장음표시 사용
81쪽
dum, quod verum est , sed tamen unum includit ut essentiani, aliti vel ut proprietatem . Solent enim rerum quiduitates saeptiis ita explicari, ut non solum detur simplex ipsaru definitio, sed ulterius etiam per proprietates dei cribantur.' ut facilius natura definita explicetur, , percipiatur. Ad formam itaque negatur minor. Ad secundam Quod . Universati non praecedi ramnem praeis duabilis. Respondetur imo prscedere,in eo enim quod aliquid uniuersale est, do in pluribus equitur velut proprietas , quod etiam sit de multis. Quadratillud F enriciari. a. quaest.
Puamuis aliqua ismi, O coaequaua duratione, undum quod sunt aliquid in rerum natura, ct secundum quod resporium habent ad inuic suum ,--Eniminio principia n, nihilomi frumen una tuarum rerum secundum id,lquod in in essentia δε--σendet ab alia, o non e conuerso, verbi
Ad tertiam quod ly, de mullis est pars definitionis. Respondeo,sed definitionis descriptiuae quatenus amplectitur etiam proprietatem, per quam facilius in cognitionem uniuersalis deuenire possumus. Quantum enim ad uniuersale ipsum , satis erat dicere, Est unum in multis . Ad formam itaque argumenti distiuguitur maior. Ad quartum quod . niuersale, ct radicabiis leuntur conuertibiliter . l. icendum, sed diuerso modo. Nam univnconuertitur a priori cum alieto , alierum vero cum Ilo a posteriori . Cum dicitur praedicabile est uniuersale est ad aliquid prius: Iecus vero dicitur uniuersale est praedicabile nam est ad aliquid posteri G, ut vero quae dicuntur ad
82쪽
ivnuertentum sint idem debent diei seeundum eundem respectum δε eandem rationem . Vnde non coneluditur.
83쪽
Circa tertium Articulum de Praedicabilibus erant tres Qua stiones de Obiecto libelli Porphyrij, de ni uocatione praedicabilis ad quinque praedicabilia, Sc de eorundem Numero. Erat autem
x parte negativa Arguitur primo Si enim uniuersale esset potius constituendum obiectum, debuisset Porphylius in hoc libello excitare' liaestiones, eas solvere,quae attinent , visi ad uni iter sale, quales sunt ii Ia . an uniuer-' 4 sale parte rei , an per opus intellectus, caetera huiusmodi, qua explicat naturam ipsius uniuersalis,ut de uniuersali haberetur plena cognitio sed hoc non iacit, ut patet ergo praedicabile, Sion uniuersale est obiectum minor patet Maior vero est Henriciari. 19. q. ad tertium Subiectum debet esse primum scitum inscientia in eius conside ra ione, , postiuam, O sub raιione psiur omnia alia, sicu color es primum cognitum vi , O jubratione illius omnia alia, dic Deberet itaque uniuersale prius cognosci secundumst, deinde praedicabilitas, passiones ili .
84쪽
secundo omnia de quibus agit aliqua saeuitas , debent partieipare de rarione sormali sui subiecti, sed species sub ij ci- hilis, Mindiuiduum non considerantur sub ratione uniuersalis; reum non possint esse, ut huius nodi, uniuersalia ergo uniuersa Ie non est subiectum huius libelli Minor patet Maior vero est eiusdem Henriei ibidem ad undecimum Debet poni subiectum in aliqua scientia illud Propter quod omnia alia adscien,
Tertio . Definitiones rerum quid ditatem manifestantes ostendunt, quale sit subiectum facultatis alicuius , ex modo enim definiendi cognoscimus lubiecta diuersarum scientia tu, nam aIlo modo definit Physicus, alio Mathematicus, &alio Metaphysicus , sed in hoc libello tres definitiones dantur per praedicari . ergo praedicabile,& non uniuersale est subiectum. Minor patet inductione facta per omnes definitiones maior
Notatur primoe Subie eium alicuius scientiae esse duplex scilicet ad quatum, inadqquatum. Subiectum, siue obicitum adaequatum dicitur illud, quod primo, de per se est obietium illius omnia alia includit , de quibus in scientia ilia, euius
est obiectum , agitur obiectum vero inadaequatum est de quo agitur, sed ingratiam alterius, quia secundum Henricum loco citato art. I9. q. r. ad septimum . Non enim scientia D Ium coinderat, quastis de natum susteriit, e essentia eius,
sed etiam onodera omnia illa, qua artributionem, relationem utiquam habent ad ipsum, se manuducunt ad aliquam notiιiam habenda me ire subiectum, idi c.
Notatur secundo Posse aliquam distinctionem fieri inter materiam mus scientiae , de subiectum illius . Materiae enim rationem habet illud, quod per talem scientiam acqui rit,quod animodo esse Subiectum vero dicitur, quod partim cognoscendum est aliquo modo accidentali. Cum autem prae-
poaatur cognitum actu quantum ad an sit, de quid sit, quae
85쪽
sint veluti quidditatis illius potes potior .Quam distinctio.
item asser Henrieodem artiry. q. 3.SMi in auiiu inscienis id, quod aliquo modo es in diu cogoitum , in quantum de subiecta oportet supponere, racog ohere se est quid es
Eiatio modo est in oιentia cognιιum,in quantum herior o .gnitio de in in scientia inustanda ei . materia vero proprie deoeidι ι in scienιia id, quod nuιlo modo supponitu iis scientia υ cognitum sed ut omnino cognitio eius in Iesentia inuestiganda es, hane doctrinam maxime obseruandam
centeo, quoties de obiectis fiet sermo in sequentibus
Expllicatur. Licet uniuersale, di praedicabile timiceni eon. svidantur 4 unum pro altero accipi soleat, attamen in libello Porphyri Vniuersale debet censeri principalius tabiectum. quam praedicabile, it ut uniuersale sit subiciant,praedis ita
vero materia huius libolli Est Henrici licet non reperiatur ab ipso prolata in terminis, potest tamen ex eius dieiiciacile deducis Nam art. cit. 29. q. 2. ait Subiectumscientia actu de se importat rationem illam, se cundum quam omnia considerantur ιn Icientia Ad uniuersale autem reducuntur omnia de quibus agitur in hoc libello.
Probatur sic. Consideratur in hoc libello praedicabilitas , quae est passio ipsius uniuersatis, Consideratur Individuum tanquam fundamentum ipsius, consideratur species subiscibiis sis, ut proxime naturqgenericae adiunM erso in gratiam ipsius uniuersalis omnia considerantur . Dices hoc idem concludere de praedicabili. Respondeo ipsum praedicabile considerari ut reducibile ad varici sue,cuius est
86쪽
est passio, siue propcietas, licet enim de risibili dicatur totum, quod dicitur de homine non tamen risibile per se lubet hoc, sed in gratiam ipsius hominis cuius est proprietaS.I Ad prunam. uou debui et Porphr ius in H/ιuere tracta. Mem usti, ultatum ci rea niuersale, O agere de ipso ex pro- o. Dicenduit primo si bene inspiciatur . Omnia in littera Porphyri repcriti, licet non ita exacte, ut habetur per expo sitores Dicendum iecundo. niuersale esse subiectum, praedicabile materiam, nec suit inconivniens, quod a maγria
sumeret libellus ille suam denominationem,& inscriptionem, unde non fuit necesse , quod omnia de subiecto uniuersali diceremur,quaiula de ipso debuit prisupponi.An sit,&quid sit, considerari sola proprietas prs dicabilitatis Henrici vero thoritas inducta in argumento sauet conclusioni,ut patet. Ad sermam itan argumenti negatur sequela maioris.
Ad secundam quod, milia tractamur,quae non niminem Iasio. Respondeo reduci tamen ad uniuersale aliquo pacto , qu et neque possunt adduci in fauorem praedicabilis a cuni nec huiusmodi sint formaliter praedicabilia. Reducuntur autem omnia ad uniuersale, ut dictum si satis Adfinem itaque argumenti negatur minor. Ad tertiam quod Desinitiones dantur nouper,niuersale. sed e praedicabile. Respondeo illas esse descriptiones, ut suo loco videbimus;quia dantur per quid pollinius,nimirum praedicabilitatem .Ratio vero quare Porphyrsus hoc praestiterit,es
se potest eadem, quae currit in Physicis, aliis stieuiij or
nibus, ut bene innitit Henricus arta I9. q. r. ad tertium Drue
sigatio naturalis rationis a posteνiori, O magis Ira sibili, O composito incipi tanquam a magis noti nobis, e procedit ad Em cura intelligibilia magii, mi dicitur in principio ni corum,o f.Ad formam itaque argumenti ciuiosuit uimalai.
87쪽
R parte negatiua Arguitur primo Ad ML stantiam , ad accidens nihil est unitio ni ,
ex Henricolari a I. q. a. 2 uua communitam
ose inii ergo neque lus praedicabilibus, cinn aliat licentii H se, Mia vero perac cidens , ut patet de proprio, Maccidenti secivido ordo praedicabilium videtur desinit ex eo, quod diuersis modo se habent praedi ibilia intex se,qiratenus Genus praedicatur de dimentiriis imie species de dissermibus munero,&c. Sed nihil potest in eidem generi, de species unis
uocum: ergo praedicabile non dicitur,niuoce de illis Maior patebit in sequentibus Minor vero probatur , quia diuersa genere multo magis inter se distant, qua diuerta spe etc. Vnde Henr art. LI. q. a. Gemadmodum diuersa genere plus disserunt, quam diuersa specie, O quod cum diuidunia ab intireem secundum isserenIιam,diuersa genere , manent unum In meminhris diuidenιιbas diuersa Decie, cte. Ad univocationem autemrxquiritur aequa distantia, saltem quoad rationem praedicabis lis Tertio. Praedicabilia, ut uni uoce conueniant debent habere modum praedicandi complere, non per modum partis , imperfecti,quemadmodum genus est verum praedicabile,quia
88쪽
sa praedicatur per modum partis, ut patet ex ipsius definitione: cum sit pars speciei. Disserentia enim est qua Deetes abundat a genere. Vnde,cum genus praedicetur de specie, non po- test praedicari de differentia ex Henrico artias q- a Nequa quam potes animal praedicari de rationali , quia ut dieit Philo sopbus , Oc ergo saltem a tali univocatione excludenda venit differentia . Notatur primo . Universale, siue praedicabile posse dupliciter considerari, siue reduplicatione facta supra naturam sub. stratam secundae intentioni, siue supra ipsam secundam intentionem Aliud enim est considerare, excpli gratia,animal quatenus est natura aliqua generica apta nata adessendum tria, pluribus speciebus, di aliud considerare ipsudi,ut genus es' Scut habet formalitatem suae praedicationis per intellectum. Vnde potest esse quod aliqua, quae secundum naturam iptam habent inter se disterre plusquam analogico, conueniant , deinde
etiam uni uoce in ratione secundae intentionis. Fuit doctrina luculentiis ara Henrici quod . q. 8. Corpus non e i nivocum ad corruptibile, ct incorruptibili, υerum es tanquam genus rurae; es tamen niuocum ad illa tanquam genus logicum, quia Agmmat communem intentionem realem ad ilia duo, Notatur secundo.Vnivoca etiam posse sumi in stricta, ri. gorosa acceptione, quatenus scilicet debent habere nometa commune. eandem substantiae rationem vel quatenus habent solum, quod sormaliter in aliquo conueniant, licet substantiae ratio isit diuersa, sic enim sumuntur in latior significatione;non tamen impropria, licet enim variatio siu secundum materiam, quia tamen conueniunt in eadem ratione formali
suae acceptionis; vere univoca sunt, de hac univocatione sermo est in praesenti.
89쪽
Explicatur. Vniuersale , siue prydicabila consideratum quatenus reduplicative dici secundam intentionem praedi. cabilitatis, siue quaterius gemis logicum est, dicitarum cede quinque praedicabili sillae vitiuocationensiui aeta
Est Henrici art. . Dq. a. ad primum aliquid contingit pra--ari de pluribus nitate rei, O rationis, quasi dicat secun dum ni uocationem rigo rosam v vel unitatem rationis an orum, O diue,state rei, scilicet secundum uni uocationem minus strictam . Subditimae ediate , praedicabile de pluribus 1 Iosecundo modo es vere nitiersale, recognoscendo scili et i , ipso veram univocationem uniuersalitatis ΡIobatur ratione, quia dici de multis aequaliter conuenit generi. peciei,Differetia proprio,& accidenti quatenus consideramur habentia rationem secundae intentionis elo est unicuocum ad illa. Quod, ni maliqua sint essentialia, aliqua accis
dentalia; sunt differemiae se tenet stes ex parte materi ,siue misiurs substratae secundis intentioniblii; Ad primani. sed nihil fiet mancum a/s antiam. Oacci . conceditur, loquendo deseriere nati ii conside rando scilicet res prout sunt, negatur tamen de genere logico idest de modo praedicandi secundum dicta Ad formam itaque
argumenti distingi1 Nirantecedeis, ut in primo notabili. Ad lectinuam quod diuer genere magis distant i xa L diuersa specie. Diccndum ii anc ditantiam se tenere ex parteg cneris naturalis, natura substratae secunda intentioni. Non autem secundu rationem, modum praedicandi dumttax ζας pluributinisormamitast arguincti distinguitur minor,
90쪽
Ad tentans quod , Disserenςia spar nis is o M potest Diti illa, a.dieari de sui Mndiuiduis . neo dedisserevn poetὸ fi praedicari genus. Dicendum etiam differentiali per modulii differentiae optime esse praedicabilem,ut si dicas Petrus est rationalis,Franciscus est rationalis,&c. Od vero genus de ipsa non praedicetur , hoc non ossicit , quia respicit epus, ut quid incompletum in ratione sus naturae, realitatis prς ter intoriis ueniens adductum a Philosopho obstu et ses ab Henrico opsi. spe explicato illo art. n. q. a. de quo nos alib
merus praedici,silium si bene si gnatos se
x parte negativa Arguitu primo Prii epi. camenta sunt decem Gergo etiam decem de-. bent esse praedicabilia Antecedens patet ex Philosopho,&Henr-ar. 32. q. I. It 66. q. I.&quodl.rs.q. s.&alibi ut suo loco videbimus Consequentia vero probatur. Nam predicamentum est id, in quo fundatur ratio praedicabilitatis eroo si praedicamenta sunt decem, habebunt quoque decem mcdos tundandi praedicabilitatem. Secundo Indiuiduum vagum est unum praedicabiles, sed nullum existis: ergo plim,quam quinque Minoria ici, quia
non est genus, non enim prςdicatur in quid de differentibus cete, neque species, quia determinatur ad singulari ratem , osq*gidisseremia, quia praedicatur per modum totius, neque Proprium, aut aecidens,quia significat substantiam. Maior vero patet in hae propositione . Purus emali ali homo. , --ώς a Ter-