장음표시 사용
541쪽
quaest. I. didicimus,... schismaticos nil habere potestatis ac juris sit. Tertia poena est inhabilitas ad beneficia, et dignitates ecclesiasticas recipiendas ta . Hisce poenis accedunt etiam bonorum proscriptio sal, et
extremum supplicium si contumacia schi
6. Demum si perquiratur, quaenam sint causae, quae ut plurimum ad schisma deducunt, huic instantiae reponit lib. 3. a versus Parmenianum D. Augustinus, easque indicat hisco verbis, dicens, dioisionem non facere, nisi superbiae tumore furiosos, autinoidentiae lioore insanos, aut seculari commoditate corruptos, aut carnali timore Pe
S. CLXIX. Non modo justitiae, sed et Charitati, quae
animorum unitatem et Pacem requirit, iniustum bellum summopere adversatur, Rosemper lethale peccatum est, cum Vastati nes, rapinae, caedes, aliaque sexcenta mala,
11 Cap. Novarianus I. causa I. Quaest. 1., et Cap. Quodae Praedecessore I. de schismaticis. αὶ Cap. Quia diligentia 5. da eIectione. 3 Cap. ad succidandos unie. de Sehismatici, in 6. aliisquo Iocis relatis a Caes. Auntio do inconstantia in Fide p. I. Cap. Io. N. 41. Cap. Non vos za. , et Cap. da Liguribus, ut supra. Vide Albitium ibid. N. 4a., et Farinaceium Quagat. I . N. 5I. Dissiligis by GOoste
542쪽
quae illud vel comitantur, vel subsequuntur, totidem sint horrenda vulnera, quae Charitatem labefaciunt. Porro si recolantur
quae de bello, ejusque conditionibus alibi tradidimus, quodnam sit bellum injustum facile patebit iij. Ex iis namque perspicuum
est, justitia vacare bellum, quod auctoritate legitima non decernitur; quod absque necessaria et justa causa suscipitur; quod non recta intentione, sed vel nocendi cupiditate, vel crudelitate ulciscendi, vel dominandi libidine geritur; quod tandem circa pugnandi modum juri naturae ae gentium OPPO
Uirtuti Charitatis, qua cunctos diligere, qua neminem ossendere jubemur, contraria est quoque rixa, seu conflictus, quo privati homines ex ira et amore vindictae manibus, fustibus, aut alia quavis ratione se se invicem percuti uiat. Inter rixantes qui alterum injuste invadit, eique nocumentum inseri, peccatum admittit ex genere suo Iethale, quia, teste D. Paulo Ep. ad Galatas Cap. 5. , nisi 'per accidens leve fiat, hoc omnino removet ab ultimo fine. De illo autem, qui injustam aggressionem sustinet,
543쪽
ac se dasendit, Angelicus Doetor a. a. quaest. 4r. art. I. ita scribit: rixa in eo .... Potest' esse sine Peccato, et quandoque cum Pecca to veniali, et quandoque cum mortali secundum motum animi ejus, et dioersum m dum se defendendi. Nam si solo animo repellendi injuriam illatam, et eum debita
moderatione se defendat, non est peccatum, nec proprie dici potest rixa ex Parte ejus. Si vκro cum animo vindictae, Mel Odii, Melcum excessu debitae moderationis se defendat, semper peccatum est; sed veniale quidem quando aliquis Ierus motus odii, vel vindictae se immiscet, vel cum multum non excedit moderatam defensionem; mortale autem, quando obfrmato animo in impugnantem insurgit ad eum Occidendum, vel gra-oiter laedendum.
Tum a bello, tum a rixa dissert seditio, quae fit ab una parte reIpublicae in alteram, vel in summum imperantem insurgente. Charitati semper inimica est seditio, neque a gravi crimine excusatur, quia P tissimum obest communitatis bono, scilicet, unitati civium et paci. Tanti porro crimis nis rei praesertim emciuntur, ac prae ceteris deterius peccant, qui seditionem medititntur, parant, ac promovent, cum socialis
544쪽
Perturbationis causa sint principalis et essiciens: rursus ipsius criminis fiunt participes, tum qui sectantur seditionis auctores, tum qui eisdem quomodocumque Cooperantur, et favent. Peculiare autem peccatum est seditio tum a bello tum a rixa, uti jam diximus, distinctum. Bellum etenim proprie contra extraneos habetur, seditio vero inter populum unius civitatis vel regni: rixa contingit inter duo vel paucos; seditio evenit in multitudine, cum una pars Civium a versus aliam tumultuose concitatur.
Praecipuo Charitatis ossicio de praecavendo aliorum nocumento directe scandalum Obstat, ao proinde merito recensetur inter peccata huic virtuti speciatim opposita. Cum de scandalo disserant, haec tria communiter inquirunt Ethicae sacrae scriptores: I.
nempe, quid praecise sit hujusmodi peccatum, et quotuplex P a. Quam gravis culpa
sit scandalum actioum 8 3. Quidnam ageu-dum , ut scandalum passisum devitetur pSingula ut explanentur, sit Respousio ad s. Scandalum, quo nomine proprie designatur offendieulum in via positum exhibens deambulanti lapsus periculum, in moralibus usurpari solet ad significandum dictum vel factum minus reotum
545쪽
alicui 'praebens ruinae spiritualis ocoasionem. Scandalum jam definitum appΦllatur
octipum; et formale, seu directum erit, si damnum aliovum spirituale in dicto aut facto quis sibi proponat; interpretatioum Vero, seu indirectum, si quis alienum spirituale detrimentum non intendens dicat aut operetur in sui commodum, ac utilitatem quod ceteris est causa peccandi. Extat quoque seandalum passioum, videlicet, spiritualis Tuina Proximi, quae occasione alterius dicti vel facti consequitur. Scandalum passioum duplex insuper est: aliud pusillorum Vocatur, quia ex infirmitate oritur, vel ex ignorantia eorum, qui scandalum patiuntur: aliud contingit e malitia tantum illud accipientis, et scandalum pharisaicum dicitur a
Pharisaeis, qui de divinis Christi operibus
diabolica nequitia murmurabant. Ad a. Scandalum activum sive directum, sive in directum per se et ex genere suo gravis est nox a specialiter Charitati repugnans. Τuto diximus juxta regulam primam,
quam tradidimus i S. CLII. J, culpam hano
Per se et ex genere suo fore lethalem. Servator enim Christus apud Matthaeum cap. 13. V. 6. et 7. ait: Qui scandalizaverit tinum de pusillis istis, qui in me credunt, expedit ei, ut sumendatur mola asinaria in coIIo ejus, et demergatur in P fundum maris.
546쪽
a mundo a scandalis.... vae homini illi, per quem scandalum venit. Diximus praeterea, scandalum culpam esse specialem Charitati adversantem. Et jure quidem: nam
si peccat in Charitatem qui proximum non corripit, ut a lapsu retrahatur S. LII ; eo
magis hanc laedit virtutem qui pravo consilio aut exemplo directe, vel etiam indirecte ad ruinam spiritualem proximum impellit si .
Ad 3. Ut accurate definiri possit, an et
quando sit impediendum scandalum passi-Vum, operae pretium erit sequentes regulas pro praxi constituere.
r Speciale poeeatum Charitati oppos; tum in seandalo di-xaeto Theologi omnes agnoscunt. Sed eirca scandalum indir et um non idena est omnium consensus: in erit si quidem nonnulli eum Sanehet et Bonaei na, hujusmodi scandalum malitiam non eontrahere specie distinctam adversus Charitatem, quia damnum proximi spirituale contingit praeter voluntatem ac ndalum praebentis. Huic tamen opinioni contradicunt quam-Plures, eum Enimadvertant, non requiri a xpressam nocondi voluntatem ad malitiam specificam adversus Charitatem in aetaindueandam. sed interpretativam omnino sufficerer quae corte voluntas non deest in scandRIo indirecto, cum quis e proprio dicto vel facto aut per se m lo, aut mali speciem habenta praevidero potest, ae debet spiritaale proximi detrimentum pro- habilitor secuturum. Posteriorem hane sententiam, quaa Communior est, amplectimur. Ηuio autem adhaerent Lago de poenitentia distinct. 16. Seet. 4. , Tamburinus theol. mor. tom. 3. da mathodo Consassionis lib. 2. Cap. I. S. II. doaca dato N. I ., Anto ine theol. mor. tom. a. tract. da Viri. theolog. parto 3. de Charitata Cap. 6. S. 4., scandalo Quaest. a. respons. a. , Ligorius lib. a. traul. 3. de prascepto Charitatis Cap. a. dis. 5. do scandalo art. I. N. 45. , aliique permulti.
547쪽
Regula x. Ad scandalum passivum utcumque grave impediendum nefas est vel in minimis legem transgredi naturalem. Quidquid enim leviter etiam juri naturae a Versatur per se ac intrinsece malum ost; ideoque nunquam licebit, quamvis agatur de alieno scandalo vitando, cum, teste D. Paulo ep. ad Romanos Cap. 3. V. B., Monsint facienda mala, ut veniant bona. Unde colligitur, nec pejerare, nec mentiri quemquam posse ad proximi scandalum rem
Regula a. Opera bona divino jure positivo constituta, quae sunt de necessitato medii ad salutem, quatenus pertinent ad praeceptum Fidei vel Sacramentorum observantiam, non sunt omittenda, ut scandalum passivum avertatur. Exigit quippe Charitatis ordo, ut bonum nostrum spirituale ac necessarium alieno praeferamus. Huio doctrinae suffragatur prae ceteris D. Τhomas a. a. Quaest. 43. art. 7. ita scribens: Plura sunt de necessitate salutis, quas Prae termitti non possunt sine peccato mortali. Manifestum est autem, quod nullus debet mortaliter peccare, ut alterius peccatum impediat, quia secundum ordinem Charitatis plus debet homo suam salutem spirituatim diligere, quam alterius. Et ideo quae sunt de necessitate salutis praetermitti non debent ad scandalum υitandum.
548쪽
55o Begula 3. Opus bonum, ex quo pusillorum scandalum praevidetur secuturum, est
jure tantum positivo divino aut humano praecipiatur, neque sit de necessitate medii ad salutem, vel differendum erit, vel etiam quandoque omittendum, quousque de ipsius operis honestate, qui scandalum patitur, moneatur. Haec regula in eo potissimum fundatur principio, quod, concur rente duplici praecepto, naturali, scilicet,ao positivo, quorum utrumque simul adimpleri non possit, primum utpote praestantius est alteri praeserendum si . Diximus autem in regula jam tradita. , legis positivae observantiam quandoque praetermittendam fore ob scandalum pusillorum; idque intelligendum est, cum non obstet bo- 'no communi haec omissio, neque grave ΠΟ-cumentum asserat legem nou servanti. Diximus ulterius, ejusdem legis custodiam omittendam esse, donec ad tollendum pusillorum scandalum ratio' reddatur de operis honestate. Quod si fiat, rursus obligat lexpositiva, licet scandalum perseveret: tum enim hoc non ei, qui juxta legem operatur, sed malitiae tantum alienae tamquam pharisaicum tribuendum erit Ia .
ist Vide Institvt. lib. a. LXII.
a in Doctrina, quam in hac regulx tenemus, Plurimorum, graviumque theologorum gaudet suffragio. Eam Praasartim ample-
549쪽
55 IBegula 4. Opera virtutum, quae per se nulla sub lege cadunt, nisi per accidens fiant de necessitate salutis, vel occultari debent, vel disserri, vel prorsus etiam praeteriri, cum ex iis pusillorum scandalum eveniat, donec, manifestando ceteris hon stam agendi ratiouem, scandali auferatur occasio. En qua ratione communis haec sententia probetur. Iubet lex Charitatis, ut proximo in spirituali necessitate constituto feramus opem, cum potissimum id sino damno praustare Valeamus. Iam Vero proximus ex infirmitate aut ex ignorantia lapsurus in necessitate quadam spirituali positus est, eique succurrere possumus in hac hypothesi, quin detrimentum patiamur; agitur 'enim de operibus omittendis, quae nec Praecepta sunt, neque ad salutem necessaria. Ergo ex lege Charitatis ad avertendum Pusillorum scandalum opera virtutum non Praecepta, non necessaria, nedum occultare aut
disserre, sed et praeterire debemus. Verum, ut in hac ipsa regula superius indicavimus, opera cuncta, de quibus hic disseritur, quaeque perfectionis opera Vocantur,' nonnun-etuntur ΜεIehior Canus in Ralectione de poenitentia parto 6., Suareatus Dist. Io. da scandalo foet. 4. 9., Layman d. Charitate Cap. x3. N. Io., Busombaus in Medulla theologi ea, Sporer de quinto Decalogi praecepto Cap. I. N. 2I., Salman licenses traot. a I. Cap. 8. N. 8r. , ae Tonrnelii continuat Tiom. 3. traei. de DecaIogo Cap. 1. art. 3. S. 3.
550쪽
s 5 aquam fieri possunt ad salutem necessaria. Id contingit in iis, qui e. o. eVangeliea V
vere consilia, tum etiam in iis, quorum munus est defectibus aliorum vel in spiritualibus vel in temporalibus consulere, sive pro pter injunctum ossicium, sive propter egentis necessitatem. Quo in casu, cum haeo opera sint de necessitato salutis, nunquam dimitti poterunt ex regula a. , ut pusillorum scandalum removeatur si .
Regula 5. Si non urgeat rationabilis agendi causa, opera indisserentia, quae, scilicet, nec Per se mala sunt, nec mali speciem exhibent, vel omittenda erunt, vel saltem ad tempus aliquod suspendenda, nisi secus aliorum scandalum ex infirmitate aut ex ignorantia procedens auferri possit. Quamquam enim opus omnino licitum fingatur, illud tamen ob circumstantias praetermittendum est: nam quisque, cum facile possit, ex Charitatis praecepto alienum peccatum impedire tenetur. Hujusmodi regula exemplo firmatur Apostoli, qui de se Hebat
Ep. I. ad Corinthios cap. 3. V. I 3. Si esca scandalizat fratrem, non manducassio carnem, ne fratrem meum scandalizem. Exinde communiter insertur, nemini licere, justa causa