장음표시 사용
201쪽
in s hori ι cum ad p ignam milites hortetκr. Si non ad id, quod
Θὸ in m durinstituitur,accommodabitur aliqua pars argumenta μν -- tioni hora aliquo in uitio reperietκr si plura pollici*tus,pauciora demonstrabit: aut si,cum totum debebit ostendere,de parte aliqua loquatur hoc modo: Mulietirum genus auarum est: nam Eriphyle auro uiri uita uendidit. Aut si non id,qκod accusabitur, defendet:
ut si qui cum ambitus accusibitur, manu se fortem esse defende ut Amphio apta Euripidem. Item apud
Pacuuium,3κfuituperata musica, sapientiam laudat. Aut si res ex hominis uitio uituperabitur,ut si quis dod trina ex alicuius docili viiijs reprehedat.Aut si quis , eum aliquem uolet laudare , de felicitate eius,non de uirtute dicat. Aut si quis rem cum re ita comparabit, ut alteram sie non putet laudare,nisi alteram uitu rit: aut si alteram ita laudet, ut aeterius non faciat mentionem. ut si quis,cum aliqui deliberet,bellum gemratu an non,pacem lataei omnino,non illud bellum inutile esse demonstret. Aut si,cum de certa re quaere' tu de communi instituetur oratio. Aut si ratio aliae cuius rei reddetur his hoc modo : Pecunia bonu est, propterea quod ea maxime uita beatam esticiat. Aut . si infirma: ut Plautiues,
Amicum castigare ob meritam noxiam, Immune est facinus,lierκm in aetate utile Et conducibile : nam ego amicum hodie meum concastigabo pro commerita noxia. Aut eadem,hoc modo : Maximum malum est suaritaria, multos enim magnis incommodis asticit pecuniae cupiditas. Aut parum idonea hoc modo : Maximum
202쪽
bonil est amicitia, plurimae enim delictationes sunt in
amicitia. Quartus modκs erat reprehensionis, per que cocitra firmam argumentationem aeque firma aut firmior ponebatur. Hoc genus in deliberationibus maxies
esse concedimus: sed id,quod nos defendimus,necessaarium esse demonstramus. Aut cκm i quod illi dest dant,utile esse fateamur: quod nos dicamus, demona tremus esse honestiis . Ac de reprebensione haec qκiαdem existimavimus esse dicenda. Deinceps nlinc de coclusione ponemus. Hermagoras digressionem deinde, δε δ tum postremam conclusionem ponit. In hac autem dis iac- ω gresione isse putat oportere quadam inferri orationea causa atque a iudicatione ipsa remota,quae aut fui laudem, aut aduersarii utiqerationem continea aut in aliam causam deducat, ex qua consciat aliquid co=rmationis, aut reprehensionis, non argumentando , sed auendo per quandam amplificationem. Hanc siqisis partem putarit orationis, sequatur licebit. nam π augendi, er laudandi, ex urtuperandi praecepta a nobis partim data sunt, partim suo loco dabuntur. Nobis autem non placet hanc partem in numero reponi, κοd de causis digredi,nisi per locum communem , diti licet, quo de genere posterius est dicendκm. Laudes autem uituξerationes non separatim placet tractari, sed in ipsis argumetationibus esse initticitas. Nunc de conclusione Ticemus. CONCLUSIO est exitκs π determinatio to se tius orationis. Haec habet partes tres,enumerationem, e M Mindignatione conquestione . inumeratio et per quam tartu
203쪽
rei distersie π diffusi dictae, unum in locum coton tur, π reminiscendi causi unum sub sectum pubαῆciuntur. Haec si semper eodem modo tractabitur, per bisue ab omnibus artificio quodam tractari intelligetur: Sin uarie siet, Er banc susticionem π satie
talem uitare poterit. Quare tum oportebit ita facere,
ut pleriqκe faciunt propter facilitatem , 'gidatim
unamquanque rem attingere,.ita omnes transire
breuiter argumentationes: tum autem,id quod diff. eilius est,dicere quas partes exposueris in partitione,de quibus te pollicitus sis dicturum, T reducere in memoriam, quibus rationibus unamquanque partem confrmaris: tum ab sis qui audiunt, quaerere quid sit 3 od sibi uelle debeant demonstitari, hoc modo: Docuimus bo illud planum fecimus: ita simul in memoriam redibit auditor, putabit nihil esse praeterea, quod debeat desiderare . Atque in his generibus sui ante dictum est tum tuas argumentationes transire sipam ratim, tum id quod artifciosius est, cum tuis conmtrarias coniungere cum tuam argumentationem dixeris, tum,contra eam quod asserebatur, quemada modum dilueris, ostendere. Ita per breuem comparara, tionem , auditoris memoria π de confirmatione, σει reprehensione redintegrabitur. Atque haec alijs actionis quoque modis variare oportebit. Nam tu ex
tua persona enumerare possis,ut quid, et quo qκid Meloco dixeris admoneas: tum uero personam, aut rem,' aliquam inducere, enumerationem ei totam attrix
buere. Personam , hoc modo : Nam si legis scriptor exista π quaerat a uobis quid dubitetis,quid positis
204쪽
dicere, cum uobis hoc hoc sit demonstitatum. Araque hic item ut in nostra persona licebit alias singilla, tim transire omnes argumentationes, alias ad partitionis fingula genera referre, alias ab auditore, quid, desideret, qκaerere, alias haec facere per comparationnem suarum π contrariarum argumentationum. Res autem induceta si alicui rei huiusimodi,tegi,loco, urbi, monumento attribuetur oratio per enumeratio
nem , hoc modo : Quidsi leges loqui possent , nonne haec apud vos. quererentur ἰ Quidnam amplius defiαderatis iudices,cum uobis hoc-hoe planum factismpit' In hoc quoque genere omnibus eisdem modis κticebit. Commune autem praeceptum hoc datur ad enis merationem,ut ex unaquaque argumentatione,quominiam tota iterum dici non potest, id eligatur quodlerit graκissimum, π unumquodque quambrenistra
me transtatur,ut memoria, non oratio renovata κλdeatur. Indignatio est oratio , per quam conficitκτut in aliquem hominem magnum odium, aut in rem
grauis ostiensio concitetur. In hoc genere illud primuintelligi uolumus, posse omnibus ex locis ijs, quos in iconfirmandi praeceptis posuimus , tractari indignatiosnem . nam ex iis rebus, quae personis atque negotiis attributae fiunt, quaevis amplificationes e indignatioπnes nasii possunt: sied tamen ea,quae separatim de inα 'nec , dignatione praecipi possunt, consideremus. Primus ye fiat
locus sumitur ab auctoritate, cum commemoramus quantae curae res ea fuerit eis, quorum auctoritas
graui ima debeat esse, Diis immortalibus. qui loαcus sumetur ex sortibus, ex oraculis, uatibus, ostens
205쪽
DE IN VENTI GNgris,prodigiis,rest Onsis, similibus rebus. Item ex malois ribus nostris,regibus,ciuitatibus gentibus,hominibus sepientissimis,senditu opulo. Cum Ariptoribus. Secunαdus locus est,per quem illa res,ad quos pertineat, cum amplificatione per indignationem ostenditur,an adori mnes,an ad maiorem partem, quod atrocissimum est; an ad superiores, quales sunt fqκorum ex auctoritae re indignatio sumitur,quod indignissimum est , an ad pares animo, forinna orpore,quod iniquissimum est an ad inferiore quod superbissimum est. Tertim locus est, per qMem quaerimim quidnam sit euenturum, si idem caeteri faciant:'simul ostendimus,huic si con cessum si multos aemulos eiusde audaciae futuros: ex quo quid mali sit euenturum, demonstrabimus. auari tus locus est, per quem demonstitamus multos alacres expectare quid tatuatur,ut ex eo quod unicocessum
. sit, sibi quos tali de re quid liceat ntelligere possimi.
Quintus locus est,per quem ostendimus caeteras res perperam constitutas,intellecta ueritate commutatas corrigi posse : banc esse rem, quae si si si semel iudicata.
neque Aio comutari iudicio,neque ulla potestate corrigi possit. Sextus locus est,per quem consulto π de industriafactum esse demonstratur, Er illud adiungi
tur,uoluntario maleficio ueniam dari no oportere,im prudentiae concedi nonnunquam conuenire. Septimus
locus est,per quem indignamur,quod tetrum,crudele, nefarium, rannicum factum esse dicamκs, per vim, manum,opulentiam,quae res ab legibus,ab aequabili iure remotissima sit. Octauus locus est, per quem δεα monstramus non uulgare, neque factitatum esse, ne
206쪽
ab audacissimis quidem hominibus, id maleficium de quo agitur,atque id a feris quoque bominibus, o a barbarisgentibus immanibus bestiijs remotum esse.
Haec erunt,quae in parentes .iberos,coniuges, consis naguineos, si plices,crκdeliter facta dicentur dein, ceps, si qκα proferantur in maiores natu, in hostiles, in uicinos,in amicos ; in eos,quibuscum uitam egeris; in eos pud quos educatus sis; in eos, a quibus eruditus; in mortuos,in mistros msericordia dignos, in homines claras,nobiles, o bonore usos ; in eos,qui neque laedere alium , nec se defendere potuerunt,ut in pueros, sines, mκlieres: quibus omnibus acriter excrutata indignatio summum in eum,qui uiolarit horum aliquid,odium commouere poterit. Nonus locus est, per qκem cum alijs,m constant esse peccata, hoeqμo de qκaestio est, comparatur : π ira per contenstionem,quanto a trocius π indignius sit illud de quomitur, ostenditur. Decimus locus est, per quem οπmnia, quae in negotio gerendo acta sunt, quaeque post negotium consecuta sunt,cum uni cui que inodignatione π ciriminatiune colligimus, π rem uerabis quammaxime ante oculos eius, apud qκem dicistin, ponimus, ut id,quod indignum est, perinde ii li uideatur indignum , ac si ine interfuerit, ac prae sens uiderit. Undecimus locus est, per 3κem ostendi .mus ab eofactsi,a quo minime oportuerit, er asi aliusfaceret, prohiberi conueniret. Duodecimus loαcus est,per qsse indignamur quod nobis hoc primis acu rideri nec alicui unqua usin euenerit. Tertiusdecimvilocus est, si cum iniuria columelia iuncta demonstrau
207쪽
tur , per quem locum in superbiam arrogantiam' odium concitatur. Quartusdecimus locus est, per que petimus ab ijs qui audiunt,ut ad suas res nostras inius rias referant: si ad pueros pertinebit, de liberis suis cogitenti: si ad mulieres,de uxoribus si ad senes, de parentis: s. Quint decimus.est locus, per quem diα cimus inimicis quoque π hostibus ea, quae nobis acciriderint, indigna uideri solere. Et indignatio quidem Nom α bis stra de locis grauissime fumetur.iconquestionis autem huiusmodi de rebus psrteis petere oportebit. Conα questio est oratio auditorum mistricordiam captans. hae primum animum auditoris mitem misericordidem conficere oportet, quo facilius conquestione comimoueri possit. Id lucis communibus efficere oportebit, per quos fortunae uis in omnes, ta' hominum infirmiutas ostenditκr: qua ratione habita graκiter sieno . tentiost,maxime demittitur animus hominum,stad γλ GH; misericordiam comparatur, cum in alieno mado suam infirmitatem considerabit. Deinde primus locus est mia
sericordiae, per quem , quibus in bonis fuerint, ex nunc quibus in malissimi, ostenditur. Secundus qui in tempora tribuitur,per quem, quibus in malis fueurint, sint, 'turi sint, demonstratur. Tertius, per qκem unumquodque deploratur incommodum , tit in morte filῆlueritiae delectatio, amor, stes, solaritium,educatio, er si qua simili in genere quolibet de
incommodo per conquestionem dici poterunt. Quartitus per quem res turpes , π humiles illiberales proferentur, π indignae aetate , genere, fortunaeri:
208쪽
LIBERI. I Quintus est, per qκem omnia ante oculos singillarim incommoda ponentur, ut uideatur is , qvi audit, uia
dere, π re qssoque ipsa, qμasi adsit, non uerbis stolum ad mistricordiam ducatur. Sextus per qκem praeter stem in misieris demolliratur esse, cum aliquid expectare non modo id non adeptum esse ed in flummas misierias incidisse. Septimus, per quem ad ipsos qui audiunt, similem easium conκertimus,π petimus ut de suis liberis,aut parentibus, aut aliquo, qui illisebarus debeat esse,nos cum uideant, recordentur.
Octauus,per quem aliquid dicitur esse factum, quod
oportueri hoc modo : Non affui,non uidi, no pollirenmam ellis uocem audiui,non extremum eius stiritum excepi.Item,inimicorum in manibus mortuus est, horstili in terra turpiter iacuit insepultus,a feris diu uenxatus,communi quoque honore in morte caruit. Noxnκs, per quem oratio ad mutas π expertes animi res
refertur: ut si ad equum , domκm , uestem, siermo*nem alicuius accommodes,quibus animus eorum, qκi audiunt, Cr aliquem dilexerunt, uehementer coma
mouetur. Decimus, per qκem inopia, infirmitas, solitudo demonstratur. Vndecimus, per qκem aut liberorum, aut parentum, alii sui corporis sepelienαdhaut alicuius ei modi rei commendatio sit. Dκοα decimus, per quem disiunctio deploratur ab aliquo , cum deducaris ab eo, qui cum libentissime uixeris, ut a parente, fato, fratre, familiari. Tertius cimus, per qκem cum indignatione eoqκerimur, quod ab iis, a quibus minime conuenia male tractemur,propino quis,amicis,lκibκs bene fecerimus,qκos adiutoresfore
209쪽
DE INVENTIONE putauerimus,aut i quibus indignum est,ut seruis, Ita serti clientibus inlicibus. Quartusidecimus qui per obsecrationem sumitur: in quo oratntur modo illi qui audiunt, humilist*pplici oratione ,ut misereatur. Quintusdecimus per quem non nostras, sed eoru , qui Adri nobis debent esse, forinnas conqueri nos demonstramus. Sextusdecimus est, per quem animum nostrum in alios misericordem esse ostendimus,ci' ωαmen amplum' excelseum patientem incommodorum esse, futurum i quid acciderit, demon aumus . nam sepe uirtus magnificearia, in qua gramuitas er auTritas est, plus proficit αδ misericordiam ῆommouendam,quam humilitas ossecratio. Comum otis autem animis, diutius in conquestione morari non oportebit. Quemadmodum enim dixit etor Apollonius, Lachoma nihil citius arescit. Sed quoniam π satis, ut uideamur, de omnibus partibus orationis diximus, huius uoluminis magnitudo longius processit, qκα sequuntur deinceps in secundo libro di , dbili l
210쪽
IoiΜ. ΤVL. CICERONIS DE ARTE RHETORICA
ROTONIA ΤΑΞ quondam, c florerent omnibus copijs, σπ in Itaxlia cum in primis beati numerarenxtur, templκm Iunonis, quod reliugiosissime colebant, egregras pie iuris locupletare uoluerunt. itaque Heracleoten Teusim , qui tum longe caeteris excellere pictoribus existimabatur,magno pretio condudium adhibκerunt. is π cae, teras tabulas complures pinxit ; quarum nonnulla pars usque ad nostram memoriam propter fani reliαgionem remansit).ut excellentem muliebris formae pulchritudinem muta in sest imago eotineret, Helenae si pingere simulacrum uelle dixit. quod Crotoniatae, qui eum muliebri in corpore pinpedo plurimum aliis praestare sepe accepissent libenter audierunt. putauexrunt enim eum,si,qκo in genere plurimκm posset, in eo magnopere elabora bet,egregium sibi opus illo infano relicturum . neque tamen eos illa opinio fefellit. nam Te is ilico quae it ab eis quasinam uirgines formosas haberent . illi autem statim hominem deduxearunt in paustram,atque ei pueros ostenderat multos magna praeditos dignitate. etenim quodam temporare Crotoniatae mtilium omnibus corporum uiribus dignitatibus antesteterat,atq; honestissimas ex gymnico certamine uicitorius domi; cum maxima laude reu