장음표시 사용
211쪽
plinis , Ne agam vobiscum, inquii cra suis ut quoniam me loqui voluistis, aliquid de vestrisMitiis auis diatiue Utinam quidem inq-culen id enim ipsum volumus, idque si sederis, inuri ut arbitror hic hois diu vitia Ponemus. At enim non sine meo pericuIo, Crassus inquit, possum, Sulpici, te reprehendere, quoniam Antonius mihi te simillimum dixit sibi vide. xi. Tum ille, Tum quod monuit idem, ut ea, quaqio quoque macina essent, imitaremur ex quo ver
Ox, o QML sim tui, nisi supplasionem edis , -- intus, et pauca quaedam verba, et aliquem, si forte, motum. Ergo ista, tuquit Crassus, quae habes a me, non reprehieud , ne meipsum irrideam Sint aut mea multo et iura , et maiora, quam dicis. Quae autem sunt aut tua Iane, aut imitatione ex aliquo -Uxessa, de iis te, si qui me forte lacus admonuerit,
XIII. Praetexamus igitur praecepta Latine ho-qriendi, quae Puerilis doatrimi tradit, et subtilior coisgnitio ac ratio litterarum Iit, aut consuetudo sermo. nis quutidiani ac domestici, Ilari confirmaut et lectio vetoum oratorum, et poetarum. Newe vero iuiuo altero diutius cominoremur, ut disputemus, qui bus vehu assequii simus , ut ea, quae dicamus, ininterigantur Latine scilicet dieendo, erbis usitatis, ac Toprie demonstrantibus ea , quae sigui avi ac d Elarari volemus, siue inbiguo verbo ut sermune, non nimis longa continuatioue verborum, non valde Hod Lis iis, quae si litudinis causa ex aliis rebus transder tur, non diseerptis sententiis, non praepo, ategras temporibu , io cons is personia, inon per turbato ordine. Quia multa tam tacitia est tota res,
ut mihi permirivix saese videatur, cum dissicilius iu- levigatur, quid patronus velit dicere, quam si ipse ille, qui patronum adhibet, de re sua diceret. Istionam, vis ad nos canaas deserunt, ita malleraemqua
212쪽
ipsi do-t, ut non desideres Hinius diei. Eas α' res aut I simulac Fusius, aut vester aequatis Pomoponius, agere coepit, D aeque, quid dicant, nisi admodum attendi, intelligo ita confusa eat oratio, ita perturbatas nihil ut sit primum, nihi ut seeum dum tantaque insolentia a turba eri orum, ut ovaintio, quae Iumen adhibere rebus debet, ea obaerarit tem et tenebras afferat, atque ut quodammodo ipsa sibi in dicendo obstrepere videantur. Wrum, si placet, quoniam haec satis Pego, vobis quidem extemaioribus inolesta et putida videri, ad resiqua aliis quanto odiosiora Pergamus. XIV: Atqui vides, inquit Antonius, cim a1ias res againus, quam te inviti audiamus, qui adduei pomsumus, de me enim eouiicio, relictis ut robus omnis bus te sectemur , te audiamus ita de horridis reti is nitida, de ieiunis una, de pervulgatis nova qu-dam est oratio tua.
FaciIes enim, inquit, Antoni, partes eae memine duae, quas modo Percucurri, HI potius Paene praeterii, Latinetoquevit, Ianeque dicendi Teliquae mini in
gnae implicatae, variae, graves, quibus omnia admir tio ingenii, omnis Iaus eloquentiae continetur. Nemo enim umquam est oratorem, quod Latine loqueretur, Mintrat . Si est aliter, irrident; neque eum oratois rem tantummodo, sed homine n non putant. Nemo
extulit m verbis, qui ita inisset, ut, qui adessent, intelligerent quid diceret, sed eontemsit eum, quimiuus id laeere potuisset. In quo igitur homine exinhorrescunt quem stupefacti dicentem ni intitur in Φquo exclamant Z quem deuin, ut ita dicam, in in mines putant Qui distincte, qui explinate, qui a indanter, qu illuminate et rebus et erbis dicunt, et
in ipsa oratioue quasi quendam numerum versumque
Conkciunt id est, quod dico, voate. Qi idem
ita moderantur ut rerum ut Pisaonavum dignis
213쪽
latea serim , ii sunt in eo genere laudandi landia,
quod ego vim et congruens nomino. Qui ita diem rent, eo negavit adhuc se vidisse Antonius, et iis hoc nomen dixit eloquentiae soli esse tribuendum. Quare omne istoa, inmanet e deridete atque eo temnite, qui a borum, qui nunc ita appellantur, hemtorum praeceptis omnem oratorum Vim complexos ea. se arbitrantur, neque adhuc , quam personam teneant, aut quid profiteantur, inteIligere potuerunt. V xum enim oratori, quae sunt ii hominum vita, qua doquidem in ea versatur orator, atque ea eat ei subisiecta materies, omnia quaesita, audita, lecta, dispu- tota, traetata, ininta esse debent. Est enimeloque tia una quaedam de summis virtutibus; quamquam aurat omnes virtutes aequales et pares, ae lamen eat species alia magis aIia formosa et illustris sicut haec via , quae scientiam compleri rerum, sena menvs et
consilia sic verrus explicat, ut eos, qui audiant, quocumque incubuerit, possit impeIIeret quo quo a ior est via, hoc est magis probitate iungenda, --maque prudentiaci quarum virtutum expertibus si dicendi copiam tradiderimus, non eos quidem oratore effecerimus, sed furentibus quaedam arma dederimus.
xv. Hanc, inqnam, cogitandi pronuntiandique rationem, vimque dicendi, veterea Graeci sapientiam nominabant. in illi Lycurgi, hinc Pittaci, hinc
SoIones, atque ab hac similitudine Coruneani nostri, Fabricii, Catones, Scipiones suerunt, nou tam so malle docti, sed impetu metitis simili et voluntate. Eadem autem alii prudentia, sed consilio ad vitae si dia dispari, quistem atque otium secuti, ut Pythagoras, Democritus. Anaxagoras, a regendis civitatibus tutos se ad cognitionem rerum transtulerunt quae Vita Propter tranquillitatem, et propter ipsius scientiao
suavitatem, qua nihil eat hominibus iucundius, tu
214쪽
ves, quam utila sui rebus publicis, delectavit. 1υωqne, ut ei studio se excellentissimis ingeniis honunes dediderunt, ex ea summa lacultate vacui ac liberi temporis, multo iura , quam erat timesse, doctissumi bomines, otio nimio et ingeniis uberrimis asinuem tes, curanda sibi esse ac quaerenda est investiganda duxerimi. Nam vetus quidemGII doctrina, eadem videtur et recte faciendi et bene dicendi magistra ue neque disiuncti doctores, sed iidem erant Hyendi pra ceptores atque dicendi ut ille apud Homerum momalix, qui 'ae a Peleo Patre Aebini iuvena comitem esse datum diei ad Bethim, ut illum inceret in rem Merborum, actoremque rerum Sed ut homines, bore assiduo et quotidiano assueti cum tempestatis causa opere prohibentur, ad pilam se, aut ad talas, aut ad tesseras conserunt, aut etiam novom sibi ipsi Hiquem excogitant in otio Indum: sic illi a negotiis p Iicis, tanquam ab opere, aut temporibus exclusi, ut voluntato sua seriati, totos se alii ad poetas, ani ad geometaeas, alii ad musicos contulerunt, alii e
iam ut dialectiei, novum sibi ipsi studininductumque
pepererunt, atque in iis artinns , nae epertae unt, ut puerorum mentes ad unianitatem fingereratur ateque virtutem, omno te us atque aetate suas com
XVI. Sed quod erint Midam, iique multi, M
aut in republiea propter ancipitem, quae ora potest esse seiuncta iaciendi dicendique sapientiam , nox vent, ut Themistocles. ut Periς1es, ut Th.ramenes, aut, qui minus ipsi in republica versarentur, sed timius tamen eiusdem sapientiae doctores essent, ut Gor U.as, Thrasymachus , Isocrates inventi sunt, qui, eum ipsi doctrina et ingeniis abundarent, a re autem civili et a negotiis, animi quodam iudicio abhorran vent, hane dicendi exercitationem exagitarent atque
gontemuerent; quorum princeps Socrates fuit, is, Mi
215쪽
oninium eruditorum testimonio, totiusque iudiciωGraeciae, cum Prudentia, et acumine, et emastate, et subtilitate, tuo vero eloquentia, arietate, copia,
quam se cumque in partem dedi et omnium sui facile princeps. Is iis, qui haec, hae nos unn qua vimus, tractarent, agerent, docerant, cum nomine appinarentur ino, quod omnis rerum optimarum cognitio, atque is iis exesteitatio, philosophia nomiauaretuT, hoc commune omen eripasit, sapienterque sentiendi, et omate dicendi scientiam , re cohaere tes, disputationibus ani separavit cuius ingenium va- riosque sermones im ortalitati scriptis suis lato tra. didit, eun ipse litteram Socrates nuuam cliquisset. inne discidium illud exstitit quasi tinguae atque corindis, absurdum sane et inutile et reprehendendum, ut alii nos sapere, alii dicax docerent. Nam eum es.suut Hures orti sere ae Socrate, quod ex iuius variis, et diversis, et in omnem partem diffusis disputati nibus alius aliud apprehenderat Proseminatae sunt quasi familiae dissentientes inter se, et multum di iurictae et dispares, cum tame omnes se in Ophi Socraticos et dici vovent, et esse arbitrarentur. XVII. Ac primo ab ipso Ρlatone Aristoteles et Xenocrates quorum alter Peripateticorum, alter Aeaindemiae nomen obtimiit deinde ab Antisthene, qui patientiam, et duritiam 4 Soeratie sermone maxiαι ne aedamarat, Cynici primum, deinde Stoiei: timab Aristippo, quem illae magis voluptariae disputa tione deIectaxant, Cyrenaica philosophia manavit, quam ille et eius posteri 'aimpliciter defetaderunt, ii,.qui raria o voluptate omnia metiuntur, dum verecum diu id agunt, nec dignitati satisfaciami, Ram noua ernantur, nec voluptatem tuentur, quam amplaxari voIuut. Fuerurit etiam alia genera philosopli riim , qui se omes sere Socraticos esse diserent; rein
tricorum, exiuiorum, mesaricorum . Pyrrhonem
216쪽
rum , sed ea horum vi et dispulvionibus sunt iamdiu Dacta et exstincta. Ex illis autem, quae remanent, ea philosophia, quae suscepit patrocinium voluptatis, etsi cui vera videatur, procul abest tamen ab eo viro, quem qiinprimus, et quem auctorem publici eonsilii,
et serenaae civitatis ducem, et sententiae atque et
quenitae principem, in senatu, tu populo , iis ansis publicis esse volvanus. Nec ulla. tamen i philos phiae fiet iniuria a nobis. Non uita repelletur iude, quo aggredi cupiet: ed in hortulis quiesce suis, ubi vult, ubi etiam xecubans molide et delicate, nos
avocat a rostris, a iudiciis, a m ia, fortasse sapies. ter, hac 'aesertim republica Verim ego non quaero nunc , quae sit Philosophia verissima, sed quae ora. tori coniuncta maxime. Quare istos sine una contumelia dimittamus. Sunt eni in et boni viri, et quouisam sibi ita videntur, beati tantumque eos admuneamus, ut iuud, etiam si ea veris imum, tacitum
tamen, tamquam mysterium, teneant, quod negant versari tu republica esse sapientis. Nam, at hoc ο his , atque optimo cuique persuaserint, non Poterum
ipsi esse, id quod maxime cupiunt, otiosi. X LII. Stoicos autem, quos minime improbo,
dimitto tamen, nec eos iratos vereor, quoniam omni no irasci uesciunt atque hanc iis habeo gratiam, quod soli ex omnibus eloquentiam, virtutem a Sapi entiam esse dixerunt. Sed utrumque est iu his, quod ab hoc, quem instruimus, oratore val de inhorreat: Vel quod omnes, qui sapientes non stat, servos la trones, hostes, insanos sin dicunt; eque tamen quemquam esse sapietatem. Id autem eat absu dum ei concionem, aut senatum, aut ullum comtum hinminum committere, cui nemo illorum, qui adsint, sanus, nemo civis, nemo libo osse videatiu . Accedit quod ora tionis etiam genua habetnt sortasse subtile, et Certe aςntum sed, ut in oratore , exile, inusitatum, ab
217쪽
horrens ab auribus vulgi, obscurium inane, ieiunm attamen eiusmodi, quo uti ad Vulgus nulIo modo posis sis. Alia enim et bona, et mala videntur Stoicis, et eeteria civibum e potius gentinus alia vis honoris, agnominiae, Praemii , suppucii vere, an secus, thii ad hoc tempus sed ea si sequamur, nullam umquam rem dicendo expedire possimus. Renqui suntlerip tetici et Aeademici quamquam cadenticorim uoismen est unum, sententiae duae. Nam Speusippus, Pla-.tonis sororis filius, et Xenocrates, qui Iatonem a dierat, et qui Xenocratem, Polemo, et Crantor, nihil ab Aristotele, qui una audierat Platoneri, magnoperodissensit copia fortasse, et varietate dicendi pares non fuerunt Arcesilas primum, qui Polemonem audierat, ex varii Platonis libris, sermonibusque Socraticis hoc maxime arripuit, nini esse certi, quod aut semihus, aut animo percipi possit quem ferunt exismi quodam usum Iepore icendi, aspernatum esseonine animi sensusque iudicium, primumque institui
a L quamquam id fuit Socraticum maxime, non, quia ipse sentiret, ostendere; sed contra id, quod quisque ae sentire dixisset, disputare. Hinc haec recentiorAcad inita eminavit, in qua exstitit divina quadam celeritate ingenii dicendique copia Cameades cuius ego etsi maiutos auditores cognovi Athenia, tamen auctores certisaaimos laudare possum, et socerum meum Scaevolam.
qui eum Romae audivit adolescens, et Q. Metellum L. F. familiarem meum, Iarissimum virlim, qui d-rum a se adolescente Athenis, iam affectum seuegi tη, mulio dies auditum esse dicebat. XIX. Haec autem, ut ex Apennino suminum, si ex communi sapientium iugo, sin t doctriua--m facta divortia, ut philosophi, tanquam in/uperuuae mare lonium defluereut Graecum quoddam et Portuosum oratores autem in inserum hoc Tuaeum, et
218쪽
harbarum, scopulosum atque infestum, uberentve, in No etiam PS. mysses errasset. Quare Ut hae eloquentia atque hoc oratore contenti sumus, qui seia aut negare portere bo arguare, aut, si id onp' sit, tum ostendero, quod is secerit, qui insimulaxur,
aut recte factum, aut alterius culpa aut iniuria, aut ex lege, aut non contra legem, aut imprudentia, aut necessario. ut non eo nomine usurpandum, quo se suatur, aut non ita agi, ut debuerit, ae licuerit ; et, si satis esse putatis, ea, quae isti scriptores artis mccut, di,cere, quae multo 'men ornatius, quam abrulis dicutitur, et uberius explicavit Antonius; sed, Si his conteuti estis, atque iis etiam, quae dici voluistis a me ex iugenti quodam oratorem imme asoque Camini, in exiguum sano gyrum compellitis. Sin veterem uiniexiciem, aut hunc etiam, qui seminarioris his propter seriptorum inultitudinem est, Demostheo hem, sequi vultis, et, at illam praeclaram et eximiam vectern oratoris persecti et philaritudHem adamassa; aut vobis hae Carneadia, aut illa Aristote a vis com
prehendena est. Namque ut ante dixi veteres illi
usque ad sodratem, omnem omnium rerum, quae ad
inores hominum, quae ad vitam, quae ad vi tem, quae ad rempublicam pertineban cognitionem et setontium eum dicendi ratione iungebanta Postea dis
Metati ut expositi a Socrate diserti a doctis, et M. inceps a Socraticis item omnibus, philosophi, quem
tiam despexeriant, oratore sapientiam neque quid quam ex alterius parte tetigerunt, nia quod in ab his, aut ab illis bimutuarentur ex quo promiscue virent, si manere in pristina commiinione esuissem. Sed, ut poutifices veteres, propter sacrificiorum in titudiuene tres viros epulone esse voluemni, Cum est sent ipsi a Numa, ut etiam illud Iudorum epulare an erificiua facerent, instituti sic Socratici a se causa
ua 'ctores et a commui philosophiae nomisma D.
219쪽
Tnumini cm veteres dieAidi et intelligendi mirifieanxaocietatem esse volui erit.
XX. suae cum ita sine paullulum equidem de
Ita deprecabor, et petam a vobis, ut ea, quae dicam, at o de meatia tipso, sed de oratore dicere putetis. Ego enim sum is, cimi, cum summo studio patrἱ in pner e tia doctus essem, et in forum ingem tantum, quantum ipse sentio, non tantum, quantum ipse forsitan vobis videar, detulissem, non possim dicere, me huee, quae nunc oriplector, Perinde ut dicam discondaease, didieisse: quippe i nisuum maluerim in
publiea eausas Reeegaeram, annosque natus unum et
viginti, nobilissimum hominem et eloquentissimum, iis iudicini voearim; cui disciplina suerit somm magister usus, et Ieges, et instituta populi Romani, inoamque maiorum Faunum sitiens ista moirtium, de quibus loquor, gustari, quaestor in Asia eum vise aequalem sere meum ex Aeademia Thetorem namus, Μetrodorum illum, de euius memovi comeshmoravit Antonius; et inde deeedens, Athenis ubi ego diutius es-m moratus, mihi Atheniensibus, suo in teria
non referrent, ad quae bifluo serius veneram, suceenis auissem. Quare hoc, quod commeetor tantam sol tiarn vimque inrinae, more modo non pro me, sed
conixa me est potius, non enim, quid ego, sed quid orator possit, disputo: atque bos omnes, qui Misarhetoricas exponunt perridiculos Seribunt eiam de Iitium genere, et de principiis, et de narrationibus.
In vis autem eloqnentiae tanta est, ut omnium eis Tum virtutum, inciorum, muisque naturae, quae mores hominum, quae miluos, mi Vitam coutinet, originem vim, Matiouesquet teneat , eadem mores, Iegea iura deseribat, rempublieam regat, omniaque, ad quamcumque rem pertineant, ornate , copioseqne dicat quo genere nos quiden versamur nutum, quantum Pomum , quantum ingeniis, quantum in
220쪽
dioeri doctrina, quantum usu valemus neque tamem istis, qui in una philosophia quasi tabernaculum vitae
suae collocarunt, mestum sane in disputatione eone dimus.
XXI. Quid enim meus familiaria C. Velleius
afferre potest, quamobrem volaetas sit summum Manum, quod Solo copiosius possim vel sutari, si eis sim, vel refellere ex illis Iocis, quos exposuit Ani alius, hac dicendi exercitatio te, in qua Velleius est rudis, unusquisque nostram versatus Quid est, quod aut Sex. Pompeius, aut duo Balbi, aut mens amic , qui cum Panaetio vixit, M. Vigellius, de artute hominum Stoici possint dicere, qua in disputatione ego his debeam, aut vestrum quisquam concedere Nodi est enim Philosophia similis artium reliquariin1. Nam quid faciet is geometria, qui non didicerit quid in inusinis aut taceat oportebit, aut De sanus quidem iudicetur. Haec vero, quae sunt in philosophia, ingeniis eruuutur, ad id, quod in quoque verisimile eat,
eliciendum acutis atque acribus, eaque exergitata Tam tione poliuntur. Hic noster vulgaris orator, a minuaerit doctus, attamen in diceudo exereitatua, hae ipsa -reitatione communi, istos quidem nostrosJ verberabit, neque se ab iis contemni aes spici sinet. Sin Hiquis exstiterit aliquando, qui Aristotelio more decinuibus rebus in utramque sententiam possit dicere, et in omni causa duas contrarias orationes, praeceptis itotius cognitia explicare, aut hoc Meesilae modo, et a Deadiri contra Omne, quod pr0positum ait, disserat; quique ad eam rationem adiungat hunc rhetoricum
usum, moremque exercitationemque dicendi, is sit verus, is Perfectus, is solua orator. Nam neque sine forensibus nervis alis vehemens et gravia, nec sine varietate dotariuae satis politu et sapiens esse orator potest. Quare Coracem istum vestrum patiamur nos