장음표시 사용
151쪽
est cum Poeta Iovem narrat, postquam Hectoriae Troianis vires addidit ad sentitam sibi aperiendam , qua ad Graecorum raves oppugnandas pervaderent , a terendo ipsis C. suppetias abstinuuli:, oculolque alio avertentem ; hoc' est
inmThraciam , & Mysiam regiones ex adverso tas , solos belli periculis obiectile , voluisteque lut bipli per se commissiae' illic et pugnae , labores. mperirentur , i Clademque perferrent . , (- Quadi enim aliud sapientissimus Maleae: docuist et, putandus est , quam quod divini Numinis otiis tutusq ipsa testi rei feliciter Peragendae , virtus , quam quibus vult tribuit ; cum vero oculos suos alio i convertat . ilperinde est quasi opem, suam a nobis amoveat , atquei ericidio nos permittat si quemadmodum: lapud , Ieremiani l. inquitae 'I8. Id s. Do sum , , inon 'faelem ostendam elat, ob diei speia bonistin udi thi I t profector Deum alia,
quando. latere rum semperque i Orbis administ ratio. ni excubareri, quin umquam i hominum est tam perfricta fronte Ax Nur deneget Nihilominus ad
captum nostrum sermonem accommodantes , hinmanisque vertas rem exprimentes. dicere . Consuescimus , Deum C interdum i Captare somniam , quaeque inniearis geruntur , paene non intueri.
Atque huiuscemodi loquendi formas , Ut .mox aiebam , affatim ipsae met exhibent sacrae I Pagi.inae Itaque Homerus & ipse , ut Poeta .rhe, logus illas non ahsurde usurpavit quia verin, tali ab ethnicorum: religione implicabatur , paulo licentius usurpavit , quam coelestium Voluminum Diuitiam by Coosl
152쪽
IN HOMERUM. Ioinum sanctissimi Scriptores , quorum mentes divinus Spiritus fulgentissima luce sua collustrabat , eorumque stylos, dum scriberent , peculiari cura regebat. Ceterum tum agnovisse, tum docuisse Vatem nostium , quod Deus ad Mundi gubernacula perenniter sedeat , & quidquid umquam est aut peragitur, solertissime inspiciat in dubium revocet nemo , qui eos versiculos sedulo expendat , quibus Menelaum inducit opem implorantem Iovis , & Solis ; ( II. I. g. i qui certe Sol nihil aliud eo loco significat, quam Dei oculum acutissimum , eiusque immenstatem, qua
praesens ubique est omnia intuens, omnia audiens. e Zebo κυδιστε , μεγαrre , κελαινεφεe , a sept ναίων-, H aloe δ' , oe voti et' εφοραζ , H ταντ επακυere. Quos versiculos ita Latine convertimus
Iupiter omnipotens , clarissime , maxime metum, Inspissant nubet , habitans pallatia eoeli Et tu Sol, qui cuucta vides , audisque per orbem.
Sed ipsus somni maxime notanda sunt verba, quae ad Iunonem habet, dum illum enixe precabatur , ut Iovem consopiret i nequaquam enim , inquit ille , nolente ipsos, ipsoque non imperante sibi fas esse ut Iovis oculos premat se atque ad dormiendum adigat ( II. l. ra . , Ex quibus plane liquet Iovis somnum eX eius vo luntate Pendere , eamque praeferre significatioqnem , quam modo attulimus . Quoniam vero in . Tom. II. o Sole
153쪽
Sole Dei oculum agnovimus , possemus assirmare in aliis similiter Diis alias Dei optimi Maximi proprietates , sive attributiones a Poetis fuisse adumbratas ; Maiestatem in Iunone , in Pallade Sapientiam , quas ambas iccirco facit Homerus assidentes Iovi ; in Venere Pulcritudinem , in Marte Fortitudinem , atque ita de ceteris . Sed quia ethnici verae Religionis lumine destitutinaturam aC facta Deorum aeque atque hominum comminiscebantur, iccirco tam absurdas fabulas de Diis illis postea somniarunt, tam turpiter eos dedecorarunt , ut vitiosiores perditis hominibus fecerint . & divinitatem paene habuisse ludibrio videantur . Talia siquidem scelera de
Numinibus praedicarunt , qualia nemo in suos inimicos iactare audeat . Neque enim furta sinium , & adulteria , & apud homines servitutes eis exprobrarunt ; sed & liberorum devorationes , & patrum exectiones , & matrum concubitus , & multa alia teterrima facinora de ipsis confinxerunt . Poetae vero , siquid ab eis peccatum esse dicendum est , in eo solum reprehendendi videantur , quod dum vulgo placere stindent , eas fabulas suis versibus speciosiores effecerint , imperitumque populum, extimum illum
fabularum corticem penetrare non valentem , ueamplius iis erroribus irretiretur . carminum dulcedine atque elegantia compulerint . Sed quia etiam de divino Numine ut par est , philos phari noverant , nonnulla identidem effuderunt
de eo dicta , quae ab ipsa Hebraeorum , Chrs
154쪽
stianorumque Theologia non longe absint . Haec igitur probe vos tenere , animumque praepar Te oportet , optimi adolescentes , antequam ad poetarum insignissimorum , maxime vero Homeri lectionem accedatis , nequid occurrat , qu inter legendum offendam in i , minusque benev
Io animo in viros summos ob impietatis suspicionem assiciamini . Atque ut apes ( si eleganistissimam Isocratis similitudinem ( Orat. ad D mon. mihi liceat usurpare omnibus quidem insidere flosculis , de singulis autem utilia carpere videtis . sic vos pariter eruditionis comparandae cupidos nullius rei esse rudes , sed tum ex Homero , tum ex aliis antiquis scriptoribus saluberrima quaeque colligere decet , atque iis Iurissimum Sapientiae mel , quo mentes vestrae ulcissime alantur , elaborare . Sed in Iovis favicto , qui fraudulenter ab Iunone in amorem pellectus esse perhibetur , aliud etiam considerandum occurrit. ( II. I. ig. Iupiter enim ad I in
nonem inquit , se tam acribus in eam amoris stimulis tunc esse exagitatum , quales numquam expertus sit, cum aut Ixionis uxorem adamavit,
quae illi Pirithoum peperit , aut pulcherrimam Danaen Acrisii filiam , quae genuit Praseum , aut filiam Agenoris Phoenicum regis , quae Minoem , & Rhadamanthum tulit in lucem , aut
Semelen , aut Alcmenen , quarum altera Bacchum , altera Herculem concepit, aliasque complures . An vero Iovis , aliorumque Deorum amores , qui mortales feminas concupierunt, O et cum-
155쪽
cumque ipsis amicitia & lecto ut Homeriee loquar , commixti sunt , ex eo confinXerunt ethnici, quod Moyses narravit in Genes (6. a. Vadentes , ait ille , fili Dei Aias . hominum , quod essent pulchrae , acceperunt sibi uxorer . Quam quam enim consecutis seculis Christianae doctrinae magistri re maturius perpensa intellexerint nomine filiorum Dei Sethi posteros designari , genus hominum pium ac selectum , filias vero hominum appellari natas e Caini progenie , quae patrum suorum pro va exe inpla secutae noxia Contagione . & elegantis aspectus illecebris Sethi filios corruperunt , pellexeruntque , ut secum Connubia iungerent i tamen nomine filiorum Dei commonstrari Angelos serio docuit Iosephus ( Antiq. l. i. c. q. & haec quidem sententia olim apud veteres obtinuit , quod aliquo certe fundamento non caret ; nam ubi Aquila interpretatus est tiιοὶ θεων , Dii Dei , septuaginta verterunt ol αγγελοι τes , Angeli Dei. Maxime vero haec sententia sedisse videtur Clementi Alexandrino ( Strom. I. g. o' s. Te
c. q. ac Lactantio ( l. a. c. q. aliisque permultis. Quae cum ita sint, nil mirum ethnicos, qui fabulis divinarum Literarum vera dicta pervertere solemne habuerunt , tot amores Iovis, ceterorumque Deorum in mortales feminas esse commentos. Deos enim apud ethnicos Scriptores
confictos esse verisimile est , ad eum modum, quo
156쪽
quo Angeli vere dicuntur existere apud Moysen . Atque hinc similiter non levis mihi sub ritur suspicio illas quoque fabulas originem duxisse , quibus Dii narrantur saepe se videndos hominibus t praebuisse , apud eos tum diversatos,, tum coenatos esses ; cum illis in bello manus conseruisse , ab iis denique devictos esse , & .vulnera accepisse ; hain & Angelos saepe perhibet Moyses a Deo ablegatos hominibus se stitisse. Angelumque cum Iacobo colluctatum esse , &ab eo superatuin abiisse . Neque enim dubium esse possit , Homerum , Hesiodum , aliosque illius aetatis , sive etiam aetatum antiquiorum sapientes viros , Musaeum scilicet , Orpheum , Linum , & siqui fuerunt alii , ea quae divinae Literae docent , plane mon ignorasse , multoque magis non . ignorasse Platonem .s Aristotelem ceterosque philosophos , qui recentioribus aethtibus floruerunt, ; Iic proinde omne sapientiae studium caelestis esse originis , & a Iudaeis. veluti a fontibus in i exteras gentes manasse, ut scriptores is ethnici e sacris Literis. plurima accepisse videantur . quae, corrupta erroribus , fabulisque larvata vulgaverint . Neque vero illud quod vulgo iactatum accepimus , verum esse omnes concedunt , Hebraeos ceteris nationibus sanis ctos Libros de industria abscondisse , maximeque , ne in earum manus advenirent , cavisse; nam Iosephus Antiquitatum Iudaicarum prooemio luculentissime testatur . quod cum Ptolemaeorum secundus, rex maxime disciplinis, librisque coia ligera
157쪽
ligendis deditus magnopere contenderit Hebrae rum legem , reique publicae ex ea constitintionem in Graecum sermonem transferri , Elea-aarus , qui virtute non inferior erat , quam quisquam superiorum Pontificum , hanc Regi illi non inviderit utilitatem , reclamaturus Omni no , nisi mos patrius extitisset , res bonas &honestas celare neminem . Sed neque obstat , quod divinae Literae post Olympiadem centesimam trigesimam secundam sub eo rege in Graecam linguam primum conversae fuerint , ut iccirco vix antiquioribus Graeciae poetis,
philosophisque innotescere potuerint . Potuerunt siquidem nosse C Idaicam linguam , in qua habebantur sacrae, Literae , praesertim cum e Chaldaeis ab Abrahamo instructis , quem Eusebius ( hi R. I. v. e. i . ct lib. ro. e. t. di appellat Chaldaicae disciplinae inventorem , scientiae profluxerint tum aia Aegyptiosi, tum ad Graecos . Et quamquam id etiam a quibusdam deis negaretur , potuerunt e sola consuetudine Hebraeorum , vel ex Aegyptiis , quibus Hebraei
tot annorum spatio Commixti sunt de eorum religione , doctrinaque sacra , quae viva voce ,& patrum traditione tunc servabatur , donec Moyses literis eam consignaret , abunde ed ceri . Nam vel caecutientibus clare liqueat eos
illinc plurima ad falsas superstitiosasque religiones transtulisse , multa fabulis corrupisse , multa etiam integra servasse . Profecto siquis Hom xum diligenter evolvat , Librosque , quos Penthteuchi
158쪽
teuchi appellant , atque alios usque ad Salomo.nem conscriptos , quae tantum e divinis Literis potuerunt Homero esse nota ( Cetera enim consequutis post eum temporibus conscripta sunt & utraque ad trutinam,expendat , tam multa passim offendet sibi invicem maxime congruem tia , & eodem non ingeniat tantum , sed fere iisdem verbis expressa , ut sibi animum indincem nequeae . . . Homerum Hebraeorum doctrinae non fuita apprime peritum. Quamobrem eum plane intelligimus , quamvis,magna ex Pa te vulgi erroribus fabulisque receptis adhaeserit, ut suorumiGraecorum voluptatem , Plausumque maxime aucuparetur , permulta tamen. theologuee dicta suisI carminibus ii admiscvisse, sicut di praeteritis dissertationabus Blanum fecimus . di aliis , quae consequemur , planius . adhuc. fati
159쪽
Tmplex , aureae limis eatena .. interpreaatus rum prima physico est hialteraimoralis , temria theolomica TFaiam me. Deum , eris eiuDdecreta rantes L AG Deateae ex eiurassitrio cuncta G dependere endant, Loeum bane Virgilius elegante vexpressu. . Hi tui e Deris Lm -iyiaese desti adituo . Duo iacit in sub Iovia padidan ex altero quoram nisi a Ni coae ivlaero mala promis exutur Calix in pium' Imisia QM V Dam de s unde non improbabile est commentum illud doliorum aris ginem habuisse . Duplex fatum , sme Iovis decretum , ineluctabile unum , alterum evitab/le . ADterius duo exempla e sacras Paginix asseruntur ;midelicet Eneebiae regis , O Ninivitarum . Explicatur quid sibi melit apυβδα διοe , clam Iove .Rguinentum prosecuturi iam pridem in coeptum , atque aliis , quae hanc antecedunt , disputationibus pertractatum, ubi complura explanavimus, quibus Uates theologi partes agit , non aperte quidem
omnino , sed sub aliquibus figurarum involucris, quaedam huius generis alia delegimus hodierno
160쪽
sermone vobis edisserenda , ornatissimi auditores; auream scilicet Iovis catenam, aureamque libram. ac gemina dolia , e quibus bona ac mala depromit , & hominibus dispertit, ut ostendamus non inepte sub hisce imaginibus de divino Numine illum cogitasse s deinde breviter nonnulla de fato , ac de Iovis Providentia, quae Te-.ctam theologiam evertere aliquibus videantur evolvemus. Initium ergo a catena illa ducamus. Confecto prioris diei proelio , & utriusque exercitus conflictu acerrimo enarrato memorat Hinmerus , postquam Diomedes Minerva sibi auxiliante strenue rem gessisset , & Venerem in manu , Martem in ventre sauciasset, Graecique multos Troianorum interfecissent, Iovem Diis mandas se, ut bello absisterent , neutrique partium opitularentur . Cum enim convocari Deorum concionem in celsissimum Olympi verticem imperasset, iamque adessent omnes , ad hunc ferme modum verba facere instituit . (Il. i. g. ) Audbte me Dii , Deaeque , neque quispiam vestrum Fidquid imperavero irritum se facturum putet,ed simul omnes meis iussis obsecundate, ut quae mihi placita fuerint, ac decreta perducam ad finem . Siquis ex vobis ad ferendam opem si ve Troianis , sive Graecis in belli campum descenderit , se sciat meam offensionem graviter incursurum, neque ad Olympum nisi acceptis plagis regressurum , vel potius in imas Tartari sedes ferreis portis , aeneoque pavimento obrigentis me fore illum detu ibaturum , tantumque.Tom. II. P sub