장음표시 사용
71쪽
AD HERENNIVMeeleritur cum clamore uerba conscere,ut vim uom
o τι- risessem orationis uociferatio consequi possit. In diae
'ibutione uoce ab imis faucibus exclamatione qκαα. -4 'clarissima adhibere oportet,eν quatκm statis per sin aulas exclamationes sumpserimus, tantum in sit uta' interualla statu consumere iubemur. In amplisimc Aone: cationibus,cum cohortatione utemur uoce attenuat
ma,clamore leni, sono aequabili,commutationibus cre' i conque diue brii , ma ima celeritate. In conquestione utemur, uoce depressa, inclinato sono, crebris interuallis, lonα gri , mainis commutationibus. De Rura uocis alii die tum est: nunc de corporis motu dicendum utra smon resu detur. Motus est corporis gestus, π uultus mora deratio quaedam, quae pronuncianti conuenit, qliae probabiliora reddit ea, quae pronunciantur. Conrauenit igitur in nulla pudorem er acrimoniam esse: ingestu me uenustatem consticuam, nee turpitudiαnem esse, ut aut histriones, aut opera ' uideamur
esse. Ad easdem igitur partes, in quas nox est distri:
buta, mollis quoque corporis ratio uidetur esse acα commodanda. Nam si erit fermo cum dieni te , nates in uestigio, leui dexterae motu loqui oportebit,his laritate, tristitia, mediocritate uultus ad sermonis sententias accommodata. Sin erit in demonstratione sermo, paululum corpus a ceruicibus demittemus. Nam hoc est a natura datum, ut quamproxime t munitum admoueamus ad auditores , si quam rem do: cere eos,quebementer instigare uelimus. Sin erit in narratione sermo, idem motus poterit idoneκs esse, qai paulo ante demonstrabatur in dignitate. Sin erit
72쪽
in rocatione, vultu quandam debebimus hilaritatem signiscare ,sine commutatione gestus. Sin contenderamus per continnationem,brachio celeri, mobili uultu, acri albectu utemur. Sin contentio siet per dilhribuotionem, celeri porrectione brachij, inambulatione ,
pedis dextri rara supplosione, acri defixo eet
M ti oporter. Sin utemur amplificatione per cohortarationem, paulo tardiore π consideratiore gestu cones Meniet uti, similibus caeteris rebus,atque in cotentione per continuationem. Sin utemur amplificatione per conqηestionem, foemineo plangore,π capitis ictu, αn nqκam sedato π constanti gestu,moesto,cπ contκrbato uultu uti oportebit. Nonsum nesciκs,lliantlims ceperim negotij, qui motus corporis exprimere uerbii, imitari scriptura conatussim uoces.Verum nec
b c confiseus sum posse feri,ut de his rebus satis comoα de scribi puper nec si id feri non posse hoc quod feci,
fore inutile putaba,propterea quod hic admonere uox ιμimlis,quod oporteret, reliqua trademlis exercitatiorunt. Hoc scire tamen oportet,pronunciationem bonam
id perficere, ut res ex animo Mi uideatur. Nunc ad theseurum inuentorum,atque omnium partium ineritoricae custodem memoriam transiumlis.
an omni a natura proscissatur,aliud dicendi tempκs magis idoneum dabitur . nunclerinde atque constet in hac re multum ualere artemqρraeceptionem, ita ea de re loquemur. placet enim nobis esse artiscium memoria. liare placea alias ostedemus in praesentia , i simodi sit ea,aperiemus. SAt igitur duae m moriae, tua πυ
73쪽
AD HERENNIUM lina naturalis,altera artificiosa. Naturalis est ea, quaen tiris animis insita est, r simul cu cogitatione natos. Artificiosa est ea, quam confirmat indκctio quaedam Mer ratio p ceptionis. Sed quia in caeteris rebus ingeae, vij bonitas imitatur sepe doetrinam,ars porro naturae commoda confirmat, π auget: ita fit in hac re , ut nonnlinquam naturalis memoria, si cui data est Cretagia milis sit huic artisiciosae,porro haec artificiosa naαl turae commoda retineat, amplificet ratione doctritanae . Quapropter Cr naturalis memoria pineptione
conformanda est,u sit egregia: Cr bae 3 doctrina, datu indiget ingenij. nec hoc magis aut minus in hac re quam in caeteris artibus f ut ingenio,doctrina rue ceptione natura niteficat . quare Crillis, qui natura memores sunt, utilis haec erit institutio, quod tutea paμlo post poteris interrigere. Quod si illi freti ingenio
nostra ρ ceptione non indigerent, tamen iusta cauta se daretur,quare qs,qui minus ingenii haben adiume vici a --go uelimin esse. Nunc de artisiciosi memoria loque, --πεμ mur. Constat igitur artifciosa memoria ex locis Crest imaginibus. Locos appellamus eos,qui breuiter perfeαcte,insignite aut natura,aut manu sunt absoluti, ut eosfacile naturali memoria comprehendere Cr ample queamus,ut aedes,intercolumnium,sngulum ornimnascem,et alia quae bis similia sunt. Imagine sunt formae
quaedam, notae, π simulacra eius rei,quam memianisse uolumπs: quod genus,equi,leones,aquilae quori memoriam si uolemus habere, imagines eoru certis in locis collocare nos oportebit. Nunc cuiusimodi locos inae uenire,er quo pacto reperire CT in locis imagines co
74쪽
LIBER III. 37'tuere oporte stendemM. Quemadmodum igituν
qui litem scinnt,psis ni id quod didium est scribere,
Cr recitare quodscripsierunt: ita qui ιυκμονικα dicticeamn possunt quae audierunt in locis collocare, ex
his memoriter pronunciare. Loci enim cerae aut charate simissimi sunt, imagines literis, dilbositio'colloHeatio imaginum scripturae, pronunciatio licitioni. IOportet igitur, si uolumus multa meminisse, multos trecem nobis locos comparare,ut in multis locis multas nes collocare possimus. Item putamus oporteredine hos locos habere, ne quado perturbatione ordinis impediam: r,quo siectus,quotoquHM loco libebit,uel a supiore, uel ab inferiore, uel a media parte imagines secuthea,qme mandata locis erκnt, edere π proferre . possimus. nam ut, si in ordine stantes notos complures uiderimus,nihil nostis intersi utrum a summo,an ab imo , an ab medio nomina eorum dicere incipiamus: item in locis ex ordine collocatis eueniet, ut in qκamlibet partem,quotoquoqκe loco libebit,imaginibus commoniti dicere possiimus iriquod locis mandauerimus. Q uare placet ex ordine locos comparare, π locosqκos sierimus,egregie commeditari oportebit,ut perpetuo nobis haerere possit. Nam ima ines, similiterae, delentur, ubi nihil illis utimur: loci tantuam cera remanere debent. Et ne sorte in numero bocoms tripos mus,3κintum quenque locum placet notari: ξηρή geniis, si in quinto loco manum auream collocemus,eν si in decimo aliquem notum,cui praenome sit Decimo deinde facile erit similes notusqκinto quoqwe loco collocare. Item comodius est in derelicta,quam in imui coopωcra
75쪽
AD HERENNIVMeelebri regione locos comparare: propterea qηod fremquentia'obambulatio hominκm contκrbat, π inmfirmat imaginum notas: solitudo construat integras simulacrorem Aguras. Pneterea dissimiles forma atque natura loci comparandi sunt,ut distincte interis lucere possint nam si quis multa intercolumnia μmmpseri conturbabitursimilitudine locorum, ut ignoret quid in quoque loco collocarit. Et magnitudine moradica,er mediocres locos haberi oportet. nam Cypraerater modum amplissagas imagines reddunt,'nimis.
anrasti sepe non uidentin posse capere imaginum collocationem. Tum nec nimis illu bes, nec uehementer. obscuros locos haberi oportet ne aut obcaecentur tenerabris imagines, aut stlendore praefulgeant. Interualla Dcomm mediocria esse place fere paulo plus,aut minus pedum tricenum. Nam ut astectus, ita cogitatio - minκs ualet, De nimis procul amoueris, siue ueherimenter prope admoueris id quod oportet uideri. Sed
qMnqμam facile est et,qui paulo plura explorauerit,
qκamuis multos idoneos locos comparare: tamen
si quis ad ista satis idoneos inuenire se non putabit, ipse sibi constituat quam nolet multos licebit. Cogitatio enim qκamuis regionem potest amplecti, in ea μμ loci cuiusdam ad sinum arbitrium fabricari archis tectari. Quare licebit ,si hac prompta copia contentivo erimus, nosimet ipsos nobis cogitatione nostra regionem costituere, et idoneorum locorum comodissimam distinctionem comparare. De locis satis dictum est: -η IMEO MMncisimaginu rationem transeamus. Quoniam ergo rerum miles imagines esse oportet, Er ex omniα
76쪽
LIBER Ii I. 38bus uerbis notus nobis similitudines eligere debςmηε si . istic
duplices similitudines esse debent unae reru,alterae uer D ces νborum. Rerum similitudines exprimuntur , cum sumα sarinnmatim ipsorum negotiorum imagines comparam s- γε Verborum similitudines constituuntur, cnm uni si * M ortusque nominis uocabuli memoria imagine notaratur. Rei totius memoriam sepe una nota,Cr imagine rue simplici comprehendemus, hoc modo : Vt si accusator dixerit ab reo hominem ueneno necatu,et haereditatis causa factu argueritin eiκs rei multos dixerit testes, o consscios esse . Si hoc primum, ut ad defendendum nobis expeditum sit, meminisse volemus in primo loco rei totius imaginem conformabimus,aegrotum in lecto
cubantem faciemus ipsum illum,de quo aget r si foramum eius detinebimus: si eum non agnouerimlis,ali; quem aegrotum non de minimo loco sumemus, ut cito in mentem uenire possit, reum ad lectu eius adustituemu dextera pocula ,sini ra tabκlas, edico rias. sticulos arietinos tenentem. Hoc modo CT testium,π ωφ. haereditatis in ueneno necati memoria habere poteriαmus. Item deinceps caetera crimina ex ordine in locis ponemus,π quotiesclinque rem meminisse volemus.
si formaris dili=ositione, imaginu diligenti notatio αne utemur, facile ea,quae uolemus,memoria constissemur. Cu uerborusimilitudines imaginibus exprimere οὐ Uodi Oce Molemus,plus negotij suscipiemus,et magis ingentu nostru exercebimus. Id nos hoc modo facere Oportebit: Ιa domuitionem Reges Atridae parat. In loco consti Ami usi ne tuere oportet manus ad extu tollentem Domitium, cua Regibus Marciis loris caedatur. Hoc erit, Iam don
77쪽
, AD HERENNIVMmuitionem Reges. In altero loco Aesopum Ο Cimbrsi :i subornare Iphigeniam,vamemnonem, Menelau z' hqc erit,Atriduς parant. hoc modo omnia uerba erunt .e3presse. Sed haec imaginum conformatio inm uasset, . si naturalem memoriam exusscitauerimus bac notation ut uersu posito, ipsi nobiscum primum transtamus, , bis aut ter eum uersum, deinde cum imaginibus uerisba exprimamus. hoc modo naturae suppeditabitur dοα- ctrina: na utraque altera separata minus erit ima, ita tamen ut multo plus in doctrina atque arte praesi: dij sit. Quod docere non grassaremur,ni metueremus, ne,cum ab instituto nostro recessissemus, minus comα mode seruaretur haec dilucida breuitas praeceptionis.1----s N nc,quoniam solet accidere, ut imagines partim fracres , ad monendum idoneae sint , partim --ἡ 'imbecisses infirmae,quae uix memoriam ρ sint exα
citare : qua de causa utrunque' considerandis est vi cognita causa, quas vitemus, π quas sequamηr imagines, scire posimus. Docet igitur nos sanatκα
paruas, latas, quotidianas, eas meminisse non sole: κεἰ propterea quod nulla nisi noua, aut admirabilire commolietur animus: at si quid videmus aut audimus egregie turpe,aut hone lum,inusitatu,m nlim, incredibile,ridiculum d diu meminisse confluevimus. itaqZe quas res ante ora videmus,aut audimus,ob scimur plerunque: quae acciderunt in pueritia,memis nimus optime saepe. nec hoc alia de causa potest accidere, nisi qκod asitatae res facile e memoria elabuntur, insignes π nouae manent diutius. Solis exortlis,
78쪽
LIBER III. 39cκsus,occasus nemo admiratκ propterea quod quotidie fκnt:at eclines solis mirantκ quia raro accidat: solis eclipsis magis mirantur,quam lunae,quoniambis crebriores 'nt. Docet ergo be natura uulgari, Uitata re no exusicitari,nouitate uero π insigni qκodam negotio comoueri. Imitetur igitur ars naturam,
quod ea desiderat Geniat, quod ostendit, sequatatur. Nihil est enim quod aut natura extremum inuenerit, aut doctrina primum : sed rerum principia ab ingenio pro ecta sunto exitus disciplina comparanatur Imagines igitur nos in eo genere constituere oporriit , quod genus manere in memoria diutissime pοα test : id accidet, si quammaxime notas similitudines constituemus: si non mutas,nec uagas, sed aliquid notum agentes imagines ponemus: si egregiam pκlchriutudinem,aut unicam turpitudinem eis attribuemus. si aliqua re exornabimus,ut si coronis, ακt ueste purpura rearino nobis notior sit similitudo aut si qua re deformabimus,litsi cruentam aut coeno oblitam,aut rubriaeca delibutum inducamus,3κo magis insignita sit foramae aut si ridiculas res aliquas imaginibus attribuaumlis. Nam ea res quoque facie ut facilius meminisse possimus. Naem quas res ueras facile meminimus,easedem fidias, Ur diligenter notatas meminisse no est disse scite. Sed illud facere oportebit, ut identidem primos quo' e locos imaginum renovandarum causa celeriter animo percκrramus. Scio plerosque Graecos,qui de γε memoria scripsierunt ,fecisse,ut multorum κerborum imagines co criberent,uti qui eas edisicere uellent, paratas haberent,ne qκid inquirendo col*meret operae :
79쪽
AD HERENNIUM quorum rationem aliquot de causis improbamus. Prismum, quod in uerborum innumerabilium multitudine ridiculum sit mille uerborum imagines comparare. quantulum enim poterunt haec ualere, cu ex in ita uerborum copia,modo aliud, modo aliad nos uerbum
meminisse oportebit Deinde cur uolumus ab induis stria quenqua remo ere,wt ne quid ipsi quaerat, cum nos illi omnia parata quaesitas tradamust Praeterea similitudine alia alius magis comouetur. Nam ut sere formam si quam simile cuipiam dixerimus esse, non omnes habemus assensiores,quod alii uidetur aliud itast in imaginibus,ut quae nobis diligenter notae se eae parum uideantur in ignes aliis. Quaresibiqκenque
suo comodo conuenit imagines comparare. Postremo praeceptoris est docere,quemadmodum quaeri qκidque conκenia aut unum aliquod aut alterum, no omnia quae eiκs generis erunt,exepli cosa subiicere, quo res possit esse dilucidior. Vt cum de prooemiis quaerendis distulamu rationem damus quaerendi,no mille prooemiorum genera conscribimus,ita arbitramur de imauginibus feri conκenire. Nunc ne forte uerborum memoriam aut nimis difficilem,aut parum utilem arbis uerisin ipsarum memoria rerum contentussis,q do utiliores sint, plus habeant facilitatis, admonendus es,3κare uisborum memoriam non improbemus.
N putamus oportere eos,qui uelint res faciliores situ . . . .:, ne labore molestia sicile meminisse, in rebus dis Acilioriἶus eRe ante exercitatos. Nec nos sanc uerborsi memoriam InJucimus,ut uersus meminisse possimus, sid ut bac exercitatione illa rerum memoria,lκae per
80쪽
LIBER IIi otinet ad utilitaetem, confirmetur: ut ab ΓΔ diffiscilitansuetudine sine labore ad illam facilitatem transire possimus. Sed cum in omni disiciplina insima est artis praeceptio sine fi mma a 'κitate exercitationis, tum uero in iamsu ικοῖς minima ualet domina, nisi indi stria, st dio, labore diligentia comprobetur. Quamis , Πη ,
plurimos locos ut habeas, o q-mmaxime ad praeces pta accomodatos curare debebis. Inimarinita, collo candis exerceri quotidie conueniet. non enim, sic t in a , . . caeteris studiis abducimur nonnunquam occuparione,
ita ab hac re nos potest causi deducere aliq a. nκnu i ex .
quam est. n. quin aliquid memoriae tradere saetimus, tum maxime cum aliquo maiore negotio detineu R. o.
mur. quare cum sit utile facile meminive rumlit,quod tantopere utile sit,quanto labore sit appetetiadum : quod poteris existimare utilitate cognita. pluαribus uerbis ad eam te hortari non est sententia,ne aut tu nostro, aut nos tuo stadio diffidere, aut minus,quam res postulat,dixisse uideamur. De q inta parte rhetoricae deinceps dicemus: tu primas quasi e partes in 'animo frequenta, et, quod maαxime necesse est, exerciα