장음표시 사용
321쪽
319 gravi sit sermo, concludunt lethalem noxam admittere qui rem voluntario negligit, quam ob vinculum juramenti non poterat praeterire. Si vero levis fuerit materia, tum non aeque opinantur Theologi : plures aenim transgressionem juramenti in re quoque levi semper gravem culpam existimant ii : alii contra in omissione levis materiae, utcumque iuramento firmatae, nonnisi culpam venialem agnoscuot sal. Re sub judice manemo, certum est hanc obligationem exoriri praesertim e virtute Religionis, quae Vetat, ne Dei nomen in testimonium falsi adhibeatur. Quod si juramentum non modo sit amert rium de futuro, sed etiam adnexam habeat promissionem, quam aeceptaverit alter, in cujus favorem juratum est; tum proficisci
tur quoque jurisiurandi obligatio ex virtute justitiae, qua quisque promiasa fideliter
1 Pro hae sontantia pugnant prae eetavi Gabriat In 3.
dist. 39. quest. f., Caietanus in summa v. periurium, Valentia disput. 6. quaest. 7., at Lessius do justitia lib. a. cap. 4a. d hit. 5. N. a3. . a Posterior haeo opinio communior videtur, eamqu. V eat probabiliorem B. da Ligorio theol. mor. lib. 3. traei. a. d. a. Decalogi praeeopto eap. a. duh. 5. N. I73. Adhaerenthalo doetrinae praesertim D. Antoninus parta a. tit. Io. e P. 4. . I., SyIvester V. Iur montum, Solus lib. 8. quaest. I. ari. 7. Navarrus in Manuali quaeat. Io., et Suarasius da Religiono Iri. 3. eap. 16.
322쪽
Quamquam ex dictis juramentum promissorium, atque assertorium de futuro con scientiam .adstringant, plures tamen sunt casus, in quibus haec nullam pariunt obligationem. Id contingit. 1. Si de re illicita fiat jusjurandum; nam ex reg. 58. juris in 6. non
est obligatorium contra bonos mores, Prae
stilum jupamentum. Hujusce veritatis ratio ex eo deducitur, quod actus religionis, prouti est juramentum, institui non potuit, ut vinculum foret iniquitatis ii . α. Neque obligat juramentum sol i Deo factum de re prorsus indisserenti, vel minus Persecta. Hoc enim, dum in hypothesi Deum tantummodo respiciat, obligare nequit nisi per modum voti, cujus induit naturam. Sed votum de ro indisserenti vel majus bonum impediente non obligat lS. LXXVIII. N. 4. et 5. Ergo nec tale juramentum. Si vero aut in finem honestum res indisserens ordinetur, aut bona fiat ex circumstantiis, tum juramentum obligat, quia non est amplius de re indisserenti ao inani. Idipsum dicatur, si res indisserens vel minus perfecta fuerit
i Ita ax doereto Gratiani eap. Inter celara ax. eausa aa. . quaest. 4., et .ex Id,. a. decretalium eap. quanto I8. do jα-- iurando.
323쪽
homini promissa. Etenim cum ille, in cujus gratiam juratum est, jus ad rem sibi uti- Iem vi juratae promissionis acquisierit, jam inde consequitur, ex justitia simul ac retiagione servandum esse quidquid promissum
fuit, modo tamen id non vergat in aeternae salutis dispendium, nec redundet in alterius
detrimentum si . 3. Nulla pariter est obligatio juramenti, si ejus materia sit vel physice vel moraliter impossibilis, quia nemo potest ad impossibile obligari. Ita Bonifacius 3. Reg. 6. jurisin 6. 4. Obligationem non inducit juramentum, cui dederit causam error aut dolus vel ci ea substantiam rei promissae, vel circa praecipuam causam finalem juramenti: deest
quippe in utroque casu necessarius consensus, cum juramentum praesumatur emissum
sub conditione, qua res sit qualis apprehenditur a jurante. 5. Item nec juramentum devincit, si emdem in statu res non permanserit. Posita namque materiae notabili mutatione, merito censetur jurantem intentionem non habuisse perficiendi rem prorsus diversam ab ea, quam jurejurando promisit. 6. Postremo nulla vis est juramenti, quod exterius profertur sine animo jurandi. Non
324쪽
enim est verum juramentum quod si absque jurandi voluntate, sed potius juramenti simulatio. Adnotandum vero, quod, licet ratione sui non obliget hoc juramentum, e causis tamen extrinsecis oriri potest ejus obligatio; nempe, vel ratione justitiae si odoloso juramento grave damnum alter injuste patiatur, vel ratione scandali secuturi, si res juramento firmata religio e non servetur si . Peccat autem sto jurans, ac d pliciter fit reus, quia Dei nomen in vanum assumit, ri usquo abutitur testimonio ad proximum docipiendum la . Undo merito Innocentius XI. hano absurdam propositionem expunxit: Cum causa licitum est jurare sine animo jurandi, sise res sie letas, sista sit
S. XC. Μodi, quibus auferri solet juramenti oblis
gatio, sunt remissio, irritatio, commutatio, -ao dispensatio.
Per remissionem obligatio juramenti ab eo tollitur, in cujus utilitatem juratum est. Etenim, cum Iiberum sit unicuique juri suo renuntiars i3 , nihil obstat, quiu sponte
325쪽
3aa quisque valeat condonare quod sibi e jurata promissione debetur. Praeterea, dum quis per juramentum promissorium alteri se obligat, semper tacita subintelligitur conditio, si ille, in cujus utilitatem res cedit, juramentum acceptet; nam beneficia non sunt invito conferenda iij. Hic ergo si jurisjurandi obligationem servari nolit, jurans ab ea penitus liberatur, quia cessat conditio, sub qua inducta fuerat obligatio. Interim animadvertere juvat, hujusmodi condon tionem vim nullam habere, si res non m do in renuntiantis favorem, sed in aliorum quoque utilitatem fuerit promissa la . Per irritationem juramentum plane res inditur, vel ipsius obligatio suspenditur ab iis, quorum potestati subjecta est voluntas jurantis, aut juramenti materia. Exinde patet eos omnes directe vel in directe irritare posse juramenta, quibu& eompetit irritatio vot
rum. In irritum autem revocantur promissiones juratae subditorum regularium, filiorum, pupillarum, conjugum, et famulorum
ti L. Iuvito dig. da regulis iuris. a Inquirunt hie doctores, an iuramentι obligatio e set pelleondonationem idius, in eujus grαtiam iactum fuit iuramonium, si res prineipaliter iti Dei eultum suoru promissa. Pro Part.
negativa stant plures, quibus adhaerat Angelicus R. a. quaest. xl. s. ad ac Contrariam tuent ux opinionem alii eum La eroiae Tveol. Nor. Ith. 3. parto I. traot. a. cap. a. dubii. r. N. 358 Mae de xa vaesatiae Suaraxius tom. Lup. cit. Itb a. eapia 3
326쪽
eadem ratione, iisdemque in circumstantiis,
quibus t S. LXXVIII. fieri conspeximus votorum irritationem ii .
Per commutationem fit, ut juramenti materiae altera subrogetur, eodem Vinculo manente. Materia porro, quae loco prioris injuramento substituitur vel magis vel aeque vel minus est bona. Si de commutatione
agatur in-melius, haec fieri potest arbitrio jurantis ia . Commutatio vero in aequale bonum vel minus j uro ordinario fit a Romano Pontifice in Ecclesia universa, ab Episcopis in propria diaecesi, a Praelatis jurisdictionem habentibus quasi episcopalem ingratiam suorum subditorum l3ὶ: ad hoc au
si in No samoi dicta repetantur, ad montem revocari poterunt luperius traditao animadvorsiones do votorum irritatione. -
a Cap. Parvenit a. do jurriurando. 3ὶ Qui delegata facultato gaudent commutandi vota possunt
no juramenta quoque commutaro p Id assirmant plures cum L PER traot. devoto. Quaest. 5. N. 4a. Dicunt enim: vinculum iuramanti minus est, quam votii eui autem concessam est majus, conoesaum praesumitur et minus. Hisce adversatur Navar-xus Enchiridii cap. ar. N. a75. eum aliis, et contendit ad ju- Tamenti eommutationem specials requiri privilegium, quia i Tamentum et votum duo sunt vincula penitus penitusque diaversa. Ut dissidentium placita quodammodo componat Lessiushoo paeto distinguit. Si iuramentum fiat animo promittendi Deo, profacto ab iis commutari potarit, quihus delegata est votorum eommutatior tum quippe juramentum voto jungitur, uti accessorium. Verum si fiat juramentum non animo promittendi Deo, sed tantum ut in hono magis roboretur voluntas, tum jur mentum non continetur in voto eiqua non est aecessorium. Unde oonsequitur potestatem delegatam cirea votorum commutationem ad jurainantum in hac hypothesi extandi non posse. Ita Lessius loco pluries ei lato dubitat. I a.
327쪽
tem, ut valida sit ejusmodi commutatio ju-8tae causae concurrere debent ii . Haec dicta intelligantur, si juramentum in Dei hon rem praecipue fuerit emissum. At si hoc cedat in favorem hominis, et Receptetur, tum neque jurans, neque superior commutare poterit juramenti materiam, eo disse tiente, cui res fuerat promissa; nam jure I gitimo acquisito privari nequit invitus. Per dispensationem non in aliud comm latur vinculum iuramenti, non ex parte solvitur, sed omnino relaxatur. Haec dispensandi potestas eisdem competit Ecclesiae Pastoribus, qui jure ordinario possunt et vota relaxare la . Quoniam porro Dei tantum nomine et auctoritate Superior limo potestatem exercet, quia juramentum non secus Eo Votum est de jure divino; hinc fit, ut ab eo nec licite, neo valide relaxari queat juramentum absque causa legitima: quae dispensandi causa gravis momenti sit oportet in juramento ac si de voto ageretur, cum ferme sit aequalis utriusque vinculi obligatio. Decet autem I. dispensationem conoedere, si dubia sit honestas materiae, circa quam juramentum versatur. Ita communiter
r) Conserantur animadversiones do commutatione Totomm . 8. a Videantur quae diximus ibidem in animadversionibus daeessatione voti per dispensationem.
328쪽
qui a. a. quaest. 89. art. 9. ad 3. ait: Quan
doque aliquid sub juramento promittitur, de
quo dubium est; utrum licitum sit, vel illi. citum,.... et in hoc potest quilibet Episcopus dispensare. a. Interdum quoque in poenam criminis recte fit dispensatio; quando, nempe, quis ab altero vi, dolo, aut metu extorserit iuramentum, vel quando per pactionem juratam grave ac injustum damnum eidem attulerit. Aequum enim est, ut juramenti obligatio tum auferatur, sive ad injuriam reparandam, quae juranti fuit irro- gata, sive ad fraudem et injustitiam puniendam illius, cui praestitum fuit juramentum si . 3. Demum idem vinculum poterit relaxari, eo etiam invito, qui jus ad rem sibi promissam acquisivit, cum illud servari nequeat absque communis detrimenti periculo; nam privatae utilitati bonum publicum est anteferendum lat.
li In id ponitu, eonveniunt cap. Si vero, et cap. Verum do jurejurando. Do juramonti relaxatione disserentes inquirunt Th ologi,
an Sedi Apostolicas reservantur juramenta, quaa materiam in votis raservatam, uti perpetuam castitatem ac religiosam Pr sessionem, respiciunt. Suarerius loe. cit . e p. 4O. eum pluribus affirmative rospondet. Contrariam sententiam uti PT habilem eum Navarro tenent nonnulli. Hedia via aie alii pro- Cedunt. Iuramentum, de quo controvertitur, si faetum sit Deo, votum Includit et roborat: ideo ratione voti reservati in eo eontenti reservatum erit at iuramentum. Si vero promissio non
329쪽
Inter primarias virtutes, quae praeter Religionem humanos mores juXta normam re-otae rationis, ac divinae legis perficiunt, Temperantia numeratur. Haec Virtus, quam donum Dei marimum appellat Clemens lexandrinus si , interdum late sumitur progenerali virtute, quae humanos aetus, aniamique motus componit: unde post Tullium ea definitur a D. Augustino quaestionum lib. 83. q. 3 r. rationis in libidinem, atque in alios non rectos impetus animi frma et moderata dominatio sal. Quatenus Vero Consideratur ut virtus specialis, temperantia ea est, quae juxta rectam rationem, divinamque legem appetitum hominis refraenat circa voluptatem gustus et tactus 3 . Quanta sit hujusce virtutis necessitas, ea plurima osten-
Deo, sed homini Laeta iureiurando oonsirinetur, vel assertio tantum de futuro; tum juramentum a voto sejungitur, an proi do Non ast rosarvatum. Vide La mix theol. moraI. Iib. 3. Part. A. tract. a. cap. 3. duhit. 3. quaest. I 3I. S. 555. 1ὶ Lib. a. Stromatum. αὶ. Cieam Iib. a. do inventiona cap. 64. 3ὶ Posteriori quoque sonaci Hipponansis Patar hane virtutem
definire videtur lib. I. de libero arbitrio cap. 13. eum ait: -- Tem- Parantia est animae affectio coercens et cohibens appetitum ab iis rebus, quaa turpiter appetuntur - .
330쪽
328dunt Sacrariam Scripturarum loca, quibus intemperantes aeternis suppliciis deputantur. De ipsius autem praestantia satis erit cum D. Ambrosio animadvertere, hano a rerum exordio prae ceteris virtutibus divino praecepto suisse protoparentibus commendatam si . Utilitas demum temperantiae non magis, quam ex effectibus dimetienda erit. Quaro D. Prosper audiatur, qui lib. a. de vita comtemplativa cap. 19. hujusmodi saluberrimos effectus ita recenset: Temperantia si tu animo habitat Iihidines fraenat, assectus temperat, desideria sancta multiplicat, vitiosa
castigat, Omnia intra nos confusa ordinat, ordinata corroborat; cogitation Prapas re-mOoet, inserit saucias, ignem libidinosae v Iuptatis emtinguit, animi teporem desiderio futurae remunerationis accendit, mentem placida tranquillitate componit, et totam semper at Omni vitiorum tempestata defendit.
Temperantia, cujus naturam, necessitatem, praestantiam, ac utilitatem obiter perspeximus, duabus constat speciebus, quae ipsius
1 En D. Ambrosii vortia lib. r. de Iacob et vita heata
eap. a. N. 3. Temperantiam -- primis hominibus tenendam mandavit Deus dicens: de fructu autem ligni, quoa est in medio Paradisi non edetis, neque tangetis illud, ne moriamini. Et quia non ast retenta, ideo transgressores virtutis egregias paradisi axules saeti sunt, et immortalitatis exortes - .