장음표시 사용
211쪽
statim examinabitur; eum vero proprietates, licet formaliter consideratae habeant rationem accidentis,radicali ter tamerta
habent sumi pro ipsa essentia, a qua fluunt Merito hic sum, tu diuisibi litas radicaliter sumpta, quatenus per ipsam cor , noratur essentiaqiuuitritis, quae melius innotescit per respectum ad diuisionem eo modo,quo semper ex operationibus,de accidentibus proprijs rei venatur intellectus noster quiddistarem ipsius Dicitur vero in ea quae insunt, quatenus ciliceto,in qua diuisibilis est quantita debent esse partes actuin hentes etain ipso toto diuisibili sed sciendum dupliciter posse
sim aliquid esse actu in toto.primo quatenus excluditur peresse actu, esse in potentia,e quo conlurgit propositio de posesbili, ut si dicatur;partes sunt actu in toto, quarenus tolli non est inpotentia ad habedas in se taIes partes,& sic absq. dubio
dicitur, quod Dalti Sin sunt actu. Secudilum itur esse actu,quatenus codistinguitur abesse in potentia eo modo, quo uicuntur partes esse in toto quatenus exili tint peresse totius, non autem sunt separatae, nec habent este seorsum, d diuisim, Iedici non potest, quod partes quantitatiuae continui sint actu in . continuo in Rosensu dixit Henricus absolute partes esse inpotentia in continuo artio.' θ. Vnita in continuo non numeramur, si in uentia, pia pus ibiti sum adim em, σώου sintvmim, . De actualitate vero partium primo mo- do accepta potest ad proposit x M intelligi id , quod dicit Menricus ari. 9.q, - vero semper est,in aliquid perfi- Eum actis racinens,in quo suam actualitatem, O perfectio rem
habent omnes parιes eius. Si namque partes actu existant non possunt existere nisi per actualitatem totius, cum haec sit natura partium, ut partes sunt. Aliud itaque est partes esse actualiter in toto , aliud est illas actualiter proprie , peculialiter seorsim existere; respectu huius secundi partes dicuntur inesse potentialiter, in quo sensu dicebat Philosophus 8 Phys God Pari aut miriles ut inpasona, Oc delatus abitenrico loco Uuin
212쪽
proxime eitato. Respectu vero primi modi dicuntur partes actualiter existere,quia actualiter ei hoc inuin, quod ex partibus Mirusmodi coalescit. Notatur secundo . Per particulas definitionis assignatae bene excitidi omnia, quae non debetit cum quantitate in alio conuenire , sic bene constitui declarationem quidditatis quantitatiuae utenim excludantur ea quae simplicia sunt,quae aliqualiter videntur habere quantitatem persectionis , de qua
quantitate ait Henricus artis q. r. Alia vera est magnitudo virtutis, e persectionis, qua in in spiritualιbus non in suis spiritualibus, immo , in corporalibus eircuit omne genus,ere AEt inquam excludantur haec simplicia,dicitur ly diui-Mile. Quod est proprium omnino quantitatiuis corporeis a materialibus compositis, quia partes essentiales reperiuntur in composito substanti Mi, in eas compositum resoluituras circo ad excludendas has dicitur ly Infunt,ut denotetur quantitatem non habere partes nisi integrales, denique ad exeludenda indivisibilia ponitur, quorum Gguia aptasunt O mψεν εὐουι- - , 'sic bene explicata definitionest
Cori in Deo nisi quantitatis en opinetis.
Explicatur. Bene dicitur ab Aristotele,qubd. Gantum id, quia es diui biis iura qua insunt , quorwm singula in asini se vinum quid diui iis Cum per has partes optime
habeatur natura ipsius quantitatis. Est Henrieid colligi potest ex quodl. s. q. 7. Ratio diui bilis dimensisnalis es, quod habeat parιem ex riparum . Vbi virtualiter reperitur Aristotelica difinitio, patet. Probatur vero ratione, quia illa est optima definitio perquam definitum differt a quocumque, ter quam definitici
tura sit manifesta, sed in definitione allata habetin utrumque: ergo est pilaea mincipatet vir his quae adnotauimin
213쪽
Ad primam obici tionem quod Aristotiles hie non de tuis quantitatem, quia IoGose uatione ide bilis, ne dualis Afisuules defecisse. Dicendum in piae dican entis Aristote. lemion egisse exacte de singulis Rupera in Metaphisicis,4 alibi expositurus. Voluit vero aliqua duntaxat aciliora proispinare , t ex terminorum cognitione fieret Deilior ad reliquas scientias progressus Nec tamen dicendus est defecisse in non assignata definitione quantitatis isse, qui tam exacte loco opportunior Metapbysica illam desoluit mos in hane in praesenti proposuim is non quia inui necesse poterat enim illam cum Aristoteleti sterire, S ad Metaphsicam disiserre, sed quia duximus aliquam in esse etiam circa hoc exer
citium utilitatem , licet multa agerentur, quae ex acte non anisi in I 'hysiuis eva ninantur, vel etiam in Metaphysicis Illud vero sempc obtatu abitur quod docet idcuricus art. s. q. s. Exam manda seib et a nobis omma j undum disposionem mobilitatis nostea, χνου n=n extra plurima fiant opera, ct multipliceι- vernos inquisis io eius, quod excedi opus nego in ij, ut dicitur i. hic Debniti ne rerit m non lolin opus non excedunt, sed sunt maria e nobi utiles, ut ea percipiamus
intellectu de quibus acturi sumus . Auiormam itaque argumenti negatur maior Adamindam quod vivantitas ad c uinuam, O discretam non se λι-ψηi-ὸ illud autem suum ribo in iri, quia υniureum est. Dicendum peti dissicultatem examinandam inserius. Interea dicimus quantitatem esse nivoca ad
continuam euincretam. Da vero ex Henrico affertur ex
quod ψ.q. s. Quod scilicet intellectus habet cognoscere prius
quantitatem discretam,quam continuam Non obstat univocation Nam subiungit Henricus in alio sensu dici quantitatem continuam esse priorem dilcreta ibi aem. Re tamem ct na iuramres quantitas consinuaquam dijoreta Si enim ali
214쪽
atis,tunc tollitur rigo rosa nilimtio, sed si solum dependeat
secundum quid, tunc non tollitur. Per accidens est quod hoc continuum diuidatur in partes, licet secundum se sit diuisibile. Adsormam itaque argumenti negatur minor. , Ad tertiam quod Partes quantitatiuae in unive actu, via
Dicendum partes esse inquantitatiua dimensione potentistia, non quatenus ad ipsas recipiendas dicatur totum in potentia, sed quai et ius ipsas habet in se existentes existentia totius.Vnde, licet sint actu in eo tinuo tales partes,non tamen dicentur actu separatae vc diuisor, sed solum separabiles, Massignabiles per ipsius continui diuisibilitatem, ut videbit uelo 6. Physicotum, unde egregie Henricus quodl. - q. s. Per firmam continuitatis, qua totum est aliquod, num aecidentaliter inditiissum secundum actum, tam quoad separo Iionem realem partium ab inuicem, quam quoad distinctam signatione earum; in imo tamen natum diuidi , ve signari tu plura , qua ante diuisionem , signationem actu in se continet continuata . Ad id quod adducitur ex Henrico quod l. i. q. q. quod scilicet partes actu sunt incomposites Conceditur, non tamen actu lunt distinctae disse paratae, sed actu nitar. Vndc melius dicuntur esse in potentia, quam in actu, quantum ad ipsarum multitudinem, licet non quantum ad ipsius compositi constitutionem . Ad sormam itaque argumenti negatur minor. Ad quartam quod Multa sun inconuenientia scilicet de tempore, de linea, de numero Dicendum haec in conuenientia esse nullius momenti, Tempus consideratum secundum , quod partes suae continuantur,haba illas reales, secunduli quod distinguuntur illς partes secundum rationem prioris, cposterioris, ut habet Henricus loco citato quodl. 3. q. i. Hic vero non est in hoc immorandum, cum longio est disputatione indigeat Linea velo non est diu bilis in puncta, quia puncta
non sunt diuiti bilia, neque supe incito est diuisibilis in lineas
215쪽
quia respectu superficiei linea bis crationem indivisibili nee indivisibilia componunt, ut sene probatur in argumento, ac ait Henricus arr.7ο.q.r. Humdoommim ex seitatibiu, iis magnitudoex 'inctis. Quia scilicet diuisibile debet habere partes diuisibiles in alias partes in infinitum, ut suo loco videbitur. Numerus quoque non debet diuidi in ea, quae sint numeri, sed in unitate indivisibilia, quia hane habet differentiam a magnitudine , quod iste constet ex unitatibus , magnitudo vero ex diuisibilibus. Ad formam itaque argumenti negatur anteceden quoad omni γ
R parte negativa Arguitur primo Illa est
quantitatis estentia, siue sermalis ratio, per quam quantitas formaliter dicitur constitui in esse, ter quam species ipsius quantitatis sub ipsa collocantur, sed per rationem mensurae hoc habetur ergo ratio mensura eli ratiosormalis quantitatis,non autem extensio partium Maior probatur exipsis terminis Minor vero in qua, est tota difficultar,
probatur primo quia in hoc capite de quantitate probat Aristotelas orationem esse quantitatiuam,quia est mensura blita barunt. Probatur secundo , quia superficies Iocus ex eo cuntur esse species quantitatis differentes, quia illa menserat intrinsece, Iste vero mensinatextrinsece, probatur tertio ex Henrico art. 5. q. a. -Ρ-π-ii, ut quam ira ea
216쪽
secundo Quantitatis illa est ratio, qu spe definitione tria. illi assignata cum desinitio ut dicit Henricus art. I. 3. Si ora io indicans quid est esse .cte. Sed ex desinitione proba tur,innod ipsa diuisibilitas est quantitatis explicatiuae ergo diuisibilitas est ratio formalis quantitatis minor probatur exterminis allatae definitionis in praecedenti quaestione, cilia. Duorem diuisibilitaris videtur esse textus apertissimus Henrici quodl. 3.q. . ubi loquens de formis substantiae, ait eas cia se, sed tamen non nisi in quanto O indiui bili, cte. Quasi diuisibile, quantum conuertantur ut ratio, di id cuius-ra
Tertio Extensio partium , vel consideratur in ordine ad ipsas inter se, vel inordine ad aliquid extrinsecum puta locum, sed in utraque consideratione implicat, quod extensio partium sit ratio quantitatis ergo non est hoc asserendum . Maior patet a lassicienti diuisione. Minor vero probatur,Quantitas est aeeidens absolutum ergo non potest habere pro sua ratione formali aliquod relatiuum sed tam inordine ad se,qua in ordine ad locum semper extensio illa est respectus:ergo nullo modo potest esse ratio quantitatis. Quod quantitas sit accidens absolutum probatur expresse, est Henrici art. 66. quaest. c. ad primum . Loquens de modo essendi laeundum se absolute ait quatenus conuenit tribus praedicamentis absIα- sis , qua sun substantia,quantitas,er qualitas, sed hae probatione non indiget. Quod relatiuum non possit esse ratio ab .
soluti,ex eo probatur, quia relationes in absolutis fundantur, xv inquit Henricus art. u.q. r.ad primum . Ab illi rationes suasformalestrabunt originaliter, completiuὸ, Oc. Vnde cum praesupponant relationes absoluta, non possunt esse intrinseca ratio ipsorum Quod vero extensio partium sit respectus, probatur quia est plurium coordinatio inter se, dieit enim extensio partium, quod una sit extra a Iiam. sic quod adsit respectus inter illas. Facit Henricus artio a. q. l. dicens. Cc
217쪽
βuactinque habent communionem in aliquo υκ absoluto tie re sint diuersa sue ratione tantum secundum rationem communieandi illud, necesserio haben habiIudinem communem conformem inter se, orc. Inter partes autem quantitati uas non
videtur esse alia habitudo , quam ipsa extensio ergo extensio
est respectus, nec poterit esse ratio quantitatis. Notatur primo Quaercre quantitatis rationem proprie nil aliud eii, qua in inuectigare quid quantitas addat super conceptum entis Cum enim piae dicamenta dicantur ex participatione ipsius entis ad ipsa analog: ce se habentia, si constituatur aliquod praedicantentum Jaoc non erit nisi per modum, &rationem peculiarem addendi al: quid sirper entia conceptum Ita Henricus ait. 6 o. q. aes cum hoc,quod est diuersa,O alia, atque alia in praedicamentis realiter inter se di tinctis , disinguitur etiam in dities praedicamentis penes diuersos modos reales, quibus,sue secun um quos illis conuenit esse, hiae quibus es e participant diuersmode. Quantitas itaque, ut sit praedicamentum ab alijs distinctum, dcbet habere peculiarem modum,
ratione ni participandi pium csse,in eius ratio ex eo praecipue erici deducenda secundum quod ad ens se habet quantitas, quae habet cum quantitate hoc commune, quod siti alio per modum alicuius absoluti ita Henricus quodl. II. q. s. loquens de ratione essendi in alio absolute ait Quod est communis duobos praedicam/nti objHuiis scilice quantitati, qualitati Notatur secundo Diuisibilitatem posse considerari dupliciter, vel pro suo landamcnto δε radice , vel pro sua sor malitate. Primo modo obsiderata est omninb eadem cum partium extensione , quemadmodum risibilitas radicaliter est ipsa rationalitas. At si secundo modo sumatur, dicitur potius habere ratione ui aliculus priuatiui , qu/m positui. Ira Henricus ex presse docet art. 43. 3 ad te illuui lii Iamen aduerιexdum
218쪽
dum rem tamen non nio priuationem dιcit. Diuisio enim non e Ii, aliquorum ad inuicem amotio , cte. Quod ergo dici urde diuisione, dicitur de diuisibilitate, quae est diuisito aptitudinalis, uic potest congrue dici definitione in quantitatis in praecedenti assignatam esse similem omnino definitioni iubstantiae . Quia concordant in eo, quod utraque per aliquid formaliter priuatiuum datur. substantia dicebatur elle, quae neque in subiecte est, neque desubiecto dicitur, O quantum fera God est diuisibile in eas urit uni, e. Quemadmodum vero ex illa negatione perseitas potuit commode innotet ceres, ita per diuisii bilitatem commode innotescit extensio partium, ratione cuius habetur diuisibilitas. Ita Henricus quod l. q. 7. esse quantitatis Consisti non nisi in ratione dimen Ionati, ct ditiisibili viatio autem diuisibilis dimensionalis est, quod habea t artem extra partem. Q ias per gradus paulatim ascendat ad alligiuionem formalis rationis ipsius quantitatis, quae licet diuersis nominibus vocetur, ut diuisibilitatis, de dimensiona litatis, re tamen vera non est nisi illa, ad quam omnes aliae a. tiones in adaequatae reducentur quq est extensio partium, quae vocatur habere partem extra partem; dic iacile apparetrationem mea surg, d diuisibilitatis se habere potius secundario consecuti ue, veluti enectam duplicem ipsius quantitatis Quibus adnotatis sit
conclus . Extenso partium es eqsinti quan
Explieatur.Ratio formalis quantitatis non est, nisi hoe,quod rationi entis addit quantitas nimirum , quod illudens, sodest in alio per modum absoluti, sit extendens ipsius subit'i
partes constituendo unam extra aliam. o.
219쪽
q. r. Eua ηιitas coatinua corporaliter extensua subnantia eo poralis ut partem extra partem habeat, cte. Et quod l. 7. q. Is tribuit necessitatem quantitatis sorms organizationis. De armmero auiem talium di pomionum na principali est quantitas,
quia sne ipsa non habet esse organietatis. Quasi innuat, non
posse dari organi Zationem, nisi per quantitatem extendentem partes substantiales ad organizationem suscipiendam Probatur ratione Essentia alicuius absoluti debet esse quid ablis lutum positiuum conueniens omnibus speciebus illius, sed in quantitate nihil est absOIutum conueniens omni quantita est, nisi extensio partium rergo' qc sola extensio est ratio sormalis quantitatis Maior ut certa debet supponi, quia essentia rei talis debet esse, qualis est res Minor vero probatur per exclusionem mensurae , quae noninconueniens omni speciei quantitatis, si enim daretur linea infinita , illa esset species quantitatis,4 tamen non esset mensura, ter exclusionea diuisibilitatis formaliter sumptae, quia ipsa non est nisi priuatio, unde non est quid absolutum positivum. Remanet itaque sola partium ex rensio, quae sit vera quantitatis ratio, cum sit
absoluta, positiva, eonueniens omni quantitatis speciei etiam possibili, amaginabili. Ad primam obiectionem quod Ratio mensi acin ratio
quantitatis, vi proba Iur exoratione locoso Henrieo. Dicendum ex eo colligi orationem esse quantitativam , quia habet rationem mensuret, non quatenus mensura sit ratio formalis,sbd quatenus est veluti proprietas, quae conuenit soli, sed non omni Valet autem consequentia etiam ex proprietatibus his, di sic dicere. Oratio est mensura ergo quantitas: Est argueret a posteriori ad prius. Quod vero locus, Tu perficies distinguantur ex modo menturandi intrinsece, extrinsece hoc est intelligendum penes distinctionem logicalem dumtaxat, nam locus, superficies solum secun cum rationem distinguuntur,
Immo secundum aliquos locus est in ipsa superficie, ut inferius
220쪽
in suo superiori. Quia superficies ponitur in eius definitione loco generis . Ad huiusmodi vero distinctionem lassicit ratio discriminis alicuius essectus, cita distinguuntur superficies.& locus ratione mensurae. Sed de hoc alibi. Henricus vero M. cocitato art. 26. a. sermonem habet de mensura δε in gra. tiam ipsius dixit, illam esse rationem quantitatis,non quatenus quantitas constituatur per ipsam sor maliter,& primo,sed quatenus mensura non conuenit nisi quantitati, ubi ponitur mensura,necesse est ponere quantitatem formatissimam hoc patet ex ipso discursu, nam agit de mensura in ordine ad qualitatem discretam Verisma,ct disreti sima ratio mensurae inquantitate disrua inuenitur, ita persectissima ratio quam
sitatis. Loquendo de ratione consequente, veluti proprietate ipsius quantitatis. Qua ratione a simili diei post et in animali rationali reperiri persectissimam rationem discursiui, discursiuum esse rationem ipsius Posset etiam diei ad argu
mentum Mensuram polse sicut diuisibilitatem sumi radi- ealiter, sic cum extensione esse omnino idem , secus vero, si formaliter sumatur, ut habet rationem te spectivi ad mensurabiles substantias , in quibus quantitas subiectatur. Ad sormam itaque argumenti diti inguitur minor.
Ad secundam quod . In desinitione pomiur diuisibilitas , ideo debes dici Usentia quantitatis. Dicendum in definitio'nibus siue potius descriptionibus poni ea, quae facilius nos ad
cognitionem rei ducunt. Per effectus quaerimus causas, per proprietates,&accidentia, quaerimus formas substantiales:& per negationes is priuationes quaerimus positiua , , his similia. Non semper sumitur rigoros terminus indefinitione, sed saepius attendendum quid significat, iro quo supponat. Quemadmodum de rationali, quod significat disterentiam speciei humanae constitutivam, potest pro sup
sit supponere, ut ait Henricus ait. 7Lq. r. Rationale inquanis