장음표시 사용
111쪽
DE IMAEc rLLITATE videns esse per se, quidquid evidens, est, neque extrinsecus ad sui con firmationem testimonium arcessere: Ita enim ad agnoscendam evidenditiam opus esset alia evidentia , talΠ- quam lucet externa ad videndam lucem. Quemadmodum enim siquis in sacculo complureS nummOS . gerat, quorum caeteri aerei sint, argenteus unicus ; egeni vero aliquot, re cognita ,. nummos inde depromptos erogari postulent, a pe- 'ret unusquisque futurum se argentei nummi compotem; tum singulis per noctem in tenebris, singulos nummos largiatur distributor ille , ignorabit unusquisque an ad se
nummus argenteus pervenerit :imo an omnino e sacco deprompsus sit ; ineptus vero erit si quis audex sono, aut ex tactione digitorum, , aut ex aliis quibusvis futilibus co jecturis certo se & perspicie deprehendisse asseveret penes se esse nu- .anisma argenteum Ineptiores etiam
& risu digni, si idem de se sentiunt
singyli, ac alios falli autument; nisi immin luce tolletur dissensio. . ilis ea Dogmaticorum erior:
112쪽
MEN Tis HuΜAK s. 63 densissimis obsepti tenebris, nummulos aereos manibus versant simguli, nec ullis illorum est, qui non certissimis notis deprehendisse siejactet, aereum situm acivilem nummum esse pretiosum illum, veritatem nimirum a Deo bonorum omnium datore sibi traditam: qui non perspicuitatem , evidentiam , claram & distinctam perceptionem luce meridiana clariorem crepet; qui mon insanire putet caeteros, idem de suis nummis sentientes. Nec caecam illam & obscuram evidentiam meras. esse tenebras ante intelligent , quam alicunde lux inulgeat.
SEdi.& aliud dubitandi argumen- , tum subjicit nobis sI Carte' i Cam
pho datis alio, si expediendis
113쪽
DE IMBEcILLITATE vias inire tentasset. Dignam dico Philosopho , non Christiano, qui Deum scit i) illuminare omnem
Joan. I, hominem venientem in hunc mundum. Verum illic Philosbphum agebat Cartesius, non Christianum:&qui fingere sie posse censuit nullum esse Deum , fingere is quoque potuit Deum nos errori obnoXios creasse. At dum novum Veritatis
Indicem se gerit, a dubitatione Philosophiam si iam exo us, caussisque cur dubitandum sit allatis , mox tamen q1iasi monstrata de caelo v ritatis via, ita dubitare desiit, ut ne rationes quidem, quibus ad dubitandum fuerat adduictus, disibi- vere laborarit. Sed de hoc alias. Nunc id aio , tanto esse mometati dubitationem hanc ad animos nos-- tros ab omni assensu sustinendos, quamdiu sola utemur Ratione , ut noni modo eam non sustulerit Car
tesius, sed omnino tolli non posse videatur, nisi Fide subsidium imploret Ratio. Nam si quis hominem animal esse putet, ita conformatum a Νatura , ut quod ei ve
rum visum sit, id sit falsissimum , qui
114쪽
qui qui4 contra hanc opinionem proponetus, vel alium ei: gitabi setur, vel verum; si fusum, iid pi.
cum 'talem se esset putet, ut citae, vera sibi videntur, salis sint; haec quoque esse credii. quid ad hanc sibi eripiendam Opi nonem afferetur facile obtereis nec ulla excogitari umomm pol rit ratio, quae non iub nanc legem cadat, quidquid vertim .videtur inini salsum eis Creterum trum satis e .superior, .hus, tum vel maxime ex hoc du . bstandi argument' subruitur arx il- Ia' unica, qua se tuentur Dogm tici, cum aiunt este nubis intimam quamdam . rerum plurimarum ho- tillam quae & si ratisne non niti . tur , certa. tamen V perspicua est
huiusmodῖ' 'primosum piorum holitiam; hujusmωs nostiam illim ua: ine utinc vigilare hscio; quippe uetsi haec argumentis& ratiocinatione pinbari. non p- isunt, 'sentiri tamen hurissim qu
dam mentis hei ceptione iceita' ea
115쪽
66 DE IM RE ILLITATE ratum est, ut quidquid mihi vexis-simum videtur , sit falsissimum , prostito cum intima perceptione scire ac sentire me credidero totum esse majus sita parte , Vel me vigilare , haec habebo pro falsissimis si modo admita semel dubi
tandi vi gumento stare Voluero.
XI. moinrandam, Rationis initatem uti , possum . - Quodcumque la patrocinium ..tionis rata stari potest argu m cogitari potest tatus est Milonis.. tem : certiar ni proserxe st Ratio. . Incertum α ergo est Lumqueιargumentum tum m
tendere': argumenta enim ne orta profert tamquam byea,
ς' hoc ipsiim in quaestio is tuta sit , an aliquid otia ,
116쪽
quando dubitare coepimus , Pergamus strenue dubitare, ad imsaniam iisque oe desperationem Domaticorum. Quidquid adversum me probare instituerint, a gumentum id essicere conabuntur. Mitto visum esse pleristiue onme hoc argumentationum genus lubra cum incertum fallax , inoatri- eabiles Dialecticorum tricas, pedicas, insidias , captiosa argumenta, ' quae vera esse probent quae falsissima esse constat ; ac propterea e eo is eme & insulsi , iis habere G- dem, quae tape fallanti Agam e tiam benignius. Proseratur hujusmodi argumentatio quae certissima habeatur ab adversariis ; inanem esis ostendam. Probare volunt Petrum esse animal rationale ; sic argumentantur. ' omnis homo est animal rationale ; Petrus est homo ;Petrus igitur est animal rationale. Frior sumtio quae universistis est ,
et ex eo fidem habet, quod singuli
117쪽
68 DE IMag cILLITATE homines sint animalia ratione praedita. Nam postquam observatum est hunc hominem esse animal P . tionis particeps , & illum quoque, R istum praeterea; nec ullus deinde homo visus est qui non esset animal rationale , ex hac veluti col- lectione & aggregato pronuntiatorum : quibus singulos homines esse animalia ratione praedita de finiverant , efforuit universale istud , Omnis homo est animal rationale: atque ita singularibus his pronuntiatis nititur fides istius universalis. Nunc in hac argumentatione, mutatafvice singulare pronunti . . tum incumbit universali, & alterum alterius opem poscit. Nam ex eo colligitur Petrum esse animal r tionale, quod omnis homo sit particeps rationis. Ita fit vitiosium argumentationis genus quod διαλλω - λον Veteres appellabant. Praeterea cum sciam effatum esse Cartesii , Deum posse mutare naturas rerum λ adeo ut res non sint id quod sunt, & VicenariuS, Puta, nUmerus non conflatus sit ex duobus denariis, oc homo non sit animal ra-
118쪽
test ut homo alicubi sit minime ratione praeditus. Proindeque talia esse potest prior haec sumtio, omnis homo est animal rationale. Jam igitur ex hoc exemplo caussam habemus, cur suspecta nobis sit reliquarum argumentationum fides :quo & nos acutissimae aliorum probationes compellunt Sed haec leviter delibamus. Quamobrem, si sapio..danda mihi opera est , ne deinceps fallat me fides argumentationum , quam sipiuS vaUam e pertus stim , ac ne iis facile assentiar. Quod si me dia obfirmatum
invadeta Dogmaticorumi agmen, quibus demum armis me diffidentia mea te num oppugnare instit . .ent 8 non aliis utique quam argumentationibus quas vulgo demou- . strationes vocant. Quaecumque nim adhibeatur probatio, caussa erit ejus Vis , nisi argumentatione velut amento torqueatur. Omnem autem argumentationem sub hanc
suspicionis legem a me latam venire necesse est.
119쪽
tur Rrgumentum ad eorum convit cendam vanitatem: quo & advel
sus Medicos, quos Rationales V cabant, Empirici uterintur. Nam si nihil umquam ab ullo affirmatum est, quod non ab aliis negatum sit; si nullum illorimi decretum est non controversum, ecquam: assirmant bus iis adhibebimus fidem , quam caeteri ejusdem arimantiae c-is tes ipsis negant i Adeamus eorum singulas , rogemusilue quid de se, quid de aliis sentiant. ver ces esse se confidenter jactabunt , , caeteras fallaces. De hac ipsa caeteras consule; fallacem hanc ipsam,
se veraces praedicabunt. Adeo ut unaquaeque sum agis se tantum co- 'mico tueatur nempe suo', cum . universis adversariorum. calculis . damnetur FHidentisine vero erit,
id sequi quod uni micet, improlis,
120쪽
nae calligo, quantisque in tenebris jaceant res homini circum- suste, cum perspexistent ingeniosi homines & acuti i nec aliam o A caussam offendere ispius vulgus hominum, ac turpiter prolabi intellexistent, quam quod in profunda nocte, per salebras & intercisa ac pretempta loca , quasi in plano &patenti campo ad meridianam i
cem vagarentur, moderandum si ibi esse ac sustinendum mentis i oetum censiae runt. Praecipitemtaque animum ad se se revocatum, d apud se esse velut adhibitis. Dae- iis coactum , praejudicatis opinio-sibus liberarunt ; corporis sui me isque tum & exterarum rerUm n Iram Caute explorarunt, tentantesmnia, omnia circumspicientes. Acrinum hanc esse unam vitandi er- ris artem experti stant, si assen g retineretur. Hinc primum extam esse Philosephiam, atque in is velut dubitatione & imbecilli-