장음표시 사용
251쪽
Probatur. Numerus enim, de Oratio sunt menstrae, ille e stimentium discretorum, ista vero successivorum ergo etiam Mint species quantitatis discretae Ad primani obiectionein quod Nummu dehendetis nises hctu, quia nitas en inratiarii. Dicendum Numerum vectetae reale,habet enim proprietates reales, ut sunt par, impar, hoc idem asserit Henricus quodl. q. q. 6 Forma de naris, O cuiuslibet numeri, qui vere numerus est, en aliquid imre extra intellectum. Ad id, quod dicitur de unitatibus ex Hen. rico. Dicendum ex eodem unitates esse vere reales,' significare quid positivum. Ita art. cit. 3. q. 3 ad tertium Indiuisiolice Reundum modum Nominis significes, negationem, ene.
gania, ilia ulmen negati non Hi nisi negationis , o ira secum , dum rem, vera positio. Unde notatur in verbis in argumento adductis,quod ait . uum signiscat modo negasionis. Non is autem dixit. Umisiis negationis. Quia licet secundinii minuunnominis3rammaticaliter sumpti,s et negationem;no tamen negationem significat, sed veram positionem ad secundam probatisis eiusdem minoris.Quod Numeriuis ueri Θηumr--nie,ct videtur esse quaseuniuersale, quo in intellectum.
Dicendum.Numerum indigere numerante quantum ad actuam Iem numerationem, non autem quantum ad essentiam, laxi
stentiam ipsius numeri , quae est aptitudo adnumerandum , siel etiam nullo numerante in te licet ualiter adhuc realiter dicuntur Petrus,4 Paulus duo homines. Quod vero isti debeanteonuenire in natura speciffica, hoc susticit quoad fundamentum reale , quod scilicet ea,qui numerantur sint realiter radicali , ter conuenientia secundum speciem Hicet deinde sermalitas
accidentalis sit per opus intellinus, de qua nihil ad praesens, Mopriore Henricus loco cit quodl q. q. O. Vnde denarius nous uuin ruimus, quia Uricem unitates puciter, sed quia ea δε η nitaui sue inmesis nosecundumsermam . Ad
sentiam itaque argumenti negatur minor. Ad
252쪽
Ad secundam quod orationi competit longum, est breue, O consequenter esse continuum. Dicendum orationem tunc sumi secundum quod ait Aristotcles in textu . Actio longa, motusae, quia tempur ei longu/n, ctc. Quod conue it orationi per accidens, ut actio est ali Cu: vero dixisset Henricus loco eitato in oratione habe i longum o breue,quatenus est quid continuum recognouit hoc esse omnino extrinsecum ait, citi admodum numeri accidit multum, o paucum, art. 66. q. a. cit. dormam itaque argumenti negatur minor. Ad tertiam quod Umias en principium solius Numeri, non autem rationis Dicendum,esse etiam orationis,quatenus est numerus aliquorum discretorum successivorum, sic dicebam congruentius dici orationem differrea numero mere acciden taliter, quia ipsemet habet rationem numeri circa succedentia. Et ideo Henricus unitatem solum tribu j Numeto,quia in Numero includitur oratio. Nec triauere unitatem Numero, est excludere unitatem ab oratione, quae ex unitati bus syllabarum coniurgit, ut mensura ipsarum,
quod ex ictis satis patet . Ad formam itaque argumenti
253쪽
Virum proprietates quantitatis sis bene assi
R O me negativa Arguitur primo contra primam proprietatem sie Persecta quantitas est vere contraria quantitati imperfectaeci ergo -- PS qu/Πxixati aliquid est contrarium. Consequere. tia probatur, quia tune dieitur aliquid alteri contraritim, quoties in suo genere habet aliquid secum pugnans, ut patet in calore, trigore sub genere qualitatis Antecedens vero probatur,quia illa sunt vere cotistraria, quae se in eodem subiecto non compatiuntur sed in subiecto eodem non potest esse persecta, impersecta quantitas simia ergo sunt contrariae Minor haec ultima probatur aper
tissim art. a. q. Lιnea recta, inquantum exureoque termi no stoxen adsitionem recipere, imperfecta est Linea vero circa.
Iarrs, quia non habenterminum , cui possi fleri additio, perfecta es . Implicat autem simul esse in subjecto lineam circularem,&pectam. Secundo Motus est a Gnuario in contraritum. Sed datur motus ad quantitatem ergo quantitas habet contraria-Maiorestienrici quod i r r. q. o. Motus supponit accidens subiecto, quia es a contrario, vel a privativo in eontrarium quemadmodum dealbatio praesa poni nigredinem,ut contrarium aiaberinis noducenda Minor vero est eiusdem Henrici quodl. . q. r 3 loquens de quantitatibus,&qualitatibus ait Visunt qualitates, o quantitates , in quibiu sua motus alterationis, ctare
254쪽
Tertio Illa dicuntur sulcipere magis, minus,quae habent aseere subiectum secundum nugis, di minus sed hoc etiam competit auantitati: ergo quantitas suseipit magis,& minus. Maior probatur de albedine, quae in tantum dicitur suscipere magis. minus , inquantum per ipsam sit paries magis , vel minus albus , ipsa tamen albedo est semper eadem , nec 'na dicitur magis albedo, quam altera. Minor vero est euidens ex lineis, quarum una dicitur maior, longior altera ilicet enim non sit magis linea , quam alia, est tamen nata assicere subiectum secundum maiorem longitudinem , unde Henricus dicebat visitur enim na tuea magis longa, quam alia,qui maior es longitudo eius , quodl. q. q. II Quarto. Possunt duae substantiae in sua virtute dici squales,
vel inaequales ergo se proprietas potest alijs competere aquantitate , dc non erit proprietas quarto modo . Antecedens probatur de qualitate, quia Angeli dicuntur aequales in sua substantia inde ait Henricus quodLa. q. s. Unus Angelus non es magis Angelus in natura specie sua,quam aIter. De inaequalitate vero ex eodem quod L . Os Essentia unius Angeli est maior iecundum persectionis quantitatem , quam
aliessentia alterius,4 tamen constat,quod in Angelis non est
Notatur primo Circa duas priores quantitates multa posse haberi ex ij quae dicta sunt a nobis de proprietatibus substanti: Illud in praesenti solum erit utile scire, quod scilicet magnam illiduae proprietates habent connexionem; quandoqui dem se eunda oritura priori, semper enim de illa sorma , quae non habet contrarium, valet dicere, quod non suseipit magis, minus. Non tamen ita hoc intelligendum est,quasi contrarrium ipsum sit ratio formalis suseipiendi magis in minus, hoc enim esset inconueniens, sed quia suscipi in m=gis,4 inu
255쪽
die itur ex eo,quia est permixtius, vel impermixtius contrario suo, sicuti notauit Henricus quodl. q. q. s. Albius e I nursinsermixtius, sed contrartu non eri causa, quare hi albius, ere. Si vero us ratur, quonam formaliter prouenia quod natura aliqua suscipiat magis, Minus, respondet post pauca interposita ibidem Nihil ergo quaerendum es, quodsi causa magis, diminui, nisi, quod naιura, ct essentia, secundum quam dicun-ιur magis,O ιvus, non con Hit in determinato, in diuisibi
Notatur secundo Aequalitatem sumi posse vel proprie, rigorose, vel minus proprie, de in sua latiori significationeta Rigorose sumpta aequalitas est eadem quantitas rerum inter se differentium, ex qua aequalia dicuntur illa, quae inter se coin- parata, neque excedunt, neque exceduntur inaequalia vero, quorum, si comparentur ad inuicem, unum excedit, vel exceditur ab alio Communi thr vero sumitur, di improprie,quatenus qualia dicuntur ea, quae potius similia dicenda sunt, ut duo homines qualiter dicantur docti 'cum potius similes sine appellandi. Vt vero sumitur aequalitas formaliter, ut ex comparatione consurgens est relatio, nec dicitur esse proprietas quantitatis, sed intelligitur quod proprietas quantitatis est, esse fundamentum huius relationis secundum quod aliquid dicitur formaliter alteria quale, vel inaequale, ex eo quod in tali, vel aliquantitate conuenit cum illo, vel ab illo differt Dissereni iam illam aqualitatis, ct similitudinis affert Henricus a It 7 o. q. I ad quartum. Si fuerit quantitas adissamsequiusur aqualitas, se autem tueri qualitas ad imam equitur ialitudo. Quod vero quantitas non sit qualitas ipsa, sed landamentum aequalitatis ibidem paulo post docet. Commensurario non equitur aqualitatem pliciter, nec cati a tur ab ea, sed Iolummodo consequitur aqualitatem, qua Iundasurisper ηις ωιem corisormitatis in quansitate , ct causatur ab illa, qua non nisi in quantitatibus diuersis, Oc. ii con
256쪽
Explicatur. Bene assignanturquantitati ab Aristotele pro
prietates ill: Quod scilicet qiuantitas non habeat contraria non suscipiat magis, S minus, sit vero sundament una relationum aequalitatis, de inaequalitatis. Est Henrici Qtiod enim quantitas non habeat contralium sibi, potest bene deduci ex quo di. q. q. 3 ubi approbat dictum Philosophi De te minatorum vero tillum Artili es onIrarium,&ς. Et post plura ait quantitatςm, esse de numero determinatorum . Te minatur continua quantisas per punctumo discretam νη--m, quae sunt principia eorum, e De se eunda vero proprietate. Quod scilicet quantitas non suscipiat mas i , di minus, habet ibidem expresse Elideonsis in ge-- - meae in .mp. . elui specie dicitur magis, minus secu-dum quantitatem. De tertia randςm art.7o.q. I. Quantitas e sua dicitur, quodproprium essecundum eam aequale , vel in Huale dici. Probatur vero conclusio ratione sic.Illa habent contraritim, quae inuicem pugnant, expellunt se ab eodem subiecto.
Hoe non habet ut in quantitate. ergo quantitas non habet contrarium. De secunda sic Illa suscipiunt magis disinus, quae habent contraria, ct sunt indeterminata sed quantitas no a habet contrarium, neque est inde terminata in sua essentia eris Mnon suscipit magis,' minus Nota, quod sermo est deo ouantitate termutata secundum quod a parte rei semper est, ae illa vetio, quae dicitur indeterminata erit sermo in Physicis. De tertia denique sic. Aelialitas propria est relatio duorum, secumbimi quantitatem conueniunt, cina riualitas est
ister duo, quae habent quantitatem diuosam heroosecu
257쪽
dum quantitatem habent dici aequalia δε inaequalia. Ad primam obiectionem quod. Per edIum, O imperfectum
sunt contraria, reperiuntur in quantitate Dicendunt abso
lute persectum & imperfectum non variare speciem , neque proprie esse contraria, si sumatur ratio persecti, Mimpei secti in aliquo, quod de imperfecto tendit ad persectum, ut impersectio attendatur ex desectu agentis. Ita expresse intelligit
Henricus illud dictum ait. 64. q. q. ad secundum Perfectum, diminutum non diuero cant speciem;Iolum verum est,quan diens habet , quod ' diminutum m solo defectu agentis , Ut contingi in minus calido resectu magis calidi. Ad id,quod dicitur de quantitatibus persecta, di imperfecta,quae non possunt simu esse in eodem subiecto, conceditur ex incompossibilitate praecise , non autem ex mutua activitate in se expellendo, ita ut possint permisceri aliquo paelo, ut patet de qualitatibus, in quibus est,cra contrarietas. Quod vero Hinricus dicat lineam rectam esse imperfectam , O circularem persectam. Verisimium est; sed non est persectio impertietio in genere quantitatis, sed in genere qualitatis, uagutationis de qualitatibus vero in quantitate existentibus ait Heniicus quodl. . . I. Philosopho in prIdicamentis assignans alionem quare qualitates in quantita Ie , v triangulus , vel quadrangulus is huiusmoa non Iuscipiunt magis minus, dicit . e. Quod autem linea re, secundum additionem factibilem in ipsa sit impersccta, intelligendum est quantum ad extensionem duntaxat. Certum enim est quantitatem magis ἰvel minus extendi, sed haec non est vera contrarietas, quq respicit intensionem is remissionem . Qua ratione inquit Henricus art. a. quaest. I. Puer es imperfectus secundum quaniitatem; factus autem vir es sicundam quantiιaιem perfectus . Quod intelligitur duntaxat extensive . IIIa vero dicuntur esse vere contraria , quae inuicem ab eodem
se expellunt, non quae subordinata sunt ad inuicem Assor a mam
258쪽
mam itaque argumenti negatur antecedens. Ad secundam quod . Motus est a conιrario in contraria. est vero ad quantitatem. Dicendum suffcere motui,si sit a priuaritio, neque enim semper requiritur ad motum terminus a quo positivus. Vnde loco citato in argumento bene ait Henis ricus, quia est a contrario,υel a priuativo. Si enim sit motus ad aliquid habens verum positiuum contrarium , tune motus esta contrario, ut quando est ad qualitatem puta, calefactio esta frigiditate ad calorem. Sed ubi non est contrarietas positiva, sufficit motui terminus a quo privativus. Vnde motus augmenti est ad talem extensionem a non tali extensione in subiecto apto nato ulterius extendi Ad formam itaque argumenti distinguitur maior. Ad tertiam quod Illa suseipiunt magis, O minus, qua ba bent secundum magis, minus a cereiubiectum. Dicendum non bene ex subiecto praecise argui susceptionem magis, deminus; sed ex ipsa forma: Non solum ergo albedo iacit magis album , sed etiam ipsa me est maior albedo, vel minusi cundum se. Unde egregie ait Henricus cit quodl.ψ quaest id, Non ergo bene dicitur, quod unus eri magis albus, quam alter, sed na albedo non en maior, quam alteri. Immo nunquam
sub antia dicitu secundum aliquid magis,nisi illud infestis
sus,oe.Quod vero ait Henricus unam lineam esse longam magis,quam aliam Dicendum hoc magis, is inus non intelligi intensiue, sed solum extensiue, qua ratione ibidem subiungit Henricus , O dicitur una essentia magis esse quam alia, quia entitas unius est maior, perfectior quam entitas alteriuι, e. Ad formam itaque argumenti negatur minor. Ad quartam quod aeua subvantiassecundum suam inurem sine qualitate posunt de aquales, visunt Angeli duo, μι aquales, vidiuem Angelorum species. Dicendum illam aequa
litatem a ins qualitatem landari in quantitate, si non molis, taltem virtutis. Vade de hac quantitate virtutis dicitur etiam
259쪽
ista proprietas, ut ait Henricus loco citato art. 7 o. q. r. mansitas de qua dicitur, quod proprium est seruadum eam aequa-lam, vel inaqualem dici, largissime accipiIur pro quanti satescitiset, quod diuersa es in filii creaturis, directe in praedicamento quanitIarii, qua solum H in corporalibus , pro quantitate virtutis,qua est etiam in spiritualibet omnibus, Oc. Nec potest quis contendere oppositum , nam, nisi adsit aliqua quantitatis ratio; impossibile est ponere inter aliqua rationem aequalitatis,uel inaequalitatis, cum solius quantitatis munus sit aequalitatem, de in squalitatem fundandi. Ad formam itaque
argumenti negatur an te cedens.
260쪽
Circa undecimum Articulum de Relationibus quaerebantur decem , scilicet Relationis quid itas , Definitio fundamentum misserentia fundamento realis , vel Intentionis, Quid ita fundament , Differentia fundamenti a termino , terminorum Multiplicatio, Disserentia relationis communis ab alijs, Proprietatum relationis Assignatio.
RO parte negativa Arguitur primo im n quod reale estis rerum natura, vel est substantia , vel accidens et sed Relatio neque est substantia, oeque est accidens ergo non est ensreale. Maior est certa, quia penes hos duos modos essendi, te ilicet per se, de in alto,desumptus est numerus , di Ieries praedicamentorum , ut ex Henrico diximus in quaestionibus praecedentibus iusticienter minor vero quoad primam partem, quod scilicet relatio non sit substantia,patet ex Henrico, qui ad mentem Avicennae ait quodl.