientia, quasi fetuum tenendo sistere, O conuenit omni ei, quod es in praedicamento subctantiae, in quantum subsantiae L. e. Subitare autem est in ordine ad accidentia, quibus subij et tu sola prima substanti, siue individuum, unde ibidem habet Hemicusatag genera, speciesIubsidunt tantum,
neq.enim accidentia generibus , speciebusue continguntiandiuidua ero nonsolumsubsistunt,verum etiam substant,ctc.Quodnam inter ista duo sit principalius, in sequenti examinabitur. Notatu secundo Alio modo dari rei definitionem essentialem, Malio descriptiuam. Illa enim soIet semper dari per differentias proprijssimas, quemadmodum definitur homo quod sit animal rationale, ista vero etiam per proprietates. Sassicit autem, ut Rer ipsas proprietates, Maccidentia in definitione posita suffcienter deuenire possimus ad rei cognitionem, &eius quidditas fiat manifesta aposteriori nobis, qui semper habemus magis cognitos effectus, quam causas cita docebat Henricus art. a . q. 8. Ruod quides in creaturis, erratio cognoscendi iriquod quides in Deo,oc Loquendo tamen
uncognitione eius, quod verum est, non de veritate ipsa apis Hoehensa, quia tunc res ex opposito se habet, ut suo loco dicemus Ad saluandas itaque descriptiones, ut optimas, susticit, si bene per ipsas ducamur in cognitionem, quod quid est definiti. Quibus positis sit
conclusi . Prima substantis est primi dejimia.
Explicatur. Prima substantia quatenus,&subsistit,&habet
170쪽
bet, quod accidentibus subitet,optime describitur,quod sit illa, qua neque in iubiecto es neque de subiecto dicitur.
Est Henrici expressa art. 3 3. q. r. Propter quod inis radica1nentis maxime, principaliter prima subsantia dici ιυν,qua nee ef in alio, nec dicitur de alio, sed aliaδεηι in ipsa, die untur de tua, Oς ubi haec vitiata vel ba sed alia, cita se habent solum ad explicationem maiorem
Probatur conclusio ratione sic Illa est optima definitio, sine deliri prio, perquam optime explicatur tota natura defini. ti, vidisserens ab omnibus alijs:sed haec definitio est huiusmodi ergo est optima. Maior patet ex reguli bonae definitio.. nis Minor vero probatur. Nam per i neque in stibiecto est, differt ab aceidentibus, peri nequc de obiecto dieiιαν dis- fert a te cundis substantiIs scilicet generibus, ct speciebus fergo est optuI a. Ad primam obiectionem quod . Desinitio traditur prepossitia, non aurem pe negatiua . Dicendum descriptiones habere et uliarem rationem . v dentur per ea, quae magis ducunt nos in cognitioncm quid ditatis rei definitae, siue descriptae. Quotiescumque enim dantur descriptiones per aliquod priua tiuum, quo cl ducit nos in cognitionem amrmatiui, tunc optime dantur. Vnde Henricus ait. 7. . q. ad locundum dicebat piluationcs in creaturis significare aliquid, quod est existens, quod in diuinis non significant. Eius verba sunt hac. Nomen priuatitium, aut praedicatum priuatiuum ditiinis appliearti ad insintiandum eminens postiuum,d quo deficit positium in Gea-itiris, quod ratione praedicat d Deo pridiatur noti ad signi aσ-dum, quod quid est aliquiae exi flens in eo, Eetit igniscant de
creaturis. Vbi expresse habetur, quod praedicata pr: uatiua ponuntur ad significandum aliquid posita uum, inritum Oppositum ei, quod priuatur, ut si dicam, Socrates non caecus, iis