장음표시 사용
71쪽
gnum est, illum qui ligat, supponere, Iiga
tum nulla obligatione seu vinculo moraΙi satis teneri. Ita Pulandor . loc. cit. o Nativitatem Inter causas originariae servitutis recensent non pauci i quoniam Vernae , id est , proles ex ancillis natae ad dominum ancillae naturaliter pertinere videntur. Diserimenseri potest inter eos , qui ultro se aliis in Servitutem addicunt ; et alios , qui occasione beui in servitutem redacti sunt. De prioribus, silex
aut pactum expressum non extat, sequitas et favor libertatis suadere videtur , ut prolis deinceps nasciturae alimenta sub alimentis parentum , quae a domino debontur , contineri inteI ligantur, eoque nomine proles servituti non sit obnoxia.
Ita Pussendorfius. 4ὶ Aliter sentit de posteriore
genere prolium, quando Servitus eo usque eXtensa fuit, ut non operae tantum , sed ipsum corpus servi ad dominum pertinere intelligeretur. At enim humana c. rpora non perinde, ut beStiarum , in dominio hominum sunt , nisi rationis operarum ; nec ipsa proles in dominio patris vel matris est ; siquis parceniuo Vitae matris , non impedit, quo minus proles nasci possit , ob id , cum remote ac negative tantum in nativitatem prolis innuat, ejus dominium acquirere non intelligitur e proles ipsa neque pacto ,
neque prisecedente laesione , neque parentum potestate , quae eousque non extenditur , Servituti subjecta est. Si pro alimentis tempore educationis praestitis operae possunt exigi , ea tanti non sunt, ut pro omni tempore in servitutes
teneatur. Neque hic locum habet illud et i Mneata 3olo cedunt ; cum id , si fieri separatio possit re integra , ne quidem in implantatione et .inaedificatione habeat locum.
72쪽
Jus naturas sociale. 67 Q Nonnulli ex SS. Patribus originem seriis vitutis a peccato derivant, ejusque poenam esse docent, quae in maledictione Noemi relate ad Chanaan initium sumpserit, secundum id , quod in Genesi proditum est e Servvs sci'vorum crit
ratribus suis. 5 Sed peccata generatim , ni
omnium miseriarum , ita servitutis causa remota et generalis sunt , ex qua de partieulari casu definiri nil potest. Ad Noemi aevum , tum quidem a bellis immune , initium servitutis re ferri non potest neque Noemus in servitutem redegit Chanaan , sed ejus posteris praenunciavit. Servitus etiam ex bello orta proxime a pacto deriVatur , neque ulla coacta servitus potest intelligi ; ergo iuni ea , qu ε tota Voluntaria est , tum famulatus peccato adscribi non potest. Ο Aristotelis ac Gr. ecorum de Origine Servitutis opinio , qua servitutem et dominatum ex aliorum barbarie, et hebetudine, aliorum praestantiore natura accersit, dudum explosa est ;neque enim inaequalitas persectionum corporis mentisve nat rati aequalicati ac libertati obesse Potest. Si alterius prae altero excellentia , aut Potius excellentiae opinio imperium ac jus in aliorum actis nes conserret ; quae esset in orbutranquillitas , quae libertas P Ejusdem furfuris est opinio Hobbesii , qui ex sobo naturali statu, quem bellum omnium in omnes esse putat , jus invadendi alios, ac viribus imparem , devictumque in servitutem detrudendi deducit.
a S. Augustin. l. XIX. de civit. Dei C. 15.
73쪽
Modus, ac quantitas servitutis ex Io- sibus humanitatis , quae pro Servis quoque Stant, et ejusdem origine , denique etiam ex usu aut arbitrariis Dei vel holui-
αὶ Servitus ultronea , quae non occa Sio rictbelli , aut ex dicta necessitate, Sed spontaneo Pacto orta est, eodem etiam pacto determinatur ; neque plus juris transfert in herum , quam Servus aut famulus transferre se vel expresse , aut tacite ex usu regionis , receptisque moribus declaraverit. Et quia istiusmodi servus personam domini elegit , ac personalissimam Obligationem suscepit, aliis dominis citra Voluntatem suam transmitti, aut vendi non potest. Quando istiusmodi servis aut famulis alimentorum loco vi pacti substituitur certa pecuniansumma , id pretium ominens appellatur merces rsamuli autem ac servi , qui operas pro e3 praestant, mercenarii , ipsaque servitus et famulatus oritur ex contractu locationis et conductionis.
b Ultroneae servituti opponitur coacta ,
Non quod pactum non requirat, sed quia occasiona belli ant dir:e necessitatis suscepta est. In utroque genere debentur operae perpetuae vel temporariae , itemque omnes vel certi generis duntaxat; unds servitus aut limitata est, minus
plena , et impersecta , quae denique in famulatum desinit ; vel inimitata , plena , perfecta ,
seu obnoxia. Qui omnes operaS debent, ac perpetuas , servi stricte appellantur ; quales apud quosdam populas viα in hominum numero , ot
74쪽
Jus naturcae sociale, ' Θapud Romanos pro nullis habebantur. Etsi enim eum natura humana iura quoque humanitatis
adeoque et statum ac personam moralem reti neant servi ; quia tamen omnia dominis censebantur acquirere , et ab eorum penitu S nutu' pendere , hinc factum , ut ipsis Persona de ne garetur. i Id etiam obtinebat olim in coacta
SerVitute , qua censebatur promitti ministerium et obedientia absoluta. Nam qui mandatis Cujusquam obedire antea obligatur , quam sciat , quid iste sit imperaturus , ad omnia mandata , quae alteri obligationi non repugnant, simpli
citer et sine restrictione tenetur. Temperamen
ta humanitatis recenset Grotius. αγωγ Si servus ultronens et obnoxius ponatur , isque praestandis operis morbo , aut senio impar evadat, tamen alendus a domino est, eoquod perpetuam alimentorum certitudinem cum obligatione ad omnes operas phFsice ac moraliter possibiles commutasse censetur ; idem non obtinet in servo minus pleno , cui solius necessitatis lavor suffragatur , , ne derelictus aut expositus interire debeat.
Q Quia servus quicunqne humanitatis auribus gaudet , laedi potest, et injuria affici ,
contra ac in bestiis contingit. Ins Vitae ac necis heris in servos competere , nec ex natura societatis herilis, nec argumento alio eVincitur ;quod enim a barbaris usurpatum , ac a cultiori bus aliquando toleratum est, in numerum jurium referri non d'bet ; alind est jus castigandi ; quod tamen ipsum ne in immanitatem dein generet, cavendum est. 3ὶ Siapplicii loco est ,
servum e familia ejicere , suaeque socordiae re
tinguere ; quodsi expulsus insidiari, vel nocρ
75쪽
ro taber II. re tentet, non vi imperii herilis , sed jure de-
fonsionis , ae belli coercendus est. e officia servorum tum positi a , tum negativa ex natura servitutis ac generalibus juris naturalis principiis, haud aegre intelliguntur; ea dem locis pluribus sacri codicis e ponuntur , et rationibus ex religione petitis firmanturci l. o 2. D. M R. I. a de I. B. et P. L. III. C. XIV. S l. m. C. de Emendatione seroor. adde Eccli. XXX III. 25. usque ad M. 3It Q Tit. II. s. ao. Ephra. VI. 5. 6. 7. 8. C
los. III. 22. usque ad sin. caP. I. Petr. II. 18. seq. I. Cor. VIIo 22 I. I im. m. r. a. iae Di striis dominorum in seruos agitur EPh. m. s. COios. IV. i. Eccli VII. 22. 2o. JOb. XXXI. I S. A.. IS. conferendae etiam sunt Propositiones o 7. 58. 51. infer damnatas ab Innocentis P. XI.
Ex dictis ideae partiales notionem Societatis herilis ingredientes colligi possunt:
a Est ea societas inrequialis ' nam singula operarum genera vel saltem species determinantur ab hero , quod ius determinandi im- .perium berile maxime efficit. Dominus igitur et Servus inaequali prorsus jure sociantur , imo servo Obnorii O praeter jura humanitatis nil quidquam relinquitur, totusque transit in potestatem domini.
F Eadem societas pactilia est, ut etiam eoacta servitus , ut supra dictum , sine pacto non
76쪽
Jus naturae sociale. 71 intelligatur , cumque factum supponat, quo con genita libertas restringitur, statum adventitium infert. e Si lex erit societas, si herum cum servis ac famulis cogites : composita , si herum in societate conjugali vel parentali constitutum
dὶ Finis hujus societatis est utilitas et commodum heri; etsi enim servi quoque ac famuli alimenta vel mercedem obtineant ; tamen ipsa
societas ac oporae servornm euin finem non
habent. Estque id inter imperium herile in sa- milia , et imperium Principis in civitate memorabile et gravissim momenti discrimen. Herus praecepta servis dat in suum ac familiae commodum : imperans civiles leges seri communitati in bonum eommunitatis , id est, in commodum eorum , quibus imperat. Alius ergo patrifamilias ac hero , alius imperanti propositus est finis. Osficium Principis est, non suum , sed subditorum jura atque utilitates tueri ac provehere et officium heri non est , ut in aliorum commodum agat ; siquid facit, qua maritus et qua parens , id in suum agere commodum censetur , similiter uxor , ac liberi suum commo dum spectant, quod a re mariti, aut parentum commodis seiungi non potest. At omnia , quae a servis praestanda sunt , non ipsorum commo-
dis, sed heri, patrisfamilias , uXoris, liberorum cedant.
77쪽
g. c L. Varia eombinatio societatum simplicium CXCII. familliae fines , jura aer obligationus , ae distincta notio.
Ex societatibus simplicibus , conjugali parentali et herili una conjunctis fit Eocietas composita familiae, seu domus ;ae talis familia complecta dici potest. Sisinae quaevis combinantur, secundum 1es ges combinationum ex terminis tribus in hinarios, existunt foetetates compositae tres:
αὶ Conjugalis cum parentali tantum , qum Primis maxime temporibns in usu fuit i cum servi ac famuli nuIli essent. δὲ Conjugalis cum herili quando nulli conivgibus adhuc liberi provenerunt: Ser i ta .men , famuli ac lamniae ab obsequiis sunt. o ParentaIis cum herili, quando unus parens altero desuncto in eadem domo , cum Iiberis ac servis degit. Hanc societatem coInpinsitam imitatur caetus hominum in eadem so cietate quotidiana viventium sub rectore aut directore , qui instar patrisfamilias , aut sub anti-Stita , quae instar matrissamilias gubernationem domesticam , sen inconomicam obit in subiectos tum eos , quos alit liberorum magis, quam famulorum nomine , tum alios veros famulos ,
78쪽
Jvis naturin sociale. 73qnos ad viliora munia adscitos habet r oti fit in domibus Regniarium utriusque sexus , in Convictibus scholarium , seminariis cIericorum. 1 et De signiscations vocis : famiιλ , ymer
milias. o. L et 196. D. de M. Iiberorum n mine etiam nepotes , ac pronepotes aliosque inferiores venire , dubium non ESt.
Quando plures simplices foetetates
in unam compositam eoaIeseunt , fines simplicium non cessant; SeeuS ipSae ceS-8arent Simpliees societ ites. Quia tamen domestica societas tanquam una , et a sim
plicibus distincta constipienda est; id 4 eo peculiarem suum habere finem debet, qui in usu quotidiano finibus simplicium
societatum accommodata conSistit. Quae
omnium dierum, inquit Aristoteles c 1 .
a rimum constituta est societas, familia dicitur: quos Charondas διλοσι νου , Perius socios, vel mus ictores , Epimenides Cresosio καπνους hoc est , fumi socios vel confitcternales nominat. Eosdem alii definiunt, qui ad unum panem et vinum, Vel aquam vivunt. Hic usus quotidianus intelligitur accommodari finibus simplicium societatum familiam componentium, dum non modo nulla simplex societas vel socius
aliarum simplicium fini obest, sed eidem
adjumento et commodo est ut fines reliquarum magis promoveantur, et Singula'
79쪽
ria onera mutuo auxilio subleventur. Eκ quo salus ac persectio familite existit, si-δnulque socius partis saltem tacite socius
totius evadit, ac dupIi eis generis jura et ob Iigationes nans dicitur. Ex his inseres :
αὶ Simplices societates, earum qiae fines Per Compositam societatem familiae non everti , neci impediri debent, ut mox dictum: ergo nec im
Purium , quod est in parentali , in herili acisno modo etiam in conjugali societate per c Om-Positam societatem familiae impeditur, vel evertitur ; sed potius stabilitur , extenditur , ac per ficitur. Igitur familia est societas inaequalis et rectoria , in qua sunt superiores , nempe con
juge. , parentes , heri , qua paterfamilias et materfamilias ; ac inferiores , nempe filii , ac filiae'familias , et servi ; liberi quidem servorum domini baud sunt , nisi quos ad sua servitia
speciatim destinatos habent, ex concessu , aQVeluti delegatione parentum. Ρr:ecipuae imperii P rtes per se penes patremfamilias sunt, nisi in negotiis matrifamilias incumbentibus.
b Peccant familiae capita , si alterum ab
terius auctoritati detrahit: si educationi Iiderorum , si servorum correctioni sive injuria, si vae malo exemplo impedimentum ponunt et Si petulantiam , aut fastum liberorum in servos ' aut Servorum nequitiam , qua liberorum mores corrumpunt , impunitam esse patiantur.
O Gravassimis verbis officia capitum sa- milite urget, et inculcat Doctor gentium et
quis Suorum et maxime domesticorum curam non
hahet , idem negavit, et eae insideli deterior. ρογ
80쪽
Jus naturae sociale. 75 Duplex est fidem abnegandi modus , inquit CaI metus in hunc locum , verbis nimirum , et gestis. Qui aliter agit , quam credit, is ostendit,
Se ex animo non credere id , quod ore confitetur. Profecto , si Dei verbis crederet , negligeretne gravem adeo provinciam , liberorum Mempe educationem , et lamiliarium emendationem 3 Si acceptam fidem, promissamque aeternitatem tanti faceret , quanti aestimari deeet ;seri non posset , ni commendatornm sibi hominum utiIitatem parem adeo curaret. Infidelis certe familiae curam gerit dictante nempρο matura, atque adeo vehementer stimulante γ ;quidquid boni potest , illi comparat , debitaquΘope non fraudat suos. Christianus igitur snorum salutem negligens est infideli deterior. Dubium non est , haec perinde ad matremfamilias , quam patremfamilias pertinere. 3ὶ cura vero , quam Apostolus exigit , tam ad corpus, quam animum , Statumque eXternum , perinde ut educatio liberorum , ac gubernatio familiae , referenda est. Quodsi igitur naturalis haec est obligatio capitum famiILE , ns suos deserant, et miseros esse patiantur : si domestici eo statu sunt , ut plurima peccata , nisi consentiente , et ign3viter indulgente vel dissimulante familiae capito peccare non possint ; quot domesticorum peccata ex principiis naturae non imputanda erunt
Patri , ac matrifamilias dὶ Denique ex his completa notio socie
tatis familiaris coalescit ; est nempe coetus Vel societas plurium perionarum , quae uniuS Pote late natura aut jure , qnotidiani usus causa , so Cietatae sunt. Coniuges pacto primo consocian tur et serVos quoque pacto adscisci in familiani