Dissertationes Homericæ habitæ in Florentino lyceo ab Angelo Maria Riccio ... quibus accedunt eiusdem Orationes pro solenni instauratione studiorum. Volumen primum tertium

발행: 1741년

분량: 389페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

3 DIS SERTIT II XXIIL

sapientiam Homericam utiliter & iucunde vobiaeliplanandi . Neminem autem latere puto Musi. cam scientiam lin cantu, , sonoque sitam sic solere a plerisque dividi , ac distingui , ut alia ore , alia manu , alia flatu fiat . Hinc Cicero in Rosciana cantum vocum , nervorum , & ti hiarum nominat . Quomodo igitur haec se haheant apud Homerum , iani libet expendere , Plane constat utraque esse apud illum inta in menta Musica , videlicet tum . quae inmilantur , ut at Are , G ιγξ, tibia , fistula ; tum e

TQιna , quae chordis extenduntur , ut ni vita .

cpo v ιγξ , Aupa , cithara , testudo , lyra , quae omnia unum idemque esse tradit Pollux , &ipsemet Homerus aperte docet . Etenim Iliados 18. dixit ip-μιγγι xctapita, . & in hymno Mercurii Aura ncta icio, idest testudine , lyras elibaridare , si hoc verbo uti liceat. Quapropter scribit Eustathius omnem citharam vocatam esse chelyn . Septem vero chordis intendebatur , quae plerumque erant ex intestinis ovium ; unde Homerus Chordam vocat ictis se e ciuia apio se , scite avortum ovis intestinum . .Sed ex lino etiam constitisse censet vetus Seoliastes ad illud Iliadis locum lib. 18. ubi dicitur A νον y υνο καλον α AEA, hoc est , ac linam sub pectine dulce canebat . Porro septem extitisse chordas in testudine a Mercurio constructa , diserte memorat Vates. E α δε συμpdine otων Tapurcado Zoi q. Septem ovium extendit concordes ordine nervoI. . Quod

82쪽

IN HOMERUM. . 3

Quod in hymno Mercurii expressit Horatius.( L i. carm. Od. 2. Tuque testudo resonare septem

Callida nervit . . .

Et Virgilius ( Aen. c.

Septem discrimina vocum. Quare non inconcinne testudinem vocat Pindarusi Dib. a. Hώγλ-Ur , quasi dixeris septi unguem. Plectro autem tangebantur chordae ; nam Meris curius in hymno praetentasse dicitur plectro singulas fides, deinde veroicithara horrendum cecia nita. Idem saepius legere licet apud lyricum mistem Pindarum, itemque apud Anacreontem g queo

madmodum & apud Virgilium ( Ibidem . ,

-- θ' pectine pulsat eburno . Quod usque adeo observatum fuit , ut Lacones fidicinem peregrinum multarint , quia citharam pulsaret digitis , teste Plutarcho ; quod fecisse illos putamus, propterea quod digitorum ille sonitus fractus forsitan esset & mollis , a quo ut pote sapientes abhorrebant quam maxime . . Fuisse vero plectrum illud non ita exile comstat ex eo, quod Aelianus lib. gr. scribit Heruculem illo necem intulille Lino, a quo Mus, cam edocebatur . Neque illud sane omittendum citharae ac lyrae inferiorem partem aere fuisse

in si ructam, atque illud aes lanitum ad plectrum edidisse s quod tum ab aliis , tum a magno E a Basi-

83쪽

33 DIS S EAT AT FO LXXIII.

Basilio occepimus , oratione' prima in psalmos . qua Musicae laudes disertissime persequitur . Cum citharae sono iungebant vocem ; nam Apolline , Diis mensae assidentibus , citharam feriente canebant Musae Meiβομεναι οτι καλ3 . ( II. l. I.

Cantum alternantes argutum voce veIusta.

Quod & de Mercurio legitur, Orpheo, aliisque a

Canebant vero de rebus tam divinis , quam humanis . Ita Mercuriu&. cantu Deos celebrat im mortales , terramque , & quomodo quaeque nata ac dispositatiunt in universo Simliter orpheus apud Chironem cantat de rerum principiis , & quae memoratu digna antiquitus evenerunt i . Apud Virgilium Aeneid. . .. ----.Cithara erinitus Iosa, Personar aurata, docuit quae maximus Atlas . ni me canit errantem lunam , solisque labores: . Unde hominum genus, e pecudes, unde imber, es Quir. Arcturum, pisiua oe Hyadas, geminosque Trioues

Demodocus quidem in Odyssea canit in Phae cum mensis de Martis ac Veneris furtivo com gressu, quod Phaeaces solutioris vitae genuS amplecterentur et verumtamen canit etiam de contentione Achillis, & de equo Troiano . Phemius de reditu Achivorum Chiron etiam. Centaurias de bello Lapitharum , & Centaurinum Cantati, Sic Aeneid. s. Cretheus

84쪽

Semper equor, atque arma mirum , pugnasque canebat Atque hi omnes ex tempore fere canentes inducebantur . Ex quo liquet, non esse intempe stivum , ut qui similiter ex tempore in nobis canunt , gravia & seria argumenta cantando pertractent ; quod reprehendere eorum iudicium videtur , qui vellent eos ludicra tantummodo fundere, risuque excipienda . Sed me revocat Achillis cantus , propter quem hanc maxime

disputationem instituimus. Illum autem ad hunc modum describit Homerus .

Illa oblectabat sese , O dum pectine pulsat, :Priscoram Heroum fortissima fae I a canebat. Atque hic haudquaquam nobis immorandum intelligimus in s gnificatione loci huius illustranda ; Clara .enim per. se ipsa sunt omnia , neque in iis implexum latet quidquam , quod explana-

85쪽

38 DIS S E RTITIO XXIII.

ri des deret. Quare praestabit animadvertere quam diverse senserit Vates de Achillis cithara , ac de Paridis . Facit enim Hectorem exprobrantem Paridi timiditatem in bello, dicentemque, si cum Menelao bello decernat , non illi citharam, aut dona Veneris profutura ( II. I. g.

Quis autem his duobus de Achille, & Paride locis inter se collatis , perspicue non videat Homerum magni fecisse Achillis citharam , habuisse vero contemptui citharam Paridis p Quapropter Alexander ille Magnus cum Ilienses ipsum ad inspiciendam Paridis citharam invitarent, sapienter respondit , se Paridis citharam nihil morari, gratum sibi facturos , si citharam Achillis, qua Heroum res fortiter gestas Heros ipse fortissimus celebravit, ostenderent. Homerus ergo in pretio habuit Achillis citharam , non Paridis , quia

Paris ea fuerat usus ad modulandas turpes cantilenas , quibus aures femellarum & effeminatorum iuvenum demulceret , quod Horatius elegantissime expressit his verbis ( l. r. Od. s. meaicquam Veneris praesidio ferox Pecter caesariem , grataque feminit belli cithara earmina dividet .

86쪽

Ubi poeta imbellem citharam Paridis appellavit , ut ab Achillis bellicosa distingueret. Quod vero exercitium utilius , & iucundius Achilli

negotiis vacuo, ut notavit Plutarchus de Minsica , inveniret Homerus p Nam cum bellator,& quidem strenuus esset Achilles , ex offensio

ne autem , quam contra Agamemnonem Conceperat , periculis bellicis abstineret , dignum Heroe illo existimabat , ut simul iram concoque Tet, mentemque demulceret suavi varioque clitharae cantu , Onulque animum suum optimis modulamentis exacueret , atque ita ad expedi tionem , quam brevi post suscepit , esset paratus. Ea enim recordatione sine dubio quasi generositatis suae fomite utebatur . Solet enim in

bene natis , & gloriae cupidis Heroibus aliorum virtus commemorata maiores virtutis igniculos accendere , ut de Themistocle legitur , quem Miltiadis tropaea placide quiescere non sinebant. Eiusmodi igitur erat prisca Musice , eoque conducebat , ut animos ad virtutem omnemque honestatem inflammaret . Quid igitur mirum , si Musicam , masculam illam inquam , & divinam , non autem confractam & garrulam tanti

facerent viri sepientissimi , eamque sibi comparandam omnibus modis existimarent p Ut de Platone sileam , qui studiosissimus Muscae fuit, ut pote qui Draconem audivisset Atheniensem, & Metellum Agrigentinum , sileamque similiter de Aristotele , qui de Musica doctissime disse-

Tuit , nonne Socrates , cum eius iucunditatem atque

87쪽

o DISSERTATIO XXIII.

atque utilitatem cognovisset , quoniam non didicerat, iuvenis , in senectute Musicam didi.cit , ut referr Plato, a Conno fidicine p Cum autem ei diceretur , nonne verecundaris in senectute his operam dare studiis p Maiorem respondit verecundiam esse in senectute ignorare, quam in senectute studere . Quoniam autem Musicen virilem & strenuam , fractam aliam &effeminatam nominavimus , de utraque aliquanto copiosius disserere optaremus. Sed ne nimis oratio succrescat , patientiaque abuti vestra videamur , auditores , ad alium sermonem , quae dicenda suppetunt reservamus ; in quo & quaedam alia ad Muscen spectantia non plane iniucunda , neque fortasse satis vulgata afferemus.

88쪽

DISSERTATIO XXIT

De utraque Musica virili, & effeminata . nonnullisque aliis ad cognitionem Musicae pertinentibuS.

eao miriliae , es esseminatae discrimen . M

ava. Aa antiquitur Deorum evenerationi , ac b vorum laudi tantummodo inserviebat . Cur pueri Musicae disciplina imbuerentur . Leger ad numerum decantabantur . Pueri nutricia eantu a fletu e sant. Statim ac expergiscantur homives iubet P ebagoras sono aliquo ad munera subeunda excitari. Musica furorem immittit, atque etiam extinguit. Cur Musicam veteres conviviis adhibuerint . Oui Musicam inter Graecor primi corruperint . Phermerater imaginem eo uxit Musicae depravatae . Veterer multam iis , qui Musicam Golarent , de ierant . Lex illa in desuetudinem abiit. Perserim gantur eonfractae Musicae litia. Reprehenditur effusissima in eantorer largitas. Exempla Romanorum , qui luxu perditi histrionea Musicos opibus enmutarunt . Quae fuerit Musica muta . Aliquid det batur de Musicae auctoribur , ronis , modix ,rbithmiae . Notae Musicae Graecorum . Non manar,

sed pedis icta Musicae tempus ferme metiebantur. Graeci . De Dionisii libris , o' operibus Musicia.

89쪽

Buretri tesimoniam de antiquis motis Musicis Grae-

eorum a

Uod polliciti sumus altero sermon praestamus hodie , Auditores ; de utraque siquidem Musica virili , & effeminata paulo liberius disseremus , divinamque hanc scientiam ab hominum criminationibus malaque , quam plures de ea habent, opinione vindicabimus. Iam virilem Musicen apud Homerum in Achille canente animadvertimus, effeminatam vero in cantilenis Paridis . In quo autem utriusque discrimen , contrariamque Taistionem sitam esse dicemus p Enimvero harm niam rem esse plane coelestem , naturamque eius divinam, & pulcram negare poterit nemo, cui aures prorsus non obstupuerint . vel deteriores ipsis brutorum animalium auribus non

sint , quorum pleraque deliniri , assicique plurimum Musica , testis locuples est Plutarchus in Symposiacis . Verum haec harmonia ut rebus quibuslibet contingit natura bonis , vitio hominum facile depravari potest , & corrumpi . Sive enim res , quae modulis agitantur , improbae snt, moresque commaculent, sive cantilena ipsa nimis intemperanter lasciviat , & luxurietur , mollem , turpem , & effeminatam dixeris Musicam . Sin autem tum rebus cantu celebratis, tum recta cantus ipsius ratione ad virtutem Musica , morumque honestatem audientes impellat,

solida erit , gravis , & virilis . Et quidem inbtio

90쪽

tio huiusmodi erat Musica . Nam apud. antiqui res Graecos , si Plutarcho fidem habemus , ne nota quidem fuit Musca , quae theatris inse viret ; tota scientia illa Numinum cultui , ad Iescentiumque institutiona impendebatur ; quod tunc nondum theatro aedificato , Musica aethuc in templis versaretur , Deorum venerationi , re bonorum laudibus inserviens . Et verisimile est theatri vocem , ac multo antiquiorem vocemee eiae , quod est spectare , a voce Sede, quod est Deues deductas esse . Ex quibus plane . liquee priscis . Graecia haud iniuria id praecipue curae fuisse , ut adolescentes disciplina Musica imbutarentur . Horum enim animum existimabant Minsicae opera fingi , & concinnari ad decorum sposse , & ad praestantiorem illam in seipsis Musicam factitandam ; quae non in vocum , mdiumque cantu , sed in morum virtutumque oon centu sita est. Ratio enim , ut inquit Platb, eum Musica contemperata in eius animo , qui ipsius compos est, insita virtutem per universam

vitam conservat incolumem . Quo circa veteres

philosophi leges ipsas , .ut cum vocis dulcedine tenacius , & libentius in animis hominum exciperemur , ad numerum decantari volebant , &ob id poliis appellabant, teste Aristotele in Pr, blematis . Siquidem leges , & canonas si-fnificabant , quibus componitur cantus . . & gumernatur . Insitum namque videtur natura omnibus Musica oblectari ; cui rei argumento sint pueri , qui vix dum nati modulis permulcentur,

SEARCH

MENU NAVIGATION