장음표시 사용
201쪽
Licet Angelus recipiar,uon tamen modo,quo materia reeip- ιicetformassub ratione arιicularis bie,o nunc,sed recipithr. mastu ratione, qua forma sunt septiciιercia uniuersali, o hoc obiective in cognoscendo nos autem subiective. Suffcit itaque si aliquo modo proprietates comaeniant laesumus, ut erificentur dieii Mistotelica
Conc io. Proprietates assignata substantiaeΡηt
Explicaturi sex proprietates,quas assignat Aristoteles substantia piae dicamentali , ita illi conueniunt, ut omnes aliquomodo Ptoprii dicantu i illi competere. Est Henrici variis in locis ubi obiter de ipsis pertractat me prima proprietate habetur Iocus ari ad quaest a. ad tertium. De sabaanιia, qua ea praedicamentam dieitur , quod es ali- id, quod non e i in subiecto , n esse liquid de gnetur romia raιio qu/dditatiι,per non esse vero in Iubiecti remoue or abo nis rasis accidentis. De secunda ait art. 73. q. 3 ad secundum VH-camnem non operatu conuenirauia ni απιν-
at is ara produco Hi videbuiu in qu scis. Pro
202쪽
Probatur vero ratione. Illa dicuntur proprietates alicuius
'rei bene assignari , per quas habentur diuersitassectus illius, sed per assignatas habentur eis illus substantiq: ergo bene sunt assignatae sex ille proprietates maior est nota Minor vero
patet ex notatis,4 explicatis.
Ad primam obicctionequod . Anima es in eo Ore,ut insubiecto Dicendu aliquid esse in aho dupliciter posse intelligi , vel in aliquo, cui,quod inest,inhaerear, vel quod essetitialiter componat illud , siue cum illo. Esse in subiecto proprie loquendo non conuenit risi accidentibus,& aptitudinaliter consideratuest de essentia ipsorum, ut ex Henrico suo loco explicatum est Ita ut sit p oprietas substantiae,ab accidente condistingui.
Inhaerere autem alteri arguit compositionem accident alim. Anima vero est in corpore componens cum illo essentialiter hunc umero hominem, unde concludit Henricus quodl. I. euod Erisus xondicitur homo ex unione orporis , anima in ditimo DIIosito,ie olum ex unione inortim ad iu-mcem . Quapropter concludi nequit animam esse in corpore veluti in iubi in sed potius esse componentem cum corpore hominem. Quod vero dicitur. Anima informare, habere subiectum i intelligendum est de informatione substantiali ingenere substantiae, non aurem de accidentali, si vero exempluῖcatur de albedine, non debet tale exemplum in omnibus te. nere, sed solum quantum ad informationem, & denominatio. nem . Quod autem subiungitur de corpore Christi remanente eodem secundum nun erum in sepulcro, separata anima, non facit,ut corpus illud debeat dici subiectum inhaesionis, sed he ne subiectum formae substantialis ordinatum ad componenis dum essentialiter cum illa hunc hominem, & ita Henricus sonit corpus Christi moituum differre a se ipso vivo, non secundum numerum, sed sicut in completum a completo quod . I. q. Et nota quod ista aequivoeatι est neomplet ad comi letum, quod inse continet num incompletum. Vtitur vero no
203쪽
αuae aequivocationis more suo pro sola disserenti, Ad for- .mam itaque argumenti distinguitur minor. Ad secundam quid. Aliquaesti Mantia praedicantur non inquid. V nauis es lignea Dicendum utique prς dicationes huiusmodi esse per accidens. Potest enim ex pluribus etiana substantiis fi ri unum per accidens, ut sunt ea , quae cum pIura sint, non sunt inuicem essentialiter ordinata, quae siciunt aggregationem solummodo accidentalem Materia in arte-
factis licet sit quid substantiale, iacit tamen cum inima accidentali unum per accidens,& hanc Henricus voca Materiam ex qua fit aliquid, de vocatur materia lactionis. Ita arta I rod secundiam. EI enim quadam materia,ex quasi aliquid
quas mater actionis, exqua si aliquid operatum , quos se et cessore opera-- , di agent. ---ν Hialara estinisteria ex in ιιαι--- - iam, qua monotri cessau. r.ere. Haec vero materia eum latina artificiali sinit nunc. per accidem consequenter,si praedicetur de illo composito,Prqdicatur per accusem,cilii es diis pret dicandi sequatur modiun essendi Proprietas itaque substantiae secundae,quod uni- uoce praedicetur, in eo verificatur , quatenus habet descendere in sub se contenta, de dei illis praedicari in quid, quemadmodum animal descendit per differentiam rationalis in hominem, cin hunc cillum hominem, de quibus inquid mediante specie prsdicatur,4 de ipsa specie immediate. Ad sormam itaque argumenti distinguitur antecedens. Ad tertiam quod Signi are hoc aliquid,conuenis etiant reidoribus vi Misalis . Dicendum quod, quemadmodum
accidens causatur a suo subiecto substantiali, ita etiam habet quod sithoe, vel illud ratione huius vel illius suppositi substantialis in quo est, ita Henricus quod l. ross.8. In Me omnis mas Bantialis es principiis e redi composito in quos, o materia quoniam cum Miusmodi forma m sequiintu in com- pusu proprietavi, passionei,ctomula uirinita tuis inc
204쪽
Et sie si dicatur hoc album,nihil aliud erit, nisi connotatio quaedam suppositi albi,in quo albedo est haec . Et non ratione
sui, sed ratione eius, in quo est. Quod vero adducitur ex art. 33. q. r. quod individuum reperitur etiam in accidentibus facile soluitur, distinguendo de indiuiduatione mediat, veIimmediata undruiduum enim primo, di per se convcnit substanti js, secundario vero accidentibus, quibus conuenit mediante ipsa iubstantia . Se ipsum optime declarauit Henricus ibidem explicando quid per, hoc aliquid, intelligi debeat, ait en im Cum dicitur hoc, intelligitur res , sue natura esse , quid indiuisum , siue indiuidunm in Ie propter demonHrationem rei quae oculis conspici potest. cum vero additur II Aliqtiid, exprimitur quodsii, condiviso aliud quid, ct in natura , ct fientia indiuidua, insuppia to. Vbi notatu est ly in supposito, quicquid enim hoc aliquid dicitur, ratione suppositi dicitur. Ad id vero, quod tandem subsumitur, quod Henricus ibidem vocat indiuiduam albedinem . Dicendum breuiter hoc esse destructiuum sui ipsius per ipsum textum, ait itaque Henricus . Non enim dicitur indiuidua natura, inue essentia ut humanitas, vel albedo, ni i quia es indiuidui suppo th, quia u. manitas non est hae, nig quia est huius, neque militer albedo. Et hoc est maxime aduertendum, quoti s de accidentium indiuiduatione fit sermo, semper enim indiuiduantur per sub ictum, ut suo loco ostendetur. Ad formam itaque argumenti distinguitur minor, nam couenit accidenti ratione substantiae. Ad quartam quod ius entia essen ιialas diuidua generis
sunt contraria, υι rationale, irrationale Dicendum contrarietatem huiusmodi minus proprie lumi, cum non sint tales differenti et in eodem secundum numerum subiecto, lex contrariorum si quod sint circa idem, di in eodem. Licet vero videatitur contrari id ictrentia huiusmodi, non tamen sunt rigorose sumpta contrarietate, quia n9n se expcllunt inuicem
ab eadem specie, vel ab eodem subiecto, quod veri contrarietatis
205쪽
rietatis est argumentum, sed dem potest diei ulmi Henrici quodl.ε. -υπ-ri,impr. sic Mnentis,quώς--rraria nata sunt fleri rina idemni Hierum naturaditio insi , τι ignι calidum , Quod idem repetit art. 6. q.3 ad primum. Potest inquam dici,quia naturaliter unaquaeque differentia
est suae speciei determinatiua,cuius est constitutiva, unde cum non sint circa dein, non sunt proprie contrariae. Immo cum una differentia sit nobilior, Mahera vilior, videtur quod nobilior contineat virtualiter ignobiliorem , ut optime notauit Henricus quodl.7.q. 8. In generabilibus,er inruptibilibus δε-
corpus mixtum diuidaturun animatum,ct in inanimnum. Animarum habet in se et ιν tute,quoa babet inanimatum, ad .vit rationem propyra disserenιia,Oe. Si vero formaliter essent contrariae huiusmodi diis cientiae, una alteram virtualiter conistinere non posset,quem adn.odum caliditas virtualiter nequit continere frigiditatem, cuili qua perpctu pugnat. Ad id vero, tuod ex Henrico adiungi ur,qui quodl. 7. 3.babet, quod contrario modo se habent uisierentiae in latere corpolis cor-rruptibilis, Ἀμαμ ubilis, dicendum lycontrario inodo,
206쪽
Ad quintam quod Forma Iubstantiales sunt ausae,cura- ridentia intendanιur,ct remittantur:ergo i a multo magis dicentur esse huiusmodi. Dicendum. Qualitate intendi, Stre- mitti a substantia ita tamen, ut substantia non sit causa soris malis intensionis, remissionis illius,cum sit sola causa matelialis, sustentans ipsum accidens causam vero remissio nis vel intensionis formς quasi formalem puto esse illius in determinationem, quatenus est forma in sua latitudine inde terminata, sic susceptiua maioris, vel minoris dilatationis, sicut ex opposivo forma consistens in indivisibili non est susce ptiua magis, minus ita docet Henricus apertissime quodI. q. s. sacumque Iuni forma, secundum qua aliqua dicun-ιur magis , O minus Narura Beelei in latuvdιne quadam consistit, ut talium Ipecieνum rario nullo modo babea,se secundum ratiouem nameri, cui nihil potes specie manente ab irabimel apponi,ctc. Licet formae huiusmodi neque intendantur,neque remittantur, nisi sint in subiecto ut constat ex eodem , certum tamen est etiam, quod a substantia non est talis intensio, ut ibidem ait Pon bene enim a quibusdam dicitur , quod a subiecto euenit, quoa dicantur aliqua secundum magis minus; hoc enim non conuenit accidentibus per Itibiecti, ediconuerso. Sed alibi fusius de his redibit sermo. Ad id vero, quod adducitur ex quod l. io. q. p. auodfirmare est ea in Omnis operationis Dicendum , quod verum est, quatenus a subiecto debent causari accidentia, di non amplius. Cum enim habeant accidentia suas proprias rationes, , modos, in conueniens esset dicere,quod quicquid faciunt illa, sa-ciat etiam lubiectum, ut si intendatur calor, dicatur intendi
subiectum. Haec enim sunt in ipsis accidentibus veluti proprij effectus , quae licet non habeant esse extra subiectum .ha. bent tamen in subiecto proprium esse, consequenter operationes ad ipsum.
Ad id quod dicebatur de e lare,qui est latensior in serro,
207쪽
quam in ligno; satis patet etiam apud idiotas, hoc prouenire non ex formis substantialibus ligni δε ferri, sed ex accident . bus densitatis,4 raritatis ipsorum . Ad formam itaque arsu.
menti negatur minor. Ad extam quod Sosipere contraria conueni quantitatiqvioque Dicendum comperere quantitati, ut dicitur subiectum quo,non autem ut subiectum quod, quemadmodum competit iubstantiae.Ipsa enim substantia est iustentativa,4 quantitatis, di omnium accidentium mediante quantitate, ut bene dici. tur in argumento ex Henrico art. I.q-2- quod I. T. q. IX. Quae omnia confirmant quantitatem esse veluti
208쪽
Circa decimum Articulum de Quantitate quaerebantur octo, scilicet Definitio Essemita, Extenssio in ordine ad locum;Distinctio a substantia ni uocatio continuae in discretae Spe eterum positio in continiaa, discreta, Proprietatum ipsius assignatio.
QUAESTIO I. An Unitis quanistaris si bona.
Ro parte negatiua Arguitur primo Si quantitas esset congrue definibilis, illam definitam haberemus ab Aristotele hic in suo 'praedica mento, sed non est hic definita ab ipso ergo non potest definiri. Maior iacile patet inspicienti, quam exacte de ipsa quantitate , hic egerit Aristoteles adducens eius partitiones, proprietates rex quo habetur improbabile esse ipsum defecisse in definitione assignanda, cum melius non possit res innotescere,qua in . per suam definitionem, ut habet Henricus quodl Io . 8. Scari. q.q. r. bi habet definitionem secundum Philolbphum esse Sermonem quidditaιis, O sentia rei, ut alibi diximus. Minor vero est nota ex ipso contextu, in quo nunquam Ppa
209쪽
Secundo. Illa debent definiri, quae se habent univoeὰ ad suam definitionem, ita ut natura definibilis sit univoce conuonte suis inserioribusued quantitas non est univoca ad contis nuam, discretatn: ergo definiri non debet .maior est cenamon enim debet dari nitiis de aequivoci , eum ad euitan-
dammuiuocationem dicatui, quod res prius dςbet diuidi, &deinde definiri, ut definitio eadavniuoce super definita, &habetur talis univocatio semper in definitionibus quotquotata untur ab AristotesGMinor veroest constans ex ratione mittitudinis,4 magnitudinis, quarum una ab altera 'depem
det, ut bene docet Henricus quodd. . q.I. SecMrdum abstractionem intellectus prior implicitate quantitas discreta in numeris, quam eontinua in magnitudine de reddit rationem quia intellectus continuatus ineontinuo, non est nisi eae continuatione discreti rum um itiique dependeat, a P nitudo a multitudine, cilia illi prae lupponatur, videtur Olli uniuOcatio conuenientiae in gener quantitatis,4 consequenter non posse de
Tertio Partes,in quas dicitur diuisibilis quantitas, vel in sunt actu, vel potentia Neutrum potest dici hergo male ponitur in definitione 'In ea qua Muni Maior enera suffcienti divisione, nihilenim medium est inter actum,& potentiam, quod esse post id, quod neque , neque potentia est.wnor vero quoad primam partem sciti t. qmd noninsint actu, patet, quia actu daretur infinitum,cum in infinitas partes inti.
nuum habeat posse diuidi, ut docet Henricus arta43. quaest. Vnisa in continui, non numerantur, nisi in potentia, qua poscibilia sunt ad diuisistem, di alibi hoc idem habet passiin cum communi Philosophorum doctrina . Quoad secundam partem vero, quod scilicet non insint secundum potentiam,probatur. Non enim dicuntur partes, nisi actu componant, cum corPὲs debeat beneficio quantitatis habere partem extra partem
actu, ut actu dicarus extensum mirationi Chri
210쪽
sti mortuo alimen ricus quod l. i. q. Conlisebat in Ie partes materia prima ex ιenfas subpartibus quantiιatis. Vbi habetur actualiter inlartriari materiam per dimensiones quantitatis,&a aliter extendi. Vnde partes debent dici actuales,& an .en hocis in conueniens ponere,ne scilicet ponantur parte actu les infinitae ergo nullo pacto in sunt. Quarto Dim cultatem iaciunt contra definitionem multa a quanta, quae diuisibilia non sunt in ea, quq inlunt ' ergo non est bona definitio. Antecedens probatur primo. De Tempore, quod eum sit vere quantum, non est diuisibile in suas partes , eum nihil sit diuisibile in id , quod non est, partes autem temporis non sunt, praetetitum enim, Iuturum non sunt, quemadmodum Henricus quod I s. q. r. absolute ait illa non esse Si enim,
praetertium , uturum considerentur ut instantia in te sua inflantia, iam omnino praeterita, futara verum en,quod non
sunt, cto. Probatur secundo de linea quς non est diu, sibilis iapuncta , nec superficies in lineas,quia hoc habetur expresso ex Philosopho o Phys. potest adduci, quod ait Henricusari. o. - . MDIιitudo componitur ex unitaιιbus non e magnιttidos punctis, Mart. o. q. .a . unctum additum puninihil auget, ct ideo tantum ea num punctum quantum duo.
tria. In diuisibilia itaque non componunt, non possunt esse partes, in quas diuidatur continuum. Probatur tertio denumero qui non est diuisibilis in unitates, cum diuidi debeat
in ea, quae sunt numerus , unitates autem non sunt numerus,
sed principium numeri ita Henricus arta 63.q. r. Sub minor indiui ne e I nus quilibet numerus,quam vi nitas, qua ea principium eius,ctc. Notatur primo. Quantitatis definitionem ita esse explicandam , ut sumatur ly diuisibile non quatenus sit ratio formalis constitutiva ipsius quantἰtatis , sed quatenus est proprietas supponens essentiam extensionis partium , quae in sequenti