장음표시 사용
131쪽
pore atque homui ad communes renum et generum summas T 'olventur. Atque hae sorsitan homini, non omnia , quae sunt in Matura rerum, celeriter antis in comprehendenti, permulta videantur, quae venio an in iudicium tum, cum de tacto quaeratur sed aismen criminum est muItitudo, non defensionum aut Ioeomm infinita. XXXII. Quae vero, cum de saeto non ambigitur, quae- mintur, qualia sint ea si ex reis numeres, et inhumerais bitia sunt, et obscura et si e rebus, valde ex modica, et illustria. Nam simancini causam in uno Mancino ponimus, quoties zumque is, quem paterpatratus dediderit, receptus non erit, toties causa nova nascetur Sta in illa eoniaeoversia causam facit, videaturue ei, quem Paterpatratus dediderit, si is . non sit receptus,
postliminium esse nihil ad artem dicendi, nec ad arissumenta defensionis, mancini nomen pertinui Ac, si quid affert praeterea hominis aut dignitas, aut tuis
dignitas, exo quaestionem est, et ea tamen ipsa omisti ad univei si generis disputationem reseratur necesse eis. maec ego non eo consilio disputio, ut homines eruditos redarguam quamquam reprehendendi sunt, qui in genere definiendo istas causas describruit tu peris sonis et in temporibus positas esse. Nam etsi iucuris ruti tempora, et personae, tamen intelligendum est, non ex iis, sed ex genere quaestionis pendere causas. sed hoc natii ad me Nunum enim nobis certamen eum latis esse debet tantum natis est intelligi, ne hoe quidem eos consecutos, quod in tanto otio, etiam sine hae sirensi exereitatione, reficere Qtuerunt, ut gerie.' remm discernerent, eaque paullo subtilius explicata
rent. Verem hoc ut dixi)nim ad me. thid ad me.
ae mino etiam magis ad vos, Cotta noster et Sulpici: quomodo nunc se istornm artes habent, pertimescenda est multitudo causarum est enim infinita, si in persoriis ponatur quot homines, tot eausae sui ad senexum
132쪽
uniserias quaestiones reseruntur ita modicae et pati. eae unt, ut eas omis' diligentea, et memores, et sobri; oratores percursas ulmo, et, F'ope dicam, Fcantatas habere debeant nisi sorte existimatis, a M'Curio causam didicisse L. Crassum, et ea re multa attulisse, quamobrem, postumo no nato, Curium t meu heredem Coponii esse oporteret. Nihil ad copiam argumentorum, Meque ad causa vim ac naturam n men Coponii, aut Curii, pertinuit. In genere erat uni, vera rei negotiique nou in tempore ac nonunibus,oninis quaestio, Clint scriptum ita sit, SI MIHI FI
si natus filita non sita videaturne is, qui filio inintus institutus heres sit, heres esse. XXXIII. Perpetui iuris, et universi generi quae alio non hominum nomina, sed rationem dicendi, et argumentorum sontes desiderat. In quo etiam isti nos iurisconsulti impediunt, a discendoque deterrent Fb deo enim in Catonis et Brut clibris no natim exexeferri, quid alicui de iure viro aut mulieri responde rint credo, ut Putaremus, in hominibus, no inclre, consultationis aut dubitationis causam aliquam suisse; ut, quod homines essent innumerahites. d Mitati a iure coguoscendo voletintatem discendi simul cum spe perdiscendi abiiceremus. Sed haec Crassus Iiquando nobis expediet, te ponet descripta generathii. Est enim, ne forte ne scias, eri nobis iue hoc, Catule, pollicitus, se tu ob vile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa
geneTa eoaeluxum, et a artem facile redacturum. Et
quidem, inquis Catulus, haudquaquam id est difficile Crasso, qui et, quod disci potui de iure didicit et, quod iis, qui eum docueruut, demit, ipse asseret ut, quae sint iv iure, vel aptera cribe,e, ve ortiate illinatiar possit. Exso ista, inquit Antouius, tum a 'as.
133쪽
so discemis, cum se de turba et a subselliis in otium, ut cogitat soliumque eontulerit. Iam id quidem saeispe, inquit Catulus, ex eo audivi, cuin dieeret sibi cerisinin esse a iudiciis causisque discedere sed, ut ipsi sese dicem, non licebit. A eque enim ipse auxiliiunsum saepe a viris bonis frustra implorari patietur, nemque id aequo animo seret civitas quae si voce L. Cra si arebit, ornamento quodam sese spoliatam litabit. Nam hercle, inquit Antonius, si haec vere a Catulo dista uni tibi mecum in eddem est pistrino, Crasse,
vivendum : et istam seitantem et dormitantem -- pientiam Scaevolarum, et ceterorum beatorum otio conincedamus. Arrisit hic Crassus leniter, et, ertexe in do, inquit, Antoni,' quod exorsus es. Me tamen ista oscitans sapientia, simulatque ad eam confugero, in
libertatem vidicabit. XXXIV. Huius quidem laci, quem modo Tm1
exorsus, hic est finis, inquit Antonius quoniam inistelligitur, non in hominum innumerabilibus fersonis,noque in infinita temporum varietate, sed in generum ea is atque naturis omnia ita esse, quae in dubium
o Tentur genera autem esse definita, non solum immero, sed etiam paucitate ut eam materiem oram
sonis, quae cuiusquc esset generis, studiosi qui essent dieendi, mynibus locis descriptam, iusta ructam, rustiniamque eomprehenderent, rebus dico et sententiis. Me vi sua verba Parierit, quae semper satis ornata mihi quidem videri solent, si eiusmodi sunt, ut ea res ipsa peperisse videaturi Ac, si verum quaeritis,
quod mihi quidem videatura nihil enim aliud affirma.
ν possum, uis sententiam et opinionem. meain hoc instrumetatum ausarum et generum universyrum in
simu deferre ρbemus, neque, ut quaeque res dei ta ad nos erit, tum denique acrutari locos, ex quibus argumenta exuamns quae quidem iunibris, qui ea mediocriter modo considerarint, istudio adhibato ex
134쪽
usu, pertractata esse possunt; sed tamen animus reis
serendus est ad ea capita, et ad illos, quos saepe iam appellavi, Iocos, ex quibus omnia ad omnem oratio. nem inventa ducuntur. Atque hoe totum est sive adi
in sto animadversionis, Sive consuetudinis,. nosse reugiones, inim quas Venere et pervestiges, quod quaeras.
Ubi eum locum omnem cogitatione sepseris, si modo usum rerum pocaIlneris, nihil te effugiet, atque m. ne Mod erit in re, occurret atque incidet.
XXXV. Et sic, cum ad inveniendum in dicendo
tria sint acumen, deinde ratio, quam Iicet si votu. inus appeIlemus artem, tertium diligentia non possum equidem non ingenio prima concedom sed ta, naen ipsum ingeniurii diligentia etiam ex tarditate in. citat diligentia, inquam, quae eum omnibus in re. hus, tum iu causis des ridendis plurimum valet. Haec praecipue colenda est uobis haec semper adhibenda iliae nihil est, quod non assequatur. Causa ut penutus, quod initio dixi, nota sit, diligentia est ut ad,
versarium atteiit audiamus, atque ut eius non solum sententias, sed etiam verba omnia excipiamus, vultus
denique Perspiciamus omnes, qui sensus animi He. rumque indicant, diligentia est id tamen dissimu1-ter sacere, ne sibi ille aliquid proficere videntur, mi dentia est deinde ut in iis locis, quos proponam Paul lo post, pervolvatur animus, ut se penitus insinuet in causam, ut sit cura et cogitatione intentus, diligentia est ut his rebus adhibeat tanquam lumen aliquod,
memoriam, ut vocem, ut vires: haec magna sunt.
Interi ingenium quidem et diligentiam perpaullulum loci eliquum est artia Ars demonstrat tantum, ubi quaeras, atque ubi sit illud, quod studeas invenire;
reliqua sunt an cura, attentione animi, cogitatione, vigilantia, assiduitate, labore compIectar uno Verbo, quo saepe iam si sumus, diligentiari qua una virtute omnes virtutes reliquam continentur Nam orationis
135쪽
quidem opta videmus ut abundent Philosopbi, qui, ut opinor sed tu haee, Catule, melius nuna dant
praeeepta dicendi, nec idcirco minus, quaectiarique res proposita est, suseiplimi, de qua copiose et abundanister Ioquantur.
XVI. Tum Catulus, Est. inquit, dicis,
Antoni, ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi, et habeant paratum tamen, quid de quaquem dieant. Sed Aristoteles, is, quem maxime ego in miror, proposuit quosdam hocos, ex quibus omnis E .gumenti via, non modo ad philosophorum disputarim nem, ae etiam ad hane, qua in causis utimur, an . viretiir: in quo quidem homine iamdudum, Antias, non aberiat oratio tua, sive tu similitudine istius divini ingeniicin eadem incurris vestigia, sive etiam illa ipsa Iegisti atque didicisti quod quidem magis verisimile videtur ilua enim te operae Graecia dedisse rebus video, quam putaram Tum ille, Verum, i quit, ex me audies, Catule Semper ego existimavi, iucundiorem et probabiliorem huic populo oratorem Are, qui primum quam minimam artificii alicuius, deis inde malam Graecarum rerum a guificationem daret. Atque ego idem existimavi, pecudis esse, non hominia,
euin tantas res Graeei a ciperent, profiterentur, age. rent, aleaeque et videndi rea obscurissimas, et bene vivendi, et copioso dicendi rationem hominum daturos
pollicerentur, non admovere aurem, et, a palam uindire eos non auderes ne minuere apud tuoseivea auisetoritatem tuam, subauscultando tamen excipere o. ces eorum, et procul, quid narrarent, attendere. Ita. qua seei, Catula, et istorum omnium summatim auras et genera ipsa gustavi.-XXXVII. Valde hercule, inquiν Catulus, timide,
tanquam ad Iiquem libidinis scopulium, sic tuam mentem ad philosophiam appulisti, quam haec civitas rapemata numquam eat. diam et reseris quondam
136쪽
Italia Pythagoreorem it, tum, enim evat inane geram te magna illa meeta ex quo elim quidam Numam Pompilium, regem λostrum, suis e rthagoreum si x iis qui anni permulata antorim , quali 1 ipse Pythagoras quo etiam a ior vir habendus est, eum uiana sapientiam constituendae civitatis duobus prope saecuma ante comovit, quam eam Grami natam esse sense. mul. Et certe Mori uit uos haec civitas aut gioxia emiores, aut Rugtoritate graviores, aut hi Minitate
ratiores, P. Afri, no C. Laelio, L. Furio, qui a et in eruditissimos homines ex Graecia palam vim obriumuit. Atque ego ex isti saepe audivi, Quin damaeveant, Pergratum Athenienses et sibi decisse, et, Mistia principibus civitatis, quod eum ad aenatum lega vos de uis maximia re bus mitterent, tres illiu aetis. tis nobilissimios philosophos misissent, Cameadem, itola iam, et isogenem. Itaqne eos, dum Roma. essent, et a se, et M a1iis mentemauditos quos tuatam haberes auctor , Antoni, miror, cur Phlios
phiae, sicut Zethus ille Pacinianas, prope deIλ-λ- dixeris. Minime, inquit Antonius ae sic decreMPhilosoph- potius, ut Neoptolamna apud Ennium, uincia Mam omnino a Ureret. Sed tamen haec
ast mea sntentia, quam videbar exposuisse : ego ista studia no improbo, moderata ocio sint: Pruioa emastorum studiorum, et auspicionem artificii apud eos, qui ves iudiceut ovainri adversaviam esse arbitroT: immutarit enim et oratoria auctoritatem, et orationis
fidem. XXXVIII Sed, ut eo revocetuae, unde huc da elinavit oratio, ex tribus istis clarissimis philosophi quos Romam venisse dixisti, videsne Diogenem fuisse, qui diceret, artem se tradere bene disserendi, et vera ac salsa diiudicandi, quam verbo Graeco διαλεκτικὴν appeIlaret In hae arte, si modo est baec ara, nubrin ea Praeceptum, quo modo verum inveniatur, aed
137쪽
tinxtum est, quo Hodo iudaeet . Nam et onme, quod eloquamur sic, ut id aut esse dieam , aut non esse, etsi simpliciter dietis sit, anseipiunt dialectiei ux dicent, verumne sit, an sinum et si eontaneis ait elatum, et adiuncta in asst, iudi-nt, reeten adisiuncta sint et verane auririna in uniuscuiusque a.
tionis et ad extremura ipsi se eo ungunt suis ac minibus, et multa quaerendo, ree riunt non modo ea, quae iam non possint insa dias Mere, sed etiam quibus ante exorsa et Potius detexta prope retexantur me nos igitur Stiaeus iste nihil a reat, quoniam, quem admodum inveniam quid dieam, non doeet atque idem etiam impedit, quod et vita reperit, quae, te nilo modo posse dississet, et genus sermonia affert non liquidum, non rem a rosueras, sed exue arisdum, eoneisum ae minutari Quod si quis probabit, ita prohahit, ut oratolli tamen aptain non eate sateain tur. Hae emin nostra, oratio muhritudinis est inri-basaeeommodanda, ad oblectandos animos, ad impinendos ad ea probanda, quae non aurificis statera, se quadam pomari tintina examinan- . Quare --artiae totam dimittamus, quae in excogitandis argumentia muta nimis est, in iudicantis ni uinisquam Critolaum istum, nem simu enm Dioseisue venisse e Mnemovim, ut plus hiae studio nostro pro me potuisse. Erat aviae ab isto Aristotele, a flammisistit, ego si or non longe a nave a
em laeter hane Aristote ein, cuius et Bumram .
--, in quo ex amat mendi arte omnium superio,
mihi visum es interes, e quod in eadem acie menis iis, qua erum ommὲm vim natuvamque viderat, aine
quoque adspexit, quae ad disendi artem, quam illa Respiciebat, pertinebant. Illi autem, qui hoc solum leuma duee it hahitaem inmacuna ratione trii.
138쪽
etanda, non eadem rudentia, qua ille, sed usu ita Ihoc uno genere, ludioque maiore Carneadi vero is incredibdis illa dicendi, et varietas, Perquam e ae optanda nobis qui nutiam umquam in iΙlis suas disputationibus rem deseudit, quam nothprobarit; D-Iam oppugnavit, quam non everterit. Sed hoc maius est quiQdami sunm ab iis, qui haec tradunt. Et Lm
XXXIX. Ego autem, si quem nunc Plane semdem institui ad ilicendum veIim, his potius tradam
assiduis via opere audem iucudem diem noctem uetitia dentilIuli, qui omnes tenuissima particulas, Rique omnia D inluxit .ausa, ut nutrices insantibus PueriS,
tu Os iuste taut Si sit is, qui et doctrina mihi tiberaliter institutus, et aliquo iam imbutus usu, et satis acri ingenio esse videatur illuc eum rapiam, ubi non aeclusa aliqua quuta teneatur, sed unde univea suxusiime erumpat qui illi sedes, et tanquam domiciua omnium argumentorum ommonstret, et eae breviteriIlustret, verbisque definiat. Quid enim eat, in quo haereat, qui viderit, omue, quod sumatur in oratiorae aut ad probandum, aut ad resenendum, aut ex auRauini vi atque 4tura, aut assum sori. Ex sua vi, .um, ut re quae sit tota, quaeiatur, aut ars eius, aut vocabulum quod habeat, aut quippiam, rem u-Iam quod attingat extrinsecus autem, Cum ea, quae auu soris, neque inhaerent in ei Matura, couiguntur.
Si res tota quaeritur, definitione universa vis e tim auda est, sic Si maiestas est ampIitudo ac dignitas civitatis, is eam minuit, qui exercitum hostibus Pompuli Romani tradidit, non qui eum, qui id secisset, Popia Romani potestati tradidit. Sin pars partiti' ne hoc uiod Aut senatui pareukum de aute ei publicae suit, aut aliud e insilium instituendum, ut aua sponte faciendum aliud consilium, superbum; suum, arrma Utendum igitur sui consilio aena
139쪽
tris San ex vocabula, ut Carbo: Si consul est, qui Eonsutit Patriae, pii ali heit Opimius Sin abeo, o rem attingat, plures sunt am in entomin seinde a Ioci. - et coniuncta quaeremus, et genera, et artes generibus subiectas, et similitudines, et dissimilitudines, et contraria, et consequentia. et conmaentanea, et quasi praeeumrentia, et repugnantia, et causa rerum Vestigabimus, et ea, quae ex ausis -- aurit et maiora, Paria, minora quaeremus.
XXXX. Ex eoniunetis sic argumenta dueuntur: Si pietati summa tribuenda Iaus est, debetis moveri, eum v. Μetellum tam pie Ingere videatis. Ex genera autem: Si mngistratus in populi Romani potestate sinis lebent, ubi Norbanum censas, euius triti at voluntati paruit civitatis 3 Ex parte autem ea, quae est a lacta generi: Si omnes, qui reipriblica comm unt, cari nobis esse debent, certe in primis imperat res, quorum consiliis, virtute, perleviis, retinemus et nouisam salutem, et imperii dignitatem. Ex similia tndine autem: Si serae partu suo diligunt, qua nos in Itheros nostros indulgentia esse debemus Hex di simititudine: Si harb arorum est in diem vivere, nomstra consilia sempiternum tempus spectare debent. Atque utroque in genere et imilitudinis, et dissimi, litudinis, exempIa sunt in aliorum factis, aut dictis,
aut eventis, et fictae narrationes saepe ponetidae. Iam
ex eontrario G Gracchus nefarie, praeesare Opimius. Ex consequentithus: Si et sere interfectu iue, et tu inimieus eius cum gladio cruento comprehensus ea in in ipso Ioeo, et nemo praeter te ibi visua est, et eau sa nemini, et tu semper audax quid est, quod duri cinore dubitare possimus Ex consentaneis, et Pra nentibus, et repugnantibus, ut olim crassus M.
Meens: Non si Opimium defendisti, Carbo, idcirco te isti honum eivem putabunt. Simulasse te, et aliud quid quaesisse perspicuum est, quod Ti. Grauehimo
140쪽
tem Maepe hi emotoni is deplorasti, quod P. Africatis in necis sociare saxisti, quod ea Iegem in tribunaetu tuis Itali, quod sempera bonis dissensisti. Ex cauata nisis
ter rem sic Avaritiam si tollere nutis, mater eius est to leuda, Iuxuriea. Ex iis autem, quae sunt odita de eausis: Si aerarii opus et ad belli adiumenta, et ad ornanaenia Pacis utamur, 'ectigalibus serviamis , Maiora autem, et minora, et paria comparabimus aic. Ex mavore: Si ho a existimatio divitiis praestat, et Pecunia tantomere expotitiis , quanto gloria magis eat
. a ipso ἄ--- quid mihi Aio furies pase pEx pari sie: at eiusdem et eripere contra re, meam, et largiri pec uuas. Foris autem assumuntur ea, quae non aua vi, sed extranea sublev ntur, ut haec;
Hoc verum est, dira enim Q. Lutatius. Hoc salsum est habita euim quaeatio est. Hoc sequi necesae eat; recito enim tabesas. D qia genere toto pinuo ante dix mee, ut brevisatine daetio erunt, ita a me dis
XXXXI. Ut enim si aurum eui, quoJesset multifariam desomum, commonstrare vellam, satis essed heret, si sigua et nota ostenderem Ioeomm, quibus
eognitis iue sibi in foderet, et id, quod vellet, a
vulo labore, nullo errore, inveniret: sic has eg. -- gumentorum novi notas, quae IIIa mihi quaerentii monorant, ubi sint; Miqua rae cogitatione eruumtur. Quod autem argumentorum genus cuique -- Tum geheri maxime conveniat, non est artis ex latinermescribere, sed est medioeris ingenii iudicare. N que emim nunc id agimus ni artem Iiqnam dicendi explicemus, sed ut doctissimia tic minibus usus nostri quaa quaedam monita tradamus. His igitur Ioela in mente et cogitatione defixis, et in omia re ad die--