장음표시 사용
551쪽
553 vel jusjurandum per deos inanes ab infideli,
vel ab excommunicato sacerdote Sacramentorum administrationem.
Regula 6. At si sermo sit de scandalo pharisaico, tum nec praeceptorum observantiam omittere fas est ad illud impediendum, neo perfectionis actus aut opera indisserentia opus est praeterire vel disserre. Hoc quippo
scandalum ex operantis actione, quae per se mala non est, neque speciem habet peccati, certe non proficiscitur: itidem non ex ignorantia, non ex infirmitate proximi procedit. Igitur alienae malitiae, a qua tantum EXOritur, scandalum pharisaicum im-Putandum est, ac merito contemnendum. Id perspicue docuit Christus apud Matthaeum caP. IS. V. In. et I 4., qui, cum salsas j daeorum traditiones palam argueret, discipulis dicentibus: scis, quia pharisaei, aud to verbo hoc, scandalizati sunt, reposuit: sinite illos, caeci sunt: videlicet, nullum Vos negotium facessat eorum scandalum, cum illud profluat ex ipsorum, qua obcaecautur, pravitate.
552쪽
DE PECCATIS RELIGIONI OPPOSITIS.
Superstitio et irreligiositas duo sunt vitiosa extrema, inter quae media Religio consistit, cum prior hano virtutem per exeessum ostendat, altera per desectum. Definitur superstitio cultus quilibet inordinatus vel ratione modi, quo Deus colitur, vel ratione objecti, cui divinus honor exhibetur. E tradita definitione patet, duplex fore superstitionis genus; aliud, quo Deo refertur cultus indebitus, aliud, quo cultus Deo tantum debitus rependitur creaturis. Α supe stitione quam maxime distat irreligiositas; haec enim dici solet peccatum, quo Deus vel in se, vel in personis, rebusve sacris contemnitur. Multiplex esse potest hujusmodi contemptus divinitatis: hinc plures a theologis numerantur species irreligiositatis; quae sunt, tentatio Dei, blasphemia, periurium, sacrilegium, et simonia. Ex hisce breviter indicatis apparet, quale totum sit praesentis capitis argumentum; de quo ut ordinatim disseramus, duplici articulo rem absolvere curabimus.
553쪽
Cultus indebitus, qui Deo tribuitur, superstitiosus est, quia vel falsus, Vel turPis,
vel super us. Tum autem superstitiosus erit cultus divinus propter ejus salsitatem, cum ritus falsae cuj uspiam religionis usurpentur: idque contingeret, si circumcisione quis uteretur, aliisve sacris judaeorum Caeremoniis; quae quidem nunc temporis pro fallacibus habendae sunt, cum adhuc futurum significent Messiam, quem lex Evangelica firmiter jam advenisse credit. Ad hoo ipsum superstitionis genus refertur quoque revelationes, et miracula simulare, fictasque Sanctorum reliquias pro veris venerationi fidelium proponere. Superstitiosus erit etiam cultus ob turpitudinem, si ritus adhibeantur legi naturae, bonisque moribus repugnantes. Exemplum hujusce nefarii cultus deducimus tum e cruentis ethnicorum s orificiis, quibus humanae mactabantur Victimae, tum ab inverecundis lupercalium sollemnitatibus, quibus olim apud Romanos pudicitia temerabatur. Denique superstitiOnem redolebit cultus ob superfluitatem, si Deus colatur per ea, quae inania omnino
554쪽
sunt ad ipsius gloriam promovendam, quae fovendae pietati ac devotioni minime conserunt, quae institutionibus Ecclesiae, vel communi piorum consuetudini adversantur.
Si consideretur superstitio, quatenus creaturis impendit honorem soli Deo exhibendum, e doctrina universim a theologis r cepta constat, eam ad quinque species revocari; quae sunt idololatria, dioinatio, varia Obseroantia, magia, et malescium. Raptim de singulis nonnulla observentur.
I. Idololatria proprie sumpta peccatum est, quo quis fabulosa numina loco veri Dei veneratur. Hujusmodi superstitionis origis nem, non ab Enos filio Seth, pro uti censet Maimonides ii , non ex Hebraeorum gente, ut FIuetius ostendere conatur sal, sed a posteris Cham filIi Noe deducendam esse t statur historicorum omnium consensus ia .
si Lib. do idololatria. a) Damonstrationis Evangelicae tom. I. prop. 4. libri
s3ὶ LYge ante Mosis aetatam a Chanaan filio Cham ortum
sumpsit idololatria, seu polytheismus, atque a Chananaeis alAegyptios, indo ad Phaenices, ah hiseo ad Graseos. a Graecia ad Romanos promanavit. Inter veterea hane veritatem potissi mum agnoscunt Lactantius lib. a. divin. Institui. cap. I . . D. Hieronymus cap. a. in Oseam, ac D. Augustinus lib. 8. de Civ. Dei cap. a4. Idipsum probant . recentioribus Vossius do idololatria gentium, et Giotius in explieatione Decalogi. Consulatur Laurontius Barti, qui theolog. discipl. lib. I. eap. 5. traditam heio sententiam Propugnat.
555쪽
a. Dioinatio dicitur investigatio rerum occultarum Per expressam, vel implicitam satanae invocationem. Haec porro multiplex est pro diversis modis, quibus arcana Superstitiose inquiruntur. Nam si Per Veras, fictasve mortuorum apparitiones daemon responsa praebeat, divinatio tum necromantia Vocatur; si per somnia, O romantia, si per idola, et imagines, Oraculum; si per Vates et pythones, vaticinium. Item aliae species divinationis sunt aeromantia, qua e Phaenomenis in aere coiitingentibus, Geomantia, qua e tellure, hydromantia, qua ex aqua, et Pyromantia, qua ex igne secunda, Feladversa praenuntiantur. Altera divinationis species est physiognomia, per quam e Voce, Vultu, oculis, fronte, ac lineamentis totius
personae mores hominum, eorumque Vitae
fortuitos eventus ariolantur circulatores si . Ad divinationem quoque pertinent augurium,
quo ex avium numero et volatu, auspicium, quo ex earum cantu, haruspicium, quo e
victimarum extis aliquid propitium aut exi-
rὶ Per sortes, quaa virgilianae vocabantur, ethnici divina-hant, casu aperiantes Virgilii poema, ejusque carmen, quod Pri
mum legenti occurreret, velut oraculum recipientes. Hoo paet de rebus publicis Hadrianum et Alexandrum Severum decernere consuavisse satentur Spartianus et Lampridius. Apud Chri alianos vero ad 'sortes divinatorias capiendas nonnulli antiquitus more gentilium Scripturis Sacria abat hantur. Id testatum habemus tum ax Conciliis Agathonse, et Aurelianense I., tum
556쪽
tiosum praesertim apud Veteres romanos
conjiciebatur. Astrologia judiciaria, quam colebant prae ceteris Chaldaei, peculiaris est altera divinandi ratio, cujus ope futura
Iibera e motu, situ, atque Concursu astrOTum perquiruntur. Datur postremo divinatio Per sortes, seu Sortilegium, quo rerum O .
Cultarum cognitio, Vel quid agendum, aut Praecavendum sit per inania media exploratur; uti si taxilli casu projiciantur ad Oxitum futuri belli praenoscendum ti .
3. Vana obserpantia ea est, quae non O
di natur ad occultorum inquisitionem, ut divinatio , sed effectum respicit externum , quem quis in teudit Vel impedire vel consequi mediis inessicacibus, quibus tantam vim tribuit, ut sibi repromittat essectum ipsum infallibiliter secuturum. Haec superstitionis
Species admittitur, cum e. c. mTstica Verba Vel signa, ceteraque id generis futilia remedia usurpentur ad morbos depellendos, eisque inesse credatur virtus naturalis aut divina, quae corporis Valeat restituere sanitatem. 4. Magia superstitiosa vocatur facultas operandi, quae vires humanas excedunt, per expressam vel tacitam cum daemone pactionem acquisita. Hujusmodi foedus autem pe-
13 Iluio superstitioni addietum Socratem suisse docet Tullius de fato Cap. I. Disjlipeo by Corale
557쪽
pigisse dicitur, qui satanae potestati eo finose se subjecit, ut, ipso juvante, magicis a tibus mira praestare possit. Tam nefarii orbminis exemplum nobis historia tradit Apollonii Tyanensis, cujus praestigia Philostratus descripsit, ac per summam injuriam veris Christi Domini prodigiis Hierocles philosophus comparavit. A superstitiosa vero dissert magia naturalis, quae per se culpa omnino vacat, cum doctrinam significet, acisapientiam, qua per causas physicas Vulgo ignotas, nulla daemonum invocatione, aut ope intercedente, mirabilia perficiuntur.
s. Male fcium illud est, quo quis, auxilio
daemonis concurrente, Verbis utitur, aut signis superstiosis vel ad inferendam alicui perniciem, vel ad concupiscentiam, turpesque animi assectus in aliis excitandos. Ex quo patet, maleficium esse Senesciam, aut aiamatorium. Ad hoo peccati genus referuntur etiam artificia cuncta superstitiosa, quae ab incantatoribus et sagis ad maleficium torulendum adhibentur.
Qualiscumque sit modus, quo crimen superstitionis perpetratur, hoc ex genere suo lethale atque gravissimum fore, tum e Scripturis Sacris, tum ab Ecclesiae auctoritate perspicuum est.
558쪽
A divinis oraculis ordiamur, e quibus apertissime constat, quanta sit superstitionis malitia. Noscimus e libro Exodi cap. a D. v. 3. 4. et 5. hujusmodi scelus e diametro pugnare cum primo Decalogi praecepto, quod cultum religiosum Deo jubet rependi, eumque diis alienis deferri vetat si . Peculiariter autem si de variis speciebus superstitionis agatur, neminem latet extremum supplicium adversus eas in veteri Iege decerni. Scriptum est enim Exodi cap. 22. V. I 8. Malescos ne iatieris visere; et V. ao. Qui immolat diis occidetur. Scriptum est Levitici cap. 39. V. 3r. Non declinetis ad magos, nec M ariolis aliquid sciscitemini: et Cap. x . V. 6. anima quae declina perit ad magos et ariolos. . . . intersciam illam de medio populi mei: et V. 27. vir, Stoe mulier, in quibus pythonicus, vel dioinationis miritus fuerit, morte moriantur, laρidibus Obruenteos, Sanguis eorum sit super illos. Item scriptum est Deuteronomii cap. 18. V. ID. II. 32. Cape, ne imitari velis abominationes....
gentium nec inoeniatur in te qui lustret lium suum, aut filiam ducens per ignem; aut qui ariolos sciscitetur, et Obseroet somniaiatque auguria, nec sit maleficus, nec incantator, nec qui Pythones consulat, nec dioinos,
li Recolantur quae diximus Institutionum Ith. a. parte r.
559쪽
aut quaerat a mortuis veritatem. Omnia enim haec Mominatur Dominua, et propter istiusmodi scelera delebit eos. Huc etiam accedit auctoritas Ecclesiae, quae, cum semper agnoverit maximam superstitionis pravitatem, graviter in hoo crimen animadvertere consuevit. Nam, uti patet e jure communi, praeter canonicam poenitentiam, cui subjiciebantur olim cultores idolorum, sortilegi, divinatores, magi, et malefici, poenae aliae plures in eos constitutae fuere. Harum deteriores, quae in iure notantur, sunt infamia, ob quam a testimonio serendo hujusce fursuris homines repellun
tur si ; depositio ab ossicio et beneficio; d
tentio in aliquo severioris disciplinae m uasterio si clericus sit delinquens la ; cadicer Vero et anathema si laicus i 3 . In hisco porro superstitionibus exercendis qui dammonem invocat precibus, et sacrificiis, eique cultum exhibet latriae, iisdem plectitur poenis, quas adversus haereticos, et apostatas indixit Ecclesia l4ὶ . Haec autem, quae in jure statuta legimus ad crimen superstiti nis evellendum, Romani Pontifices Innocen-
1 Cap. Conati tuimur s. causa 3. Qiiaest. 5. a Cap. Non oportat 4. . Cap. Si quis Episcopus 5., et Cap. Aliquanti 6. causa a6. Quaest. 5. 3 Cap. Contra ro Causa a6. Quaest. 5. . et Cap. Adm noat 25. sad. Cau a Quaest. 2. 4ὶ Ita ux Ioanno aa. Couatit. 13.
560쪽
tius VIII. si , Leo X. la , Sixtus V. ia), Gregorius XV. lέ , et Urbanus VIII. i5 n
vis sanctionibus confirmarunt i6 .
Inter peccata virtuti religionis per dese-etum opposita refertur tentatio Dei, quae definiri solet actus irreligiositatis, quo quis verbis, aut factis absque legitima causa divinas explorare conatur perfectiones temere expectans a Deo signum aliquod supern turale. Tentatur Deus evresse ae directe, si portentum ab eo quis postulet, ut doipsius omnipotentia, justitia, et bonitate sumat experimentum, aut si consulto quis vitam alicui tradat periculo, ut videat, an Deus incolumem illum servare possit, actvelit let . Cum tamen causa quaedam ur-
έι Constit. Summi . at Constit. Honesti i3ὶ Constit. Coeli et terrao. 43 Constit. Omnipotentis Dei. 5ὶ Constit. Inserutabilis. 6ὶ Vida Thomassinum da veteri at nova Ecel. di seipI. Parta 3. lib. I. Cap. 5 r. N. 8.
innocentiae, quae quondam siva per monomachiam, sivo Peae conlaetum farvantia aquae, vaI sani eandentia fieri solabant. Dissiligeo by Cooste