장음표시 사용
231쪽
usus sum. Rationis infirmatio,At enim qui patria pratestate,boc est priuata quadam , tribunitiam potesta, rem,boc est poprii potestatem infirma minuit is maiestatem . Iudicatio est,Μinκatne is maiestatem, qui in tribunitiam potestatem patria potestate utatur. Ad hane iudicationem argumentationes omnes afferri os portebit. Ac ne quis forte arbitretur nos non inulta gere aliam quoque incidere constitutionem in hane causam,eam nos partem solam sumimus,in qκα praeaeepta nobis danda sunt. Omnibus autem partibus boein libro explicatis, quiuis omni in causa ,si diligenter attendet, omnes uidebit constitutiones,'earum parates,eν controuersias,si quae forte in eas incident. nam de omnibus perscribemus. Primus ergo accusatoris laucus est,eius nominis, cuius de ui quaeritu breuis, aperta,π ex hominum opinione definitio,hoc modix: Maiestate minuere,est de dignitate,aut amplitudine, a t potetate populi,aut eoru,qujsui populus potesta tem dedit, aliquid Lerogare. AOc sic breuiter expositatum,pluribus uerbis est,π rationibus confirmandum,
ita esse,ut descripsieri ostendendum. Postea ad id, quod definieris, factum eius, qui accusabitκr, a
iungere oportebit,'ex eo quod ostenderis esse : uerabi causa, Maiestatem minuere, docere aduersarium maiestatem minuisse, π hunc locum totum commuini loco confirmare,per quem ipsiusfacti atrocitas, aut indignitas, aut omnino culpa cum indignatione audigeat . Post erit infirmanda aduersirioru descriptio.
Ea autem infirmabitur, si falsa demo abitur. hoc ex opinione bominum fumetur,cum,quemadmodum,
232쪽
LIBER II. TIύquibus in rebus homines in consuetudine scribedi, aκt permocinandi eo uerbo uti soleant osiderabitur. Item infirmabitur, si turpis,aut inutilis esse ostendetur eius descriptionis approbatio osi, quae incommoda conasecμtura sint eo concesso, endetur. id autem ex boanestatis et utilitatis partibus sumetur, de quibus in deliberationis praeceptis exponemus. π si cum definitioone nostira aduersariorum definitionem conferemus,πnostram veram,honestam,utilem esse demostrabimus,
illorum contra. Quaeremus autem res aut maiori,
alit minori,aut pari in negotio similes,ex qμibus affirmetur nostra descriptio . Iam si res plκres erunt deoniendae, ut si quaeratur, fur si an sacrilegus, qud Marasa ex priuato sacra surripuerit,erit utendum pluribus definitioribus. Deinde simili ratione causa tractanada. Locus autem commnis in eius malitiam , qui non modo rerum, uerum etiam uerborum potestatem
bi arrogare conetur , ut et faciat quod uelit, et id, qκod fecerit,quo uelit nomine appellet. Deinde defenssoris primus locus est, item nominis breuis, et aperta, et ex opinione hominum desicriptio, hoc modo : Μααiestatem minuere, est aliquid de rep. cum potestatem non baiaus, diministri re Deinde huius coormatio est similibus π exemplis, ore rationibκs. Postea fui facti ab illa definitione separatio. Deinde locus comamηnis, per quem facti utilitas, aut honestas adaus gelκr. Deinde sequitur aduersariorum definitionis reprehensio,quae isdem ex locis omnibus,quos accuμα tori praescripsimus , conficitur: caetera post ealem
praeter commκnem locum inducentur. Locus alitem
233쪽
DE INVENTIONE tamminis erit defensioris is,per quem indignasitu decusitorem sivi periculi eaus nores solum conuertere,
verum stiam uerba commut*re conari. Nam illi quidem communes loci, qui aut criumniae accusatorum
demon Dandae ut misericordiae evrudae, aut facti indignandi,aut a miseericordia deterrendi causa sumuim ex periciat magnitndine,non ex cause genere tancuntur . quare non in omnem causam , sed in omne cause genus incidunt. eorum mentionem in coniectuarali constitutione fecimus. Inductione autem eorum, cum causa postulabit , utemur. 2 C V Μ autem amo translationis aut commutarasmm, sonis indigere uidetur,quod non aut is regit que πον ς'is tet, aut cum eo quicum oportet,aut via iκos,qκα Iege,qμα poena,quo crimine,qsso tempore oportet,con tutio translativa appellato. Huius nobis exemplae permulta opus siunt, si singula translationum genera quaeramin: sed quia ratio praeceptorum similis est,exesorum multitudine supersedendum est. Atque in nos stira quidem cosiuetudine multis de causis fit, ut rarius
incidant translationes. Nam er praetorijs exceptioniabus multae exeluduntur amones,' ita ius ciuile brabemus constitutum,ut causis cadat is,qui non, queaA modum oportet, eriti quare in iure plemnque uera saniκn ibi enim eo exceptiones postriantur, quora dammodo agendi potestas datur,'omnis conceptio priuatorum iudiciorum constituitur. In ipsis autem
itastiis rarius incidunt, tamen si quando incidui, eiusmodi sunt, ut per sie minus habeant firmitudinis, confirmentur autem assumpta alia aliqua constitutio
234쪽
LIBER II. Ii Tne. Vt in quodam iudiciosum uenefici cuiusdam nou
men esset deluum, triuisparricidii causa subsicripta
esset,extra ordinem esset acceptum,cum in accusatioine alia quaedam crimina testibus π a limentis convsirmaretur,parricidij aκtem sit m metio facta esset, defensior in hoc ipso multum oportet π din consistat, cude nece parentis nihil demonstratum fit,indign- facinus esse ea poena af cere enm, qM. pirricidae alii .ciuntur. Id autem,si damnaretur, feri necesse esset, quoniam π.id causae subsicriptum, π ex ea re nomeextra ordinem sit acceptum . Ea igitur poena si a cireum no oporteat,damnari quoque non oportere,quoniam ea poena damnationem necessario consequitur. Hic defensor poenae commMationem ex translatino genere inducendo,totam infirmabit accusationem. Veraruntamen caeteris quoque criminibvi defendendis coniecturali costitutione translationem confirmabit. Exea
plum autem translationis in causa nobis positi sit bi iusimodi : cum ad uim faciendam qκtiam armati uenissent, armati contra praesto fuerunt, Cr cκidam equiti Romano quidam ex armatis resisteti gladio manssm praecidit. Agitis,cui manus praecisa est, iniuriarimm : postulat is, qκicum agitur,a Praetore exceptio nem , extra quam in reum capitis praei diciκm fat. Hic is qui agit,iudicium purum postulat: iste,quicηm
agitur,exceptione addi ait oportere. Qtiaestio est, Ξx cipiendum sit,an non. Ratio on enim oportet in roc eratorio iudicio eius malefcῆ,de quo inter sicarios quaeritu praeiudicium feri. Infirmatio rationis,Sius Gimodi sunt iniuriae , ut de his in ignκm si non primq
235쪽
DE INU NTIONE quoque tempore iudicari. Iudicatio, Atrocitas inruiriarum satis ne causae sit, quare,dum de ea iudicetur, de aliquo maiore maleficio, de quo iudicium compa ratum sit,praeiudicetur. atque exemptu quidem hoc est. in omni autem causa ab utroque quaeri oportebit, aqηρ, γ' per quos, quo modo ,π quo tempore aut agi,aut iudicari,aut quid statui de ea re conueniat.
Id ex partibus iuris,de quibus post dicendum est, sumi oportebit. π ratiocinari quid in similibus rebus feri soleat, o uidere utrum malitia quid aliud agatur , aliud simuletur,anstulistia, an necessitudine, ' alio modo agi nonpossit, an occasione agendi sic sit iudiuctum , aut actio constituta, an recte sine ulla re eius
modi res agatur. Locus autem communis contra eum,
qui translationem inducet, fugere iudiciu ac poenam, quia causiae diffidatiae translatione autem, omniussis perturbationem, si non ita res agaturin in iudiciu Menia quo pacto oporteat hoc est aut cai eo agatur, quicε no oportea aut alia poena, alio crimine,alio reupore,atque hanc ratione ad perturbationem iudiciorizomnium pertinere. Tres igitur eae constitutiones,qκα partes non habent, ad hunc moda tractabatur. Nue generalem constitutionem π partes eius cosideremus.
era si si V Μ π facto, facti nomine concesso, neque
, unoneulla actionis illata cotrouersia, uis et natura π genus negotii ipsius quaeritur, constitutione generalem appel fis alae, σή 'primas esse partes duas nobis uideri dieii ximus negotialem et iuridicialem. Negotialis est,quae in ipso negotio iuris ciuilis habet implicita controuera
pia.εa est butusemodi: Quida pupilla haeredem fecit n
236쪽
LIBER II. II 8 pillus autem ante mortuus est,quam in suam tutelam ueniret. De haered itate e quae pupillo uenit, inter eos,
qui patris pupilli haeredes secundi sunt, inter agnoras pupiliti controuersia est,possessio Meredum secκndorum est. Intentio est agnatorum, Nostira pecunia est, de qM is,cuius agnati 'mus,testat non est. Deputisio est,Imo nossea, qui haeredes secundi testamento paranis 'mus. Q uaestio est,Vtrorum sit: Ratio est, Pater enim π sibi π filio testamentum scripsit,dum is pus pillκs esset. Quare,quae filii 'erκn testamento patris nostri fiant necesse est. Insirmatio est rationis, Imo
pater sibi scripsit, siecundκm baeredem non filio, sed sibi iussit esst. Quare praeterquam quod ipsius fuit imi testamento, vilius uestrum esse non potest. Indicatio,
Possitne quisquam de filii pupilli re testari. An haereα des secundi ipsius patrisfamilias, non siiij quoqκe ei si pupilli heredes sint. Atque hoc non alienum est,quod ad multa pertinea ne aut nusqua, asst usiqueq aque dicatur hic admonere. Sunt causae,quae plures habent rationes in simplici costitutione, Aod sit,cμm id, qκod factum est , aut quod defenditur, pluribus de causis rectum,aut probabile uideri potest, ut in hac ipsa caissa. Supponatur enim ab haeredibus haec ratio , Unius enim pecuniae plures dissimilibus de causis haeredes esse non possunt: nec unquam factnm est, ut eiusdem pecuniae alius testamento , Elius lege haeres esset. In laumatio autem haec erit , Non est una pecunia , propi rea quod altera iam erat pupilli aduentitia, cuius haeres non illio in tempore in testamento quisqua sic si serat, si quid pupillo accidisset: et de altera patris elidi
237쪽
DE INVENTIONE nunc mortui uoluntas plurimum ualeba quae ia mortuo pupillo fuis haeredibus concedebat. Iudicatio est, Vnane pecunia fuerit: ac si hac erunt usi infirmatioo Josse plures esse unius haeredes pecuniae dissimilibui de causis ; de eo ipso iudicatio nascitum sint ne eius de pecuniae plures dissimilibusgeneribus esse haeredes.
Ergo una in constitutione intellectum est,qκο modo et rationes π rationκm infirmationes praeterea iudieationesplures fiant. Nunc luius generis praecepta uis iens deamus. Virilis aut etiam omnibus,si plures ambirageni us ex quibus rebus conste est considerandum. - Ο aniti m ergo eius ab natura ductum uidetur: quaedan πιπι- autem ex utilitatis ratione aut perdicua nobis,aut obscura in consuetudinem nenisse: post aκtem approba ta quaedam aut a consuetudine,aut uero utilia uisa, legibus esse firmata. Ac naturae quidem ius est, quod nobis non opiniosed quaedam innata uis afferat ut relinonem pietatem Rratiam, indicationem Jbsimano
tiam Meritatem Religionem, eam quae in metu et taerimonia deorum si appellant. Pietatem,quae e a P triam,aut parentes,aut alios sanguine coniunctos offerum conteruare moneat. Gratiam, quae in memoria. remuneratione officiorem,o bonorum, o amicismos casio tiarum obstruantiam teneat. Vindicationem,per qua
Mim GT contumeliam defendendo, aut ulciscendo proc pulsamns a nobis, π a nostris,qui nobis esse chari de ους - 'ent, per quam peccata punimus. Obstruantum , per quam aetate,aut sapientia, aut bonore,aut aliqua
serim dignitate antecedeteis reueremur,et colimus.Veritate,
238쪽
LIBER II. II 'ma rimns, set,aut factnm,aut futurum sit. Ac nsuturae quidem iκra minus ipsa quaeruntur ad hanc controuersiam,quod neq; in hoc ciuili iure uersentur, era uulgari intelligentia remotiora*nt: ad similitudiis nem uero aliquam, aut ad rem amplificandam saepe sunt inferenda. Consuetudinis autem ius esse putatur id qκοd uoluntate omniκm sine lege uetustas corrobarit. In ea autem iura sunt quaedam ipsa iam certa propter uetustatem. Quo in genere' alia sunt multa,et
eorum multo m ima pars,quae PMtores edicere convsueuerunt. Q uaedam autem genera iuris iam tarta
iudicatum. Puttam est, quod inter aliquos conuenit, quod iam ita iustu putatur, ut iuri praestare dicatur. Par , quod in omnes aeqwabile est. Iudicatum,de quo iam ante sententia alicuius,aut aliquorum constituta est. Iam iura legitima ex legibus cognosci oportebit. His ergo ex partibκs iuris quidquid aut ex ipsa re,aut ex simili, aκt ex maiore,aut ex minore nasti uidebiutu quenque attendere,atque elicere pertentado una qiaque partem inris oportebit. Locorum autem comE
nera quorum alternm dubiae rei, esterum certae continet amplificationem 3κid ipsa cansa det, π quid ακα geri per communem locκm possit,er oportear,considerabitur. nam certi qui in omnes incidant loci praesicris
bi non possunt in plerisque fortasse ab auctoritate in
risio ultorum, cotra audioritatem dici oportebit. Attendendum est autem in hac, in omnibus, num quos locos comκnes,Praeter eos,3 os exposuim ι, ipsa
239쪽
s sis es 1 AN rat m,π prvemii asst poenae ratio quaeritur. Hi As sui partes punt duae,quarum alteram absoluta, a teri assumptiuam nominamus. Absoluta est, quae ipsa in se,non ut negotialis implicite π avcondite, sed patentius π expeditius recti π non recti quaestionem constinet. Ea est bui modi: Cum Thebani Lacedaemonios
bello superauissent, π fere mos esset Graiis, cum inster se bellum gessissent,ut i ,3κi uicissent,irvbaeu aliquod in finibus statuerent uictoriae modo in praesentia
declaradae causa, non ut in perpetuκm belli memoria maneret, aeneum statuerunt trophaeuma Accusanturilud Amphictτο sta est. apud commune Graeciae cocilium. Intentio est,Non oportuit. Depulsio est, oratuit. Quaestio est, ortuerit ne . Ratio est,tam enim ex bello gloriam uirtutepeperimus,ut eius aerema inσfignia posteris nosseis relinquere uellemus. Infirmatio es Attamen aeternum inimicitiara mo metum Graios de Graiis statuere non oportet. Iudicatio est, Cum summae uirtutis celebrandae causa Graii de Graijs aeternum inimicitiarum monumetum strasserin recte ne, an contra fecerint. Hanc ideo rationem subiecimus, ut hoc causae genκs ipsum, de quo agimus, cognosces
retur. Nam si eam supposivissemμs, qua fortasse usi sun Non enim iuste,neqM pie bellum gessistis,in relationem criminis dilaberemur, de qua post loquemur. Vtrunque autem causae genus in hanc causam incidere perstic μm est, In hanc argumenturiones ex isdem
240쪽
locis sumendae sunt,atqκe in causam negotia tem , de qua ante dictκm est. Locos autem communes π ex causa ipsa, si quid inerit indignationis,aut conquestionis, o ex iuris utilitate π natura minos graues sumere licebit,et oportebit, si cause dignitas uidebituir post lare. Nunc assumptinam partem iuridicialis confideremus. i sumptina igitur tunc dicitur, cum ia
ris adiundio argumento defenditur. Eius partes sunt
qwallio copuratio,relatio criminis, remotio criminis,
concessio. Comparatio est,cum aliquod factu, qκod per si ipsium non sit probandum, ex eo,cuius id causa factum est, defenditur. Ea est tali modi: Quidam
Imperator,cum ab hostibus circusideretur,neque es πgere ullo modo posse depactus est cum eis,lit arma et impedimenta relinquere milites educeret, itas fecit: armis o impedimentis amissis,praeter Iliem milites coaseruauit. Accusitur maiestatis. Incurrit hue definiatio: sed nos bκnc locum e quo agimus,consideremus. Intentio est, Non oportuit arma π impessimenta rea linquere. Depulsio est, Oportuit. Questio est, ora tuerit M. Ratio est, Milites enim omnes periissent. In irmatio est, aut coniecturalis, Non perii ssent: aut altera coniecturalis, Non ideo fecisti. in quibus sunt indicationes , Periissent ne :er, Ideo ne fecerit. anthaec coparativa,cuius nunc indigemus, At enim satius fiat amittere milites,quam arma π impedimenta bostibus concedere. Ex qua iudicatio nascitur: Cum omnes perituri milites essent, nisi ad hanc pactionem uesnissent, sim sati s fuerit amittere milites, an ad bac