장음표시 사용
171쪽
tion- ooniorum a me non acciperet, et dixisse: Tu igitur rihi side, Ego ero, inquam, a porta δε- quilina redeo illam tuarar ut iliud Nasicae, qui cum ad poetam Ennium venisset, eique ab ostio quaeren ii Ennium, anciIIa dixisset, domi non esse Nasica sensit, illam domini iussu dixisse, et illam intus e se Paucis post diebus cum ad Nasicam venisset mnius, et eum a ianua quaereret, exclamat Nasica, se
domi nol esse. Tummiantris, Quid ego non O gnosco MOcem, inquit, euam ' mio Nasica, Homo ei impudens. Ego cum is quiaererem, ancillae tuae credidi, te domi non sisso, tu mihi non credis ipsi pEst bellum inu quoque, ex quo is, qui dixit, irridetur in eo ipso genere, quo dixit ut, clin Q. Opimius consularis, qui adolescenturus mala audisset, sestivo homini Egilio, qui videretur molIior, nec esin, dixisset, Ouidiu, Milia mea quando αdmes --nis cum tua cola et Iana Non pol, inquit, audeo. Nam me adfamosa Metuit mater accedere. IX. Salsa sunt etiam, quae habent susincionem ridiculi absconditam, quo in genere est illud Siseuli, cui cum familiaris quidam quereretur, quod diceret, uxorem suam suspendisae se de ficu, --bo es, inquit, da mihi ex ista arbore, quos eram aureuIOS. In eodom genere eat, quod Calvius dixit cuidam oratori malo qui cum in epiIogo miserico
diain se movisse putaret, postquam assedit, rogavit hunc, videreturne misericordiam movisse: -- nam quidem, inquit, neminem enim puto se tam durum, cui non Oratio tua miseranda,isa sit. Maquidem hercule valde ilIa movent stomachosa, et D a submorosa ridicula, cum non a moroso dicuutur: tum enim non sal, sed natura ridetur. In quo, ut
mihi videtur, persatium illud est apud Nae him,
172쪽
Ruie gener; quasi contrarinta est ridicuIi genus Patia
entis ac lenti ut, cum Cato Pergussus SSet ah eo,
qui aream ferebat, cum ille diceret, Caper rogavit,mιmquid aliu errat praeter arcam Etiam stultitiae salsa reprehensio, ut ille Siculus, cui praetor Scipio patronum causae dabat hospitem suum, hominem nobilem, sed admodum stuItum QuaAo, inquit, praetor, ad Mario me da latum Patrisnum, dein is hi neminem oderia. Movent iIIa etiam, quae Oniectura expiauantur Iouge aliter, atque sunt, sed acum te, atque concinue ut, cum Sc iurus accusaret nis
titium ambitus, cum ipse consul esset Lactys, ille repulsam tulisset, et in eius tabulis ostenderet siti vas, A. F. P. R. idque diceret esse, ACTUM FIDE P. R CTILII Rutilius autem, antefactu- , Oati latum C. Canius, eques Bomanus, cum Rufo adesisset, exelamat, neutrum illis littexis declarari. R
m, inquit Scaurus Aemilius fecit, lectitur Ru-ι tua. I xx Ridentur etiam discrepantia. Quid hiae
ab e nisi rea et Mirtus Bella etiam est famiIiaria reis Preheusio, quasi errantis ut cum obiurgavi Albius Granium, quod, ira eius tabulis quiddam Albucio gobatum videretur, et vaIde absoluto ScaevoIa gauαeret neque intelligeret, contra suas tabulas esse imdieatum uic similis est etiam admonitio in consilio dando familiaris, ut, cum Patrono malo, cum vocem in diceudo obtudisset, suadebat Grauius, ut mulsum frigidum biberet, imuIac d miu redisset Perdam, inquit, vocem, si id fecero Metiua est, inquit, quam reum Bellum etiam est, cum, quid cuique sit consentaneum, dicitur ut, cum Scaurus nonuullam haberet invidiam ex eo,
quod Phrygionis Pompeii, Iocupletis hominis , bona
aine testa ut possederat sederetque advocatus eo Bestiae, eum sunus quoddam diiceretur, accusator C.
173쪽
Memmius, Vide, inquit, Maure, Oreum avitur, a Potes eoas Dasor. Sed ex his omnibus nihil ana. gia ridetur, quam quod est praeter exspectationem; qui a pecore eius depasci agros publicos dicerent, Non se, inquit, Lucillipsetis IIud erratis: delandere Lisenium videbatur ego liberum pue stram ut Iu bae, pastatur Placet, iam mihi illud Scipionis, iuncis, qui Ti. Gracchum perculit. Cum ei M. Fla eua mullis probris obiactis Ρ Μueium iudicem tulisset, iero, inquit M.quus eat. Cum esset adm-- inuratum, in inquit, P. α non ego mirii ilium inia guram eiero, s erum Omnibua. Ab hoc vero Crasso nihil Aeetius. Cum Iaesisset testis Silus isoneis, quod se in eum audime dixisset me efert, in Mi, me, ut is, unde es audi edicis, iratus rixerit. --nuit Silus. Pol e etiam, ut eu non rectes intelia-ria. Id quoque toto vite annuit, ut se Crasso dameel. Foras etiam fori, inquit, ue Omnino, quod te audisse ditas, numquam a Feria. Hoc ita praeter exspectationem accidit, ut testem omnium risus binrueret mina generia est plenus Naevius, et ioco, est familiaris, Sapiens a adgebis, tremes. Et alia 'multa. I. I. Saepe stiam Laeete eoncedas adversario
id ipsum, quod tibi ille detrahit ut C. Laetius, eum ei quidam malo genere natus dieeret, indignum esse suis maioribus4 At Berotide, inquit, tu uis urnua. Saepe etiam aententiose idicula dicuntur ut M. Cino eius, quo die legem de donis et muneribus tulim eum C. Cento prodiisset, et satis eontumeliose, quivera Cinrioti quaesisset: e mas, inquit, CH, 33 uti
Metis Saepe etiam salse, quae fieri non Possunt, μtantur ut M. Lepidus, eum, ceteria in campo Lar
174쪽
eeutibiis, in herba ipse recubuisset, Uinem Mesasae inquit, Morare. Salsum est etiam, quaerentibus et quasi percunetantibus lente respondere, quod nollent: ut censor Lepidus, cum M. Antisti Ρyrgens equum
ademisset, amicique eum vociferarentur, et quaerem
rent, qui ille patri suo responderet, cur ad Ptum sibi equum diceret, eum optimus olonus, parcisSiamus, modestissamus, frugatissimus esset Me raeorum, inquit, nihil o dere. Coniguntur a Graecia aliario uina, exsecrationes, admirationes, minationea. Sed haec ipsa nimis mihi videor invita in genera deae Psisse. Nam illa, quae verbi halione et vi continem tur, certa fere ae definita sunt quae lemmque, ut ante dixi, laudari magis, etiam rideri solem mee autem, quae sunt in re, et in ipsa sententia, partibus anni innumerabilia, seneribus pauca. Exspectati nibus enim decipiendis, et naturis Itorum irridendis, ipsorum ridicula indicandis, et similitudine turpioris, et dissimulatione, et inhabsurda dicendo, et tulis reprehend-do, risu moventur. Itaque imbuendus est is, qui ioeose id dicere, quasi natura quada-, apta ad haec genera, et moribus, ut ad cuiusque -- di genus ridicia vestus etiam accommodetur: qui quidem quo severior est, et tristior, ut in te, Cra
se, hoc illa, quae dicuntur, auiora videri soIent. sed iam tu, Antoni, qui hoc deversorio sermo. ni mei Iibenter acquieturum te esse dixisti, tamquam
in Pomtinum deverteris, neque amoenum, neque S Iubrem Iocum, censeo ut satis diu te putes requiesSe, et iter reliquum eonficere pergas. Ego vero, atque hilare qnidem a te acceptus, inquit, et cum doctior Pen te, tum etiam audacior Laetus sim ad iocatidum: Non enim vereor, ne quis me in isto genere Ievioremiam putet, quoniam quidem tu Fabricios mihi aliet res, et Asrieanos,maximos, Catones, Lepidos Prointulisti Sed habetis ea, quae voruistis ex me audire.
175쪽
dem ratius quidem accuratins dicendum et cogitandum Init Nam cetera faeiliora suut, atque ex iis, sua. iam diei aunt, reliqua naseuntur omnia. LXXV. Ego enim cum ad causam sum aggres. sua , atque omnia eogitando, quoad sacere potui, peris aecutus crem et ingumenta causae, et eos Iocos, quiatius animi iudicum conciliantum, et tuos, quibus peris moveritur, id atque cognovi tum constituo, quid habeat quaeque ea a boni, quid- mali. Nina enim sex res potest in dicendi disceptationem aut controisorsiam vocari, quae non habeat utrumque sed, quantum habeat, id resert. ea autem ratio in discendo haec esse solet, ut boni quod habeat, id an PIeCtar, exornem, exaggerems ibi cominorer, ibi habitem, ibi haeream a malo autem vitioque causas ita ecedam, non ut id me defugere appareat, sed ut totum bono uis ornando et augendo dissimulatum,
obruatur. Et, si causa est iu argumentis, firmissis in quaeque maxime tueor, sive Iura sunt, sive alia quod unum si autem in coMediatione, aut in peris motione ausa est, ad eam me potissimum partem, quae maxime commovere animos homi in potest,
consero. Summa denimie huius generis haec est, ut, si in refellendo adversario firmior esse oratio, quata in confirmandis nostris rebus , potest, omnia in ilium conseram iam , in nostra facilius probari, quam illa redargui possunt, ab dueere animo a eontraria deseciis Mone , et ad nostram conor traducere. Duo denique iIta, ita Diallima videntur, quoniam quae disseilia ora sunt, non Po,sum, mihi Pro me iure sum num, ut molesto aut difficili argumento aut loco nomnumquam omnino nihil respondeam quod forsitan aliquis iure irriserit. Quis enim est, qui id facerenis possit Sed tamen ego de mea nunc, non de aliorum Deutiat disputo , confiteorque me , si quae premat res vehementius, ita sedera olere, ut on
176쪽
modo nox abiecto, sed ne eiecto quidem sento finis gere videar ae adhibere quandam in dicendo vi ciem atque pompam, et Pugnae similem fugam comaistere vero in meo Praesidio sic, ut non fugiendi hostis, sed tapiendi Ioci causa cessisse videar Auterum est illud, quod ego oratori maxime cave dum, et providendum puto, quodque me oI1icitare
summe solet; non tam ut prosim causis, elaborare
soleo, quam ut ne quid obsim iam qui enitendum ait in utroque sed tamen muIto eat turpius orato
n-uisse videra causae, quam non Prosuisse.
LXXIII. Sed quid hoc Ioco vos inter vos, C
tuna an haec, ut sunt contemnenda, contemuitis minime, inquit ille sed Caesar de isto ipso quiddam vile dicere videbatur. o veris Iubente, im quit Aniqnius, dixerit, sive reseliendi ausa, sive quaerendi. Tum UIius, Ego mehercula, inquit, Autoui, semper is sui, qui de te, oratore, si Prae dicarem, unum te inrascendo mihi videri tectissismum, proPriumque hoc est, laudia tuae, nihi a te umquam esse dictum, quod obesset ei, pro quo di-eeres. Idque memoria teneo, cum mihi sermo eum hoc ipso Crasso, multis audientibus, esset de te imauintus, Crassusque plurinus verbis eloquentiam la daret tuam, dixisse me, cum Helenis tuis laudibus hanc esse vel maximam, quod non soIam, quod o pus esset, diceres, sed etiam, quod non opus esset, non diceres tum ilium mihi respondere memini: cetera in ta tuum e se laudanda illud vero improbi esse hominis et perfidiosi, dicere quod clienum esset, et Oceret, ei, Pro quo quisque diceret. Qua re non sibi eum diaertum. qui id non Laeeret, b
deri, sed improbum, qui saceret. Dine , si tibi vi detur, An oni, demonstres velim, quare tu hoc ita magnum putes, nihil in causa mali facere, ut nihil tibi in oratore maius eas videatur.
177쪽
LXXIV. Dic,m equidem, Caesar, inquit, quia
inteuigam sed et tu, et vos omnes hoc, inquit, memmentote non me de persecti oratoria divinitate na-dam loqui, sed de exercitationis et consuetudinis mea. mediocritate. Crassi quidem responsum excellentis cuiusdam est ingenii ac singularis cui quiddam porteriti simile esse visum est, posse aliquem inveni. vi oratorem, qui aliquid mali saceret dicendo, be setque ei, quem defenderet: acit enim de se conis .ecturam cuius tanta vis ingenii est, ut eminem, ins Considio, Putet contra se ipsum sit, dic re: sed ego non de praestanti quadam et eximia, ea
prope de vulgari et communi midentia disputo : ut apud Graecos sertur incredibili quadam magnitudine eonsilii atque ingenii Atheniensis iII suisse Themiastocles ad quem quidam doctris homo atque in primis eraditus accessisse dicitur, eique artem memoriae, quae tum primum proferebatur, pollicitus esse, se traditurum cum ille quaesisset, quidnam illa ars esinficere posset, dixis e illum doctorem, ut omnia meis minisset; et ei hemistoclem respoudisse, grathas ibi IIIum esse iacturum, a se oblivisci, quae eIIet, quam si meminisse, qeuisset. Vimesne, quae vis in homine acerrimi ingenii, quam potens et quantae mens misita qui ita responderit, ut inteIngere posse.
muc nihil ex iIlius animo, quod seme esset insu
tum umquam emuere potuisse cum quidem ei fuerit optabilius oblivisci posse potitis, quod meminisae nolIet, quam quod semel audisset vidissetve, meis minisse. Sed neque, oropter o Themistocli r Uonsum, memoriae nobis opera danda non est, emque illa mea cautio et timiditas in causis, propter praestantem prudentiam Crassi, negligenda est. Uterque enim istorum non mihi athulit aliquam, sed a in Emificavit facultatem. Etenim permula sunt in causis,
in omni parte orationis circumspicietido, ne quid oti
178쪽
sendas, ne quo irruas Saepe aliquis testia aut non laedit, aut minus laedit, nisi Iacessatur orat reus, urgent advocati, ut invehamur, ut male dicamus, deis nique ut interrogemus. Non moveor, Pon obtempe.ro, non satisfacio, neque tamen ullam assequor Iamdem Homines enim imperiti tacilius, quod stulte dixeris, reprehendere, quam, quod Sapienter acu Tis, Iaudare possunt. Hic quantum sit anati, si ir tum, si non stultum. Si uo levem testem 1aeseris lhabet enim et voluntatem nocendi in iracundia, o vim in ingemo, et pondus in vita nec, si hoc aua non committit, ideo non multi, et saepe commitistunt. Quo quidem mihi videri turpius nihil solet, quam cum ex oratoris dicto aliquo, aut responso, aut Togatu sermo die sequitur, Occidit ille. A eram riumne Immo Mero riunt, e , et eum, quem c
fendit. LXXV. o Crassus non putat nisi perfidia ae-eadere posse ego autem saepissime video in ausis aliquid mali facere homines minime Hos Quid' illud, quod supra dixi, solere me cedere, et, ut PI nius dicam, fugere ea, quae valde caummineam Preu merent eum ad non facilint Iii versanturque in hostium castris, ae sua praesidia dimittunt medio.
Criterne causis nocent, cum aut adversariorum adi ineuxa confirmant, aut ea, quae sanare nequeuot, e
vicerant' Quid Z cum personarum, quas defendunt, rationem non habent si, quae sunt in his invidiosa, non mitigant extenuando, sed laudando et efferendo invidiosiora activit quantum in eo tandem inalty Quid Τ a in homines caros, iudicibusque iucundos,
sine ulla praemunitione orationas acerbius et con um
Iiosius invehare; oune abs te iudices abalienes Quivisi, quae vitia . aut incommoda sunt in liquo iudice uno, aut pluribus, ea tu in adversγriis expro ando, nou intelligas , te tu iudices invehi, mediocre pinea
179쪽
tum est ' nidi si eum pro altero dicaa ntem ttoam saetas , aut laesus es rare iracundia , causam eae linquas, nihilne nocea. In quo ego, non quo Itbeuter inale audiam, sed quia ego causam non libenterreIinquo, nimium patiens et Ientus existimor: ut, cum te ipsum, Sulpici, obiurgabam, quod iniuistae torem peteres, non adversarium. Ex quo etiam iulud assequor, ut, si quis mihi maledicat, petulans, aut plane insanus esse videatur. In ipsis autem arguo inentis si quid posueris aut aperte salsum, aut ei, quod dixeris, dicturusve sis, contrarium, aut genere ipso remotum ab usu iudiciorum ac soro nihilne noceas 2 Quid multa' omnis cura mea solet in hoc versari semper, dicam enim saepius, si possim, ut boni aliis quid efficiam dicendo sin id, minus, ut certe ne quid mali. LXXVI. Itaque nune illuc redeo, Catule, in
quo tu me paullo an e Iaudabas, ad ordinem couocationemque rerum ac locorum. Cuiu ratio est duo plex altera, quam affert natura causarum altera, quae oratorum iudicio et prudentia comparatur. Nam ut aliquid aut rem dicamus, deinde, ut rem expon mus, Post ut eam probemus nostris praesidiis confixis mandis, contrariis refutandis, deinde ut coucrudamus, atque ita peroremus . hoc dicendi genus natu. ra ipsa praescribit. Ut vero statuamus, ea, quae Pr baudi docendi, persuadendi causa diaenda sunt, quem. admodum componamus id est vel in xime propri- um orati ria prudentiae. est enim occurruut argumenta multa, quae in dicerido profutura videantur. Sin eorum partim ita levia sunt, ut contemnenda sint:
partim, etiam si quid habent adirimenti sunt non. numquam eiusmodi, ut insit in iis aliquid vitii: n que tanti sit illud, quod prodesse videatur, ut cum aliquo maIO coniungatur. Quae autem sunt utilia tque firma, si ea tamen ut aepe fit viade inulta
180쪽
sunt ea , quae ex iis aut levissima sunt, aut alias νω, vioribus consimilia, secerni arbitror oportere , atque ex oratione removeri. Equidem cum colligo argumenta causarum, non tam ea numerare soleo, quam .evendere.
LXXVIL Et quoniam quod saepe ham dixi tri
bus rebus omnes ad nostram aeuientiam perducimus, aut docendo, aut conciliando, aut Permovendo, una
ex omnibus his rebus res prae nobis est ferenda, ut nihil aliud, nisi docere veste videamur reliquae duae, Muuti sanguis in corporibus, sic illae in perpetuis ortionihus fusae esse debebunt Nam et principia, et eeterae partes orationis, de quibus paullo post pauca vicemus , habere hanc vim magnopere debent, ut ad eorum mentes, apud quos agetur, movendas Perma. nare possint. Sed his partibus orationia, suae etsi nihil docent argumentando persuadendo tamen et eommove o prosiciunt plurimum, quamquam mari me proprius est Iocus et in exordiendo, et in pero rando degredi tame ab eo, quod proposueri atque agas, Permo endorum animorum causa, saepe utile si Itaque vel narratione exposita saepe datur adcommovendos auimos degrediendi Iocus; vel argu . mentia noatris confirmatis, ,e contrarii resutatis, vel utroque loco, vel omnibus, is habet eam causa dignitatem atque viam, recte id seri potest: aequa causae sunt ad agenaum et ad oreandum gra iasiapa
atque plenissimae, quae plurimo exitus dant ad tua modi degressionem, ut his locis uti liceat, quibus animorum impetus eorum, qui audiant, aut impeum tu aut resectantur. Atque etian in iIlo repreheudo eos, qui, quae minime firma sunt, ea prima collocant. In quo illos quoque errare arbitror, qui, si quando id quod mihi numquam PIacuit plures adhibent patronos, ut in quoque eorum mimmum putant esse, ita eum Pri intim volunt dicere. se eiam hoc postulat, ut